kabul edilmezlik kararı

Republika e Kosovës
Republika Kosova-Republic of Kosovo
Gjykata Kushtetuese / Ustavni sud / Constitutional Court
Priştine, 18 Ekim 2010
Nr.Ref: RK 61/10
KABUL EDİLMEZLİK KARARI
Dava No: KI 12/10
Jovica Joksimovic
Kosova Yüksek Mahkemesi Özel Dairesinin SCLE-09-001 sayı ve 5 Ocak 2010 tarihli
kararına karşı
KOSOVA CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ
Anayasa Mahkemesi aşağıdaki yapıdadır:
Enver Hasani, Başkan
Kadri Kryeziu, Başkanvekili
Robert Carolan, Yargıç
Altay Suroy, Yargıç
Almiro Rodrigues, Yargıç
Snezhana Botusharova, Yargıç
Ivan Čukalović, Yargıç
Gjyljeta Mushkolaj, Yargıç
Iliriana Islami, Yargıç
Başvurucu
1. Başvurucu Çaglaviça köyü mukimi Bay Jovica Joksimovic’tir.
İtiraz Edilen Karar
2. İtiraz edilen karar Kosova Yüksek Mahkemesi Özel Dairesinin SCLE-09-001 sayı ve
5 Ocak 2010 tarihli kararıdır.
Dava Konusu
3. Başvurucu, Anayasanın 49. Maddesi ile güvence altına alınan hakkının ihlal edildiği
iddiasıyla 29 Ocak 2010 tarihinde Kosova Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesine
(bundan sonra “Mahkeme” şeklinde anılacaktır) başvuruda bulundu.
Yasal Dayanak
4. Kosova Cumhuriyeti Anayasası (bundan sonra “Anayasa” şeklinde anılacaktır) 113
(7) Maddesi, 03/L-121 sayı ve 16 Aralık 2009 tarihli Kosova Cumhuriyeti Anayasa
Mahkemesi Hakkında Yasanın (bundan sonra “Yasa” şeklinde anılacaktır) 22.
Maddesi ve Kosova Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün (bundan sonra
“İçtüzük” şeklinde anılacaktır) 54 (b) Maddesi.
Davanın Mahkemeye Geliş Biçiminin Özeti
5. Başvurucu Anayasanın 49. Maddesinin [Çalışma ve Mesleğini Yerine Getirme Hakkı]
ihlal edildiği iddiasıyla 29 Ocak 2010 tarihinde Mahkemeye başvurmuştur.
6. Kosova Özelleştirme Ajansı (KÖA) 23 Ağustos 2010 tarihinde başvuru hakkında
bilgilendirilmiş olup şimdiye kadar herhangi bir yorumda bulunmamıştır.
7. Mahkeme 20 Ağustos günü Özel Daireden dava konusu kararların birer nüshasını ve
ilave evrakın teslimini talep etmiştir. Özel Daire, Başvurucunun 25 Mart 2009’da
Priştine “Ramiz Sadiku” Kamu Şirketi yasal çalışanlarının kayıtlı oldukları mülkiyet
listesine kapsanmayı isteyerek Özel Daireye başvurduğunu 5 Eylül 2010’da
Mahkemeye bildirmiştir. Başvurucu bununla ilgili çağrılarak 28 Nisan 2010 günü
duruşmaya katılmıştır.
8. Devamında Özel Daire, başvurucunun davası halen devam ettiği için herhangi bir
kararın alınmadığını, Özel Dairede herhangi bir duruşma yapılmadığından 5 Ocak
2010 tarihli herhangi bir karar açıklanmadığını bildirmiştir.
9. Son olarak Özel Daire, başvurucuyla ilgili davanın halen tamamlanmadığından 10
Eylül 2010 tarihine kadar herhangi bir kararın açıklanmadığını bildirmiştir.
10. Başkanvekili Kadri Kryeziu başkanlığında yargıçlar Gjyljeta Mushkolaj ve Iliriana
Islami’den oluşan ön inceleme heyeti Raportör Yargıç Snezhana Botusharova’nın
raporunu 28 Eylül 2010 günü görüşerek istemin kabul edilmezliğini Mahkemeye
önerdiler.
Olguların Özeti
11. Başvurucu, “Ramiz Sadiku” Kamu Mülkiyetli Şirketin (bundan sonra “KMŞ” şeklinde
anılacaktır) özelleştirilmesinden elde edilecek gelirin % 20’sinden yararlanacak yasal
çalışanların listesine dahil edilmesi gerekir iddiasıyla 27 Eylül 2007 günü KÖA’ya
başvurarak itirazda bulundu.
12. KÖA, “Ramiz Sadiku” KMŞ’nin özelleştirilmesinden elde edilen gelirin % 20’sinden
yararlanabilecek yasal çalışanların listesini 4 Mart 2009 tarihli Koha Ditore günlük
gazetede yayımlamıştır.
13. Başvurucu ve diğer birkaç kişi 25 Mart 2009 tarihinde Kosova Yüksek Mahkemesi
Özel Dairesine (bundan sonra “Özel Daire” şeklinde anılacaktır) KÖA hakkında
şikâyette bulunmuşlardır.
