türkiye imalat sanayiin ithalat yapısı türkiye imalat sanayiin

TÜRKİYE
TÜRKİYE CUMHURİYET
CUMHURİYET MERKEZ
MERKEZ BANKASI
BANKASI
ARAŞTIRMA
ARAŞTIRMA VE
VE PARA
PARA POLİTİKASI
POLİTİKASI
GENEL
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE İMALAT SANAYİİN
İTHALAT YAPISI
Şeref
Şeref SAYGILI
SAYGILI Cengiz
Cengiz CİHAN
CİHAN
Cihan
Cihan YALÇIN
YALÇIN Türknur
Türknur HAMSİCİ
HAMSİCİ
17 Kasım 2009, İstanbul
1
İthalat Yapısı
Çalışmanın Amacı ve Önemi
Çalışmanın
Çalışmanın Amacı:
Amacı:
Üretim
Üretim içerisindeki
içerisindeki ithalat
ithalat payını
payını ve
ve bu
bu payın
payın gelişimini
gelişimini incelemek
incelemek
İthalat
İthalat payının
payının düzeyine
düzeyine ve
ve gelişimine
gelişimine etki
etki eden
eden dinamikleri
dinamikleri ortaya
ortaya koymak
koymak
Çalışmanın
Çalışmanın Önemi:
Önemi:
Cari
Cari açık
açık (dış
(dış ticaret
ticaret açığı)
açığı) istikrarlı
istikrarlı büyüme
büyüme önünde
önünde temel
temel engel
engel
Gelişmekte
Gelişmekte olan
olan ülkeler
ülkeler arasında,
arasında, imalat
imalat sanayii
sanayii genelinde
genelinde ihracat
ihracat miktarı
miktarı
başına
başına ithal
ithal ara
ara malı
malı oranında
oranında Türkiye
Türkiye en
en yüksek
yüksek (Çin
(Çin en
en düşük)
düşük) orana
orana sahip
sahip
ülke
ülke
Birim İhracat Başına Ara Malı İthalatı
3,0
(2000) (Aydın ve diğ.2009)
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
Çin
Çek Cum.
Macaristan
Polonya
Slovenya
İmalat Sanayi
Tekstil
Makina Teçhizat
Ulaştırma Araçları
Meksika
Ana Metal
Türkiye
2
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Çalışmanın Amacı ve Önemi
Bazı Ülkelerde İhraç Ürünlerindeki İthal Girdi Payı (%)
1995
2000
1995
2000
İmalat
Sanayi
27,5
30,6
23,9
31,0
Toplam
Ekonomi
24,4
27,2
21,5
27,9
1995
42,6
33,8
2000
1995
48,1
49,9
37,3
41,5
Belçika
2000
1995
54,3
23,7
46,6
20,5
Fransa
2000
24,5
20,5
1995
28,4
23,0
2000
-
-
1995
33,5
27,5
2000
42,9
34,9
İtalya
Almanya
Hollanda
İngiltere
İspanya
Almanya’nın İhracatında İthal Girdi Payı (%)
Kimya
Yerli Katma Değer
İthal Girdiler
Makine-Teçhizat
Yerli Katma Değer
İthal Girdiler
Motorlu Araçlar
Yerli Katma Değer
İthal Girdiler
Diğer Sektörler
Yerli Katma Değer
İthal Girdiler
1995
2006
70,8
19,6
46,4
22,4
75,0
16,5
66,6
19,6
67,3
23,2
57,3
32,0
60,8
17,6
50,5
23,4
Kaynak: Loschky ve Ritter (2006)
Kaynak: Breda, Capariello ve Zizza (2008)
3
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Çalışmanın Amacı ve Önemi
Ara Malı İthalatı Endeksinin Sanayi Üretimi Endeksine Oranı (1994=100)
45
İhracat/Toplam Arz (%)
40
İthalat/Toplam Arz (%)
35
31,7
29,5
30
27,3
25,4
24,8
25
19,9
20
15
35,6
39,5
38,0
37,3
20,7
21,7
21,5
22,1
23,1
24,0
14,0
11,6
10
5
0
1997
2000
2001
Kaynak: Yükseler ve Türkan (2008)
2002
2003
2004
2005
2006
2007
4
İthalat Yapısı
Sunuş Planı
Mevcut
Mevcut İktisat
İktisat Yazını
Yazını
Anket
Anket Çalışması
Çalışması
İmalat
İmalat Sanayiin
Sanayiin Maliyet
Maliyet Yapısı
Yapısı ve
ve Üretimde
Üretimde İthal
İthal Girdi
Girdi Kullanımı
Kullanımı
Üretimin
Üretimin İthalata
İthalata Bağımlılığının
Bağımlılığının Temel
Temel Dinamikleri
Dinamikleri
Sektörel
Sektörel üretim
üretim ve
ve dış
dış ticaret
ticaret (uzmanlaşma)
(uzmanlaşma) yapısında
yapısında değişim
değişim
Firmaların
Firmaların ithalata
ithalata yönelimi
yönelimi
Genel
Genel Değerlendirme
Değerlendirme
5
İthalat Yapısı
İktisat Yazını- Teorik Modeller
Klasik
Klasik Teoriler
Teoriler
Adam
Adam Smith
Smith
David
David Ricardo
Ricardo
Neo-Klasik
Neo-Klasik Teori
Teori
Heckscher-Ohlin
Heckscher-Ohlin teoremi
teoremi
İçsel
İçsel Büyüme
Büyüme (Krugman
(Krugman (1979,
(1979, 1980,
1980, 1990,2000),
1990,2000), Helpman
Helpman ve
ve Krugman
Krugman (1986),
(1986),
Grossman
Grossman ve
ve Helpman
Helpman (1993)
(1993) ))
Yeni
Yeni Ticaret
Ticaret Teorileri
Teorileri
Ürün
Ürün Devreleri
Devreleri (Vernon
(Vernon (1966)
(1966) ))
Teknoloji
Teknoloji Açığı
Açığı (Postner
(Postner (1961)
(1961) ))
6
İthalat Yapısı
İktisat Yazını-Uygulamalı Çalışmalar-Dünya
Ara
Ara Malı
Malı ve
ve Yatırım
Yatırım Malı
Malı İthalatının
İthalatının (Dış
(Dış Ticaretin
Ticaretin Serbestleştirilmesinin)
Serbestleştirilmesinin)
Büyümeye/Verimliliğe/Teknoloji
Büyümeye/Verimliliğe/Teknoloji Transferine
Transferine Etkisi
Etkisi
Almeida
Almeida ve
ve Fernandes
Fernandes (2008),
(2008), Kasahara
Kasahara ve
ve Rodrigue
Rodrigue (2005,
(2005, 2008),
2008), Amiti
Amiti ve
ve Konings
Konings (2005,
(2005,
2007),
2007), Campa
Campa ve
ve Goldberg
Goldberg (1997),
(1997), Goldberg
Goldberg ve
ve diğ.
