Akıllı Bankacılık
advertisement
Akıllı Bankacılık Faaliyet Raporu 2009 İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: SUNUŞ 2 Olağan Genel Kurul Gündemi 3 Özet Yönetim Kurulu Raporu 5 Denetçiler Raporu 6 2009 Yılı Kâr Dağıtım Teklifi ve Kâr Dağıtım Politikası 8 Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü 10 Bir Bakışta 2009 12 VakıfBank’ın Yapıtaşları 14 Tarihçe 16 Ortaklık Yapısı 17 Derecelendirme Kuruluşlarının Notları 18 Başlıca Finansal Göstergeler 21 VakıfBank Profili 22 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 24 Genel Müdür’ün Mesajı 28 Dünyada ve Türkiye’de 2009 36 2009 Yılı Faaliyetleri 54 İştirakler BÖLÜM II: YÖNETİM VE KURUMSAL YÖNETİM UYGULAMALARI 56 Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler 58 Üst Yönetim 61 İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler 62 Komiteler 63 İnsan Kaynakları Uygulamaları 64 Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşlar 65 Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemler 66 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 78 İç Sistemlerin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeler ve Dönem İçi Faaliyetleri 80 Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetim Politikaları 83 31.12.2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Bağımsız Denetim Raporu, Mali Tablolar, Açıklama ve Dipnotlar 180Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Değerlendirme 182Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler VakıfBank, vizyoner yönetimi, özverili ve aidiyet duygusu yüksek insan aktifinden aldığı güçle müşterilerinin aklında ne varsa gerçekleştirmeye; tamamen yenilenen teknolojik altyapısıyla bankacılık sektörünü “akıllı” ürün ve hizmetlerle tanıştırmaya devam ediyor. BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Olağan Genel Kurul Gündemi Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O 56. Olağan Genel Kurul Gündemi 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 2 Açılış ve Başkanlık Divanı’nın teşkili, Genel Kurul toplantı tutanağının imzası için Başkan ve oy toplayıcılara yetki verilmesi, 2009 yılı faaliyet ve hesapları hakkında Yönetim Kurulu, Denetçiler ve Yüksek Denetleme Kurulu raporlarının okunması ve müzakeresi, Bağımsız denetimden geçmiş 2009 yılı bilanço ve kâr/zarar hesaplarının okunması, müzakeresi ve onaylanması, 2009 yılı faaliyetleriyle ilgili olarak Yönetim Kurulu üyelerinin ibra edilmesi, 2009 yılı faaliyetleriyle ilgili olarak denetçilerin ibra edilmesi, 2009 yılı dönem kârının dağıtımıyla ilgili Yönetim Kurulu teklifinin görüşülerek kabulü veya reddi, Bankamızın 2010 ve izleyen yıllara ilişkin kâr dağıtım politikasının Genel Kurul’un bilgisine sunulması, Yönetim Kurulu üyelikleri için seçimlerin yenilenmesi, Denetim Kurulu üyelikleri için seçimlerin yenilenmesi, Yönetim Kurulu başkan ve üyeleri ile denetçilerin aylık ücretlerinin karara bağlanması, Sermaye Piyasası Kurulu’nun ilgili yönetmeliği uyarınca bağımsız dış denetim firmasının seçiminin onayı, Personel yönetmeliğinin yeniden düzenlenmesi ve değişiklikler yapılabilmesi yetkisinin Yönetim Kurulu’na verilmesi hususunun Genel Kurul’un onayına sunulması, Yıl içinde yapılan bağışların ortakların bilgisine sunulması, Dilek ve temenniler, Kapanış. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Özet Yönetim Kurulu Raporu Değerli Hissedarlarımız, Küresel kriz nedeniyle ciddi bir daralma yaşayan dünya ekonomisinde 2009 Mart ayından itibaren ABD ekonomisinden gelmeye başlayan toparlanma sinyalleri krizden çıkış sürecinin başlayacağına dair beklentileri artırmıştır. Nitekim dünya ekonomisinin üçüncü çeyrekte yavaş da olsa bir toparlanma içine girdiği görülmüş, bu toparlanmanın 2009’un son çeyreğinde de sürmesi, küresel piyasalarda resesyonun sona ermekte olduğu ve küresel krizin daha fazla derinleşmeden atlatılacağı yönündeki umutları güçlendirmiştir. Ancak, ekonomideki daralma süreciyle birlikte tüm dünyada hızla yükselen işsizlik oranları, ekonomideki toparlanma sinyallerine rağmen artış eğilimini sürdürmüştür. 2009 yılı boyunca düşme eğilimi içinde olan enflasyon, emtia fiyatları ve toplam talepteki artışın etkisiyle yılsonuna doğru yükselmeye başlamıştır; bu eğilimin 2010 yılında da süreceği tahmin edilmektedir. 2009 yılında uygulanan genişletici para politikalarının etkisiyle, faiz oranları dünya genelinde düşük seyrederken, yılsonuna doğru ekonomilerde gözlenen toparlanma işaretleri faiz artırımlarını gündeme getirmiştir. 2010 yılında büyüme sürecine giren dünya ekonomisinde enflasyonist baskıların artmasıyla gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerde de sıkı para politikalarının uygulanmaya başlaması beklenmektedir. Küresel ekonomilere ilişkin bu olumlu beklentilere karşın piyasaların ikinci bir dip daha yapma riskinin bulunduğu da gözden uzak tutulmamalıdır. Türkiye ekonomisi, yurtiçi ve yurtdışı talepteki daralmanın yanı sıra, yatırım harcamalarındaki gerileme sonucu 2009 yılının ilk çeyreğinde %14,7 oranında daralmayla büyümedeki en kötü performansını kaydetmiştir. Uygulamaya konan para ve maliye politikaları sayesinde izleyen dönemde ekonomideki daralma yavaşlayarak devam etmiş, ikinci çeyrekte %7,9 küçülen ekonomi üçüncü çeyrekte %3,3 daralmıştır. Bu eğilim, ekonomide 2010 yılından itibaren pozitif büyümeye geçileceğinin işaretlerini vermiştir. Küresel ekonomilerdeki daralma ve yüksek işsizlik oranına paralel olarak 2009 yılı başlarında %16’ya kadar çıkan işsizlik oranının yılsonunda %13,1’e inmesine rağmen, 2010 yılında da yüksek düzeyini korumaya devam edeceği tahmin edilmektedir. Krizle birlikte daralan talep nedeniyle düşme eğilimine giren tüketici fiyatları, 2009 yılı boyunca gerilemiş, yılın son aylarında enerji ve gıda fiyatlarındaki artışla birlikte yeniden yükselme eğilimine girmiş ve TÜFE, 2009 yılında yılık bazda %6,53 artmıştır. 2009 yılı boyunca süren petrol fiyatlarındaki gerileme, iç talebin daralması ve TL’nin değer kaybetmesiyle 2008 sonu itibarıyla 69,9 milyar ABD doları olan dış ticaret açığı, 2009 yılında 38,6 milyar ABD dolarına gerilemiştir. 2009 yılında cari işlemler açığı da dış ticaret açığına paralel bir görünüm sergilemiş, 2008 yılında 41,9 milyar dolar olan cari işlemler açığı 2009 yılında %67 oranında azalarak 13,9 milyar dolara gerilemiştir. TCMB, dünya merkez bankalarının uyguladığı faiz politikalarına paralel olarak ülkemizde de azalan talep ve düşük seyreden enflasyon nedeniyle hızlı faiz indirimleri gerçekleştirmiştir. 2008 Kasım ayından itibaren 1025 baz puan faiz indirimi sonucu 2009 yılsonu itibarıyla TCMB borç verme faiz oranı %6,50; borç alma faiz oranı ise %9,00 olarak gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönemde, ekonomideki toparlanma ve enflasyondaki artış eğilimiyle birlikte, TCMB’nin faiz artırımına gidebileceği öngörülmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 3 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Özet Yönetim Kurulu Raporu 2009 yılında merkezi yönetim bütçe açığı reel olarak %181,2 oranında artarak 52,2 milyar TL’ye ulaşırken; 330 milyar TL’sini iç borçların, 111,4 milyar TL’sini dış borçların oluşturduğu toplam borç stoku 441,4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 49 bankanın faaliyet gösterdiği Türk bankacılık sektörü, 2009 yılında başarılı bir performans sergilemiş, sektörün toplam aktifleri %13,8 oranında artarak 833,9 milyar TL’ye yükselmiştir. Hükümetin belirli sektörlerde KDV ve ÖTV indirimine gitmesi bireysel kredilerin %10,9, ticari kredilerin %5,0 oranında artmasına yol açmış, sektörün toplam kredi hacmi ise %6,9 oranında artarak 392,6 milyar TL’ye ulaşmıştır. Görece düşük kalan bu artış sonucunda, kredilerin aktif toplamı içindeki payı geçen yıla göre azalmış, bunun yanında sektörün sorunlu alacakları %55,5 artış göstermiştir. 2009 yılının en çarpıcı gelişmelerinden biri kamu kesimi borçlanma gereksinimindeki artışın bir sonucu olarak menkul değerler portföyünün bilanço payındaki artış olmuştur. Nitekim geçen yıla göre %35,5 artışla 262,9 milyar TL olarak gerçekleşen menkul değer portföyünün aktif payı, %26,5’ten %31,5 düzeyine yükselmiştir. 2009 yılında bankacılık sektörünün en önemli fon kaynağı %13,2 artışla 514,6 milyar TL olarak gerçekleşen mevduat olmuştur. Uluslararası finansal piyasalardaki sorunların etkisiyle uzun vadeli yurtdışı borçlanma olanakları daralmış ve alınan krediler %6,5 azalmıştır. 2009 yılında sektörün net dönem kârı %49,6 oranında artarak 20,1 milyar TL’ye ulaşmıştır. Dönem kârındaki yüksek artış özkaynakların %28,2 oranında artarak 110,8 milyar TL’ye yükselmesinde etkili olmuştur. VakıfBank, 2009 yılında çok başarılı bir performans sergileyerek sektörün üzerinde gelişim göstermiştir. VakıfBank’ın aktif büyüklüğü söz konusu dönemde sektör artışı olan % 13,8’in üzerinde %24,1 artışla 64,8 milyar TL’ye, krediler ise sektör ortalaması olan %6,9 artışın üzerinde, %13,2 artışla 34,4 milyar TL’ye yükselmiştir. Bireysel krediler %17,9 oranında büyürken, ticari kredilerdeki artış %11,4 olmuştur. Bireysel kredilerimiz içindeki konut kredilerimizde %28,7’lik artış sonucunda konut kredisi pazar payımız %7,9’dan %8,8’e çıkmıştır. Yılsonu itibarıyla menkul kıymet portföyümüz %60,7 artışla 18,5 milyar TL’ye ulaşırken, menkul kıymetlerin toplam aktiflerden aldığı pay %28,5 ile sektör ortalaması olan %31,5’in altında kalmıştır. 2009 yılında, kredilerindeki artış sektörün oldukça üzerinde olan Bankamızın menkul kıymet portföyünün aktifler içindeki payının sektör ortalamasının altında kalması, Bankamızın gerçek bankacılık faaliyetlerine odaklanmayı sürdürdüğünü ve kârlılıktaki artışın ağırlıklı olarak gerçek bankacılık faaliyetlerinden kaynaklandığını göstermektedir. Toplam mevduatını sektör artışı olan %13,2’nin üstünde %20,3 artırarak 44,7 milyar TL’ye, özkaynaklarını %30,2 artışla 7,4 milyar TL’ye yükselten VakıfBank, net kârını da geçen yıla göre %66,1 artırarak 1.251 milyon TL’ye çıkarmıştır. Kârdaki güçlü artış nedeniyle ortalama özkaynak kârlılığı %19,2’ye, aktif kârlılığı %2,1’e, sermaye yeterliliği oranı da %15,42’ye yükselmiştir. Saygılarımızla, TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O. YÖNETİM KURULU 4 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Denetçiler Raporu Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Pay Sahipleri Genel Kurulu’na; Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.’nun 2009 yılı faaliyetleri; Banka’nın Kuruluş Kanunu ve Ana Sözleşmesi, Bankacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu hükümleri ve teamüllere uygun olarak denetlenmiştir. Banka’nın ortaklık yapısında 2009 yılı içinde herhangi bir değişiklik olmamıştır. Banka’nın ödenmiş sermayesi, 5.000.000.000 TL kayıtlı sermaye tavanı içinde 2.500.000.000 TL olup Banka’nın toplam öz kaynakları bir önceki yıla göre %30,2 artarak 7.380.941.000 TL’ye ulaşmıştır. Yılsonu solo sermaye yeterlilik oranı %15,42 olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında Banka’nın aktif büyüklüğü bir önceki yıla göre %24,1 oranında artarak 64.797.642.000 TL’ye ulaşmıştır. Bir önceki yıla göre toplam kredilerde %13,2 oranında, toplam mevduatta ise %20,3 oranında artış kaydettiği gözlenmiştir. Banka bilgi işlem altyapısının yenilenmesi için yatırımlarına 2009 yılında da devam etmiştir. Banka’nın yurtiçi şube sayısı 543’e, personel sayısı ise 10.153’e ulaşmıştır. Personelin sürekli eğitimi konusunda hizmet içi eğitimlerle birlikte , Banka dışı kurumlarca düzenlenen yurtiçi ve yurtdışı eğitim programlarına da katılım sağlandığı gözlenmiştir. Banka’da denetim mekanizmaları verimli bir şekilde işlemekte olup gerek iç kontrol birimince yerinde yapılan sürekli kontrollerle, gerek Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişlerince yerinde ve merkezden yapılan denetimlerle riskli ve usulsüz işlemlerin kontrol altında tutulmasına azami çaba sarf edilmekte olduğu gözlenmiştir. Banka’nın kayıt ve belgeleri yasalara ve yönetmeliklere uygun olarak düzenlenmiş olup bağımsız denetimden geçmiş 2009 yılı bilanço ve kâr/zarar hesaplarının onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibra edilmesini arz ederiz. Saygılarımızla Aydın ŞEÇKİN “A” Grubu Denetçisi Faruk EROĞLU “C” Grubu Denetçisi VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 5 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER 2009 Yılı Kâr Dağıtım Teklifi ve Kâr Dağıtım Politikası Bankamızın 04.03.2010 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında; 1- 2009 faaliyetleri neticesinde elde edilen 1.251.205.926,36-TL’lik bilanço kârının 20.160.081,73-TL’lik ertelenmiş vergi aktifi net gelirinin kâr dağıtımına konu edilmemesi sebebiyle diğer kâr yedeklerine aktarılmasından sonra kalan 1.231.045.844,63-TL’nin ilgili Bankamız Kanunu’nun 9. maddesi ve Ana Sözleşmemizin 84. maddesi uyarınca düzenlenmiş olan ve ekte sunulan kâr dağıtımı tablosunda belirtildiği şekilde dağıtılması, 6219 sayılı Bankamız Kanunu’nun 9/D ve Ana Sözleşmemizin 84/C fıkraları uyarınca, 2009 yılı içerisinde karşılık ayrılmak suretiyle gider yazılan 79.200.000-TL’lik personel temettü hissesinin personele dağıtılmak üzere ilgili hesaba aktarılması, 2009 yılı içinde satışı gerçekleştirilen iştirak ve gayrimenkullere ait 5.193.367,46-TL’lik satış gelirinin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e fıkrası maddesi kapsamında, %75’lik kısmı olan 3.895.025,60-TL’nin pasifte özel bir fon hesabında izlenmek üzere diğer yedeklere aktarılması hususlarının Genel Kurul’un onayına sunulmasına, 2- Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca Bankamızın 2010 ve izleyen yıllara ilişkin kâr dağıtım politikasının; “Yasal mevzuat doğrultusunda kar dağıtımına konu edilmeyen ertelenmiş vergi aktifi gelirinin düşülmesi, 6219 sayılı Bankamız Kanunu’nun 9. maddesinde belirtilen ve Ana Sözleşmemizin 84. maddesinde yer alan a, b, c fıkrası uygulandıktan sonra kalan bakiye kârın; SPK, BDDK ve diğer yasal mevzuata aykırılık teşkil etmeyecek şekilde, özsermaye yeterlilik oranı, genel ekonomik şartlar ve geleceğe yönelik beklentiler de dikkate alınarak, Genel Müdürlüğün önerisi, Yönetim Kurulu’nun onayı ile belirlenecek esaslar doğrultusunda dağıtılması” şeklinde belirlenmesi hususunun Genel Kurul’un bilgisine sunulmasına karar verilmiştir. 6 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu T. Vakıflar Bankası T.A.O. 2009 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu (TL) Bilanço Kârı Ertelenmiş Vergi Geliri ( - ) Dağıtılabilir Net Dönem Kârı I-Kanuni Yedek Akçeler 1.I.Tertip Kanuni Yedek Akçeler (T.T.K. 466/1) 2.Bankamız Kanunu ve Ana Sözleşme Gereği Ayrılan Yedek Akçe II-Ortaklara Dağıtılabilir Pay III-Özel Yedekler IV-Fevkalade Yedek Akçe (Bankamız Kanunu 9/E) V-Ortaklara Dağıtılacak Pay 1.251.205.926,36 20.160.081,73 1.231.045.844,63 123.104.584,46 61.552.292,23 61.552.292,23 1.107.941.260,17 3.895.025,60 983.282.091,03 120.764.143,54 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 7 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Genel Kurulu’na: Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı’nın (“Banka”) 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hazırlanan yıllık faaliyet raporunu denetlemekle görevlendirilmiş bulunuyoruz. Rapor konusu yıllık faaliyet raporu Banka yönetiminin sorumluluğundadır. Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolar ve açıklayıcı notlar ile uyumuna ilişkin olarak denetlenen yıllık faaliyet raporu üzerinde görüş bildirmektir. Denetim, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan yıllık faaliyet raporu hazırlanmasına ve yayımlanmasına ilişkin usul ve esaslar ile bağımsız denetim ilkelerine ilişkin düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu düzenlemeler, yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolar ve açıklayıcı notlar ile uyumuna ilişkin önemli bir hatanın olup olmadığı konusunda makul güvence sağlamak üzere planlanmasını ve yürütülmesini gerektirmektedir. Gerçekleştirilen denetimin, görüşümüzün oluşturulmasına makul ve yeterli bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüşümüze göre, ilişikteki yıllık faaliyet raporunda yer alan finansal bilgiler, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 40’ıncı maddesi gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak Banka’nın finansal durumuna ilişkin bilgileri doğru bir biçimde yansıtmakta ve özet yönetim kurulu raporu ile tarafımızca verilen bağımsız denetçi görüşünü içermekte olup, bağımsız denetimden geçmiş finansal tablolar ve açıklayıcı notlarda verilen bilgiler ile uyumludur. İstanbul, 4 Mart 2010 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Özkan Genç Sorumlu Ortak, Başdenetçi 8 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu SORUMLULUK BEYANI Bankamızın “2009 Yılı Faaliyet Raporu” tarafımızca incelenmiş olup, Bankamızdaki görev ve sorumluluk alanlarında sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde raporun önemli konularda gerçeğe aykırı bir açıklama veya yanıltıcı olması sonucu doğabilecek herhangi bir eksiklik içermediğini, Raporun ilişkin olduğu dönem itibarıyla, finansal tabloların ve rapordaki diğer finansal konulardaki bilgilerin, Banka’nın finansal durumu hakkında karşı karşıya olduğu önemli riskler ve belirsizlikler ile birlikte dürüstçe ve gerçeği doğru biçimde yansıttığını kabul ve beyan ederiz. Yusuf BEYAZIT Yönetim Kurulu Başkanı Ragıp DOĞU Denetim Komitesi Üyesi Sabahattin BİRDAL Denetim Komitesi Üyesi Bilal KARAMAN Genel Müdür Metin R. ZAFER Genel Müdür Yardımcısı Ş. Mehmet BOZ Genel Muhasebe ve Mali İşler Başkanı Yönetim Kurulumuzun 04.03.2010 tarih ve 2466-5 sayılı toplantısında görüşülerek karara bağlanmış bulunan aşağıdaki maddenin işleme konulması uygun görülmüştür. “Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.’nun 2009 Yılı Hesap Dönemine ilişkin olarak, BDDK’nın 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği” çerçevesinde hazırlanan ve Denetim Komitemizce de tasvip edilen 2009 Yılı Faaliyet Raporu’nun Genel Kurula sunulmasına karar verildi.” TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O. YÖNETİM KURULU VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 9 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Bir Bakışta 2009 VakıfBank’a 736 milyon ABD doları sendikasyon kredisi Ağustos ayında alınan sendikasyon kredisi, 203,5 milyon ABD doları ve 372,5 milyon avro tutarında iki dilimden oluştu. VakıfBank, 2009 yılında, 2008’de sağladığı 700 milyon ABD doları tutarındaki sendikasyon kredisini %100’ün üzerinde bir oranla yenilemeyi başarmıştır. Dış ticaretin finansmanında kullanılmak üzere Ağustos ayında alınan ve 11 ülkeden 29 bankanın katıldığı bir yıl vadeli, 203,5 milyon ABD doları ve 372,5 milyon avro tutarında iki dilimden oluşan sendikasyon kredisi, VakıfBank’ın uluslararası piyasalarda sahip olduğu güven ve itibarın en önemli göstergesidir. VakıfBank, reel sektörün uzun vadeli ve uygun maliyetli kaynaklarla desteklenmesi amacıyla Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile çalışmalara devam etmektedir. VakıfBank’ın aktifleri %24, özkaynakları %30, net kârı ise %66 arttı. VakıfBank, 2009 yılında çok başarılı bir performans sergileyerek sektörün üzerinde gelişim gösterdi. 2009 yılsonu itibarıyla, VakıfBank’ın aktif büyüklüğü sektör artışı olan % 13,8’in üzerinde %24,1 artışla 64,8 milyar TL’ye, kredileri ise sektör ortalaması olan %6,9 artışın üzerinde, %13,2 artışla 34,4 milyar TL’ye yükselmiştir. Toplam mevduatını sektör artışı olan %13,2’nin üstünde %20,3 artırarak 44,7 milyar TL’ye, özkaynaklarını %30,2 artışla 7,4 milyar TL’ye yükselten VakıfBank, net kârını da geçen yıla göre %66,1 artırarak 1.251 milyon TL’ye çıkarmıştır. Kârdaki güçlü artış nedeniyle ortalama özkaynak kârlılığı %19,2’ye, aktif kârlılığı %2,1’e, sermaye yeterliliği oranı da %15,42’ye yükselmiştir. 10 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Fitch Ratings, VakıfBank’ın notunu iki derece yükseltti. 2009 yılı Aralık ayında yaptığı derecelendirmede Fitch Ratings, Banka’nın Uzun Dönem YP kredi notunu “BB“den “BB+”ya yükseltti. Aralık 2009’da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, VakıfBank’ın Uzun Dönem YP kredi notunu “BB-“den “BB+”ya, Uzun Dönem TL kredi notunu “BB”den “BB+”ya ve destek derecelendirme tabanını “BB-“den “BB+”ya yükseltmiştir. Pozitif izlemeye alınan derecelendirmenin görünümü ise “durağan” olarak belirlenmiştir. Fitch, Banka’nın Kısa Dönem Yabancı Para ve Kısa Dönem Türk Parası kredi notlarını “B”, Ulusal Uzun Vadeli kredi notunu “AA+” ve görünümünü “durağan”, Bireysel notunu “C/D”, Destek notunu ise “3” olarak teyit etmiştir. VakıfBank 2009 yılında gerçek bankacılık yaptı. Sektör genelinde menkul kıymetlerin toplam aktiflerden aldığı pay %31,5 iken bu oran VakıfBank %28,5 olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında VakıfBank’ın menkul kıymet portföyü %60,7 artışla 18,5 milyar TL’ye ulaşmıştır. Sektör genelinde menkul kıymetlerin toplam aktiflerden aldığı pay %31,5 iken bu oran Banka’da sektörün oldukça altında bir düzeyde, %28,5 olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında, VakıfBank’ın kredilerindeki artış sektörün oldukça üzerinde, menkul kıymet portföyünün aktifler içindeki payı ise sektör ortalamasının altında kalmıştır. Bu durum, Banka’nın gerçek bankacılık faaliyetlerine odaklanmayı sürdürdüğünü ve kârlılıktaki artışın ağırlıklı olarak gerçek bankacılık faaliyetlerinden kaynaklandığını göstermektedir. VakıfBank konut kredilerinde sektörün iki katı büyüme sağladı. 2009 yılı içinde konut finansman alanında atağa geçen VakıfBank’ın konut kredisi bakiyesi ise %28,7 oranında artış gösterdi. 2009 yılı içinde konut finansmanı kredilerinde sektörün kredi bakiyesi %15,4, VakıfBank’ın konut kredisi bakiyesi ise %28,7 oranında artış göstermiştir. Banka’nın 2008 sonunda %7,9 olan pazar payı, 2009 yılsonu itibarıyla %8,8 düzeyine çıkmıştır. Yeni konut projelerinin de katkısıyla, 2009 yılında toplam konut kredisi kullandırımının %27’si konut projelerinden sağlanmıştır. Ayrıca 2009 yılının ikinci yarısından itibaren konut kredilerine yönelik kampanyalar sayesinde 132,5 milyon TL kullandırım yapılmıştır. VakıfBank IMF ve Dünya Bankası toplantılarına ev sahipliği yaptı. VakıfBank, Ekim ayında, Dolmabahçe Sarayı’nda tüm dünyadan birçok finansal kuruluşun temsilcilerinin katıldığı bir organizasyon düzenledi. VakıfBank, sosyal sorumluluk alanındaki faaliyetlerini kuruluş felsefesi kapsamında ve kurumsal kimliğinin VakıfBank KOBİ bankacılığı alanında fark yarattı. Şubeleşme çalışmaları 2009 yılında da aynı hızla devam etti. KOBİ’lere yönelik faaliyetlerde büyük bir potansiyel gören VakıfBank, ticari bankacılık alanındaki pazar payını hızla artırıyor. 2009 yılında 27 yeni şube açan VakıfBank, 2010 yılı içinde de 100 yeni şube açmayı planlıyor. 2009 yılında VakıfBank’ın, geniş bir yelpazede yer alan binlerce ticari ve KOBİ müşterisine nakdi ve gayrinakdi kredi, dış ticaret finansmanı ve kaynak yönetimi alanlarında sunduğu finansal çözümler, Türkiye ekonomisine de önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Banka’nın KOBİ’lerin dış ticaret işlemleri için hazırladığı “dış ticaret paketleri” yeni müşteri kazanımı konusunda geniş olanaklar yaratırken ilişki bankacılığı konusundaki kararlılığını ve başarısını bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Yurt çapında sahip olduğu yaygın şube ağıyla etkin ve verimli hizmet vermeyi amaçlayan VakıfBank, 2009 yılı içinde 27 yeni şube açıp, 8 bağlı şube kapatarak toplam yurtiçi şube sayısını 543’e çıkarmıştır. Yedisi bağlı şube, üçü bireysel müşterilere yönelik Pratik şube olan yeni şubelerden biri de alışveriş merkezi içinde açılmıştır. Bu arada verimlilik artışına yönelik çalışmalarını sürdüren VakıfBank, fiziki hizmet ağı üzerindeki operasyonel yükü alternatif dağıtım kanallarına kaydırmak konusunda da kararlı bir çalışma içindedir. ayrılmaz bir unsuru olarak ele almaktadır. Bu anlayışla, bankacılık alanındaki başarılı faaliyetlerinin yanı sıra hem sektörün hem de toplumun gelişimine yönelik birçok önemli projeye imza atmıştır. VakıfBank, 54 yıl aradan sonra ikinci kez Türkiye’de gerçekleştirilen IMF ve Dünya Bankası yıllık toplantılarına ev sahipliği yapmış ve Ekim 2009’da, Dolmabahçe Sarayı’nda tüm dünyadan birçok finansal kuruluşun temsilcilerinin katıldığı bir organizasyon düzenlemiştir. Ayrıca, sektöre yönelik birçok toplantı ve organizasyona da sponsor olarak destek vermiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 11 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER VakıfBank’ın Yapıtaşları Misyon İnsana ve bilgiye verdiği önemi en güçlü sermayesi kabul ederek yeni atılımlarla çağdaş bankacılığı ileriye taşımak, etkin ve verimli çalışarak menfaat sahiplerine kattığı değeri sürekli artırmaktır. Vizyon Sunduğu ürün ve hizmetler, sağladığı güvenle Türkiye’nin lider bankası olmaktır. Temel Değerler Ülke Ekonomisine Katkı: Ülkenin ekonomik büyüme ve kalkınmasına katkı sağlayacak faaliyetlere öncelik vermektir. Güvenilirlik: Yurtiçi ve dışında güvenilir ve itibarlı bir banka olmaktır. Menfaat Sahipleri ile İlişkiler: Tüm menfaat sahiplerinin (müşteri, pay sahipleri, yatırımcı, iş ilişkisi içinde olduğu kurumlar ve personel) haklarının korunmasında eşit ve adil olmaktır. Şeffaflık: Banka ile ilgili yönetim dahil mali durum ve performans ile müşterilere sunulan ürün ve hizmetlere ilişkin hak ve yükümlülükler konusunda açık ve net olarak kamuyu aydınlatmaktır. Sosyal Sorumluluk: Vakıf paralarının ve gelirlerinin en iyi biçimde değerlendirilmesi amacıyla kurulan Banka’nın amacına uygun olarak, gerek vakıf eserlerinin korunmasına yönelik, gerekse toplumsal yarara ve çevreye saygıyı içeren projelere destek sağlamaktır. Koşulsuz Müşteri Memnuniyeti: Müşteri memnuniyetini ön planda tutarak kaliteli ve güvenli hizmet vermektir. Değişime Açıklık: Değişime ve gelişime açık ve istekli olmaktır. İş Ahlakı: Yapılan iş ve işlemlerde ahlaki değerlere önem vermek, etik davranmaktır. Katılımcılık: Yönetim ve karar alma süreçlerinde katılımcılık anlayışına uygun hareket etmek, etkin ekip ruhuna inanmak, her boyutta iletişime açık olmaktır. 12 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Başlıca Hedefler • Değişim yaratarak piyasa payını artırmak, • Sağlıklı büyümeyi sağlamak, VakıfBank’ın sektöre kazandırdığı “ilk”ler… VakıfBank, yenilikçi ve öncü kimliğiyle Türk • Koşulsuz müşteri memnuniyeti sağlamak, bankacılık sektöründe birçok ilke imza atmıştır: • Her türlü finansman ihtiyacını karşılamak, • Türkiye’nin ilk “insansız bankacılık” birimi, • Tabana yaygın mevduat politikası izlemek, • Finans Market şubeleri, • Yeni ürün ve hizmetler geliştirerek uygulamaya • Mobil şubeler, koymak, • Altın Emanet Hesabı, • Faiz dışı gelirleri artırmak, • Uzun vadeli konut kredileri, • Maliyet azaltmak, • Havuz Hesabı, • Tüm bu hedeflere ulaşma sürecinde en güçlü • ATM’lerde “multi currency” sistemi, sermayesini oluşturan personelin gelişimini ve • Her türlü yatırımcıyı hedef alan yatırım fonları, motivasyonunu artırmaktır. • Broker kullanmaksızın doğrudan borsaya bağlanmayı olanaklı kılan Uzaktan Erişim (Exapi) sistemi • Emlakçı Sadakat Programı VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 13 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Tarihçe Tasarruf düzeyinin gelişimine katkıda bulunmak 11 Ocak 1954 tarihli, 6219 sayılı özel bir kanunla kurulan VakıfBank, 50 milyon TL sermayeyle, 13 Nisan 1954’te faaliyete geçmiştir. Vakıf kaynaklarını ekonomik kalkınmanın gereksinimleri doğrultusunda en iyi biçimde değerlendirmek amacıyla kurulan VakıfBank, o günden bu yana çağdaş bankacılık yöntemleri ve uygulamalarıyla Türkiye’nin tasarruf düzeyinin gelişim sürecine katkıda bulunmaktadır. 14 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye’nin önde gelen “çok alanda uzmanlaşmış” bankalarından biri Kurumsal, ticari ve küçük işletme bankacılığının yanı sıra bireysel ve özel bankacılık alanlarında da çağdaş bankacılık ürün ve hizmetleri sunan VakıfBank, Türkiye’nin önde gelen “çok alanda uzmanlaşmış” (multi-specialist) bankalarından biridir. Temel bankacılık ürün ve hizmetlerine ek olarak yatırım bankacılığı ve sermaye piyasası faaliyetlerinde de bulunan VakıfBank, iç ve dış ticaretin finansmanında öncü bir rol üstlenmiştir. Ayrıca, finansal iştirakleri aracılığıyla sigortacılıktan finansal kiralama ve factoring hizmetlerine kadar geniş bir yelpazede yer alan finansal ürünleri çağın gerektirdiği yüksek teknolojilerle müşterilerine sunmaktadır. VakıfBank, 2009 yılsonu itibarıyla bireysel ve kurumsal müşterilerine ülke çapına yayılan üçü kurumsal hizmet merkezi olmak üzere 441 yurtiçi şube ve 102 bağlı şubenin yanı sıra ileri teknolojiyle desteklenen alternatif dağıtım kanalları aracılığıyla hizmet sunmaktadır. VakıfBank’ın ABD New York’taki şubesinin yanı sıra bir de Bahreyn’de kıyı bankacılığı şubesi vardır. Ayrıca, Avusturya’da VakıfBank International AG (Viyana Şubesi ve Almanya’da Frankurt ve Köln Şubeleri), KKTC’de World Vakıf UBB. Ltd. ve Kıbrıs Vakıflar Bank. Ltd. olmak üzere yurtdışında üç bankada da iştiraki bulunmaktadır. Değişim ve Yeniden Yapılandırma Programı 2005 yılında uygulamaya koyduğu Değişim ve Yeniden Yapılandırma Programı’yla kapsamlı bir değişim ve gelişim sürecine giren VakıfBank, iş süreçlerini gözden geçirerek operasyonel işlemleri tek merkezde toplamış; böylelikle, tümüyle satış ve pazarlamaya yönlendirdiği şubelerinde hizmet kalitesini artırmıştır. O günden bu yana müşteri odaklı bir anlayışla sürdürülebilir büyüme stratejisi doğrultusunda altyapısını, iş süreçlerini ve hizmet anlayışını daha da geliştirebilmek için adımlar atmıştır. “Burası sizin yeriniz” VakıfBank’ın 2008 yılında yenilediği kurumsal kimliği, büyük bir başarıyla gerçekleştirdiği köklü değişim sürecini yansıtmaktadır. Müşteri odaklı bankacılık felsefesi ise 2009 yılının başından itibaren kurumsal tanıtımına eşlik eden “Burası sizin yeriniz” mottosunda ifadesini bulmaktadır. Türk bankacılığında köklü bir geleneğin ve deneyimin simgesi Kurulduğu günden bu yana faaliyetlerini ülke ekonomisinin büyümesi, gelişimi ve dünya ekonomisiyle bütünleşmesine katkıda bulunmak amacıyla sürdüren VakıfBank, bugün Türk bankacılığında köklü bir geleneğin ve deneyimin simgesi olmuştur. Banka, bundan böyle de sektörünün en iyi hizmet sağlayıcıları arasındaki yerini güçlendirerek, sürdürülebilir büyüme stratejisi doğrultusunda hissedarlarına ve ekonomiye daha fazla değer katmak için gerekli olan tüm bileşenlere sahiptir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 15 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Ortaklık Yapısı 2009 yılında Banka Ana Sözleşmesi’nde değişiklik yapılmamıştır. Banka’nın ortaklık yapısı, nitelikli paya sahip gerçek ve tüzel kişilerin unvanları ve paylarına ilişkin bilgiler; 31.12.2009 tarihi itibarıyla; Grubu Ortak Adı A Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün İdare ve Temsil Ettiği Mazbut Vakıflar B Mülhak Vakıflar B Diğer Mülhak Vakıflar C VakıfBank Mem. ve Hizm. Em. ve Sağ. Yard. San. Vakfı C Gerçek ve Tüzel Kişiler Genel Toplamı D Halka Açık Toplam Sermaye TL % Kişi Sayısı 1.075.058.639,56 43,0023 1 387.726.105,89 15,5090 1 3.179.731,29 0,1272 276 402.552.666,42 16,1021 1 1.862.041,98 0,0745 452 629.620.814,86 25,1849 - 2.500.000.000,00 100 731 Banka’nın Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Genel Müdür ve yardımcılarının sahip oldukları paylar; Bankamız Yönetim Kurulu üyesi Hasan ÖZER’in 0,60 TL. PAY “C” GRUBU Bankamız hisse senedi bulunmaktadır. (0,00000002) Banka’nın sahip olduğu iştirak ve bağlı ortaklıkları, bunların sermayelerine katılım durumu, her bir iştirak ve bağlı ortaklık hakkında bilgi; VakıfBank’ın 2008 yılında 25 olan iştirak ve bağlı ortaklık sayısı, 2009 yılsonu itibarıyla bir iştirakimizin Satılmaya Hazır Menkul Değerler Hesabından iştirakler hesabına alınması, bir iştirakin satılması, bir iştirakin iflasının kapanması nedeniyle Banka bilançosundan terkin edilmesi, bir iştirakin iştirak hesabından çıkartılması ve yeni bir şirkete iştirak edilmesi sonucu 24’e düşmüştür. VakıfBank iştiraklerinin beşi bankacılık, ikisi sigortacılık, dokuzu diğer mali iştirakler olmak üzere 16’sı finans sektöründe, biri enerji, ikisi turizm, biri imalat, dördü diğer ticari işletmeler sektöründe olmak üzere sekizi finans sektörü dışında faaliyette bulunmaktadır. 16 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Derecelendirme Kuruluşlarının Notları Eylül 2009 (*) Kredi Notu YP Mevduat Notu YP Ulusal Süreklilik Notu Standard&Poors BB- / Durağan / B BB- / -- / B trA / -- / trA-1 BBB-/ -- / -- Ocak 2010 (*) Finansal Güç Notu TP Mevduat Notu TP Görünüm YP Mevduat Notu YP Görünüm Moody’s Investors’ Service D+ Baa3 / P-3 Durağan Ba3 / NP Durağan Aralık 2009 (*) Uzun Vadeli YP Kısa Vadeli YP YP Görünüm Uzun Vadeli TP Kısa Vadeli TP TP Görünüm Ulusal Uzun Vadeli Ulusal Görünüm Bireysel Destek Notu Destek Derecelendirme Tabanı Aralık 2008 (*) Finansal Güç Notu Kısa Vadeli YP Uzun Vadeli YP Destek Notu Görünüm Fitch Ratings BB+ B Durağan BB+ B Durağan AA+ (tur) Durağan C/D 3 BB+ Capital Intelligence BBBB BB2 Durağan (*) Tarihler, kredi notlarındaki veya görünümlerdeki son değişiklik tarihleridir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 17 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Başlıca Finansal Göstergeler 2009 VakıfBank Değişim (%) 2008-2009 Sektör Değişim (%) 2008-2009 52.193 64.798 24,15 13,84 Menkul Kıymet Portföyü 11.500 18.482 60,71 35,52 Krediler (*) 30.417 34.439 13,22 6,85 85 134 57,65 26,69 Mevduat 37.120 44.652 20,29 13,20 Alınan Krediler 5.770 4.366 (24,33) (6,48) Özkaynaklar 5.671 7.381 30,15 28,17 2.500 2.500 0,00 7,96 753 1.251 66,14 49,58 Başlıca Finansal Göstergeler 2008 Toplam Aktifler Takipteki Krediler (Net) Ödenmiş Sermaye Dönem Kârı * Takipteki krediler hariç 18 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Güçlü finansal performans için akıllı bankacılık… Toplam Aktifler (Milyon TL) Menkul Kıymet Portföyü (Milyon TL) Krediler (Milyon TL) 52.193 11.500 30.417 64.798 18.482 34.439 %24,15 %60,71 %13,22 2008 2008 2009 2009 (VakıfBank) %13,84 2009 (Sektör) 2008 2009 2009 (VakıfBank) %35,52 2009 (Sektör) 2009 2009 (VakıfBank) %6,85 2009 (Sektör) Mevduat (Milyon TL) Özkaynaklar (Milyon TL) Dönem Kârı (Milyon TL) 37.120 5.671 753 44.652 7.381 1.251 %20,29 %30,15 2008 2008 2009 2009 (VakıfBank) %13,20 2009 (Sektör) 2008 2009 2009 (VakıfBank) 2009 %28,17 2009 (Sektör) %66,14 2009 (VakıfBank) %49,58 2009 (Sektör) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 19 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Başlıca Finansal Göstergeler Krediler/ Toplam Aktif (%) Kredi/ Mevduat (%) Ortalama Aktif Kârlılığı (%) 58,4 82,2 1,6 53,4 2009 77,4 2009 2,1 47,5 76,3 2,6 Şube Başına Mevduat (Milyon TL) Şube Başına Kredi (Milyon TL) Şube Başına Kâr (Milyon TL) 70,7 57,9 1,4 81,9 2009 63,2 2009 2,3 53,7 41,0 2,1 Personel Başına Mevduat (Milyon TL) Personel Başına Kredi (Milyon TL) Personel Başına Kâr (Bin TL) 3,9 3,2 78,7 4,4 2009 3,4 2009 123,2 2,8 2,1 109,0 2008 2009 (Sektör) 2008 2009 (Sektör) 2008 2009 (Sektör) 20 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 2008 2009 (Sektör) 2008 2009 (Sektör) 2008 2009 (Sektör) 2008 2009 2009 (Sektör) 2008 2009 2009 (Sektör) 2008 2009 2009 (Sektör) VakıfBank Profili Faaliyete Geçiş Tarihi 13 Nisan 1954 Banka’nın Merkezi Ankara Ödenmiş Sermayesi 2.500.000.000 TL Personel Sayısı 10.153 Yurtiçi Şube Sayısı 543 (441 şube, 102 bağlı şube ) Yurtdışı Şube Sayısı 2 (New York Şubesi, Bahreyn Şubesi) Bölge Müdürlüğü Sayısı 14 İştirak ve Bağlı Ortaklık Sayısı 24 Bağımsız Denetim Kuruluşu AKİS BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Adres Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Genel Müdürlüğü Atatürk Bulvarı No:207 06683 Kavaklıdere/ANKARA Tel (0312) 455 75 75 Fax (0312) 455 76 90-91-92 Telex 44428 (Vbum-Tr), 44429 (Vkfb-Tr) Web-site http://www.vakifbank.com.tr VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 21 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 2009 yılı sonuçlarımız, Bankamızın, hedeflerinin de üzerinde bir performans sergileyerek, büyümesini yüksek bir kârlılık düzeyiyle ve başarıyla sürdürdüğüne işaret etmektedir. Değerli hissedarlarımız, Küresel ekonominin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en derin resesyonla mücadele ettiği 2009 yılında Bankamızın çok başarılı bir performans sergileyerek her alanda sektörün üzerinde bir gelişim göstermiş olduğunu memnuniyetle ifade etmek isterim. VakıfBank olarak içinden geçtiğimiz bu zor dönemde ihtiyatlı bankacılık yaklaşımımızdan taviz vermeksizin hissedarlarımız ve Türkiye ekonomisi için değer üretmek konusundaki kararlılığımızı sürdürdük. Alınan mali önlemlerle toparlanmaya ilişkin önemli sinyaller gelmeye başlamıştır. 2007 yılında ABD ekonomisinden kaynaklanan ve 2008’in son çeyreğinde şiddetlenerek hızla diğer ülkelere yayılan küresel finansal kriz, 2009 yılının ilk yarısında tüm dünyada ciddi bir durgunluğa neden olmuştur. Hükümetlerin hızla ve eşgüdüm içinde uygulamaya koyduğu önlem paketleri olumlu sonuç vermiş; 2009’un ikinci yarısından itibaren dünya çapında ekonomilerden toparlanmanın başladığına dair işaretler gelmeye başlamıştır. Buna karşın, dünya ekonomisinin önündeki tehlikeler ve riskler henüz tümüyle ortadan kalkmış değildir. Ülke ekonomilerinin finansal kriz karşısında uygulamaya soktukları önlemlerin geri çekilme süreci bu açıdan kritik önem taşımaktadır. Bu sürecin olması gerekenden daha hızlı seyretmesi, canlanmaya başlayan ekonomiler için yeni bir durgunluk riski içermektedir. Önlemlerin gereğinden uzun sürmesi ise enflasyonun kontrolden çıkmasına yol açabilecektir. Bu koşullarda, önümüzdeki dönemde küresel ekonomideki büyümenin kademeli ve yavaş olacağı beklenmelidir. 22 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 2009 yılsonu itibarıyla %1,1 oranında küçülmesi beklenen küresel ekonominin 2010’da yaklaşık %3,9 büyüyeceği öngörülmektedir. Bu süreçte, 2010 yılında %5-6 oranında büyümesi tahmin edilen gelişmekte olan ülke ekonomilerinin belirleyici bir rol oynayacağı anlaşılmaktadır. Türkiye, dünyanın en hızlı gelişen ülkelerinden biri olmaya aday Politik istikrar ve etkin kriz yönetimi sayesinde Türkiye ekonomisi 2009 yılının zorlu koşullarında, uluslararası otoritelerin öngörülerinin üzerinde, oldukça başarılı bir performans sergilemiştir. Derecelendirme kuruluşlarının dünyada onlarca ekonominin notunu düşürürken ülkemizin notunu yükseltmiş olması da bu başarının altını çizmektedir. Başarılı para ve maliye politikaları sayesinde Türkiye ekonomisinde 2009 yılının ikinci yarısından itibaren toparlanma başlamıştır. 2009’un son çeyreği itibarıyla durgunluktan çıkan ekonomimizin dünya ekonomisindeki toparlanmaya paralel olarak, 2010 yılında tekrar büyüme sürecine girmesi beklenmektedir. Krizle mücadele sürecinde, Merkez Bankası’nın rekor düzeydeki faiz indirimi, başta kredi piyasaları olmak üzere, ekonomide olumlu sonuçlar alınmasında etkili olmuştur. Buna karşın uygulanan maliye politikası önlemleri kapsamında artan harcamalar ve vergi gelirlerinin azalması, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bütçe açığının büyümesine yol açmıştır. Sonuç olarak, 2009 yılsonu itibarıyla %5,5 oranında daralması beklenen Türkiye ekonomisinin 2010 ve 2011 yıllarında %5 civarında büyüme kaydedeceği öngörülmektedir. Bu oranlar, 2002-2007 arasında yakalanan ortalama %7 oranındaki büyümenin altında kalsa da Türkiye, 2010 yılında OECD’nin en yüksek büyüme hızı kaydetmesini beklediği ülkelerden biridir. Başka bir deyişle, krize karşı başarılı bir direnç gösteren Türkiye, önümüzdeki dönemde dünyanın en hızlı gelişen ülkelerinden biri olmaya adaydır. Sahip olduğu genç ve dinamik nüfusu, yüksek büyüme azmi, içinde bulunduğu bölgede ekonomik açıdan üstlendiği aktif rol sayesinde ülkemiz bugün uluslararası sermayenin ilgi odaklarından biridir. Bu veriler Türkiye’nin küresel krizden çıkış sürecini bir fırsata dönüştürme şansını daha da artırmaktadır. Türk bankacılık sektörü krize güçlü direnç gösterdi. Tüm dünyada krizden en olumsuz biçimde etkilenen kesim, bankacılık sektörü olmuştur. Buna karşın, 2009 yılında Türk bankacılık sektörü, 2001 krizinden edindiği deneyimin de katkısıyla güçlü bir direnç göstermiş ve sağlam performansını sürdürmüştür. Sektör genelinde, 2009 yılsonu itibarıyla toplam aktifler %13,8 oranında artarak 833,9 milyar TL’ye ulaşmıştır. Net dönem kârındaki %49,6’lık artış, özkaynakların da artmasına yol açmıştır. Uzun vadeli yurtdışı borçlanma imkânlarının daraldığı 2009 yılında Türk bankacılık sektörünün en önemli fon kaynağı mevduat olmuştur. Kredilerin aktif toplamı içindeki payı yılsonuna göre azalmış olsa da sorunlu alacaklarda bir miktar artış gözlenmiştir. Öte yandan, yılın başından itibaren kamu kesimi borçlanma gereksiniminin artmasıyla banka bilançoları içindeki menkul değerler portföyü de önemli miktarda artmıştır. VakıfBank’ın hedefi aktif kalitesini korumak ve pazar payını artırmak oldu. Bankamız 2009 yılında başarılı bir performans sergileyerek temel bankacılık faaliyetlerinin her alanında sektörün üzerinde gelişim göstermiştir. Değişim kültürüyle yönetim 2007 yılında ilk sinyallerini veren ve 2008 yılının üçüncü çeyreğinde şiddetlenen küresel kriz sürecinde Bankamız en kötü senaryoyu dikkate alarak hedeflerini gözden geçirmiş ve gerekli önlemleri almıştır. Kriz döneminde VakıfBank’ın hedefi bankacılık faaliyetlerine odaklanarak aktif kalitesini korumak ve pazar payını artırmak olmuştur. 2009 yılı sonuçlarımız, Bankamızın, hedeflerinin de üzerinde bir performans sergileyerek, büyümesini yüksek bir kârlılık düzeyiyle ve başarıyla sürdürdüğüne işaret etmektedir. 2009 yılında başta bireysel krediler olmak üzere her alanda pazar payını artıran VakıfBank, takipteki kredilerinin artış oranında sektörün altında kalarak aktif kalitesini korumayı da başarmıştır. 2009 yılsonu itibarıyla Bankamız aktif büyüklüğü açısından pazar payını %7,1’ten %7,8’e, kredilerde %8,3’ten %8,8’e, mevduatta ise %8,2’den %8,7’ye yükseltmiştir. Bu sayede Bankamızın vergi öncesi net kârı %66,7 oranında artış kaydetmiştir. Yenilikçi bir görünümle kesintisiz değişim süreci Bu başarılı sonuçların alınmasında 2005 yılından bu yana içinde bulunduğumuz kesintisiz değişim süreci en belirleyici faktör olmuştur. Bankamız, Yeniden Yapılandırma Programı’nı gündemine aldığından bu yana büyük bir hamle yapmıştır. Kurumsal yapılanmasını ve kimliğini tümüyle yenileyerek sektörde köklü bir geleneğin ve deneyimin simgesi olan yüzüne aynı zamanda yenilikçi bir görünüm eklemiştir. Bugün ülkemizin en büyük beş bankasından biri olan VakıfBank, Türk bankacılık sektörünün saygın ve öncü kurumları arasında yer almaktadır. Bankamızın önümüzdeki dönem için belirlediği hedef, sunduğu ürün ve hizmetler, sağladığı güvenle Türkiye’nin lider bankası olmaktır. Türk bankacılık sektörünün yakın geleceği yeni yönelimlere, yeni arayışlara tanık olacaktır. Faizlerin düşük düzeyde kalacağı bu dönemde daralan faiz marjları, sektörü temel bankacılık faaliyetlerine odaklanarak verimlilik düzeyini, ürün çeşitliliğini ve hizmet kalitesini daha da artırmaya yönlendirecektir. “Değişim kültürüyle yönetim” VakıfBank bu vizyonla insan kaynağına, teknolojik altyapısına ve etkin maliyet kontrolü sistemlerinin geliştirilmesine yatırım yapmaktadır. Müşteri odaklı bir anlayışla bir yandan şubeleşme faaliyetlerimizi hızlandırırken öte yandan alternatif dağıtım kanallarının etkin kullanımı konusunda büyük bir gelişme kaydetmiş bulunuyoruz. Sürdürülebilir büyüme hedefimiz doğrultusunda bu alanda 2005 yılından bu yana gerçekleştirdiğimiz yatırımlara önümüzdeki yıl da hız kesmeden devam etmeyi planlıyoruz. “Değişim kültürüyle yönetim”, Bankamızın Yeniden Yapılanma Programı’nın ana ilkesini oluşturmaktadır. Bu ilkenin, kurumsal yapımızın her aşamasında içselleştirildiğinden ve hedeflerimize doğru adım adım ilerlerken tüm faaliyetlerimize yön verdiğinden kuşkumuz yoktur. VakıfBank olarak önümüzdeki dönemde stratejik hedeflerimiz doğrultusunda ilerlerken hissedarlarımız ve Türkiye ekonomisi için değer üretmeye devam edeceğiz. Bu süreçte en büyük güvencemiz değerli insan kaynağımızdır. Bu vesileyle öncelikle tüm çalışanlarımızı 2009 yılının zorlu koşullarında gösterdikleri bu büyük performans için kutlar, her birine ayrı ayrı teşekkür ederim. Sözlerimi bitirirken bizden desteğini esirgemeyen hissedarlarımıza, Yönetim Kurulumuza, Bankamıza duydukları güven için değerli müşterilerimize, yurtiçi ve yurtdışındaki tüm sosyal paydaşlarımıza en içten teşekkürlerimi sunarım. Saygılarımla, Yusuf BEYAZIT Yönetim Kurulu Başkanı VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 23 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Genel Müdür’ün Mesajı Yeniden yapılanma sonrası başarılı finansal sonuçlar 2009 yılında %24,1 büyüyerek, %13,8 olan sektör büyüme oranının üzerine çıkan VakıfBank; aktif büyüklüğünü 64,8 milyar TL’ye ulaştırmış ve böylece bankalar sıralamasında altıncı sıradan beşinci sıraya yükselmiştir. 2009 yılında aktif kalitesini koruyarak pazar payını artırmayı hedefleyen VakıfBank, yüksek kârlılığı ve sektör ortalamasının üzerindeki büyümesiyle hedeflerini aşan bir başarıya ulaşmıştır. 2009 yılsonu itibarıyla VakıfBank’ın aktif büyüklüğü %24,1 artarak 64,8 milyar Dünya ekonomisinde Etkin kriz yönetimi sayesinde 2009 TL’ye ulaşmışken, sektör genelindeki toparlanma sinyalleri yılında beklentilerin üzerinde bir büyüme %13,8’de kalmıştır. Bu büyüme 2008 yılının son çeyreğinde şiddetlenen performans sergileyen Türkiye ile Bankamız aktif büyüklüğünde küresel finansal kriz, yurtdışı banka ekonomisi, genç ve dinamik yapısı sektördeki bankalar arasında altıncı bilançolarında büyük zararlara, dünya ve yüksek büyüme potansiyeliyle bu sıradan beşinci sıraya yükselmiştir. ticaret hacminde sert bir daralmaya ve fırsatları değerlendirmek konusunda en Kredilerdeki büyümede ise sektör küresel ekonomide ciddi bir durgunluğa şanslı ülkeler arasında görünmektedir. ortalaması olan %6,9’luk artışın üzerinde, %13,2’ye ulaşılmıştır. yol açmıştır. Ülke ekonomilerinin hızla ve koordinasyon içinde uygulamaya VakıfBank sektörün oluşumunu soktuğu teşvik paketleri, 2009 yılının belirleyecek dinamiklere hazırlıklıdır. Bireysel kredilerdeki %17,9’luk büyüme, ikinci yarısında olumlu sonuçlarını 2005 yılında bankacılık operasyonlarının %28,7’lik oranla sektörün oldukça göstermeye ve makro göstergeler yavaş tüm alanlarını kapsayan bir Yeniden üzerinde büyüyen konut kredileriyle yavaş toparlanma sinyalleri vermeye Yapılandırma Programı’nı devreye sokan gerçekleştirilmiştir. başlamıştır. VakıfBank, tüm dünyanın gündeminde bulunan dönüşümü önceden öngörerek, 2009 yılında VakıfBank’ın kredilerinin Yeni dünya düzeni organizasyon yapısını, teknolojik toplam aktiflerdeki payı %53,4 ile sektör Birçok ülkenin yeniden pozitif büyümeye altyapısını ve kurumsal kimliğini yenilikçi ortalamasının üzerinde gerçekleşmiştir. geçtiği bu dönemde, henüz risk ve tehdit bir anlayışla, geleceğin koşullarına Yılsonu itibarıyla menkul kıymet unsurları tümüyle ortadan kalkmamış göre biçimlendirmiş olmanın rekabet portföyümüz %60,7 artışla 18,5 milyar olsa da küresel ekonominin gündeminde üstünlüğüne sahiptir. TL’ye ulaşırken, menkul kıymetlerin toplam aktiflerden aldığı pay %28,5 ile yeni dünya düzeni vardır. Başta bankacılık ve finans dünyası olmak üzere birçok VakıfBank, sağlam ve sağlıklı temeller sektör ortalaması olan %31,5’in altında alanda köklü bir değişim içeren bu süreç, üzerinde; başta ürün, hizmet, teknolojik kalmıştır. Aktiflerimizin söz konusu özellikle gelişmekte olan ülkeler için altyapı ve insan kaynakları olmak üzere, dağılımı, VakıfBank’ın gerçek bankacılık büyük fırsatlar taşımaktadır. tümüyle yenilediği kurumsal yapısıyla faaliyetlerine odaklandığını ve kârlılık önümüzdeki dönemde bankacılık artışının ağırlıklı olarak gerçek bankacılık sektörünün oluşumunu belirleyecek olan faaliyetlerinden kaynaklandığını açıkça dinamiklere hazırlıklıdır. göstermektedir. 24 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Daha hızlı, daha modern ve daha dinamik İhtiyatlı bankacılık anlayışından ve aktif kalitesinden ödün vermeksizin nakdi ve gayri nakdi krediler toplamını 43,5 milyar TL’ye yükseltmeyi başardık. Toplam mevduatını sektördeki ortalama büyümenin çok üzerinde, %20,3 artırarak 44,7 milyar TL’ye, özkaynaklarını %30,2 artışla 7,4 milyar TL’ye yükselten VakıfBank, net kârını da %66,1 oranında artırarak 1.251 milyon TL’ye çıkarmıştır. Bu dönemde Bankamızın ortalama özkaynak kârlılığı %19,2’ye, ortalama aktif kârlılığı %2,1’e, sermaye yeterlilik oranı da %15,42’ye yükselmiştir. Zengin ürün ve hizmet yelpazesi… Başarılı finansal sonuçlarımızın ardındaki temel faktör, müşteri ilişkilerini uzun vadeli bir işbirliği zemini olarak gören Bankamızın, müşteri ve pazar odaklı bankacılık anlayışıdır. 2009 yılında yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle zenginleştirdiğimiz ürün ve hizmet finansal çözümler, Türkiye ekonomisine kullanıldığı yeni kredi ürünlerimizle yelpazemiz sayesinde mevcut de önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. şubelerdeki iş yükünü azaltmayı başardık. müşterilerimizle olan işbirliğimizi daha da Özellikle KOBİ’lerin dış ticaret işlemleri Yıl içinde bireysel kredi ürün yelpazesini güçlendirirken, yeni müşteri kazanımıyla için hazırladığımız “dış ticaret paketleri” çeşitlendirerek Emeklilere Özel Taksitli bireysel, ticari ve kurumsal segmentteki yeni müşteri kazanımı konusunda geniş İhtiyaç Kredisi, Tarım Paketi ve Diplomalı faaliyetlerimizi yaygınlaştırmayı başardık. olanaklar yaratırken müşteri odaklı Meslek Sahiplerine Özel Krediler ile bankacılık anlayışındaki kararlılığımızı ve farklı müşteri segmentlerine seslenen başarımızı bir kez daha ortaya çıkardı. kredi ürünleri geliştirdik. Sonuç olarak 2009 yılı VakıfBank için, özellikle sektöre Taksitli İhtiyaç Kredilerinde (TİK) halka ve müşteriye özel ürünlerle bireysel bankacılık ve KOBİ bankacılığı alanında Bireysel bankacılık alanında açık bankalar arasındaki ikinciliğimizi fark yarattığımız bir yıl oldu. Geniş bir müşterilerimize alternatif dağıtım güçlendirdik ve TİK müşterisi sayımız yelpazede yer alan binlerce ticari ve kanallarını ve diğer bireysel bankacılık 1 milyona yaklaştı. KOBİ müşterisine nakdi ve gayri nakdi ürünlerini daha etkin bir biçimde kredi, dış ticaret finansmanı ve kaynak sunmaya odaklandığımız 2009 yılında, yönetimi alanlarında sunduğumuz teknolojik altyapının daha yoğun VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 25 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Genel Müdür’ün Mesajı Ürün ve hizmet kalitesini yükseltmeye Uluslararası finans Daha hızlı, daha modern ve yönelik çabalarımızla birlikte yoğun piyasalarında yüksek itibar daha dinamik olarak sürdürdüğümüz satış ve VakıfBank, güçlü ilişkileri sayesinde Müşteri odaklı bankacılık politikamız ve pazarlama faaliyetlerimizin sonucunda uluslararası piyasalardan kaynak yaratma müşterilerimize yakın olma kararlılığımız Bankamızın 2008 yılsonu itibarıyla %9,5 potansiyelini değerlendirerek reel doğrultusunda 2009 yılı içinde 27 yeni olan tüketici kredileri pazar payı, 2009 sektörün ciddi bir durgunluk içine girdiği şube açarak toplam yurtiçi şube sayımızı yılsonu itibarıyla %9,8’e ulaşmıştır. Konut 2009 yılında Türkiye ekonomisine destek 543’e çıkardık; 2010 yılında da büyümeye kredilerinde ise sektördeki artışın iki vermeyi sürdürmüştür. devam edeceğiz. ve 2009 yılında Türkiye’nin en çok konut Küresel finansal piyasalarda yüksek bir Şubeleşme devam ederken, operasyonel kredisi kullandıran bankası olduğumuzu volatilitenin hakim olduğu 2009 yılında, maliyetlerimizi düşürmek ve verimlilik memnuniyetle ifade etmek isterim. önceki yıl kullandığımız sendikasyon artışı sağlamak amacıyla alternatif kredisini %100’ün üzerinde bir oranla dağıtım kanallarının geliştirilmesi Kredi kartlarında geçtiğimiz yıl World yenilemeyi başarmış bulunuyoruz. konusunda yoğun bir çalışma içindeyiz. markasıyla oluşturduğumuz işbirliği Bir yıl vadeli yaklaşık 750 milyon ABD 2009 yılında internet bankacılığı alanında sayesinde büyük bir hamle yapmıştık. doları tutarındaki sendikasyon kredisi, hizmet verdiğimiz müşteri sayısı, işlem 2009 yılında geniş ürün yelpazesine Bankamızın uluslararası piyasalarda sayısı ve işlem hacminde de önemli sahip kredi kartı portföyümüzü, farklı edindiği kalıcı ilişkilerin ve uzun yıllar ölçüde artış sağladık. Ekim 2009’da 26 müşteri segmentlerine yönelik yeni içinde oluşturduğu güven ve itibarın bankayla ortak ATM kullanımına katılımı ürünlerle daha da zenginleştirdik; yeni göstergesidir. gerçekleştirdik. 2009 yılsonu itibarıyla katına varan bir büyüme kaydettiğimizi 2.168 olan toplam ATM sayısını 2.700’e, teknolojilere yatırım yaparak MilPlus ve TaksiPOS uygulamalarımızla fark Türkiye ekonomisine destek verme 616 olan Parabankomat sayısını ise yaratmayı başardık. misyonunu kuruluş felsefesi içinde 1.150’ye çıkarmayı hedefliyoruz. taşıyan VakıfBank, reel sektörü uzun vadeli ve uygun maliyetli kaynaklarla desteklemek amacıyla Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile çalışmalarını sürdürmektedir. 26 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Kuruluş felsefemizde sosyal VakıfBank, 2009 yılında Türkiye Büyüme sürecinde özellikle önem sorumluluk Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) vereceğimiz alanlar ise bireysel krediler Bankamız, sosyal sorumluluk alanındaki düzenlediği 21. Asya’dan Avrupa’ya ve KOBİ bankacılığı olacaktır. faaliyetlerini de kuruluş felsefesi Yüzme, Yelken, Kano ve Kürek Yarışması kapsamında ve kurumsal kimliğinin ile Türkiye Buz Hokeyi Federasyonu ve Değerli hissedarlarımızın desteği, ayrılmaz bir unsuru olarak ele almaktadır. Uluslararası Okçuluk Federasyonu’nun çalışanlarımızın emeği ve Bu anlayışla, 2009 yılında hem sektörün (FITA) faaliyetlerine destek vermiştir. müşterilerimizin güveni sayesinde hem de toplumun gelişimine yönelik Ayrıca, VakıfBank Güneş Sigorta VakıfBank, 2010 yılında da Türk birçok önemli projeye imza attık. Bayan Voleybol Takımları’na yönelik bankacılık sektörünün yükselen değeri desteğini 2009 yılında da sürdürmüş; olacaktır. 