1. İnsan Kaynakları Yönetimi`ne (İKY) Giriş

1. İnsan Kaynakları Yönetimi’ne (İKY) Giriş Küreselleşme günümüzde serbest rekabetin önemini büyük ölçüde arttırmıştır. Yeni
stratejiler geliştirme ihtiyacı beliren işletmeler, teknoloji, sistem ve süreçler gibi
bilindik başarı kriterlerinin ötesinde başka arayışlara girmişlerdir. Kurum kültürü,
insan kaynakları yönetimi, yetkinlikler ve organizasyon yapıları gibi belirgin
olmayan, kolay algılanamayan, taklidi güç faktörlerin öneminin farkına varmaya
başlamışlardır. Bunların arasında da İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) belirleyici bir
unsur olarak öne çıkmaktadır. Nedeni ise rekabet yarışında sonucu belirleyenin yine
de insan faktörü olması. KOBİ’lerde emek yoğun işlerin daha ağırlıklı olmasının
doğal bir sonucu olarak, insan faktörü büyük işletmelere göre daha önemlidir. Buna
rağmen, ne yazık ki İnsan Kaynakları Yönetimi’ne gereken önem verilmemektedir.
Yapılan araştırmalara göre, yönetim ve organizasyon ile eğitim ve planlama,
KOBİ’lerin hem istihdam edebilme, hem de üretim ve rekabet güçleri üzerinde
oldukça etkilidir. Ayrıca, yine araştırmalar göstermektedir ki, KOBİ çalışanlarının en
önemli sorunlarının çoğunluğunun temelinde İKY eksikliği yatmaktadır.
Küçük işletmelerde formal bir İnsan Kaynakları departmanı olmadan da aday bulma,
işe alma gibi insan kaynakları faaliyetleri yürütülmektedir. Ancak özellikle iş
sahibi/yönetici tarafından yürütülen bu faaliyetler çok da profesyonelce
olmamaktadır. İş sahibi/yöneticiler İnsan Kaynakları Yönetimi hakkında yeterli bilgi
ve tecrübe sahibi olmadığı gibi, bu faaliyetleri diğer yönetsel faaliyetlerinden zaman
ve emek çalan birer unsur olarak görmektedirler.
Bu bakış açısı biraz da insan kaynaklarının sadece “işgücü” olarak algılanmasından
kaynaklanmaktadır. Oysa insan kaynaklarının salt işgücünden öte bir değeri vardır.
İşletmeler rekabetten sıyrılabilmek için farklılaşmak zorundadırlar ve bunun için
teknoloji ve know-how kadar yenilikçiliğe de ihtiyaç duymaktadırlar. Yenilikçilik, ya
da inovasyon ise işletme sahibinin tek başına yapabileceği birşey değildir. İşletmede
çalışan herkesin bu konuya katkıda bulunması gerekir. Bu da çalışanların doğru
seçilmeleri, sürekli geliştirilmeleri, işletme hedefleri hakkında her zaman
bilgilendirilmeleri ve bu yönde motive edilmeleri ile gerçekleşebilir. Dolayısıyla bu
açıdan istenilen sonucu sağlamak, yani işletme hedeflerine ulaşabilmek için uygun
ortamın yaratılması gerekir. İşte İKY kavramı, böyle bir sistemi kurmak ve sürdürmek
anlamını taşımaktadır.
İnsan Kaynakları Yönetimi neleri kapsar?
Bir İKY sisteminin üç temel amacı vardır:
a) Verimliliği yükseltmek
b) İş yaşamının niteliğini yükseltmek
c) İşletmenin gelişmesine katkıda bulunacak bir insan kaynağı oluşturmak
Bu amaca ulaşmak için de aşağıdaki konuları ele alır:
•
Doğru insanı bulmak ve uygun işe yerleştirmek
•
Önemli bir maliyet kaleminden yüksek verim almak
•
Sürekliliğini güvenceye almak
•
Ekip ruhu geliştirmek
•
İşletmenin gelişimine katkı vermesini sağlamak
•
Yasalar karşısındaki yükümlülükleri eksiksiz yerine getirmek