diğ. (2008),
(2008), Hanson
Hanson (1996),
(1996), Biesebroeck
Biesebroeck
(2003),
(2003), Muendler
Muendler (2004),
(2004), Halpern
Halpern ve
ve diğ.
diğ. (2006)
(2006)
Bölgesel
Bölgesel Bütünleşme
Bütünleşme ve
ve İthalat
İthalat Yapısında
Yapısında Değişim
Değişim
Koukouritakis
Koukouritakis (2004),
(2004), Campa
Campa ve
ve Goldberg
Goldberg (1997),
(1997), Hanson
Hanson (1996)
(1996)
Küreselleşme
Küreselleşme (ihracat
(ihracat değerindeki
değerindeki ithalat
ithalat payında
payında artış)
artış)
Emek-yoğun
Emek-yoğun ülkelerden
ülkelerden ucuza
ucuza temin
temin
Kleinert
Kleinert (2003)
(2003)
Çok
Çok uluslu
uluslu şirketler,
şirketler, dikey
dikey uzmanlaşma,
uzmanlaşma, endüstri
endüstri içi
içi ticaret
ticaret
Hanson
Hanson ve
ve diğ.
diğ. (2005),
(2005), Feenstra
Feenstra (1998),
(1998), Hummels
Hummels ve
ve diğ.
diğ. (1998),
(1998), McDonald
McDonald ve
ve Miller
Miller
(1997),
(1997), Loschky
Loschky ve
ve Ritter
Ritter (2006),
(2006), Breda
Breda ve
ve diğ.
diğ. (2008)
(2008)
Yabancı
Yabancı sermaye
sermaye yatırımları
yatırımları
Kleinert
Kleinert (2003)
(2003)
7
İthalat Yapısı
İktisat Yazını-Türkiye
Temel,
Temel, Tanrıkulu,
Tanrıkulu, Yener
Yener ve
ve Yalçın
Yalçın (1995):
(1995):
I-O
I-O Tabloları
Tabloları kullanılarak
kullanılarak ithalat
ithalat gereği
gereği
katsayılarının
katsayılarının hesaplanması
hesaplanması
Şenesen
Şenesen (2005):
(2005): I-O
I-O Tabloları
Tabloları kullanılarak
kullanılarak ithalat
ithalat gereği
gereği katsayılarının
katsayılarının hesaplanması
hesaplanması
Sönmez
Sönmez (2005):
(2005): Döviz
Döviz kuru
kuru gelişimi
gelişimi ve
ve Dahilde
Dahilde İşleme
İşleme Rejimi
Rejimi
Eşiyok
Eşiyok (2008):
(2008):
I-O
I-O Tabloları
Tabloları kullanılarak
kullanılarak ithalat
ithalat gereği
gereği katsayılarının
katsayılarının hesaplanması
hesaplanması // Döviz
Döviz
kuru
kuru gelişimi
gelişimi ve
ve Gümrük
Gümrük Birliği
Birliği
Türkan
Türkan (2006):
(2006):
İMKB
İMKB Şirket
Şirket Yıllıkları
Yıllıkları kullanılarak
kullanılarak ithalatın
ithalatın üretim
üretim ve
ve maliyetler
maliyetler içerisindeki
içerisindeki
payının
payının hesaplanması
hesaplanması // Döviz
Döviz kurunun
kurunun gelişimi
gelişimi
Yükseler
Yükseler ve
ve Türkan
Türkan (2008):
(2008): I-O,
I-O, sektörel
sektörel üretim
üretim ve
ve ithalat
ithalat endeksleri
endeksleri kullanılarak
kullanılarak
ithalatın
ithalatın üretim
üretim ve
ve toplam
toplam arz
arz içerisindeki
içerisindeki payının
payının hesaplanması
hesaplanması // sektörel
sektörel değişim,
değişim, endüstri
endüstri içi
içi
ticaret,
ticaret, emek
emek yoğun
yoğun ülkelerden
ülkelerden ucuza
ucuza temin,
temin, konjonktürel
konjonktürel gelişmeler
gelişmeler ve
ve döviz
döviz kuru
kuru gelişimi
gelişimi
Aydın,
Aydın, Saygılı,
Saygılı, Saygılı
Saygılı (2007):
(2007): I-O
I-O Tablosu
Tablosu kullanılarak
kullanılarak üretimdeki
üretimdeki ithalat
ithalat payının
payının
hesaplanması
hesaplanması // sektörel
sektörel değişim
değişim
Aydın,
Aydın, Saygılı,
Saygılı, Saygılı,
Saygılı, Yılmaz
Yılmaz (2009):
(2009): Endüstri
Endüstri içi
içi ticaret
ticaret // yabancı
yabancı sermaye
sermaye
yatırımları
yatırımları
8
İthalat Yapısı
Anket Çalışması
Amaç:
Amaç:
İthal
İthal ara
ara malı
malı kullanım
kullanım oranının
oranının düzeyi
düzeyi ve
ve gelişiminin
gelişiminin hesaplanması,
hesaplanması,
Firmaların
Firmaların ara
ara ve
ve yatırım
yatırım malı
malı kullanımında
kullanımında ithalata
ithalata yönelmesinin
yönelmesinin nedenleri,
nedenleri,
Sanayinin
Sanayinin yatırım,
yatırım, istihdam
istihdam ve
ve ihracat
ihracat yapısı,
yapısı,
Firmaların
Firmaların büyüme
büyüme ve
ve rekabet
rekabet gücü
gücü stratejileri,
stratejileri,
Verimlilik
Verimlilik artışının
artışının kaynakları,
kaynakları,
Küresel
Küresel krizin
krizin etkileri,
etkileri,
Firmaların
Firmaların kamu
kamu politikalarından
politikalarından etkilenme
etkilenme biçimleri,
biçimleri, vb.
vb.