54 yıl aradan sonra Türkiye’de ikinci kez VakıfBank Güneş Sigorta Türk Telekom gerçekleştirilen IMF ve Dünya Bankası Bayan Voleybol Takımı geçtiğimiz yıllık toplantıları kapsamında, Ekim yıllarda ülkemizde ve Avrupa’da sayısız 2009’da Dolmabahçe Sarayı’nda tüm başarı elde etmiş, kazandığı Avrupa dünyadan birçok finansal kuruluşun şampiyonluğu ile hem ülkemizin hem de üst düzey temsilcilerinin katıldığı bir VakıfBank’ın gururu olmuştur. Saygılarımla, Bilal KARAMAN resepsiyon davetine ev sahipliği yaptık. Dünyanın alanındaki tek meslek örgütü 2010 ve sonrası: Genel Müdür ve Yönetim Kurulu niteliğindeki IIF’in Türkiye’de düzenlediği VakıfBank’ın 2010 ve sonrası için Murahhas Üyesi toplantılara sponsorluk düzeyinde belirlediği aksiyon planının ana başlıkları destek vererek Bankamızın uluslararası şunlardır: görünürlüğüne katkıda bulunduk. • Müşteri odaklı bankacılık anlayışıyla yeni ve etkin çözümler üretmeye devam Kültür ve sanattan, spor ve eğitime etmek, kadar birçok nitelikli projeye de destek • Yeni müşteri kazanımını sürdürmek, olarak, Ankara ve İstanbul’daki sanat • Ürün penetrasyonunu ve etkinliğini galerilerimizde yıl boyunca 65 sergi açılışı artırmak, gerçekleştirdik. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 27 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Dünyada ve Türkiye’de 2009 Ekim 2009 itibarıyla %10,1’e yükselmiştir. Yıl genelinde sürekli artış eğilimi 2009 yılının dördüncü çeyreğinde dünya ekonomisinin ilk üç çeyreğe göre daha olumlu bir performans sergilediği gözlenmekte, 2010 yılında bu performansın giderek artması beklenmektedir. gösteren işsizlik oranı Kasım ve Aralık aylarında, piyasalardaki toparlanma beklentilerinin artmasıyla, %10 düzeyinde gerçekleşmiştir 2009 yılı boyunca tüm dünyada düşme eğilimi içinde olan enflasyon, yılın Dünya Ekonomisi başlamış, üçüncü çeyrekte ise yavaş sonuna doğru yükselmeye başlamıştır. da olsa bir toparlanma içine girildiği 2009 yılsonu itibarıyla genellikle Dünyada toparlanma sinyalleri görülmüştür. Bu toparlanmanın 2009’un negatif düzeyde seyreden gelişmiş ülke güçleniyor... son çeyreğinde de sürmesi, küresel enflasyon rakamlarının 2010 yılında, Dünya ekonomisinin küresel kriz piyasalarda resesyonun sona ermekte emtia fiyatları ve toplam talepteki artışın nedeniyle ciddi bir daralma yaşadığı 2009 olduğu ve küresel krizin daha fazla zarara etkisiyle pozitif düzeye geçeceğine kesin yılının ikinci yarısı, krizde en kötünün yol açmadan atlatılacağı yönündeki gözüyle bakılmaktadır. geride kaldığını düşündüren gelişmelerle umutları artırmıştır. son bulmuştur. Ülke ekonomilerindeki Gelişmekte olan ülkelerin yıllık TÜFE daralma özellikle yılın ilk çeyreğinde Ekonomideki daralma süreciyle birlikte verileri, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi derinleşmiş; Mart ayından itibaren tüm dünyada hızla yükselen işsizlik aşağı yönlü bir seyir izlemiş ve yılı %4-6 ABD ekonomisinden gelmeye başlayan oranları, verilerin kayıtlara gecikmeli aralığında tamamlamıştır. toparlanma sinyalleri yılın sonuna doğru olarak geçmesi nedeniyle, küresel krizden çıkış sürecinin başlayacağına piyasalarda yılın ikinci yarısından itibaren dair düşünceleri güçlendirmiştir. 2009’un gözlenen toparlanmaya rağmen artış ilk çeyreği, dünya genelinde hızlı bir eğilimini sürdürmüştür. İşsizlikte en yavaşlama dönemine tanık olurken ikinci dikkat çekici artışın yaşandığı ABD’de çeyrekten itibaren bu süreç hız kesmeye 2008 sonunda %7,4 olan işsizlik oranı, 10 8 Büyüme Oranı (%) 6 4 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 0 -2 01 2 Yıllar -4 -6 Dünya 28 Gelişmiş ülkeler VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Gelişmekte olan ülkeler Kaynak: IMF 2009 yılında faiz oranları dünya genelinde uygulanan genişletici para politikalarının etkisiyle aşağı yönlü bir seyir izlemiştir. Yılın ikinci yarısında ekonomilerde gözlenen toparlanma işaretleri, bu politikalardan çıkış stratejilerini gündeme getirmiştir. ABD Merkez Bankası FED’in, likidite önlemlerini 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren azaltarak yılsonuna doğru faiz artırımına başlaması beklenmektedir. Genişletici para politikasının ardından faiz artırımına başlayan ilk ülke Avustralya olmuştur. Önümüzdeki dönemde büyüme sürecine giren dünya ekonomisinde enflasyonist baskıların artmasıyla gelişmekte olan ülkelerde de sıkı para politikalarının uygulanmaya başlaması beklenmektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde, 2009 yılının dördüncü çeyreğinde 15 İşsizlik Oranı (%) 2006 2007 2008 2009* dünya ekonomisinin ilk üç çeyreğe göre daha olumlu bir performans 10 sergilediği gözlenmekte, 2010 yılında bu performansın giderek artması 5 beklenmektedir. Son yıllarda yüksek büyüme hızıyla dikkat çeken ve önümüzdeki döneme ilişkin büyüme 0 tahminleri yukarı yönde revize edilen Avro Bölgesi ABD Japonya Çin * IMF tahmini Çin’in 2010 yılından sonra çift haneli büyüme oranlarına geri dönmesi beklenmekte, gelişmekte olan ülkelerin büyüme performanslarının da benzer biçimde artması tahmin edilmektedir. Ancak, işsizlik oranının 2010 yılının ikinci çeyreğine kadar yükselmeye devam edeceği; daha sonra düşüş eğilimine girse de uzunca bir süre kriz öncesindeki 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 düzeyinin üzerinde seyredeceği tahmin Enflasyon (%) 2006 Avro Bölgesi ABD 2007 2008 Japonya 2009* Çin * IMF tahmini edilmektedir. Talep koşullarında bir süre 6 artışla birlikte enflasyonun da artacağı 5 düşünülmektedir. 4 küresel ekonomi ve piyasaların ikinci 2 bir dip daha yapma olasılığının tümüyle 1 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 05/10/09 05/07/09 05/04/09 05/01/09 05/10/08 05/07/08 05/04/08 0 05/01/08 mümkün görünmemektedir. 05/10/07 ortadan kalktığını söylemek henüz Avrupa Japonya ABD 3 05/07/07 Tüm bu olumlu beklentilere karşın Gelişmiş Ülkeler Faiz Oranı (%) 05/04/07 ülkelerin büyüme performansındaki 05/01/07 daha belirgin bir iyileşme beklenmezken, 29 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 yılında kamu maliyesi politikalarında gösterilen istikrarlı tutum ve küresel kriz karşısındaki dayanıklılık, pek çok ülkenin kredi notunun indirildiği bir dönemde, Türkiye’nin kredi notunun artırılmasını sağlamıştır. Türkiye Ekonomisi Türkiye Ekonomisi 2009 yılında önemli ölçüde küçüldü... Türkiye ekonomisi küresel krizin etkilerini hissetmeye başladığı 2008 yılı son çeyreğinde büyümede yaşanan %6,2’lik sert düşüşün ardından 2009 yılına olumsuz bir performansla başlamış, birinci çeyrekte %14,7 oranında daralmayla büyümedeki en kötü performansını kaydetmiştir. Bunda yurtiçi ve yurtdışı talepteki daralmanın yanı sıra, özel sektörün borçlanma olanaklarının daralması ve yatırım harcamalarındaki gerilemenin sürmesi etkili olmuştur. Birinci çeyrekte yaşanan sert düşüşün ardından uygulamaya konan para ve maliye politikaları sayesinde yılın ikinci çeyreğinde ekonomideki daralma yavaşlayarak devam etmiş, üçüncü çeyrekte %3,3 düzeyine gerileyerek toparlanmanın başladığını açıkça göstermiştir. Kamu maliyesi politikalarındaki istikrar ve küresel kriz karşısında gösterdiği dayanıklılık, pek çok ülkenin kredi notunun indirildiği bir dönemde Türkiye’nin kredi notunun artırılmasını sağlamıştır. 30 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu İkinci çeyrekten itibaren başlayan toparlanmaya karşın, Türkiye ekonomisinin 2009 yılında 2008 yılına göre %5,7 daralması beklenmektedir. Krizin getirdiği daha düşük cari açık, düşük reel faiz ve düşük enflasyon ortamının 2010 yılında Türkiye için büyüme fırsatı yaratacağı düşünülmektedir. 2010 yılından itibaren küresel ekonomideki toparlanmayla birlikte yurtiçinde toplam talepteki artışın ve yatırımların hızlanması, dolayısıyla büyümenin yeniden %5 düzeyini yakalaması beklenmektedir. 2008 yılının ortalarından itibaren artmaya başlayan ve 2009 yılının Şubat ayında %16,1 oranıyla rekor düzeye yükselen işsizlik oranı, mevsimsel etkilerin yanı sıra sanayi sektöründeki canlanmaya paralel olarak, Kasım ayı itibarıyla %13,1 düzeyine gerilemiştir. Krizin ardından tüm dünyada işsizlik sorunun devam ettiği dikkate alındığında, Türkiye’de işsizliğin 2009 yılsonu itibarıyla yaklaşık %14,3 düzeyinde olacağı, 2010 yılında da yine yüksek düzeylerde seyredeceği beklenmektedir. Enflasyonda yılın son çeyreğinde yaşanan yükseliş dikkat çekiyor... Krizle birlikte daralan talep nedeniyle düşüş eğilimine giren tüketici fiyatları, 2009 yılı boyunca gerilemiş, yılın son aylarında enerji ve gıda fiyatlarındaki artışla birlikte yeniden yükselme eğilimine girmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) 2009 yılında yılık bazda %6,53’tür. Böylece, yıllık enflasyon Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) son enflasyon raporunda öngördüğü %5-6 aralığının üzerine çıkmış; ancak, %7,50 olan hedefin altında kalmıştır. Uzun süredir yıllık bazda düşme eğilimi içinde olmasına rağmen Aralık ayındaki bu beklenmedik yükselişin ardından, enflasyondaki artışın 2010 yılında sürmesi mümkün görünmektedir. Özellikle baz etkisi, emtia fiyatlarındaki yükseliş ve küresel piyasalardaki toparlanma dikkate alındığında, enflasyondaki yükselişin 2010 yılında hızlanarak sürmesi beklenebilir. Ayrıca, 2010 bütçe tasarısı çerçevesinde gündeme gelebilecek vergi artışları da talep tabanlı değil, maliyet tabanlı nedenlerden kaynaklanarak enflasyondaki yukarı yönlü trendi destekleyebilir. Yılın son çeyreğinde ise baz etkisinin zayıflamasıyla enflasyondaki yükselişin bir miktar hız kesmesi mümkün olabilecektir. 15,00 Büyüme ve Sanayi Üretimi (%) 03/09 04/09 03/08 02/08 01/08 04/07 03/07 02/07 01/07 04/06 03/06 02/06 -5,00 01/06 0 02/09 5,00 01/09 04/08 10,00 -10,00 -15,00 -20,00 Büyüme (çeyrekler itibarıyla, yıllık) Sanayi Üretim Endeksi (çeyrekler itibarıyla, yıllık) İşsizlik Oranı (%) 2007 2009 2008 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Aralık Kasım Ekim Eylül Ağustos Temmuz Haziran Mayıs Nisan Mart Şubat Ocak 0 Kaynak: TCMB 35 Fiyat Hareketleri Gıda 30 Enerji 25 Tüfe 20 15 10 Ara.09 Kas.09 Eki.09 Ağu.09 Eyl.09 Tem.09 Haz.09 May.09 Nis.09 Mar.09 Şub.09 Oca.09 Ara.08 Kas.08 Eyl.08 Eki.08 Ağu.08 Haz.08 Tem.08 May.08 Nis.08 0 Mar.08 5 Oca.08 2009 yılında cari işlemler açığı da dış ticaret açığına benzer bir görünüm sergilemiştir. 2008 yılında 41,7 milyar ABD doları olan cari işlemler açığı 2009 yılında %67 oranında azalarak 13,9 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Cari işlemler dengesindeki gerilemede de petrol fiyatlarının ve TL’nin seyri belirleyici olurken, 2007 yılı sonunda başlayan küresel krizin etkisinin 2009 yılında da devam etmesi, cari işlemler açığının finansman kalitesinin bozulmasına neden olmuştur. Likidite olanaklarının daralması, 2008 yılında 15,8 milyar ABD doları olan doğrudan yatırımların %61,9 oranında azalarak 6 milyar ABD dolarına düşmesine neden olmuştur. 2008 yılında 5 milyar ABD doları net çıkış gerçekleşen yabancı yatırımcıların portföy yatırımlarında ise 2009 yılının aynı döneminde 198 milyon ABD doları tutarında net giriş gözlenmiştir. Önceki yıllarda cari işlemler açığının ana finansman kalemini oluşturan reel sektörün yurtdışı piyasalardan sağladığı kredilerde ise 2009 yılında önemli bir azalış yaşanmıştır. 2008 yılında yurtdışı piyasalardan 22,9 milyar ABD doları borçlanma sağlayan reel sektör, 20,00 Şub.08 2010 yılında ihracatın ithalattan daha hızlı toparlanması mümkün görünüyor... 2008 yılsonu itibarıyla 69,9 milyar ABD doları olan dış ticaret açığı, 2009 yılı Aralık ayı itibarıyla 38,6 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Küresel krizle birlikte 2008 yılının ikinci yarısından başlayarak 2009 yılı boyunca süren petrol fiyatlarındaki gerileme, iç talebin daralması ve TL’nin değer kaybetmesi, dış ticaret açığının gerilemesindeki temel faktörlerdir. Kaynak: TÜİK VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 31 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 yılında ise kötü bir performans sergileyerek, 16 milyon ABD doları tutarında çıkış gerçekleştirmiştir. 2010 yılında da petrol fiyatlarının ve TL’nin seyri cari işlemler dengesinin seyrinde etkili olacaktır. 2010 yılında küresel ekonomideki toparlanma beklentileri ve iç talepteki canlanma, cari işlemler açığının yükselmesine neden olabilecektir. Dış talepteki toparlanmanın daha hızlı gerçekleşmesi ve TL’nin bu seyrini sürdürmesi durumunda ise ihracatın ithalattan daha hızlı toparlanması söz konusu olabilecektir. Merkez Bankası faiz indirimine başladığı 2008 yılı Kasım ayından bu yana 1025 baz puan faiz indirimi gerçekleştirdi... Küresel piyasalarda merkez bankalarının sert faiz indirimlerine gittiği bir ortamda TCMB de talepteki daralma ve enflasyonun yavaşlaması nedeniyle hızlı faiz indirimleri gerçekleştirmiş; 2008 yılı Kasım’ından itibaren kesintisiz olarak sürdürdüğü bu faiz indirimlerine 2009’un Aralık ayı toplantısında son vermiştir. Böylece, TCMB borç verme faiz oranı yılı %6,50’de; borç alma faiz oranı ise %9,00 düzeyinde sonlandırırken, kriz nedeniyle toplam 1025 baz puan faiz indirimi gerçekleşmiştir. Önümüzdeki dönemde, ekonomik aktivitedeki toparlanma ve enflasyonun yukarı yönlü seyriyle birlikte, yılın üçüncü çeyreğinde TCMB’nin faiz artırımına gidebileceği öngörülmektedir. 32 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Bütçe açığı 2009 yılında reel olarak %181,2 oranında arttı... Merkezi yönetim bütçe açığı 2009 yılında bir önceki yıla göre reel olarak %181,2 gibi rekor bir düzeyde artarak 52,215 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Böylece 2009 yılı bütçe açığı, 2002 ve 2003 yıllarında görülen, 40,184 milyar TL ve 40,210 milyar TL gibi rekor açık seviyelerini geride bırakmıştır. Faiz dışı dengenin 12 ayda %97 civarında bir gerilemeyle 986 milyon TL fazla şeklinde oluştuğu görülmüştür. 2009 yılında bütçe gelirleri bir önceki yıla göre reel olarak %3,7 civarında düşüş göstermiştir. Söz konusu dönemde, bütçe harcamaları reel olarak %10,5 artarken, faiz harcamaları reel olarak %1,4 azalmıştır. Önümüzdeki dönemde de faiz giderlerinin artması ihtimali güçlü görünmektedir. Faiz dışı harcamalar kalemindeki reel %13,9 artışta en büyük payın %22,4 ile cari transferler kalemine ait olduğu görülmekte; Hazine’nin sosyal güvenlik kurumlarına yönelik yardımlarının, bütçe üzerindeki baskısının daha da güçlendiği izlenmektedir. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 38,8 milyar TL tutarında olan Hazine yardımlarının, bu yıl 56,9 milyar TL olması, bu kalemin bütçe üzerindeki baskısının boyutunu yansıtmaktadır. Küresel krizle birlikte daralan tüketim talebine bağlı olarak 2009 yılında vergi gelirlerinde reel olarak %3,7’ye yakın düşüş yaşanmıştır. Dahilde alınan Katma Değer Vergisi (KDV) gelirlerinde yaklaşık %16,5 artış yaşanırken, ÖTV gelirlerinde ise ekonominin canlandırılması amacıyla uygulamaya konan vergi indirimleri nedeniyle %2,1 oranında gerileme kaydedilmiştir. Küresel krizle birlikte tüketim talebi daralırken kurdaki artışın fiyatlara yansıması nedeniyle ithalatta gerileme kaydedilmiştir. İthalde alınan KDV, özellikle yılın ilk aylarındaki bozulma nedeniyle 2009 yılı genelinde %18,2 oranında gerilemiştir. Türkiye’de beklentilerin üzerinde açıklanan sanayi üretimi ve büyüme rakamlarının ardından işsizlik rakamlarının da olumlu gelmesiyle ekonominin toparlanmaya başladığına dair işaretler artmaya başlamış; bu durum, önümüzdeki dönemde ithalde alınan KDV gelirlerinde de artış gözlenebileceği beklentisini güçlendirmiştir. İç borç stokunun artış hızı yılsonuna doğru yavaşladı... 2008 yılsonunda 380,3 milyar TL olan toplam borç stoku 2009 yılı Aralık ayı itibarıyla 441,4 milyar TL’ye yükselmiştir. İç borç stokunda Aralık ayında 2008 yılsonuna kıyasla 55,2 milyar TL artış görülürken, dış borç stoku sadece 5,9 milyar TL artmıştır. Böylelikle, 2009 yılı Aralık ayı itibarıyla iç borç stoku 330 milyar TL’ye; dış borç stoku ise, 111,4 milyar TL’ye yükselmiştir. Reel Değişimler Toplam İç Toplam Dış (%) Borç Stoku Borç Stoku Ara.06-Ara.07 (6,33) (22,93) Ara.07-Ara.08 (2,20) 22,61 Ara.08-Ara.09 12,72 (0,90) 30 Gösterge Tahvil Bileşik Faiz Oranı TCMB Borç Alma Faiz Oranı 25 20 15 10 40,0 30,0 12/09 10/09 08/09 06/09 04/09 02/09 12/08 10/08 08/08 06/08 5 Bütçe Alt Kalemleri Değişim Oranları (%) 20,0 10,0 0,0 -10,0 -20,0 04 05 06 07 08 09 -30,0 Personel giderleri ve SGKDP Cari transferler Faiz harcamaları Mal ve hizmet alımları Sermaye giderleri Yıllık bazda, enflasyondan arındırılmış reel değişim incelendiğinde, toplam iç borç stokunun 2008 ve 2007 yıllarına kıyasla ciddi biçimde yükseldiği dikkat çekmektedir. 2007 yılında 2006 yılına göre reel olarak %6,3 oranında küçülen iç borç stoku, 2009 yılında 2008 yılına göre %12,7 oranında artmıştır. Toplam dış borç stokunda, 2007’de yıllık olarak reel anlamda %22,9 oranında daralma yaşanırken, 2008 yılında %22,6 oranında artış, 2009 yılsonu itibarıyla ise hafif bir düşüş görülmüştür. Türkiye’de, küresel krize karşı alınan önlemler çerçevesinde TCMB’nin faiz indirimlerinin etkisiyle azalan borçlanma maliyeti, Hazine’nin yüksek itfalı ihaleler yapmasına katkıda bulunmuştur. Böylelikle iç borç stoku hem nominal olarak hem de GSYİH’ya oranı açısından önceki yıllara göre artmıştır. Öte yandan, dış borçlanma olanaklarının daralması, gerek kamu kesiminin gerekse özel sektörün dış borç stokunun gerilemesine neden olmuştur. Önümüzdeki dönemde dünya ekonomisindeki toparlanmaya paralel olarak yurtdışı borçlanma olanaklarının da düzelmeye başlaması durumunda, Hazine dış borçlanmaya da ağırlık verebileceğinden dış borç stokunun eski düzeyine gelmesi beklenebilir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 33 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Dünyada ve Türkiye’de 2009 Küresel krize rağmen 2009 yılında sağlam performansını sürdüren Türk bankacılık sektöründe toplam aktifler, yılsonunda önceki yıla göre %13,8 oranında artarak 833,9 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bankacılık Sektörü Bankacılık Sektörü 2009 yılında sağlam bir performans sergilemiştir... Türk bankacılık sektörü Ağustos 2007’de yurtdışı piyasalarda başlayan ve tüm dünyayı etkileyen küresel finans krizine rağmen, 2009 yılında sağlam performansını sürdürmüştür. 49 bankanın faaliyet gösterdiği bankacılık sektöründe, toplam aktifler 2009 yılsonu itibarıyla, 2008 yılına göre %13,8 oranında artarak 833,9 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2008 yılı sonunda %77,1 olan toplam aktiflerin GSYİH’ya oranı 2009 yılının son çeyreği itibarıyla %83,9’a yükselmiştir. Kredi hacmindeki yatay seyrin yılsonuna kadar devam etmesi beklenebilir... Hükümetin Mart ayının sonuna doğru otomotiv, konut ve bilişim sektörlerinde KDV ve ÖTV indirimlerine gitmesi, bankacılık sektörünün kredi hacminde bir miktar artışa neden olurken, indirimlerin Eylül ayı itibarıyla sona ermesine rağmen, 2010 yılında vergi artırımlarına başlanacağı beklentileri, kredi hacmindeki sınırlı yükselişin devam etmesine yol açmıştır. 34 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Sektörün kredi hacmi 2009 yılında bir önceki yıla göre %6,9 artarak 392,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Kredi hacminin toplam aktifler içindeki payı ise, 2008 yılsonu itibarıyla %50,2 iken, kredilerin toplam aktiflerden daha yavaş büyümesinin sonucu olarak 2009 yılının aynı döneminde %47,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. Menkul değerler, mevduat ve uluslararası kredilerin seyri... 2009 yılının başından itibaren kamu kesimi borçlanma gereksiniminin belirgin şekilde artmasından dolayı, menkul değerler portföyünün bankacılık sektörü bilançosu içindeki payının 2009 yılsonuna kadar arttığı görülürken, 2010 yılında ise yatay bir seyir izlemesi beklenmektedir. 2008 yılsonunda menkul değerler cüzdanının toplam aktifler içindeki payı %26,5 iken 2009 yılı Aralık ayı itibarıyla %31,5’e yükselmiştir. Söz konusu yükseliş, bankaların aktiflerindeki artışın önemli bir oranının menkul değerlerden kaynaklandığı ve menkul değerler kalemindeki artışın aktif büyümesinden daha hızlı olduğu şeklinde yorumlanabilir. Bankacılık sektörü toplam mevduatı, 2009 yılının Aralık ayında 2008 yılının aynı ayına göre %13,2 artışla 514,6 milyar TL’ye ulaşmış, mevduatın menkul değerlere dönüşüm oranı ise aynı dönemde %42,7’den %51,1’e yükselmiştir. 2008 yılında piyasalarda görülen likidite daralmasının etkisiyle gerileyen sendikasyon kredileri, piyasalarda son dönemde yaşanan düzelmeyle birlikte biraz toparlanmaya başlasa da inişli çıkışlı seyrin etkili olduğu dikkat çekmektedir. Eylül 2008’de 26,3 milyar dolar olan sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinin toplam tutarı 8,2 milyar dolar azalarak Aralık 2009’da 18,1 milyar dolara gerilemiştir. 2009 yılında sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde yenileme oranı %56,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Sektörün net dönem kârı yılsonu itibarıyla, 2008 yılına göre %50,4 oranında artarak 20,18 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılının başından beri süregelen yüksek kâr artışının Aralık ayında da devam ettiği görülmektedir. Toplam faiz gelirleri Aralık ayında bir önceki yıla göre %0,6 oranında azalmasına rağmen, toplam faiz giderlerinin %20,62 oranında azalmasından dolayı, 2009 yılı boyunca kârlılık devam etmiştir. Söz konusu durum, Merkez Bankası’nın faizleri sert bir şekilde indirmesinin etkisiyle, bankaların mevduat Aralık 60 2008-2009 2007-2008 Kasım 2006-2007 Ekim Bankacılık Sektörü Yıllık Net Dönem Kârı Değişimi (%) Eylül 80 40 20 faizlerini aynı hızda indirmelerine karşın, kredi faizlerini aynı hızda indirmemeleri ve böylece maliyetlerinin azalmasının bir sonucudur. Son olarak, Aralık ayında da Merkez Bankası’nın faizleri sabit tutması ve 2010 yılında faiz artırmaya başlayacağı öngörüsü altında bu yüksek kârlılığın 2010 yılında görülmeyeceği tahmin edilmektedir. Aralık ayında yıllık bazda %1,79 oranında artış gösteren özkaynaklar, yıllık olarak %28,3 oranında artış göstermiştir. Böylelikle, toplam özkaynaklar 2009 yılsonu itibarıyla 110,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Ağustos Temmuz Mayıs Nisan Mart Haziran -20 Şubat Ocak 0 2009 yılında bilançodaki büyümeyi sağlayan en önemli kalemin menkul değerler cüzdanı olduğu görülmüştür. Söz konusu durum 2009 yılsonuna kadar devam ederken, 2010 yılında artık bu kalemin kârlılığa çok fazla katkı yapması beklenmemektedir. 2009 yılında zayıf kalan kredilerde, yılsonuna kadar sınırlı artışın devam etmesi, 2010 yılında ise belirgin bir artış görülmesi beklenebilir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 35 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER 2009 Yılı Faaliyetleri kurumsal bankacılık 2009 yılında VakıfBank, müşteri odaklı satış ve pazarlama stratejisiyle kurumsal bankacılık alanında hizmet verdiği müşteri sayısını, yaklaşık %30 oranında artırarak ciddi pazar payı kazanımı sağlamıştır. Müşteri sayısında %30 oranında artış VakıfBank, kurumsal bankacılık alanında müşterilerinin ihtiyaç duyduğu tüm ürün ve hizmetleri uzman satış ve operasyon kadrosu, geniş ürün gamı, yaygın şube ağı, yenilenmiş teknolojik altyapı olanakları ve iş süreçleriyle sunmaktadır. 2009 yılında VakıfBank, müşteri odaklı satış ve pazarlama stratejisi, firmaya özel hizmet anlayışı ve müşterilerini uzun vadeli iş ortağı olarak değerlendiren bakış açısıyla kurumsal bankacılık alanında hizmet verdiği müşteri sayısını yaklaşık %30 oranında artırarak ciddi pazar payı kazanımı sağlamıştır. İşkolunun kurulduğu 2007 yılından bu yana süregelen istikrarlı büyüme trendi 2009 yılında da korunmuş, kredi ve kaynak ürünlerinde sektör ortalamalarının üzerinde bir büyüme gerçekleştirilmiştir. Küresel finansal krizin ekonomimiz üzerindeki olumsuz yansımalarına rağmen VakıfBank, yüksek aktif kalitesini 2009 yılında da korumayı başarmış, etkin ve sağlıklı müşteri seçim kriterleriyle belirlediği reel sektör firmalarına yönelik kredi desteğini sürdürmüştür. VakıfBank, 2009 yılında üretim ve istihdamı artıracak ve yüksek katma değer üretecek projelerin finansmanı konusunda aktif bir politika izlemiş; müşterilerinin yatırımları için uzun vadeli nakdi ve gayri nakdi kredi kullandırımları ile finansman olanakları yaratmıştır. 36 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Ticaret döngüsü içindeki finansal zinciri oluşturan tüm müşteri gruplarını kapsamayı hedefleyen VakıfBank, bu amaca uygun segmentasyon çalışmaları, satış ekipleri ve ürün paketlerini tamamlamıştır. 2009 yılında kurumsal müşterilere, finansal zincir içinde bulundukları konuma uygun nakit yönetimi ürünlerinin tanıtım çalışmalarına yoğunluk verilmiştir. DBS ve kartlı tahsilat sistemleri, bayi teminat mektubu anlaşmaları, toplu ödeme sistemleri gibi uygulamalarla hem müşterilerin ana bankası olma yolunda kazanımlar elde edilmiş, hem de bayitedarikçi konumunda olan ve finansal zincirin diğer parçalarını oluşturan firmaların Banka’ya yeni müşteri olarak kazandırılması sağlanmıştır. VakıfBank, dış ticaret hacminde önemli payı olan kurumsal segmentteki firmalara, geniş yurtdışı muhabir ağı, uzman satış ve operasyon kadroları, yenilenen dış ticaret iş akış süreçleri ve teknolojik altyapısı sayesinde, kaliteli ve etkin hizmet anlayışıyla zengin bir ürün yelpazesi sunmaktadır. Banka bu sayede 2009 yılında dış ticaret alanındaki müşteri sayısını önemli oranda artırmayı başarmıştır. Müşteri ilişkilerini uzun vadeli bir işbirliği zemini olarak değerlendiren ve her koşulda müşterilerinin yanında olmayı ilke edinen VakıfBank, 2010 yılında, yenilikçi ürünleri ve nakdi/gayri nakdi kredi olanaklarıyla mevcut müşterileriyle olan işbirliğini daha da güçlendirmenin yanı sıra yeni müşteri kazanımıyla kurumsal segmentteki faaliyetlerini yaygınlaştırmayı hedeflemektedir. Nakit Yönetimi 2009 yılı, VakıfBank’ın, yeni müşteri kazanımı ve mevcut müşteri bağlılığını artırmak için kilit öneme sahip nakit yönetimi ürünlerinin yaygın olarak pazarlanması, gelişen pazar dinamikleri ve müşteri ihtiyaçlarıyla uyumlu yeni ürünlerin geliştirilmesi açısından önemli adımlar attığı bir yıl olmuştur. VakıfBank, müşterilerine finansal zincir içinde oluşan nakit akışının güvenli, hızlı ve etkin bir biçimde gerçekleşmesini sağlayan Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS), Bayi Tahsilat Sistemi (BTS), Sürekli Çek Basımı, WEB tabanlı “online” işleyen sipariş-ödeme süreçlerini birleştiren “Business to Business” (B2B) uygulaması gibi çok sayıda ürün tanıtmış ve aktif pazarlama faaliyetleriyle müşteri kazanımı sağlanmıştır. Doğrudan Borçlandırma Sistemi’ni (DBS) pazarlama çalışmalarına yoğun bir biçimde devam eden VakıfBank, 2009 yılı içinde bu alanda Türkiye’nin en büyük hacimli anlaşmalarından birine imza atmış ve sistemi başarıyla faaliyete geçirmiştir. Devreye alınan diğer DBS uygulamalarıyla birlikte Banka’nın 2009 yılında DBS’den geçen işlem hacminde yaklaşık 20 kat büyüme kaydedilmiştir. 2009 yılında VakıfBank, müşterilerinin ödeme ve tahsilat işlemleri için yüksek katma değer içeren, yenilikçi teknolojik ürün ve çözümler sunmaya devam etmiştir. Yıl içinde hayata geçirilen E-imza uygulamasıyla kurumsal firmaların elektronik ortamda gönderdikleri talimatlarla işlem yapılmaya başlanmıştır. Müşterilerin tercihlerine göre yapılandırılabilen Toplu Ödeme Sistemi ile Çek Entegrasyonu Sistemi ürünlerinin altyapı çalışmaları tamamlanmıştır. Firmaların özgün ihtiyaçlarına göre, firmaya özel üretilen bu çözümlerle Banka, hem yeni müşteri kazanımı sağlamış hem de müşterilerinin ana bankası olma yolunda önemli adımlar atmıştır. 2009 yılında düzenli ödenen fatura hacmi %29 oranında artarken gerçekleştirilen vergi tahsilatları hacminde ise %34 oranında artış sağlanmıştır. Sektöre Göre Nakdi Kredi Dağılımı Tarım 2008 Pay (%) 2009 Pay (%) 481 1,6 269 0,8 383 1,3 148 0,4 Ormancılık 33 0,1 62 0,2 Balıkçılık 65 0,2 59 0,2 7.001 23,0 7.201 20,9 Çiftçilik ve Hayvancılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su 361 1,2 446 1,3 6.132 20,1 6.201 18,0 508 1,7 555 1,6 İnşaat 2.070 6,8 1.824 5,3 Hizmetler 7.836 25,8 10.584 30,7 3.392 11,2 4.922 14,3 857 2,8 878 2,5 Ulaştırma ve Haberleşme 2.077 6,8 2.076 6,0 Mali Kuruluşlar 1.203 4.0 2.342 6,8 88 0,3 103 0,3 Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Gayrimenkul ve Kira Hizmetleri Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler - - - - 37 0,1 69 0,2 182 0,6 196 0,6 Diğer 13.030 42,8 14.560 42,3 Toplam 30.417 100,0 34.439 100,0 VakıfBank, 2010 yılında da bireysel, KOBİ, ticari ve kurumsal segmentlerdeki müşterileri birbirine bağlayarak sinerji yaratma olanağı sağlayan mevcut nakit yönetimi ürünlerinin geliştirilmesi ve yeni ürünlerin oluşturulması çalışmalarına devam edecektir. Banka’nın son yıllarda sergilediği istikrarlı ve sürdürülebilir büyüme eğiliminin sürekliliği için yaygın müşteri tabanının daha da geliştirilmesi ve bu amaçla nakit yönetimi ürünlerinin etkin olarak kullandırımı sağlanacaktır. Proje Finansmanı VakıfBank, proje finansmanı alanında, özel sektörden kamuya kadar uzanan geniş bir yelpaze içinde yer alan müşterilerine, katma değeri yüksek çözümlerle, üstün nitelikli hizmet sunmaktadır. VakıfBank, büyük kamu ihaleleri ve özelleştirmeler kapsamında baraj, otoyol, demiryolu, enerji ve havaalanı gibi yatırımların proje finansmanı için kendi liderliğinde gerçekleştirilen ya da yabancı bankaların liderliğinde yürütülen sendikasyon kredilerine katılmaktadır. 2009 yılı içinde bu kapsamda beş firmanın toplam 1.810 milyon ABD doları tutarında sendikasyon kredisine iştirak edilmiş; VakıfBank tarafından 190 milyon ABD doları tutarında sendikasyon anlaşması yapılmıştır. Geçmiş yıllarda akdedilen sendikasyon kredileriyle birlikte 2009 yılında üç firmaya 25 milyon ABD doları ve 71 milyon avro sendikasyon kredisi kullandırılmıştır. 2009 yılı içinde VakıfBank kaynaklı kredilerin yanı sıra; Avrupa Yatırım Bankası (AYB) KOBİ Kredileri, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (AKKB) Kredisi, Union Bank of Switzerland (UBS AG), Dresdner Bank, Credit Suisse, Commerzbank, Deutche Bank gibi yabancı banka kaynaklı krediler ile Eximbank kredileri yatırımcıların kullanımına sunulmuş ve kullandırılmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 37 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER ticari bankacılık VakıfBank, ticari ve KOBİ segmentinde önemli sayıda yeni müşteri kazanımı edinmiş; ticari-kurumsal nakdi kredilerde %11,4 ve gayri nakdi kredilerde %13,5 artış sağlamıştır. Türkiye ekonomisinin en dinamik kesimi VakıfBank, Türkiye ekonomisinin en dinamik kesimini oluşturan KOBİ’leri büyük bir potansiyel olarak görmekte ve KOBİ’lere yönelik faaliyetlerini yaygınlaştırarak ticari bankacılık alanındaki pazar payını hızla artırmaktadır. Banka’nın imalat sanayinden hizmet sektörüne, haberleşmeden ticarete, dış ticaretten denizciliğe kadar geniş bir yelpazede yer alan binlerce ticari ve KOBİ müşterisine nakdi ve gayri nakdi kredi, dış ticaret finansmanı ve kaynak yönetimi alanlarında sunduğu finansal çözümler, ülke ekonomisine de artan oranda katkıda bulunmaktadır. VakıfBank, 2009 yılında ticari bankacılık faaliyetleri kapsamında meslek örgütleri, odalar ve birliklerle işbirliğini geliştirmiş; 150’yi aşkın ticaret ve sanayi odasının üyelerine yönelik özel kredi koşulları içeren protokoller imzalamıştır. VakıfBank’ın ticari ve küçük işletme (KOBİ) müşteri grubu ile kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet veren Ticari Bankacılık işkolu, 2009 yılında artan rekabet koşullarına rağmen ticari ve KOBİ segmentinde önemli sayıda yeni müşteri kazanımı edinmiş; ticari-kurumsal nakdi kredilerde %11,4 ve gayri nakdi kredilerde %13,5 artış sağlanmıştır. Müşteri odaklı ve yenilikçi yaklaşımla ilişki bankacılığına odaklanan Ticari Bankacılık, 2009 yılında da ticari ve KOBİ müşterilerinin kullanımına yönelik yeni ürünler geliştirmiştir. Türkiye’de bir ilk olan “Dış Ticaret Paketleri” ile dış ticaret işlemlerinde hız, güven, kalite, danışmanlık hizmeti ve uygun fiyatlar sunan altı adet paket hazırlanmış ve müşterilere ihtiyaçlarına göre seçim fırsatı sunulmuştur. Türkiye çapındaki 38 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Ticari Bankacılık, 2009 yılında insan kaynağına yatırım yaparak satış kadrosunu ve şube düzeyindeki KOBİ portföy yöneticilerini yeniden yapılandırmıştır. Bu süreçte, personelin donanımını ve Banka’nın bu alandaki rekabet gücünü artırmak için bankacılık ürün ve hizmetleri, nakit yönetimi ürünleri, dış ticaretin finansmanı gibi temel alanlarda yoğun eğitim programları düzenlemiştir. ticari ve KOBİ müşterilerinden büyük ilgi gören bu ürünler sayesinde dokuz ayda 1.500 adet firmayla dış ticaret protokolü imzalanmıştır. VakıfBank, ticari bankacılık alanında “müşteri talebinin önceliği” anlayışıyla, sektöre ve müşteriye özel ürün paketleri geliştirmeye önümüzdeki dönemde de yoğun bir biçimde devam edecektir. KOBİ kredileri Genel Müdürlük bünyesinde oluşturulan KOBİ Kredileri Müdürlüğü, KOBİ’lerin her türlü kredi talebini değerlendirerek sonuçlandırmaktadır. Öte yandan, KOBİ Skorkart uygulaması kapsamında, tüm VakıfBank şubelerinin KOBİ’lere en hızlı biçimde cevap verebilmesi için çalışmalar yürütülmektedir. 2009 yılında etkileri küresel çapta hissedilen finansal krize, güçlü sermaye yapısı ve ihtiyatlı bankacılık anlayışı sayesinde hazırlıklı giren VakıfBank, başarılı bir performans sergilemiş ve imalat sanayinden hizmet sektörüne, ticaretten inşaat - taahhüde kadar tüm sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ’lere geniş ürün yelpazesiyle hizmet sunmayı sürdürmüştür. Bu zor dönemde Türkiye ekonomisinin temel taşı olan KOBİ’lere ulusal çaplı hizmet ağı ve geniş ürün yelpazesiyle destek veren VakıfBank, müşterilerine, sektörlerin ve firmaların özgün koşulları ve ihtiyaçları gözetilerek tasarlanmış, en uygun ödeme planı seçeneklerini içeren kredi ürünlerini sunmuştur. VakıfBank, KOBİ’lere sağlanan devlet desteği uygulamalarına da aracılık etmiş, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) işbirliğiyle KOBİ’lere uygun koşullarla kredi kullandırımını 2009 yılında da sürdürmüştür. Bu çerçevede müşterilere KOSGEB Cansuyu KOBİ İhracat Finansman Destek, KOSGEB 100.000 KOBİ Destek, KOSGEB Diyarbakır İli İşletme Sermayesi Destek, GAP KOBİ Makine Teçhizat Yatırım Destek ve KOSGEB Acil Destek kredi paketleri sunulmuştur. Banka, 2009 yılında ayrıca, yeterli teminat sunamayan KOBİ’lere Kredi Garanti Fonu’nun kefaletiyle finansal destek de sağlamıştır. VakıfBank, içinde bulunduğumuz çevreye yönelik duyarlılığın sürdürülebilir büyüme için vazgeçilmez olduğu bilinciyle çevre bankacılığı konseptini geliştirmiştir. Bu kapsamda, çevreye duyarlı ürünlerin uygun koşullarda finanse edilmesi için, Çevreci Araç Kredileri, Çevreci Teknoloji Paketi, Çevreci Yalıtım ve Tasarruf Paketi, Yenilenebilir Enerji Kredileri ve Emisyon Ticareti ve Karbon Kredileri gibi paket ürünler, VakıfBank müşterilerinin kullanımına sunulmuştur. Kamu Finansmanı Yenilikçi hizmet anlayışıyla kamu kurum ve kuruluşlarına ayrıcalıklı hizmet sunarak bu alandaki pazar payını artırmayı hedefleyen VakıfBank, 2008 yılında Ticari Bankacılık bünyesinde Kamu Finansmanı ve Pazarlama Müdürlüğü oluşturmuştur. Kamu Finansmanı ve Pazarlama Müdürlüğü; kamu idareleri, mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüslerine yönelik pazarlama stratejileri belirlemekte, bu çerçevede pazarlama planları oluşturmaktadır. Müşterilerinin hem finansman hem de nakit yönetimi ihtiyaçlarını gözeten Müdürlük, kuruma özel, avantajlı finansal çözümlerle hizmet sunmaktadır. 2009 yılı içinde genel ve özel bütçeli idareler, yüksek öğrenim kurumları, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sağlık kurumları, mahalli idareler ve KİT’lere yönelik bankacılık faaliyetlerinde pazar payını artırmayı hedefleyen VakıfBank, yoğun müşteri ziyaretleriyle ürün ve hizmetlerinin tanıtım ve pazarlamasına hız kazandırmıştır. Kamu kurumlarının nakit akış ihtiyaçlarını yakından izleyen VakıfBank, bu alana yönelik yeni ürün ve hizmetlerle pazarlama faaliyetlerini artırmış, kamu kurumları ve özel sektör firmaları arasındaki nakit akışlarına aracılık ederek özel sektör firmalarıyla Banka arasındaki sinerjiyi güçlendirmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 39 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER bireysel bankacılık 2009 yılında VakıfBank’ın tüketici kredileri, 2008 yılsonuna göre %16,5 oranında artışla 7.892 milyon TL’den 9.192 milyon TL’ye ulaşmıştır. Tüketici Kredileri (Milyon TL) Kredi Türleri 2008 TİK* 4.690 Taşıt 129 Konut 3.073 Toplam 7.892 2009 5.098 139 3.955 9.192 * Kredili bankomat bakiyesi dahil VakıfBank bireysel bankacılık alanında toplumun her kesiminden geniş bir kitleye günlük bankacılık işlemlerinden tüketici kredilerine, kredi ve banka kartlarından yatırım hesaplarına dek uzanan zengin bir ürün yelpazesiyle hizmet sunmaktadır. Sektörde yoğun rekabet koşullarının devam ettiği 2009 yılında VakıfBank, bireysel bankacılık alanında müşterilerine alternatif dağıtım kanallarını ve diğer bireysel bankacılık ürünlerini daha etkin bir biçimde sunmaya odaklanmıştır. Teknolojik altyapının daha yoğun kullanıldığı kredi çeşitleriyle şubelerdeki iş yoğunluğunu azaltmıştır. Bireysel Krediler Bireysel kredi ürün yelpazesini çeşitlendiren Banka, yılın ikinci yarısında Emeklilere Özel Taksitli İhtiyaç Kredisi, Tarım Paketi ve Diplomalı Meslek Sahiplerine Özel Krediler ile farklı müşteri segmentlerine seslenen kredi ürünleri geliştirmiştir. Fantastik Kredi, 55. Yıl Kredisi, Bayram Kredisi ve Yeni Yıl Kredisi ile müşterilerine farklı ödeme seçenekleri sunarak bireysel krediler hacmini artırmayı başarmıştır. Öte yandan, Masrafsız Dokunmatik Kredi ile bireysel bankacılık ürünleri çapraz satış oranını artırmış, Masrafsız Taksitli İhtiyaç Kredisi ile bankacılık sektöründeki rekabetçi konumunu güçlendirmiştir. 2009 yılında tüketici kredileri pazarı, 2008’in son çeyreğinde başlayan küresel krizden büyük ölçüde etkilenmiştir. Krizin etkilerinin daha güçlü bir biçimde 40 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu hissedildiği yılın ilk çeyreğinde, sektör genelinde olduğu gibi VakıfBank da tüketici kredilerinde görece durgun bir dönem geçirmiştir. İkinci çeyrekten itibaren Temmuz sonuna dek bu alanda sektörün üzerinde bir artış kaydeden Banka, Ağustos ayındaki durgunluktan sonra Eylül’den itibaren yeniden yükselişe geçmiştir. VakıfBank, konut ve taşıt kredilerinde de oldukça başarılı bir yıl geçirmiştir. Konut projeleri kanalında izlediği aktif pazarlama politikaları, emlakçı kanalının etkin kullanımı ve Kolay Konut Elastik Kredisi’ne ek olarak müşteri gruplarına özel konut kredisi kampanyalarıyla konut kredilerinde pazar payını artırmıştır. Taşıt kredileri alanında ise sektördeki daralmaya rağmen Oto-matik Kredi kapsamında anlaşmalı bayi ağını genişletmiş; bayi satış temsilcilerine yönelik ödüllendirme kampanyalarıyla işlem hacmini, dolayısıyla pazar payını artırmayı başarmıştır. 2009 yılında VakıfBank’ın tüketici kredileri, 2008 yılsonuna göre %16,5 oranında artışla 7.892 milyon TL’den 9.192 milyon TL’ye ulaşmıştır. Tüketici kredileri içinde taksitli ihtiyaç kredilerinin (TİK) payı %55,5, konut kredilerinin payı %43,0, taşıt kredilerinin payı ise %1,5 olarak gerçekleşmiştir. Banka’nın 2008 yılsonu itibarıyla %9,5 olan tüketici kredileri pazar payı, 2009 yılında %9,8’e ulaşmıştır. 2009 yılsonunda VakıfBank’ın taksitli ihtiyaç kredileri %8,7 oranında artışla 5.098 milyon TL’ye ulaşmış, pazar payı %11,6 olarak gerçekleşmiştir. ÖTV indiriminin otomobil satışlarında yarattığı olumlu etki, Mart - Haziran 2009 arasında taşıt kredilerinde sektörel bir artışa yol açmış, Temmuz ayından itibaren ise daha durağan bir sürece girilmiştir. 2009’da taşıt kredilerinde sektör genelinde %19,6 oranında gerileme yaşanmıştır. Buna karşın, VakıfBank’ın 2008 yılında %2,3 olan taşıt kredileri pazar payı, 2009 yılsonu itibarıyla %3,1 olarak gerçekleşmiştir. Konut kredilerinde sektörün iki katı büyüme sağlandı. TCMB’nin faiz oranlarını düşürmesinin ardından, 2009 yılının ikinci yarısından itibaren konut kredisi faiz oranlarının %1 düzeyine gerilemesi, konut kredilerine yönelik talepte büyük bir hareketliliğe yol açmıştır. Faiz oranlarında yaşanan düşüşe bağlı olarak sektörde kullandırılmış olan konut kredilerinin yeniden yapılandırılması gündeme gelmiş, bu kredilerin bir kısmı aynı bankada kalırken bir kısmı ise başka bankalara transfer edilerek yeniden yapılandırılmıştır. Bu dönemde VakıfBank, kendi portföyünde yer alan konut kredilerini yeniden yapılandırmanın yanı sıra diğer bankalar nezdinde bulunan bazı konut kredilerinin transferini de sağlamıştır. 2009 yılı içinde konut finansmanı kredilerinde sektörün kredi bakiyesi %15,4, VakıfBank’ın konut kredisi bakiyesi ise %28,7 oranında artış göstermiştir. Banka’nın 2008 yılında %7,9 olan pazar payı, 2009 yılsonu itibarıyla %8,8 düzeyine çıkmıştır. Yeni konut projelerinin de katkısıyla, 2009 yılında toplam konut kredisi kullandırımının %27’si konut projelerinden sağlanmıştır. Ayrıca 2009 yılının ikinci yarısından itibaren konut kredilerine yönelik kampanyalar sayesinde 132,5 milyon TL kullandırım yapılmıştır. 2009 yılında, faize duyarlı müşterilere yönelik Kolay Konut Kredisi Elastik de dahil olmak üzere özel müşteri gruplarına yönelik çeşitli konut kredisi kampanyaları düzenlenmiştir. Yıl boyunca 2.421 Banka müşterisi bu kampanyalardan yararlanmıştır. Diplomalı Meslek Sahiplerine Özel TİK: VakıfBank kitle müşterilerine (avukat, mali müşavir, muhasebeci, doktor vb) yönelik olarak uygulanan özel faiz oranlı ve özel uygulamalı bir taksitli ihtiyaç kredisidir. Tarım Paketi: VakıfBank Ekim 2009 itibarıyla Tarım Paketi kapsamında çiftçilere yönelik bir dizi kredi ürününü piyasaya sunmuştur. Bu ürünler, çiftçilerin üretim için gerekli girdi ihtiyaçlarında (gübre, ilaç, işçilik, mazot, vb), makine-ekipman ya da traktör alımlarında, organik tarım ve sera üretimi yapmak üzere kurulacak tesisin ya da kişisel ihtiyaçlarının finansmanında kullanılmak amacıyla geliştirilmiştir. 2009 yılı tüketici kredileri Masrafsız Dokunmatik Kredi: VakıfBank, pazara 2008 yılında sunduğu Dokunmatik Kredi’nin kullandırım koşullarını revize etmiş ve Kasım 2009’da müşterilerden dosya masrafı alınmadan; kredi başvurularını ATM, web veya cep telefonu üzerinden yapabildikleri Masrafsız Dokunmatik Kredi ürününü uygulamaya koymuştur. Emeklilere Özel TİK: 2009 Mart’ında uygulamaya konan Emeklilere Özel TİK ile maaşını VakıfBank’tan alan emeklilere ihtiyaç duyabilecekleri finansal desteğin sağlanması amaçlanmıştır. Fatura Karşılığı TİK: Banka, 2009 Mart’ında sunduğu Fatura Karşılığı TİK ile ÖTV indiriminin ardından fiyatların düşmesiyle müşterilerin artan elektronik ve beyaz eşya alımlarındaki nakit ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlamıştır. Fanatik Kredi: Haziran 2009’da uygulamaya konan Fanatik Kredi ile futbolseverlere taraftarı oldukları takımın kombine bilet alımlarında kullanmak üzere ihtiyaç duyabilecekleri finansal desteğin sağlanması hedeflenmiştir. Masrafsız TİK: Müşterilere dosya masrafı alınmadan finansman desteği sağlayan bir taksitli ihtiyaç kredisidir. VakıfBank, önümüzdeki yıllarda da müşterilerine yenilikçi ürünler ve çağdaş uygulamalarla daha hızlı ve daha kaliteli hizmet verebilmek için çalışmalarını kesintisiz olarak sürdürmektedir. Bu doğrultuda VakıfBank’ın belirlediği başlıca hedefler şunlardır: • Rekabet edilebilir fiyatlama politikası izlemek • Pazar payını artıracak kampanyalar düzenlemek • Ürün yelpazesini yeni ürünlerle zenginleştirmek • Yetkili otomobil bayilerinin Oto-matik kapsamına alınması yönünde çalışmalar geliştirmek ve kredilendirme sürecini tamamen bu alana yönlendirmek • Bankomat-724 kartının kullanımını, ürün bazında reklam faaliyetleriyle destekleyerek yaygınlaştırmak • Ürün çapraz satış oranlarını artırıcı kampanyalar düzenlemek • Operasyonel iyileştirme doğrultusunda, hizmette hız ve kalitenin artırılması çalışmalarını sürdürmek • Kredilendirme sürecinin daha da hızlandırılmasına yönelik yeni ürünler tasarlamak • Konut kredilerinde farklı ödeme planlarıyla farklı müşterilere seslenebilecek yeni ürünler sunmak VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 41 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER hazine yönetimi 2009 yılında VakıfBank, Hazine yönetiminde kârlılık ve ihtiyatlılık ilkelerini birlikte gözeten politikalar izleyerek sektördeki öncü konumunu korumayı başarmıştır. 2008 yılı sonunda aniden şiddetlenerek reel sektörde ciddi bir durgunluk yaratan küresel finansal krizin etkileri, uluslararası piyasalarla birlikte Türkiye ekonomisi üzerinde de güçlü bir biçimde hissedilmiştir. 2009 yılı krizin yaralarının sarılmasına yönelik uygulamalar ve finansal sistemin güvenilirliğini yeniden kazanma çabalarıyla geçmiştir. Dünya genelinde merkez bankaları, yaşanan resesyonun genel ekonomi üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla genişletici para ve maliye politikaları izlemiştir. yılı içinde müşterilerin internet şubesi aracılığıyla Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası’nda (VOB) yaptıkları işlemlerin artırılması hedeflenmektedir. Bu dönemde VakıfBank, Hazine yönetiminde kârlılık ve ihtiyatlılık ilkelerini birlikte gözeten politikalar izleyerek sektördeki öncü konumunu korumayı başarmıştır. TCMB’nin rekor düzeyde faiz indirimi uyguladığı 2009 yılında menkul kıymet portföyünü 2008 yılsonuna göre %60,7 oranında artıran Banka, aynı zamanda ikincil piyasalarda gerçekleştirdiği işlemlerle sermaye piyasası işlemleri kârını önemli ölçüde artırmıştır. Bankacılık sektörünün giderek zorlaşan rekabet koşullarında VakıfBank; risk, getiri ve maliyet dengelerini gözeterek uyguladığı ihtiyatlı aktif politikası sayesinde kârlılığını artırmayı başarmıştır. Mevduat piyasasındaki etkili uygulamalarla 2009 yılı hedeflerine ulaşmış ve vadeli mevduat artışı %21,8 olarak gerçekleşmiştir. VakıfBank’ın TL mevduatı bir önceki yıla göre %24,8, YP mevduatı ise %10,5 oranında artmıştır. VakıfBank, hizmet odaklı ürünlerine ek olarak uygulamaya koyduğu e-vadeli mevduat ürünüyle 2009 yılında da müşterilerine avantajlı yatırım olanakları sunmaya devam etmiştir. Gerek müşteri gerekse banka portföyü için gerçekleştirilen türev işlem hacimlerinde 2008 yılsonuna kıyasla ciddi bir artış oranı yakalanmış, bu işlemler sonucunda Banka kârlılığına olumlu katkı sağlanmıştır. Faizlerin düşük düzeyde kalacağı 2010 yılında müşteri talebinin artacağı beklentisiyle yapılandırılmış ürün yelpazesi çeşitlendirilecektir. Ayrıca 2010 42 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Toplam mevduatta %20 artış 2009 yılında VakıfBank, etkili ve rekabetçi kaynak yönetimi politikaları ve uzun yıllar içinde oluşturduğu güven sayesinde toplam mevduatını 2008 yılına göre %20,3 oranında artırmıştır. Bu artış, sektör ortalamasının oldukça üzerinde bir performansa işaret etmektedir. 2010 yılında, Banka’nın 2009 yılındaki etkin kaynak yönetimi politikaları sayesinde net faiz marjında kaydettiği yüksek artışın korunması hedeflenmektedir. dış ticaret ve muhabir ilişkileri VakıfBank, küresel finans piyasalarında sahip olduğu deneyim ve uzun yıllara dayalı güçlü ilişkileri sayesinde uluslararası bankacılık alanında da sektörün lider bankalarındandır. Muhabir İlişkileri VakıfBank’ın yıllardır karşılıklı güven ve işbirliği temelinde geliştirdiği muhabir bankacılık ağı, hem Banka’nın kaynak ihtiyacının karşılanmasında hem de müşteri ihtiyaçlarına yönelik yenilikçi çözümler üretilmesinde önemli bir değerdir. Banka’nın uluslararası banka ve finansal kurumlarla ilişkilerini, Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Başkanlığı altında faaliyet gösteren Dış İlişkiler ve Muhabir Bankalar Müdürlüğü yürütmektedir. Müdürlük, dünya çapında 107 ülkedeki 1.540 bankadan oluşan güçlü muhabir ağını karşılıklı güven ve işbirliği altında yönetmekte ve yeni ilişkilerle bu ağı genişletmeye devam etmektedir. Dış Ticaret Dış ticaret işlemlerinde Türkiye’nin önde gelen kurumları arasında yer alan VakıfBank, yenilikçi çizgisi, müşteriye özel çözüm anlayışı ve alternatif finansman çözümleriyle 2009 yılında pazar payını artırmayı başarmıştır. 2009 yılında IFC ve EBRD’nin yürüttüğü risk paylaşımı programlarına teyit bankası olarak katılan VakıfBank, 95 ülkede 278 bankanın akreditif ve garanti mektuplarına teyit vermeye başlamıştır. VakıfBank Uluslararası İlişkiler Birimi, küresel koşullardaki değişime hızla adapte olan dinamik ve esnek bir yapıya sahiptir. Birim, önümüzdeki dönemde müşteri ihtiyaç ve taleplerini dikkate alan, yüksek katma değerli alternatif dış ticaret çözümleri geliştirmeye devam edecektir. Dış Finansman VakıfBank, 2008’de sağladığı 700 milyon ABD doları tutarındaki sendikasyon kredisini, 2009 yılında, %100’ün üzerinde bir oranla yenilemeyi başarmıştır. Dış ticaretin finansmanında kullanılmak üzere Ağustos ayında alınan ve 11 ülkeden 29 bankanın katıldığı bir yıl vadeli, 203,5 milyon ABD doları ve 372,5 milyon avro tutarında iki dilimden oluşan sendikasyon kredisi, VakıfBank’ın uluslararası piyasalarda sahip olduğu güven ve itibarın en önemli göstergesidir. VakıfBank, reel sektörün uzun vadeli ve uygun maliyetli kaynaklarla desteklenmesi amacıyla Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile çalışmalara devam etmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 43 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER kredi kartları Faaliyetlerini müşteri memnuniyeti odaklı hizmet anlayışıyla sürdüren VakıfBank, geniş ürün yelpazesine sahip kredi kartı portföyünü 2009 yılında daha da zenginleştirmiştir. Kredi Kartları Pazar Payı Kredi Kartları Toplam Alacak (milyon TL) Kredi Kartları Cirosu (milyon TL) Kredi Kartı Adedi 2008 Pazar Payı (%) 2009 Pazar Payı (%) 761 2,30 1.010 2,75 3.800 2,05 4.959 2,45 2.026.962 4,67 2.245.011 5,06 VakıfBank, kredi kartlarında 2008 yılında başlayan değişim süreci ve World markasıyla oluşturulan işbirliği sayesinde kaydettiği başarıyı, yeni ürün ve hizmetlerle 2009 yılında da sürdürmüştür. • Ticari firma ihtiyaçlarına yönelik sunulan VakıfBank Business, • Yukarıdaki segmentlere dahil olmayan müşteri grupları için VakıfBank Klasik ve Gold kredi kartları yer almaktadır. Faaliyetlerini müşteri memnuniyeti odaklı hizmet anlayışıyla sürdüren VakıfBank, 2009 yılında geniş ürün yelpazesine sahip kredi kartı portföyünü, farklı müşteri segmentlerine yönelik yeni ürünlerle daha da zenginleştirmiştir. VakıfBank kredi kartı sahipleri hem VakıfBank üye işyerlerinde hem de World üye işyerlerinde sunulan tüm fırsatlardan yararlanabilmektedir. Ayrıca kart kullanıcılarına dönemsel olarak düzenlenen kampanyalarla ekstra Worldpuan kazanma, indirimli alışveriş, promosyon, ek taksit ve taksit erteleme gibi olanaklar da sunulmaktadır. VakıfBank Kredi kartı portföyünde; • Üst gelir grubuna özel hizmetlerle donatılmış VakıfBank Platinum, • Ulaşımda tren yolculuğunu tercih edenler için Rail&Miles, • Takımına desteğini sürdürmek isteyen taraftarlar için Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor, Antalyaspor, Gaziantepspor ve Diyarbakırspor taraftar kredi kartları, • Farklı meslek gruplarının ihtiyaçlarına göre tasarlanmış olan Öğretmenim, Polinom ve Kamusen vb. kredi kartları, 44 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu VakıfBank’tan yepyeni bir seyahat programı, MilPlus VakıfBank, MilPlus ile birlikte kredi kartı ürün özelliklerine bir yenisini daha eklemiştir. Kart sahipleri MilPlus ile alışverişlerinden kazandıkları Worldpuan’larını uçak bileti alırken üç, otobüs bileti ve otel/tur rezervasyonlarında ise iki kat değerli kullanarak diledikleri havayoluyla ve ekstra alan vergisi ödemeden seyahat edebilmektedir. Ayrıca kart sahipleri, puanlarının yeterli olmadığı durumlarda Avans MilPlus’larını bir yıl içinde yapacakları alışverişlerden kazandıkları Worldpuan’larla kapatmak üzere kullanabilmektedir. etmiştir. Aktivasyonu ve sadakati sağlamayı, müşteri memnuniyetini ve kart kullanımını artırmayı hedefleyen kampanyalar ciroda büyümeyi de beraberinde getirmiştir. Kart sahipleri ayrıca MilPlus’ın, özel tur programları ve alternatif tatiller hakkında bilgi veren seyahat danışmanlığı hizmetinden; uygun fiyat seçenekleriyle araç kiralama hizmetinden yararlanmaktadır. MilPlus “shuttle” hizmetiyle İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya havaalanlarında müşterilere konforlu ve rahat transfer olanağı sağlanmaktadır. Rail&Miles CIP Lounge Ulaşımda tren yolculuğunu tercih eden hedef kitleye yönelik olarak, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) işbirliğiyle çıkarılan ve tren mili kazandıran sektördeki tek kredi kartı olan Rail&Miles’ın kart sahiplerine sunduğu Rail&Miles CIP Lounge Ankara Garı’nda açılmıştır. Müşteriye özel kampanyalar VakıfBank, kart sahiplerinin ihtiyaç ve beklentilerine yönelik olarak, Müşteri İlişkileri Yönetimi (Customer Relations Management-CRM) bazlı kampanyalarına 2009 yılında da ağırlıklı olarak devam Müşterilerin tren bekleme sürelerini daha konforlu ve daha keyifli geçirmelerini hedefleyen Rail&Miles CIP Lounge’da yiyecek-içecek ikramları, kablosuz internet bağlantısı ve internet erişimli bilgisayarların yanı sıra gazete, dergi, vb bulunmaktadır. Taraftar Kredi Kartları Anadolu Takımlarında Türkiye’nin ilk resmi taraftar kredi kartlarını müşterilerinin hizmetine sunan VakıfBank 2009 yılında, dört büyük kulübün (Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe, Trabzonspor) yanı sıra Gaziantepspor, Antalyaspor ve Diyarbakırspor gibi Anadolu kulüplerinin taraftar kredi kartlarını da portföyüne dahil etmiştir. VakıfBank yedi kulübü bünyesinde toplayan tek banka olarak “Kalbinle inan, aklınla kazan” sloganıyla sektörün en büyük oyuncusu olmuştur. Taraftar kart sahipleri World özellikli kartlarını kullanarak, kendilerine ekstra bir ücret yansıtılmaksızın takımlarına maddi destek sağlayabilmektedir. Kart sahiplerine ayrıca, kulüplerine ait mağazalarda satılan ürünlerin fiyatlarında ekstra indirim ve taksit olanağı, dönemsel aktivitelerle takımının antrenmanını izleme ve maçlarına bedava bilet kazanma şansı sunulmaktadır. Taraftar Kart başvurusu onaylanan müşterilere takımlarının lisanslı ürünü de hediye edilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 45 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER VakıfBank’tan bir ilk, TaksiPOS Müşteri memnuniyetini üst düzeye çıkarmak için en yeni teknolojilere yatırım yapan VakıfBank, İstanbul’da TaksiPOS uygulamasını başlatmıştır. Türkiye’de ilk kez taksilerde hizmete sunulan Multimedya TaksiPOS uygulamasıyla müşteriler taksi ücretini kartla ödemenin yanı sıra ihtiyaçlarına cevap verecek birçok bilgi hizmetinden de yararlanabilmektedir. İlk etapta İstanbul’da 400 takside yer alan TaksiPOS hizmetinin diğer büyük şehirlere de kısa bir süre içinde taşınması planlanmakta; TaksiPOS hizmeti veren taksi adedinin toplamda 2.000’e ulaşması hedeflenmektedir. Kredi kartıyla ödeme olanağı sağlayan VakıfBank TaksiPOS, böylelikle müşterileri, sık sık karşılaştıkları nakit ve bozuk para sorunundan da kurtarmaktadır. Temassız kartların da kullanılabildiği uygulamada 35 TL ve altı işlemlerde hızlı ödeme de gerçekleştirilebilmektedir. VakıfBank TaksiPOS sayesinde yolcular, ayın fırsatlarından anında haberdar olarak VakıfBank ve World üye işyerlerinin kampanya bilgilerine kolayca ulaşabilmekte, döviz kurlarını ve borsa hareketlerini eş zamanlı olarak takip edebilmekte, yolculuk sırasında güncel konser, fuar, tiyatro, sergi, müze gibi aktiviteler hakkında bilgi edinebilmektedir. Ayrıca, TaksiPOS çağrı merkezi üzerinden otel, restoran rezervasyonu yapılabilmekte ve şehiriçi günlük kültür turları satın alınabilmektedir. 