1- Sınırlı Besin Seçimleri Veya Sevmedikleri Gıdaların Çok Olması

advertisement
Otizmi olan kişiler genellikle
hareketleri ve sevdikleri
davranışları tekrarlamayı severler
ve takıntılı davranışları vardır.
Bu tür davranışlar alışkanlıkları ve
yemek tercihlerini etkileyebilir.
Yeme davranış bozuklukları
oluşarak sağlık sorunlarına yol
açabilir: Peki bunlar neler?
1- Sınırlı Besin Seçimleri Veya
Sevmedikleri Gıdaların Çok Olması:
Otizmi olan çocuklar tat, koku, renk
veya besinlerin dokularına hassas
olabilirler. Bu hassasiyetleri gösteren
çocuklar bazı gıdaları sınırlandırabilir
veya tamamen tüketmekten
kaçınırlar. Genelde tüketimden
kaçındıkları ortak gıdalar meyveler,
sebzeler ve kaygan veya yumuşak
besinleri içerir.
2- Yeterli Gıda Tüketememe:
Otizmi olan çocuklar odaklanma
problemi yaşadıkları için uzun bir
süre beslenme görevi üzerinde
masada oturarak çalışamayabilirler.
Dolayısıyla otizmi olan bir çocuğun
oturup baştan sona bir tabak yemek
yemesi çok zor olabilir.
3- Kabızlık:
Bu sorun genellikle otizmi olan
bir çocuğun kısıtlı miktar yiyecek
seçenekleri yaratmasından
kaynaklanır. Bu sorun bol sıvı ve
düzenli fiziksel aktivite, yüksek
lifli diyet ile çözülebilir.
4- İlaç Etkileşimleri:
Psikiyatristlerin kullandıkları ritalin
gibi otizmde kullanılan bazı uyarıcı
ilaçlar, kısa vade de iştahı kapatır.
Bu durum da sınırlı miktarda
yiyecek tüketen bir çocuk için
tüketim miktarını iyice azaltabilir.
Otizmde kullanılan diğer ilaçlar
iştah arttırabilir veya bazı vitamin
ve minerallerin emilimini de etkiler.
YASAK BESiNLER 1



Süt ve türevleri (yoğurt, peynir vb.) içeren besinler. Keçi sütü ile
yapılanlar yenilebilir.
Soya fasulyesi, buğday, arpa, yulaf, çavdar ve unlarından yapılmış
ekmekler, erişte, makarna, Şehriye, tarhana, un çorbaları (buğday,
arpa, yulaf, çavdar unları)
Buğday unu ve kesilmiş yufkadan yapılan her türlü tatlı (baklava, un
ve irmik helvası, kadayıf, tulumba tatlısı vb.)
YASAK BESiNLER 2





Bayat ekmek içi konmuş köfteler ve bulgur konmuş
kıymalı yemekler
Bulgur konmuş sebze sarma ve dolmaları, kurutulmuş
meyveler
Deniz ürünlerinin tamamı (Havuzda yetiştirilenler dahil)
Patates kızartması
Soya yağı ve margarin tüketmeyin, Ayçiçek ve mısır yağını
iyice azaltın
SERBEST BESINLER











Keçi sütü ve mamülleri (yoğurt)
Tereyağı, kaymak
Kırmızı et, kümes hayvanları, geleneksel pastırma, sucuk
Yumurta
Pirinç pilavı, pirinç unu, Glutensiz un ya da mısır
unlarından yapılmış ekmekler, kek, çörek vb.
Kurubaklagiller
Pirinç ve sebze çorbaları (patates dahil), serbest olan
tahıllardan yapılmış çorbalar (sade ve et sulu)
Her türlü sebze ve meyve
Pekmez, bal, reçel, marmelat
Hayvani yağlar, zeytinyağı
Kuruyemişler
ÖZELLİKLE ÖNERILEN BESINLER
 Mercimek, kuru fasulye, nohut, taze fasulye, bezelye
vb.
 Ceviz, fındık, fıstık, badem vb. sert kabuklu meyveler
 Turunçgiller, kayısı, karadut, kızılcık, kiraz, vişne,
kuş üzümü, kırmızı ve kara üzüm, diğer meyveler
 Lahanalar, karnabahar, ıspanak, pazı, turp ve pancar
yaprakları, şalgam, hardal yaprağı, nane, maydanoz
vb. yabani yenebilen otlar
 Sarımsak, soğan, pırasa
PİŞİRME KAPLARI:
Daha çok toprak (güveç), cam ya da bakır kapları
tercih edin.
Emaye ve çelik tencere daha sonraki tercihlerdir.
Teflon ve alüminyum kesinlikle kullanılmamalıdır.
PİŞİRME ŞEKLİ:






Yemekler kendi suyunda ağır ağır pişirilmeli; geleneksel yöntemler
(buğulama,, buharda pişirme) yanında turbo fırınlar da kullanılabilir.
Böylece besin öğeleri fazla zarar görmez.
Hızlı pişirme yöntemleri (mikrodalga gibi) besin kayıplarına yol açar; ayrıca
kanserojen olabilirler.
Dondurulmuş yiyecekleri fazla tüketmeyin.
Konserve yiyecekleri ise mümkünse hiç yemeyin (ev konserveleri hariç).
Sıcak yiyecekleri alüminyum folyoya sarmayınız
Prof. Dr. Ahmet AYDIN
YEMEK YEME SIKLIĞI: Diyet başlangıcında, kan
şekeri düşebileceği için daha sık yemeli. 1-2 hafta
içinde insülininiz terbiye olur ve günde 3 öğün yemek
(çocuklar için 4-5 öğün) yeterli olur. Lokmaları iyice
çiğneyin! Sabah kahvaltılarını kuvvetli yapın; akşam
yemeği hafif olsun. 19.00-20.00’den sonra mümkünse
yemek yemeyin, Tok karnına uyumayın.
DİŞ TEMİZLİĞİ:
· Her yemekten sonra, mümkün değilse yatmadan önce
dişinizi 2-3 dakika fırçalayınız ve macunu yutmayınız
· Çocuklarda yutmayacaklarından emin oluncaya kadar
florlu diş macunu kullanmayınız.
HAREKET:
 Günde en az yarım saat hızlı yürüyüş yapılmalı ya da
yavaş koşulmalı ve merdivenler çift çift çıkılmalı.
 Günde en az 3-5 dakika kültür fizik hareketleri
yapılmalı.
 Yorgun düşüren hareketlerden kaçınılmalı.
 Her gün yapabileceğiniz egzersizleri yapın.
 Derin temiz hava soluyarak hücrelerinizdeki
oksijeni artırın.
 Hareket ve derin nefes alma beynin kanlanmasını
ve fonksiyonlarını artırır.
SU: İdrar koyu olmayacak kadar çok su içiniz.
İçtiğiniz su aşırı soğuk olmasın. İlk seçenek çeşitli
minerallerden zengin olan doğal kaynak sularıdır.
Fakat bu sularda da ağır metaller bulunabilir. Çoğu
kez olduğu gibi suyun içeriğinden emin değilseniz,
suyunuzu kaliteli bir filtreden geçirin.
Yemekle birlikte su içmeyin, çünkü bu su sindirim
sıvılarını seyrelterek etkilerini azaltır. Yemekten
yarım saat önce veya sonra su içebilirsiniz.
Uykudan önce bir ya da iki bardak su içilmelidir.
GÜNEŞLENME:
D vitamini kemik hastalıklarına, romatizmal hastalıklara,
kansere (deri kanseri dahil!) ve çeşitli müzmin hastalıklara
karşı koruyucudur. Yazın mayo ile güneşlenirken
başlangıçta güneşte fazla kalmayın (özellikle 11.00-13.00)
UYKU:
Mümkünse 22.00’den önce yatın. 5 saatten az 9 saatten
fazla uyumayın. İyi bir uyku için midenizin boş olması
gerektiğini unutmayın.
Download