Yöntem:
Yöntem:
Ölçekleri,
Ölçekleri, büyüme
büyüme potansiyelleri,
potansiyelleri, ihracat
ihracat oranları
oranları ve
ve ithal
ithal girdi
girdi kullanım
kullanım oranı
oranı yüksek
yüksek
145
145 sanayi
sanayi firması
firması ile
ile ortalama
ortalama 22 saatlik
saatlik yüz-yüze
yüz-yüze görüşme,
görüşme,
22 adet
adet anket
anket formu
formu (Form-1:
(Form-1: Temel
Temel Sayısal
Sayısal Bilgiler,
Bilgiler, Form-2:
Form-2: Genel
Genel Değerlendirme)
Değerlendirme)
77
77 adet
adet soru
soru
Ocak
Ocak 2008:
2008: Projenin
Projenin başlangıcı
başlangıcı
Haziran
Haziran 2008:
2008: Anket
Anket formlarının
formlarının hazırlanması
hazırlanması
Temmuz
Temmuz -- Ağustos
Ağustos 2008:
2008: 11
11 adet
adet firmayla
firmayla pilot
pilot alan
alan çalışması
çalışması
Aralık
Aralık 20082008- Temmuz
Temmuz 2009:
2009: 16
16 ilden
ilden 134
134 firmayla
firmayla alan
alan çalışması
çalışması
9
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların İl Bazında Dağılımı
60
50
50
40
30
25
20
15
13
10
10
5
1
3
6
2
5
1
1
3
2
3
K
oc
ae
li
M
an
is
a
M
er
sin
Sa
ka
ry
a
K
ay
se
ri
Z
on
gu
ld
ak
nt
ep
G
az
ia
B
ur
sa
D
en
iz
li
A
da
na
A
nk
ar
a
0
10
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların Sektörel Dağılımı
Tekstil-Giyim-Deri
Kağıt Ürünleri, Basım-Yayın
Petrol-Kimya
Plastik-Kauçuk
Metal Dışı Mineraller
Ana Metal
Metal Ürünleri İmalatı (İşlenmiş Metal)
Makine Teçhizat-Bilgisayar-Elektronik-Optik
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
TOPLAM
Firma Sayısı
24
6
20
10
9
10
6
37
13
6
4
145
(Yüzde)
16,4
4,1
13,7
6,8
6,2
7,5
4,1
25,3
8,9
4,1
2,7
100
11
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların Türkiye Genelini Temsil Oranları (%)
Katma Değer
İmalat Sanayii Geneli
100
Hedeflenen İmalat Sanayii Sektörleri / İmalat Sanayii Geneli
71,7
Kapsanan Firmalar/İmalat Sanayii Geneli
35,9
Kapsanan Firmalar/Hedeflenen İmalat Sanayii Sektörleri
50,1
İstihdam
100
77
7,2
9,4
İhracat
100
88,2
24,8
34,4
12
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların İlk
1000 Sanayi Kuruluşu İçindeki Yeri
13 (% 9)
17 (%12)
116 (%79)
ISO İlk 500
ISO İkinci 500
Diğer
13
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların İstihdam, Üretim ve İhracat Miktarı
Açısından Türkiye İmalat Sanayii Genelindeki Payı (%)
Üretim Miktarı İstihdam
Hedeflenen Sektörler Geneli
Tekstil-Giyim-Deri
Kağıt Ürünleri, Basım-Yayın
Petrol-Kimya
Plastik-Kauçuk
Metal Dışı Mineraller
Ana Metal
Metal Ürünleri İmalatı (İşlenmiş Metal)
Makine Teçhizat-Bilgisayar-Elektronik-Optik
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
31,3
4,0
19,1
69,9
14,8
55,6
22,9
6,0
42,4
64,6
14
7,1
9,4
2,4
4,4
26,7
6
25
23,7
4,8
14,1
33,1
10,5
1,1
İhracat
34,4
6,6
72,9
56,1
25,6
21,6
22,3
5,7
83,4
68,6
18,2
0,9
14
13
Mobilya
73
Diğer Ulaşım Araçları
Motorlu Kara Taşıtları
57,9
Makine Teçhizat-BilgisayarElektronik-Optik
22,7
Metal Ürünleri İmalatı
(İşlenmiş Metal)
47,2
Ana Metal
58,6
Metal Dışı Mineraller
Plastik-Kauçuk
Petrol-Kimya
Basım-Yayın
Tekstil-Giyim-Deri
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Hedeflenen Sektörler Geneli
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Anket Kapsamındaki Firmaların İhracat Oranları (2007)
İhracat/Üretim
87,3
69,5
54
45,2
27,2
12,4
15
İthalat Yapısı
Anket Kapsamı
Çalışan Sayısı Gruplarına Göre Anket Kapsamındaki Firmaların İstihdam ve
Üretim Değerleri Açısından Türkiye İmalat Sanayiindeki Payı (%)
Çalışan Sayısı Grupları
50-99
100-249
250-499
500-999
>=1000
İstihdam
0,3
0,6
4,7
11,2
56,4
Üretim
Miktarı
0,3
0,8
8,8
19,8
88,9
16
İthalat Yapısı
Üretimde İthal Ara Malı Payı/ I-O 2002 Sonuçları
2002
2002 Yılı
Yılı İmalat
İmalat Sanayii
Sanayii Sektörlerinde
Sektörlerinde İthalat
İthalat Gereği
Gereği Katsayıları
Katsayıları (%)
(%)
Gıda
Metalik olmayan mineraller
Diğer ulaşım araçları
Tütün
Basım ve yayım
Giyim
Toplam İmalat
Tekstil
Bilgi işlem makineleri
Makine ve teçhizat
Ağaç ve mantar
Kimyasal madde ve ürünler
Kağıt ve kağıt ürünleri
Makine ve teçhizatı hariç
Elektrikli makine ve cihazlar
Plastik ve kauçuk
Motorlu kara taşıtları
Tıbbi ve optik aletler
Ana metal
Deri ürünleri ve ayakkabı
Mobilya
Haberleşme cihazları
Kok kömürü ve petrol ürünleri
0,12
0,18
0,22
0,23
0,23
0,24
0,27
0,27
0,27
0,28
0,28
0,28
0,30
0,30
0,31
0,33
0,34
0,36
0,37
0,37
0,41
0,47
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,57
0,6
Kaynak:
Kaynak: Kendi
Kendi hesaplamalarımız
hesaplamalarımız
17
İthalat Yapısı
Üretimde İthal Ara Malı Payı/ I-O 2002 Sonuçları
1998-2002
1998-2002 Döneminde
Döneminde İmalat
İmalat Sanayiinde
Sanayiinde Üretimin
Üretimin İthalat
İthalat Gereği
Gereği Katsayılarında
Katsayılarında Değişim
Değişim (Puan)
(Puan)
Kimya
Gıda
Ana metal
Elektrikli mak. ve c.