46 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu TaksiPOS içeriğinin zenginleştirilmesi için TaksiPOS üzerinden kontör satışı, bilet satışı, anlık fırsat ürünlerinin satışı gibi uygulamaların devreye alınması için çalışmalar devam etmektedir. Üye işyeri hizmetlerinde yeni ürün ve gelişmeler 2009 yılsonu itibarıyla VakıfBank üye işyeri sayısı 69.824 adet, üye işyeri cirosundaki pazar payı ise %3,65’tir. Banka, kart kabulü yapan bankalar arasında üye işyerlerinden elde ettiği ciro ile yedinci sırada yer almaktadır. 2009 yılında VakıfBank, üye işyeri hizmetlerini geliştirmek amacıyla farklı alanlarda, yoğun çalışmalar yürütmüştür: • Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesine entegre edilecek VakıfBank sanal POS’u üzerinden Banka kredi kartlarıyla motorlu taşıtlar vergisi, trafik para cezası ve diğer cezaların ödenebilmesine olanak tanıyacak sistemin kurulması için Başkanlık ile anlaşma sağlanmıştır. • Tren yolcularının, kredi kartlarını kullanarak self servis tren bileti almalarına olanak tanıyan dış ortam POS cihazı entegre edilmiş “kiosk”lar, ülke genelindeki garlarda kurulmaya başlanmıştır. • Türkiye’deki üç GSM operatörüyle anlaşma sağlanarak Banka’nın ATM, İnternet Şubesi ve Çağrı Merkezi üzerinden kredi kartıyla kontör yükleme projesi devreye alınmıştır. • VakıfBank POS cihazlarına World özelliği kazandırılması, bu sayede Banka kredi kartlarının yanında Yapı Kredi Worldcard’larına da VakıfBank üye işyerlerinde taksitli alışveriş yapabilme, puan kazanma ve kazanılan puanları harcayabilme olanağı sağlayacak sistem geliştirmeleri için çalışmalara başlanmıştır. Uygulamanın 2010’un ilk yarısında devreye alınması planlanmaktadır. • Altyapısı VakıfBank tarafından oluşturulmuş olan TürkTelekom fatura tahsilat sistemi Chip&PIN’i destekler hale getirilmiştir. 2010 yılı başından itibaren yaygınlaştırılması hedeflenen uygulamanın devreye alınmasının ardından, multi medya ankesörlü telefonların da Chip&PIN uyumlu hale getirilmesi için sistemsel geliştirmelere başlanması planlanmaktadır. • Pilot uygulaması başarıyla tamamlanan yeni düzenli fatura ödeme sisteminin 2010 yılında tüm kurumlara pazarlanması planlanmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 47 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER alternatif dağıtım kanalları Operasyonel maliyetlerini düşürerek verimlilik artışı sağlamayı hedefleyen VakıfBank, fiziki hizmet ağı üzerindeki operasyonel yükü alternatif dağıtım kanallarına kaydırma konusunda kararlı bir çalışma içindedir. Yurt çapında sahip olduğu yaygın şube ağıyla etkin ve verimli hizmet vermeyi amaçlayan VakıfBank, 2009 yılı içinde 27 yeni şube açarak toplam yurtiçi şube sayısını 543’e çıkarmıştır. Yedisi bağlı şube, üçü bireysel müşterilere yönelik Pratik şube olan yeni şubelerden biri de alışveriş merkezi içinde açılmıştır. VakıfBank, 2010 yılı içinde şube sayısını artırmayı planlamaktadır. Öte yandan, 2009 yılı içinde Güneydoğu Anadolu ve Ankara 2. Bölge müdürlüklerinin kurulmasıyla bölge müdürlüğü sayısı 14 olmuştur. Bölge müdürlükleri kendilerine bağlı şubelerin performans ve verimliliklerinin artırılması amacıyla; İstanbul (4), Ankara(2), İzmir, Adana, Bursa, Samsun, Konya, Antalya, Erzurum ve Diyarbakır merkezli olarak faaliyet göstermektedir. Operasyonel maliyetlerini düşürerek verimlilik artışı sağlamayı hedefleyen VakıfBank, fiziki hizmet ağı üzerindeki operasyonel yükü alternatif dağıtım kanallarına kaydırmak konusunda kararlı bir çalışma içindedir. ATM VakıfBank 2009 yılsonu itibarıyla, 616’sı Parabankomat olmak üzere, Türkiye çapında toplam 2.168 ATM ile müşterilerine hizmet vermektedir. Banka yıl içinde 204 adet ömrünü 48 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu tamamlamış ATM’yi sahadan çekerek yerine yenilerini kurmuştur. ATM ağını genişletmek için 550 adet Parabankomat alımı ve ATM’lerin revizyon çalışmalarına başlanmıştır. 2009 yılsonu itibarıyla EMV uyumsuz ve kart kopyalamayı önleyici FDI aparatı takılmayan ATM cihazı kalmamıştır. ATM üzerinde X25 data hattı üzerinden çalışan VakıfBank 2009 yılında TCP/ IP’ye geçmiştir. Böylelikle maliyetlerin düşürülmesinin yanı sıra ATM üzerinden yapılan işlemlerin daha sağlıklı loglanması, ATM’lere uzaktan erişim ve kasa bilgilerinin sağlıklı görüntülenmesi sağlanmıştır. 2009 yılında ATM ekranları, VakıfBank’ın kurumsal kimliğine uygun olarak yeni renk, font ve grafiksel öğeler dikkate alınarak yeniden tasarlanmıştır. Ayrıca, müşterilerin ATM’lerden daha kolay işlem yapabilmeleri ve menülere daha hızlı bir biçimde ulaşabilmeleri amacıyla menü akışları değiştirilmiş, yeni programın ATM’lere yükleme işlemi başlamıştır. ATM arızalarının daha sağlıklı incelenmesi ve izlenebilmesi için ATM Monitoring programının test çalışmalarına başlanmıştır. VakıfBank 1 Ekim 2009’da toplam 26 bankayla ortak ATM kullanımına başarıyla katılmıştır. Ortak ATM platformundan ve Ortak ATM platformunun hayata geçmesiyle sona eren Altın Nokta’dan 2009 yılında elde edilen gelir 11 milyon TL’nin üzerinde, oluşan gider ise 10 milyon TL olmuştur. Şube dışı ATM’lere güvenlik kamerası ve alarm sistemi kurulumu için başlatılan çalışmanın ilk aşaması tamamlanmıştır. İletişim altyapısının da tamamlanmasıyla şube dışı ATM’ler merkezden “online” olarak izlenebilecektir. VakıfBank 2010 yılında ATM sayısını 2.400’e, Parabankomat sayısını ise 1.150’ye çıkarmayı planlamaktadır. İnternet Bankacılığı VakıfBank 2009 yılında internet bankacılığı alanında hizmet verdiği müşteri sayısı, işlem sayısı ve işlem hacminde önemli ölçüde artış sağlamıştır. 2009 yılsonu itibarıyla internet bankacılığında 25 milyonun üzerinde finansal işlem yapılmış, toplam işlem hacmi yaklaşık 15 milyon TL’ye ulaşmıştır. Bir önceki yıla kıyasla finansal işlem sayısında %36, işlem hacminde ise %5 oranında artış gerçekleşmiştir. İnternet bankacılığında 2009 yılında gerçekleşen toplam işlem sayısı 57,5 milyondur. 2000 yılında hizmet vermeye başlayan internet bankacılığına kayıtlı müşteri sayısı 2009 yılında, 2008’e kıyasla %14 oranında artışla 1.287.084, aktif müşteri sayısı ise %23 oranında artışla 419.113 kişiye ulaşmıştır. Aralık ayında VakıfBank personeline açılan pilot internet bankacılığı projesi 2010 Ocak ayında müşterilere açılmıştır. WAP Bankacılığı 2009 yılında WAP bankacılığında işlem adedi 24.358, işlem hacmi ise 332.973 TL olarak gerçekleşmiştir. Tahsilat-724 Bankacılığı Tahsilat-724 şubesi, telefon ve internet bankacılığı müşterisi olmayan Bankomat kartı sahibi müşterilere internet bankacılığı üzerinden fatura ödeme hizmeti sağlamaktadır. 2009 yılında Tahsilat-724 şubesi üzerinden 4.032.701 adet işlem yapılmış, toplam işlem hacmi ise 77,2 milyon TL olmuştur. Tek Kullanımlık Şifre 2009 yılında BDDK tebliğiyle internet bankacılığı girişlerinde zorunlu kılınan tek kullanımlık şifre uygulamasına geçilmiştir. Yılsonu itibarıyla, VakıfBank’ın tek kullanımlık şifre ürünleri olan VakıfAnahtar’ı kullanan müşteri sayısı 10.026, Vakıf SMS’i kullanan müşteri sayısı ise 62.356’dır. Telefon Bankacılığı 2009 yılsonu itibarıyla telefon bankacılığına toplam 7.584.683 adet çağrı gelmiştir. Müşteri temsilcisine gelen çağrılar bir önceki yıla göre %91 oranında artış göstererek 3.492.638 olarak gerçekleşmiş, bu çağrıların karşılanma oranı ise %83 olmuştur. Telefon bankacılığından yapılan finansal işlem adedi 153.444, bu işlemlerin yarattığı işlem hacmi ise 86,4 milyon TL olmuştur. Ağustos ayına kadar telefon bankacılığının dış arama ekibinin yaptığı aramalara ek olarak dışarıdan hizmet alınan firmayla anlaşma yapılarak dış arama trafiği artırılmış ve 2009 yılsonu itibarıyla 880.039 adet müşteri araması yapılmıştır. 2009 yılında, telefon bankacılığında müşteri memnuniyetini ve servis kalitesini yükseltmek ve artan çağrı yoğunluğunu aynı kalitede tutmak için teknik altyapı yenilemesi ve personel alımları başlatılmıştır. Sesli Yanıt Sistemi’nin teknik altyapı ve fonksiyonel işlevlerinin artırılması için de yeni bir proje başlatılmıştır. Telefon bankacılığı personeli banka dışı eğitmenlerin verdiği müşteri iletişim eğitiminden geçirilmiş; müşteri karşılama kriterleri ve kalite hedefleri oluşturularak ekiplerle paylaşılmıştır. Yeni performans ve vardiya sistemleriyle telefon bankacılığında performans ve verimliliğin artırılması hedeflenmiştir. Müşterilerden gelen itiraz, sorun ve taleplerin tek bir kanalda toplanması ve müşterilere Banka içinde tek bir iletişim noktasından cevap verilmesi, talep ve sorunların raporlanarak düzeltici ve önleyici faaliyetlerin oluşturulması sağlanmıştır. Müşteri taleplerinin tek bir program üzerinden tüm birimlere iletilmesi ve taleplerin düzenli takibinin yapılabilmesi amacıyla yeni bir programın oluşturulması için çalışmalara başlanmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 49 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER yatırım bankacılığı 2009 yılsonu itibarıyla müşteri ihtiyaçları doğrultusunda en verimli biçimde yönetilen yatırım fonlarında VakıfBank’ın pazar payı %4,21 düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye piyasalarında yüksek volatilite Sermaye piyasalarında yüksek volatilitenin egemen olduğu 2009 yılında VakıfBank, gelişmeleri yakından izleyerek rekabet üstünlüğünü korumayı ve pazar payını artırmayı hedeflemiştir. Bu doğrultuda, bir yandan şirketlerin sermaye piyasası işlemlerine aracılık ederken bir yandan da portföyünde bulunan alternatif yatırım araçlarını tasarruf sahiplerinin kullanımına sunarak fonlarını verimli bir biçimde değerlendirmiştir. VakıfBank halka arzlarda ve İMKB’de hisse senedi alım satımında acente olarak aracılık faaliyeti göstermektedir. Aracılık hizmetinde başarılı ve deneyimli bir kurum VakıfBank, menkul kıymet aracılık hizmet ve ürünlerinde başarılı ve deneyimli bir kurumdur. Farklı segmentlerdeki müşterilerinin menkul kıymet alım satım işlemlerine aracılık eden Banka, bu alanda yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinde de öncü bir rol oynamaktadır. VakıfBank, halka arzlarda, talep toplama ve satış işlemlerini tüm şube ve Menkul Kıymetler Müdürlüğü’nün yanı sıra telefon, internet ve WAP sistemi üzerinden gerçekleştirmektedir. Menkul kıymet alım satım işlemleri tüm şubeler, Menkul Kıymetler Müdürlüğü, internet ve Çağrı Merkezi aracılığıyla yapılmaktadır. 50 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Halka arz çalışmaları Ülke ekonomisindeki gelişmeler ve teknolojik yenilikler sermaye piyasalarının arz tarafında da önemli değişiklikler meydana getirmektedir. Gelişme potansiyeli taşıyan şirketler, sermaye piyasaları yoluyla fon temin etme yönünde hızlı bir eğilime girmişlerdir. Yatırım fonlarında %4,21 pazar payı Risk ve portföy yönetimi konusunda uzman bir konuma sahip olan VakıfBank, Türkiye pazarına ilk yatırım fonunu sunan kurumlardan biridir. Banka’nın iki adet A Tipi, sekiz adet B Tipi yatırım fonu bulunmaktadır. Yatırım fonlarının tüm şubeler ve internet, telefon bankacılığı, ATM’ler gibi alternatif dağıtım kanallarından herhangi bir miktar kısıtlaması olmaksızın alım satımı yapılabilmektedir. Müşteri ihtiyaçları doğrultusunda en verimli biçimde yönetilen yatırım fonlarında VakıfBank’ın pazar payı %4,21 düzeyinde gerçekleşmiştir. İstanbul Altın Borsası’nın aktif oyuncularından biri Son yıllarda piyasalarda oldukça rağbet görmeye başlayan altın, Türkiye’de de en sağlam yatırım araçlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Bu alanda piyasaların en aktif katılımcısı olan VakıfBank, kıymetli madenlerin ve kıymetli madenlerle ilgili sermaye piyasası araçlarının güven ve istikrar içinde, serbest rekabet koşulları altında kolayca alınıp satılabilmesini sağlamak amacıyla kurulmuş olan İstanbul Altın Borsası’nın üyesidir. Banka’nın çıkarmış olduğu 995 ve 999 saflıkta, 2, 5, 10, 50, 100 gram ağırlığında külçe altınlar ve 1 ons değerinde GAP, Sinan ve Osmanlı hatıra altınları tüm şubeler ve Menkul Kıymetler Müdürlüğü’nde altın yatırımcılarına sunulmaktadır. Yatırım ürünlerinin çeşitlendirilmesi ve zenginleştirilmesine yönelik çalışmalar yürüten VakıfBank, satışı yapılmakta olan Vakıf altınlarının yanı sıra Altın Borsası nezdinde oluşan fiyatlara göre kaydi altın alış ve satış işlemlerini de yerine getirmektedir. İAB1 kodlu, 0,995 saflıkta olan bu külçe altınlar İstanbul Altın Borsası’ndan satın alınmakta ve yine İstanbul Altın Borsası’nda VakıfBank adına saklanmaktadır. Müşterilere yapılan İAB1 kodlu altın satışları da bu havuzdan gerçekleştirilmektedir. Merkezi Kayıt Kuruluşu üyesi VakıfBank, sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesi işlemlerine aracılık amacıyla, aracı kuruluş ve ihraççı sıfatlarıyla Merkezi Kayıt Kuruluşu üyesi olmuştur. Kaydileştirme uygulamasının başlamasıyla birlikte A ve B tipi olmak üzere 10 adet VakıfBank yatırım fonu kaydileştirilmiştir. VakıfBank, 2009 yılsonu itibarıyla %99’unu kaydileştirmiş olduğu yatırım hesaplarının tamamının kaydi sistemle takip edilmesini hedeflemektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 51 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER iletişim ve medya ilişkileri 2009 yılında VakıfBank, müşteri ve pazarlama odaklı kurumsal yapı anlayışı içinde ürün ve hizmet yelpazesini genişletmeye devam etmiştir. Faaliyetlerini müşteri ve pazarlama odaklı kurumsal hizmet modeliyle yürüten VakıfBank, 2005 yılında, başta ürün, hizmet, teknolojik altyapı ve insan kaynakları olmak üzere bankacılık operasyonlarının tüm alanlarını kapsayan bir yeniden yapılanma süreci başlatmıştır. Banka’nın bu süreci vurgulamak amacıyla 2008 yılında yenilediği kurumsal kimliği, değişim ve gelişimin sürekliliği üzerine kurulu yeni yapının dinamizmini yansıtmaktadır. 2009 yılında VakıfBank, bu dinamizmle, müşteri ve pazarlama odaklı kurumsal yapı anlayışı içinde ürün ve hizmet yelpazesini genişletmeye devam etmiştir. VakıfBank, bireysel ve ticari nitelikteki ürün ve hizmetlerini, kredi kartları ve kurumsal imaj reklamlarını televizyon, 52 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu gazete, dergi, radyo, sinema, web siteleri ve açık hava mecraları aracılığıyla müşterilerine duyurmaya devam etmiştir. Basın toplantıları, basın duyuruları ve röportajlar aracılığıyla hem ürün ve hizmetlerini, hem de bankacılık faaliyetlerini kamuoyuyla paylaşmıştır. Ulusal ve uluslararası basında yer alan haber, ilan çalışmaları ve röportajlarıyla bu alanlarda da tanıtım fırsatlarını etkin bir biçimde değerlendirmiştir. Bireysel bankacılıkta “Aklınızda Ne Varsa” ile kredi kartlarında “Akıllı Alışverişin Kartı” ve “Kalbinle İnan, Aklınla Kazan” reklam kampanyaları, kamuoyunun büyük beğenisini kazanmıştır. sosyal sorumluluk VakıfBank, bankacılık alanındaki başarılı operasyonlarının yanı sıra kuruluş felsefesindeki vakıf kavramı ve sosyal sorumluluk anlayışından yola çıkarak, hem sektörün hem de toplumun gelişimine yönelik birçok önemli projeye imza atmıştır. Toplumsal sorumluluk ve sürdürülebilir büyüme anlayışı, Türk bankacılık sektörünün köklü kurumlarından biri olan VakıfBank’ın kuruluş felsefesinin özünü oluşturmaktadır. Bu yaklaşımla Banka, kurulduğu günden bu yana, bir yandan hissedarları ve Türkiye ekonomisi için değer üretmeyi sürdürürken bir yandan da içinde bulunduğu çevreye ve topluma karşı sorumluluklarının bilincinde olmuş; bu bilinci, kurumsal kimliğinin ayrılmaz bir unsuru olarak taşımıştır. Küresel krizle birlikte tüm dünyada ciddi bir durgunluğun yaşandığı 2009 yılında müşterilerine üstün nitelikli bankacılık hizmeti vermeye odaklanan VakıfBank, bankacılık alanındaki başarılı operasyonlarının yanı sıra kuruluş felsefesindeki vakıf kavramı ve sosyal sorumluluk anlayışından yola çıkarak hem sektörün hem de toplumun gelişimine yönelik birçok önemli projeye imza atmıştır. VakıfBank, 2009 yılı boyunca ulusal ve uluslararası düzeyde, kültür-sanattan spora, eğitimden finans sektörüne dek uzanan geniş bir yelpazede çeşitli sponsorluk faaliyetleri yürütmüş ve bu faaliyetlerin gerçekleşmesi için her türlü sorumluluğu üstlenmiştir. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi’nin (TMOK) düzenlediği 21. Asya’dan Avrupa’ya Yüzme, Yelken, Kano ve Kürek Yarışması’na, Türkiye Buz Hokeyi Federasyonu ve Uluslararası Okçuluk Federasyonu’nun (FITA) faaliyetlerine, Euromoney tarafından gerçekleştirilen Turkey Finance & Investment Forum’a, Dünya Tasarruf Bankaları Birliği ve Avrupa Tasarruf Bankaları Grubu’nun ÉWSBI/ESBG Resepsiyonu’na, 2009 IIF Annual Membership Toplantısı’na ve Turkey Trade & Export Finance Conference’a sponsor olması bu çalışmalara örnek olarak gösterilebilir. Verdiği hizmetlerle ülke ekonomisinin gelişmesine ve dünya ekonomisiyle bütünleşmesine destek olmanın gururunu yaşayan VakıfBank, 2009 yılında Türkiye’nin ve Türk bankacılık sektörünün uluslararası arenada tanıtımına da önem vererek birçok organizasyona destek olmuştur. Ayrıca, 54 yıl aradan sonra ikinci kez Türkiye’de gerçekleştirilen IMF ve Dünya Bankası yıllık toplantılarına paralel olarak Vakıfbank, Ekim 2009’da Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlediği kokteyl ile tüm dünyadan birçok finansal kuruluşun temsilcilerinin katıldığı bir organizasyona da ev sahipliği yapmıştır. VakıfBank Güneş Sigorta Bayan Voleybol Takımları’na yönelik desteğini 2009 yılında da sürdürmüştür. VakıfBank Güneş Sigorta Türk Telekom Bayan Voleybol Takımı geçtiğimiz yıllarda ülkemizde ve Avrupa’da sayısız başarı elde etmiş, kazandığı Avrupa şampiyonluğu ile hem ülkemizin hem de VakıfBank’ın gururu olmuştur. Kültür-sanat alanındaki çalışmalarını 2009 yılında da sürdüren VakıfBank, Ankara ve İstanbul’daki sanat galerilerinde yıl boyunca 65 sergi açılışı gerçekleştirmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 53 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER İştirakler VakıfBank iştiraklerinin beşi bankacılık, ikisi sigortacılık, dokuzu diğer mali iştirakler olmak üzere 16’sı finans sektöründe; sekizi ise finans sektörü dışında yer almaktadır. VakıfBank, çağdaş bankacılık hizmetleri yanında çeşitli sektörlerde yer alan iştiraklerinin faaliyetleriyle de ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. 2009 yılı içinde VakıfBank iştiraklerinden biri satılmış; biri iflas sonucu kapanması nedeniyle Banka bilançosundan çıkarılmış, bir diğeri ise iştirak hesabından çıkarılmıştır. Aynı dönemde Banka’nın yeni bir şirkete iştirak etmesiyle 2008 yılında 25 olan iştirak ve bağlı ortaklık sayısı 2009 yılsonu itibarıyla 24’e düşmüştür. VakıfBank iştiraklerinin beşi bankacılık, ikisi sigortacılık, dokuzu diğer mali iştirakler olmak üzere 16’sı finans sektöründe; biri enerji, ikisi turizm, biri imalat, dördü diğer ticari işletmeler sektöründe olmak üzere sekizi finans sektörü dışında faaliyette bulunmaktadır. 2008 yılında 539 milyon TL olan iştirak ve bağlı ortaklık tutarı, 2009 yılsonu itibarıyla %27,64 oranında artarak toplam 688 milyon TL’ye yükselmiştir. VakıfBank Finansal Hizmetler Grubu VakıfBank International AG VakıfBank International AG, 1999 yılında, Banka’nın yurtdışı faaliyetlerini artırmak hedefiyle ve dışa açılma politikaları doğrultusunda kurulmuştur. Şirket’in 20 milyon avro olan sermayesinde VakıfBank’ın %90 oranında hissesi bulunmaktadır. 54 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu World Vakıf UBB Ltd. Uluslararası bankacılık birimi olarak faaliyette bulunan ve 1993 yılında 500.000 ABD doları sermayeyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kurulan World Vakıf UBB Ltd. hisselerinin %82’si VakıfBank’a aittir. Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd. VakıfBank’ın da ihraç ettiği Visa ve MasterCard/Eurocard kredi kartlarının kullanımının teşvik edilmesi ve döviz girdilerinin artırılması amacıyla kurulan Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd.’nin 26 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %15 oranında hissesi bulunmaktadır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 1950 yılında kurulan Banka’nın 600 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank %8,38 oranında hisseye sahiptir. Takasbank İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Takas ve saklama hizmetleri ile yatırım bankacılığı faaliyetlerinde bulunan Banka’nın 60 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %4,86 oranında hissesi bulunmaktadır. Güneş Sigorta A.Ş. VakıfBank’ın öncülüğünde sigortacılık faaliyetlerinde bulunmak üzere 1957 yılında kurulan Şirket’in 150 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %36,35 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Emeklilik A.Ş. 1991 yılında kurulan Vakıf Emeklilik A.Ş., 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu çerçevesinde bireysel emeklilik faaliyetlerinde bulunmak amacıyla 1 Ağustos 2003 tarihinde faaliyet ruhsat izni, 5 Eylül 2003 tarihinde ise fon kuruluş izni almıştır. Şirket’in 26,5 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %53,90 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Finansal Kiralama A.Ş. Her türlü leasing işlemleri yapmak amacıyla 1988 yılında kurulan Vakıf Finansal Kiralama A.Ş.’nin 25 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %58,71 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1991 yılında halka açık olarak kurulan Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı A.Ş., küçük ve bireysel yatırımcıların tasarruflarını borsada profesyonelce değerlendirmek, menkul kıymet alım-satımı yoluyla kâr elde etmek, döviz, hisse senedi ve para piyasalarındaki gelişmeleri yakından izleyerek portföyün en verimli biçimde değerlendirilmesini sağlamak amacındadır. Şirket’in 7,5 milyon TL tutarındaki sermayesinde VakıfBank’ın %11,75 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. VakıfBank’ın öncülüğünde ilk gayrimenkul yatırım ortaklığı olarak 250 milyar TL çıkarılmış sermayeyle kurulmuştur. Gayrimenkulden ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarından ortaklık portföyü oluşturmak, yönetmek ve gerektiğinde değişiklik yapmak amacıyla kurulan Şirket’in 20,8 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %27,63 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Finans Factoring Hizmetleri A.Ş. 1998 yılında, yurtiçi ve yurtdışı her türlü ticari işleme yönelik faktoring hizmeti vermek amacıyla kurulan Vakıf Finans Factoring Hizmetleri A.Ş.’nin 22,4 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %78,39 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15 Ağustos 1996 tarihli ilke kararları çerçevesinde sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere, VakıfBank öncülüğünde, Vakıf Yatırım A.Ş. unvanıyla kurulan Şirket’in 35 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %99 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Yatırım Menkul Değerler A.Ş., aracılık faaliyetleri yanında, menkul kıymetlerin geri alım veya satım taahhüdüyle alım satımı, yatırım danışmanlığı, portföy işletmeciliği ve yöneticiliği faaliyetlerini de yapmaktadır. Vakıf Portföy Yönetimi A.Ş. Vakıf Portföy Yönetimi A.Ş., Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sermaye piyasası araçlarından oluşan portföyleri müşterilerle portföy yönetim sözleşmesi yapmak suretiyle ve vekil sıfatıyla yönetmek, yatırım danışmanlığı ve sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak amacıyla kurulmuştur. Şirket’in 3 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %99,99 oranında hissesi bulunmaktadır. KKB- Kredi Kayıt Bürosu A.Ş. Kredi bilgilerinin alışverişini sağlamak amacıyla, 1995 yılında kurulan Şirket’in 7,4 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %9,09 oranında hissesi bulunmaktadır. Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. Kartlı ödeme sistemleri, takas ve provizyon işlemlerinde bulunmak üzere, 1990 yılında kurulan Şirket’in 6 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %9,70 oranında hissesi bulunmaktadır. Kredi Garanti Fonu A.Ş. KOBİ, çiftçi, esnaf ve sanatkârlar ile serbest meslek mensupları lehine her türlü kredi için kredi kefaleti vermek amacıyla, 1991 yılında kurulan Şirket’in 240 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %1,67 oranında hissesi bulunmaktadır. VakıfBank Finans Dışı Hizmetler Grubu Taksim Otelcilik A.Ş. Taksim Otelcilik A.Ş., 1966 yılında, uluslararası turizm potansiyelinin ülkemize çekilmesini sağlayacak kalite ve değerde turistik otel, motel ve tesisler inşa etmek veya ettirmek ve işletmek üzere kurulmuştur. Şirket’in 97,2 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %51 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Sistem Pazarlama Yazılım Servis Güvenlik Temizlik Ticaret ve Sanayi A.Ş. Matbaacılık, kırtasiye ve bilgisayar sarf malzemeleri satışı, fotokopi, faks makineleri satış ve servisi alanlarında faaliyet gösteren Şirket, 1989 yılında VakıfBank öncülüğünde kurulmuştur. Şirket’in 3 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %73 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Her türlü gayrimenkulün ekspertiz ve değerleme işlemini yapmak üzere, 1995 yılında kurulan Şirket’in 3,5 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %54,29 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Enerji ve Madencilik A.Ş. VakıfBank öncülüğünde, elektrik enerjisi ve ısı enerjisi üretmek için tesisler kurmak, tesislerden elektrik ve ısı enerjisi üretmek, ürettiği elektrik ve ısı enerjisini mevcut kanun, kararname ve yönetmelikler çerçevesinde satmak amacıyla kurulan Şirket’in 85 milyon TL olan sermayesinde Banka’nın %65,50 oranında hissesi bulunmaktadır. Roketsan Roket Sanayii ve Ticaret A.Ş. Her nevi füze, roket, roketatar ve roket yakıtı ile bunların motorlarını imal etmek, üretim ve satışını yapmak konularında faaliyet gösteren Şirket’in 146 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank hissesi %10’dur. Güçbirliği Holding A.Ş. 1995 yılında kurulan Şirket’in 30 milyon TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %0,07 oranında hissesi bulunmaktadır. Vakıf Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Gemi, tanker, deniz araçları, tersane iş makineleri vb alım-satımı, ithalat ve ihracatı faaliyetinde bulunan Vakıf Pazarlama ve Ticaret A.Ş.’nin 24.950 bin TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %68,55 oranında hissesi bulunmaktadır. İzmir Enternasyonal Otelcilik A.Ş. Turistik otel ve ticaret merkezi yaptırarak işletmek veya işlettirmek alanında faaliyet gösteren Şirket’in 120 bin TL olan sermayesinde VakıfBank’ın %5 oranında hissesi bulunmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 55 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler 01 02 01 Yusuf Beyazıt Yönetim Kurulu Başkanı 21.03.2003 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Üyesi ve Başkan Vekili olarak görev yapan Yusuf Beyazıt, 30.04.2004 tarihinde Yönetim Kurulu Başkanı seçilmiştir. Yusuf Beyazıt aynı zamanda Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdürlük görevini de yürütmektedir. A.Ü.Hukuk Fakültesi mezunu olan Yusuf Beyazıt’ın TODAİ Kamu Yönetimi dalında yüksek lisansı bulunmaktadır. 02 Ragıp Doğu Yönetim Kurulu Başkan Vekili 1971 yılında Pamukbank’ta göreve başlayan Ragıp Doğu, izleyen yıllarda aynı bankada Bölge Müdürlüğü yapmıştır. 06.04.2005 tarihinden itibaren VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Ragıp Doğu, 31.03.2006 tarihinden bu yana Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak bu görevini sürdürmektedir. A.Ü.İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi mezunu olan Ragıp Doğu, Denetim Komitesi üyesidir. 56 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 03 04 03 Bilal Karaman Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi, Genel Müdür 1977 yılından bu yana VakıfBank’ta çeşitli kademelerde çalışan Bilal Karaman, 30.04.2004 - 22.06.2005 tarihleri arasında Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapmış, 22.06.2005 tarihinde Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi olarak atanmıştır. Bilal Karaman Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi mezunudur. 04 Halim Kanatcı Yönetim Kurulu Üyesi Garanti Bankası, Finansbank ve Toprakbank’ta Şube Müdürü olarak görev yapan Halim Kanatcı daha sonra İstanbul Marmara Eğitim Sağlık Kurumları A.Ş.’de Genel Müdür ve T.C. Maltepe Üniversitesi’nde Mütevelli Heyeti Üyesi olarak görev almıştır. Ardından T.C. Maltepe Belediyesi’nde Başkan Yardımcılığı görevini üstlenen Halim Kanatcı 28.04.2009 tarihinde Başbakanlık Makamı tarafından VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanmıştır. Aynı zamanda VakıfBank Kredi Komitesi Yedek Üyesidir. 05 06 05 İsmail Alptekin Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi 1969 yılında serbest avukat olarak çalışma yaşamına başlayan İsmail Alptekin, Türkiye Zirai Donatım Kurumu’nda avukat ve TUBİTAK’ta murakıp olarak çalışmış; iki dönem boyunca VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi, 21. dönem Bolu Milletvekilliği, 22. dönem Ankara Milletvekilliği ve aynı dönemde TBMM Başkan Vekilliği görevlerini üstlenmiştir. 03.04.2009 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul’da VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilmiştir. Aynı zamanda VakıfBank Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesidir. 06 Sabahattin Birdal Yönetim Kurulu Üyesi 1977 yılında Müfettiş Yardımcısı olarak VakıfBank’ta göreve başlayan Sabahattin Birdal çeşitli şube ve birimlerde müdürlük görevini yürütmüştür. Faisal Finans Kurumu A.Ş.’de müdürlük, Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu A.Ş.’de müdürlük ve Genel Müdür Yardımcılığı ile Üsküdar Belediyesi Başkan Yardımcılığı görevlerini yürüten Sabahattin Birdal, 21.03.2008 tarihinden bu yana VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İşletme-Maliye Bölümü mezunu olan Sabahattin Birdal, aynı zamanda VakıfBank Denetim Komitesi Üyesidir. 07 08 07 Hasan Özer Yönetim Kurulu Üyesi 1984 yılında VakıfBank’ta Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Hasan Özer çeşitli kademelerde görev yaptıktan sonra 1999 yılında emekli olmuş, 07.02.2003 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeliği görevine atanmıştır. A.İ.T.İ.A. Bankacılık ve Sigortacılık Y.O. Bankacılık Bölümü mezunu olan Hasan Özer aynı zamanda VakıfBank Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesidir. 08 Ramazan Gündüz Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi 1977 yılında VakıfBank’ta stajyer memur olarak göreve başlayan Ramazan Gündüz, sonraki yıllarda müfettiş yardımcılığı, müfettişlik, çeşitli kademelerde Müdürlük, Genel Müdür Yardımcılığı ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunmuştur. VakıfBank iştiraklerinden Vakıf Finansal Kiralama A.Ş. ve Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’de Genel Müdürlük görevlerinde de bulunan Ramazan Gündüz, 03.04.2009 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul’da Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilmiştir. Aynı zamanda VakıfBank Kredi Komitesi Asil Üyesidir. 09 09 Serdar Tunçbilek Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi 1985 yılında T. Emlak Bankası’nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Serdar Tunçbilek aynı bankada çeşitli kademelerde görev yapmış, 2001 yılından itibaren de BDDK ve TMSF’de görev almıştır. 24.07.2007 tarihinde VakıfBank Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev üstlenen Serdar Tunçbilek, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü mezunudur. Serdar Tunçbilek, aynı zamanda VakıfBank Kredi Komitesi Asil Üyesidir. (*) Daha önce Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapan Erkan Topal ve Mehmet Çekinmez ile aynı zamanda Denetim Komitesi üyeliği görevini sürdüren Cem Demirağ, görev sürelerinin bitiminin ardından Banka’daki görevlerinden ayrılmışlardır. 10 11 Denetim Kurulu Üyeleri 10 Aydın Seçkin Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı çeşitli okullarda öğretmenlik, okul müdürlüğü ve Milli Eğitim Şube Müdürlüğü görevlerinde bulunduktan sonra Başbakanlık Basımevi Döner Sermaye İşletme Müdürü, Başbakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri olarak çalışmıştır. 22.08.2003 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde Daire Başkanı olarak görev yapmış, 05.01.2006 tarihinde ise bu kurumda Genel Müdür Yardımcılığı unvanına atanmıştır. 25.12.2009’dan bu yana VakıfBank’ta Denetçi olarak görev yapmaktadır. 11 Faruk Eroğlu Daha önce serbest mali müşavirlik, Sayıştay Başdenetçiliği, Yem Sanayi T.A.Ş.’de Mali İşler Daire Başkanlığı görevlerinde bulunan Faruk Eroğlu, 10.03.1998 - 05.09.2000 tarihleri arasında da VakıfBank Denetçiliği görevini yapmıştır. 21.03.2003 tarihinden bu yana VakıfBank’ta Denetçi olarak görevini sürdüren Faruk Eroğlu, “Yeminli Mali Müşavir” ve “Bağımsız Denetçi” unvanlarına sahiptir. (*) Banka’nın 3 Nisan 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı gündeminin 10. maddesi doğrultusunda; Banka’nın (A) grubunu temsilen Denetim Kurulu asil üyeliğine seçilmiş bulunan Ahmet Tanyolaç, 25 Aralık 2009 tarihi itibarıyla bu görevinden ayrılmıştır. Aynı Genel Kurul kararıyla yedek üyeliğe seçilmiş olan Aydın Seçkin (A) grubu Denetim Kurulu asil üyesi olarak görevine başlamıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 57 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Üst Yönetim Tanju Yüksel Genel Müdür Yardımcısı Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri 01.05.2000 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak VakıfBank’ta göreve başlayan Tanju Yüksel, bankacılık kariyerine Nisan 1984’te İç Denetim elemanı olarak Citibank NA Ankara Şubesi’nde başlamış, çeşitli operasyon birimlerinde görev aldıktan sonra, son olarak Citibank NA Türkiye Finansal Kuruluşlar Pazarlama Bölümü’nde Genel Müdür Yardımcısı Vekili olarak görev yapmıştır. ODTÜ İdari İlimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu olan Tanju Yüksel, İngilizce bilmektedir. 58 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Şahin Uğur Genel Müdür Yardımcısı Destek Hizmetleri 1984 yılında stajyer kambiyo memuru olarak VakıfBank’ta göreve başlayan Şahin Uğur, Banka’nın çeşitli kademelerinde görev yaptıktan sonra 2004 yılında Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. Erzurum Atatürk Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Yönetimi Bölümü mezunu olan Şahin Uğur, İngilizce ve Arapça bilmektedir. Feyzi Özcan Genel Müdür Yardımcısı Bireysel Krediler - Bireysel BankacılıkKurum Maaş Ödemeleri- Dağıtım Kanalları - Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı - Bölge Müdürlükleri 1989 yılında VakıfBank’a Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Feyzi Özcan, 2005 yılında Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmadan önce Banka’nın çeşitli şube ve birimlerinde Müdür, Başkan Yardımcısı ve Başkan olarak görev yapmıştır. Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi mezunu olan Feyzi Özcan, İngilizce bilmektedir. Metin Recep Zafer Genel Müdür Yardımcısı Genel Muhasebe ve Mali İşler - Planlama ve Performans - İnsan Kaynakları Yatırım Bankacılığı ve İştirakler 13.06.2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak VakıfBank’a katılan Metin Recep Zafer çeşitli bankalarda birçok kademede görev yapmış, en son T.C. Ziraat Bankası A.Ş., Mali Yönetim Bölüm Müdürlüğü görevinde bulunmuştur. Marmara Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü mezunu olan ve doktorasını Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü’nde yapan Metin Recep Zafer, ingilizce bilmektedir. Birgül Denli Genel Müdür Yardımcısı Hazine 2003 yılı Kasım ayında VakıfBank International AG/Viyana’da Muhabir Bankacılık ve Uluslararası Finans Bölümü Başkanı olarak VakıfBank’a katılan Birgül Denli, 15.06.2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. Yurtdışı ve yurtiçi birçok banka ve şirkette çeşitli kademelerde görev yapmış, en son VakıfBank International AG/Viyana’da Yönetim Kurulu Üyeliği görevinde bulunmuştur. ODTÜ İstatistik Bölümü mezunudur. Yüksek lisansını London Metropolitan University’de, Finansal Piyasalar ve Türevleri konusunda yapan Birgül Denli, İngilizce, Almanca ve Fransızca bilmektedir. Mehmet Kürşad Demirkol Genel Müdür Yardımcısı Yazılım Geliştirme- Hazine ve Dış Operasyonlar-Bankacılık OperasyonlarıEBİS Operasyonları - EBİS Destek ve İş Analizi - Alternatif Dağıtım Kanalları 2007 yılı Temmuz ayında VakıfBank EBİS Başkanı olarak VakıfBank’a katılan Mehmet Kürşad Demirkol, 03.12.2007 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. Yurtdışı ve yurtiçi birçok banka ve şirkette çeşitli kademelerde görev yapmıştır. Bilkent Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü mezunudur. Yüksek lisans ve doktorasını Stanford Üniversitesi’nde Elektrik Mühendisliği Bölümü’nde yapmıştır. Yöneylem Araştırma bölümünde yan dal olarak doktorası da bulunan Mehmet Kürşad Demirkol, İngilizce ve Almanca bilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 59 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Üst Yönetim İhsan Çakır Genel Müdür Yardımcısı Ticari Bankacılık- Kurumsal BankacılıkKurumsal Merkezler- Nakit Yönetim İşlemleri- İletişim ve Medya İlişkileri 30.11.2007 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak VakıfBank’a katılan İhsan Çakır, Garanti Bankası A.Ş. ve iştiraklerinde çeşitli kademelerde görev yapmıştır. Anadolu Üniversitesi Kütahya İİBF İşletme Bölümü mezunudur. Yüksek lisansını İ.Ü. İşletme Fakültesi’nde yapan İhsan Çakır, İngilizce bilmektedir. Mehmet Cantekin Genel Müdür Yardımcısı Takip İşleri 28.12.2007 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak VakıfBank’a katılan Mehmet Cantekin, çeşitli banka ve kamu kurumlarında görev yapmıştır. En son BDDK Daire Başkanlığı görevinde bulunmuştur. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü mezunudur. Yüksek lisansını Illinois Üniversitesi’nde muhasebe konusunda yapan Mehmet Cantekin, İngilizce ve Fransızca bilmektedir. Ömer Elmas Genel Müdür Yardımcısı Hukuk İşleri İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Özel Hukuk Yüksek Lisansını tamamlamıştır. Halen Özel Hukuk Doktora çalışmaları devam etmektedir. Serbest avukatlık, Tasfiye Halinde T. Emlak Bankası Hukuk Koordinatörlüğü ve birçok şirkette yöneticilik yapmıştır. T.C. Ziraat Bankası Baş Hukuk Müşaviri iken 2006 yılında VakıfBank’a Baş Hukuk Danışmanı olarak katılmış ve 05.01.2009 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. Ömer Elmas, Almanca ve İngilizce bilmektedir. (*) 2006 yılından itibaren VakıfBank’ta Ticari Krediler-İstihbarattan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Doğan Pençe 2009 yılı içinde görevinden ayrılmış, yerine atama yapılmamıştır. 60 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler Yakup Şimşek Teftiş Kurulu Başkanı 16.12.1996 tarihinde Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlamıştır. VakıfBank’ın çeşitli şube ve birimlerinde Müdür olarak görev yapmış, 06.03.2008 tarihinde Teftiş Kurulu Başkanlığı’na atanmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü mezunudur. Ramazan Sıryol İç Kontrol Başkanı 13.09.1993 tarihinde Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlamıştır. VakıfBank’ın çeşitli şubelerinde Müdürlük görevlerinde bulunmuş, 10.01.2008 tarihinde İç Kontrol Başkanı olarak atanmıştır. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü mezunudur. Zeki Sözen Risk Yönetimi Başkanı 09.09.1987 tarihinde EBİS Başkanlığı’nda Programcı olarak göreve başlamıştır. EBİS Başkanlığı’nın çeşitli birimlerinde Kıdemli Programcılık, Müdür Yardımcılığı, Müdürlük ve Başkanlık görevlerini yürütmüş, 07.08.2008 tarihinde Risk Yönetimi Başkanı olarak atanmıştır. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu olan Zeki Sözen, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği’nde yüksek lisans yapmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 61 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Komiteler Denetim Komitesi VakıfBank Yönetim Kurulu’nun denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine yardımcı olmak üzere kurulan Denetim Komitesi’ne, Bağımsız Yönetim Kurulu üyeleri olarak Sabahattin Birdal ve Ragıp Doğu seçilmiştir. Denetim Komitesi; • Yönetim Kurulu adına Banka’nın iç denetim sistemlerinin etkinliğini ve yeterliliğini, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde işleyişini ve üretilen bilgilerin bütünlüğünü gözetmek, • Bağımsız denetim kuruluşlarının Yönetim Kurulu tarafından seçilmesinde gerekli ön değerlendirmeleri yapmak, • Yönetim Kurulu tarafından seçilen bağımsız denetim kuruluşlarının faaliyetlerini düzenli olarak izlemek, • Konsolide denetime tabi kuruluşların iç denetim işlevlerinin konsolide olarak sürdürülmesini ve eşgüdümünü sağlamak, • Faaliyet raporu için iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sisteminin işleyişi hakkında rapor hazırlamak, görevlerini üstlenmiştir. Kredi Komitesi VakıfBank Kredi Komitesi iki asil ve iki yedek üyeden oluşmaktadır. Asil üyeler, Ramazan Gündüz ve Serdar Tunçbilek, yedek üyeler ise Yusuf Beyazıt ve Halim Kanatcı’dır. Kredi Komitesi’nin görevleri; • Bankacılık Kanunundaki görevleri Yönetim Kurulu’nun tespit edeceği esaslara göre yapmak, • Kredi açılmasında Genel Müdürlüğün yazılı önerisini almak, hesap durumu belgesi alınması zorunluluğu bulunan kredilere ilişkin yapılacak önerilerde, kredi talebinde bulunanların mali tahlil ve istihbarat raporlarını temin etmek, 62 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu • Komitenin faaliyetleri Yönetim Kurulu’nca denetlendiğinden, Yönetim Kurulu üyelerinden her birinin Komitenin faaliyetleri hakkında isteyebileceği her türlü bilgiyi vermek ve her türlü kontrolü yapmalarında yardımcı olmak, • Kredi Komitesi kararlarını günü gününe karar defterine kaydetmek ve Komite üyelerinin imzasını almaktır. Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Banka’nın kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemekle sorumludur. Komite, Yönetim Kurulu üyeleri İsmail Alptekin ve Hasan Özer’den oluşmaktadır. • Banka’da kurumsal yönetim ilkelerinin ne ölçüde uygulandığını araştırıp uygulanmaması halinde bunun nedenlerini saptamak ve tam uygulanmaması sonucu gelişen olumsuzlukları belirleyerek iyileştirici önlemlerin alınmasını önermek, • Yönetim Kurulu’na önerilecek Yönetim Kurulu üyesi adaylarının saptanmasında şeffaflık sağlayacak yöntemler belirlemek, • Üst yönetim kademelerinde bulunan yöneticilerin sayısı konusunda çalışmalar yaparak öneriler geliştirmek, • Yönetim Kurulu üyelerinin ve yöneticilerin performans değerlendirmesi ve ödüllendirilmeleri konusunda ilke ve uygulamalara ilişkin öneriler geliştirip uygulamaları izlemek, • Banka’nın Genel Müdür Yardımcısı veya muadili görevlilerden oluşan üst yönetim kademelerine seçilecek kişiler için Yönetim Kurulu’na tavsiyede bulunmak, • Yönetim Kurulu üyelerinin bağımsızlığını araştırmak ve çıkar çatışmaları varsa ortaya çıkarmak, • Yönetim Kurulu’na bağlı komitelerin yapısı ve çalışma tarzlarına ilişkin değerlendirmelerde ve önerilerde bulunmak, • Yıllık faaliyet raporu için Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanını hazırlamak, • Yönetim Kurulu’nun faaliyet raporunda, Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi’nin çalışmalarına ilişkin detaylı bilgi vermek, Komite’nin üstlendiği görevlerdir. Aktif/Pasif Yönetimi Komitesi Piyasalardaki gelişmelerin yarattığı risk ve fırsatların bilanço üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi, taktik kararların alınması amacıyla kurulan ve Başkanı Genel Müdür olan Komite, Hazine, Bankacılık-Pazarlama, Planlama ve Kredilerden sorumlu Genel Müdür Yardımcıları ile Baş Ekonomist ve Risk Yönetimi Başkanı’ndan oluşmaktadır. Komitelerin Toplantı Zamanları ve Toplantılara Katılım Yönetim Kurulu: Genel olarak 15 günde bir, acil durumlarda daha sık toplanır. Yönetim Kurulu 2009 yılında 36 kez toplanmış ve 1.528 karar almıştır. Denetim Komitesi: Denetim Komitesi genel olarak ayda bir kez toplanır. Denetim Komitesi 2009 yılı içinde 14 kez toplanmış ve 20 karar almıştır. Kredi Komitesi: Genel olarak 15 günde bir, acil durumlarda olağanüstü toplanır. Toplantı zamanı toplantı sekreteryasına gelen gündemin sayısı ve ivediliğine göre Genel Müdür tarafından belirlenir. Komite 2009 yılı içinde 44 kez toplanmış ve 157 karar almıştır. Aktif/Pasif Yönetimi Komitesi: Her hafta toplanan komite 2009 yılı içinde 52 toplantı gerçekleştirmiştir. Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi: Komite Başkanı tarafından belirlenen zamanda üç ayda bir veya altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla genellikle yılda en az iki kez toplanır. İnsan Kaynakları Uygulamaları VakıfBank, sürdürülebilir büyüme stratejisinin ve yeniden yapılanma projesi kapsamında belirlediği hedeflerin başarısında öncelikle insan kaynağının payı olduğunun bilincindedir. VakıfBank, sürdürülebilir büyüme stratejisinin ve yeniden yapılanma projesi kapsamında belirlediği hedeflerin başarısında öncelikle insan kaynağının payı olduğu bilinciyle işe alma, terfi, performans değerlendirme, kariyer planlama ve eğitim süreçlerinde iyileştirme çalışmalarına 2009 yılında da devam etmiştir. Banka’nın 2009 yılı başında 524 olan yurtiçi şube sayısı 2009 yılsonunda 543’e çıkmıştır. 2009 yılı içinde yeni kurulan birimler ve yeni açılan şubelerden kaynaklanan personel ihtiyacı nedeniyle toplam 1.229 personel işe alınmış; emeklilik, istifa ve diğer nedenlerle toplam 643 kişi Banka’dan ayrılmıştır. 2008 sonu itibarıyla VakıfBank’ta 9.567 olan personel sayısı 2009 sonunda %6,12 oranında artarak 10.153 olmuştur. Banka’ya yeni personel alımında; Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin bankacılıkla ilgili dört yıllık fakülte ve yüksekokullarından mezun olan adayların başvuruları kabul edilmiş; kendisini yetiştirme gayretinde olan, yüksek lisans yapmış ve yabancı dil bilgisi olan adayların seçilmesine özen gösterilmiştir. 2008 yılı sonunda yüksekokul mezunu personelin, tüm personele oranı %70 iken, bu oran 2009 yılı sonunda %74’ e yükselmiştir. 2008 yılında yapılan unvanda yükselme kurs ve sınavları sonucunda başarılı olan personelden 2009 yılında; • Üst Yetkili unvanındaki 269 personel müdür yardımcılığına, • Yetkili unvanındaki 115 personel üst yetkililiğe, • Yetkili Yardımcısı unvanındaki 222 personel yetkililiğe • Memur unvanındaki 165 personel ise yetkili yardımcılığına yükseltilmişlerdir. Eğitim Müdürlüğü tarafından yapılmış olan eğitim ihtiyaç analizleri doğrultusunda saptanan eğitimler, tüm personelin taleplerini de karşılayacak biçimde organize edilmiştir. 2009 yılında 300 konuda gerçekleştirilen 835 eğitime 35.603 kişinin katılımı sağlanmış, eğitim alan toplam personel sayısı ise 7.944 olmuştur. Bu personelin 5.293’ü birden fazla eğitim almıştır. Banka içi geliştirme eğitimleri kapsamında 147 farklı konuda; Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Adana, Samsun, Bursa, Erzurum, Antalya, Diyarbakır ve Ayvalık olmak üzere 11 merkezde, 592 eğitim gerçekleştirilmiştir. Söz konusu eğitimlere toplam 23.684 kişinin katılımı sağlanmıştır. İnsan Kaynakları Başkanlığı’nın 2010 yılı için belirlediği stratejik hedefler şunlardır: • Mevcut birimler ile yeniden yapılanma sürecinde oluşan birimler ve yeni açılan şubelerin ihtiyaçları doğrultusunda KPSS puanına göre mali analist yrd/uzman yrd ve stajyer memur unvanlarında personel alımına 2010 yılında da aynı kriterlere göre devam edilecektir. 2010 yılı içinde emeklilik süresi dolmuş ve dolacak olan personelin performansları izlenerek performansı düşenler emekli edilecek, kendisinden verim alınmakta olanların ise istihdamına devam edilecektir. • Eğitim Müdürlüğü tarafından eğitim ihtiyaç analizleri doğrultusunda saptanacak eğitimler, e-learning uygulamasına ağırlık verilerek devam ettirilecektir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 63 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşlar VakıfBank hizmet kalitesini yükseltmek ve müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkarmak amacıyla çeşitli firmalardan destek hizmeti almaktadır. POS operasyonu, çek karnesi basımı, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamındaki şirketlerden alınan nakit taşıma faaliyetleri, bilgi sistemleri yazılım hizmetlerinin idame ettirilmesi, banka, kredi kartı ve çek karnesi ile ekstre basımı ve ekstrelerin elektronik dağıtımı ve çağrı merkezi için aşağıdaki hizmet kuruluşlarından destek alınmaktadır. POS operasyonu için: • Fujitsu Siemens Computers Bilişim Teknolojileri Ürün Hizm. A.Ş. • Teknoser Bilgisayar Teknik Hizmetler Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş. • Servus Bilgisayar A.Ş. 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamındaki şirketlerden alınan nakit taşıma işi için: • Securverdi Güvenlik Hizmetleri A.Ş. • Group 4 Securicor Güvenlik Hizmetleri A.Ş. • Erk Armored Güvenlik Hizmetleri A.Ş. Çek karnesi basımı için: • MTM Holografi Güvenlikli Basım ve Bilişim Tekn. San. ve Tic. A.Ş. 64 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Çağrı Merkezi için: • CMC İletişim Bilgisayar Reklam ve Danışmanlık Hizmetleri San.ve Tic. A.Ş. Bilgi sistemleri yazılım hizmetlerinin idame ettirilmesi için: • İnternet Bilgi İşlem Programlama Tasarım Ltd. Şti. • Eretim Bilgisayar Hizmetleri ve Danışmanlık Ltd. Şti. • Biznet Bilişim Sistemleri ve Danışmanlık San. Tic. A.Ş. • Global Bilişim Yaz. Dan. Tic. Ltd. Şti. • Ortadoğu Yazılım Hizmetleri A.Ş. • SPSS Yazılım Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. • Bilge Adam Bilgisayar ve Eğitim Hizmetleri San. Tic. A.Ş. • IBM Türk Ltd. Şti. • NCR Bilişim Sistemleri Ltd. Şti. • Sybase Yazılım Ürünleri ve Bilişim Hizmetleri Ltd. Şti. • Sothis Yazılım Danışmanlık ve Tic. Ltd. Şti. • Innova Bilişim Çözümleri A.Ş. • Oracle Bilgisayar Sistemleri Ltd. Şti. • Infotech Bilişim ve İletişim Teknolojileri San. Tic. A. Ş. • Netlab Uluslararası Bilgi İşlem ve Haber. Hiz. San. Tic. A.Ş. • Etcbase Yazılım ve Bilişim Teknolojileri Ltd. Şti. • 4s Bilgisayar İth. İhr. Yaz. Dan. Ltd. Şti. • ITD İletişim Teknoloji Danışmanlık Ticaret A.Ş. • V.R.P. Veri Raporlama Programlama Bilişim Yazılım ve Danış. Hizm. Tic. A.Ş. • Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. • Pro-G Proje Bilişim Güvenliği Araştırma Tic. San. Ltd. Şti. • Banksoft Bilişim Bilgisayar Hizmetleri Ltd.Şti. • Vega Bilgisayar Hizmetleri Ltd. Şti. • Microsoft Bilgisayar Yazılım Hizmetleri Ltd. Şti. • Sentim Bilişim Teknolojileri Sanayi ve Tic. A.Ş. • Sigma Danışmanlık ve Uygulama Merkezi A.Ş. • Kartek Kart ve Bilişim Teknolojileri Ltd.Şti. • Finar Yazılım Geliştirme Sanayi ve Tic. A.Ş. • Univera Bilgisayar Sistemleri Sanayi ve Tic. A.Ş. • Pharos Strateji Danışmanlık Ltd. Şti. • İstanbul Pazarlama A.Ş. Banka ve kredi kartı, çek karnesi ile ekstre basımı ve ekstrelerin elektronik dağıtımı için: • Provus Bilişim Hizmetleri A.Ş. Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemler Banka’nın 2009 yılı içinde dahil olduğu risk grubu ile yaptığı işlemlerin detaylarına ve ilgili açıklamalara faaliyet raporu içeriğinde yer alan konsolide olmayan bağımsız denetim raporunun, Beşinci Bölüm VII no’lu dipnotta yer verilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 65 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Olağanüstü Genel Kurulumuzca 24.10.2005 tarihinde alınan karar gereği, Ana Sözleşmemize eklenen madde (Madde 75) ile Kurumsal Yönetim ilkelerine uyum taahhüt edilmiştir. Bankamız Yönetim Kurulu’nun 07.04.2009 tarih ve 78425 sayılı kararıyla, bağımsız üyeler İsmail Alptekin ve Hasan Özer, Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi’ne üye olarak seçilmişlerdir. İsmail Alptekin Bağımsız üye olması nedeniyle bu komitenin başkanlığını yürütmektedir. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O., Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanı, Sermaye Piyasası tarafından yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri Esası çerçevesinde, hisseleri halka açık şirketlerin faaliyet raporlarında kurumsal yönetim ilkelerine yer verilmesi öngörülen konular, uluslararası ilkeler ve sektör uygulamaları da dikkate alınarak hazırlanmıştır. Adı Soyadı Dr. Adnan Güzel Nurullah Censur Hasan Coşkuner Deniz Varan Vedat Paslı Kübra Şen Unvanı Başkan Müdür Müdür Müdür Yardımcısı Müdür Yardımcısı Uzman Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim ilkelerini kabul etmiş ve bu ilkelere uyum konusunda azami gayreti göstermektedir. Bankamız bünyesinde gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışında yerleşik yatırımcılara en etkin biçimde hizmet verilebilmesi amacıyla Bankamızda yatırımcı ilişkileri iki ayrı grup halinde örgütlenmiştir. Pay sahipleri ile ilişkiler, Genel Müdürlük bünyesinde Genel Müdür Yardımcısı Metin Recep Zafer’e bağlı olarak görev yapan Yatırım Bankacılığı ve İştirakler Başkanlığı içinde ayrı bir grup tarafından yerine getirilmektedir. Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu’nda görev yapan personelin isimleri ve iletişim bilgileri aşağıda yer almaktadır. Telefon Numarası E-posta Adresi 0312 455 88 00 [email protected] 0312 455 87 67 [email protected] 0312 455 88 55 [email protected] 0312 455 88 56 [email protected] 0312 455 89 29 [email protected] 0312 455 89 27 [email protected] Faks: (0312) 455 88 34 66 I- Pay Sahipleri VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu’nun yurtiçinde yerleşik yatırımcılara yönelik yürüttüğü başlıca faaliyetler aşağıda yer almaktadır: • Gizli ve ticari sır kapsamına giren bilgiler hariç olmak üzere Banka ortaklarına ve yatırımcılara doğru, açık, net ve eksiksiz bilgileri eş zamanlı olarak ulaştırmak, • Banka ortakları ve yatırımcıların bilgilendirilmesi amacıyla Banka yönetiminin katılımıyla periyodik toplantılar düzenlemek, • Genel Kurul toplantılarının mevzuata, Ana Sözleşme’ye ve Banka içi düzenlemelere uygun olarak yapılmasını sağlamak, • Genel Kurul toplantılarıyla ilgili belgeleri hazırlamak ve ortaklara ulaştırmak, • Banka hizmetlerinin yatırımcı memnuniyetini sağlayacak biçimde sunulması için gerekli her türlü önlemi almak, • Banka’nın sermaye artırımı işlemlerini gerçekleştirmek, bedelsiz artırım söz konusu ise bedelsiz hisse senedi haklarının kullandırılmasını ve mevcut payların kaydi sistem içinde izlenmesini sağlamak, • Banka’nın temettü ödemesi kararı alması halinde ortaklara temettü ödemelerinin yapılabilmesi için gerekli işlemlerin akışını ve gerçekleştirilmesini sağlamak, • Türkiye Vakıflar Bankası’na ilişkin özel durum açıklamaları ve diğer haberlerin web sitesi aracılığıyla yatırımcılara ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (İMKB) duyurmak. http://www.vakifbank.com.tr adresinde yer alan Türkçe içerikli “Yatırımcı İlişkileri” internet sitesi üzerinden yatırımcılara, ortaklara ve diğer ilgili taraflara gerekli bilgi ve dokümanın aktarılmasının sağlanması ve internet sitesi içeriğinin güncel tutulması sağlanmıştır. 2009 yılı içinde Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu’na 244 adet bilgi talebini içeren başvuru yapılmış ve ilgili başvuruların tamamı en seri iletişim vasıtası aracılığıyla yanıtlanmıştır. Yurtdışında yerleşik ortaklarımız ve yatırımcılarımızın bilgi talepleri ise Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Başkanlığı tarafından yerine getirilmektedir. Genel Müdür Yardımcısı Tanju Yüksel’e bağlı olarak faaliyet gösteren Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’nde görev yapan personelin isimleri ve iletişim bilgileri aşağıda yer almaktadır. Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’nin bu alanda yürüttüğü başlıca faaliyetler aşağıda yer almaktadır: • Yurtdışında yerleşik mevcut ve potansiyel yatırımcılar ile derecelendirme kuruluşlarının ve uluslararası borçlanmalarda ilgili tarafların Banka ve müşteri sırrı niteliğinde olmayan bilgi taleplerinin karşılanması, yurtiçinde veya yurtdışında organize edilen toplantılara Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.’nun temsil edilmesi, • Yurtdışında yerleşik yatırımcı veya diğer ilgili kuruluşlara Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. hakkında sunum yapılması, • http://www.vakifbank.com.tr adresinde yer alan İngilizce içerikli “Yatırımcı İlişkileri” internet sitesi üzerinden yatırımcılara, ortaklara ve diğer ilgili taraflara gerekli bilgi ve dokümanın aktarılmasının sağlanması ve internet sitesi içeriğinin güncel tutulması, • Ayrıca, yatırımcıların Bankamıza ulaşmasını kolaylaştırmak amacıyla [email protected] ve [email protected] mail adresleri oluşturulmuştur. Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’nin yurtdışında yerleşik yatırımcılara yönelik 2009 yılında gerçekleştirdiği başlıca faaliyetler aşağıda yer almaktadır. Londra, New York ve Frankfurt’ta dokuz, İstanbul ve Göcek’te iki olmak üzere toplam 11 adet yatırımcı bilgilendirme konferansına iştirak edilmiştir. Gerek konferans ve “roadshow”larda gerekse de İstanbul’daki ofisimizde 177 adet toplantı gerçekleştirilmiş ve toplam 284 yatırımcı/ analist ile görüşülmüştür. İştirak edilen yatırımcı bilgilendirme konferanslarından sonra yatırımcılardan alınan bilgiler doğrultusunda raporlar hazırlanıp üst yönetime sunulmuştur. Bu toplantılarda kullanılmak üzere çeyrek dönemler itibarıyla yatırımcı sunumları hazırlanmıştır. Bankamız hakkındaki önemli gelişmeler ile ilgili basın bildirileri hazırlanmış ve İletişim Medya İlişkileri Müdürlüğü ve Yatırım Bankacılığı ve İştirakler Başkanlığı ile koordineli olarak bu gelişmelerden düzenleyici kurumların ve kamuoyunun bilgilendirilmesi sağlanmıştır. Bunun yanı sıra oluşturulan mail grubuna gönderilen yatırımcı duyuruları yoluyla da söz konusu gelişmeler hakkında uluslararası kurumsal yatırımcılar haberdar edilmiştir. Bankamız hakkında rapor düzenleyen tüm analistlerle yakın irtibat halinde olunmuş, raporların düzenlenmesi safhalarında Bankamız hakkında analistlere doğru ve sağlıklı bilgiler aktarılmış ve analistlerce düzenlenen raporlara ilişkin görüşlerimiz analistlere iletilmiştir. http://www.vakifbank.com.tr adresinde yer alan İngilizce içerikli “Yatırımcı İlişkileri” internet sitesi üzerinden yatırımcılara, ortaklara ve diğer ilgili taraflara gerekli bilgi ve dokümanın aktarılması ve internet sitesi içeriğinin güncel tutulması sağlanmıştır. Bazı dönemlerde de yatırımcılarla telekonferanslar düzenlenerek Bankamız hakkında güncel bilgiler yatırımcılara aktarılmıştır. Adı Soyadı Selçuk Gözüak Mustafa Turan Nergis Özer Unvanı Başkan Müdür Uzman Yardımcısı Telefon Numarası E-posta Adresi 0212 316 70 01 [email protected] 0212 316 71 20 [email protected] 0212 316 73 85 [email protected] VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 67 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Söz konusu maillere gelen bilgi talepleri doğrudan Genel Müdür Yardımcısı Tanju Yüksel, Genel Müdür Yardımcısı Metin R. Zafer ve Yatırım Bankacılığı ve İştirakler Başkanı Dr. Adnan Güzel tarafından karşılanmaktadır. Bunun yanı sıra Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Grubu’na yaklaşık 600 adet bilgi talebi içeren başvuru yapılmış ve ilgili başvuruların tamamı en seri iletişim vasıtasıyla yanıtlanmıştır. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı 2009 yılı içinde Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu ve Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Grubu’na ulaşan toplam 844 adet bilgi talebi yanıtlanmıştır. Pay sahiplerini ilgilendiren Genel Kurul tarihleri, Genel Kurul toplantı tutanakları, finansal raporlar, özel durum açıklamaları vb gibi Bankamıza ilişkin bilgi ve gelişmeler gerek internet sitesi, gazete ilanları, posta aracılığıyla gerekse telefon yoluyla düzenli olarak ilgili taraflara aktarılmaktadır. Diğer taraftan anılan gelişmeler ve bilgiler Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Grubu tarafından da yurtdışında yerleşik yatırımcılarımıza e-posta yoluyla ulaştırılmaktadır. Bankamızın sermaye artırımı ve kâr payı ödemesi işlemlerine ilişkin bilgi ve duyurular Yönetim Kurulu kararını müteakiben özel durum açıklamaları yolu ile yasal izinlerin tamamlanmasından sonra ise Banka internet sitesinde de ilan edilmektedir. 68 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Sermaye artırımı ve Genel Kurul duyuruları, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri doğrultusunda, basın aracılığıyla ortakların bilgisine sunulmaktadır. Genel Kurul gündemi ve davet mektubu Genel Kurul tarihinden en az 15 gün önce Bankamız kayıtlarında adresi olan ortaklarımıza postayla ulaştırılmaktadır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.’nun sermaye artırımına başlanılmasından önce Banka internet sitesinde gerekli duyurular yapılmakta, söz konusu duyuru metinleri sermaye artırımı işlemleri sonuçlandırılıncaya kadar internet sitesinde kalmaya devam etmektedir. Kâr dağıtımı işlemlerinde ise halka açık olmayan A, B ve C grubu ortaklarımızın temettü tutarları Bankamızda adlarına açılmış olan yatırım hesaplarına yatırılmakta ve müracaatlarına kadar Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde sicil almış olanlar için ortaklarımızın temettü tutarları Türkiye Vakıflar Bankası B Tipi Likit Yatırım Fonu’nda değerlendirilmektedir. Bankamız halka açık olan D grubu ortaklarının temettü ödemeleri ise MKK aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Dönem içinde pay sahiplerinin; B veya C grubundan D grubuna dönüşüm talepleri, C grubundan veraset nedeniyle varislerine payların aktarımına ilişkin işlemler yerine getirilmiş, pay defterine işlenmiş, merkezi kayıt kuruluşunda kayıtları düzenlenmiş ve ortaklarımız bilgilendirilmiştir. Pay sahiplerinin bilgi edinme ve pay sahipliği haklarının kullanımını kolaylaştırmak açısından Bankamız web sitesinde oluşturulmuş olan “Yatırımcı İlişkileri” konseptinin daha da geliştirilmesine ilişkin çalışmalar devam etmekle birlikte, Bankamız web sitesinde aşağıdaki başlıklar halinde gösterilen bilgiler yatırımcılarımıza sunulmaktadır. Banka Bilgilerimiz; • Ortaklık yapısı, • Yönetim Kurulu ve Üst Yönetim hakkında bilgiler, • Vakıflar Bankası Kuruluş Kanunu ve Ana Sözleşmesi, • Rating bilgileri, • Etik ilkeler, • Sicil kayıt örneği Finansal bilgiler; • Faaliyet raporları, • Konsolide raporlar, • UFRS raporları, • BDDK formatında finansal ve finansal olmayan iştirak konsolide bilançosu Özel Durum Açıklamaları; Kurumsal Yönetim Raporu; Bilgilendirme politikamız; Genel Kurul; • Ortaklara çağrı, gündem, vekaletname ve blokaj bilgileri (ilgili yıla ait), • Hazırun cetvelleri, • Tutanaklar VakıfBank’tan Haberler Yukarıda belirtilen bilgi ve dokümanlar belirli aralıklarla güncellenmektedir. Bankamız, gerek Bankacılık Kanunu, gerek Türk Ticaret Kanunu ve gerekse kendi Kuruluş Kanunu’nda yer alan hükümler doğrultusunda, bağımsız dış denetim şirketleri, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Ana Sözleşme gereğince atanan iki denetçi tarafından düzenli olarak denetlenmektedir. Bankacılık Kanunu’nun 24. maddesi ve Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Ana Sözleşmesi’nin 73. maddesi gereğince Yönetim Kurulu üyeleri Sabahattin Birdal ve Ragıp Doğu “Denetim Komitesi” üyesi olarak görev yapmaktadırlar. Ayrıca, Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Ana Sözleşmesi’nin 74. Maddesinde yer alan fonksiyonları yerine getirmek üzere “Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi” üyeleri olarak İsmail Alptekin ile Hasan Özer görev almışlardır. Genel Kurul Bilgileri Bankamızın 55. Olağan Genel Kurulu 03.04.2009 tarihinde yapılmıştır. Bankamız Genel Kurul toplantılarına ilişkin düzenlemeler Bankamız internet sitesinde yer alan ve kamuya açık olan Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Kuruluş Kanunu ve Ana Sözleşmesi’nde yer almaktadır. Genel Kurul toplantılarından önce pay sahiplerinin bilgilendirilmesi amacıyla genel kurul ilanları ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere toplantı gününden en az 15 gün önce Türk Ticaret Kanunu’nun 37. maddesinde yazılı gazete ve Yönetim Kurulu’nca kararlaştırılan Türkiye çapında yayın yapan en az iki gazetede ilan edilmektedir. Genel Kurul’a ilişkin bilgiler, davet mektupları ve vekaletname örnekleri internet sitemizde yayınlanmaktadır. Ayrıca adres bilgileri güncel olarak Bankamız kayıtlarında bulunan ortaklarımıza posta yoluyla da ulaştırılmaktadır. Genel Kurul’a yönelik olarak hazırlanan Faaliyet Raporu, Genel Kurul öncesinde Banka ortaklarımızın bilgi ve incelemesine sunulmaktadır. Ayrıca Türkiye Vakıflar Bankası’nın tüm şubelerinde Bankamızın bilanço ve kâr zarar tabloları, genel kurul gündemi, vekaletname örnekleri ortaklarımızın bilgisine hazır halde bulundurulmaktadır. Genel Kurul’a katılma hakkına sahip olup, katılmak için gerekli prosedürleri yerine getiren toplam %79,44 oranında paya sahip ortaklarımız 55. Olağan Genel Kurul’a katılmıştır. Genel kurul öncesi yayımlanan ilan ve davet mektuplarında; • Toplantı günü, saati ve yeri, • Toplantı Gündemi, • Davetin hangi organca yapıldığı (Banka Yönetim Kurulu), • Olağan toplantı ilanlarında faaliyet raporu ile bilanço, kâr ve zarar cetvellerinin ortakların incelemesine sunulacağı adresler (Genel Müdürlük ve şubelerimiz) • Toplantıya bizzat katılamayacak pay sahipleri için vekaletname örnekleri gibi bilgiler pay sahiplerine duyurulmaktadır. Hazırlanan faaliyet raporunda; Bankamızın 2009 yılı faaliyetleri, üst yönetimine ilişkin bilgiler, Banka bilançoları, bilanço dip notları, bağımsız denetim raporu, denetçi raporu, Yönetim Kurulu’nun kâr dağıtım önerisi, Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu, vb gibi bilgiler yer almaktadır. Talep eden pay sahiplerine Genel Kurul öncesi ve sonrasında faaliyet raporu Yatırım Bankacılığı Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu tarafından temin edilmektedir. Bankamızın gerek olağan ve gerekse olağanüstü Genel Kurullarında, bütün pay sahipleri pay oranları ne olursa olsun gündeme ilişkin konularda söz alma, görüş beyan etme ve soru sorma hakkına sahiptir. Pay sahipleri Genel Kurul gündeminde yer alan konulara ilişkin öneri verebilmekte verilen öneri mevzuata ve Banka Ana Sözleşme’sine uygun prosedür dahilinde Genel Kurul’ca oylanmakta ve sonuçlandırılmaktadır. Genel Kurul tutanakları Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir. Pay sahiplerimizin Genel Kurul tutanaklarını Yatırım Bankacılığı Pay Sahipleri ile İlişkiler Grubu’ndan talep etmeleri halinde kendilerine de gönderilmektedir. Genel Kurul gündemi, yeri, saati ve tutanakları, alınan kararlar Genel Kurul’u takiben “Özel Durum Açıklaması” yapılmak suretiyle de kamuya ve pay sahiplerimize duyurulmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 69 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Oy Hakları ve Azınlık Hakları Türkiye Vakıflar Bankası (A), (B), (C) ve (D) grubu paylara ayrılmıştır. Tüm gruplardaki hisse senetlerinin nominal değerleri ve oy hakları birbirine eşittir. (D) Grubu halka açık paylardan oluşmaktadır. Genel Kurul toplantılarında her on hisseye sahip olanın veya bu miktar hisseyi temsil edenin bir oyu vardır. On hisseden fazlaya sahip olanların yukarıdaki nispete göre belli olacak sayıda tahdide tabi olmaksızın oy hakkı bulunmaktadır. Banka’nın Yönetim Kurulu; Genel Müdür dahil dokuz üyeden oluşmaktadır. (A) grubu üyelerden biri Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere Başbakan tarafından, (A) grubunun diğer üç üyesi ile (B) grubunun bir üyesi ve (C) grubunun iki üyesi, kendi gruplarının çoğunluğunun göstereceği adaylar arasından, bir üye de ortakların önereceği adaylar arasından Genel Kurul’ca seçilir. Bu adayın belirlenmesinde (D) grubunun tercihleri öncelikli olarak dikkate alınmaktadır. Genel Kurul’ca Yönetim Kurulu’na seçilen bir üye ile (A) ile (C) grubunun birer üyesi bağımsız üyelerdir. Yönetim Kurulu’nda azınlık paylarıyla seçilmiş üye bulunmamaktadır. Banka Genel Müdürü bulunmadığı hallerde ise vekili Yönetim Kurulu’nun tabii üyesidir. Banka Genel Müdürlüğü ile Yönetim Kurulu Başkanlığı görevleri aynı kişide birleşmemektedir. 70 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Zamanı Bankamızın kâr dağıtımına ilişkin esaslar Bankamız Ana Sözleşme’sinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Bankamız Ana Sözleşmesi Türkiye Vakıflar Bankası internet sitesinde kamuya ve ortaklarımızın bilgisi ve incelemesine açık tutulmaktadır. Türkiye Vakıflar Bankası Yönetim Kurulu her yıl kâr dağıtımına ilişkin önerisini Genel Kurul’a, Genel Kurul öncesinde de faaliyet raporu aracılığıyla pay sahiplerinin bilgisine sunmaktadır. Yönetim Kurulu’nun kâr dağıtımına ilişkin önerisi Türkiye Vakıflar Bankası Genel Kurulu’nda görüşülerek karara bağlanmaktadır. Türkiye Vakıflar Bankası Genel Kurulu’nca onaylanan kârın dağıtımı öngörülen yasal süreler içinde gerçekleştirilmektedir. Ancak, 2009 yılında gerçekleştirilen Bankamızın 55.Genel Kurul Toplantısında 2008 yılına ait kârdan ortaklara temettü dağıtılmaması kararı alınmıştır. Payların Devri Paylar (A), (B), (C) ve (D) gruplarına ayrılmış olup, tümü nama yazılı paylardan oluşmaktadır. Banka’nın (A) grubu hisseleri ile (B) grubundan Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kontrolündeki mülhak vakıflara ait olanların satışına ve bu satışla ilgili usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. (B) Grubundan diğer mülhak vakıflara ait olan paylar ile (C) ve (D) grubunu temsil eden payların devrini kısıtlayan herhangi bir hüküm Türkiye Vakıflar Bankası Ana Sözleşmesi’nde bulunmamaktadır. Ancak, ortakların talep etmesi kaydıyla mülhak vakıflara ait olan (B) grubu paylar (Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün izniyle) ve (C) grubu paylardan (D) grubuna dönüşüm yapmaya Türkiye Vakıflar Bankası Yönetim Kurulu yetkilidir. II- Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık Şirket Bilgilendirme Politikası Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Bilgilendirme Politikası 19.03.2009 tarihinde Yönetim Kurulu tarafından kabul edilerek kamuya açıklanmıştır. Söz konusu Bilgilendirme Politikası www. vakifbank.com.tr web sayfasında yer almaktadır. Bankamızın bilgilendirme politikası kapsamında yapılan duyurular şunlardır: • Genel Kurul’da görüşülecek konuların (gündem, vekaletname, ortaklara davet) basın ve internet yoluyla kamuya duyurulması, • Ana Sözleşme değişikliği, Genel Kurul toplantıları, sermaye artırımı ve kâr dağıtımı gibi durumlarda Ticaret Sicili Gazetesi ve günlük gazeteler vasıtasıyla gerekli ilan ve duyurular yapılması, • Yıllık faaliyet raporu, BDDK düzenlemelerine uygun olarak her yıl Genel Kurul toplantısından önce, • • • • gerekli bilgi ve açıklamaları içerecek biçimde hazırlanarak pay sahiplerinin incelemesine sunulmakta ve internet sitesinde (http://www.vakifbank.com. tr) yayınlanmakta, ilgili raporun basılı hali istendiğinde Yatırımcı İlişkileri Grubu’ndan ve şubelerimizden temin edilebilmektedir. Temettü politikamızın İMKB ve internet sitemiz aracılığıyla duyurulması, Üçer aylık dönemlerde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayınlanan mevzuata uygun olarak solo ve konsolide bazda hazırlanan mali tablolar ve ilgili mali tablolara ilişkin dipnot ve açıklamalar ile bağımsız denetim raporunun, öngörülen yasal süreler içinde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (İMKB) iletilerek Bankamız internet sitesinde yayınlanması, Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) mevzuatı kapsamında yapılması gereken özel durum açıklamalarının süresi içinde İMKB’ye iletilmesi, Yazılı ve görsel medya vasıtasıyla gerektiğinde basın açıklamaları yapılmaktadır. Yazılı ve görsel medyaya basın açıklamaları Yönetim Kurulu Başkanı, Genel Müdür veya vekili ile söz konusu kişilerin uygun göreceği diğer yetkililerce yapılabilir. Özel Durum Açıklamaları Sermaye Piyasası Kurulu’nun Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği uyarınca Bankamız ve Banka faaliyetlerini etkileyen konularla ilgili olarak 2009 yılı içinde 47 adet özel durum açıklaması yapılmıştır. Yatırım Bankacılığı Grubu tarafından bir merkezden yapılan özel durum açıklamaları, Uluslararası ve Yatırımcı İlişkileri Grubu tarafından da yurtdışında yerleşik fon yöneticileri, kurumsal yatırımcılar ve diğer yatırımcılara düzenli olarak e-posta yoluyla bildirilmektedir. Yapılan özel durum açıklamalarına ilişkin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası tarafından herhangi bir ek açıklama talebinde bulunulmamıştır. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından Özel Durum Açıklamaları’na uyulmaması nedeniyle uygulanan herhangi bir yaptırım yoktur. Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği Bankamızın internet sitesine; http://www.vakifbank.com.tr adresinden ulaşılabilmektedir. Türkiye Vakıflar Bankası internet sitesinin Yatırımcı İlişkileri bölümünde aşağıdaki bilgiler yer almaktadır. Banka Bilgilerimiz Ortaklık Yapısı Yönetim Kurulu ve Üst Yönetim VakıfBank Ana Sözleşmesi VakıfBank Kuruluş Kanunu Rating Bilgileri Etik İlkeler Ticaret Sicil Kayıt Örneği Finansal Bilgiler Faaliyet Raporları Konsolide Raporlar UFRS Raporları BDDK Formatında Finansal ve Finansal Olmayan İştirak Konsolide Bilançosu Özel Durum açıklamaları 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 yıllarında yapılan açıklamalar. Kurumsal Yönetim Raporu Kurumsal Yönetim Raporu Genel Kurul Olağan Genel Kurul Gündem, Ortaklara Davet, Vekaletname Genel Kurul Hazirun Cetvelleri 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 yıllarına ait Hazirun Cetvelleri Genel Kurul Tutanakları 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 yıllarına ait tutanaklar VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 71 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu VakıfBank’tan Haberler Gerçek Kişi Nihai Hakim Pay Sahibi/ Sahiplerinin Açıklanması Bankamızda gerçek kişi hakim pay sahibi yoktur. Gerçek kişi ortaklarımızdan %5 oranını geçen herhangi bir ortağımız bulunmamaktadır. Banka’nın ortaklık yapısı yıllık faaliyet raporlarında ve internet sitesinde yayınlanmaktadır. İçeriden Öğrenebilecek Durumda Olan Kişilerin Kamuya Duyurulması Bankacılık Kanunu’nun 73.maddesi uyarınca, bankaların ortakları, Yönetim Kurulu üyeleri, mensupları, bunlar adına hareket eden kişiler ile görevlileri, sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri bankaya veya müşterilerine ait sırları, bu konuda kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamazlar. Bankamızın yönetim ve denetim organlarının üyeleri, mensupları ve diğer görevlileri tarafından bilinen mali, iktisadi, kredi ve nakit durumuyla ilgili bilgiler; • Banka’nın müşteri potansiyeli, • müşteri isimleri, • kredi verme, mevduat toplama, stratejik yönetim esasları, • rakipleri tarafından öğrenilmesi halinde Banka’nın zarar görme ihtimali bulunan ve üçüncü kişilere ve kamuya açıklanmaması gereken bilgiler, 72 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu • araştırma ve ürün geliştirme çalışmaları, • faaliyet stratejisi, fiyatlandırma politikaları, pazarlama taktikleri, • önemli sözleşmeler ve risk pozisyonlarına ilişkin her türlü bilgi, belge, elektronik ortam kayıt ve verilerinden oluşur. Banka sırrı Banka’nın yetkili organları ve görevlileri tarafından, Bankacılık Kanunu ve diğer kanunlarda öngörülen esas ve sınırlamalara tabi olmak kaydıyla açıklanamaz, kullanılamaz ve üçüncü kişilere verilemez. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder. Bankamıza iş akdi ile veya başka şekilde kendisine bağlı çalışan ve içsel bilgilere düzenli erişimi olan kişilerin listesi hazırlanmış ve listede değişiklik olduğunda güncellenerek, talebi halinde Sermaye Piyasası Kurulu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na gönderilecek olup, listenin en az sekiz yıl süreyle saklanması sağlanmaktadır. İçeriden öğrenebilecek durumda olan kişilerle ilgili ayrı bir liste açıklanmamaktadır. Bu konumda olabilecek Yönetim Kurulu üyeleri ve üst düzey yöneticiler faaliyet raporlarında ve internet sitesinde yer almaktadır. III- Menfaat Sahipleri Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. pay sahipleri ve yatırımcılar kamuyu aydınlatma ilkeleri doğrultusunda bilgilendirilmektedir. Banka müşterilerinin Bankamız hizmet ve ürünleri hakkındaki bilgi talepleri, dilek veya şikayetleri, müşteri sorunlarının çözümü Bankamızın tüm birimleri tarafından en etkin bir şekilde yerine getirilmektedir. Çalışanların bilgilendirilmesi amacıyla ayrıca Bilgi Sistemi Portalı oluşturulmuştur. Kurum içi bilgi paylaşım sistemi olan portal ile tüm duyurular sisteme taşınmıştır. Kurum içi tüm bilgilere ulaşılması sistem üzerinden gerçekleştiği için, çalışanlar aradıkları bilgiye farklı noktalardan anında ve en etkin şekilde ulaşmaktadırlar. Bu şekilde hem çalışan memnuniyeti artmakta, hem de zaman ve emek kaybı önlenmiş olmaktadır. Bu portal sayesinde maliyet tasarrufu ve hızlı iletişim hedeflenmiştir. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı Ortaklarımızın Banka yönetiminde temsil edilmesi Bankamız Ana Sözleşmesi’nde aşağıda belirtildiği şekilde düzenlenmiştir: Banka’nın Yönetim Kurulu; Genel Müdür dahil dokuz üyeden oluşmaktadır. (A) grubu üyelerden biri Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere Başbakan tarafından, (A) grubunun diğer üç üyesi ile (B) grubunun bir üyesi ve (C) grubunun iki üyesi, kendi gruplarının çoğunluğunun göstereceği adaylar arasından, bir üye de ortakların önereceği adaylar arasından Genel Kurul’ca seçilir. Bu adayın belirlenmesinde (D) grubunun tercihleri öncelikli olarak dikkate alınır. Dokuz Yönetim Kurulu üyesinin üçü bağımsız üye olarak seçilmektedir. Türkiye Vakıflar Bankası çalışan ve emeklileri, Banka sermayesinin %16.10’una sahip olan Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı aracılığıyla yönetime katılmaktadır. Bankamız çalışanlarının arasında etkin ve verimli iş ilişkilerinin kurulması ve ekip ruhunun oluşturulması amacıyla, personel içi iletişimi artırıcı çalışmalar yapılmaktadır. Yönetime katılım her zaman teşvik edilmekte, personelin üst yönetime ulaşması, dilek ve önerilerini üst yönetime aktarabilmesi olanakları sağlanmaktadır. Bu amaçla yeniden yapılanma çalışmalarının hayata geçirilmesinde etkinlik sağlanması, verimliliğin, etkinliğin ve performansın artırılabilmesi için her unvanda tüm çalışanlarımızın Banka yönetimine etkin katılımının sağlanması amacıyla bir e-posta adresi oluşturulmuştur. Bu kapsamda söz konusu e-posta adresine gelen öneriler incelenmekte ve değerlendirilmektedir. İnsan Kaynakları Politikası Bankamızın son yıllarda benimsediği büyüme stratejisi, halen sürdürmekte olduğu yeniden yapılanma projesinin başarıyla sonuçlanması ve belirlediği hedeflerine ulaşmasının büyük ölçüde insan kaynağına dayandığının bilinciyle işe alma, terfi, performans değerlendirme, kariyer planlama ve eğitim süreçlerinde sürekli iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır. Bankamızda yeniden yapılanma projesi kapsamında yeni kurulan bölge müdürlükleri, birimler ve yeni açılan şubelerden kaynaklanan personel ihtiyacını karşılamak için yeni personel alımı yapılmaktadır. Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin bankacılıkla ilgili dört yıllık fakülte ve yüksekokullarından mezun olan adayların başvuruları kabul edilerek, kendisini yetiştirme gayretinde olan, yüksek lisans yapmış ve yabancı dil bilgisi olan adayların seçilmesine özen gösterilmektedir. Özel uzmanlık gerektiren müfettiş, mali analist ve uzman gibi unvanlarda personel alımı için ayrı sınavlar açılmaktadır. Bankaya personel alımıyla ilgili sürecin işleyişi ve gerekli olan koşullar personel yönetmeliğinde açıkça belirtilmektedir. Bankamızda çalışan personelin kariyerinde ilerleyişine ilişkin planlar bulunmakta olup, kariyer adımları ve buna ilişkin koşullar personel yönetmeliğinde belirtilmektedir. Personelin terfisi belirlenmiş olan bu planlara göre gerçekleştirilmektedir. Yeniden yapılanma projesi kapsamında şubelerde görev yapmakta olan TPY ve BPY rollerinde olan personelin performans ölçümü yapılmakta, ayrıca şubelerin, bölge müdürlüklerinin ve genel müdürlüğün performans ölçümleri ayrı ayrı yapılmakta ve tüm Banka personeline performansa dayalı prim ödemesi yapılmaktadır. Ayrıca, personelin performansının objektif kriterlere göre ölçümüne, niteliklerini, verimli olabileceği alanları belirlemeye, halen görev yaptığı alanlara göre değerlendirilmesine yönelik tezkiye modeli oluşturulmakta ve personelin tüm yönleriyle değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Personelin eğitim ihtiyaçlarının analizi yapılarak tüm personelin eğitim ihtiyaçlarının ve eğitim taleplerinin karşılanacağı eğitim programlarının gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır. Bankamız personeli özel hukuk hükümlerine göre çalışmakta olup, halen yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine uygun olarak istihdam edilmektedir. Bankamız personeli sendikalı olup, BASS Banka ve Sigorta işçileri Sendikası’na tabi olarak çalışmaktadırlar. Personelin çalışma koşulları Banka ile anılan sendika arasında imzalanan Toplu iş Sözleşmeleri (TİS) ile belirlenmektedir. Halen 01.05.2009 ile 30.04.2011 tarihleri arasında geçerli olan 19. dönem TİS yürürlüktedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 73 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Çalışanlar ile işverenin ilişkileri anılan sendikanın yöneticileri ve temsilcileri aracılığıyla yürütülmektedir. Bankamız çalışanlarının çalışma koşulları, özlük hakları görev vb sorumlulukları konularında dilek ve şikayetleri sendika görevlileri aracılığıyla işverene iletilmekte ve takip edilmektedir. Anılan sendikanın yöneticilerinin ad, soyadı ve görevleri aşağıda verilmiştir. Adı - Soyadı Turgut YILMAZ Erol DEMİR Salih KALFA Mustafa EREN Gökhan EYGÜN Görevi Genel Başkan Genel Sekreter Genel Eğitim Sekreteri Genel Mali Sekreter Genel Örgütlenme Sekreteri Adı geçen sendikanın ayrıca bölgelerde şube teşkilatları ile Bankamızın her şube ve biriminde temsilcileri bulunmaktadır. Müşteri ve Tedarikçilerle İlişkiler Hakkında Bilgiler Müşteri memnuniyeti sağlanması amacıyla Bankamız bünyesinde Müşteri Sorunları Çözüm Merkezi adlı birim oluşturulmuştur. Bu birime internet üzerinden ulaşılabilmekte, Bankamız ürün ve hizmetleri ile ilgili her türlü istek, eleştiri veya memnuniyetler e-posta yoluyla ilgili birime ulaştırılabilmektedir. Bunun yanında müşteriler 444 0 724 numaralı telefondan VakıfBank, VakıfBank-724 şubesine bağlanarak tüm bankacılık işlemlerini bir telefonla çözüme ulaştırabilmektedir. 74 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Tedarikçilerle ilgili tüm uygulamalar İş Kanunu’na ve diğer mevzuata uygun olarak yürütülmektedir. İşe alım, terfi ve işten çıkarma politikaları personel yönetmeliğinde yazılı olarak bulunmaktadır. Sosyal Sorumluluk Ekonomik krizin tüm dünyayı etkisi altına aldığı 2009 yılında, Türkiye’nin önde gelen bankalarından biri olan VakıfBank yüksek bir performans ile bireysel ve ticari müşterilerine yönelik pek çok önemli ürün ve hizmeti hayata geçirmiştir. Bankacılık sektöründeki güçlü konumunun yanı sıra sosyal çalışmalar nezdinde, 2009 yılı boyunca spor, kültürsanat, eğitim, finans vb. konularda sponsorluk faaliyetleri yürütmüş ve bu faaliyetlerin gerçekleşebilmesi için her türlü maddi manevi sorumluluğu üstlenmiştir. Bu sponsorluk çalışmaları hem bölgesel destek niteliğinde hem de genel olarak kamuyu etkileyecek nitelikte çeşitlilik göstermiştir. Verdiği hizmetlerle ülke ekonomisinin gelişmesine ve dünya ekonomisiyle bütünleşmesine destek olmanın gururunu yaşayan VakıfBank, 2009 yılında Türkiye’nin ve Türk bankacılık sektörünün uluslararası arenada tanıtımına da önem vermiş bu bağlamda uluslararası platformda da VakıfBank’ın tanıtımına yönelik sponsorluk çalışmaları ve organizasyonlar gerçekleştirmiştir. VakıfBank sanata verdiği desteği ise, Ankara ve İstanbul’daki sanat galerilerinde 2009 yılı boyunca 65 sergi açılışı gerçekleştirerek bir kez daha göstermiştir. Aynı zamanda kendi bünyesinde çalışan personelinin oluşturduğu Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği korolarının çalışmalarının devamlılığı için her türlü olanağı da sağlamıştır. Diğer sosyal alanlara gösterdiği değeri spora verdiği destekle de bütünleştirerek, geçtiğimiz yıllarda ülkemizde ve Avrupa’da sayısız başarı elde etmiş ve kazandığı Avrupa Şampiyonluğu ile VakıfBank’ın gururu olmuş VakıfBank Güneş Sigorta Bayan Voleybol Takımı’nın çalışmalarına her anlamda destek olmanın yanı sıra ulusal alanda önem taşıyan diğer spor faaliyetlerine de sponsor olmuştur. IV- Yönetim Kurulu Şirket Misyonu ve Vizyonu ile Stratejik Hedefler Yönetim Kurulu’nun Yapısı, Oluşumu ve Bağımsız Üyeler Adı ve Soyadı Görevi Yusuf Beyazıt Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Üyesi (A) (Kredi Komitesi Yedek Üyesi) 30.04.2004 (21.03.2003)* 31.03.2006 Yönetim Kurulu Başkan Vekili Yönetim Kurulu Üyesi (A) (Denetim Komitesi Üyesi) 31.03.2006 (06.04.2005)* 07.04.2009 Bilal Karaman Genel Müdür Yönetim Kurulu Tabii Üyesi 22.06.2005 (04.05.2004)* Halim Kanatcı Yönetim Kurulu Üyesi (A) (Kredi Komitesi Yedek Üyesi) 28.04.2009 30.04.2009 İsmail Alptekin Yönetim Kurulu Üyesi (A)-Bağımsız (Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesi) 06.04.2009 Sabahattin Birdal Yönetim Kurulu Üyesi (B) (Denetim Komitesi Üyesi) 21.03.2008 21.08.2008 Hasan Özer Yönetim Kurulu Üyesi (C) (Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesi) 07.02.2003 21.08.2008 Ramazan Gündüz Yönetim Kurulu Üyesi (C)-Bağımsız (Kredi Komitesi Asil Üyesi) 06.04.2009 07.04.2009 Serdar Tunçbilek Yönetim Kurulu Üyesi (D)-Bağımsız (Kredi Komitesi Asil Üyesi) 24.07.2007 21.08.2008 Ragıp Doğu Göreve Başlama Tarihi (*) Bankamıza ilk kez Yönetim Kurulu üyesi olarak atandığı tarih Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri Bankamız Yönetim Kurulu üye seçiminde aranan asgari nitelikler SPK Kurumsal Yönetim ilkeleri IV. bölümünün 3.1.1, 3.1.2. ve 3.1.5. maddelerinde yer alan niteliklerle örtüşmektedir. 07.04.2009 Misyon Sosyal bankacılık anlayışı doğrultusunda, insana ve bilgiye verdiği önemi en güçlü sermayesi kabul ederek, yeni atılımlar ile çağdaş bankacılığı ileriye taşımaktır. Vizyon Sunduğu ürün ve hizmetler, sağladığı güvenle Türkiye’nin lider bankası olmak. Hedefler • Yeniden Yapılanma Programı ile değişim yaratarak piyasa payımızı artırmak, • Sağlıklı büyümeyi sağlamak, • Koşulsuz müşteri memnuniyetini sağlamak, • Her türlü finansman ihtiyacını karşılamak, • Tabana yaygın mevduat politikası izlemek, • Yeni ürün ve hizmetler geliştirerek uygulamaya koymak, • Faiz dışı gelirleri artırmak, • Maliyet azaltmak, • Tüm bu hedeflere ulaşma sürecinde en güçlü sermayemizi oluşturan personelin gelişimini ve motivasyonunu sağlamak. Risk Yönetimi ve İç Kontrol Mekanizması İç Kontrol Bankacılık Kanunu’nun 29. maddesi gereğince, bankalar maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değişen koşullara uygun, tüm şube ve konsolidasyona VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 75 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER > Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu tabi ortaklıklarını kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak ve işletmekle yükümlüdür. Bankamızda iç kontrol faaliyetleri Yönetim Kurulu üyelerinin oluşturduğu Denetim Komitesi’ne bağlı olarak yürütülmektedir. Bankaların iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemleriyle ilgili olarak 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış olan Bankaların iç Sistemleri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde iç kontrol faaliyetleri yerine getirilmektedir. İç Kontrol Başkanlığı’nın belirlediği usul, esaslar ve metotlardan oluşturduğu iç kontrol sistemi, Banka faaliyetlerinin banka içi mevzuata, düzenlemelere, yasal mevzuata, banka içi strateji, politika, ilke ve hedefler doğrultusunda yürütülmesini, hesap ve kayıt düzeninin güvenli oluşmasını, finansal ve operasyonel risklerin kontrol edilebilir bir düzeyde tutulmasını sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu kapsamda, uygulama prosedürleri, iş akışları, yetki, görev ve sorumluluk ayrımlarının yetki ve onay mekanizmalarının, çapraz kontrollerin, imza yetkilerinin, para ve sayılabilen kıymetlerin korunmasını sağlayacak kuralların, sistemsel oto kontrollerin hata ve suistimalleri önleyecek şekilde tesis edilmesine ilişkin sistemler oluşturulmuştur. Değişen ihtiyaçlar ve koşullar paralelinde gerekli güncellemeler yapılmaktadır. 76 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Uygulama süreçlerinin ve oluşturulan sistemlerin hatalı yürütülmesi, kişisel hatalar veya suistimal nedeniyle Banka’nın maddi zarara uğrama ve yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalmasının önlenmesi sağlanmaktadır. Yeni ürün, hizmet ve bunlara ilişkin oluşturulan süreç ve sistemlerin uygulama öncesinde değerlendirilmesi yapılmakta, bunların kontrollü oluşturulması sağlanmaktadır. İç Kontrol Başkanlığı bünyesinde yürütülen iç kontrol sisteminin işleyişi, yeterliliği ve etkinliği Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından denetlenmekte ve raporlanmaktadır. Risk Yönetimi Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik gereği; iç sistemlerin oluşturularak etkin, yeterli ve uygun bir şekilde işletilmesi sorumluluğu Yönetim Kurulu’nun sorumlulukları arasındadır. Bu kapsamda, görev ve sorumlulukları açık ve görev çatışmaları olmayacak şekilde belirlenmiş; birbirleriyle koordinasyon içinde çalışan Teftiş Kurulu Başkanlığı, İç Kontrol Başkanlığı ve Risk Yönetimi Başkanlığı birimleri oluşturulmuştur. Denetim Komitesi üyesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na bağlı olarak yapılandırılan Risk Yönetimi Başkanlığı, yerel mevzuat ile uluslararası düzenlemeler ve standartlar çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumlulukları Bankamız Yönetim Kurulu üyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları, Türk Ticaret Kanunu’nun ve Bankacılık Kanunu’nun hükümleriyle tespit edilmiş esaslar çerçevesinde Ana Sözleşmemizin 56. maddesinde ve 59. maddesinde belirtilmiştir. Bankamız Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları Bankamız Yönetim Kurulu, Banka işlerinin lüzumuna göre Başkan’ın daveti veya en az iki üyenin isteğiyle ve ayda iki defadan aşağı olmamak kaydıyla toplanmak zorundadır. Ancak gündemde görüşülecek bir mevzu olmadığı takdirde Başkan’ın tensibi ile toplantı bir defaya mahsus olmak üzere ertelenebilir (Ana Sözleşmemizin 53. maddesi). Toplantı gündemleri Genel Müdürlük birimlerinden gelen müzekkerelere göre düzenlenmekte, Yönetim Kurulu’nun icradan talep ettiği çeşitli raporlar ve Kurul üyelerinden gelen çeşitli konular toplantı sırasında görüşülmektedir. Gündem ve ilgili dosyalar toplantıdan önce üyelere dağıtılmaktadır. Bankamız Yönetim Kurulu üyelerine yönelik bilgilendirme ve iletişim faaliyetleri Yönetim Kurulu İşlemleri Başkanlığı tarafından gerçekleştirilir. 2009 yılında 36 adet Yönetim Kurulu Toplantısı yapılmıştır. Yönetim Kurulu Toplantıları’nda üyelerin ifade ettikleri bütün görüşler veya muhalefetler tutanaklara kayıt edilir. Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri, IV. Bölüm, 2.17.4. maddesinde yer alan konularla ilgili toplantılara üyeler fiilen katılmaktadır. Şirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasağı Bankamız Ana Sözleşmesi’nin 60. maddesi gereğince Yönetim Kurulu üyeleri, Bankamız Genel Kurulu’ndan izin almadan gerek başkaları adına gerekse kendi hesaplarına doğrudan doğruya veya vasıtayla Banka ile muamele yapamazlar ve Banka ile muamele yapan başka bir ortaklıkta murahhas üye olamazlar. Etik Kurallar Yönetim Kurulumuzun Bankacılık sektöründe haksız rekabetin önlenerek istikrar ve güvenin korunması, hizmet kalitesinin artırılması, bankacılık mesleğine toplumda mevcut saygınlık duygusunun sürdürülmesi amaçlarından yola çıkarak 16.02.2006 tarih ve 74205 sayılı kararıyla Bankamız Türkiye Bankalar Birliği tarafından oluşturulan Bankacılık Etik İlkeleri’ni benimsemiş ve bu ilkelere uygun hareket etmeyi taahhüt etmiştir. Söz konusu karar 31.03.2006 tarihinde yapılan Genel Kurul’a sunularak kabul edilmiştir. Yönetim Kurulu’nda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, BDDK’ca düzenlenen Bankalarda Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Yönetmelik, SPK tarafından düzenlenen Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Bankamız Ana Sözleşmesi doğrultusunda Yönetim Kurulu üyeleri tarafından Denetim Komitesi, Kredi Komitesi, Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi oluşturulmuştur. Denetim Komitesi; 06.04.2005 tarihinde atanan Ragıp Doğu ve 21.03.2008 tarihinde göreve başlayan Sabahattin Birdal’dan oluşmaktadır. Denetim Komitesi; Denetim Komitesi Başkanı tarafından belirlenen zamanda veya altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki kez toplanır. Kredi Komitesi; iki asil iki yedek üyeden oluşmaktadır. Asil üyeler, Ramazan İsmail ALPTEKİN Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesi Gündüz ve Serdar Tunçbilek, yedek üyeler ise Yusuf Beyazıt ve Halim Kanatcı’dır. Kredi Komitesi genel olarak 15 günde bir, acil durumlarda olağanüstü toplanır. Toplantı zamanı toplantı sekretaryasına gelen gündemin sayısı ve ivediliğine göre Genel Müdür tarafından belirlenir. Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi ise Hasan Özer ve bağımsız üye olan İsmail Alptekin’den oluşmaktadır. Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi; Komite Başkanı tarafından belirlenen zamanda üç ayda bir veya altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla genellikle yılda en az iki kez toplanır. Yönetim Kurulu’na Sağlanan Mali Haklar Yönetim Kurulu Başkan, Başkan Vekili ve üyelerine her yıl Genel Kurul tarafından belirlenen bir ücret ödenir. Saygılarımızla; Hasan ÖZER Kurumsal Yönetim ve Atama Komitesi Üyesi VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 77 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER İç Sistemlerin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeler ve Dönem İçi Faaliyetleri 2009 yılı denetim faaliyetleri, yerinden denetim, merkezi denetim ve bilgi teknolojileri uygulama denetimi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Banka’nın iç sistemlerin işleyişine ilişkin birimleri denetim görevini, BDDK tarafından 1 Kasım 2006 tarihinde yayımlanan Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde, Denetim Komitesi aracılığıyla doğrudan Yönetim Kurulu’na bağlı olarak ve Banka’nın tüm faaliyetlerini kapsayacak biçimde yerine getirmektedir. İç Denetim Faaliyetleri 2009 yılına ilişkin İç Denetim Planı doğrultusunda, yıl boyunca denetim faaliyetleri yerinden denetim, merkezi denetim ve bilgi teknolojileri uygulama denetimi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Yerinden denetim çalışmaları kapsamında, 2009 yılı içinde 417 şube, 9 iştirak, 27 genel müdürlük birimi, iki yurtdışı şube ve bir yurtdışı iştirakin faaliyetlerinin, Bankacılık Kanunu ve diğer yasal düzenlemeler ile Banka içi strateji, politika, ilke ve hedefler doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğine ilişkin denetim yapılmıştır. Denetimler sonucunda düzenlenen teftiş raporlarında müfettişler tarafından önerilen ve Başkanlığın düzeltici önlemleri almaya yetkili kıldığı genel müdür yardımcıları ve/veya genel müdürlük birimlerine aktarılan konular hakkında, Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmeliğin 32. maddesi kapsamında izleme faaliyetinde bulunulmuştur. 78 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 2009 yılı içinde bilgi teknolojileri (BT) uygulama denetimleri kapsamında altı genel müdürlük biriminin uygulama denetimi ile Banka’nın bilgi işlem birimlerince yürütülen uygulama geliştirme süreci denetimi gerçekleştirilmiştir. BDDK düzenlemeleri doğrultusunda ve risk odaklı dönemsel denetim vizyonu çerçevesinde merkezi denetim çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Merkezi denetim kapsamında oluşturulan sorgular, 2009 yılı içinde Banka’nın yeniden yapılanma çalışmalarına koşut olarak revize edilmiştir. Bu çerçevede, benzer içerikteki sorgular tek sorgu altında birleştirilmiş, verimsiz olduğu kanısına varılan sorgular iptal edilmiş, sorguların kontrollerini hızlandırmaya yönelik düzenlemeler yapılmış, risk yoğunlaşması olan şube ve birimlerin denetimine öncelik verilmiştir. Müfettişlerin yanı sıra İç Kontrol elemanlarının da merkezi denetim ekibince hazırlanan ve sürekli güncel tutulan teftiş portalı üzerinden görev yaptıkları şubeyle ilgili merkezi denetim bulgularına erişimleri sağlanarak iç denetim ve iç kontrol koordinasyonunun etkinliği artırılmıştır. Bu denetimler sırasında tespit edilen eksikliklerin giderilmesine ve operasyonel risklerden kaynaklanan Banka kayıplarının tasfiyesine veya teminat altına alınmasına çalışılmıştır. Ayrıca, sorumlular hakkında gerekli inceleme-soruşturma raporları düzenlenerek benzer risk doğurucu işlemlerin önlenmesine yönelik önerilerle birlikte üst yönetimin bilgisine sunulmuştur. Uyum kontrolleri kapsamında, Banka tarafından geliştirilen veya planlanan her türlü faaliyet, yeni işlem ve ürünlerin Bankacılık Kanunu’na, diğer mevzuata, Banka içi politika ve kurallar ile bankacılık eğilimlerine uyumu konusunda değerlendirme yapılarak görüş bildirilmiştir. İç Kontrol Faaliyetleri 2009 yılında; • Operasyonel ve finansal sonuçları yakından izlenerek, risk yönetimi perspektifiyle şube faaliyetleri gözden geçirilmiş; riskli alanların daha etkin kontrol yöntemleriyle izlenmesi sağlanmıştır. • Şubelerde, İç Denetim Birimi’nin risk ihtimali içerdiğini belirlediği işlemlere ilişkin ayrıntılı incelemeler ve fiziki belge kontrolleri yapılmıştır. • Yeni ürün ve hizmetlerle ilgili süreç ve sistemlerin uygulama öncesinde değerlendirilmesi ve kontrolü yapılmıştır. Değişen uygulama süreçlerine göre iç kontrol alanları ve yöntemlerinin güncellemesi yapılmıştır. • İç kontrol faaliyetleri kapsamında tespit edilen operasyonel hata ve eksiklikler öncelikle faaliyeti yürütmekte olan personel ile paylaşılmış, gerekli tamamlayıcı ve önleyici tedbirlerin hızlı bir biçimde alınması sağlanmıştır. Giderilmemiş olan operasyonel hata ve eksiklikler, raporlara konu edilmiş aynı zamanda belirlenmiş kodlarla veri tabanına kaydedilmiştir. Söz konusu veri tabanında sayısallaştırılan verilerin değerlendirilmesi yapılmış, yoğunluk gösteren operasyonel hata ve eksiklikler ile bunların giderilmesine yönelik süreç iyileştirmeleri hususundaki görüş ve önerileriyle birlikte raporlar oluşturulmuş ve üst yönetimin bilgilendirilmesi sağlanılmıştır. • Önemli kural ihlali, Banka zararına neden olan işlemler, sorumluluk doğurucu ve suistimal ihtimali içeren işlemler Teftiş Kurulu Başkanlığı’na iletilmiştir. 2010 yılında, finansal ve operasyonel risk verilerinden oluşan veri tabanına dayalı risk izleme faaliyetleri yürütülerek risk ölçüm sonuçlarından üretilecek raporlama yapılması; şubelerde seçilmiş riskli alanların kontrolüne yönelerek daha kısa sürede sonuç alınabilen etkin iç kontrol yöntemleri geliştirilmesi hedeflenmektedir. Risk Yönetimi Faaliyetleri VakıfBank, 2009 yılı risk yönetimi çalışmalarını Yönetim Kurulu’nca onaylanmış risk yönetimi politikaları, yasal mevzuat ve uluslararası uygulamalar ışığında sürdürmüştür. Bu dönemde küresel kriz ve yansımaları yakından takip edilmiş; ekonomik gelişmeler ile beklentilerin sermaye yeterliliği standart oranına etkileri; muhtemel ekonomik değişimler ile yasal düzenlemelerin likidite, kredi ve piyasa riskleri üzerine etkisi konusunda senaryo analizleri yapılmıştır. “Gap/durasyon” analizleri ile standart faiz oranı şoku analizleri yoluyla, yapısal faiz oranı riski de yakından izlenmiştir. Denetim Komitesi’nin ve Banka Üst Yönetimi’nin bilgisine sunulan çalışmalar, Aktif Pasif Yönetimi Komitesi toplantılarında da gündeme getirilmektedir. Bu dönemde, risklerin belli sınırlar dahilinde kalmasını sağlamak için oluşturulan yoğunlaşma limitleri ile Piyasa Riski Yönetimi Politika Dokümanı, Yeni Ürün Geliştirme Yönetmeliği ve Operasyonel Risk Çerçevesi gözden geçirilerek güncellenmiştir. Ayrıca, tarihsel simülasyon yöntemiyle hesaplanan riske maruz değere (RMD) bağlı limitlerin belirlenmesi konusunda çalışmalar yapılmış ve RMD bazlı genel Banka limiti belirlenmiştir. Operasyonel risk yönetimi kapsamında, gelişmiş ölçüm yaklaşımlarının uygulanmasına da olanak verecek nitelikte, operasyonel risk kayıp ve potansiyel risk verileri toplanmaktadır. Halen sekiz yıllık operasyonel risk verisi toplanmıştır. Operasyonel kayıp verileri analiz edilerek risk faktörlerinin tespitine çalışılmış ve tespitler Banka yönetim kademelerinin dikkatine sunulmuştur. Veri tabanının teknik altyapısının iyileştirilmesi ve web tabanlı bir yapıya kavuşturulması çalışmalarında ise son aşamaya gelinmiştir. Genel Müdürlük birimlerinde yürütülen Etki Analizi çalışmaları devam etmektedir. Bu çalışma kapsamında iş süreçleri analiz edilerek etkin olmayan, yetersiz kontroller belirlenmekte ve operasyonel risklerin kontrol altına alınması için gerekli önlemlerin alınması amaçlanmaktadır. Operasyonel risk yönetimi kapsamında benimsenen yaklaşım, ileriye dönük bir kontrol kültürü yaratarak tüm çalışanların işleriyle ilgili riskleri belirlemelerini ve değerlendirmelerini, riske ilişkin konuları yöneticilerin dikkatine sunmasını ve kontrolü artırabilmek için gerekli adımları atmalarını desteklemektir. Bu kapsamda yapılan Etki Analizi çalışmaları, çalışma grubu toplantılarında, çalışanların kendi kendilerini değerlendirmelerini sağlayan bir yöntemle gerçekleştirilmektedir. Etki analizi aşamalarına ek olarak, bilgi sistemleri risk yönetimi kapsamında, iş süreçlerinde yer alan bilgi sistemlerine ait kurtarma zamanı (RTO) ve kurtarma noktası (RPO) hedefleriyle alternatif sistemlerin belirlenmesi ve ortaya çıkabilecek risklerin etkilerini incelemeye yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Basel II ve Avrupa Birliği sermaye yeterliliği düzenlemelerine uyum ve uluslararası en iyi uygulamalar çerçevesinde risk yönetimi uygulamalarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Yasal Uyum Faaliyetleri VakıfBank Yönetim Kurulumuzun, suç gelirlerinin aklanmasına karşı daha etkin mücadele etmek ve mali sistemin suçlular tarafından kullanılmasını engelleyebilmek amacıyla, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında, 22.01.2009 tarihli kararıyla Yasal Uyum Müdürlüğü kurulmuştur. Birimce VakıfBank’ın, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesi Hakkında politikası hazırlanarak, 14.05.2009 tarihi itibarıyla Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, konuyla ilgili olarak VakıfBank çalışanlarının hem T.C. Maliye Bakanlığı MASAK Başkanlığı ve Türkiye Bankalar Birliği’nce düzenlenen eğitimlere katılması sağlanmakta hem de Banka’da Yasal Uyum Müdürlüğü ve Eğitim Müdürlüğü işbirliğiyle eğitim programları hazırlanmakta ve Türkiye Bankalar Birliği’nde oluşturulan MASAK çalışma grubunda Banka’nın temsil edilmesi sağlanmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 79 BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurul Belgeleri Bir Bakışta VakıfBank Sayılarla VakıfBank Mesajlar Dünyada ve Türkiye’de 2009 2009 Yılı Faaliyetleri İştirakler BÖLÜM II: Kurumsal YÖNETİM BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetim Politikaları Piyasa Riski: Finansal piyasadaki dalgalanmalar sonucu döviz kurlarında, faiz oranlarında ve hisse senetlerinin piyasa fiyatlarında meydana gelebilecek değişimlere bağlı olarak piyasa riskine maruz kalınmaktadır. Alım satım işlemlerinden kaynaklanan piyasa riski, yerel ve uluslararası uygulamalara paralel olarak standart metot ve içsel modeller kullanılarak ölçülmekte ve izlenmektedir. “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde standart metot kullanılarak ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riski ölçüm sonuçları Banka Üst Düzey Yönetimi’ne ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na aylık olarak raporlanmaktadır. Ayrıca, içsel model kullanılarak RMD hesaplamalarında Tarihsel ve Monte Carlo Simülasyonu yöntemleri kullanılmaktadır. Bu iki yöntem, portföy kompozisyonu ve ülkemiz piyasa koşulları dikkate alındığında VakıfBank’ın ihtiyaçlarını karşılamaktadır. RMD hesabı tek taraflı %99 güven aralığı kullanılmak suretiyle günlük olarak hesaplanmakta, zamanın karekökü kuralından hareketle 10 iş gününe ölçeklendirilmektedir. RMD hesabında kullanılan tarihi gözlem dönemi 1 yıldır. 80 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Model sonuçlarının güvenilirliğini ve performansını test etmek amacıyla günlük olarak Geriye Dönük Testler (backtesting) yapılmaktadır. Ayrıca, standart yöntemi ve içsel modelleri destekleyici senaryo analizleri ve stres testleri gerçekleştirilmektedir. Yapısal Faiz Oranı Riski: Banka’nın bilanço yapısındaki vade uyumsuzluğu nedeniyle maruz kalabileceği faiz riskini belirlemek üzere likidite, gap, durasyon, faize duyarlılık ve faizlerdeki artışların getiri üzerindeki etkileri analiz edilmektedir. Tüm analizler Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Banka Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır. Likidite Riski: VakıfBank’ın likidite riski yönetimine yaklaşımı, sürekli olarak gün içi likidite riskinin takip edilmesi esasına dayanmaktadır. Bu amaçla, hem TL hem de yabancı para nakit giriş çıkışları her dakika kontrol altında tutulmaya çalışılmakta, uzun vadeli nakit akış tabloları oluşturulmakta, geçmiş deneyimlere ve beklentilere dayalı senaryo analizleri ve ani krizlere dayanma gücünü tespit etmek amacıyla stres testleri yapılmaktadır. Bunların yanı sıra, düzenleyici kurumların likiditeye ilişkin düzenlemelerine de uyulmaktadır. Operasyonel Risk: Operasyonel risk, Banka içi kontrollerdeki aksamalar sonucu hata ve usulsüzlüklerin gözden kaçmasından, Banka yönetimi ve personeli tarafından zaman ve koşullara uygun hareket edilmemesinden, Banka yönetimindeki hatalardan, bilgi teknolojisi sistemlerindeki hata ve aksamalar ile deprem, yangın ve sel gibi felaketlerden veya terör saldırılarından kaynaklanabilecek zarar olasılığıdır. Operasyonel risklerin denetimi, Teftiş Kurulu Başkanlığı ve İç Kontrol Başkanlığı’nca yapılmakta, elde edilen verilerin değerlendirilmesi, analizi ve operasyonel risk veri tabanının oluşturulması konusundaki çalışmalar Risk Yönetimi Başkanlığı’nca yürütülmektedir. Ayrıca “VakıfBank Risk Haritası” oluşturulması kapsamında Teftiş Kurulu Başkanlığı ile ortaklaşa çalışmalar yürütülmektedir. Teftiş Kurulu Başkanlığı, İç Kontrol Başkanlığı, Genel Muhasebe ve Mali İşler Başkanlığı, İnsan Kaynakları Başkanlığı, Hazine Operasyonları Başkanlığı, Kredi Kartları Başkanlığı ve Bankacılık Operasyonları Başkanlığı’ndan temin edilen operasyonel kayıp verileri Risk Yönetimi Başkanlığı tarafından düzenli olarak analiz edilerek faaliyetler sırasında maruz kalınan risk faktörleri tespit edilmektedir. Bu tespitler Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Banka Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır. Operasyonel Risk Çerçevesi, Banka’nın maruz kaldığı tüm önemli riskleri, kategorileri itibarıyla ve çeşitli örneklerle kapsamlı olarak tanımlayan kurumsal bir sözlüktür. Yeni Ürün Geliştirme Yönetmeliği ise Banka bünyesinde yeni ürünlerin tasarımı ile mevcut ürün ve hizmetlerin revizyon/geliştirme çalışmalarındaki iş akışını ve bu akış içindeki görev, yetki ve sorumlulukları belirlemektedir. 