14. KÖA başvurucunun şikâyetiyle ilgili cevabını 2 Nisan 2009 tarihinde Özel Daireye
sundu. Bu cevapta özelleştirmenin yapıldığı 27 Haziran 2006’da başvurucunun
KMŞ’nin çalışanı olmadığı, aslında 1977 – 1988 yıllarında bu şirkette çalıştığı ve
daha sonra bu şirketten ayrılıp başka bir yerde çalıştığı açıklanmıştır. Sonuç olarak
2
KÖA, KMŞ’nin özelleştirilmesinden elde edilen gelirin % 20’sinden yararlanacakların
arasında başvurucunun hakkı olmadığını değerlendirdiği için bu listeye
kapsanmamıştır.
15. Özel Daire 5 Ocak 2010’da başvurucu ve diğerlerine kendi yorumlarını sunma imkânı
vererek KÖA’nın cevabını iletmiştir.
16. Özel Daire davayı 28 Nisan 2010 tarihinde görüşerek davanın
tamamlanmadığını 15 Eylül 2010 tarihinde Anayasa Mahkemesine bildirdi.
henüz
Başvurucunun iddiaları
17. Başvurucu, söz konusu KMŞ’nin özelleştirilmesinden elde edilecek gelirin %
20’sinden pay alacakların listesinde kendisinin de dâhil edilmesi gerektiğini iddia
etmektedir. Başvurucu, bununa ilgili olarak Kamu Mülkiyetli Taşınmazlardan
Yararlanma Hakkının Devredilmesi Hakkında UNMIK Yönetmeliğinin (bundan sonra
“2003/13 sayılı UNMIK Yönetmeliği” şeklinde anılacaktır) 10.4 Maddesine atıfta
bulunmuştur. Bu madde şunu belirlemektedir:
“Bu maddeye göre özelleştirme döneminde kamu mülkiyetli şirketin çalışanı olarak
maaş listesinde ismi en az 3 yıl bulundukları tespit edilenler yasal çalışan sayılır. Bu
istem, kendilerine karşı ayrımcılık yapılmasaydı yasal çalışan olarak kayıtlı
olacaklarını iddia edenlerin 10.6 Maddeye göre Özel Daireye şikayette bulunmayı
engellemez.”
18. Başvurucu şirketin maaş listesinde 11 yıldan uzun bir süre olduğunu, KMŞ’de
geçirdiği bu süreye göre KMŞ’nin özelleştirilmesinden elde edilecek gelirin %
20’sinden kendisinin de yararlanma hakkının olması gerektiğini, bunun aksine
hareket edildiği için hakkının ihlal edildiğini iddia etmektedir.
İstemin Kabul Edilirliğinin Değerlendirilmesi
19. Başvurucunun istemi hakkında bir hükme varmadan önce başvurucunun Anayasa,
Yasa ve İçtüzükle belirlenen kabul edilirlik kıstaslarını yerine getirip getirmediğini
Mahkemenin değerlendirmesi gerekir.
20. Mahkeme, kanun yollarının tüketilmesi ilkesinin gerekçesinin, hukuk mahkemeleri de
dâhil olmak üzere söz konusu otoritelere olası Anayasa ihlalini önleme veya
düzeltmeye fırsat vermek olduğunu vurgulamak ister. Bu kural Kosova hukuk
sisteminin olası Anayasal hak ihlalleriyle ilgili etki kanun yolları geliştireceği
varsayımından hareketle konulmuştur (bkz. mutatis mutandis, AİHM 25803/94 sayılı
Selmouni – Fransa davası 28 Temmuz 1999 tarihli kararı). Ancak, söz konusu usulde
anayasal hakların açık bir şekilde belirtilmesi zorunlu değildir. Dava zımnen veya
maddi bir şekilde açıldığı için kanun yolların tüketilmesi kuralı yerine gelmiştir (bkz.
mutatis mutandis, AİHM, Azinas – Kıbrıs davası no: 56679/00, 28 Nisan 2004 kararı).
21. Bu Mahkeme KI 41/09 sayılı Priştine AAB-RIINVESST sh.p.k Üniversitesi – Kosova
Hükümeti davasıyla ilgili 27 Ocak 2010 tarihli kabul edilmezlik kararında ve KI 73/09
sayılı Mimoza Kusari – Merkez Seçim Komisyonu davasıyla ilgili kararında kanun
yollarının tüketilmediği gerekçesini öne sürmüştür.
22. Bu olguyu dikkate alarak ve Mahkemeye Özel Daire tarafından 15 Eylül 2010
tarihinde sunulan evrakı göz önünde bulundurarak davanın halen Özel Dairede
devam etmekte olduğu görülmektedir. Bunun sonucu olarak başvurucunun Anayasa
3
yasa ile belirtildiği gibi Mahkemesine başvurabilecek şekilde yasa yollarını henüz
tüketmediği ortaya çıkmaktadır.
BU SEBEPLERDEN DOLAYI
23. Anayasanın 113.7 Maddesine, Yasanın 47 Maddesine ve İçtüzüğün 54(b) Maddesine
dayanarak Mahkemenin 18 Ekim 2010 tarihli duruşmasında oybirliğiyle:
I.
İstemin kabul edilmez olarak REDDİNE,
II. Yasanın 20.4 Maddesi uyarınca
yayımlanmasına karar verilmiştir.
taraflara
bildirilip
Resmi
Gazetede
III. Bu karar derhal yürürlüğe girer.
Raportör Yargıç
Anayasa Mahkemesi Başkanı
Snezhana Botusharova, imza
Prof. Dr. Enver Hasani, imza
4