Giyim
Plastik ve kauçuk
Basım ve yayım
Metal eşya
Diğer ulaşım araçları
Makine ve teçhizat
Toplam İmalat
Bilgi işlem makineleri
Metalik olmayan mineraller
Tekstil
Tütün
Tıbbi ve optik aletler
Kağıt
Motorlu kara taşıtları
Mobilya ve diğer imalat
Deri ürünleri ve ayakkabı
Ağaç ve mantar
Haberleşme cihazları
Kok kömürü ve petrol
-0,05
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
Kaynak:
Kaynak: Kendi
Kendi hesaplamalarımız
hesaplamalarımız
18
İthalat Yapısı
Anket Sonuçları/Üretimin Maliyet Yapısı-1
Maliyet
Maliyet Yapısının
Yapısının Gelişimi,
Gelişimi, 2002-2007
2002-2007 (%)(%)Ağırlıklı
Ortalama
Ağırlıklı Ortalama
Hammadde-Malzeme/Toplam
Hammadde-Malzeme/Toplam Maliyet,
Maliyet, 2007
2007 (%)
(%)
93,6
Petrol-Kimya
Motorlu Kara Taşıtları
91,1
Mobilya
90,9
100
88,5
İMALAT SAN.
Elektrikli Makine
90
87,4
85,2
70
Elektronik
84,7
60
Makine İmalat
82,7
50
Plastik-Kauçuk
82,4
40
Ana Metal ve İşlenmiş Metal
81,7
30
Kağıt-Basım
81,3
20
Hammadde ve Malzeme
54,1
30
40
50
13,7
6,2
4,0
11,8
10,9
3,9
0
62,0
Metalik Olmayan Mineraller
85,2
10
75,3
Diğer Ulaşım Araçları
84,2
80
İMALAT SAN.-Petrol Hariç
Tekstil-Giyim-Deri
80,1
60
70
80
90
2002
100
Enerji ve Su
2005
İşgücü Maliyeti
2007
95
Hammadde-Malzeme/Toplam
Hammadde-Malzeme/Toplam
Maliyet,
Maliyet, 2002-2007,
2002-2007, (%)(%)-
90
(Basit)
(Basit) Birikimli
Birikimli Ortalama
Ortalama
85
80
2002
2005
2007
Firma Sayısı
127
121
115
109
103
97
91
85
79
73
67
61
55
49
43
37
31
25
19
13
7
75
1
Hammadde-Malzeme/Top. Maliyet (%)
100
19
İthalat Yapısı
Anket Sonuçları/ Maliyet Yapısı-2
Sektörel
Sektörel Üretim
Üretim Yapısı
Yapısı ve
ve Büyüme
Büyüme Oranı-Türkiye
Oranı-Türkiye İmalat
İmalat Sanayii
Sanayii Geneli
Geneli (Yüzde)
(Yüzde)
Sektörel Pay
Sektörler
Tekstil-Giyim-Deri
Kağıt Ürünleri ve Basım
Petrol-Kömür-Kimya
- Petrol-Kömür
- Kimya
Kauçuk-Plastik
Metal Dışı Mineraller
Ana Metal ve İşl. Metal
Makine İmalat
Elektrikli Makine
Elektronik
Motorlu Kara Taşıtları
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
TOPLAM
2002
34,2
2,2
16,9
8,9
8,0
5,1
1,5
17,8
6,0
4,1
3,1
5,8
1,2
2,1
100,0
2005
25,0
2,5
15,4
6,2
9,2
5,7
1,9
17,9
8,1
3,5
3,6
12,2
1,2
2,8
100,0
2007
22,2
2,1
15,4
6,3
9,0
6,3
1,6
20,8
8,3
4,4
2,6
12,0
2,0
2,4
100,0
2002-2007
Döneminde Ort.
Büyüme Oranı
-1,4
6,3
5,4
0,3
10,0
12,2
8,3
10,9
14,4
8,7
3,6
24,2
20,1
9,9
8,0
2002-2007
Dönemindeki
Pay Değişimi
-12,0
-0,1
-1,5
-2,5
1,0
1,2
0,1
3,0
2,2
0,3
-0,5
6,2
0,9
0,3
-
Kaynak:
Kaynak: TÜİK
TÜİK
20
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Maliyet Yapısı-3
Sektörlerin
Sektörlerin Maliyet
Maliyet Yapısı
Yapısı ve
ve Üretim
Üretim Paylarının
Paylarının Gelişimi
Gelişimi (2002-2007)
(2002-2007)
90
Hammadde ve Malzeme/Top. Maliyet (%)
Elektrikli Makine
Kimya
Elektronik
80
Motorlu Kara Taşıtları
Makine İmalat
Kauçuk-Plastik
Ana Metal ve İşl.Metal
Tekstil-Giyim-Deri
70
Metalik Olmayan
Mineraller
60
-14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
Sektörel Üretim Payında Değişim (Puan)
21
İthalat Yapısı
Anket Yöntemi/ İthalatın Nedenleri
İthal Girdi Payında Değişim
Uzmanlaşma Yapısında Değişim
Diğer
İthalata Yönelimin Değişmesi (Artması)
‐Sektörel Üretim Yapısında Değişim (Farklı
Büyüme Oranları)
‐Sektörel İhracat Performansları
Ucuza Temin
Döviz Kurunun Ucuzlaması
Döviz Kurunun İstikrar
Kazanması
Kaliteli ve Kesintisiz
Temin
Daha Kaliteli
Temin
Yurt İçi Üretimin Olmaması
Kesintisiz Temin
Çapraz Kur Gelişmeleri
Çin, Hindistan gibi Ülkelerden Ucuza Temin (Kur Etkisi Hariç)
Yurt İçi Üretimin
Olmaması/Yetersizliği
Alıcı Firmaların Standart ve Politikaları
Yurt İçi Üretim Mik.