2009 yılı içinde risk yönetimi çalışmaları ve uygulamaları kapsamında her iki doküman da güncellenmiştir. Ürün geliştirme sürecinde birimlerden gelen yeni ürün talepleri değerlendirilirken bu ürünlerin taşıdığı risk potansiyeli dikkate alınmakta ve Risk Yönetimi Başkanlığı tarafından bu risklerin giderilmesi için öneriler geliştirilmektedir. Teftiş Kurulu Başkanlığı ve İç Kontrol Başkanlığı ile Güvenli Bankacılık Müdürlüğü ve Yasal Uyum Müdürlüğü’nün de yeni ürünle ilgili görüşleri alınmaktadır. Basel II kapsamındaki Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik gereği Temel Gösterge Yaklaşımı kapsamında operasyonel risk sermaye gereksinimi solo ve konsolide bazda hesaplanmakta ve Operasyonel Riske Esas Tutar, Banka Üst Düzey Yönetimi’ne ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na yıllık olarak raporlanmaktadır. VakıfBank operasyonel risk ölçümünde nihai olarak ileri ölçüm yaklaşımını kullanmayı hedeflemektedir. Kredi Riski: Karşı tarafın, yükümlülüklerini kısmen ya da tamamen, sözleşme gerekliliklerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde kredi riskine maruz kalınmaktadır. Bankacılık Kanunu’nun kredi tanımını esas alan VakıfBank’ın kredi riski tanımı, tüm ürün ve faaliyetlerdeki kredi riskini içermektedir. Kredi portföyünün dağılımı ve yoğunlaşmaları (kredi türü, para birimi, vade, sektör, coğrafi bölge, kredi borçlusu, holding, grup, iştirak); portföy kalitesi (standart nitelikli krediler, takipteki krediler, aksayan krediler, kredi derecelendirme sisteminden elde edilen verilerin analizi); portföy analizi (durasyon, ortalama vade, faize duyarlılık) ve senaryo analizleri kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda saptanan bulgular, aylık raporlar ve münferit raporlarla Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi ve Banka Üst Düzey Yönetimi’nin dikkatine sunulmaktadır. Kredi yoğunlaşmalarının oluşturacağı riskleri belirlemek ve dengeli bir kredi portföyü oluşturmak amacıyla sektörel yoğunlaşma limitleri ve ülke riski limitleri belirlenmiştir. 2009 yılında, Banka’nın kredi politikası ve ekonomik değişimler dikkate alınarak yapılan limit güncelleme çalışmaları kapsamında sektörel yoğunlaşma limitleri güncellenmiştir. Basel II ve Avrupa Birliği sermaye yeterliliği düzenlemeleri ve uluslararası en iyi uygulamalar doğrultusunda kredi riski içsel yöntemlerinin uygulamaya konması, kredi riski yönetiminin temel hedefleri arasında yer almaktadır. Borçlunun kredi kalitesinin değerlendirilmesine yönelik olarak, derecelendirme ve skorlama modelleri kullanılmaktadır. 2008 yılında KOBİ Skorlama Modeli oluşturulmuş ve uygulamaya başlanmıştır. Ticari Krediler Skorlama Modeli konusunda sürdürülen çalışmalarda yazılım aşamasına gelinmiştir. Bireysel Krediler Skorlama Modeli’nin gözden geçirilmesiyle ilgili çalışmalar da devam etmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 81 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Olmayan Bağımsız Denetim Raporu, Mali Tablolar, Açıklama ve Dipnotlar VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 83 BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Yönetim Kurulu’na: Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı’nın (“Banka”) 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide olmayan bilançosu ile aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide olmayan gelir tablosu, nakit akış tablosu, özkaynak değişim tablosu ve önemli muhasebe politikaları ile diğer açıklayıcı notların bir özetini denetlemiş bulunuyoruz. Banka Yönetim Kurulunun Sorumluluğuna İlişkin Açıklama: Banka Yönetim Kurulu, rapor konusu finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Türkiye Muhasebe Standartları ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, açıklama ve genelgelere uygun olarak ve hata ya da suistimal dolayısıyla önemlilik arzeden ölçüde yanlış bilgi içermeyecek şekilde hazırlanmasını ve sunulmasını sağlayacak bir iç kontrol sistemi oluşturulması, uygun muhasebe politikalarının seçilmesi ve uygulanmasından sorumludur. Yetkili Denetim Kuruluşunun Sorumluluğuna İlişkin Açıklama: Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen finansal tablolar üzerinde görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve uluslararası denetim standartlarına uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. Finansal tabloların önemlilik arzedecek ölçüde bir hata içermediğine ilişkin makul güvence sağlayacak şekilde bağımsız denetim planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Bağımsız denetimde; finansal tablolarda yer alan tutarlar ve finansal tablo açıklama ve dipnotları hakkında denetim kanıtı toplamaya yönelik denetim teknikleri uygulanmış; bu teknikler istihdam ettiğimiz bağımsız denetçilerin insiyatifine bırakılmış, ancak, duruma uygun denetim teknikleri, finansal tabloların hazırlanması ve sunumu sürecindeki iç kontrollerin etkinliği dikkate alınarak ve uygulanan muhasebe politikalarının uygunluğu değerlendirilerek belirlenmiştir. Aşağıda belirtilen bağımsız denetim görüşünün oluşturulması için yeterli ve uygun denetim kanıtı sağlanmıştır. Bağımsız Denetçi Görüşü: Görüşümüze göre, ilişikteki konsolide olmayan finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla mali durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait faaliyet sonuçları ile nakit akımlarını 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 37 nci maddesi gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına ve BDDK tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, açıklama ve genelgelere uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmaktadır. İstanbul, 18 Şubat 2010 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Özkan Genç Sorumlu Ortak, Başdenetçi 84 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI TÜRK ANONİM ORTAKLIĞI’NIN 31 ARALIK 2009 TARİHİ İTİBARIYLA HAZIRLANAN YIL SONU KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL RAPORU Adres : Atatürk Bulvarı No:207 Kavaklıdere – Ankara Telefon : 0312 455 75 75 Faks : 0312 455 76 92 Elektronik site adresi : www.vakifbank.com.tr Elektronik posta adresi : [email protected] Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen “Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ”e göre hazırlanan yıl sonu konsolide olmayan finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır. • BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER • BANKA’NIN KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARI • İLGİLİ DÖNEMDE UYGULANAN MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR • BANKA’NIN MALİ BÜNYESİNE İLİŞKİN BİLGİLER • KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR • DİĞER AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR • BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Bu raporda yer alan konsolide olmayan finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve yorumlar ile Bankamız kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur. 18 Şubat 2010 Yusuf BEYAZIT Yönetim Kurulu Başkanı Ragıp DOĞU Sabahattin BİRDAL Bilal KARAMAN Yönetim Kurulu ve Yönetim Kurulu ve Genel Müdür ve Yönetim Denetim Komitesi Üyesi Denetim Komitesi Üyesi Kurulu Murahhas Üyesi Dr. Metin Recep ZAFER Ş. Mehmet BOZ Genel Müdür Yardımcısı Genel Muh. Mali İşler Başkanı Bu finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler: Ad-Soyad/Unvan : A. Sonat ŞEN/Müdür Telefon : 0 312 455 75 660 312 455 75 70 S. Buğra SÜRÜEL /Müdür Yrd. Faks : 0 312 455 76 920 312 455 76 92 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 85 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı BİRİNCİ BÖLÜM Genel Bilgiler Sayfa No: I. Banka’nın kuruluş tarihi, başlangıç statüsü, anılan statüde meydana gelen değişiklikleri ihtiva eden Banka’nın tarihçesi II. Banka’nın sermaye yapısı, yönetim ve denetimi doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakları, varsa bu hususlarda yıl içindeki değişiklikler ile dahil olduğu guruba ilişkin açıklama III. Banka’nın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve yardımcılarının nitelikleri varsa bunlarda meydana gelen değişiklikler ile Banka’da sahip oldukları paylara ilişkin açıklama 89 IV. Banka da nitelikli pay sahibi olan kişi ve kuruluşlara ilişkin açıklamalar 91 V. Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarını içeren özet bilgi 91 88 88 İKİNCİ BÖLÜM Konsolide Olmayan Finansal Tablolar I. Bilançolar - Aktif kalemler 92 II. Bilançolar - Pasif kalemler 93 III. Nazım hesaplar tablosu IV. Gelir tablosu 94 V. Özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo 96 VI. Özkaynak değişim tablosu 97 VII. Nakit akış tablosu 98 VIII. Kâr dağıtım tablosu 95 99 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikaları I. Sunum esaslarına ilişkin açıklamalar 100 II. Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar 100 III. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar 101 IV. Faiz gelir ve giderine ilişkin açıklamalar 101 V. Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar 101 VI. Finansal varlıklara ilişkin açıklamalar 101 VII. Finansal varlıklarda değer düşüklüğüne ilişkin açıklamalar 103 VIII. Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar 103 IX. Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar 103 X. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar ile bu varlıklara ilişkin borçlar hakında açıklamalar XI. Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar 103 XII. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar 104 103 XIII. Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar 104 XIV. Karşılıklar ve koşullu yükümlülüklere ilişkin açıklamalar 105 XV. 105 Çalışanların haklarına ilişkin yükümlülüklere ilişkin açıklamalar XVI. Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar 106 XVII. Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar 107 XVIII. İhraç edilen hisse senetlerine ilişkin açıklamalar 108 XIX. Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar 108 XX. 108 Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar XXI. Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklamalar 108 XXII. Diğer hususlar 108 86 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali Bünyeye İlişkin Bilgiler I. Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin açıklamalar 109 II. Kredi riskine ilişkin açıklamalar 112 III. Piyasa riskine ilişkin açıklamalar 118 IV. Operasyonel riske ilişkin açıklamalar 119 V. Kur riskine ilişkin açıklamalar 120 VI. Faiz oranı riskine ilişkin açıklamalar 122 VII. Likidite riskine ilişkin açıklamalar 126 VIII. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değeri ile gösterilmesine ilişkin açıklamalar 129 IX. Başkalarının nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemlere ilişkin açıklamalar 130 X. Faaliyet bölümlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar 130 BEŞİNCİ BÖLÜM Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar I. Bilançonun aktif hesaplarına ilişkin açıklama ve dipnotlar 131 II. Bilançonun pasif kalemlerine ilişkin açıklama ve dipnotlar 152 III. Nazım hesaplara ilişkin açıklama ve dipnotlar 159 IV. Gelir tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 164 V. Özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 169 VI. Nakit akış tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 170 VII. Bankanın dahil olduğu risk grubuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 173 VIII. Bankanın yurt içi, yurt dışı, kıyı bankacılığı bölgelerindeki şube veya iştirakler ile yurt dışı temsilciliklerine ilişkin açıklamalar 176 ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklama ve Dipnotlar I. Banka’nın faaliyetlerine ilişkin diğer açıklamalar 176 II. Banka’nın uluslararası derecelendirme kuruluşlarına yaptırmış olduğu derecelendirmeye ilişkin özet bilgiler 178 III. Bilanço sonrası hususlarla ilgili henüz sonuçlandırılmamış işlemler ve bunların finansal tablolara etkileri 179 IV. Kurlarda bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklanmaması finansal tablo kullanıcılarının finansal tablolar üzerinde değerlendirme yapmasını ve karar vermesini etkileyecek önemlilikteki değişikliklerin yabancı para işlemler ile kalemlere ve finansal tablolara olan etkisi ile Banka’nın yurt dışındaki faaliyetlerine etkisi 179 YEDİNCİ BÖLÜM Bağımsız Denetim Raporu I. Bağımsız denetim raporuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 179 II. Bağımsız denetçi tarafından hazırlanan açıklama ve dipnotlar 179 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 87 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Bilgiler I. Banka’nın kuruluş tarihi, başlangıç statüsü, anılan statüde meydana gelen değişiklikleri ihtiva eden Banka’nın tarihçesi Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı (“Banka”), 11 Ocak 1954 tarihinde 6219 sayılı “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu” ile hususi hukuk hükümlerine tabi olmak üzere T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne (“Vakıflar Genel Müdürlüğü”) verilen selahiyet çerçevesinde V nolu dipnotta, Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin özet bilgi kısmında sunulan faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kuruluşundan bu yana bir değişiklik olmamıştır. II. Banka’nın sermaye yapısı, yönetim ve denetimini doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakları, varsa bu hususlarda yıl içindeki değişiklikler ile dahil olduğu gruba ilişkin açıklama Banka’nın sermayesinde doğrudan veya dolaylı hakimiyeti söz konusu olan sermaye grubu Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla Banka’nın ödenmiş sermayesi 2,500,000 TL olup; bu sermaye her biri 1 Türk Lirası değerinde 2.500.000.000 adet paya bölünmüştür. Banka’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir. Ortaklar Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ve temsil ettiği mazbut vakıflar (A Grubu) Vakıfbank Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı (C Grubu) Mülhak vakıflar (B Grubu) Diğer mülhak vakıflar (B Grubu) Diğer gerçek ve tüzel kişiler (C Grubu) Halka açık (D Grubu) Toplam 88 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Hisse Adedi Hissenin Toplam İtibar Bedeli - bin TL Pay Oranı (%) 1.075.058.640 1,075,059 43.00 402.552.666 402,553 16.10 387.726.106 387,726 15.51 3.179.731 3,180 0.13 1.862.042 1,862 0.08 629.620.815 629,620 25.18 2.500.000.000 2,500,000 100.00 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) III. Banka’nın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları, varsa bunlarda meydana gelen değişiklikler ile bunların Banka’da sahip oldukları paylara ilişkin açıklama Adı Soyadı Görevi Göreve atanma tarihleri Öğrenim durumu Bankacılık ve İşletmecilik Dallarında İş Tecrübesi Yönetim Kurulu Yusuf BEYAZIT Başkan 21 Mart 2003 Lisansüstü 13 yıl Ragıp DOĞU (1) Başkan Vekili 6 Nisan 2005 Lisans 36 yıl Bilal KARAMAN Üye – Genel Müdür 22 Haziran 2005 Lisans 32 yıl Hasan ÖZER Üye 7 Şubat 2003 Lisans 25 yıl Serdar TUNÇBİLEK Üye 24 Temmuz 2007 Lisans 26 yıl Sabahattin BİRDAL Üye 21 Mart 2008 Lisans 25 yıl İsmail ALPTEKİN Üye 3 Nisan 2009 Lisans 11 yıl (2) Ramazan GÜNDÜZ Üye 3 Nisan 2009 Lisans 31 yıl Halim KANATCI(3) Üye 28 Nisan 2009 Lisans 36 yıl Ragıp DOĞU(1) Üye 7 Nisan 2009 Lisans 36 yıl Sabahattin BİRDAL Üye 21 Ağustos 2008 Lisans 25 yıl (2) Denetim Komitesi Denetçi Aydın SEÇKİN(4) Denetçi 25 Aralık 2009 Lisansüstü 2 yıl Faruk EROĞLU Denetçi 21 Mart 2003 Lisans 10 yıl VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 89 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Göreve atanma tarihleri Öğrenim durumu Bankacılık ve İşletmecilik Dallarında İş Tecrübesi 1 Mayıs 2000 Lisans 25 yıl 9 Ağustos 2004 Lisans 24 yıl 20 Eylül 2005 Lisans 20 yıl Genel Muhasebe ve Mali İşler, Planlama ve Performans, İnsan Kaynakları, Yatırım Bankacılığı ve İştirakler 13 Haziran 2006 Doktora 14 yıl Birgül DENLİ Hazine 15 Haziran 2006 Lisansüstü 16 yıl İhsan ÇAKIR Ticari Bankacılık, Kurumsal Bankacılık, Kurum Maaş Ödemeleri, Kurumsal İletişim ve Kurumsal Merkezleri ve Nakit Yönetim İşlemleri 30 Kasım 2007 Lisans 14 yıl Dr. M. Kürşad DEMİRKOL Yazılım Geliştirme Başkanlıkları, Hazine ve Dış Operasyonlar, Bankacılık Operasyonları, Ebis Operasyonları, Ebis Destek ve İş Analizi, Alternatif Dağıtım Kanalları Operasyonu 3 Aralık 2007 Doktora 9 yıl 28 Aralık 2007 Lisansüstü 17 yıl 5 Ocak 2009 Lisansüstü 8 yıl Adı Soyadı Görevi Genel Müdür Yardımcıları Tanju YÜKSEL Uluslararası İlişkiler ve Yatırımcı İlişkileri Şahin UĞUR Destek Hizmetleri Feyzi ÖZCAN Bireysel Bankacılık, Dağıtım Kanalları, Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı, Bölge Müdürlükleri, Bireysel Krediler Dr. Metin R. ZAFER Mehmet CANTEKİN Takip işleri Ömer ELMAS Hukuk İşleri (5) (1) 7 Nisan 2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda, aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini sürdüren Ragıp Doğu, Denetim Komitesi üyeliğine atanmıştır. (2) 3 Nisan 2009 tarihli Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan kararla İsmail Alptekin ve Ramazan Gündüz’ün yönetim kurulu üyesi olarak atanmasına karar verilmiş olup, İsmail Alptekin ve Ramazan Gündüz aynı tarih itibarıyla yemin ederek görevlerine başlamışlardır. (3) Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca, Başbakanlık kontenjanından Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere boş bulunan (A) grubu yönetim kurulu üyeliğine Halim Kanatcı seçilmiş ve 28 Nisan 2009 tarihi itibarıyla görevine başlamıştır. (4) 3 Nisan 2009 tarihli Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan karar uyarınca, (A) grubunu temsilen Banka’nın Denetim Kurulu Asil Üyeliği’ne seçilmiş bulunan Ahmet Tanyolaç 25 Aralık 2009 tarihi itibarıyla görevinden ayrılmış olup, aynı Genel Kurul kararı ile yedek üyeliğe seçilmiş olan Aydın Seçkin (A) grubu Denetim Kurulu Asil Üyesi olarak görevine başlamıştır. (5) 20 Kasım 2008 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda Ömer Elmas Hukuk İşlerinden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmış olup, 5 Ocak 2009 tarihi itibarıyla görevine başlamıştır. 90 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Banka’nın Ticari Krediler ve İstihbarat Müdürlükleri’nden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Doğan Pençe 10 Aralık 2009 tarihi itibarıyla istifa ederek görevinden ayrılmış olup, Doğan Pençe’nin istifası sonrası Ticari Krediler ve İstihbarat Müdürlükleri sorumlulukları geçici olarak Genel Müdür Bilal Karaman tarafından üstlenilmiştir. Daha önce Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Erkan Topal ve Mehmet Çekinmez ile aynı zamanda Denetim Komitesi Üyeliği görevini sürdüren Cem Demirağ görev sürelerinin bitimini müteakip Banka’daki görevlerinden ayrılmışlardır. Banka Yönetim Kurulu üyelerinden Hasan Özer’in Banka’nın halka açık olmayan kısmında 0.60 TL tutarında C grubu payı bulunmaktadır. Hasan Özer dışında yukarıdaki tabloda yer alan kişilerin Banka’nın halka açık olmayan kısmında payı bulunmamaktadır. IV. Banka’da nitelikli pay sahibi olan kişi ve kuruluşlara ilişkin açıklamalar Banka’nın sermayesinde doğrudan veya dolaylı hakimiyeti söz konusu olan sermaye grubu %43.00 pay ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür. Diğer bir nitelikli pay sahibi kuruluş ise %16.10 pay ile Vakıfbank Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı’dır. V. Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin özet bilgi Banka, 11 Ocak 1954 tarihinde 6219 sayılı “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu” çerçevesinde Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne verilen selahiyet ile kurulmuş olup; Banka’nın faaliyet alanları ve yapabileceği işler ilgili kanun ve Banka’nın Ana Sözleşmesi’nde aşağıdaki gibi tanımlanmıştır: • Menkul ve gayrimenkul mal ve kıymetler karşılığında ikrazlarda bulunmak, • Sigorta vesair ortaklıklar kurmak veya kurulmuş olanlara iştirak etmek, • Gayrimenkul alıp satmak, • Her türlü banka muamele ve hizmetlerini yapmak, • Vakıflar Genel Müdürlüğü ile mülhak vakıfların idaresinin Banka’ya tevdie lüzum görecekleri gayrimenkullerle işletmelerin, yapılacak anlaşmalarla gösterilecek esaslar dahilinde, rasyonel bir şekilde idare, idame ve işletilmeleri için lüzumlu bilumum muamele ve teşebbüslere (ticari, zirai, sınai) girişmek, • Mazbut ve mülhak vakıfların bankacılık hizmetlerini ve Vakıflar Genel Müdürlüğünün yapılacak anlaşmalar dahilinde veznedarlık işlerini yapmak amacıyla kurulmuştur. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, Banka’nın yurt içinde 543, yurt dışında 2 olmak üzere toplam 545 şubesi (31 Aralık 2008: yurt içinde 523, yurt dışında 2 olmak üzere toplam 525 şubesi) bulunmaktadır. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, Banka’nın personel sayısı 10,153 kişidir (31 Aralık 2008: 9,567 kişi). VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 91 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Bilançolar (Finansal Durum Tablosu) (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) I. II. 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 III. IV. 4.1 4.2 4.3 V. 5.1 5.2 5.3 VI. 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.3 VII. VIII. 8.1 8.2 IX. 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2 X. 10.1 10.2 XI. 11.1 11.2 11.2.1 11.2.2 XII. 12.1 12.2 12.3 12.4 XIII. 13.1 13.2 13.3 XIV. XV. 15.1 15.2 XVI. XVII. 17.1 17.2 XVIII. 18.1 18.2 XIX. AKTİF (VARLIKLAR) NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI GERÇEĞE UYGUN D FARKI K/Z'A YANSITILAN FV (Net) Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar Devlet Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Menkul Değerler Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan O.Sınıflandırılan FV Devlet Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Diğer Menkul Değerler Krediler BANKALAR PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net) Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Menkul Değerler KREDİLER VE ALACAKLAR Krediler ve Alacaklar Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Takipteki Krediler Özel Karşılıklar (-) FAKTORİNG ALACAKLARI VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net) Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Menkul Değerler İŞTİRAKLER (Net) Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler Konsolide Edilmeyenler Mali İştirakler Mali Olmayan İştirakler BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net) Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI Net) Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler Konsolide Edilmeyenler Mali Ortaklıklar Mali Olmayan Ortaklıklar KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR Finansal Kiralama Alacakları Faaliyet Kiralaması Alacakları Diğer Kazanılmamış Gelirler (-) RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar Yurt Dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net) Şerefiye Diğer YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net) VERGİ VARLIĞI Cari Vergi Varlığı Ertelenmiş Vergi Varlığı SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIKLAR (Net) Satış Amaçlı Durdurulan Faaliyetlere İlişkin DİĞER AKTİFLER AKTİF TOPLAMI Dipnot V-I-1 V-I-2 V-I-2 V-I-3 V-I-4 V-I-5 V-VII-1 V-I-6 V-I-7 V-I-8 V-I-9 V-I-10 V-I-11 V-I-12 V-I-13 V-I-14 V-I-15 V-I-16 V-I-17 TP 1,656,694 698 698 698 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP Toplam 1,392,941 3,049,635 38,123 38,821 38,123 38,821 17,297 17,297 20,826 21,524 - TP 825,741 6,901 6,901 6,901 - 245,530 3,400,614 3,400,614 12,753,102 12,753,102 23,761,896 23,627,978 440,589 23,187,389 2,118,967 1,985,049 2,075,831 2,075,831 142,008 142,008 134,414 7,594 446,091 301,369 144,722 2,493,028 2,212,777 10,750 2,175,301 26,726 10,810,759 10,810,759 148,790 10,661,969 1,422,642 1,386,876 35,766 100,158 100,158 - 2,738,558 3,400,614 3,400,614 14,965,879 10,750 14,928,403 26,726 34,572,655 34,438,737 589,379 33,849,358 2,118,967 1,985,049 3,498,473 3,462,707 35,766 142,008 142,008 134,414 7,594 546,249 401,527 144,722 2,648 3,201,333 3,201,333 6,397,648 9,181 6,388,467 19,512,373 19,427,285 74,388 19,352,897 1,455,822 1,370,734 1,915,921 1,915,921 56,780 56,780 49,186 7,594 382,431 235,100 147,331 2,554,652 1,583,997 10,750 1,566,288 6,959 10,989,926 10,989,926 60,510 10,929,416 1,555,417 1,520,332 35,085 100,158 100,158 - 2,557,300 3,201,333 3,201,333 7,981,645 19,931 7,954,755 6,959 30,502,299 30,417,211 134,898 30,282,313 1,455,822 1,370,734 3,471,338 3,436,253 35,085 56,780 56,780 49,186 7,594 482,589 335,258 147,331 - - - - - - 1,082,464 43,549 43,549 79,899 79,899 655 - 1,083,119 43,549 43,549 79,899 79,899 983,954 30,774 30,774 86,057 86,057 716 - 984,670 30,774 30,774 86,057 86,057 450,926 187,257 638,183 372,956 313,919 686,875 46,139,302 18,658,340 64,797,642 33,775,517 18,417,976 52,193,493 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 92 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP Toplam 1,279,045 2,104,786 40,146 47,047 40,146 47,047 15,634 15,634 24,512 31,413 - Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Bilançolar (Finansal Durum Tablosu) (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) PASİF KALEMLER MEVDUAT Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı Diğer ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR ALINAN KREDİLER PARA PİYASALARINA BORÇLAR Bankalararası Para Piyasalarına Borçlar İMKB Takasbank Piyasasına Borçlar Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net) Bonolar Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Tahviller FONLAR Müstakriz Fonlar Diğer MUHTELİF BORÇLAR DİĞER YABANCI KAYNAKLAR FAKTORİNG BORÇLARI KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR Finansal Kiralama Borçları Faaliyet Kiralaması Borçları Diğer Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri ( - ) RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR 11.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 11.3 Yurt Dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XII. KARŞILIKLAR 12.1 Genel Karşılıklar 12.2 Yeniden Yapılanma Karşılığı 12.3 Çalışan Hakları Karşılığı 12.4 Sigorta Teknik Karşılıkları (Net) 12.5 Diğer Karşılıklar XIII. VERGİ BORCU 13.1 Cari Vergi Borcu 13.2 Ertelenmiş Vergi Borcu XIV. SATIŞ AMAÇLI TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net) 14.1 Satış Amaçlı 14.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin XV. SERMAYE BENZERİ KREDİLER XVI. ÖZKAYNAKLAR 16.1 Ödenmiş Sermaye 16.2 Sermaye Yedekleri 16.2.1 Hisse Senedi İhraç Primleri 16.2.2 Hisse Senedi İptal Kârları 16.2.3 Menkul Değerler Değerleme Farkları 16.2.4 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.5 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları 16.2.7 İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.) Bedelsiz HisseSenetleri 16.2.8 Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) 16.2.9 Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları 16.2.10 Diğer Sermaye Yedekleri 16.3 Kâr Yedekleri 16.3.1 Yasal Yedekler 16.3.2 Statü Yedekleri 16.3.3 Olağanüstü Yedekler 16.3.4 Diğer Kâr Yedekleri 16.4 Kâr veya Zarar 16.4.1 Geçmiş Yıllar Kâr/Zararı 16.4.2 Dönem Net Kâr/Zararı I. 1.1 1.2 II. III. IV. 4.1 4.2 4.3 V. 5.1 5.2 5.3 VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. X. 10.1 10.2 10.3 10.4 XI. PASİF TOPLAMI Dipnot V-II-1 V-VII-1 V-II-2 V-II-3 V-II-4 V-II-5 V-II-6 V-II-7 V-II-8 V-I-15 V-II-9 V-II-10 V-II-11 V-II-11 TP 31,720,631 1,484,393 30,236,238 9,549 43,875 4,640,658 4,640,658 83,383 83,383 808,982 152,235 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP Toplam 12,931,092 44,651,723 112,275 1,596,668 12,818,817 43,055,055 30,259 39,808 4,322,235 4,366,110 1,502,724 6,143,382 1,502,724 6,143,382 83,383 83,383 50,503 859,485 148,149 300,384 6 6 6 6 TP 25,420,833 1,325,732 24,095,101 5,551 74,719 1,023,695 1,023,695 99,056 99,056 525,088 116,652 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP Toplam 11,699,444 37,120,277 123,825 1,449,557 11,575,619 35,670,720 21,576 27,127 5,695,675 5,770,394 663,407 1,687,102 663,407 1,687,102 99,056 99,056 71,150 596,238 234,306 350,958 16,427 16,427 16,947 16,947 520 520 787,429 319,100 295,632 172,697 160,238 160,238 - 20,926 3,889 17,037 3,833 3,833 - 808,355 322,989 295,632 189,734 164,071 164,071 - 653,999 253,982 261,621 138,396 177,913 177,913 - 20,508 4,925 15,583 2,495 2,495 - 674,507 258,907 261,621 153,979 180,408 180,408 - 7,226,323 2,500,000 1,202,442 723,918 410,856 1,138 - 154,618 154,618 154,618 - 7,380,941 2,500,000 1,357,060 723,918 565,474 1,138 - 5,683,305 2,500,000 909,517 723,918 120,115 25 - (12,306) (12,306) (12,306) - 5,670,999 2,500,000 897,211 723,918 107,809 25 - 66,530 - - 66,530 - 65,459 - - 65,459 - 2,272,675 353,012 1,713,233 206,430 1,251,206 1,251,206 - 2,272,675 353,012 1,713,233 206,430 1,251,206 1,251,206 1,520,590 279,893 1,056,276 184,421 753,198 753,198 - 1,520,590 279,893 1,056,276 184,421 753,198 753,198 45,633,303 19,164,339 64,797,642 33,780,811 18,412,682 52,193,493 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 93 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot A. I. 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.2 1.2.1 1.2.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.4 1.5 1.5.1 1.5.2 1.6 1.7 1.8 1.9 II. 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.1.7 2.1.8 2.1.9 2.1.10 2.1.11 2.1.12 2.1.13 2.2 2.2.1 2.2.2 III. 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.2.1 3.2.1.1 3.2.2.2 3.2.2 3.2.2.1 3.2.2.2 3.2.2.3 3.2.2.4 3.2.3 3.2.3.1 3.2.3.2 3.2.3.3 3.2.3.4 3.2.3.5 3.2.3.6 3.2.4 3.2.4.1 3.2.4.2 3.2.5 3.2.5.1 3.2.5.2 3.2.6 B. IV. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 V. 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 VI. BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III) GARANTİ ve KEFALETLER Teminat Mektupları Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler Diğer Teminat Mektupları Banka Kabulleri İthalat Kabul Kredileri Diğer Banka Kabulleri Akreditifler Belgeli Akreditifler Diğer Akreditifler Garanti Verilen Prefinansmanlar Cirolar T.C. Merkez Bankasına Cirolar Diğer Cirolar Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden Faktoring Garantilerinden Diğer Garantilerimizden Diğer Kefaletlerimizden TAAHHÜTLER Cayılamaz Taahhütler Vadeli, Aktif Değer Alım Satım Taahhütleri Vadeli, Mevduat Alım Satım Taahhütleri İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü Çekler İçin Ödeme Taahhütleri İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri Kredi Kartları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah. Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar Diğer Cayılamaz Taahhütler Cayılabilir Taahhütler Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri Diğer Cayılabilir Taahhütler TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Alım Satım Amaçlı İşlemler Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri Vadeli Döviz Alım İşlemleri Vadeli Döviz Satım İşlemleri Para ve Faiz Swap İşlemleri Swap Para Alım İşlemleri Swap Para Satım İşlemleri Swap Faiz Alım İşlemleri Swap Faiz Satım İşlemleri Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları Para Alım Opsiyonları Para Satım Opsiyonları Faiz Alım Opsiyonları Faiz Satım Opsiyonları Menkul Değerler Alım Opsiyonları Menkul Değerler Satım Opsiyonları Futures Para İşlemleri Futures Para Alım İşlemleri Futures Para Satım İşlemleri Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri Futures Faiz Alım İşlemleri Futures Faiz Satım İşlemleri Diğer EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI) EMANET KIYMETLER Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları Emanete Alınan Menkul Değerler Tahsile Alınan Çekler Tahsile Alınan Ticari Senetler Tahsile Alınan Diğer Kıymetler İhracına Aracı Olunan Kıymetler Diğer Emanet Kıymetler Emanet Kıymet Alanlar REHİNLİ KIYMETLER Menkul Kıymetler Teminat Senetleri Emtia Varant Gayrimenkul Diğer Rehinli Kıymetler Rehinli Kıymet Alanlar KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B) V-III-2-4 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-5 TP 13,306,535 4,294,507 4,287,299 856,655 161,158 3,269,486 4,130 4,130 3,078 7,825,442 7,817,760 61,292 2,001 2,839,123 735,839 4,043,910 135,591 4 7,682 7,682 1,186,586 1,186,586 66,090 33,051 33,039 924,063 447,000 180,959 296,104 196,433 98,216 98,217 71,982,783 15,481,970 13,710,326 1,068,035 270,923 2,152 233,158 197,376 56,500,813 981,862 261,065 9,234,986 41,580,523 3,897,517 544,860 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP 6,813,589 4,799,725 1,818,278 555,653 1,262,625 436,822 45,760 391,062 2,522,041 2,522,041 18,355 1,061 3,168 237,385 237,385 237,385 1,776,479 1,776,479 197,741 98,888 98,853 1,351,804 721,146 277,484 238,390 114,784 212,034 106,017 106,017 14,900 22,062,561 408,451 14,493 3,531 141,378 66,382 60 4,709 57,537 120,361 21,654,110 56,793 92,769 45,375 18,625,220 2,677,275 156,678 - Toplam 20,120,124 9,094,232 6,105,577 1,412,308 161,158 4,532,111 436,822 45,760 391,062 2,526,171 2,526,171 18,355 1,061 6,246 8,062,827 8,055,145 298,677 2,001 2,839,123 735,839 4,043,910 135,591 4 7,682 7,682 2,963,065 2,963,065 263,831 131,939 131,892 2,275,867 721,146 724,484 419,349 410,888 408,467 204,233 204,234 14,900 94,045,344 15,890,421 14,493 13,713,857 1,209,413 337,305 2,212 4,709 290,695 317,737 78,154,923 1,038,655 353,834 9,280,361 60,205,743 6,574,792 701,538 - TP 9,670,279 3,449,407 3,449,407 553,624 183,909 2,711,874 6,060,131 6,052,395 75,063 1,273,207 1,456,567 3,050,410 197,148 7,736 7,736 160,741 160,741 12,529 6,266 6,263 148,212 72,059 76,153 59,877,902 15,408,119 14,312,854 522,369 213,041 4,993 214,692 140,170 44,469,783 1,215,495 748,070 7,885,064 31,640,884 2,626,745 353,525 - 85,289,318 28,876,150 114,165,468 69,548,181 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 94 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP 7,131,591 4,561,670 2,063,290 767,022 159 1,296,109 513,161 192,409 320,752 1,970,897 1,970,897 13,240 1,082 219,160 218,945 218,702 243 215 215 2,350,761 2,350,761 12,016 6,008 6,008 2,277,945 855,118 868,064 285,643 269,120 60,800 19,836,062 370,231 14,785 3,602 101,000 107,369 860 4,798 29,942 107,875 19,465,831 55,497 306,292 30,400 17,194,560 1,815,280 63,802 26,967,653 Toplam 16,801,870 8,011,077 5,512,697 1,320,646 184,068 4,007,983 513,161 192,409 320,752 1,970,897 1,970,897 13,240 1,082 6,279,291 6,271,340 293,765 1,273,207 1,456,567 3,050,410 197,148 243 7,951 7,951 2,511,502 2,511,502 24,545 12,274 12,271 2,426,157 855,118 868,064 357,702 345,273 60,800 79,713,964 15,778,350 14,785 14,316,456 623,369 320,410 5,853 4,798 244,634 248,045 63,935,614 1,270,992 1,054,362 7,915,464 48,835,444 4,442,025 417,327 96,515,834 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla İlişkin Konsolide Olmayan Gelir Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 6,403,054 4,478,413 112,716 10,348 92,504 1,690,885 3,212 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 6,413,658 4,345,633 183,970 85,422 82,206 1,695,839 22,646 1,255,380 432,293 18,188 3,325,629 2,890,805 146,709 261,784 26,331 3,077,425 465,547 594,295 71,514 522,781 128,748 15 128,733 24,265 177,766 123,501 (6,439) 60,704 311,216 4,056,219 981,325 1,532,720 1,542,174 1,316,295 356,898 20,588 4,438,967 3,906,897 232,082 227,615 72,373 1,974,691 466,215 633,819 63,026 570,793 167,604 10 167,594 25,499 89,720 58,962 (7,608) 38,366 312,704 2,868,829 624,319 1,319,172 925,338 1,542,174 (290,968) (311,128) 20,160 1,251,206 - 925,338 (172,140) (194,149) 22,009 753,198 - - - V-IV-12 1,251,206 753,198 III-XXII 0.5005 0.3013 Dipnot I. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.5.1 1.5.2 FAİZ GELİRLERİ Kredilerden Alınan Faizler Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 1.5.3 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 1.5.4 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan 1.6 Finansal Kiralama Gelirleri 1.7 Diğer Faiz Gelirleri II. FAİZ GİDERLERİ 2.1 Mevduata Verilen Faizler 2.2 Kullanılan Kredilere Verilen Faizler 2.3 Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler 2.4 İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler 2.5 Diğer Faiz Giderleri III. NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ [ I - II ] IV. NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ 4.1 Alınan Ücret ve Komisyonlar 4.1.1 Gayri Nakdi Kredilerden 4.1.2 Diğer 4.2 Verilen Ücret ve Komisyonlar 4.2.1 Gayri Nakdi Kredilere 4.2.2 Diğer V. TEMETTÜ GELİRLERİ VI. TİCARİ KÂR/ZARAR (Net) 6.1 Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı/Zararı 6.2 Türev Finansal İşlemlerden Kâr/Zarar 6.3 Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı VII. DİĞER FAALİYET GELİRLERİ VIII. FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII) IX. KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-) X. DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-) XI. NET FAALİYET KÂRI/ZARARI (VIII-IX-X) XII. BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI XIII. ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KÂR/ZARAR XIV. NET PARASAL POZİSYON KÂRI/ZARARI XV. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV) XVI. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI 16.1 Cari Vergi Karşılığı 16.2 Ertelenmiş Vergi Geliri XVII. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI) XVIII. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER 18.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri 18.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Kârları 18.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri XIX. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-) 19.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış 19.2 Zararları 19.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri XX. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX) XXI. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 21.1 Cari Vergi Karşılığı 21.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XXII. DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI) XXIII. NET DÖNEM KÂR/ZARARI (XVII+XXII) Hisse Başına Kâr/Zarar (Tam TL) V-IV-1 V-IV-1 V-IV-1 V-IV-2 V-IV-2 V-IV-2 V-IV-3 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-5 V-IV-6 V-IV-7 V-IV-11 V-IV-12 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 95 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla İlişkin Konsolide Olmayan Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablo (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ Dipnot Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 V-V-1 I. MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN 400,004 (113,245) II. MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI - - III. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI - - IV. YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI - - V. NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) - - VI. YURT DIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı) - - VII. MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ - - VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI IX. DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ X. DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER XI. DÖNEM KÂRI/ZARARI 11.1 Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kâr-Zarara Transfer) 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 11.3 Yurt Dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım 11.4 XII. V-V-1 (69,246) 16,210 458,736 (166,281) 1,251,206 753,198 (9,873) 44,324 - - - - Diğer 1,261,079 708,874 DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KÂR/ZARAR 1,709,942 586,917 V-V-1 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 96 125,202 (66,470) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler Hataların Düzeltilmesinin Etkisi Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi Yeni Bakiye (I+II) II. 2.1 2.2 III. - - - XIX. Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü XX. 20.1 V-V-1 - XVIII. Diğer Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhracı Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı 12.1 12.2 XIII. XIV. XV. V-V-5 - - - - - - - Dönem Sonu Bakiyesi 2,500,000 - - Diğer Sermaye Artırımı XII. Yedeklere Aktarılan Tutarlar İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi XI. - - - 18.3 Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik X. 18.2 Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik IX. - Kur Farkları VIII. - - Dağıtılan Temettü İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz Hisse Senetleri VII. 18.1 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları VI. - - Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları V. - - - Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı 4.2 XVIII. Kâr Dağıtımı Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı 4.1 - XVII. Dönem Net Kârı veya Zararı Riskten Korunma Fonları (Etkin Kısım) IV. - - - Menkul Değerler Değerleme Farkları - 2,500,000 XVI. Diğer Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış III. Dönem İçindeki Değişimler Önceki Dönem Sonu Bakiyesi Cari Dönem – 31 Aralık 2009 II. I. - 2,500,000 20.3 Diğer Dönem Sonu Bakiyesi - 20.2 Yedeklere Aktarılan Tutarlar - - - - - XVII. Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi XIII. - - Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik XII. - - - - Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik XI. Hisse Senedi İhracı Kur Farkları X. İç Kaynaklardan İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.) Bedelsiz Hisse Senetleri IX. - - XVI. Hisse Senedi İptal Kârları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları VIII. XV. Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları VII. - - 14.2 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı 6.2 - - - Sermaye Artırımı Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı 6.1 V-V-1 Nakden Riskten Korunma Fonları (Etkin Kısım) VI. 2,500,000 - - - 2,500,000 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Ödenmiş Sermaye Ödenmiş Enf. Düzeltme Farkı Sermaye XIV. Menkul Değerler Değerleme Farkları V. Dipnot 14.1 Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış IV. Dönem İçindeki Değişimler Dönem Başı Bakiyesi I. Önceki Dönem – 31 Aralık 2008 ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER 723,918 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 723,918 723,918 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 723,918 - - - 723,918 Hisse Senedi İhraç Primleri - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Hisse Senedi İptal Kârları 353,012 - 73,119 73,119 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 279,893 279,893 - 100,262 100,262 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 179,631 - - - 179,631 Yasal Yedek Akçeler VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 1,713,233 - 656,957 - 656,957 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1,056,276 1,056,276 - 760,154 - 760,154 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 296,122 - - - 296,122 Olağanüstü Yedek Akçe 206,430 - 22,009 - 22,009 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 184,421 184,421 - 35,970 - 35,970 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 148,451 - - - 148,451 Diğer Yedekler 1,251,206 - (753,198) - (753,198) 1,251,206 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 753,198 753,198 - (888,500) (142,200) (1,030,700) 753,198 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1,030,700 - - - 1,030,700 Dönem Net Kârı / (Zararı) İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Statü Yedekleri - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - (7,886) - (7,886) - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 7,886 - - - 7,886 Geçmiş Dönem Kârı / (Zararı) 565,474 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 457,665 - - 107,809 107,809 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - (167,621) - 275,430 - - - 275,430 Menkul Değerler Değerleme Farkları 1,138 - 1,113 - 1,113 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 25 25 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 25 - - - 25 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık YDF 66,530 - - - - - - - - - - - - - - - - 1,071 - - - - - - - - 65,459 65,459 - - - - - - - - - - - - - - - - 1,340 - - - - - - 64,119 - - - 64,119 Ortaklıklardan Bedelsiz Hisse Senetleri - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Riskten Korunma Fonları - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Satış A./ Durdurulan F. İlişkin Dur.V. Bir.Değ.F. 7,380,941 - - - - 1,251,206 - - - - - - - - - - 1,071 - - - - - 457,665 - - 5,670,999 5,670,999 - - (142,200) (142,200) 753,198 - - - - - - - - - - 1,340 - - - - - (167,621) 5,226,282 - - - 5,226,282 Azınlık Payları Hariç Toplam Özkaynaklar - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Azınlık Payları 7,380,941 - - - - 1,251,206 - - - - - - - - - - 1,071 - - - - - 457,665 - - 5,670,999 5,670,999 - - (142,200) (142,200) 753,198 - - - - - - - - - - 1,340 - - - - - (167,621) - 5,226,282 - - - 5,226,282 Toplam Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla İlişkin Konsolide Olmayan Özkaynak Değişim Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 97 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla İlişkin Konsolide Olmayan Nakit Akış Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot A. 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Kârı Alınan Faizler Ödenen Faizler Alınan Temettüler Alınan Ücret ve Komisyonlar Elde Edilen Diğer Kazançlar Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler Ödenen Vergiler Diğer 1.2 Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim 1.2.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış 1.2.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z’a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV’larda Net (Artış) Azalış 1.2.3 Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış 1.2.4 Kredilerdeki Net (Artış) Azalış 1.2.5 Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış 1.2.6 Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış) 1.2.7 Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış) 1.2.8 Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış) 1.2.9 Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış) 1.2.10 Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış) Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 2,895,248 6,738,087 (3,388,246) 11,208 465,547 (193,937) 447,995 (1,143,261) (315,655) 273,510 258,184 6,310,344 (4,450,924) 18,235 466,215 117,604 107,328 (1,247,094) (232,473) (831,051) 5,398,417 229 1,684,287 222,214 (12,872) (5,428,919) 48,787 706,487 6,893,492 (1,384,302) 4,575,515 (314,309) (7,262,391) (176,084) 723,216 7,524,723 1,086,143 (119,225) 8,293,665 1,942,471 (6,933,449) (204,034) (2,000) 2,140 (64,983) 49,060 (11,843,047) 4,431,703 (467,189) 981,147 (20,280) (1,794) (140,098) 37,448 (4,443,967) 4,240,695 (803,484) 928,203 (21,037) V-I-5 V-VI-1 V-VI-1 I. Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı B. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI II. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 İktisap Edilen Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Elden Çıkarılan Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Diğer C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI III. Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit (16,427) (150,479) 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı İhraç Edilen Sermaye Araçları Temettü Ödemeleri Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler Diğer (16,427) - (142,200) (8,279) - IV. Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi 5,304 4,219 V. Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış 1,349,093 1,592,177 VI. Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar V-VI-4 6,831,038 5,238,861 VII. Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar V-VI-4 8,180,131 6,831,038 V-I-7,V-I-8 V-I-8 V-VI-1 İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 98 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla İlişkin Konsolide Olmayan Kâr Dağıtım Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot I. DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 DÖNEM KÂRI ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi) Gelir Vergisi Kesintisi Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler A. NET DÖNEM KÂRI 1.3 DİĞER YEDEKLERE SINIFLANAN ERTELENMİŞ VERGİ GELİRİ B. ERTELENMİŞ VERGİ GELİRİ SONRASI NET DÖNEM KÂRI 1.4 1.5 1.6 GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR C. DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KÂRI 1.7 ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ 1.7.1 Hisse Senedi Sahiplerine 1.7.2 İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine 1.7.3 Katılma İntifa Senetlerine 1.7.4 Kâra İştirakli Tahvillere 1.7.5 Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine 1.8 PERSONELE TEMETTÜ (*) 1.9 YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ 1.10 ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ 1.10.1 Hisse Senedi Sahiplerine 1.10.2 İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine 1.10.3 Katılma İntifa Senetlerine 1.10.4 Kâra İştirakli Tahvillere 1.10.5 Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine 1.11 İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE 1.12 STATÜ YEDEKLERİ 1.13 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER 1.14 DİĞER YEDEKLER 1.15 ÖZEL FONLAR V-IV-11 V-IV-11 V-IV-11 V-V-5 V-V-5 V-V-5 V-V-5 II. YEDEKLERDEN DAĞITIM 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.4 2.5 DAĞITILAN YEDEKLER İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER ORTAKLARA PAY Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE PAY YÖNETİM KURULUNA PAY III. HİSSE BAŞINA KÂR 3.1 3.2 3.3 3.4 HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) IV. HİSSE BAŞINA TEMETTÜ 4.1 4.2 4.3 4.4 HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) Cari Dönem 31 Aralık 2009 Önceki Dönem 31 Aralık 2008 1,542,174 (290,968) (311,128) 20,160 925,338 (172,140) (194,149) 22,009 1,251,206 753,198 (20,160) (22,009) 1,231,046 731,189 (61,553) (61,552) (36,560) (36,559) 1,107,941 658,070 - (656,957) (1,113) - - 0.5005 50.05 - 0.3013 30.13 - - - (*) TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı gereğince, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin hesaplanan 79,200 TL (31 Aralık 2008: 68,600 TL) tutarındaki personele verilecek temettü, gelir tablosunda muhasebeleştirilerek dönem net kârı/zararı içerisinde dikkate alınmıştır. İlişikteki notlar, bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 99 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikaları I. Sunum esaslarına ilişkin açıklama Banka muhasebe kayıtlarını, konsolide olmayan finansal tablolarını ve bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlarını, 1 Kasım 2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun (“Bankacılık Kanunu”) “Muhasebe ve Raporlama” başlıklı 37 nci maddesi hükümleri gereğince Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK” veya “Kurum”) tarafından yayımlanan ve 1 Kasım 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe konulan “Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile beraber Türkiye Muhasebe Standartları (“TMS”), Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TFRS”), bunlara ilişkin ek ve yorumlara (tümü “Raporlama Standartları”) uygun olarak düzenlemektedir. Finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar, alımsatım amaçlı türev finansal varlıklar ve borçlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve borsada işlem gören iştirak ve bağlı ortaklıklar ile elden çıkarılacak kıymetler haricinde tarihi maliyet esasına göre hazırlanmıştır. II. Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar Finansal araçların kullanım stratejisi Banka’nın temel faaliyet alanı bireysel bankacılık, kurumsal bankacılık, özel bankacılık, döviz, para piyasaları ve menkul kıymet işlemleri ile uluslararası bankacılık hizmetlerini kapsayan bankacılık faaliyetlerinden oluşmaktadır. Banka, faaliyetlerinin doğası gereği finansal araçları yoğun olarak kullanmaktadır. Banka ana fonlama kaynağı olarak çeşitli vade dilimlerinde mevduat kabul etmekte ve bu yolla topladığı kaynakları yüksek getirisi olan ve kaliteli finansal aktiflerde değerlendirmeye özen göstermektedir. Mevduat dışında Banka’nın en önemli fon kaynakları özkaynaklar ve yurt dışı finansal kurumlardan sağlanan, genelde orta ve uzun vadeli kredilerdir. Banka, kullandığı kaynakların ve çeşitli finansal aktiflere yapılan plasmanların risk ve getiri açısından dengesini kurarak, riskleri azaltan ve kazançları yüksek tutan etkin bir aktif-pasif yönetimi stratejisi takip etmektedir. Bunun gereği olarak uzun vadeli plasmanların daha yüksek faiz oranı taşıması hususuna özellikle dikkat edilmektedir. Likidite yönetiminde aktif ve pasiflerin vade yapılarının dikkate alınması esastır. Aktif-pasif yönetiminin temel hedefi Banka’nın likidite riski, faiz riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar dahilinde tutmak; aynı zamanda kârlılığı artırmak ve Banka’nın özkaynaklarını güçlendirmektir. Krediler ve menkul kıymetlere yapılan plasmanlar vade yapıları ve piyasa koşulları çerçevesinde Banka’nın faaliyet alanları için hesaplanan ortalama getirinin üzerinde getiri elde edilen alanlardır. Bankalara yapılan plasmanlar likidite yönetimi açısından daha kısa vadeli ve genelde daha düşük getirilidir. Banka, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz ve fiyat hareketleri karşısında, belirlenen sınırlamalar dahilinde ve piyasa koşullarına göre çeşitli pozisyonlar alabilmektedir. Banka satılmaya hazır ve diğer portföylerdeki yabancı para cinsinden sermaye araçları ve diğer yabancı para cinsi işlemler dolayısıyla maruz kaldığı kur risklerini yabancı para aktif ve pasiflerin genel dengesini kuran riskten korunma yapılandırmalarıyla ve çeşitli türev araçlar vasıtasıyla karşılamakta ve kontrol etmektedir. Yasal limitler ve Banka’nın iç kontrol düzenlemeleri dahilinde döviz pozisyonu izlenmekte olup, döviz pozisyonu piyasa şartları göz önüne alınarak belirlenen döviz cinslerinden oluşan bir sepet dengesine göre oluşturulmaktadır. Faiz oranından kaynaklanan risklere karşı uygulanan riskten korunma yöntemleri esas olarak sabit ve değişken faizli varlık ve yükümlülükleri vade yapılarını da dikkate alan bir dengede tutmak şeklindedir. 100 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar İşlemler, Banka’nın fonksiyonel para birimi olan TL olarak kaydedilmektedir. Yabancı para cinsinden gerçekleştirilen işlemler, işlemlerin gerçekleştirildiği tarihlerdeki geçerli olan kurlardan kayıtlara alınmaktadır. Dönem sonlarında bakiye yabancı para cinsinden parasal varlık ve yükümlülükler, dönem sonu Banka gişe döviz alış kurlarından evalüasyona tabi tutularak TL’ye çevrilmekte ve oluşan kur farkları, kambiyo işlemleri kârı veya zararı olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar tarihi maliyet cinsinden ölçülmesi durumunda işlem tarihindeki döviz kuru ile Türk parasına dönüştürülerek, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmesi durumunda ise gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kuru ile Türk parasına çevrilerek muhasebeleştirilmektedir. III. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar Banka’nın türev finansal araçları ağırlıklı olarak yabancı para swap işlemleri, faiz swapları, vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile para alım-satım opsiyonlarından oluşmaktadır. Banka, türev işlemlerini, TMS 39 – Finansal Araçlar: Muhasebe ve Ölçme standardı hükümleri uyarınca alım-satım amaçlı işlemler olarak sınıflandırmaktadır. Türev işlemlerin ilk olarak kayda alınmasında elde etme maliyetleri dikkate alınmakta ve bunlara ilişkin işlem maliyetleri elde etme maliyetlerine dahil edilmektedir. Türev işlemlerden doğan yükümlülük ve alacaklar sözleşme tutarları üzerinden nazım hesaplara kaydedilmektedir. Türev işlemler kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte ve gerçeğe uygun değerin pozitif veya negatif olmasına göre “Alım-satım amaçlı türev finansal varlıklar” veya “Alım-satım amaçlı türev finansal borçlar” hesaplarında bilanço içerisinde gösterilmektedir. Yapılan ölçüm sonucu ilgili türev finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişimler, gelir tablosuna yansıtılmaktadır. IV. Faiz gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar Faiz gelir ve giderleri tahakkuk esasına göre etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmektedir. Etkin faiz, finansal varlık ya da yükümlülüğün ömrü süresince tahmin edilen nakit ödemeleri ve akımlarını defter değerine iskontolayan orandır. Etkin faiz oranı bir finansal varlık ya da yükümlülüğün kayıtlara alınmasıyla hesaplanmakta ve müteakip olarak değiştirilmemektedir. Etkin faiz oranı hesaplaması, etkin faizin ayrılmaz bir parçası olan iskonto ve primleri, ödenen ya da alınan ücret ve komisyonları ve işlem maliyetlerini kapsamaktadır. İşlem maliyetleri, finansal bir varlık ya da yükümlülüğün iktisap edilmesi, ihraç edilmesi ya da elden çıkarılması ile direkt ilişkili olan ek maliyetlerdir. İlgili mevzuat gereğince donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte, tahsil edildikleri zaman faiz geliri olarak kaydedilmektedir. V. Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar Ücret ve komisyon gelir ve giderleri, ücret ve komisyonun niteliğine göre tahakkuk esasına göre veya etkin faiz yöntemine dahil edilerek hesaplanmakta, sözleşmeler yoluyla sağlanan ya da üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı yoluyla sağlanan gelirler gerçekleştikleri dönemlerde kayıtlara alınmaktadır. VI. Finansal varlıklara ilişkin açıklamalar Finansal varlıklar; nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar hariç bütün finansal varlıklar ilk kayda alınmalarında işlem maliyetlerini de içeren elde etme maliyeti ile muhasebeleştirilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 101 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Finansal varlıklar; alım-satım amaçlı finansal varlıklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer esasına göre ölçülmekte ve değerleme sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Faiz getirili alım-satım amaçlı finansal varlıkların elde tutulması süresince kazanılan faiz gelirleri ile ilgili finansal varlıkların gerçeğe uygun değerleri ile elde etme maliyetleri arasındaki fark, gelir tablosunda faiz gelirleri içinde gösterilmekte olup, söz konusu finansal varlıkların vadesinden önce elden çıkarılması sonucunda oluşan kâr veya zarar sermaye piyasası işlemleri kârı/zararı hesabında muhasebeleştirilmektedir. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vade sonuna kadar elde tutulma niyetiyle edinilen, fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadeleri bulunan ve kredi ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Önceden vadeye kadar elde tutulan yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlıklar bulunmamaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ilk kayda alımlarını müteakip, varsa değer düşüklüğü için ayrılan karşılıklar düşülerek, etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden muhasebeleştirilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklar, kredi ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve alım-satım amaçlılar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların ilk kayda alınmaları maliyet bedelleri üzerinden olup, müteakip dönemlerde değerlemesi ilgili finansal varlıkların gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılmaktadır. Aktif bir piyasada işlem görmeyen yatırımlar için gerçeğe uygun değer, değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmakta; faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli piyasalarda işlem gören benzer menkul değerlerin piyasa fiyatları baz alınarak gerçeğe uygun değer tespiti yapılmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan, ilgili finansal varlıkların etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyetleri ile gerçeğe uygun değerleri arasındaki farkı ifade eden gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplar özkaynak kalemleri içerisinde “Menkul Değerler Değerleme Farkları” hesabında gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların elden çıkarılması durumunda, gerçeğe uygun değerle ölçüm sonucu özkaynak hesaplarında oluşan değerleme farkları gelir tablosuna aktarılmaktadır. Menkul değerlerin alım ve satım işlemleri teslim tarihinde muhasebeleştirilmektedir. Kredi ve alacaklar, borçluya para, mal ve hizmet sağlama yoluyla yaratılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Krediler sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal varlıklardır. Krediler elde etme maliyetleri ile kayıtlara alınmakta olup, müteakip ölçümleri etkin faiz yöntemi ile itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden yapılmaktadır. Kredilerin teminatı olarak alınan varlıklar için ödenen harç, işlem gideri ve bunun gibi diğer masraflar işlem maliyetinin bir bölümü olarak kabul edilmekte ve müşteriye yansıtılmaktadır. İştirak ve bağlı ortaklıklara ilişkin açıklamalar Bağlı ortaklıklar, Banka’nın faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücüne sahip olduğu işletmelerdir. Konsolide olmayan finansal tablolarda bağlı ortaklıklar TMS 39 – Finansal Araçlar: Muhasebe ve Ölçme standardına göre muhasebeleştirilmektedir. Teşkilatlanmış piyasalarda işlem gören ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenebilen bağlı ortaklıklar, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen bağlı ortaklıklar, varsa değer düşüklüğü ile ilgili karşılıklar ayrıldıktan sonra, maliyet bedelleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. 102 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) İştirakler konsolide olmayan finansal tabloların hazırlanmasında satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılmakta; gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenebilen iştirakler, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen iştirakler, varsa değer düşüklüğü ile ilgili karşılıklar ayrıldıktan sonra, maliyet bedelleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. VII. Finansal varlıklarda değer düşüklüğüne ilişkin açıklamalar Banka, her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususunu değerlendirir ve anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda ilgili değer düşüklüğü tutarını tespit eder. Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca, ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın (zarar/kayıp olayı) meydana geldiğine ve söz konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda oluşması beklenen kayıpların olasılığı yüksek dahi olsa muhasebeleştirilmemektedir. Kullandırılan kredilerin tahsil edilemeyeceğine ilişkin bulguların varlığı halinde ilgili krediler; 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ve daha sonrasında bu yönetmeliğe yapılan değişiklikler çerçevesinde sınıflandırılmakta ve ayrılması gerekli özel ve genel karşılıklar ayrılmaktadır. Bu çerçevede ayrılan karşılıklar, ilgili dönemin kâr/zarar hesaplarına aktarılmaktadır. VIII. Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar Finansal varlıklar ve borçlar, Banka’nın netleştirmeye yönelik bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olması ve ilgili finansal varlık ve borcu net tutarları üzerinden tahsil etme/ödeme niyetinde olması; veya ilgili finansal varlığı ve borcu eş zamanlı olarak sonuçlandırma hakkına sahip olması durumlarında bilançoda net tutarları üzerinden gösterilmektedir. IX. Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar Tekrar geri alım anlaşmaları çerçevesinde satılan menkul kıymetler (“repo”) bilanço hesaplarında takip edilmektedir. Repo anlaşması çerçevesinde müşterilere satılan devlet tahvili ve hazine bonoları ilgili menkul değer hesapları altında “Repoya Konu Edilenler” olarak sınıflandırılmakta ve Banka portföyünde tutuluş amaçlarına göre gerçeğe uygun değerleri veya etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden ölçülmektedir. Repo işlemlerinden elde edilen fonlar ise pasif hesaplarda ayrı bir kalem olarak yansıtılmakta ve faiz gideri için reeskont kaydedilmektedir. Geri satım taahhüdü ile alınmış menkul kıymetler (“ters repo”) ise “Para Piyasalarından Alacaklar” ana kalemi altında ayrı bir kalem olarak gösterilmektedir. Ters repo ile alınmış menkul kıymetlerin alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için gelir reeskontu hesaplanmaktadır. X. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar ile bu varlıklara ilişkin borçlar hakkında açıklamalar Banka’nın satış amaçlı duran varlığı ve durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. XI. Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar Banka’nın maddi olmayan duran varlıkları yazılım programlarından oluşmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar, TMS 38 – Maddi Olmayan Duran Varlıklar standardı uyarınca kayıtlara maliyet bedelleri üzerinden alınmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 103 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Maddi olmayan duran varlıkların maliyetleri, 31 Aralık 2004 tarihinden önce aktife giren varlıklar için aktife girdikleri tarihten yüksek enflasyon döneminin sona erdiği tarih kabul edilen 31 Aralık 2004’e kadar geçen süre dikkate alınıp enflasyon düzeltmesine tabi tutularak daha sonraki tarihteki girişler ise ilk alış bedelleri dikkate alınarak finansal tablolara yansıtılmıştır. Banka, maddi olmayan duran varlıklara ilişkin tükenme paylarını, ilgili varlıkların faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemini kullanarak enflasyona göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayırmaktadır. Banka değer düşüklüğü ile ilgili bir belirtinin mevcut olması durumunda ilgili varlığın geri kazanılabilir tutarını TMS 36 – Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardı çerçevesinde tahmin etmekte ve geri kazanılabilir tutarın ilgili varlığın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. XII. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar Maddi duran varlıklar, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan dönem için enflasyona göre düzeltilmiş maliyet tutarları ile izlenmektedir. Daha sonraki dönemlerde maddi duran varlıklar için herhangi bir enflasyon düzeltmesi yapılmamış, 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyona göre endekslenmiş tutarlar maliyet tutarı olarak kabul edilmiştir. 1 Ocak 2005 tarihinden sonra satın alınan maddi duran varlıklar maliyetlerinden varsa kur farkı ve finansman giderleri gibi tutarlar düşüldükten sonra kalan değerleriyle kayıtlara yansıtılmaktadır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazanç ve kayıplar net elden çıkarma hasılatı ile ilgili maddi duran varlığın net defter değeri arasındaki fark olarak hesaplanmakta ve ilgili dönemin gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır. Muhasebe tahminlerinde, cari döneme önemli bir etkisi olan ya da sonraki dönemlerde önemli bir etkisi olması beklenen değişiklik bulunmamaktadır. Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmini ekonomik ömür olarak öngörülen süreler aşağıdaki gibidir. Maddi Duran Varlıklar Binalar Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl) Amortisman Oranı (%) 50 2 Büro makine, mobilya mefruşat ve taşıtlar 5-10 10-20 Finansal kiralama yoluyla edinilen varlıklar 4-5 20-25 Banka, her bir raporlama tarihi itibarıyla varlıklarının değer düşüklüğüne uğramış olabileceğine dair herhangi bir belirtinin bulunup bulunmadığını değerlendirmekte; böyle bir belirtinin mevcut olması durumunda ilgili varlığın geri kazanılabilir tutarını TMS 36 – Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardı çerçevesinde tahmin etmekte ve geri kazanılabilir tutarın ilgili varlığın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. XIII. Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar Finansal kiralama işlemleri Finansal kiralama yoluyla edinilen maddi duran varlıklar Banka’nın aktifinde varlık, pasifinde ise kiralama işlemlerinden borçlar olarak kaydedilmektedir. Bilançoda varlık ve borç olarak yer alan tutarların tespitinde, varlıkların gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin bugünkü değerlerinden küçük olanı esas alınarak, kiralamadan doğan finansman maliyetleri, kiralama süresi boyunca sabit bir faiz oranı oluşturacak şekilde dönemlere yayılmaktadır. 104 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Finansal kiralama yoluyla edinilen varlıkların değerinde meydana gelmiş azalma ve varlıklardan gelecekte beklenen yarar, varlığın defter değerinden düşükse, kiralanan varlıklar net gerçekleşebilir değeri ile değerlenmektedir. Finansal kiralama yoluyla alınan varlıklara, maddi duran varlıklar için uygulanan esaslara göre amortisman hesaplanmaktadır. Faaliyet kiralaması işlemleri Faaliyet kiralamaları kapsamında yapılan kira ödemeleri kira süresi boyunca, eşit tutarlarda gider kaydedilmek suretiyle gelir tablosunda muhasebeleştirilmektedir. XIV. Karşılıklar ve koşullu yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda karşılık muhasebeleştirilmektedir. Karşılıklar, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Banka yönetimi tarafından yapılan en iyi tahminine göre hesaplanır ve etkisinin önemli olduğu durumlarda bugünkü değerine indirmek için iskonto edilir. Tutarın yeterince güvenilir olarak ölçülemediği ve yükümlülüğün yerine getirilmesi için Banka’dan kaynak çıkma ihtimalinin bulunmadığı durumlarda söz konusu yükümlülük “koşullu” olarak kabul edilmekte ve dipnotlarda açıklanmaktadır. Koşullu varlıklar geçmiş olaylardan kaynaklanan ve Banka’nın tam anlamıyla kontrolünde bulunmayan, bir veya daha fazla kesin mahiyette olmayan olayın ileride gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilecek olan varlıklardır. Banka koşullu varlıkları finansal tablolara yansıtmamaktadır ancak ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak yansıtılmalarını teminen koşullu varlıklarını sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Ekonomik faydanın Banka’ya girmesi neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına dahil edilmekte, ekonomik fayda girişinin muhtemel hale gelmesi durumunda ise söz konusu koşullu varlık finansal tablo dipnotlarında gösterilmektedir. XV. Çalışanların haklarına ilişkin yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Kıdem tazminatı karşılığı Türk İş Kanunu’na göre; Banka, bir senesini doldurmuş olan ve istifa veya kötü davranış dışındaki sebeplerden Banka ile ilişkisi kesilen veya hizmet yılını dolduran ve emekliliğini kazanan, askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, hükümet tarafından belirlenen 2,365 TL (tam TL) (31 Aralık 2008: 2,173 TL (tam TL)) ile sınırlandırılmıştır. Banka aktüeryal metot kullanarak TMS 19 – Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardına uygun olarak kıdem tazminatı karşılığı hesaplamakta ve muhasebeleştirmektedir. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla kullanılan başlıca aktüeryal tahminler şöyledir: Cari Dönem Önceki Dönem İskonto Oranı %5.92 %6.26 Beklenen Maaş/Tavan Artış Oranı %4.80 %5.40 Tahmin Edilen Personel Devir Hızı %0.94 %0.84 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 105 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Çalışanlara sağlanan diğer faydalara ilişkin karşılıklar Banka finansal tablolarında TMS 19 uyarınca, çalışanlarının bir hesap dönemi boyunca sunduğu hizmetler karşılığında ödenmesi beklenen iskonto edilmemiş tutarlar üzerinden çalışanlara sağlanan diğer faydalar için karşılık ayırmaktadır. Emekli sandığı Banka çalışanları, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20 nci maddesine dayanılarak 15 Mayıs 1957 tarihinde kurulmuş olan “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı”nın (“Sandık”) üyesidir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların iştirakçileri ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin, 1 Kasım 2005 tarih ve 25983 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Kanunu’nun yayımı tarihinden itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi hükmünü içeren geçici 23 üncü maddesinin birinci fıkrası Anayasa Mahkemesi’nin 22 Mart 2007 tarih ve 2007/33 kararı ile iptal edilerek, yürürlüğü durdurulmuş olup, geçici 23 üncü maddenin iptaline ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı 15 Aralık 2007 tarih 26731 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesi, iptal kararının gerekçesi olarak, sandık mensuplarının kazanılmış haklarında ortaya çıkabilecek kayıpları göstermiştir. Gerekçeli kararın açıklanmasını takiben Türkiye Büyük Millet Meclisi (“TBMM”) iptal gerekçelerini göz önünde bulundurarak yeni yasal düzenlemeler üzerinde çalışmaya başlamıştır. 17 Nisan 2008 tarihinde 5754 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu (“Kanun”) TBMM tarafından kabul edilmiş olup, söz konusu Kanun, 8 Mayıs 2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili Kanun’un 73 üncü maddesinin Geçici 20 nci maddesi kapsamında; Her bir sandık için sandıktan ayrılan iştirakçiler de dahil olmak üzere, devir tarihi itibarıyla devredilen kişilerle ilgili olarak yükümlülüğünün peşin değerinin aşağıdaki hükümlere göre hesaplanması gerekmektedir: a) Peşin değerin aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranı %9.80 olarak esas alınır. b) Sandıkların bu Kanun kapsamındaki sigorta kolları itibariyle gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüğünün peşin değeri hesaplanır. Kanun, devrin 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren başlayan 3 yıllık bir dönem içinde tamamlanacağını hüküm altına almaktadır. 19 Haziran 2008 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi, Kanun’un Geçici 20 nci maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı muhtelif maddelerinin iptali ve iptal davası sonuçlanıncaya kadar yürürlüğünün durdurulması istemiyle Yüksek Mahkeme’ye başvuruda bulunmuştur. Finansal tabloların yayımlandığı tarih itibarıyla, Yüksek Mahkeme tarafından yayımlanmış herhangi bir karar bulunmamaktadır. Kanun uyarınca, Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemeleri, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edilir. Sandık’ın teknik finansal tabloları 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 21 inci maddesi ve bu maddeye istinaden çıkarılan “Aktüerler Yönetmeliği” hükümlerine göre aktüerler siciline kayıtlı bir aktüer tarafından denetlenmektedir. Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde hazırlanan Şubat 2010 tarihli aktüer raporuna istinaden karşılık ayrılmasını gerektiren teknik veya fiili açık tespit edilmemiştir. XVI. Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar Kurumlar vergisi Türkiye’de kurum kazançları %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Bu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna gibi indirimlerin düşülmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. 106 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Türkiye’deki bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden kurumlar ile Türkiye’de yerleşik kurumlara ödenen kâr paylarından (temettüler) stopaj yapılmaz. Bu kurumlara yapılanlar dışındaki temettü ödemeleri üzerinden %15 oranında stopaj uygulanır. Dar mükellef kurumlara ve gerçek kişilere yapılan kâr dağıtımlarına ilişkin stopaj oranlarının uygulanmasında, ilgili Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında yer alan uygulamalar da göz önünde bulundurulur. Kârın sermayeye ilavesi, kâr dağıtımı sayılmaz ve stopaj uygulanmaz. Geçici vergiler ilgili yılda geçerli olan kurumlar vergisi oranında hesaplanarak ödenir. Yıl içinde ödenen geçici vergiler, o yılın yıllık kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisine mahsup edilebilmektedir. Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir. Ertelenmiş vergiler Ertelenmiş vergi borcu veya varlığı, TMS 12 – Gelir Vergileri standardı uyarınca varlıkların ve borçların finansal tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki “geçici farklar” üzerinden vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Vergi mevzuatına göre varlıkların yada borçların iktisap tarihinde oluşan mali ya da ticari kârı etkilemeyen farklar bu hesaplamanın dışında tutulmuştur. Hesaplanan ertelenmiş vergi varlıkları ile ertelenmiş vergi borçları, finansal tablolarda, sadece Banka’nın cari vergi varlıklarını, cari vergi yükümlülükleri ile netleştirmek için yasal bir hakkı varsa ve ertelenmiş vergi aktif ve pasifi aynı vergilendirilebilir işletmenin gelir vergisi ile ilişkili ise net olarak gösterilmektedir. İlgili varlıkların müteakip ölçümleri sonucu oluşan değerleme farkları gelir tablosunda muhasebeleştirilmişse, bunlarla ilgili oluşan cari dönem kurumlar vergisi yada ertelenmiş vergi geliri veya gideri de gelir tablosunda muhasebeleştirilmektedir. İlgili varlıkların müteakip ölçümleri sonucu oluşan değerleme farkları doğrudan doğruya özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilmişse, vergi etkileri de özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilmektedir. Transfer fiyatlandırması Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinin transfer fiyatlandırması yoluyla “örtülü kazanç dağıtımı” başlığı altında transfer fiyatlandırması konusu işlenmekte olup; 18 Kasım 2007 tarihinde yayımlanan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”i bu konu hakkında uygulamadaki detayları belirlemiştir. İlgili tebliğe göre, eğer vergi mükellefleri ilgili kuruluşlarla (kişilerle), fiyatlandırmaları emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde yapılmayan ürün, hizmet veya mal alım ve satım işlemlerine giriyorlarsa, ilgili kârlar transfer fiyatlaması yoluyla örtülü bir şekilde dağıtıldığı kanaatine varılacaktır. Bu tarz transfer fiyatlaması yoluyla örtülü kâr dağıtımları kurumlar vergisi açısından vergi matrahından indirilemeyecektir. XVII. Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar Alım-satım amaçlı finansal yükümlülükler ile türev finansal araçlara ilişkin yükümlülükler gerçeğe uygun değerleri üzerinden, diğer finansal yükümlülükler ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden ölçülmektedir. 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla, Banka tarafından ihraç edilmiş hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ya da borçlanmayı temsil eden araçlar bulunmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 107 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) XVIII. İhraç edilen hisse senetlerine ilişkin açıklamalar Banka sermayesinin %25.18’ine tekabül eden 322,000,000 TL (tam TL) nominal değerli hisse senetlerinin Kasım 2005’te 1 TL nominal değerli beher hisse senedi 5.13-5.40 TL fiyat aralığından halka arzı gerçekleştirilmiş olup 1,172,347 TL “Hisse Senedi İhraç Primi” olarak özkaynaklara kaydedilmiştir. Hisse Senedi İhraç Primi’nin 448,429 TL tutarındaki kısmı 19 Aralık 2006 tarihli sermaye artışında kullanılmıştır. XIX. Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar Aval ve kabullerin ödemeleri, müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmektedir. Aval ve kabuller olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı işlemlerde gösterilmektedir. Bilanço tarihleri itibarıyla aktif karşılığı bir yükümlülük olarak gösterilen aval ve kabuller bulunmamaktadır. XX. Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla Banka’nın almış olduğu herhangi bir devlet teşviği veya yardımı bulunmamaktadır. XXI. Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklamalar Banka’nın risk ve getirilerinin yapısı ve temel kaynakları göz önüne alınarak temel bölüm raporlama yöntemi olarak faaliyet bölümleri seçilmiş ve Dördüncü Bölümde X nolu dipnotta açıklanmıştır. XXII. Diğer hususlar Hisse başına kazanç Hisse başına kazanç Banka’nın dönem net kârının, dönemin ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısına bölünmesi ile hesaplanmıştır. Türkiye’de firmalar mevcut sermayedarların payı oranında dağıtmak suretiyle geçmiş yıllar kârlarından sermaye artışı (“Bedelsiz Hisseler”) yapabilirler. Hisse başına kazanç hesaplamasında bedelsiz hisseler ihraç edilmiş hisseler olarak değerlendirilmektedir. 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin hisse başına kâr, 0.5005 TL’dir (31 Aralık 2008: 0.3013 TL). İlişkili taraflar Bu finansal tabloların amacı doğrultusunda ortaklar, üst düzey yöneticiler ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri tarafından kontrol edilen veya kendilerine bağlı şirketler ile birlikte, iştirakler ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar TMS 24 – İlişkili Taraf Açıklamaları standardı kapsamında ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir. İlişkili taraflarla yapılan işlemler Beşinci Bölüm VII nolu dipnotta gösterilmiştir. Nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Nakit akış tablolarının hazırlanmasına esas olan “Nakit”; kasa, efektif, yoldaki paralar ve satın alınan banka çekleri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) dahil bankalardaki vadesiz mevduat olarak, “Nakde eşdeğer varlık” ise orijinal vadesi üç aydan kısa olan bankalararası para piyasası plasmanları ve bankalardaki vadeli depolar ile menkul kıymetlere yapılan yatırımlar olarak tanımlanmaktadır. 108 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali bünyeye ilişkin bilgiler I. Sermaye yeterliliği standart oranı Banka’nın konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranı %15.42’dir (31 Aralık 2008: %14.30). Sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kullanılan risk ölçüm yöntemleri Sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanması 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” ile 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yapılmaktadır. Sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanmasında hesap ve kayıt düzenine ilişkin mevzuata uygun olarak düzenlenen veriler kullanılır. Özkaynakların hesaplanmasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar risk ağırlıklı varlıklar, gayri nakdi krediler ve yükümlülüklerin hesaplanmasına dahil edilmez. Risk ağırlıklı varlıkların hesaplanmasında, tükenme ve değer kaybı ile karşı karşıya olan varlıklar, ilgili amortismanlar ve karşılıklar düşüldükten sonra kalan net tutarlar üzerinden hesaplara alınır. Gayri nakdi krediler ve taahhütler ile ilgili işlemlerde karşı taraftan olan alacaklar, varsa bu işlemler için “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”e istinaden ayrılan ve pasif hesaplar arasında izlenen özel karşılıklar düşüldükten sonraki net tutar üzerinden “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 5 inci maddesinde belirtilen oranlar ile krediye dönüştürülerek ilgili risk grubuna dahil edilir ve risk grubunun ağırlığı ile ağırlıklandırılır. Türev Finansal Araçlar ile ilgili işlemlerde, kredi riskine esas tutarların hesaplanmasında, karşı taraftan olan alacaklar, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 5 inci maddesinde belirtilen oranlar ile krediye dönüştürülerek ilgili risk grubuna dahil edilerek, ilgili risk grubunun ağırlığı ile ikinci defa ağırlıklandırılır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 109 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler 31 Aralık 2009 Risk Ağırlıkları Bilanço Kalemleri (Net) Nakit Değerler Vadesi Gelmiş Menkul Değerler %0 %10 %20 %50 %100 %150 %200 11,225,026 - 1,905,074 9,642,540 26,433,837 41,326 438 591,719 - 64 - - - - - - - - - - - T.C. Merkez Bankası 1,564,054 - - - - - - Yurt İçi, Yurt Dışı Bankalar, Yurt Dışı Merkez ve Şubeler 1,026,510 - 1,601,484 - 110,517 - - Para Piyasalarından Alacaklar 3,400,000 - - - - - - - - - - - - - Zorunlu Karşılıklar 872,785 - - - - - - Krediler 199,640 - 255,980 9,531,084 24,012,680 41,326 438 - - - - 133,918 - - Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar Tasfiye Olunacak Alacaklar (Net) Kiralama İşlemlerinden Alacaklar - - - - - - - Satılmaya Hazır Menkul Değerler - - - - - - - 3,336,444 - 35,760 - - - - - - - - 125,323 - - Vadeye Kadar Elde Tutul Menkul Değer Aktiflerimizin Vadeli Satışından Alacaklar Muhtelif Alacaklar Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları - - - - 216,689 - - 150,242 - 11,786 111,456 282,341 - - İştirak, Bağlı Ortak. ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (Net) - - - - 688,257 - - Maddi Duran Varlıklar - - - - 826,701 - - 83,632 - - - 37,411 - - Nazım Kalemler 105,896 - 291,563 422,394 5,737,675 - - Gayri Nakdi Krediler ve Taahhütler 105,896 - 273,492 422,394 5,732,335 - - Diğer Aktifler Türev Finansal Araçlar - - 18,071 - 5,340 - - Risk Ağırlığı Verilmemiş Hesaplar - - - - - - - 11,330,922 - 2,196,637 10,064,934 32,171,512 41,326 438 Toplam Risk Ağırlıklı Varlıklar Konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi Cari Dönem Önceki Dönem Kredi Riskine Esas Tutar (KRET) 37,706,171 32,796,049 Piyasa Riskine Esas Tutar (PRET) 1,889,513 755,100 Operasyonel Riske Esas Tutar (ORET) (*) 4,756,200 4,130,525 Özkaynak 6,837,925 5,389,879 %15.42 %14.30 Özkaynak/(KRET+PRET+ORET)x100 (*) BDDK’nın 7 Şubat 2008 tarih ve BDDK.BYD.126.01 sayılı yazısı uyarınca 2008 yılı için, sermaye yeterliliği standart oranı hesaplamasında, 2007, 2006 ve 2005 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan operasyonel riske esas tutar; 2009 yılı için ise, 2008, 2007 ve 2006 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan operasyonel riske esas tutar dikkate alınmıştır. 110 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler ANA SERMAYE Ödenmiş Sermaye Nominal Sermaye Sermaye Taahhütleri (-) Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Hisse Senedi İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları Yasal Yedekler I. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/1) II. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/2) Özel Kanunlar Gereği Ayrılan Yedek Akçe Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Genel Kurul Kararı Uyarınca Ayrılan Yedek Akçe Dağıtılmamış Kârlar Birikmiş Zararlar Yabancı Para Sermaye Kur Farkı Yasal Yedek, Statü Yedekleri ve Olağanüstü Yedeklerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı Kâr Net Dönem Kârı Geçmiş Yıllar Kârı Muhtemel Riskler İçin A. Serb. Karşılıkların Ana Sermayenin %25’ine Kadar Olan Kısmı İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermayenin %15’ine Kadar Olan Kısmı Zararın Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısmı (-) Net Dönem Zararı Geçmiş Yıllar Zararı Özel Maliyet Bedelleri (-) (*) Peşin Ödenmiş Giderler (-)(*) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (-)(*) Ana Sermayenin %10’unu Aşan Ertelenmiş Vergi Varlığı Tutarı (-) Kanunun 56 ncı maddesinin Üçüncü Fıkrasındaki Aşım Tutarı (-) Ana Sermaye Toplamı KATKI SERMAYE Genel Karşılıklar Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farklarının %45’i İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bedelsiz Hisseleri Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermaye Hesaplamasında Dikkate Alınmayan Kısmı İkincil Sermaye Benzeri Borçlar Menkul Değerler Değerleme Farklarının %45’i İştirakler ve Bağlı Ortaklıklardan Satılmaya Hazır Menkul Değerlerden Sermaye Yedeklerinin, Kâr Yedeklerinin ve Geçmiş Yıllar K/Z’ının Enflasyona Göre Düzeltme Farkları (Yasal Yedek, Statü Yedekleri ve Olağanüstü Yedeklerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı Hariç) Katkı Sermaye Toplamı ÜÇÜNCÜ KUŞAK SERMAYE SERMAYE SERMAYEDEN İNDİRİLEN DEĞERLER Sermayesinin Yüzde On ve Daha Fazlasına Sahip Olunan Bankalar ile Finansal Kuruluşlardan (Yurt İçi, Yurt Dışı Konsolide Edilmeyenlerdeki Ortaklık Payları Sermayesinin Yüzde Onundan Azına Sahip Olunan Bankalar ile Finansal Kuruluşlardaki (Yurt İçi, Yurt Dışı Bankanın Ana Sermaye ve Katkı Sermaye Toplamının Yüzde On ve Daha Fazlasını Aşan Tutardaki Ortaklık Payları Toplamı Bankalara, Finansal Kuruluşlara (Yurt İçi, Yurt Dışı) veya Nitelikli Pay Sahiplerine Kullandırılan İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Krediler ile Bunlardan Satın Alınan Birincil veya İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Borçlanma Araçları Kanunun 50 ve 51 inci Maddeleri Hükümlerine Aykırı Olarak Kullandırılan Krediler Bankaların, Gayrimenkullerinin Net Defter Değerleri Toplamının Özkaynaklarının Yüzde Ellisini Aşan Kısmı ile Alacaklarından Dolayı Edinmek Zorunda Kaldıkları ve Kanunun 57 nci Maddesi Uyarınca Elden Çıkarılması Gereken Emtia ve Gayrimenkullerden Edinim Tarihinden İtibaren Beş Yıl Geçmesine Rağmen Elden Çıkarılamayanların Net Defter Değerleri Diğer TOPLAM ÖZKAYNAK Cari Dönem Önceki Dönem 2,500,000 2,500,000 723,918 353,012 176,506 176,506 1,919,663 1,713,233 206,430 1,251,206 1,251,206 1,138 79,082 255,027 43,549 6,371,279 2,500,000 2,500,000 723,918 279,893 139,946 139,947 1,240,697 1,056,276 184,421 753,198 753,198 25 285,053 30,774 5,497,731 322,989 66,530 254,463 106,228 148,235 258,907 65,459 48,514 53,411 (4,897) 643,982 7,015,261 177,336 372,880 5,870,611 480,732 - 1,281 - - - - 177,336 6,837,925 163,624 5,389,879 (*) BDDK tarafından 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik”in ‘İntibak’ı düzenleyen Geçici 1 inci maddesi uyarınca özel maliyet bedelleri, peşin ödenmiş giderler ve maddi olmayan duran varlıklar 1 Ocak 2009 tarihine kadar ‘ana sermaye’den indirilen bir değer olarak dikkate alınmaksızın ‘sermayeden indirilen değerler” içerisinde gösterilmiştir. İntibak süresinin bitimi ile birlikte ‘cari dönem’ sütununda bu kalemler ‘ana sermaye’den indirilen değerler olarak gösterilmeye başlanmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 111 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) II. Kredi riski Kredi riski, en basit şekilde müstakrizin veya karşı tarafın, üzerinde mutabık kalınan sözleşme şartlarına uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığı olarak tanımlanır. Kredi riski, kredi müşterisinin yapılan sözleşme gereklerine uymayarak yükümlülüğünü kısmen veya tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı maruz kalınabilecek zarar olasılığı olarak tanımlanmakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelerden kaynaklanabilecek karşı taraf riskleri ile Bankacılık Kanunu gereğince kredi sayılan tüm işlemlerden kaynaklanan kredi risklerini kapsayacak şekilde geniş kapsamlı olarak ele alınmaktadır. Banka, kredilendirme işlemlerinde, kredi riskini risk sınırlandırmasına tabi tutmak amacıyla Bankacılık Kanunu’nun 51 ve 54 üncü maddeleri dahilinde ve buna bağlı yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla; şubeler, bölge yönetmenlikleri, krediler yönetmenlikleri, kredilerden sorumlu genel müdür yardımcısı, genel müdür, kredi komitesi ve yönetim kuruluna ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde karşı taraflara kredi limitleri belirlemekte ve bu limitler dahilinde kredi tahsisi yapmaktadır. Kredi limitleri her bir bireysel müşteri, şirket, şirketler grubu, risk grupları için ürün bazında ayrı ayrı belirlenmektedir. Kredi limitleri belirlenirken; izlenen kredi politikası gereği, kredi limiti tahsis edilecek müşterilerin köklü ve başarılı bir ticari geçmişe sahip, ticari ahlakı iyi, finansal yapısı ve moralitesi yüksek, iş konuları krediyi seyyal olarak kullanmaya elverişli bulunan, ticari faaliyetlerini olumlu ve dengeli bir biçimde sürdüren, işlerinde tecrübe ve ihtisas sahibi olup aynı zamanda ekonomik gerekçelere uyum sağlayacak yapı ve anlayışta olan, piyasanın itibar ettiği, özkaynakları yeterli, işletme faaliyetleri sonucu fon yaratma kabiliyeti bulunan ve faaliyetleri sonucu oluşturacakları değerler ile plasman giderlerini karşılayabilecek yapıda olan müşteriler olması, sektörleri, coğrafi bölgeleri gibi birçok kriter bir arada değerlendirilmektedir. Müşterilerin finansal yapılarının incelenmesi, normal istihbarat çalışmalarının yanı sıra, kredili firmalardan altı aylık dönem sonlarında temin edilecek olan (Haziran, Aralık) bilanço ve gelir tabloları, ilgili mevzuat uyarınca alınan hesap durumu belgeleri ve diğer bilgi ve belgelere dayanılarak yapılmaktadır. Genel ekonomik gelişmelerin değerlendirilmesi ve müşterilerin finansal bilgilerinde ve işlerinde meydana gelen değişikliklerin izlenmesi neticesinde daha önce belirlenen kredi limitleri revize edilebilmektedir. Kredi limitleri için, Banka plasmanlarının emniyet ve seyyaliyetesinin temini amacıyla müşteri bazında, kredi kullandırılacak firmaların durumuna göre belirlenen cins ve tutarda teminatlar sağlanmaktadır. Kredilerin büyük bir bölümünün gayrimenkul ve menkul rehni, kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmasına çalışılmıştır. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi ve benzeri diğer sözleşmeler cinsinden tutulan pozisyonlar üzerinde kredi riski ve piyasa risklerine karşı tesis edilmiş risk kontrol limitleri bulunmaktadır. Risk Yönetimi Birimi, kredi riskinin yönetimi amacıyla, • Diğer birimlerle koordineli olarak, kredi risk yönetimi politikalarının belirlenmesi, • Sektörel, coğrafi ve kredi türü bazında yoğunlaşma limitlerinin belirlenmesi ve izlenmesi • Derecelendirme ve skorlama sistemlerinin oluşturulmasına katkıda bulunulması, • Kredi portföyünün dağılımı (borçlu, sektör, coğrafi bölge), kalitesi (sorunlu krediler, kredi risk dereceleri) ve yoğunlaşmalarını içeren Kredi Riski Yönetimi raporlarının yanı sıra, senaryo analizleri ve stress testleri ile yapılan diğer analizlerin yönetim kurulu ve üst yönetimin bilgisine sunulması, • Kredi riski ileri ölçüm yöntemlerinin oluşturulması amacıyla çalışmalar yapılması, konularında faaliyet göstermektedir. Kredi riski, nakdi ve gayri nakdi her türlü karşı taraf riski taşıyan sözleşmeler ve pozisyonlar için geniş kapsamlı olarak tanımlanmakta ve yönetilmektedir. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler Banka tarafından Banka’nın kredi risk yönetimi ve takibi ilkelerine göre izlemeye alınmaktadır. İlgili müşterinin finansal durumu ve ticari faaliyetleri sürekli analiz edilmekte ve yenilenen plana göre anapara ve faiz ödemelerinin yapılıp yapılmadığı ilgili birimler tarafından takip edilmektedir. Banka’nın risk yönetim anlayışı çerçevesinde uzun vadeli taahhütlerin kısa vadeli taahhütlere oranla daha fazla kredi riskine maruz kaldığı kabul edilmekte ve uzun vadeli riskler için risk limiti belirleme, teminatlandırma gibi hususlar kısa vadeli risklere oranla daha geniş kapsamlı olarak ele alınmaktadır. 112 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Banka’nın yurt dışında yürütmekte olduğu bankacılık faaliyetleri ve kredilendirme işlemleri ilgili ülkelerin ekonomik koşulları, müşteri ve kuruluşların faaliyetleri çerçevesinde önemli bir risk oluşturmamaktadır. Banka’nın ilk büyük 200 nakdi kredi müşterisinden olan nakdi kredi alacağının toplam nakdi krediler portföyü içindeki payı %44.87’dir. Banka’nın ilk büyük 200 gayri nakdi kredi müşterisine kullandırdığı gayri nakdi kredilerin toplam gayri nakdi krediler portföyü içindeki payı %77.74’tür. Banka’nın ilk büyük 200 nakdi kredi müşterisinden olan nakdi kredi alacağının ve ilk büyük 200 gayri nakdi kredi müşterisine kullandırdığı gayri nakdi kredilerin tutarının toplam bilanço içi varlıklar ve bilanço dışı yükümlülükler içindeki payı sırasıyla %23.85 ve %35.14 oranlarındadır. Bankaca üstlenilen kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 322,989 TL’dir (31 Aralık 2008: 258,907 TL). Kredi riskinin kullanıcılara ve coğrafi bölgelere göre dağılımı tablosu Bankalar ve Diğer Mali Kişi ve Kuruluşlara Kuruluşlara Kullandırılan Kullandırılan Krediler Krediler Menkul Değerler (*) Diğer Krediler (**) Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Kullanıcılara göre kredi dağılımı Özel Sektör 20,222,615 18,515,581 2,325,866 1,196,010 10,581 6,959 3,036,632 3,368,299 1,765,015 2,129,820 - - 18,408,407 11,406,642 686,290 126,824 - - 8,613,387 7,430,783 51,911 35,085 232,754 210,067 10,242,796 8,653,877 - - - - 1,629 23,585 - - - - 10,750 19,931 688,257 539,369 32,230,426 29,299,278 10,939,253 8,626,793 18,481,649 11,468,617 4,645,562 4,268,144 32,187,458 29,277,740 8,645,153 6,116,605 18,418,988 11,422,782 3,514,548 2,965,589 Avrupa Birliği Ülkeleri - - 1,152,716 920,214 16,145 - 586,319 723,749 OECD Ülkeleri (***) - - 4,137 21,594 - - 163,668 46,241 Kamu Sektörü Bankalar Bireysel Müşteriler Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değer. Coğrafi bölgeler itibarıyla bilgiler Yurtiçi Kıyı Bankacılığı Bölgeleri ABD, Kanada Diğer Ülkeler Toplam - - 94 10,032 - - - - 42,968 21,538 1,129,443 1,556,495 46,516 45,835 34,551 80,285 - - 7,710 1,853 - - 346,476 452,280 32,230,426 29,299,278 10,939,253 8,626,793 18,481,649 11,468,617 4,645,562 4,268,144 (*) Alım-satım amaçlı, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflanan menkul kıymetleri içermektedir. (**) Tek Düzen Hesap Planı’nda ilk üç sütunda yer alanlar dışında sınıflandırılan ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 48 inci maddesinde kredi olarak tanımlanan işlemleri içermektedir. Gayri nakdi krediler krediye dönüştürme oranları ile hesaplanarak diğer krediler sütununda gösterilmiştir. (***) Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkelerini içermektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 113 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Coğrafi bölgeler itibarıyla bilgiler Cari Dönem Yurt İçi Avrupa Birliği Ülkeleri OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Varlıklar Yükümlülükler Gayri Nakdi Krediler Sabit Sermaye Yatırımları Net Kâr 61,632,748 57,286,922 7,587,024 85,263 1,251,206 1,245,121 6,498,174 610,236 - - 4,137 52,680 163,688 - - 94 51,336 - - - ABD, Kanada 1,219,575 179,976 47,343 - - Diğer Ülkeler 7,710 728,554 685,941 - - 688,257 - - - - - - - - - 64,797,642 64,797,642 9,094,232 85,263 1,251,206 Varlıklar Yükümlülükler Gayri Nakdi Krediler Sabit Sermaye Yatırımları Net Kâr 48,898,128 45,006,071 6,160,128 161,135 753,198 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Dağıtılmamış Varlıklar/Yükümlülükler Toplam Önceki Dönem Yurt İçi 1,097,677 6,932,280 731,582 - - OECD Ülkeleri (*) Avrupa Birliği Ülkeleri 21,594 54,041 131,878 - - Kıyı Bankacılığı Bölgeleri 10,032 119,367 - - - ABD, Kanada 1,624,840 18,597 61,062 - - Diğer Ülkeler 1,853 63,137 926,427 - - 539,369 - - - - - - - - - 52,193,493 52,193,493 8,011,077 161,135 753,198 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Dağıtılmamış Varlıklar/Yükümlülükler Toplam (*) Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri. 114 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Sektörlere göre nakdi kredi dağılımı: Cari Dönem Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri Önceki Dönem TP (%) YP (%) TP (%) 153,682 0.65 84,311 0.35 YP (%) 115,420 1.07 309,429 63,927 0.59 266,767 1.59 171,139 1.56 1.37 116,595 1.07 60,720 0.26 780 0.01 31,062 0.16 1,541 0.01 8,651 0.04 50,713 0.47 11,600 0.06 53,003 0.48 2,864,469 12.12 4,336,921 40.12 2,364,755 12.17 4,636,248 42.19 218,766 0.93 226,976 2.10 224,354 1.15 136,273 1.24 2,560,823 10.83 3,640,049 33.67 1,903,600 9.80 4,228,621 38.48 84,880 0.36 469,896 4.35 236,801 1.22 271,354 2.47 935,361 3.96 888,156 8.21 1,141,875 5.88 927,788 8.44 6,046,349 25.59 4,538,111 41.98 3,744,986 19.28 4,090,754 37.22 2,929,809 12.40 1,991,782 18.42 1,760,550 9.07 1,630,989 14.85 140,057 0.59 737,559 6.82 129,019 0.66 727,824 6.62 Ulaştırma ve Haberleşme 1,198,213 5.07 877,574 8.12 1,271,162 6.55 805,854 7.33 Mali Kuruluşlar 1,547,337 6.55 794,892 7.35 365,853 1.88 837,168 7.62 32,712 0.14 69,843 0.65 57,249 0.29 31,038 0.28 - - - - - - - - 57,087 0.24 11,689 0.11 24,470 0.13 12,439 0.11 Gayrimenkul ve Kira. Hizm. Serbest Meslek Hizmetleri Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam 141,134 0.60 54,772 0.51 136,683 0.70 45,442 0.41 13,628,117 57.68 932,151 8.62 11,866,240 61.08 1,163,997 10.59 23,627,978 100.00 10,810,759 100.00 19,427,285 100.00 10,989,926 100.00 Özel kredi karşılığının risk derecelendirmelerine göre brüt ve net tutarları 31 Aralık 2009 Krediler Diğer aktifler (*) Brüt Net Brüt Net Derece 8 : Değer düşüklüğüne uğrayan 216,401 173,121 41,426 2,223 Derece 9 : Değer düşüklüğüne uğrayan 338,637 - - - Derece 10 : Değer düşüklüğüne uğrayan 1,563,929 - - - Toplam 2,118,967 173,121 41,426 2,223 31 Aralık 2008 Krediler Diğer aktifler Brüt Net Brüt Net Derece 8 : Değer düşüklüğüne uğrayan 106,360 85,088 - - Derece 9 : Değer düşüklüğüne uğrayan 274,052 - - - Derece 10 : Değer düşüklüğüne uğrayan 1,075,410 - - - Toplam 1,455,822 85,088 - - (*) Banka, takip hesaplarına aktarılmış kredi ve diğer alacakları nedeniyle üstlendiği 41,426 TL tutarındaki dava ve mahkeme masraflarından alacakları için 39,203 TL tutarında özel karşılık ayırmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 115 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Banka müşterilerini istihbarat çalışmalarında yer alan kıstaslara göre birden ona kadar derecelendirmektedir. 1 ile 7 arası derecelendirilmiş krediler canlı kredileri, 8 ile 10 arası derecelendirilmiş krediler ise takipteki kredileri ifade etmektedir. Banka firmayı derecelendirirken; firmanın gelirleri, bilanço analizi, nakit akımı, faaliyet performansı, sektördeki durumu, piyasa istihbaratları, yönetimin etkinliği, bilanço dışı riskler ve genel ekonomik ve sektöre ilişkin durumu göz önünde bulundurmaktadır. Canlı durumdaki nakdi ve gayri nakdi krediler için Banka’nın elinde bulundurduğu teminatların detayı Nakdi krediler Teminatlı krediler: Nakit teminatlı krediler Gayrimenkul ipoteği ile teminatlandırılmış krediler Hazine garantisi veya kamu kesimi menkul kıymetleri ile teminatlandırılan krediler Mali kuruluşlar tarafından ihraç edilmiş garantiler Diğer teminatlar (varlık üzerindeki rehinler, kurumsal ve kişisel garantiler, senetler) Teminatlandırılmamış krediler Toplam canlı krediler Gayri nakdi krediler Teminatlı krediler: Nakit teminatlı krediler Gayrimenkul ipoteği ile teminatlandırılmış krediler Hazine garantisi veya kamu kesimi menkul kıymetleri ile teminatlandırılan krediler Mali kuruluşlar tarafından ihraç edilmiş garantiler Diğer teminatlar (varlık üzerindeki rehinler, kurumsal ve kişisel garantiler, senetler) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 23,273,919 22,518,280 77,695 29,680 9,884,150 9,133,714 121,945 228,250 236,980 148,257 12,953,149 12,978,379 11,164,818 7,898,931 34,438,737 30,417,211 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 4,002,949 4,242,797 87,003 249,244 965,319 1,442,796 - 9,908 357,208 310,482 2,593,419 2,230,367 Teminatlandırılmamış krediler 5,091,283 3,768,280 Toplam gayri nakdi krediler 9,094,232 8,011,077 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacaklar için alınan teminatların makul değer tahmini Nakit teminatlı (*) - - 955,234 634,661 Senet (*) - - Diğer (**) 1,163,733 821,161 Toplam 2,118,967 1,455,822 İpotek (*) Banka politikası gereği, nakit teminatlı ve senet karşılığı kullandırılan değer düşüklüğüne uğramış krediler için nakit teminatın veya senetin derhal çözülerek riskin karşılanması hedeflendiğinden yukarıdaki tabloda nakit teminatlı ve senet karşılığı kullandırılmış değer düşüklüğüne uğramış nakdi kredi tutarı görülmemektedir. (**) Kefalet karşılığı kullandırılan kredilerin toplam riski aşmayacak şekildeki kısmı bu satırda gösterilmiştir. 116 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacakların sektörel ve bölgesel yoğunlaşması Sektörel 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Tüketici kredileri 205,765 104,568 Tekstil 193,428 116,458 Gıda 140,261 82,489 İnşaat 136,064 40,687 Dayanıklı tüketim 127,825 127,072 Tarım ve hayvancılık 68,538 36,398 Metal ve metal ürünleri 25,990 28,282 21,991 79,708 Servis sektörü Mali kuruluşlar Diğer Toplam değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacaklar Bölgesel 2,984 1,541 1,196,121 838,619 2,118,967 1,455,822 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Türkiye 2,118,967 1,455,822 Toplam değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacaklar 2,118,967 1,455,822 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 193,149 333,793 Vadesi geçmiş ama henüz değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacaklar Derece 1-3 : Düşük riskli kredi ve alacaklar Derece 4-5 : Yakın izlemedeki kredi ve alacaklar 155,061 82,042 Toplam 348,210 415,835 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 0-30 gün 197,309 204,982 30-60 gün 133,134 163,620 60-90 gün 17,767 47,233 348,210 415,835 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Derece 1-3 : Düşük riskli kredi ve alacaklar 31,179,206 28,132,382 Derece 4-5 : Yakın izlemedeki kredi ve alacaklar 2,626,220 1,602,091 33,805,426 29,734,473 285,101 266,903 34,090,527 30,001,376 Vadesi geçmiş ama henüz değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacakların yaşlandırması Toplam Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacaklar Toplam Yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler Toplam VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 117 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) III. Piyasa riski Banka, finansal risk yönetimi amaçları çerçevesinde piyasa riskinden korunmak amacıyla 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik” ve “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında piyasa riski yönetimi faaliyetlerini belirlemiş ve gerekli önlemleri almıştır. Piyasa riski, Banka’nın bilanço içi ve bilanço dışı hesaplarda bulundurduğu varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarında, kurlarda ve hisse senedi fiyatlarında meydana gelen dalgalanmalar nedeniyle taşıdığı potansiyel zarar riskini ifade etmektedir. Genel piyasa riski ve spesifik risklere karşı bulundurulması gereken sermaye, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in hükümleri çerçevesinde Standart Metot kullanılarak hesaplanmakta ve aylık olarak raporlanmaktadır. Piyasa riski ölçümü Standart Metot yanında İçsel Modellerle de yapılmakta ve iç model ile piyasa riskinin ölçülmesinde Tarihsel ve Monte Carlo Simülasyonu yöntemleri kullanılmaktadır. Sonuçların güvenilirliğini test etmek amacıyla günlük olarak Geriye Dönük Testler (backtesting) yapılmaktadır. Ayrıca, standart metodu ve içsel modelleri destekleyici senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir. Aktif ve pasif kaynakları oluşturan kalemlerin vade yapısını görebilmek amacıyla Likidite Analizleri yapılmakta, Banka aktif ve pasifinin durasyonu hesaplanmaktadır. Bankanın piyasa riski analizi ‘aylık’ olarak raporlanmakta ve ilgili kurumlara gönderilmektedir. Piyasa riskine ilişkin bilgiler Tutar (I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot 113,651 (II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 6,301 (III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 24,350 (IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot - (V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot - (VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 6,859 (VII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - (VIII) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI) 151,161 (IX) Piyasa Riskine Esas Tutar (12,5 x VIII) ya da (12,5 x VII) 1,889,513 Dönem içerisinde ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu: Cari Dönem Ortalama En Yüksek En Düşük Ortalama En Yüksek En Düşük 92,545 132,927 52,901 85,440 111,294 51,558 Faiz Oranı Riski Hisse Senedi Riski Kur Riski Emtia Riski Takas Riski 118 573 1,720 - - - - 13,975 26,217 5,503 11,628 17,929 3,900 - - - - - - - - - - - - 9,107 30,232 - - - - 1,452,515 2,332,100 731,663 1,213,348 1,597,450 755,100 Opsiyon Riski Toplam Riske Maruz Değer Önceki Dönem VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Hisse senetlerinin gerçeğe uygun değer duyarlılığı Hisse senedi fiyat riski, hisse senedi endeks seviyelerinin ve ilgili hisse senedinin değerinin değişmesi sonucunda hisse senetlerinin piyasa değerlerinin düşmesi riskidir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem gören, ilişikteki finansal tablolarda iştirakler ve bağlı ortaklıklar arasında gösterilen ve piyasa değerleri ile ölçülen hisse senetlerinin, endeksteki olası dalgalanmalardan dolayı gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin (tüm diğer değişkenler sabit olmak kaydıyla) Banka’nın özkaynakları üzerindeki etkisi (vergi etkisi hariç) aşağıdaki gibidir: IMKB – 100 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Endeksteki Değişim Özkaynak Özkaynak 10% 15,853 7,206 IV. Operasyonel risk Banka, operasyonel riske esas tutarı, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 1 Haziran 2007 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 4 üncü bölümü “Operasyonel Riske Esas Tutarın Hesaplanması” uyarınca hesaplamıştır. Banka’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla sermaye yeterliliği standart oranı hesaplamasında kullanılan, Banka’nın 2008, 2007 ve 2006 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan 380,496 TL (31 Aralık 2008: 330,442 TL) maruz kalınabilecek operasyonel riski temsil etmekte olup aynı zamanda operasyonel riskin ortadan kaldırılması için gerekli minimum sermaye tutarını ifade etmektedir. Bu bölümde I nolu dipnotta gösterilen operasyonel riske esas tutar maruz kalınabilecek operasyonel riskin 12.5 katı hesaplanarak 4,756,200 TL (31 Aralık 2008: 4,130,525 TL) olarak gösterilmiştir. 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 (I) Net Faiz Gelirleri (II) Net Ücret ve Komisyon Gelirleri 3,077,425 1,974,691 1,675,834 1,585,250 465,547 466,215 360,490 288,374 (III) Temettü Gelirleri 24,265 25,499 34,718 16,557 (IV) Ticari Kâr/Zarar (Net) 177,766 89,720 193,349 43,150 (V) Diğer Faaliyet Gelirleri 311,216 312,704 356,713 343,326 (VI) Satılmaya Hazır Menkul Kıymetler ve VKET Satış Kâr/Zararı 123,385 58,881 46,155 43,437 (VII) Olağanüstü Gelirler 40,390 1,484 2,428 4,281 3,892,444 2,808,464 2,572,521 2,228,939 583,867 421,270 385,878 334,341 463,672 380,496 - - 5,795,900 4,756,200 - - (VIII) Brüt Gelir (I+II+III+IV+V-VI-VII) (IX) Sermaye Yükümlülüğü (Brüt Gelir x %15) (X) Op. Risk Sermaye Yük. Ortalaması (XI) Operasyonel Riske Esas Tutar (X x 12.5) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 119 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) V. Kur riski Banka’nın maruz kaldığı kur riski, bu durumun etkilerinin tahmin edilmesi, Banka Yönetim Kurulu’nun günlük olarak izlenen pozisyonlar için belirlediği limitler Banka’nın maruz kaldığı kur riskinin ölçülmesinde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot kullanılmaktadır. Kur riskine esas sermaye yükümlülüğü hesaplanırken Banka’nın, tüm döviz varlıkları, yükümlülükleri ve vadeli döviz işlemleri göz önünde bulundurulur. Her bir döviz cinsinin Türk Lirası karşılıkları itibarıyla net kısa ve uzun pozisyonları hesaplanır. Mutlak değerce büyük olan pozisyon sermaye yükümlülüğüne esas tutar olarak belirlenmekte ve bu tutar üzerinden sermaye yükümlülüğü hesaplanmaktadır. Önemli olması durumunda yabancı para cinsinden borçlanma araçlarının ve net yabancı para yatırımlarının riskten korunma amaçlı türev araçları ile korunmasının boyutu 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, Banka’nın riskten korunma amaçlı sınıfladığı türev finansal araçları bulunmamaktadır. Yabancı para risk yönetim politikası Risk politikası limitler dahilindeki işlemler üzerine kurulmuş olup yabancı para pozisyonun dengede tutulması esastır. Gerek ulusal mevzuat gerekse uluslararası uygulamalar ışığında ve mevcut özkaynak profili kapsamında belirlenmiş alt ve üst limitler aralığında pozisyon alınmasına yönelik bir YP risk yönetim politikası söz konusu olup, spekülatif pozisyon taşınmamaktadır. Banka’nın bilanço tarihi ile bu tarihten geriye doğru son beş iş günü kamuya duyurulan cari döviz alış kurları TL olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir: ABD Doları Avro 1.4900 2.1368 1. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4500 2.0789 2. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4500 2.0850 3. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.1005 4. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.1002 5. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.0958 Bilanço Tarihindeki Cari Döviz Alış Kuru Bilanço tarihinden önceki; Son 30 Günün Basit Aritmetik Ortalaması 120 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu ABD Doları Avro 1.4528 2.1329 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Kur riskine ilişkin bilgiler Cari Dönem Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun D. Farkı K/Z Yansıtılan FV (*) Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler ve Alacaklar (**) İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Diğer Varlıklar (***) Toplam Varlıklar Avro ABD Doları Japon Yeni Diğer Toplam 185,993 1,085,913 2,407 584,724 3,931,067 1,199,808 1,373,514 34,742 1,628,053 6,903,166 134 2,459 3,453 7,006 31,142 57,609 1,392,941 2,493,028 37,149 2,212,777 10,895,295 100,158 245,453 19,430 6,155,145 1,177,189 655 149,529 12,466,656 8 6,054 95,757 100,158 1,422,642 655 168,967 18,723,612 Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Para Piyasalarına Borçlar Alınan Krediler İhraç Edilen Menkul Kıymetler Muhtelif Borçlar Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar Diğer Yükümlülükler (*) (****) Toplam Yükümlülükler 73,318 4,094,583 83,909 1,900,832 10,979 98,393 6,262,014 402,585 8,318,236 1,418,815 2,376,201 39,360 79,811 12,635,008 689 1 1,074 1,764 61 41,620 45,202 163 1,953 88,999 475,964 12,455,128 1,502,724 4,322,235 50,503 181,231 18,987,785 Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayri Nakdi Krediler (*****) (106,869) 216,208 306,330 90,122 2,014,042 (168,352) 354,125 827,026 472,901 2,642,661 4,290 (3,063) 3,063 11,538 6,758 33 31,085 31,052 131,484 (264,173) 567,303 1,164,441 597,138 4,799,725 Önceki Dönem Toplam Varlıklar Toplam Yükümlülükler Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayri Nakdi Krediler (*****) Avro 5,732,637 6,494,139 (761,502) 851,207 876,987 25,780 1,857,093 ABD Doları 12,665,126 11,774,881 890,245 (841,432) 269,338 1,110,770 2,537,189 Japon Yeni 11,441 2,583 8,858 (6,198) 6,198 38,146 Diğer 113,336 106,829 6,507 444 444 129,242 Toplam 18,522,540 18,378,432 144,108 3,577 1,146,769 1,143,192 4,561,670 (*) Alım satım amaçlı türev finansal varlıklar ve yükümlülükler içerisinde gösterilen kur kaynaklı reeskontlar dahil edilmemiştir. (**) Finansal tablolarda TP olarak gösterilen 84,536 TL (31 Aralık 2008: 136,530 TL) tutarındaki dövize endeksli krediler dahil edilmiştir. (***) 18,290 TL tutarındaki peşin ödenmiş giderler dahil edilmemiştir. (****) 21,054 TL tutarındaki kazanılmamış gelirler dahil edilmemiştir. (*****) Gayri nakdi krediler yabancı para pozisyon hesabında dikkate alınmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 121 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Maruz kalınan kur riski TL’nin aşağıdaki para birimlerine karşılık yüzde 10 değer kaybının, 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren yıla ilişkin özkaynaklara ve gelir tablosuna (vergi etkisi hariç) etkisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu analiz tüm diğer değişkenlerin, özellikle faiz oranlarının, sabit kaldığı varsayımıyla hazırlanmıştır. 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Gelir tablosu Özkaynak (*) Gelir tablosu ABD Doları 9,582 17,502 6,837 3,806 Avro (1,011) 918 2,768 (1,045) 802 802 917 917 9,373 19,222 10,522 3,678 Diğer para birimleri Toplam, net Özkaynak (*) (*) Özkaynak etkisi, TL’nin ilgili yabancı para birimlerine karşı %10’luk değer kaybından dolayı oluşacak gelir tablosu etkisini de içermektedir. TL’nin aşağıdaki para birimlerine karşılık yüzde 10 değer kazanmasının, 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin özkaynaklara ve gelir tablosuna (vergi etkisi hariç) etkisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 31 Aralık 2009 ABD Doları Avro Diğer para birimleri Toplam, net 31 Aralık 2008 Gelir tablosu Özkaynak (*) Gelir tablosu Özkaynak (*) (5,463) (13,383) 4,578 7,609 1,159 (770) (1,287) 2,526 (44) (44) (160) (160) (4,348) (14,197) 3,131 9,975 (*) Özkaynak etkisi, TL’nin ilgili yabancı para birimlerine karşı %10’luk değer kazanmasından dolayı oluşacak gelir tablosu etkisini de içermektedir. Banka’nın 5 Ekim 2009 tarihinden önce kullandırmış olduğu dövize endeksli krediler için yaptığı sözleşmeler gereği, döviz kurlarının aşağı doğru hareket etmesi durumunda oluşan kur farkı zararları Banka tarafından üstlenilmemekte, bu zarar müşterilere yansıtılmaktadır. Banka’nın 5 Ekim 2009 tarihi itibarıyla değişen iç yönetmeliği uyarınca, bu tarihinden sonra kullandırılacak olan dövize endeksli krediler için döviz kurlarının aşağı doğru hareket etmesi durumunda oluşan kur farkı zararları Banka tarafından üstlenilecektir. Dolayısıyla, 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 5 Ekim 2009 öncesi kullandırılmış olan 50,246 TL tutarındaki dövize endeksli krediler ancak döviz kurlarının yukarı doğru hareket etmesi durumunda Banka’ya pozisyon yaratmaktayken, 5 Ekim 2009 sonrasında kullandırılmış olan 34,290 TL tutarındaki dövize endeksli krediler, döviz kurlarının her iki yöne doğru hareket etmesi durumunda da Banka’ya pozisyon yaratmaktadır. VI. Faiz oranı riski Varlıkların, yükümlülüklerin ve bilanço dışı kalemlerin faize duyarlılığı haftalık Aktif-Pasif Komitesi toplantılarında piyasadaki gelişmelerin de dikkate alınmasıyla değerlendirilmektedir. Bankanın maruz kaldığı faiz oranı riskinin ölçülmesinde, standart metot yöntemi kullanılmaktadır. Standart metot kapsamında yapılan ölçümler, vade merdiveni kullanılarak aylık olarak yerine getirilmektedir. 122 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla) Cari Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası 1,148,099 - - - - 1,901,536 3,049,635 Bankalar 2,529,243 - - - - 209,315 2,738,558 1,193 1,690 1,488 17,153 17,297 - 38,821 3,400,614 - - - - - 3,400,614 4,199,480 2,993,905 1,343,885 10,750 14,965,879 9,901,076 6,340,535 5,971,447 2,145,702 133,918 34,572,655 1,225,387 - 3,498,473 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler ve Alacaklar Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar (*) Toplam Varlıklar 3,040,317 10,079,977 3,377,542 525,309 638,690 742,634 366,453 3,146 6,046 38,703 111,860 - 2,373,252 2,533,007 20,727,898 13,925,044 11,322,840 9,460,818 4,732,271 4,628,771 64,797,642 9,711 2,189,243 Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler Alınan Krediler Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon 1,673,063 450,325 56,144 - - 25,776,035 9,165,320 1,601,838 386 - 730,767 3,934,522 1,403,218 74,875 - - 6,143,382 - 9,497 32,677 - - 817,311 859,485 5,918,901 42,462,480 - - - - - - - 98,440 3,587,911 679,759 - - - 4,366,110 24,146 15,369 26,144 29,096 11,561 8,670,626 8,776,942 28,302,451 17,162,944 3,799,780 104,357 11,561 15,416,549 64,797,642 - - 7,523,060 9,356,461 4,720,710 - 21,600,231 (7,574,553) (3,237,900) - - - (10,787,778) (21,600,231) Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon 180,959 184,045 - 54,345 - - 419,349 Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon (68,838) (9,496) (40,453) (292,101) - - (410,888) 4,720,710 (10,787,778) 8,461 Toplam Pozisyon (7,462,432) (3,063,351) 7,482,607 9,118,705 (*) İştirakler, bağlı ortaklıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. (**) Özsermaye kalemleri diğer yükümlülükler içerisinde “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 123 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Önceki Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam 849,916 - - - - 1,254,870 2,104,786 2,225,505 67,382 87,441 - - 176,972 2,557,300 7,624 12,180 602 11,007 15,634 - 47,047 3,201,333 - - - - - 3,201,333 2,368,501 3,526,420 901,796 615,657 19,931 7,981,645 5,637,420 4,741,947 2,248,682 Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler ve Alacaklar 549,340 85,088 30,502,299 8,836,027 8,953,135 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar 110,734 1,063,486 568,635 476,878 1,251,605 - 3,471,338 Diğer Varlıklar (*) 43,686 11,122 37,372 150,644 - 2,084,921 2,327,745 15,824,165 12,475,806 9,857,890 6,282,272 4,131,578 3,621,782 52,193,493 - 1,796 1,475,165 Toplam Varlıklar Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı 1,456,701 16,668 - 16,840,523 11,497,626 1,318,720 667,673 - 5,320,570 35,645,112 513,724 70,236 257,464 845,678 - - 1,687,102 Muhtelif Borçlar - 14,153 46,675 - - 535,410 596,238 İhraç Edilen Menkul Kıymetler - - - - - - - 1,121,991 3,262,575 1,198,686 187,142 - - 5,770,394 12,107 99,380 18,680 12,443 - 6,876,872 7,019,482 - 12,734,648 52,193,493 Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Alınan Krediler Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon - 19,945,046 14,960,638 2,840,225 1,712,936 - - (4,120,881) (2,484,832) 7,017,665 4,569,336 - - 114,619 94,856 76,000 72,227 (82,992) (14,153) (165,231) (82,897) (4,089,254) (2,404,129) 6,928,434 4,558,666 4,131,578 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 15,718,579 - (9,112,866) (15,718,579) - - 357,702 - - (345,273) 4,131,578 (9,112,866) 12,429 (*) İştirakler, bağlı ortaklıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. (**) Özsermaye kalemleri diğer yükümlülükler içerisinde “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. 124 - Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları: Cari Dönem Sonu Avro ABD Doları Japon Yeni TL % % % % - - - 5.20 0.28 0.34 - 6.90 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan FV - 11.88 - - Para Piyasalarından Alacaklar - - - 6.50 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar 5.37 6.68 - 9.82 Krediler ve Alacaklar 4.60 4.93 6.79 15.62 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar 6.97 7.44 - 11.93 Bankalar Mevduatı 2.25 0.81 - 8.69 Diğer Mevduat 2.62 2.75 - 8.73 Para Piyasalarına Borçlar 1.00 1.30 - 9.04 - - - - Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Yükümlülükler: Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler Alınan Krediler Önceki Dönem Sonu - - - - 1.81 1.53 - 10.09 Avro ABD Doları Japon Yeni TL % % % % - - - 12.00 Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası 1.90 2.37 - 19.54 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan FV Bankalar - 11.88 - - Para Piyasalarından Alacaklar - - - 15.00 6.20 6.45 - 19.29 Krediler ve Alacaklar 7.53 6.05 6.77 21.91 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar 6.70 7.43 - 19.40 Bankalar Mevduatı 2.70 1.34 - 17.49 Diğer Mevduat 3.37 3.43 - 15.18 Para Piyasalarına Borçlar 5.45 3.71 - 17.73 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Yükümlülükler: Muhtelif Borçlar - - - - İhraç Edilen Menkul Kıymetler - - - - 4.57 3.26 - 16.24 Alınan Krediler VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 125 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Varlıkların faize duyarlılığı Gelir tablosunun faize duyarlılığı, aşağıda varsayılan nispetlerde faiz oranlarındaki değişimin; 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerine ve değişken faizli alım-satım amaçlı olmayan finansal varlık ve yükümlülüklerin net faiz gelirine (vergi etkileri hariç) olan etkisidir. Özkaynakların faize duyarlılığı, faiz oranlarında varsayılan değişim sonucu 31 Aralık 2009 itibarıyla portföyde bulunan sabit faizli satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişim dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu analiz sırasında, diğer değişkenlerin, özellikle döviz kurlarının, sabit olduğu varsayılmaktadır. Bu analiz, 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla da aynı şekilde hesaplanmıştır. Gelir tablosu 31 Aralık 2009 Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar Değişken faizli finansal varlıklar 100 bp artış Özkaynak (*) 100 bp azalış 100 bp artış 100 bp azalış (6,639) 7,386 (6,639) 7,386 22,151 (22,250) (186,613) 198,091 220,901 (220,901) 220,901 (220,901) Değişken faizli finansal yükümlülükler (57,919) 57,919 (57,919) 57,919 Toplam, net 178,494 (177,846) (30,270) 42,495 Gelir tablosu 31 Aralık 2008 Özkaynak (*) 100 bp artış 100 bp azalış 100 bp artış 100 bp azalış Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar (6,496) 8,299 (6,496) 8,299 Satılmaya hazır finansal varlıklar 14,559 (14,614) (68,920) 73,248 Değişken faizli finansal varlıklar 221,418 (221,418) 221,418 (221,418) (63,306) 63,306 (63,306) 63,306 166,175 (164,427) 82,696 (76,565) Değişken faizli finansal yükümlülükler Toplam, net (*) Özkaynak etkisi, faiz oranındaki 100 baz puan (bp) artış ve azalışta meydana gelen gelir tablosu etkisini de içermektedir. VII. Likidite riski Banka likidite riskinden korunmak amacıyla fonlama kaynaklarını müşteri mevduatı ve yurtdışından kullanılan krediler olmak üzere çeşitlendirmekte, varlık ve yükümlülükler arasında vade uyumunun sağlanması gözetilmekte, piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerler muhafaza edilmektedir. Banka’nın kısa vadeli likidite ihtiyacı temel olarak mevduat kaynağıyla karşılanmakta olup, uzun vadeli likidite ihtiyacı için sendikasyon ve seküritizasyon kredileri gibi yurtdışı fonlama kaynaklarına başvurulmaktadır. Kullanılmayan önemli likidite kaynakları yoktur. 126 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi: Cari Dönem Sonu Vadesiz 1 aya kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Dağıtılamayan Üzeri (*) Toplam Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası 3,049,635 - - - - - - 3,049,635 Bankalar 1,235,825 1,502,733 - - - - - 2,738,558 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/ Zarara Yansıtılan FV. - 1,193 840 2,338 17,153 17,297 - 38,821 Para Piyasalarından Alacaklar - 3,400,614 - - - - - 3,400,614 Satılmaya Hazır FV. - 612,562 673,296 Krediler ve Alacaklar - 6,188,387 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar - 35,766 147,368 758,007 Diğer Varlıklar - 122,564 6,046 38,703 4,285,460 11,863,819 9,711 1,673,063 5,918,901 25,776,035 Toplam Varlıklar 3,211,453 8,592,559 1,865,259 10,750 14,965,879 2,479,794 7,663,278 15,012,893 3,094,385 133,918 34,572,655 1,331,944 1,225,388 191,759 - 3,307,344 11,673,779 25,146,308 6,202,329 - 3,498,473 2,173,935 2,533,007 2,318,603 64,797,642 Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Alınan Krediler - 56,520 Para Piyasalarına Borçlar - 730,767 İhraç Edilen Menkul Kıy. - - 450,325 56,144 - - - 9,165,320 1,601,838 386 - - 42,462,480 96,584 1,465,669 1,469,634 1,277,703 - 4,366,110 122,011 - - 6,143,382 - - - - - 3,887,386 1,403,218 - 2,189,243 Muhtelif Borçlar - 740,477 21,473 - 42,175 - 55,360 859,485 Diğer Yükümlülükler - 168,396 85,609 25,420 60,151 17,685 8,419,681 8,776,942 Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı Önceki Dönem Sonu 5,928,612 29,145,258 13,706,697 4,552,289 (1,643,152) (17,281,439) (10,399,353) Vadesiz 1 aya kadar Toplam Aktifler 3,764,436 7,367,251 Toplam Pasifler 5,322,366 19,339,102 Net Likidite Açığı 1-3 Ay 1,694,357 1,295,388 7,121,490 23,451,951 4,906,941 3-12 Ay 1-5 Yıl 8,475,041 64,797,642 (6,156,438) - 5 Yıl ve Dağıtılamayan Üzeri (*) Toplam 2,733,398 10,432,688 19,187,044 6,721,930 1,986,746 52,193,493 11,679,811 6,677,889 52,193,493 4,341,119 1,864,477 2,968,729 (1,557,930) (11,971,851) (8,946,413) 6,091,569 17,322,567 3,753,201 (4,691,143) - (*) Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar, muhtelif alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gerekli bulunan, kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ve yükümlülüklerde yer alan özkaynaklar bu sütunda gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 127 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülüklerin kalan vade dağılımı 31 Aralık 2009 Bankalar Mevduatı Defter Brüt nominal değeri tutarlar Vadesiz 1 aya kadar 1-3 ay 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıl ve üzeri 9,711 1,675,723 455,531 57,445 - - 5,918,901 30,086,494 10,698,012 1,869,709 451 - 2,189,243 2,198,410 Diğer Mevduat 42,462,480 48,573,567 Alınan Krediler 4,366,110 4,700,907 - Para Piyasalarına Borçlar 6,143,382 6,151,417 - 859,485 859,485 55,360 740,477 21,473 - 42,175 - 917,641 917,641 560,380 168,396 85,609 25,420 60,151 17,685 56,938,341 63,401,427 6,544,352 33,458,638 15,247,199 4,856,021 1,850,694 1,444,523 9,094,232 9,094,232 4,751,809 53,817 154,574 Defter Brüt nominal değeri tutarlar Vadesiz 1 aya kadar 1-3 ay 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıl ve üzeri 1,466,291 19,618 - - - 17,066,922 11,652,196 - Muhtelif Borçlar Diğer Yükümlülükler (*) Toplam Gayri Nakdi Krediler 31 Aralık 2008 Bankalar Mevduatı 56,615 97,487 1,494,478 1,625,489 1,426,838 730,933 3,889,087 1,408,969 122,428 1,291,543 2,633,322 - 209,167 1,475,165 1,487,705 1,796 Diğer Mevduat 35,645,112 36,052,785 5,320,570 1,336,448 676,649 Alınan Krediler 5,770,394 6,749,421 - 52,025 139,534 2,607,494 190,314 3,760,054 Para Piyasalarına Borçlar 1,687,102 1,885,434 - 475,154 13,061 441,390 955,829 Muhtelif Borçlar 596,238 596,238 48,247 462,916 24,247 - 60,828 - Diğer Yükümlülükler(*) 925,661 925,661 535,821 69,162 4,133 212,782 65,930 37,833 46,099,672 47,697,244 5,906,434 8,011,077 8,011,077 4,152,823 Toplam Gayri Nakdi Krediler 19,592,470 11,852,789 2,412 16,188 - 4,598,114 1,949,550 3,797,887 1,112,820 2,077,088 649,746 (*) Muhtemel vadesinde nakit çıkışı yaratmayacak olan kazanılmamış gelirler, kullanılmamış izin karşılıkları, genel kredi karşılığı ve benzeri karşılıklar ile özkaynaklar diğer yükümlülükler satırına dahil edilmemiştir. Yukarıdaki tablo, Banka’nın finansal yükümlülüklerinin muhtemel en yakın sözleşme vadesine göre iskonto edilmemiş nakit çıkışlarını göstermektedir. Dolayısıyla burada belirtilen brüt nominal nakit çıkış tutarları ilgili yükümlülüklerin finansal tablolara yansıtılmış tutarlarından farklılık göstermektedir. 128 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) VIII. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değeri ile gösterilmesi Defter Değeri Gerçeğe Uygun Değeri Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Para Piyasalarından Alacaklar 3,400,614 3,201,333 3,400,614 3,201,333 Bankalar 2,738,558 2,557,300 2,738,558 2,557,300 14,965,879 7,981,645 14,965,879 7,981,645 3,498,473 3,471,338 3,699,368 3,403,938 34,572,655 30,502,299 34,571,071 30,209,902 Finansal Varlıklar: Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Krediler Finansal Yükümlülükler: 2,189,243 1,475,165 2,189,243 1,475,165 Diğer Mevduat Bankalar Mevduatı 42,462,480 35,645,112 42,462,480 35,645,112 Alınan Krediler 4,366,110 5,770,394 4,366,110 5,770,394 - - - - 859,485 596,238 859,485 596,238 İhraç Edilen Menkul Kıymetler Muhtelif Borçlar Satılmaya hazır finansal varlıklar ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımların gerçeğe uygun değerleri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli piyasalarda işlem gören benzer menkul değerlerin piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır. Verilen kredilerin gerçeğe uygun değeri, sabit faizli krediler için cari piyasa faiz oranları kullanılarak ilerideki nakit akımlarının iskonto edilmesiyle hesaplanmaktadır. Değişken faizli kredilerin defter değeri gerçeğe uygun değerini ifade etmektedir. Diğer varlık ve yükümlülüklerde ise gerçeğe uygun değer, elde etme maliyeti ve birikmiş faiz reeskontlarının toplamını ifade etmektedir. Gerçeğe uygun değer ile ölçüme ilişkin sınıflandırma “TFRS 7 – Finansal Araçlar: Açıklama” standardı finansal tablolarda gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülerek gösterilen finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde kullanılan verilerin önemini yansıtan bir sıra dahilinde sınıflandırılarak gösterilmesini gerektirmektedir. Bu sınıflandırma esas olarak söz konusu verilerin gözlemlenebilir nitelikte olup olmamasına dayanmaktadır. Gözlemlenebilir nitelikteki veriler, bağımsız kaynaklardan edinilen piyasa verilerinin kullanılması; gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler ise Şirket’in piyasa tahmin ve varsayımlarının kullanılması anlamına gelmektedir. Bu şekilde bir ayırım, genel olarak aşağıdaki sınıflamaları ortaya çıkarmaktadır. 1 inci Sıra: Özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar; 2 nci Sıra: 1 inci sırada yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da borçlar açısından doğrudan (fiyatlar aracılığıyla) ya da dolaylı olarak (fiyatlardan türetilmek suretiyle) gözlemlenebilir nitelikteki veriler; 3 üncü Sıra: Varlık ya da borçlara ilişkin olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan veriler (gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler). Sınıflandırma, kullanılabilir olması durumunda gözlemlenebilir nitelikteki piyasa verilerinin kullanılmasını gerektirmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 129 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bu çerçevede gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer sınıflandırması aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2009 1. Sıra 2. Sıra 3. Sıra Toplam 17,297 21,524 - 38,821 17,297 - - 17,297 - 21,524 - 21,524 14,614,884 340,245 - 14,955,129 14,614,884 340,245 - 14,955,129 Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: Alım-satım amaçlı finansal varlıklar: Borçlanma senetleri Alım-satım amaçlı türev finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar finansal varlıklar: Borçlanma senetleri İştirak ve bağlı ortaklıklar: 270,286 - 259,125 529,411 Toplam Finansal Varlıklar 14,902,467 361,769 259,125 15,523,361 Alım-satım amaçlı türev finansal yükümlülükler - (39,808) - (39,808) Toplam Finansal Yükümlülükler - (39,808) - (39,808) Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: IX. Başkalarının nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemler Banka müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Banka inanca dayalı işlem sözleşmeleri yapmamaktadır. X. Faaliyet bölümleri Banka, kurumsal bankacılık, ticari bankacılık, işletme bankacılığı, bireysel bankacılık ve yatırım bankacılığı işkollarında hizmet vermektedir. Bu çerçevede vadeli ve vadesiz mevduat, biriktiren hesap, repo, borçlu cari krediler, spot krediler, dövize endeksli krediler, tüketici kredileri, otomobil ve konut kredileri, işletme kredileri, iskonto kredileri, tek hesap (kredili mevduat hesabı), altın kredileri, döviz kredileri, eximbank kredileri, prefinansman kredileri, ülke kredileri, teminat mektupları, akreditif, ihracat faktoringi, kabul/aval kredileri, finansal kiralama, sigorta, forward, futures, maaş ödemeleri, yatırım hesabı, çek, kiralık kasa, vergi tahsilatı, fatura ödemeleri, ödeme emirleri, hizmetleri ve ürünleri mevcuttur. Banka kurumsal ticari ve bireysel müşterilerine mevduat, kredi, dış ticaret işlemleri, yatırım ürünleri, nakit yönetimi, finansal kiralama, faktoring, sigorta, kredi kartları, ve diğer bankacılık ürünlerinden oluşan hizmet paketlerini sunmaktadır. Banka, müşterilerinin farklı finansal ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla şube yapılandırmasını müşteri odaklı bankacılık üzerine inşa etmiştir. Banka, ayrıca perakende satış ve servis sektörlerinde faaliyet gösteren işletme ve çalışanlarına, kredili mevduat hesabı, POS makineleri, kredi kartı, çek defteri, TL ve döviz mevduatı, yatırım hesabı, internet ve çağrı merkezi, banka kartı ve fatura ödeme modülü gibi hizmetlerin yer aldığı ürün paketiyle, işletme bankacılığı ile hizmet sunmaktadır. 130 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bireysel bankacılık müşterileri, Banka için yaygın ve düzenli bir mevduat tabanı oluşturmaktadır. Geniş bireysel bankacılık ürün paketleri ile hizmet sunulan bireysel müşterilerin ihtiyaçları şube ve şubesiz bankacılık kanallarından karşılanmaktadır. Belirli finansal tablo kalemlerinin faaliyet bölümlerine göre gösterimi: Cari Dönem Faaliyet Gelirleri Bireysel Bankacılık Kurumsal Bankacılık Yatırım Bankacılığı Diğer Banka’nın Toplam Faaliyeti 615,978 607,590 1,677,409 329,404 3,230,381 Dağıtılamayan Giderler Faaliyet Geliri - - - (1,712,472) (1,712,472) 615,978 607,590 1,677,409 (1,383,068) 1,517,909 - - - - 24,265 İştiraklerden Elde Edilen Gelir Vergi Öncesi Kâr - - - - 1,542,174 Vergi Karşılığı - - - - (290,968) Dönem Net Kârı - - - - 1,251,206 10,242,796 26,787,711 24,823,674 - 61,854,181 İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Bölüm Varlıkları - - 688,257 - 688,257 Dağıtılmamış Varlıklar - - - 2,255,204 2,255,204 10,242,796 26,787,711 25,511,931 2,255,204 64,797,642 Toplam Varlıklar 13,174,220 31,477,503 10,674,866 - 55,326,589 Özkaynaklar Bölüm Yükümlülükleri - - - 7,380,941 7,380,941 Dağıtılmamış Yükümlülükler - - - 2,090,112 2,090,112 13,174,220 31,477,503 10,674,866 9,471,053 64,797,642 Toplam Yükümlülükler BEŞİNCİ BÖLÜM Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar I. Bilançonun aktif kalemlerine ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler Cari Dönem Kasa/Efektif TCMB (*) Diğer Toplam Önceki Dönem TP YP TP YP 508,595 82,486 375,190 63,954 1,148,099 1,309,753 450,536 1,214,603 - 702 15 488 1,656,694 1,392,941 825,741 1,279,045 (*) TCMB yabancı para bakiyesinin 872,785 TL’si (31 Aralık 2008: 815,223 TL) yabancı para zorunlu karşılık tutarından ve faiz gelir reeskontundan, Türk parası bakiyesinin 21,013 TL’si (31Aralık 2008: 48,601 TL) zorunlu karşılığa esas olarak tutulan serbest tutarın faiz gelir reeskontundan oluşmaktadır. TCMB’nin 2005/1 sayılı “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği”ne göre Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar; Türk parası yükümlülükleri için TL cinsinden %5 oranında (31 Aralık 2008: %6), yabancı para yükümlülükleri için ABD Doları veya Avro döviz cinsinden olmak üzere %9 (31 Aralık 2008: %9) oranında zorunlu karşılık tesis etmektedirler. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 131 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 5 Aralık 2008 tarih ve 2008-63 sayılı TCMB tarafından açıklanan “Zorunlu karşılıklara ilişkin basın duyurusunda”, küresel kredi piyasalarında yaşanan sorunların Türk ekonomisi üzerindeki etkilerinin azaltılmasına ve bankalara yabancı para likidite sağlanmasına yönelik olarak, bankaların yabancı para yükümlülükleri için %11 oranında uygulanan zorunlu karşılık oranının 2 puan azaltılarak %9’a indirildiği belirtilmiştir. 16 Ekim 2009 tarih ve 2009-51 sayılı TCMB tarafından açıklanan “Zorunlu karşılıklara ilişkin basın duyurusunda”, küresel kredi piyasalarında yaşanan sorunların Türk ekonomisi üzerindeki etkilerinin azaltılmasına ve bankalara Türk parası likidite sağlanmasına yönelik olarak, bankaların Türk parası yükümlülükleri için %6 oranında uygulanan zorunlu karşılık oranının 1 puan azaltılarak %5’e indirildiği belirtilmiştir. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla zorunlu karşılıklar üzerinden TCMB tarafından verilen faiz oranı TL için %5.2 olup, YP zorunlu karşılıklara faiz işletilmemektedir (31 Aralık 2008: TL %12.0, YP zorunlu karşılıklara faiz işletilmemektedir). TCMB hesabına ilişkin bilgiler Cari Dönem Vadesiz Serbest Hesap Önceki Dönem TP YP TP YP 1,127,086 436,968 401,935 399,380 Vadeli Serbest Hesap - - - - Vadeli Serbest Olmayan Hesap - - - - Zorunlu Karşılıklar Hesabı Toplam 21,013 872,785 48,601 815,223 1,148,099 1,309,753 450,536 1,214,603 2. Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklara ilişkin ilave bilgiler: Teminata verilen/bloke edilen alım-satım amaçlı menkul değerlere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. Repo işlemlerine konu olan alım satım amaçlı menkul değerler Bulunmamaktadır. Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu Cari Dönem TP Önceki Dönem YP TP YP Vadeli İşlemler 456 920 410 - Swap İşlemleri - 19,205 6,491 24,512 Futures İşlemleri - - - - 242 701 - - Opsiyonlar Diğer Toplam 132 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu - - - - 698 20,826 6,901 24,512 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 3. Bankalara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Bankalar 245,530 2,493,028 2,648 2,554,652 Yurt İçi 245,530 206,938 2,648 50,191 Yurt Dışı - 2,286,090 - 2,504,461 Yurt Dışı Merkez ve Şubeler - - - - 245,530 2,493,028 2,648 2,554,652 Toplam Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler Serbest Tutar AB Ülkeleri ABD, Kanada Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem 1,118,529 822,645 34,187 91,842 1,052,907 1,499,145 68,526 57,350 4,137 21,594 - - 94 10,032 - - OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Diğer Toplam Serbest Olmayan Tutar 7,710 1,853 - - 2,183,377 2,355,269 102,713 149,192 (*) Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri Banka’nın toplam 36,407 TL (31 Aralık 2008: 55,724 TL) tutarındaki vadesiz yabancı para ve 66,306 TL (31 Aralık 2008: 93,468 TL) tutarındaki vadeli yabancı para bankalar mevduatı üzerinde Banka’nın kullanmış olduğu sekuritizasyon kredileri ve diğer olağan bankacılık faaliyetleri gereği bloke bulunmaktadır. 4. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Hisse Senetleri Bono, Tahvil ve Benzeri Menkul Değerler Diğer Toplam Önceki Dönem TP YP TP YP - - - - 2,905,370 289,422 1,891,942 475,511 - - - - 2,905,370 289,422 1,891,942 475,511 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 133 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Repo işlemlerine konu olan satılmaya hazır finansal varlıklar Cari Dönem TP Önceki Dönem YP TP YP 3,958,401 - 1,125,762 146,155 205,312 - - - Diğer Borçlanma Senetleri - 823,038 - 355,576 Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar - - - - Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler - - - - 4,163,713 823,038 1,125,762 501,731 Cari Dönem Önceki Dönem 14,977,439 8,038,542 14,977,439 8,038,542 - - 10,750 19,931 Devlet Tahvili Hazine Bonosu Toplam Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Değer Azalma Karşılığı (-) Toplam - - 10,750 19,931 22,310 76,828 14,965,879 7,981,645 5. Kredilere ilişkin açıklamalar Banka’nın ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Nakdi Gayri Nakdi Nakdi Gayri Nakdi - 549 - 668 Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler - 549 - 668 Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler - - - - - - - - Banka Mensuplarına Verilen Krediler 39,808 - 40,488 - Toplam 39,808 549 40,488 668 Banka Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler Banka Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler 134 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Nakdi Krediler İhtisas Dışı Krediler Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar 31,305,385 - 2,781,281 285,101 İskonto ve İştira Senetleri 136,336 - - 21 İhracat Kredileri 1,980,570 - 71,994 143,469 İthalat Kredileri - - - 88 2,342,229 - - - Yurt Dışı Krediler 42,968 - - - Tüketici Kredileri 8,955,293 - 218,355 18,285 947,665 - 54,814 1,819 - - - - 16,900,324 - 2,436,118 121,419 66,970 - - - - - - - 31,372,355 - 2,781,281 285,101 Mali Kesime Verilen Krediler Kredi Kartları Kıymetli Maden Kredisi Diğer İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Toplam Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımı Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar 12,198,969 - 1,010,362 206,023 İhtisas Dışı Krediler 12,198,969 - 1,010,362 206,023 İhtisas Kredileri - - - - Diğer Alacaklar - - - - 19,173,386 - 1,770,919 79,078 19,106,416 - 1,770,919 79,078 İhtisas Kredileri 66,970 - - - Diğer Alacaklar - - - - Nakdi Krediler Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 135 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler Tüketici Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Bireysel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Bireysel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Personel Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Personel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Gerçek Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Gerçek Kişi) Toplam 136 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Kısa Vadeli 307,201 9,760 2,386 135,176 159,879 963,944 302,389 661,555 517 517 360 360 16,921 5,349 11,572 19 19 622,890 1,911,852 Orta ve Uzun Vadeli 8,238,992 3,944,890 136,651 3,972,403 185,048 392 392 22,490 22,490 18 18 8,261,892 Toplam 8,546,193 3,954,650 139,037 4,107,579 344,927 964,336 302,389 661,947 517 517 22,850 22,850 16,939 5,349 11,590 19 19 622,890 10,173,744 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler Taksitli Ticari Krediler-TP Kısa Vadeli Orta ve Uzun Vadeli Toplam 178,851 4,737,579 4,916,430 İşyeri Kredileri 85 83,886 83,971 Taşıt Kredileri 15,181 287,085 302,266 163,585 4,366,608 4,530,193 İhtiyaç Kredileri Diğer - - - - - - İşyeri Kredileri - - - Taşıt Kredileri - - - Taksitli Ticari Krediler-Dövize Endeksli İhtiyaç Kredileri - - - Diğer - - - 158 79,733 79,891 - - - Taksitli Ticari Krediler-YP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri - - - İhtiyaç Kredileri - - - 158 79,733 79,891 22,351 28 22,379 930 28 958 21,421 - 21,421 108 - 108 Diğer Kurumsal Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Kurumsal Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Tüzel Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Tüzel Kişi) - - - 108 - 108 84,842 - 84,842 - - - 286,310 4,817,340 5,103,650 Cari Dönem Önceki Dönem 1,765,015 2,129,820 Özel 32,673,722 28,287,391 Toplam 34,438,737 30,417,211 Cari Dönem Önceki Dönem 34,387,759 30,391,677 Toplam Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı Kamu Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı Yurt İçi Krediler Yurt Dışı Krediler Toplam 50,978 25,534 34,438,737 30,417,211 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 137 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Doğrudan Krediler Cari Dönem Önceki Dönem 579,792 126,461 Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Dolaylı Krediler Toplam Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar - - 579,792 126,461 Cari Dönem Önceki Dönem 82,483 21,272 338,637 274,052 Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar 1,563,929 1,075,410 Toplam 1,985,049 1,370,734 Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (Net) Donuk alacaklardan Banka tarafından yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan kredi ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler Cari Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 7,438 46,766 115,357 - - - - - - 7,438 46,766 115,357 Önceki Dönem - - 87,748 (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar - - - Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar - - - Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar - - 87,748 138 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler Önceki Dönem Sonu Bakiyesi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 106,360 274,052 1,075,410 1,073,719 8,361 18,055 - 791,158 682,562 Diğer Donuk Alacak Hesaplarına Çıkış (-) 840,691 622,024 - Dönem İçinde Tahsilat (-) 122,987 112,910 212,098 - - - - - - Dönem İçinde İntikal (+) Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+) Aktiften Silinen (-) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler - - - Kredi Kartları - - - Diğer - - - 216,401 338,637 1,563,929 Özel Karşılık (-) 82,483 338,637 1,563,929 Bilançodaki Net Bakiyesi 133,918 - - Dönem Sonu Bakiyesi Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar, kanuni takip başlatmak suretiyle ve teminatların nakde dönüştürülmesi yoluyla tahsil edilmeye çalışılmaktadır. Yabancı para olarak kullandırılan kredilerden kaynaklanan donuk alacaklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 10,693 11,933 273,605 2,139 11,933 273,605 8,554 - - 393 58,733 181,654 79 58,733 181,654 314 - - Önceki Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi Yabancı para olarak kullandırılan kredilerden kaynaklanan donuk alacaklar, Türk parası hesaplarda takip edilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 139 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar Banka, bir kredi alacağını (ve varsa bu kredi ile ilgili ayrılmış olan özel karşılığı), o krediyle ilgili alacaklarını tamamen tahsil edemeyeceğine dair bir görüş oluşturduktan sonra kayıtlardan çıkarır. Bu görüşün oluşturulması sırasında, borçlunun finansal durumunda önemli değişikliklerin oluşması, borçlunun yükümlülüğü ödeyememesi veya alınan teminatın maruz kalınan tüm riski karşılamak için yeterli olmaması durumu göz önünde bulundurulur. Daha küçük standart krediler için, kayıtlardan çıkarma kararı o tip ürüne özel geçmiş dönemlerdeki temerrüt durumu göz önüne alınarak verilmektedir. Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar Cari Dönem (Net) 133,918 - - Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) 214,619 336,847 1,535,060 82,127 336,847 1,535,060 132,492 - - - - 1,551 - - 1,551 - - - 1,782 1,790 27,318 356 1,790 27,318 1,426 - - Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) Önceki Dönem (Net) 85,088 - - Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) 105,650 273,599 1,048,745 21,130 273,599 1,048,745 84,520 - - - - 1,551 - - 1,551 - - - Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) 140 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 710 453 25,114 142 453 25,114 568 - - Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 6. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlere ilişkin bilgiler Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem TP Devlet Tahvili Önceki Dönem YP TP YP 2,075,831 - 1,915,921 45,126 Hazine Bonosu - - - - Diğer Kamu Borçlanma Senetleri - 1,386,876 - 1,475,206 2,075,831 1,386,876 1,915,921 1,520,332 Toplam Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Borçlanma Senetleri 3,521,096 3,476,003 Borsada İşlem Görenler 3,485,330 3,440,918 Borsada İşlem Görmeyenler 35,766 35,085 Değer Azalma Karşılığı (-) 22,623 4,665 3,498,473 3,471,338 Cari Dönem Önceki Dönem 3,471,338 1,476,362 (19,550) 38,444 1,474,427 2,811,612 (1,372,734) (928,203) Toplam Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin yıl içindeki hareketleri Dönem Başındaki Değer Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları Dönem İçindeki Alımlar İtfa Yolu İle Elden Çıkarılanlar Değer Azalış Karşılığı (20,419) (4,511) İtfa Edilmiş Maliyet Değerlerindeki Değişim (*) (34,589) 77,634 3,498,473 3,471,338 Dönem Sonu Toplamı (*) İtfa edilmiş maliyet değerlerindeki değişim, menkul değerlere ait reeskont farklarını içermektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 141 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Banka, daha önce finansal tablolarında alım-satım amaçlı finansal varlıklar portföyünde takip ettiği yabancı para cinsinden bazı menkul kıymetlerini, 2008 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler, ilgili sınıflamanın yapıldığı tarihteki gerçeğe uygun değerleri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin yıl içindeki hareketleri tablosunda ‘dönem içindeki alımlar’ satırına ilave edilmiştir. İlgili menkul kıymetlerin detayı aşağıdaki gibidir: Sınıflamanın yapıldığı tarih Para Cinsi Nominal Değeri (YP’000) Sınıflamanın Yapıldığı Tarih İtibarıyla Gerçeğe Uygun Değer (YP’000) 31 Ekim 2008 ABD Doları 99,386 145,760 99,386 145,760 40,066 45,867 40,066 45,867 31 Ekim 2008 Avro Banka, daha önce finansal tablolarında satılmaya hazır menkul değerler portföyünde takip ettiği 675,000 TL nominal değerindeki menkul kıymetlerini 2009 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerleri toplamı olan 610,161 TL defter değeri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin yıl içindeki hareketleri tablosunda ‘dönem içindeki alımlar’ satırına ilave edilmiştir. Anılan menkul kıymetlere ilişkin, sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla 1,118 TL, tutarındaki değerleme farkları özkaynaklar altında izlenmeye başlanmış olup, oluşan değerleme farkları ilgili menkul kıymetlerin itfa tarihine kadar sonuç hesaplarına aktarılacaktır. Bunun yanı sıra, Banka 2008 yılı içerisinde daha önce finansal tablolarında satılmaya hazır menkul değerler portföyünde takip ettiği sırasıyla 1,325,000,000 TL (tam TL), 610,000,000 ABD Doları (tam ABD Doları) ve 75,000,000 Avro (tam Avro) nominal değerindeki menkul kıymetlerini 2008 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerleri toplamı olan sırasıyla 1,213,358,500 TL (tam TL), 590,404,170 ABD Doları (tam ABD doları) ve 68,996,250 Avro (tam Avro) defter değeri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin dönem içindeki hareketleri tablosunda dönem içerisinde alımlar satırına ilave edilmiştir. Anılan menkul kıymetlere ilişkin sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla sırasıyla, (9,529,171) TL (tam TL), (13,044,045) ABD Doları (tam ABD Doları) ve (5,325,575) Avro (tam Avro) tutarındaki değerleme farkları özkaynaklar altında izlenmeye başlanmış olup, oluşan değerleme farkları ilgili menkul kıymetlerin itfa tarihine kadar sonuç hesaplarına aktarılacaktır. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin izlendiği hesaplara ilişkin bilgiler Maliyet Bedeli Cari Dönem Değerlenmiş Tutar TP YP TP YP Teminata Verilen/Bloke Edilen 668,259 35,760 694,386 35,766 Repo İşlemlerine Konu Olan 645,938 1,001,983 685,565 1,017,238 Yapısal Pozisyon Olarak Tutulan - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasasından Alacaklar - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasası Teminatları - - - - Diğer (*) Toplam 142 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 680,170 362,717 695,880 369,638 1,994,367 1,400,460 2,075,831 1,422,642 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Maliyet Bedeli Önceki Dönem Değerlenmiş Tutar TP YP TP YP 1,261,001 80,408 1,368,541 82,312 58,494 363,118 62,044 374,062 Yapısal Pozisyon Olarak Tutulan - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasasından Alacaklar - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasası Teminatları - - - - Diğer (*) 478,586 1,073,538 485,336 1,099,043 Toplam 1,798,081 1,517,064 1,915,921 1,555,417 Teminata Verilen/Bloke Edilen Repo İşlemlerine Konu Olan (*) Diğer satırında Banka’nın teminat/bloke veya diğer işlemlere konu etmediği serbest olarak tuttuğu kıymetler gösterilmiştir. 7. İştiraklere ilişkin bilgiler İştiraklere ilişkin bilgiler Unvanı 1 Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd. (*) Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) Lefkoşa/KKTC 15.00 15.00 2 Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ (*) İstanbul/Türkiye 11.75 21.77 3 Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ İstanbul/Türkiye 27.63 29.47 Ankara/Türkiye 10.00 10.00 8.38 4 Roketsan Roket Sanayi ve Ticaret AŞ (*) 5 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ (*) İstanbul/Türkiye 8.38 6 Bankalararası Kart Merkezi AŞ (*) İstanbul/Türkiye 9.70 9.70 7 Kredi Kayıt Bürosu AŞ (*) İstanbul/Türkiye 9.09 9.09 İzmir/Türkiye 0.07 0.07 9 İzmir Enternasyonel Otelcilik AŞ (*) İstanbul/Türkiye 5.00 5.00 10 İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ (*) İstanbul/Türkiye 4.86 5.28 11 Kredi Garanti Fonu AŞ (*) Ankara/Türkiye 1.67 1.67 8 Güçbirliği Holding AŞ (*) Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 630,776 50,657 4,795 67,203 963 10,679 7,528 - 2 14,762 13,822 52 325 2,876 2,275 (2,670) 1,098 24,628 3 77,834 77,693 36,841 1,128 3,600 6,879 8,113 4 540,083 140,617 211,565 4,480 - (5,999) 21,694 - 5 6,858,984 1,037,638 174,244 197,840 202,957 143,796 99,377 75,046 6 15,423 12,797 5,738 725 - (536) 2,581 - 7 23,128 20,739 2,266 1,634 19 6,802 4,528 - 8 111,134 33,610 3,172 158 - (2,187) (4,624) - 9 108,585 50,264 102,439 - - 82 (2,980) - 10 1,453,145 274,930 11,351 31,496 10,434 32,567 34,664 - 11 92,023 91,657 472 5,404 - 7,394 4,186 - (*) Bu iştirakler için verilen finansal tablo bilgileri 30 Eylül 2009 tarihinde sona eren döneme aittir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 143 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) İştiraklere ilişkin bilgiler (hareket tablosu) Cari Dönem Önceki Dönem Dönem Başı Değeri 56,780 90,066 Dönem İçi Hareketler 85,228 (33,286) Transferler 9,181 2,445 2,000 294 9,691 8,604 Cari Yıl Payından Alınan Kâr - - Satışlar - - 64,356 (44,629) - - 142,008 56,780 2,001 - - - Alışlar Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Gerçeğe Uygun Değer Değişimleri Değer Azalma Karşılıkları Dönem Sonu Değeri Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) Banka, önceki dönemlerde “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar” içerisinde “Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler” hesabında takip ettiği, defter değeri 9,181 TL olan İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ hisselerini, BDDK’nın direktifleri doğrultusunda 2009 yılında “İştirakler” hesabına sınıflamıştır. Banka, önceki dönemlerde “İştirakler” hesabında takip ettiği, defter değeri 0 TL olan İşkur İşçi İşadamı Kimya Kuruluşları AŞ hisselerini 2009 yılında “Zarar niteliğinde olan krediler ve diğer alacaklar” hesabına sınıflamıştır. Banka, önceki dönemlerde “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar” içerisinde “Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler” hesabında takip ettiği, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ (“TSKB”) hisselerini, 2008 yılında “İştirakler” hesabında takip etmeye başlamıştır. Yukarıdaki tabloda 2008 yılı dönem başı değeri ilgili tarihteki TSKB hisselerinin gerçeğe uygun değeri göz önünde bulundurularak güncellenmiştir. Banka, önceki dönemlerde, “Sermayede payı temsil eden menkul değerler” hesabında “Satılmaya hazır finansal varlık” olarak takip ettiği toplam defter değeri 3,031 TL olan Bankalararası Kart Merkezi AŞ, Kredi Kayıt Bürosu AŞ, Güçbirliği Holding AŞ ve İzmir Enternasyonel Otelcilik AŞ hisseleri, BDDK’nın direktifleri doğrultusunda 2008 yılında “İştirakler” hesabına sınıflamıştır. Banka’nın Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’deki ortaklık payının 2008 yılı içerisinde %54.29’a çıkmasından dolayı ilgili şirket “İştirakler” hesabından “Bağlı ortaklıklar” hesabına sınıflanmıştır. Daha önce defter değeri 586 TL olan bağlı ortaklık, iştiraklere ilişkin hareket tablosunda 2008 yılı “transferler” satırında dikkate alınmıştır. Banka Yönetim Kurulu’nun 3 Nisan 2008 tarihinde yapılan toplantısında alınan karar uyarınca Banka iştiraklerinden Roketsan Roket Sanayi AŞ’nin 146,000 TL sermayesinde sahip olunan %10 oranında 14,600 TL nominal değerli payının şirket ana sözleşmesinin hisse devrine ilişkin 7 nci maddesi çerçevesinde şirket ortakları veya üçüncü kişilere satılması çalışmalarına başlanmasına karar verilmiştir. İştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar Cari Dönem Önceki Dönem 103,627 40,231 Sigorta Şirketleri - - Faktoring Şirketleri - - Leasing Şirketleri - - Finansman Şirketleri - - Bankalar Diğer Mali İştirakler Toplam 144 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 30,787 8,955 134,414 49,186 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Borsaya kote iştirakler Yurt İçi Borsalara Kote Edilenler Yurt Dışı Borsalara Kote Edilenler Toplam Cari Dönem Önceki Dönem 116,183 43,036 - - 116,183 43,036 Cari dönem içinde elden çıkarılan iştirakler Banka’nın cari dönem içinde elden çıkardığı iştiraki bulunmamaktadır. Cari dönem içinde satın alınan iştirakler Banka Yönetim Kurulu’nun 11 Haziran 2009 tarihinde yapılan toplantısında; küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi teminatı bulmakta karşılaştıkları güçlüklerin aşılmasında bu işletmelerin işletme ekonomisi açısından liyakatları ölçüsünde ve şirketin imkanları çerçevesinde kendilerine yardımcı ve destek olunması amacıyla kurulan Kredi Garanti Fonu AŞ’ye iştirak edilerek ortak olunmasına karar verilmiştir. Banka bu karara istinaden 9 Eylül 2009 tarihinde Kredi Garanti Fonu AŞ’ye ait 1 adet hisseyi 50 TL (tam TL) kayıtlı bedelle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden satın almıştır. Kredi Garanti Fonu AŞ’nin 9 Eylül 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında, 60,000 TL olan şirket sermayesinin, 19,110 TL’si iç kaynaklardan, 160,890 TL’si nakit olmak üzere toplam 180,000 TL arttırılarak 240,000 TL’ye yükseltilmesi kararı alınmıştır. Bu sermaye artırımında Banka 4,001 TL taahhütte bulunmuş olup, 15 Ekim 2009 itibarıyla 2,000 TL’si nakden ödenmiştir. Bakiye 2,001 TL ise 3 yıl içerisinde şirket yönetim kurulunca talep edildiği zaman ödenmek üzere nazım hesaplar tablosunda “iştirak ve bağlı ortaklıklar sermayesine iştirak taahhütleri” hesabında takip edilmektedir. 