Yetersizliği
-Teknolojik Değişim
-Talep Kayması
Başka Şirket. İlişkiler
Yab. Ortağın/ Stratej. Ortağın Yurt Dışında Kurulu Şirk. Olması
Yurt Dışında Kurulu Başka Şirketin Olması
Yurt Dışı
Kredi
Satıcı Firma Kredisi/ Vadeli Satış
Yab. Finans Kuruş.
(Eximbank, Banka, vb). Kredileri
Gümrük Birliği’nin Avantajları
Dahilde İşl. Rejim.
Avantajları
22
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-1
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzemede
Malzemede İthal
İthal Payının
Payının Gelişimi
Gelişimi
(2002-2007)
(2002-2007) ,, %
% (Anket
(Anket Kapsamı)
Kapsamı)
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzemede
Malzemede İthal
İthal Payı,
Payı, 2007
2007 (%)
(%)
87,0
Petrol-Kimya
Elektronik
83,4
Diğer Ulaşım Araçları
83,0
60
76,9
Kağıt-Basım
68,0
Kimya
Plastik-Kauçuk
67,3
İM ALAT SAN.-Petrol Hariç
67,1
30
20
10
58,6
M otorlu Kara Taşıtları
0
50,5
Tekstil-Giyim-Deri
Basit Ortalama
36,4
M akine İmalat
52,6 51,5
40
65,2
Elektrikli Makine
48,8
50
72,6
İM ALAT SAN.
Ağırlıklı OrtalamaGenel
32,2
M etalik Olmayan Min.
2002
25,2
Mobilya
0
10
20
30
40
50
67,9 67,2 67,1
70
80,8
Ana Metal ve İşl. Metal
74,0 71,9 72,6
80
60
70
80
90
2005
Ağırlıklı OrtalamaPetrol sektörü Hariç
2007
100
23
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-2
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzemede
Malzemede İthal
İthal Payının
Payının Değişimi
Değişimi
(2002-2007),
(2002-2007), (Puan)
(Puan)
9,3
Metalik Olmayan Mineraller
9,3
Plastik-Kauçuk
(İmalat
(İmalat Sanayi
Sanayi Geneline
Geneline Yönelik
Yönelik Sektörel
Sektörel Paylar
Paylar
Alınmıştır)
Alınmıştır)
Kağıt-Basım
7,9
Diğer Ulaşım Araçları
6,2
70
Mobilya
60
Tekstil-Giyim-Deri
50
4,5
Kimya
40
4,4
Elektrikli Makine
6,2
5,0
Ana Metal ve İşlemiş Metal
3,9
1,3
Petrol-Kimya
1,2
İMALAT SAN.-Petrol Hariç
1,1
Elektronik
İMALAT SAN.
-1,4
Makine İmalat
-2,2
61,8
59,5
56,4
43,6
40,5
38,2
2005
2007
30
20
10
0
2002
Yerli
ithal
Motorlu Kara Taşıtları
-3,3
-4,0
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzemede
Malzemede İthal
İthal Payının
Payının
Gelişimi
Gelişimi (2002-2007),
(2002-2007), %
% (Sanayi
(Sanayi Geneli)
Geneli)
-2,0
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
24
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-3
Sektörler
Sektörler İtibarıyla
İtibarıyla Yerli
Yerli Hammadde
Hammadde ve
ve Malzeme
Malzeme Payı
Payı ve
ve Sektörel
Sektörel Üretim
Üretim Payında
Payında Değişim,
Değişim, 2002-2007
2002-2007
Yerli Hammadde ve Malzeme/Top. Ham. ve Malz. (%)
Mobilya
Metalik Olmayan Min.
70
Makine İmalat
Tekstil-Giyim-Deri
50
Kauçuk-Plastik
Motorlu Kara Taşıtları
Elektrikli Makine
Kimya
Kağıt-Basım
30
Diğ. Ulaşım. Araç.
Elektronik
-15
-13
-11
-9
-7
-5
-3
Ana Metal ve İşl. Metal
10
-1
1
3
5
7
9
Sektörel Üretim Payında Değişim (Puan)
25
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-4
Uzmanlaşma
Uzmanlaşma Yapısında
Yapısında Değişim:
Değişim: Sektörel
Sektörel Üretim
Üretim ve
ve İhracat
İhracat Payında
Payında Değişim
Değişim (2002-2007),
(2002-2007), Puan
Puan
9
Motorlu Kara T aşıtları
Üretim Payında Değişim
Ana Metal ve İşl. Metal
4
Petrol-Kömür
Diğ. Ulaş. Araç.
Makine İmalat
Kauçuk-Plastik
-13
-11
-9
-7
-5
-3
Elektronik-1
-1
1
Kimya
3
5
7
-6
-11
T ekstil-Giyim-Deri
-16
İhracat Payında Değişim
26
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-6
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzeme
Malzeme Kullanımında
Kullanımında Yerli
Yerli Payının
Payının 2002-2007
2002-2007 Dönemindeki
Dönemindeki Gelişimine
Gelişimine Yönelik
Yönelik
Firmaların
Değerlendirmesi
Firmaların Değerlendirmesi
Yüzde
46,9
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
47,2
42,8
38,6
10,3
Azaldı
Arttı
Firma Değerlendirmesi
14,2
Değişmedi
Finansal Tablolar
27
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-1
140
140 (% 96,6)
Hammadde ve Malzeme
120
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzeme
Malzeme
İthalatının
Kaynakları
İthalatının Kaynakları
(2007),
(2007), (Yüzde)
(Yüzde)
100
80
109 (% 75,2)
109 (% 75,2)
Ucuza Alım
Kaliteli ve Kesint.Temin
60
40
31 (% 21,4)
36 (% 24,8)
20
0
Başka Şirketlerle İlişk.
Kredi İmkanı
Yurt İçi
Ür.Bulunmaması/Yeters.
140
140 (%96,6)
120
Makine-Teçhizat
105 (%72,4)
100
80
66 (%45,5)
60
40
32 (%22,1)
23 (%15,9)
20
0
Başka Şirket.İlişki.
Kredi İmkanı
Ucuza Alım
Kalite ve Kesintisiz Temin
28
Y.İçi
Ür.Bulunmaması/Yetersiz.
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-2
Firmaları İthalata Yönlendiren Faktörler (Yüzde)
Daha
Ucuza
Temin
Daha Kaliteli
ve Kesintisiz
Temin
Yurt İçi
Üretimin
Yetersizliği
Başka
Şirketlerle
İlişkiler
Yurt Dış.
Sağlanan
Kredi
Toplam
Basit Ortalama
20,1
18,8
53,8
4,2
3,1
100,0
Firma Büyüklüğü
Ağırlık.Ort.
12,6
15,1
61,4
9,6
1,3
100,0
Firma Büyüklüğü Ağırlıklı
Ortalama-Petrol Hariç
15,9
19,1
51,2
12,2
1,6
100,0
Sektör Ağırlıklı Ort. (*)
21,1
20,2
51,8
3,9
3,1
100,0
Sektör Ağırlıklı OrtalamaPetrol Hariç (*)
21,4
21,0
50,8
3,9
3,0
100,0
Basit Ortalama
8,0
19,1
65,3
3,9
3,7
100,0
Firma Büyüklüğü
Ağırlık.Ort.
8,4
14,5
64,9
7,1
3,9
100,0
Firma Büyüklüğü Ağırlıklı
Ortalama-Petrol Hariç
9,5
18,6
57,8
9,1
5,0
100,0
Sektör Ağırlıklı Ort.(*)
8,1
18,6
65,0
4,0
4,2
100,0
Sektör Ağırlıklı OrtalamaPetrol Hariç (*)
8,1
19,0
64,5
4,3
4,2
100,0
Sektörler
Hammadde- Malzeme
Makine-Teçhizat
29
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-3
Yurt Dışından Ucuza Temin Edilebilmesi Nedeniyle Yapılan Hammadde ve Malzemenin Oranı (Yüzde)
60
55,9
50
42,3
38,8
40
33,9
35,7
31,7
30
20,1
20
14,2
12
10
8,3
8,9
8,9
10,0
11,2
8,6
13,5
13,0
16,0 16,4
20,4
22,0
18,9
18
18
8,2
5,3
5,0 4,3
Basit Ortalama
Tekstil-Giyim-Deri
Mobilya
Metal Dışı Min.
Kauçuk-Plastik
Makine İmalat
İMALAT SAN.
Elektrikli Makine
Petrol-Kimya
Ana Metal
Motorlu Kara Taş.
İşlenmiş Metal
Elektronik
Kağıt Ür. ve Basım
Diğer Ulaşım Araç.
0
Ağırlıklı Ortalama
30
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-4
Yurt İçi Üretimin Kalitesinin Yetersizliği veya Kesintisiz Temin Edememe Nedeniyle Yapılan Hammadde
ve Malzeme İthalatının Oranı (%)
34,8
35
32,7
29,5
30
27,5
25
22,5
18,9
18,8 18,3
20
15,7
15
15,5 16,3
13,9
19,0
20,4
19,2
22,7
23,3
20,3
18,8
17,0
15,8
16,0
12,2
10,0 10,6
10
8,5
6,4
5
2,1
Basit Ortalama
Makine İmalat
Ana Metal
İşlenmiş Metal
Motorlu Kara Taş.
Kauçuk-Plastik
Kağıt Ür. ve Basım
Elektrikli Makine
Tekstil-Giyim-Deri
İMALAT SAN.
Mobilya
Elektronik
Metal Dışı Min.
Diğer Ulaşım Araç.
Petrol-Kimya
0
Ağırlıklı Ortalama
31
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-5
Yurt İçi Üretimin Olmaması/Yetersizliği Nedeniyle Yapılan Hammadde ve Malzeme İthalatının Oranı (%)
90,0
90
83,3
80
71,9
70
60
50
40
87,9
43,0
40,0
42,3
46,1 44,6
63,3
58,2 56,6 58,5
56,3
52,7 53,5
53,8
50,9
50,0
47,9
37,3
33,4
30
70,0
69,7
68,3
68,3 68,3
24,1
20
Basit Ortalama
Diğer Ulaşım Araç.
Petrol-Kimya
Elektronik
Kağıt Ür. ve Basım
İşlenmiş Metal
Ana Metal
İMALAT SAN.
Kauçuk-Plastik
Elektrikli Makine
Metal Dışı Min.
Motorlu Kara Taş.
Makine İmalat
Mobilya
0
Tekstil-Giyim-Deri
10
Ağırlıklı Ortalama
32
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-6
Başka Şirketlerle İlişkiler (Firmanın Organizasyon/Mülkiyet Yapısı) Nedeniyle Yapılan Hammadde ve
Malzeme İthalatının Oranı (%)
27,3
25
19,2
20
15
10,1
10
7,8
Basit Ortalama
3,3 3,5 3,5
3,5
Motorlu Kara Taş.
Elektronik
Elektrikli Makine
1,7
Metal Dışı Min.
2,5
İMALAT SAN.
3,9
6,0
4,9 4,4
4,2
4,1
Petrol-Kimya
2,0
Kauçuk-Plastik
Makine İmalat
Tekstil-Giyim-Deri
Diğer Ulaşım Araç.
İşlenmiş Metal
1,5
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,5 0,1
Ana Metal
0
3,4
Mobilya
5
Kağıt Ür. ve Basım
5,0
Ağırlıklı Ortalama
33
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Değerlendirmeleri-7
Yurt Dışı Kredi İmkanı Nedeniyle Yapılan Hammadde ve Malzeme İthalatı Oranları (%)
7
6,3
6
5,5
5,0
5
4,5
3,9
4
3,1
3
1,7
2
0,8 0,8
1
1,0
2,2
2,2
2,1
1,0
0,9
0,7
0,6
3,5
1,5
1,1
1,1
0,7
3,1
2,5
2,3
3,3
Basit Ortalama
Elektrikli Makine
Tekstil-Giyim-Deri
Petrol-Kimya
İşlenmiş Metal
İMALAT SAN.
Makine İmalat
Mobilya
Motorlu Kara Taş.
Diğer Ulaşım Araç.
Elektronik
Metal Dışı Min.
Ana Metal
Kauçuk-Plastik
0
Kağıt Ür. ve Basım
0,0 0,0
Ağırlıklı Ortalama
34
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalata Yönlendiren Faktörler / Firma Önceliklendirmeleri
Hammadde-Malzeme
İthalat Kararına
Etki Eden Faktörler
Anket Kapsamındaki Firma Sayısı: 145
1) Yurt Dışından Ucuza Temin
-Döviz Kurunun Ucuzlaması
-Çapraz Kur Gelişmeleri
-Döviz Kurunun İstikrar Kazanması
-Çin ve Hindistan Gibi Ülk.Ucuza Temin
İmkanı (Döviz kurunun etkisi hariç)
-Gümrük Birliğinin Avantajları
-Dahilde İşleme Rejiminin Avantajları
2) Yurt Dışından Kaliteli ve
Kesintisiz Temin
-Diğer Ülk. Daha Kaliteli Nitelikte Temin
-Yurt Dış. Sürekli (kesintisiz) Temin
-Alıcı Firm. Standart ve Politikaları
3) Yurt İçi Üretim Mik. Yetersizliği
-Yurt İçi Üretimin Olmaması
-Yurt İçi Üretimin Yetersizliği
4) Başka Şirketlerle İlişkiler
-Yabancı Ortağın ve/veya Stratejik Ort.
Yurt Dış.Kurulu Şirketinin Olması
-Firmayla Mülkiyet Bağı Bulunan Yurt
Dışında
Faaliyet
Gös.
Başka
Şirketin/Birimin Olması
5) Yurt Dışından Sağlanan Kredi
-Satıcı Firmaların Sunduğu İthalat
Kredisi ve/veya Vadeli Satış İmkanı
-Yabancı Eximbank, Banka veya Diğer
Finan. Şirketlerinin Sunduğu Kredi
Makine-Teçhizat
1.
Sıra
2.
Sıra
3.
Sıra
1-2-3
Sıra
1.
Sıra
2.
Sıra
3.
sıra
1-2-3
Sıra
109
39
2
4
85
21
3
8
61
13
11
7
255
73
16
19
66
30
0
2
45
17
9
8
27
4
2
9
138
51
11
19
39
7
18
17
23
13
7
12
11
63
42
42
22
12
-
8
3
-
4
8
-
34
23
-
109
61
19
29
140
83
57
31
90
24
44
22
74
30
44
9
51
16
15
20
-
250
101
78
71
214
113
101
40
105
84
10
11
140
125
15
23
63
9
34
20
56
12
44
5
33
8
10
15
-
201
101
54
46
196
137
59
28
24
4
-
28
18
3
-
21
7
36
5
16
-
12
52
5
32
2
16
-
7
48
27
4
-
31
18
6
-
24
9
12
-
21
14
10
-
24
35
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
İthalatın Temel Dinamikleri
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzeme
Malzeme İthalatının
İthalatının Kaynakları
Kaynakları (2007),
(2007), (Yüzde)
(Yüzde)
100
90
9,5 (%46,7)
10,8 (%53,3)
80
Sektörel Değişim
70
İthalata Artan Yönelim
60
50
79,7
Büyümeden Kaynaklanan
40
30
20
10
0
36
İthalat Yapısı
Anket Sonuçları/ Hammadde-Malzeme İthalatına Yönlendiren Faktörler-1
İthal Girdi Payında Değişim
(%56,5
Uzmanlaşma Yapısında Değişim
%61,8 -
%9,7 )
İthalata Yönelimin Değişmesi (Artması) (%53,3)
(%46,7)
‐Sektörel Üretim Yapısında Değişim (Farklı
Büyüme Oranları)
‐Sektörel İhracat Performansları
Ucuza Temin
-Teknolojik Değişim
-Talep Kayması
Kaliteli ve Kesintisiz
Temin (%18,8)
(%20,1)
Yurt İçi Üretimin
Olmaması/Yetersizliği
(%53,3)
Döviz Kurunun Ucuzlaması
(%32,6)
Döviz Kurunun İstikrar Kazanması (%5,4)
Çapraz Kur Gelişmeleri
Daha Kaliteli
Temin (%47,4)
Yurt İçi Üretimin Olmaması
(%60,1)
Kesintisiz Temin
Başka Şirketlerle
İlişkiler (%4,1)
Yabancı Ortağın/ Stratejik Ortağın Yurt Dışında Kurulu Şirk. Olması (%75,6)
(%26,3)
(%4,1)
Çin, Hindistan gibi Ülkelerden Ucuza Temin (Kur Etkisi Hariç) (%36,3)
Diğer
Alıcı Firmaların Standart ve Politikaları
(%26,3)
Yurt İçi Üretim Miktarının Yetersizliği (%39,9)
Yurt Dışında Kurulu Başka Şirketin Olması
(%24,4)
Yurt Dışı
Kredi
(%3,1)
Satıcı Firma Kredisi/ Vadeli Satış (%65,2)
Yab. Finans Kuruş.
(Eximbank, Banka, vb). Kredileri
(%34,8)
Gümrük Birliği’nin Avantajları (%9,5)
Dahilde İşleme Rejiminin
Avantajları (%12,2)
37
İthalat Yapısı
Anket Sonuçları/ Makine-Teçhizat İthalatına Yönlendiren Faktörler-2
İthal Payında Değişim
Uzmanlaşma Yapısında Değişim
İthalata Yönelimin Değişmesi (Artması)
‐Sektörel Üretim Yapısında Değişim (Farklı
Büyüme Oranları)
‐Sektörel İhracat Performansları
Ucuza Temin
-Teknolojik Değişim
-Talep Kayması
Kaliteli ve Kesintisiz
Temin (%19,1)
(%8,0)
Yurt İçi Üretimin
Olmaması/Yetersizliği
(%65,3)
Döviz Kurunun Ucuzlaması
(%47,3)
Döviz Kurunun İstikrar Kazanması (%8,8
Çapraz Kur Gelişmeler
i(%3,8)
Çin, Hindistan gibi Ülkelerden Ucuza Temin (Kur Etkisi Hariç) (%28,4)
Diğer
Daha Kaliteli
Temin (%63,0)
Yurt İçi Üretimin Olmaması
(%85,3)
Kesintisiz Temin
Başka Şirketlerle
İlişkiler (%3,9)
Yabancı Ortağın/ Stratejik Ortağın Yurt Dışında Kurulu Şirk. Olması (%,76,7)
(%21,1)
Alıcı Firmaların Standart ve Politikaları
(%15,9)
Yurt İçi Üretim Miktarının Yetersizliği (%14,7)
Yurt Dışında Kurulu Başka Şirketin Olması
(%23,3)
Yurt Dışı
Kredi
(%3,7)
Satıcı Firma Kredisi/ Vadeli Satış (%50,1)
Yab. Finans Kuruş.
(Eximbank, Banka, vb). Kredileri
(%49,9)
Gümrük Birliği’nin Avantajları (%11,7)
38
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-3
95
85
75
65
55
2002
2005
127
121
115
109
Firma Sayısı
103
97
91
85
79
73
67
61
55
49
43
37
31
25
19
13
7
45
1
İthal Ham.ve Malz./Top.Ham.ve Malz.(%)
Hammadde
Hammadde ve
ve Malzeme
Malzeme Maliyetinde
Maliyetinde İthal
İthal Payının
Payının Gelişimi
Gelişimi (2002-2007)-Firmaların
(2002-2007)-Firmaların
Birikimli
Birikimli Basit
Basit Ortalaması
Ortalaması (Yüzde)
(Yüzde)
2007
39
FİYAT
İthalatGELİŞMELERİ
Yapısı
Anket Sonuçları/ Ara Malının İthal-Yerli Bileşenleri-5
Faaliyetin
Faaliyetin Bir
Bir Bölümünün
Bölümünün Devredildiği
Devredildiği Yan
Yan Sanayi
Sanayi (Yüzde)
(Yüzde)
60
50,8
50
40
27,9
21,3
30
20
10
0
Sadece Yerli
Sadece Yabancı
Yerli ve Yabancı
40
İthalat Yapısı
Genel Değerlendirme-1
Üretim
Üretim maliyetindeki
maliyetindeki ithalat
ithalat payı
payı yüksek
yüksek
Temel
Temel ara
ara girdilerin
girdilerin yurt
yurt içi
içi üretimi
üretimi ve/veya
ve/veya kalitesi
kalitesi yetersiz
yetersiz (doğal
(doğal kaynak
kaynak yapısı,
yapısı,
yatırım,
yatırım, teknolojik
teknolojik kapasite
kapasite ve
ve kamu
kamu politikaları)
politikaları)
Bazı
Bazı alanlarda
alanlarda yan
yan sanayi
sanayi güçlü
güçlü değil
değil (geçmişte
(geçmişte yaşanan
yaşanan krizler,
krizler, kayıt
kayıt dışılık,
dışılık,
finansman
finansman koşulları,
koşulları, vb).
vb).
Üretim
Üretim maliyetindeki
maliyetindeki ithalat
ithalat payı
payı artış
artış eğiliminde
eğiliminde
Sektörel
Sektörel üretim
üretim (uzmanlaşma)
(uzmanlaşma) yapısındaki
yapısındaki değişim
değişim
Firmaların
Firmaların ithalata
ithalata artan
artan yönelimi
yönelimi
•• İthalata
İthalata yönelimin
yönelimin nedenleri
nedenleri
Fiyat
Fiyat dışı
dışı faktörlerin
faktörlerin etkisi
etkisi daha
daha baskın
baskın (yurt
(yurt içi
içi üretimin
üretimin miktarının
miktarının ve
ve kalitesinin
kalitesinin
yetersizliği,
yetersizliği, küresel
küresel üretim
üretim zincirleri
zincirleri ve
ve küresel
küresel alıcılar,
alıcılar, uluslar
uluslar arası
arası standartlar)
standartlar)
Fiyata
Fiyata bağlı
bağlı (ucuza
(ucuza temin)
temin) ithalata
ithalata yönelmede
yönelmede küreselleşme
küreselleşme süreci
süreci daha
daha baskın
baskın
Gelişmiş
Gelişmiş ve
ve gelişmekte
gelişmekte olan
olan ekonomilerde
ekonomilerde benzer
benzer eğilim
eğilim var
var
41
İthalat Yapısı
Genel Değerlendirme-2
Bazı
Bazı sektörlerdeki
sektörlerdeki olumlu
olumlu gelişmelere
gelişmelere rağmen,
rağmen, orta
orta vadede
vadede üretimin
üretimin ithal
ithal ara
ara
ve
ve yatırım
yatırım malı
malı gereksinimi
gereksinimi (dış
(dış ticaret
ticaret açığı)
açığı) yüksek
yüksek seyrine
seyrine devam
devam edebilir.
edebilir.
Kamu
Kamu politikaları
politikaları (yapısal
(yapısal reformalar)
reformalar) sorunun
sorunun giderilmesinde
giderilmesinde önem
önem
taşımaktadır.
taşımaktadır.
Temel
Temel hammadde
hammadde ve
ve malzeme
malzeme alanlarında
alanlarında yurt
yurt içi
içi üretimin
üretimin teşviki
teşviki (madencilik,
(madencilik, tarım,
tarım,
hayvancılık,
hayvancılık, gıda,
gıda, kimya,
kimya, ilaç,
ilaç, selüloz,
selüloz, vb.)
vb.)
Üretimin
Üretimin daha
daha yüksek
yüksek katma
katma değer
değer yaratan
yaratan bir
bir yapıya
yapıya dönüşmesi
dönüşmesi
Yan
Yan sanayilerin
sanayilerin güçlendirilmesi
güçlendirilmesi
Teknoloji
Teknoloji politikaları
politikaları
42
İthalat Yapısı
Teşekkürler
Teşekkürler …
…
43