2009 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 500,000 TL’den 600,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 8,377 TL tutarındaki hisseler iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2009 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd’nin ödenmiş sermayesinin 20,000 TL’den 26,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 900 TL tutarındaki hisseler iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2009 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 19,300 TL’den 20,800 TL’ye bedelsiz artırım kararının şirket Genel Kurul’unda onaylanmasına müteakip Banka’nın payına isabet eden 414 TL tutarındaki hisseler iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, daha önce 5,000 TL olan Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesi, 2,500 TL arttırılarak 7,500 TL’ye çıkarılmıştır. Tamamı bedelli olan sermaye artırımına Banka, payı oranında katılmış, bu defa arttırılan 294 TL iştiraklere ilişkin hareket tablosunda 2008 yılı alışlar satırında gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 18,480 TL’den 19,300 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 227 TL tutarındaki hisseler iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 400,000 TL’den 500,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 8,377 TL tutarındaki hisseler iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 145 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 8. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) Güneş Sigorta AŞ (*) İstanbul/TÜRKİYE 36.35 36.35 2 Vakıf Emeklilik AŞ (*) İstanbul/TÜRKİYE 53.90 75.30 Ankara/TÜRKİYE 65.50 84.92 İstanbul/TÜRKİYE 51.00 51.52 Unvanı 1 3 Vakıf Enerji ve Madencilik AŞ (*) 4 Taksim Otelcilik AŞ (*) 5 Vakıf Finans Factoring Hizmetleri AŞ (*) İstanbul/TÜRKİYE 78.39 86.97 6 Vakıf Finansal Kiralama AŞ İstanbul/TÜRKİYE 58.71 64.40 7 Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ (**) İstanbul/TÜRKİYE 68.55 73.95 8 Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ (*) İstanbul/TÜRKİYE 99.00 99.44 9 Vakıf Sistem Pazarlama Yazılım Servis ve Ticaret AŞ Ankara/TÜRKİYE 73.00 79.85 10 Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ (*) Ankara/TÜRKİYE 54.29 58.54 Viyana/AVUSTURYA 90.00 90.00 Lefkoşa/KKTC 82.00 85.24 İstanbul/TÜRKİYE 99.99 99.99 11 Vakıfbank International AG (*) 12 World Vakıf UBB Ltd. 13 Vakıf Portföy Yönetimi AŞ (*) Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 596,230 233,338 79,366 683 17,380 (7,239) 2 971,059 119,066 35,209 4,985 21,860 3 8,583 8,424 2,639 244 2 4 214,023 211,735 94,138 5,230 5 232,258 63,828 97 6 345,736 67,869 7 67,183 5,013 8 79,242 9 10 25,138 107,630 11,661 11,181 73,223 (658) (2,385) 21,722 34 1,843 8,925 - 22,339 - 10,010 7,544 33,708 6,681 20,333 16 30,395 4,313 39,058 177 7,976 - 6,042 (1,704) - 53,913 318 5,310 684 4,340 4,422 - 13,786 7,761 332 1,212 199 869 2,666 9,188 11,998 9,218 224 863 39 3,008 3,677 15,440 11 6,247 (20,072) - 714 - (1,660) (995) - 12 5,484 (20,776) - 774 - (2,231) (6,291) - 13 5,502 5,353 19 461 13 1,125 691 - (*) Bu bağlı ortaklıklar için verilen finansal tablo bilgileri 30 Eylül 2009 tarihinde sona eren döneme aittir. (**) Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ’nin başka bir bağımsız denetim firması tarafından yapılan değerleme çalışmalarına göre gerçeğe uygun değeri “0” TL’dir. 146 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (hareket tablosu) Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Cari Dönem Önceki Dönem 482,589 495,905 63,660 (13,316) Transferler - 586 Alışlar - 1,500 4,436 - - - Satışlar (2,701) - Bağlı Ortaklıkların Gerçeğe Uygun Değerlerindeki Değişimler 61,925 (15,402) Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Değer Azalma Karşılıkları - - 546,249 482,589 Sermaye Taahhütleri - - Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) - - Dönem Sonu Değeri Banka Yönetim Kurulu’nun 22 Ağustos 2006 tarihinde yapılan toplantısında, Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin Vakıf Finansal Kiralama AŞ ile birleştirilmesine yönelik çalışmaların başlatılması kararlaştırılmıştır. Bu süreçte yapılan başvuruya istinaden Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin faaliyet izni BDDK tarafından “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” in Geçici 1 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasına istinaden 25 Haziran 2009 tarihinde iptal edilmiştir. Faaliyet izninin iptaline müteakip, Vakıf Finansal Kiralama AŞ’nin Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’yi devralması suretiyle birleşme başvurusuna Sermaye Piyasası Kurulu olumsuz yanıt vermiştir. Bu nedenle birleşmeye yönelik başlatılan çalışmalar durdurulmuştur. Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin unvanı 29 Eylül 2009 tarihi itibarıyla Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ olarak değiştirilmiştir. Banka’nın bağlı ortaklıklarından World Vakıf Off Shore Banking Ltd.’nin unvanı 4 Şubat 2009 tarihi itibarıyla World Vakıf UBB Ltd. olarak değiştirilmiştir. Banka’nın Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’deki ortaklık payının %54.29’a çıkmasından dolayı ilgili şirket “İştirakler” hesabından “Bağlı ortaklıklar” hesabına sınıflanmıştır. Daha önce defter değeri 586 TL olan bağlı ortaklık, bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda 2008 yılı “transferler” satırında gösterilmiştir. Banka Yönetim Kurulu’nun 15 Mayıs 2008 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında, bağlı ortaklıklar hesabında takip edilen Güneş Sigorta AŞ ve Vakıf Emeklilik AŞ hisselerinin kısmen veya tamamen satışına yönelik çalışmaların başlatılması kararlaştırılmış, ancak sonrasında küresel piyasalarda yaşanan ekonomik kriz nedeniyle ilgili hisselerin satılması işleminin iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu nedenle satışa yönelik başlatılan çalışmalar durdurulmuş ve bu konudaki süreç sona erdirilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 147 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Bağlı ortaklıklara yapılan yatırımların değerlemesi Cari Dönem Önceki Dönem Maliyet Değeri İle Değerleme 133,021 133,021 Gerçeğe Uygun Değer İle Değerleme 413,228 349,568 - - 546,249 482,589 Cari Dönem Önceki Dönem Özsermaye Yöntemi İle Değerleme Toplam Bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar Bankalar 100,158 100,158 Sigorta Şirketleri 188,268 144,922 Faktoring Şirketleri 33,708 33,708 Leasing Şirketleri 39,058 14,854 - - 40,335 41,616 401,527 335,258 Cari Dönem Önceki Dönem 154,103 87,834 - - 154,103 87,834 Finansman Şirketleri Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar Toplam Borsaya kote bağlı ortaklıklar Yurt İçi Borsalara Kote Edilenler Yurt Dışı Borsalara Kote Edilenler Toplam Cari dönem içinde elden çıkarılan bağlı ortaklıklar Banka Yönetim Kurulu’nun 4 Eylül 2009 tarihinde yapılan toplantısında, bağlı ortaklıklar arasında sınıflanan Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ’nin sermayesinde Banka’nın sahip olduğu %31.0 oranındaki hisselerin 25 Ağustos 2009 tarihinde imzalanan satış anlaşması çerçevesinde Rhea Gayrimenkul Proje Geliştirme İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ’ye devredilmesine karar verilmiştir. Söz konusu payların devir izni için 7 Eylül 2009 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) başvuru yapılmış olup, SPK’nın 13 Kasım 2009 tarih ve 2009/49 sayılı bülteninde belirtildiği üzere devir işlemine onay verilmiştir. Banka ve alıcının hisse devrinden beklenen ekonomik faydanın elde edilmesi için, 31 Aralık 2009 tarihinden itibaren şirketin girişim sermayesi faaliyet izninin 1 yıl daha uzatılarak ek süre verilmesi amacıyla SPK’ya başvuru yapılmış olup SPK’nın 4 Aralık 2009 tarih ve 2009/52 sayılı bülteninde belirtildiği üzere 1 yıl ek süre için izin verilmiştir. Hisse devri, söz konusu başvurunun SPK tarafından olumlu karşılanmasını müteakiben 10 Aralık 2009 tarihinde gerçekleşmiş olup, satıştan Banka payına düşen 2,140 TL nakit olarak tahsil edilmiştir. İlgili satış işlemi sonucunda Banka, finansal tablolarında 1,592 TL tutarında bağlı ortaklık satış kazancı kaydetmiştir. Banka, “Bağlı Ortaklıklar” hesabında takip ettiği, defter değeri 0 TL olan iflas halindeki Ataköy Mağazacılık Ticaret AŞ hisselerini 30 Nisan 2009 tarihi itibarıyla tasfiye ederek kayıtlarından çıkarmıştır. 148 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Cari dönem içinde satın alınan bağlı ortaklıklar Banka’nın cari dönem içinde satın aldığı bağlı ortaklığı bulunmamaktadır. 2009 yılı içerisinde, Banka’nın bağlı ortaklıklarından Vakıf Finansal Kiralama AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 20,000 TL’den 25,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 2,936 TL tutarındaki hisseler bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2009 yılı içerisinde, Banka’nın bağlı ortaklıklarından Vakıf Portföy Yönetimi AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 1,500 TL’den 3,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 1,500 TL tutarındaki hisseler bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içinde, Banka’nın bağlı ortaklıklarından Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’nin 2,000 TL olan ödenmiş sermayesi tamamı Banka tarafından karşılanmak suretiyle 1,500 TL arttırılarak 3,500 TL’ye çıkarılmıştır. İlgili tutar bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda 2008 yılı alışlar satırında gösterilmiştir. 9. Birlikte kontrol edilen ortaklıklara (iş ortaklıklarına) ilişkin bilgiler Banka’nın birlikte kontrol edilen ortaklığı bulunmamaktadır. 10. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (net) Banka’nın kiralama işlemlerinden doğan alacağı bulunmamaktadır. 11. Riskten korunma amaçlı türev finansal araçlara ilişkin açıklamalar Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu Bulunmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 149 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 12. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar Gayrimenkul Finansal Kiralama ile Edinilen MD Araçlar Diğer Maddi Duran Varlıklar Toplam Önceki Dönem Sonu: Maliyet 961,561 213,184 29,739 423,068 1,627,552 Birikmiş Amortismanlar (-) 212,606 144,385 20,510 265,381 642,882 Net Defter Değeri 748,955 68,799 9,229 157,687 984,670 Dönem Başı Net Defter Değeri 748,955 68,799 9,229 157,687 984,670 İktisap Edilenler 163,094 212 5,206 55,930 224,442 11,745 158 526 825 13,254 Cari Dönem Sonu: Elden Çıkarılanlar Net (-) Değer Düşüşü (-) (*) Amortisman Bedeli (-) Y. Dışı İşt. Kayn. Net Kur Farkları Dönem Sonu Maliyet Dönem Sonu Birikmiş Amortismanlar (-) Kapanış Net Defter Değeri 9,409 - - - 9,409 28,164 21,917 3,504 49,745 103,330 - - - - - 1,103,501 213,238 34,419 478,173 1,829,331 240,770 166,302 24,014 315,126 746,212 862,731 46,936 10,405 163,047 1,083,119 (*) BDDK tarafından 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Kıymetli Maden Alım Satımına ve Alacaklarından Dolayı Edindikleri Emtia ve Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in 5 inci maddesi uyarınca, tahsil edilemeyen alacaklar karşılığında bankalar tarafından el konulan gayrimenkullerden devralınmalarını takip eden üç sene içerisinde elden çıkarılamamış amortismana tabi olmayan maddi duran varlıkların edinim tarihinden itibaren her yıl için %5 oranında karşılık ayrılmak suretiyle itfaya tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede Banka, söz konusu yönetmeliğin edinim tarihini düzenleyen geçici maddesini de dikkate alarak 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 9,409 TL (31 Aralık 2008: Yoktur) tutarında değer düşüş karşılığı ayırmıştır. 13. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar Banka’nın maddi olmayan duran varlıkları bilgisayar yazılımlarından oluşmaktadır. Maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömür veya kullanılan tükenme payı oranı 5 yıldır. Banka, maddi olmayan duran varlıklara ilişkin tükenme paylarını, ilgili varlıkların faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemini kullanarak enflasyona göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayırmaktadır. Finansal tabloların bütünü açısından önem arz eden bir maddi olmayan duran varlık bulunmamaktadır. Banka’nın devlet teşvikleri kapsamında edinilen ve kullanımında herhangi bir kısıtlama bulunan veya rehnedilen maddi olmayan duran varlığı bulunmamaktadır. Banka maddi olmayan duran varlık edinimi için herhangi bir taahhüt vermemiştir. Dönem içinde gider kaydedilen araştırma ve geliştirme gideri bulunmamaktadır. 14. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar Bulunmamaktadır. 150 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 15. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin bilgiler 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, ertelenmiş vergi varlığı ve borcunu doğuran kalemler aşağıdaki gibidir: Cari Dönem Önceki Dönem 108,678 94,516 Kıdem tazminatı ve izin karşılıkları 36,406 32,894 İştirak ve bağlı ortaklıklar değerleme farkları 20,749 22,732 18,176 18,231 Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları 16,353 10,932 Diğer karşılıklar 15,234 7,899 1,760 1,828 Ertelenmiş vergi borcu: (28,779) (8,459) Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları (17,665) (2,514) İştirak ve bağlı ortaklıklar değerleme farkları (11,114) (5,945) Ertelenmiş vergi varlığı, net 79,899 86,057 Ertelenmiş vergi varlığı: BDDK ve VUK amortisman farkı Diğer 16. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar Bulunmamaktadır. 17. Diğer aktiflere ilişkin bilgiler 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, diğer aktiflerin detayı aşağıdaki gibidir: Cari Dönem Önceki Dönem Peşin ödenmiş giderler 255,027 285,053 Aktiflerin vadeli satışından doğan alacaklar 125,323 158,266 Kredi kartı ödemelerinden alacaklar 113,010 52,416 Türev finansal araçlardan alacaklar 56,006 84,558 Dava ve mahkeme masraflarından alacaklar 41,426 30,684 Diğer 47,391 75,898 638,183 686,875 Toplam Banka, takip hesaplarına aktarılmış kredi ve diğer alacakları nedeniyle üstlendiği 41,426 TL tutarındaki dava ve mahkeme masraflarından alacakları için 39,203 TL tutarında özel karşılık ayırmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 151 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) II. Bilançonun pasif kalemlerine ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler Cari Dönem Vadesiz 7 Gün İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay 6 Ay1 Yıl 1 yıl ve üzeri Birikimli Mevduat Toplam Tasarruf Mevduatı 1,044,253 - 799,491 6,689,074 177,812 21,785 32,249 - 8,764,664 Döviz Tevdiat Hesabı 1,042,653 - 2,289,739 7,583,717 619,453 133,408 786,158 - 12,455,128 Yurt İçinde Yer. K. 1,011,051 - 2,231,727 7,477,890 617,095 133,113 784,674 - 12,255,550 Yurt Dışında Yer.K Resmi Kur. Mevduatı 31,602 - 58,012 105,827 2,358 295 1,484 - 199,578 1,431,736 - 1,238,093 2,915,113 123,913 249 3,217 - 5,712,321 Tic. Kur. Mevduatı 960,333 - 2,029,203 6,703,428 646,249 227 1,315 Diğ. Kur. Mevduatı 1,439,926 - 800,573 2,696,795 238,527 2,171 11,620 - 5,189,612 - - - - - - - - - 9,711 - 872,100 1,037,591 194,955 56,144 18,742 - 2,189,243 49 - - - - - - - 49 869 - 758,934 497,421 82,411 4 - - 1,339,639 Yurt Dışı Bankalar 5,336 - 113,166 540,170 112,544 56,140 18,742 - 846,098 Katılım Bankaları 3,457 - - - - - - - 3,457 - - - - - - - 8,029,199 27,625,718 2,000,909 213,984 853,301 6 Ay1 Yıl 1 yıl ve üzeri Birikimli Mevduat Toplam Kıymetli Maden DH Bankalararası Mevduat TCMB Yurt İçi Bankalar Diğer - - Toplam 5,928,612 - Vadesiz 7 Gün İhbarlı Cari Dönem Tasarruf Mevduatı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay - 10,340,755 - 44,651,723 839,372 - 732,245 6,924,356 168,677 10,169 28,087 - 8,702,906 Döviz Tevdiat Hesabı 1,097,263 - 2,596,993 5,641,389 865,877 277,277 663,353 - 11,142,152 Yurt İçinde Yer. K. 1,079,556 - 2,589,199 5,625,316 864,818 276,759 652,299 - 11,087,947 Yurt Dışında Yer.K 17,707 - 7,794 16,073 1,059 518 11,054 - 54,205 1,078,139 - 1,041,733 1,721,947 123,714 71 1,370 - 3,966,974 Tic. Kur. Mevduatı 825,479 - 1,901,295 3,375,304 116,177 40,508 1,261 - 6,260,024 Diğ. Kur. Mevduatı 1,480,317 - 525,034 3,420,681 136,301 413 10,310 - 5,573,056 - - - - - - - - - Resmi Kur. Mevduatı Kıymetli Maden DH Bankalararası Mevduat 1,796 - 1,070,729 402,640 - - - - 1,475,165 TCMB 65 - - - - - - - 65 Yurt İçi Bankalar 115 - 1,023,548 398,603 - - - - 1,422,266 Yurt Dışı Bankalar 1,356 - 47,181 4,037 - - - - 52,574 Katılım Bankaları 260 - - - - - - - 260 Diğer - - - - - - - - - Toplam 5,322,366 - 7,868,029 21,486,317 1,410,746 328,438 704,381 - 37,120,277 152 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Sigorta kapsamında bulunan ve sigorta limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler Mevduat Sigortası Kapsamında Bulunan Mevduat Sigortası Limitini Aşan Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem 4,726,338 4,549,510 4,038,326 4,153,396 1,397,224 1,341,128 3,006,765 2,739,340 Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ.H. - - - - Yurt Dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar - - - - Kıyı Bnk.Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar - - - - 6,123,562 5,890,638 7,045,091 6,892,736 Tasarruf Mevduatı Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH Toplam Önceki Dönem Sigorta kapsamında bulunmayan gerçek kişilerin mevduatı Cari Dönem Önceki Dönem 1,715 591 - - 3,852 2,792 26/9/2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren Mevduat ile Diğer Hesaplar - - Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat - - Yurt Dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar Hâkim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeler, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar 2. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Vadeli İşlemler 424 882 406 - Swap İşlemleri 8,868 28,628 5,145 21,576 - - - - 257 749 - - Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam - - - - 9,549 30,259 5,551 21,576 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 153 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 3. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler Cari Dönem TP YP TP YP - - - - 43,875 294,290 74,719 282,616 - 4,027,945 - 5,413,059 43,875 4,322,235 74,719 5,695,675 TCMB Kredileri Yurt İçi Banka ve Kuruluşlardan Yurt Dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan Toplam Önceki Dönem Alınan kredilerin vade ayrımına göre gösterilmesi Cari Dönem Kısa Vadeli (*) Orta ve Uzun Vadeli (*) Toplam Önceki Dönem TP YP TP YP 43,362 1,399,956 74,719 1,891,715 513 2,922,279 - 3,803,960 43,875 4,322,235 74,719 5,695,675 (*) Alınan kredilerin vade ayrımı orijinal vadeler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Alınan krediler sendikasyon, seküritizasyon gibi farklı özellikleri ve vade-faiz yapıları olan, değişik finansal kuruluşlardan sağlanan fonlardan kaynaklanmaktadır. Banka yükümlülüklerinin %7.6’sını (31 Aralık 2008: %12.4) alınan krediler oluşturmaktadır. Banka’nın fon kaynaklarında risk yoğunlaşması bulunmamaktadır. Banka 23 Temmuz 2008 tarihinde 25 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %0.77, Avro için Euribor + %0.77 maliyet ile 390 milyon ABD Doları ve 226 milyon Avro tutarında, bir yıl vadeli kredi almıştır. Söz konusu sendikasyon kredisi 28 Temmuz 2009 tarihi itibarıyla geri ödemesi yapılarak kapanmıştır. Banka 19 Ağustos 2009 tarihinde 29 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %2.5, Avro için Euribor + %2.5 maliyet ile 203.5 milyon ABD Doları ve 372.5 milyon Avro tutarında, bir yıl vadeli kredi almıştır. Banka 19 Aralık 2008 tarihinde 12 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %2, Avro için Euribor + %2 maliyet ile 80 milyon ABD Doları ve 180 milyon Avro tutarında kredi almıştır. Söz konusu kredi 24 Aralık 2009 tarihi itibarıyla geri ödemesi yapılarak kapanmıştır. 4. Bilançonun diğer yabancı kaynaklar kalemi, bilanço dışı taahhütler hariç bilanço toplamının %10’u aşıyorsa, bunların en az %20 ’sini oluşturan alt hesapların isim ve tutarları Bilançonun diğer yabancı kaynaklar kalemi, bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. 5. Kiralama işlemlerinden borçlara ilişkin bilgiler(net) Finansal kiralama işlemlerinden doğan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Cari Dönem Brüt Önceki Dönem Net Brüt Net 1 Yıldan Az 6 - 13,319 12,876 1-4 Yıl Arası - - 3,628 3,551 4 Yıldan Fazla - - - - Toplam 6 - 16,947 16,427 154 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 6. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu Bulunmamaktadır. 7. Karşılıklara ilişkin açıklamalar Genel karşılıklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar 238,772 202,266 II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar 56,869 36,860 27,151 19,531 197 250 Toplam 322,989 Genel kredi karşılığına (“GKK”) konu aktiflerin ve ayrılan karşılıkların risk derecelendirmelerine göre tutarları 258,907 Gayri Nakdi Krediler İçin Ayrılanlar Diğer Bilanço kalemleri 31 Aralık 2009 Bilanço dışı kalemler Defter Değeri GKK Defter Değeri GKK Derece 1-3 : Düşük riskli kredi ve alacaklar 30,999,103 233,873 16,717,082 25,770 Derece 4-5 : Yakın izlemedeki krediler 2,886,339 55,586 352,974 1,381 Yeniden yapılandırılan krediler 180,043 1,283 - - Diğer derecelendirilmemiş varlıklar 1,247,501 4,899 1,372,048 197 35,312,986 295,641 18,442,104 27,348 Toplam Bilanço kalemleri 31 Aralık 2008 Bilanço dışı kalemler Defter Değeri GKK Defter Değeri GKK Derece 1-3 : Düşük riskli kredi ve alacaklar 27,973,138 199,506 13,602,667 18,952 Derece 4-5 : Yakın izlemedeki krediler 1,740,282 35,436 144,692 579 Yeniden yapılandırılan krediler 208,792 1,424 - - Diğer derecelendirilmemiş varlıklar 673,284 2,760 1,225,095 250 30,595,496 239,126 14,972,454 19,781 Cari Dönem Önceki Dönem 209 - Toplam Dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılıkları Dövize Endeksli Krediler Kur Farkı Karşılıkları Banka’nın müşterilerine kullandırmış olduğu dövize endeksli kredileri üzerinden hesaplanan anapara kur azalışları için 209 TL (31 Aralık 2008: Yoktur) tutarında karşılık ayrılmış ve ilgili kur farkları bilançonun aktif hesapları arasında gösterilen kredilerle netleştirmek suretiyle finansal tablolara yansıtılmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 155 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler özel karşılıkları Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Cari Dönem Önceki Dönem 1,215 1,602 7,646 7,914 Zarar Niteliğindeki Kredi ve Diğer Alacaklar 93,868 95,947 Toplam 102,729 105,463 Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar bulunmamaktadır. Diğer karşılıkların, karşılıklar toplamının %10’unu aşması halinde aşıma sebep olan kalemler ve tutarlarına ilişkin bilgiler Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için ayrılan özel karşılıklar Cari Dönem Önceki Dönem 102,729 105,463 World Vakıf UBB Ltd.’nin eksiye dönen özsermayesine istinaden ayrılan karşılıklar 17,037 15,583 Banka aleyhine açılan çeşitli davalar için ayrılan karşılıklar 15,171 12,371 Kredi kartları ödül karşılıkları Diğer karşılıklar Toplam 8,246 9,022 46,551 11,540 189,734 153,979 8. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar Cari vergi borcuna ilişkin bilgiler Vergi karşılığına ilişkin bilgiler Banka’nın 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hesaplanan kurumlar vergisi karşılığı 350,029 TL (31 Aralık 2008: 197,622 TL) olup, 266,868 TL (31 Aralık 2008: 150,072 TL) tutarındaki peşin ödenen vergiler düşüldükten sonra kalan kurumlar vergisi borcu 83,161 TL’dir (31 Aralık 2008: 47,550 TL). Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler Ödenecek Kurumlar Vergisi Menkul Sermaye İradı Vergisi Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi BSMV Kambiyo Muameleleri Vergisi Ödenecek Katma Değer Vergisi Diğer Toplam 156 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Cari Dönem Önceki Dönem 83,161 47,550 44,532 91,324 704 652 20,661 27,975 - - 905 874 13,166 11,276 163,129 179,651 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Primlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem - - Sosyal Sigorta Primleri-Personel Sosyal Sigorta Primleri-İşveren - - Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel - - Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren - - Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel - - Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren - - İşsizlik Sigortası-Personel 312 252 İşsizlik Sigortası–İşveren 625 505 Diğer 5 - 942 757 Cari Dönem Önceki Dönem 2,500,000 2,500,000 - - Toplam Ertelenmiş vergi pasifine ilişkin bilgiler Bilançonun aktif hesaplarına ilişkin açıklamalar kısmında 15 nolu dipnotta gösterilmiştir. 9. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler Bulunmamaktadır. 10. Sermaye benzeri kredilere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 11. Özkaynaklara ilişkin bilgiler Ödenmiş sermayenin gösterimi Hisse Senedi Karşılığı İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı Banka’nın 2,500,000 TL tutarındaki ödenmiş sermayesinin %43.0’ı (A) grubu, %15.6’sı (B) grubu, %16.2’si (C) grubu %25.2’si ise (D) grubu olmak üzere paylara bölünmüştür. Yönetim Kurulu üyeleri, (A) grubu hisse sahibi Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere bir üye Başbakan tarafından, (A) grubunu temsilen üç üye, (B) grubunu temsilen bir üye ve (C) grubunu temsilen iki üye, kendi gruplarının çoğunluğunun göstereceği adaylar arasından, bir üye de ortakların önereceği adaylar arasından Genel Kurulca seçilir, bu adayın belirlenmesinde (D) grubunun tercihleri öncelikli olarak dikkate alınır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 157 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Ödenmiş sermaye tutarı, bankada kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı hususunun açıklanması ve bu sistem uygulanıyor ise kayıtlı sermaye tavanı Sermaye Sistemi Ödenmiş Sermaye Tavan 2,500,000 5,000,000 Kayıtlı Sermaye Sistemi 16 Şubat 2006 tarih ve 74202 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Banka’nın 1,300,000 TL olan kayıtlı sermaye tavanı 5,000,000 TL’ye çıkarılmıştır. Cari dönem içinde yapılan sermaye artırımları ve kaynakları ile artırılan sermaye payına ilişkin diğer bilgiler Cari ve önceki dönemde sermaye artırımı bulunmamaktadır. Cari dönem içinde yeniden değerleme fonlarından sermayeye ilave edilen kısma ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar Bulunmamaktadır. Banka’nın gelirleri, kârlılığı ve likiditesine ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin, özkaynak üzerindeki tahmini etkileri Bulunmamaktadır. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlara ilişkin özet bilgiler Bulunmamaktadır. Menkul değerler değerleme farkları Cari Dönem İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan Satılmaya Hazır Menkul Değerler Değerleme Farkları Kur Farkları Toplam 158 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Önceki Dönem TP YP TP YP 179,931 56,131 62,561 56,131 230,925 98,487 57,554 (68,437) - - - - 410,856 154,618 120,115 (12,306) Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) III. Nazım hesaplara ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklama Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı Cari Dönem Önceki Dönem Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri 4,043,910 3,050,410 Kullandırım Garantili Kredi Tahsis Taahhütleri 2,839,123 1,273,207 Çekler İçin Ödeme Taahhütleri 735,839 1,456,567 Vadeli, Aktif Değer Alım Satım Taahhütleri 298,677 293,765 İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Sermayesine İştirak Taahhütleri Toplam 2,001 - 7,919,550 6,073,949 Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayri nakdi krediler Nazım hesaplarda izlenen 106,264 TL (31 Aralık 2008: 111,873 TL) tutarındaki tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için 102,729 TL (31 Aralık 2008: 105,463 TL) tutarında karşılık ayrılmıştır. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler Cari Dönem Önceki Dönem Geçici teminat mektupları 187,197 102,621 Kesin teminat mektupları 3,210,233 4,112,388 Avans teminat mektupları 1,186,749 1,035,225 161,158 182,196 Diğer teminat mektupları 1,360,240 80,267 Toplam 6,105,577 5,512,697 Cari Dönem Önceki Dönem 541,145 405,492 367,311 132,743 Gümrüklere verilen teminat mektupları 2. Gayri nakdi kredilerin toplam tutarı Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayri Nakdi Krediler Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli 173,834 272,749 Diğer Gayri Nakdi Krediler Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli 8,553,087 7,605,585 Toplam 9,094,232 8,011,077 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 159 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 3. Gayri nakdi krediler hesabı içinde sektör bazında risk yoğunlaşması hakkında bilgi Cari Dönem TP Tarım Önceki Dönem % YP % TP % YP % 30,798 0.71 100,974 2.10 30,209 0.88 57,063 1.25 Çiftçilik ve Hayvancılık 25,451 0.59 87,111 1.81 22,881 0.67 37,906 0.83 Ormancılık 3,995 0.09 - - 4,980 0.14 3,705 0.08 Balıkçılık Sanayi 1,352 0.03 13,863 0.29 2,348 0.07 15,452 0.34 1,944,249 45.28 2,190,049 45.63 1,341,409 38.88 1,827,785 40.06 35,457 0.83 129,519 2.70 34,613 1.00 119,474 2.62 1,614,210 37.59 1,537,794 32.04 953,207 27.63 1,523,671 33.39 Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su 294,582 6.86 522,736 10.89 353,589 10.25 184,640 4.05 570,644 13.29 851,475 17.74 581,153 16.85 1,083,182 23.75 1,537,852 35.81 910,564 18.97 1,203,401 34.89 841,916 18.46 618,790 14.41 457,975 9.54 466,892 13.54 260,919 5.72 İnşaat Hizmetler Toptan ve Perakende Ticaret Otel ve Lokanta Hizmetleri 43,000 1.00 10,486 0.22 32,832 0.95 12,380 0.27 Ulaştırma Ve Haberleşme 229,508 5.34 399,311 8.32 205,056 5.94 356,090 7.81 Mali Kuruluşlar 612,300 14.26 28,339 0.59 467,148 13.55 192,569 4.22 Gayrimenkul ve Kira. Hizm. 2,101 0.05 - - 4,898 0.14 65 0.00 Serbest Meslek Hizmetleri - - - - - - - - 2,398 0.06 - - 5,092 0.15 2,293 0.05 29,755 0.69 14,453 0.30 21,483 0.62 17,600 0.39 Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam 210,964 4.91 746,663 15.56 293,235 8.50 751,724 16.48 4,294,507 100.00 4,799,725 100.00 3,449,407 100.00 4,561,670 100.00 4. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayri nakdi kredilere ilişkin bilgiler I. Grup Teminat Mektupları Aval ve Kabul Kredileri Akreditifler II. Grup TP YP TP YP 4,139,896 1,750,665 106,714 9,687 - 419,052 - 11,306 4,130 2,500,869 - 21,172 Cirolar - - - - Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden - - - - Faktoring Garantilerinden - - - - Diğer Garanti ve Kefaletler 3,078 21,399 - - 4,147,104 4,691,985 106,714 42,165 Gayri Nakdi Krediler 160 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 5. Türev işlemlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem 2,117,928 1,747,727 263,831 24,545 1,445,630 1,723,182 Alım Satım Amaçlı İşlemlerin Türleri Döviz ile İlgili Türev İşlemler (I) Vadeli Döviz Alım Satım İşlemleri Swap Para Alım Satım İşlemleri - - Para Alım Satım Opsiyonları Futures Para İşlemleri 408,467 - Faiz ile İlgili Türev İşlemler (II) 830,237 702,975 - - Vadeli Faiz Sözleşmesi Alım Satım İşlemleri 830,237 702,975 Faiz Alım Satım Opsiyonları Swap Faiz Alım Satım İşlemleri - - Futures Faiz Alım Satım İşlemleri - - 14,900 60,800 2,963,065 2,511,502 - - Diğer Alım-Satım Amaçlı Türev İşlemler (III) A. Toplam Alım Satım Amaçlı Türev İşlemler (I+II+III) Riskten Korunma Amaçlı Türev İşlem Türleri Gerçeğe Uygun Değer Değişikliği Riskinden Korunma Amaçlı - - Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı - - YP Üzerinden Yapılan İştirak Yatırımları Riskinden Korunma Amaçlı - - - - 2,963,065 2,511,502 B. Toplam Riskten Korunma Amaçlı Türev İşlemler Türev İşlemler Toplamı (A+B) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 161 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 31 Aralık 2009 1 Aya Kadar 1-3 Ay Arası 3-12 Ay Arası 1-5 Yıl Arası 5 Yıl ve Üzeri Alım 721,146 - - - - 721,146 Satım 724,484 - - - - 724,484 Alım 32,719 51,323 47,897 - - 131,939 Satım 32,713 51,313 47,866 - - 131,892 Alım - - 8,924 291,350 60,959 361,233 Satım - - 7,774 288,330 68,838 364,942 Alım - - - 58,116 - 58,116 Satım - - - 45,946 - 45,946 Alım 160,602 43,631 - - - 204,233 Satım 160,722 43,512 - - - 204,234 Alım - 14,900 - - - 14,900 Satım - - - - - Toplam Alım 914,467 109,854 56,821 349,466 60,959 1,491,567 Toplam Satım 917,919 94,825 55,640 334,276 68,838 1,471,498 1,832,386 204,679 112,461 683,742 129,797 2,963,065 Toplam Swap para alım satım işlemleri: Vadeli döviz alım satım işlemleri: Swap çapraz faiz alım satım işlemleri: Swap faiz alım satım işlemleri: Opsiyon alım satım işlemleri: Diğer alım satım işlemleri: Toplam 162 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 31 Aralık 2008 1 Aya Kadar 1-3 Ay Arası 3-12 Ay Arası 1-5 Yıl Arası 5 Yıl ve Üzeri Alım 853,425 1,693 - - - 855,118 Satım 866,389 1,675 - - - 868,064 Alım 6,179 3,943 2,152 - - 12,274 Satım 6,177 3,941 2,153 - - 12,271 Alım - - - 88,112 72,059 160,171 Satım - - - 76,153 82,992 159,145 Alım - - 118,560 78,971 - 197,531 Satım - - 118,560 67,568 - 186,128 Alım - - - 15,200 - 15,200 Satım - - - 45,600 - 45,600 Toplam Alım 859,604 5,636 120,712 182,283 72,059 1,240,294 Toplam Satım 872,566 5,616 120,713 189,321 82,992 1,271,208 1,732,170 11,252 241,425 371,604 155,051 2,511,502 Toplam Swap para alım satım işlemleri: Vadeli döviz alım satım işlemleri: Swap çapraz faiz alım satım işlemleri: Swap faiz alım satım işlemleri: Diğer alım satım işlemleri: Toplam 6. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 7. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar Banka, müşterilerinin her türlü yatırım ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü bankacılık işlemlerine aracılık etmekte ve müşterileri adına saklama hizmeti vermektedir. Bu tür işlemler nazım hesaplarda takip edilmektedir. Banka’nın gerçek ve tüzel kişiler adına saklama veya plasmanda bulunma faaliyetleri önemlilik arz etmemektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 163 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) IV. Gelir tablosuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Faiz gelirleri Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem TP Önceki Dönem YP TP YP Kısa Vadeli Kredilerden 1,573,933 267,669 1,740,119 186,127 Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden 2,228,877 338,969 1,954,390 402,870 68,965 - 62,127 - Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler Kaynak Kul. Dest. Fonundan Alınan Primler Toplam - - - - 3,871,775 606,638 3,756,636 588,997 Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem TP TC Merkez Bankasından Yurt İçi Bankalardan YP TP YP - - - 3,016 2,483 330 12,595 3,293 1,165 6,370 29,056 37,462 - - - - 3,648 6,700 41,651 43,771 Yurt Dışı Bankalardan Yurt Dışı Merkez ve Şubelerden Toplam Önceki Dönem Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Önceki Dönem TP YP TP YP - 3,212 1,107 21,539 - - - - Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 1,142,301 113,079 1,167,063 149,232 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan 324,036 108,257 298,861 58,037 1,466,337 224,548 1,467,031 228,808 Toplam İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler 164 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Cari Dönem Önceki Dönem 14,642 10,794 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Faiz giderleri Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Bankalara TP YP TP YP 9,536 136,502 7,725 224,178 TC Merkez Bankasına Yurt İçi Bankalara - - - - 9,536 3,490 7,725 1,805 - 133,012 - 222,373 Yurt Dışı Bankalara Yurt Dışı Merkez ve Şubelere Diğer Kuruluşlara Toplam Önceki Dönem - - - - 90 581 155 24 9,626 137,083 7,880 224,202 İştirakler ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler Cari Dönem Önceki Dönem 22,515 26,281 İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi Vadeli Mevduat Hesap Adı Vadesiz Mevduat 1 Aya Kadar 3 Aya Kadar 6 Aya Kadar 1 Yıla Kadar 1 Yıldan Uzun Birikimli Mevduat Toplam - 74,704 - - - - - 74,704 Türk Parası: Bankalar Mevduatı Tasarruf Mevduatı 5,717 101,598 781,326 17,012 1,714 3,906 - 911,273 Resmi Mevduat 1,907 63,126 274,993 13,130 44 311 - 353,511 Ticari Mevduat 1,865 80,555 424,253 27,969 1,474 141 - 536,257 Diğer Mevduat 560 177,265 441,933 40,187 803 1,378 - 662,126 - - - - - - - - 10,049 497,248 1,922,505 98,298 4,035 5,736 - 2,537,871 382 73,492 215,668 25,851 6,648 24,399 - 346,440 - 6,494 - - - - - 6,494 7 Gün İhbarlı Mevduat Toplam Yabancı Para: DTH Bankalar Mevduatı 7 Gün İhbarlı Mevduat - - - - - - - - Kıymetli Maden D.Hs. - - - - - - - - 382 79,986 215,668 25,851 6,648 24,399 - 352,934 10,431 577,234 2,138,173 124,149 10,683 30,135 - 2,890,805 Toplam Genel Toplam VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 165 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 3. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Cari Dönem Önceki Dönem - - Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan FV - - Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan - 1,166 Diğer 24,265 24,333 Toplam 24,265 25,499 Cari Dönem Önceki Dönem 2,041,880 1,431,062 127,315 66,645 4. Ticari kâr/zarara ilişkin açıklamalar Kâr Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı Türev Finansal İşlemlerden Kâr Kambiyo İşlemlerinden Kâr Zarar Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı Türev Finansal İşlemlerden Zarar Kambiyo İşlemlerinden Zarar Net Ticari Kâr/Zarar 64,351 67,000 1,850,214 1,297,417 (1,864,114) (1,341,342) (3,814) (7,683) (70,790) (74,608) (1,789,510) (1,259,051) 177,766 89,720 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin Banka’nın kura dayalı türev finansal işlemlerine ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan net zarar tutarı 4,513 TL’dir (31 Aralık 2008: 247 TL net zarar). 5. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Cari yılda geri çevrilen krediler özel karşılıklarından 152,271 171,847 Haberleşme gelirlerinden 85,553 70,513 Banka aktiflerinin satışından elde edilen gelirler 40,390 8,554 3,811 3,536 Cari yılda geri çevrilen bağlı ortaklık değer düşüş karşılıkları Kiralama gelirleri 1,000 10,554 Diğer faaliyet gelirleri 28,191 47,700 311,216 312,704 Toplam 166 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 6. Bankaların kredi ve diğer alacaklarına ilişkin değer düşüş karşılıkları Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar Cari Dönem Önceki Dönem 745,872 389,354 III.Grup Kredi ve Alacaklardan 85,927 41,082 IV. Grup Kredi ve Alacaklardan 171,426 153,887 V.Grup Kredi ve Alacaklardan 488,519 194,385 Tahsili Şüpheli Ücret Komisyon ve Diğer Alacaklar Genel Karşılık Giderleri Muhtemel Riskler için Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Menkul D. Satılmaya Hazır Menkul Değerler İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri İştirakler - - 65,358 84,193 - - 11,891 23,931 - 1,979 11,891 21,952 20,419 4,511 - - Bağlı Ortaklıklar - - Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar(İş Ortaklıkları) - - 20,419 4,511 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler Diğer (*) 137,785 122,330 Toplam 981,325 624,319 (*) 137,785 TL (31 Aralık 2008: 122,330 TL) tutarındaki diğer karşılık giderleri; 79,200 TL (31 Aralık 2008: 68,600 TL) tutarındaki personele verilecek temettü karşılıkları giderlerinden, 29,980 TL (31 Aralık 2008: 33,443 TL) tutarında tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için ayrılan karşılık giderlerinden, 2,800 TL (31 Aralık 2008: 3,919 TL) tutarında Banka aleyhine açılan çeşitli davalar için ayrılan karşılık giderleri ile 25,805 TL (31 Aralık 2008: 16,368 TL) tutarında diğer karşılık giderlerinden oluşmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 167 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 7. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem 619,756 557,063 17,561 29,120 - - Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri 9,409 - Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri Personel Giderleri Kıdem Tazminatı Karşılığı Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı 103,330 90,097 Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri - - Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri 5,366 3,753 Elden Çıkarılacak Menkul Kıymetler Değer Düşüş Gideri - - Elden Çıkarılacak Menkul Kıymetler Amortisman Gideri - - Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar Değer Düşüş Giderleri - - 602,096 508,858 71,456 64,432 Diğer İşletme Giderleri Faaliyet Kiralama Giderleri 13,769 14,615 Reklam ve İlan Giderleri Bakım ve Onarım Giderleri 39,384 45,156 Diğer Giderler 477,487 384,655 Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar Diğer Toplam 1,026 1,776 174,176 128,505 1,532,720 1,319,172 8. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kâr/zararına ilişkin açıklama Banka’nın durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak hesaplanan vergi karşılığına ilişkin açıklama bu bölümde 11 nolu not içerisinde gösterilmiştir. 9. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklama Banka’nın durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak vergi öncesi kâr/zararına ilişkin detaylı tablolar ve açıklamalar bu bölümde 1-7 nolu notlar arasında gösterilmiştir. 10.Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kâr/zararına ilişkin açıklama Banka’nın durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak dönem net kâr/zararına ilişkin açıklamalar bu bölümde 1-13 nolu notlar arasında gösterilmiştir. 11. Vergi karşılığı Hesaplanan cari vergi geliri ya da gideri ile ertelenmiş vergi geliri ya da gideri Banka elde etmiş olduğu net dönem kârı neticesinde, yürürlükte bulunan düzenlemelere uygun olarak ilişikteki gelir tablosunda 311,128 TL (31 Aralık 2008: 194,149 TL) tutarında cari vergi karşılığı gideri hesaplamıştır. 168 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Geçici fark, mali zarar ve vergi indirim ve istisnaları itibarıyla gelir tablosuna yansıtılan ertelenmiş vergi gideri Kaynakları İtibarıyla Gelir Tablosuna Yansıtılan Ertelenmiş Vergi Geliri/Gideri Cari Dönem Önceki Dönem 20,789 (1,219) İndirilebilir Geçici Farkların Oluşmasından/(Kapanmasından) (629) 23,228 Mali Zararların Oluşmasından/(Kapanmasından) Vergilendirilebilir Geçici Farkların (Oluşmasından)/Kapanmasından - - Vergi Oranındaki Değişimin Etkisi - - 20,160 22,009 Toplam 12. Net dönem kâr ve zararına ilişkin açıklamalar Olağan bankacılık işlemlerinden kaynaklanan gelir ve gider kalemlerinin niteliği, boyutu ve tekrarlanma oranının açıklanması bankanın dönem içindeki performansının anlaşılması için gerekli ise, bu kalemlerin niteliği ve tutarı Bulunmamaktadır. Finansal tablo kalemlerine ilişkin olarak yapılan bir tahmindeki değişikliğin kâr/zarara etkisi, daha sonraki dönemleri de etkilemesi olasılığı varsa, o dönemleri de kapsayacak şekilde belirtilir. Bulunmamaktadır. 13. Gelir tablosunda yer alan diğer kalemlerin, gelir tablosu toplamının %10’unu aşması halinde bu kalemlerin en az %20’sini oluşturan alt hesaplara ilişkin bilgi Bulunmamaktadır. V. Özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 1. Satılmaya hazır yatırımların yeniden değerlenmesinden sonra meydana gelen artışlara ilişkin bilgiler Satılmaya hazır finansal varlıkların ve iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmesi sonucu oluşan ilgili finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin yansıtıldığı menkul değerler değerleme farklarına ilişkin hareket tabloları aşağıdaki gibidir: Cari Dönem Önceki Dönem Dönem başındaki değerleme farkları Satılmaya hazır menkul değerler değerleme farkları (10,882) 87,127 Dönem içindeki gerçeğe uygun değer değişimi 390,270 (56,872) Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi (61,441) 3,187 9,734 (56,373) Dönem içinde gelir tablosuna yansıtılan değerleme farkları Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi Dönem sonundaki değerleme farkları 1,731 12,049 329,412 (10,882) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 169 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Cari Dönem Önceki Dönem Dönem başındaki değerleme farkları İştirak ve bağlı ortaklıklar 118,691 188,303 Dönem içindeki gerçeğe uygun değer değişimi 125,723 (70,586) Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi (6,760) 974 Dönem içinde gelir tablosuna yansıtılan değerleme farkları (1,592) - Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi Dönem sonundaki değerleme farkları - - 236,062 118,691 2. Nakit akış riskinden korunma kalemlerinde meydana gelen artışlara ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 3. Kur farklarının dönem başı ve dönem sonundaki tutarlarına ilişkin mutabakat Bulunmamaktadır. 4. Özkaynak kalemlerinin enflasyona göre düzeltme farklarına ilişkin açıklamalar BDDK’nın 28 Nisan 2005 tarihinde enflasyon muhasebesinin kaldırılmasıyla ilgili hesap ve kayıt düzenine yönelik genelgesi kapsamında; 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla oluşan ve Tek Düzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ hükümleri uyarınca enflasyona göre düzeltme farkları hesaplarında yer alan bakiyeler, sermaye yardımcı hesabı hariç olmak üzere, düzeltmeye esas ilgili hesaplara, sermaye yardımcı hesabı ise “Diğer Sermaye Yedekleri” yardımcı hesabına intikal ettirilmiştir. Ocak 2005 tarihinden itibaren yukarıda açıklandığı şekliyle “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında takip edilmeye başlanan 605,763 TL tutarındaki ödenmiş sermaye enflasyon düzeltme farkları 2006 senesi içerisinde sermaye artırımında kullanılmıştır. 5. Kâr dağıtımına ilişkin açıklamalar 3 Nisan 2009 tarihinde yapılan Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda ertelenmiş vergi geliri düşüldükten sonra bakiye 731,189 TL tutarındaki dağıtılabilir 2008 net dönem kârının 73,119 TL’sinin kanuni yedek akçe, 656,957 TL’sinin fevkalade yedek akçe, 1,113 TL’sinin ise diğer yedekler olarak dağıtılması kararlaştırılmıştır. 6. Satılmaya hazır yatırımların yeniden değerlenmesinden sonra meydana gelen azalışlara ilişkin bilgiler Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değer değerleme farklarında cari yılda net artış meydana gelmiş olup, artışa ilişkin detaylı bilgiler yukarıda 1 nolu notta verilmiştir VI. Nakit akış tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 1. Nakit Akım Tablosunda yer alan diğer kalemleri ve döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi kalemine ilişkin açıklamalar “Bankacılık faaliyet konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi faaliyet kârı” içinde yer alan 273,410 TL (31 Aralık 2008: (831,051) TL) tutarındaki “diğer” kalemi, sermaye piyasası ve türev finansal işlemlerden kârlar ile yıl içinde gerçekleşen kambiyo işlemleri kârından oluşmaktadır. 170 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) “Bankacılık faaliyetleri konusu aktif ve pasiflerdeki değişim” içinde yer alan 4,575,515 TL (31 Aralık 2008: (119,225) TL) tutarındaki “diğer borçlardaki net artış/azalış” kalemini oluşturan en önemli etken repo işlemlerinden sağlanan fonlar dolayısıyla oluşan nakit girişleridir. Kur farklarından kaynaklanan realize olmamış kazanç ve kayıplar nakit akışı olarak kabul edilmediğinden, kur farklarının yabancı para cinsinden tutulan nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 5,304 TL (31 Aralık 2008: 4,219 TL) olarak hesaplanmış ve dönemin başlangıcı ile sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıkların mutabakatını yapmak amacıyla, nakit akış tablosunda gösterilmiştir. 2. İştirak, bağlı ortaklık ve diğer yatırımların elde edilmesinden kaynaklanan nakit akımına ilişkin bilgiler Banka Yönetim Kurulu’nun 11 Haziran 2009 tarihinde yapılan toplantısında; küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi teminatı bulmakta karşılaştıkları güçlüklerin aşılmasında bu işletmelerin işletme ekonomisi açısından liyakatları ölçüsünde ve şirketin imkanları çerçevesinde kendilerine yardımcı ve destek olunması amacıyla kurulan Kredi Garanti Fonu AŞ’ye iştirak edilerek ortak olunmasına karar verilmiştir. Banka bu karara istinaden 9 Eylül 2009 tarihinde Kredi Garanti Fonu AŞ’ye ait 1 adet hisseyi 50 TL (tam TL) kayıtlı bedelle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden satın almıştır. Kredi Garanti Fonu AŞ’nin 9 Eylül 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında, 60,000 TL olan şirket sermayesinin, 19,110 TL’si iç kaynaklardan, 160,890 TL’si nakit olmak üzere toplam 180,000 TL arttırılarak 240,000 TL’ye yükseltilmesi kararı alınmıştır. Bu sermaye artırımında Banka 4,001 TL taahhütte bulunmuş olup, 15 Ekim 2009 itibarıyla 2,000 TL’si ödenmiştir. İlgili tutar nakit akım tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı” kısmında “İktisap Edilen Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar” içerisinde gösterilmiştir. 3. İştirak, bağlı ortaklık ve diğer işletmelerin elden çıkarılmasına ilişkin bilgiler Banka iştiraklerinden Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ’nin satışına ilişkin hisse devri, söz konusu başvurunun SPK tarafından olumlu karşılanmasını müteakiben 10 Aralık 2009 tarihinde gerçekleşmiştir. Hisse devri ile beraber Banka payına düşen 2,140 TL nakit olarak tahsil edilmiştir. İlgili tutar nakit akım tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı” kısmında “Elden Çıkarılan Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar” içerisinde gösterilmiştir. 4. Nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 439,144 419,071 Kasa 375,190 363,150 Efektif Deposu 63,954 55,921 6,391,894 4,819,790 Nakit Nakde Eşdeğer Varlıklar TCMB – vadesiz serbest hesap 1,665,139 2,070,245 Bankalar 2,557,300 2,746,268 Para piyasalarından alacaklar 3,201,333 715,335 503 886 Diğer Vadesi 3 aydan uzun bankalar bakiyesi (1,000) - (964,415) (651,920) Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gelir reeskontları (50,158) (39,997) Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gerçekleşmemiş kur farkları (16,808) (21,027) 6,831,038 5,238,861 Serbest kullanımda olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Toplam VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 171 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler Nakit Kasa Efektif Deposu Nakde Eşdeğer Varlıklar Cari Dönem Önceki Dönem 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 591,081 439,144 508,595 375,190 82,486 63,954 7,589,050 6,391,894 TCMB – vadesiz serbest hesap 2,457,852 1,665,139 Bankalar 2,738,558 2,557,300 Para piyasalarından alacaklar 3,400,614 3,201,333 Diğer Vadesi 3 aydan uzun bankalar bakiyesi Serbest kullanımda olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gelir reeskontları Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gerçekleşmemiş kur farkları Toplam 702 503 - (1,000) (975,498) (964,415) (21,674) (50,158) (11,504) (16,808) 8,180,131 6,831,038 5. Banka’nın yasal sınırlamalar veya diğer nedenlerle bankanın ya da diğer ortaklıkların serbest kullanımında olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlık mevcuduna ilişkin olarak, önemlilik ilkesi dikkate alınmak suretiyle yönetimin konuya ilişkin açıklaması 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla T.C. Merkez Bankası’nda tutulan 872,785 TL tutarındaki zorunlu karşılık tutarı nakde ve nakde eşdeğer varlıklar içerisinde gösterilmemiştir (31 Aralık 2008: 815,223 TL). Banka’nın toplam 36,407 TL (31 Aralık 2008: 55,724 TL) tutarındaki vadesiz yabancı para ve 66,306 TL (31 Aralık 2008: 93,468 TL) tutarındaki vadeli yabancı para bankalar mevduatı üzerinde Banka’nın kullanmış olduğu seküritizasyon kredileri ve diğer olağan bankacılık faaliyetleri gereği bloke bulunmaktadır. 172 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) VII. Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak açıklama ve dipnotlar 1. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri ile döneme ilişkin gelir ve giderler İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Nakdi G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Dönem Başı Bakiyesi 126,461 207,216 - 668 8,437 5,881 Dönem Sonu Bakiyesi 579,792 402,370 - 549 9,587 4,122 14,642 791 - - 829 121 Krediler ve Diğer Alacaklar Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Önceki Dönem Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Nakdi G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Dönem Başı Bakiyesi 63,102 175,454 - Dönem Sonu Bakiyesi 126,461 207,216 - Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri 10,794 785 - - Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Nakdi G. Nakdi 669 4,119 5,488 668 8,437 5,881 730 190 Krediler ve Diğer Alacaklar VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 173 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Cari Dönem Önceki Dönem Mevduat Dönem Başı Bakiyesi 263,719 270,304 977,811 918,176 208,027 143,867 Dönem Sonu Bakiyesi 623,235 263,719 917,223 977,811 56,210 208,027 22,515 26,281 93,391 101,600 705 1,210 Mevduat Faiz Gideri Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Cari Dönem Önceki Dönem Alım Satım Amaçlı İşlemler Dönem Başı Alım Bakiyesi - - - - - - Dönem Başı Satım Bakiyesi - - - - - - Dönem Sonu Alım Bakiyesi 29,800 - - - - - Dönem Sonu Satım Bakiyesi 29,790 - - - - - 7 - - - - - Toplam Kâr/(Zarar) 174 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Banka’nın dahil olduğu risk grubuyla olan işlemleri hakkında bilgiler Taraflar arasında bir ilişki olup olmadığına bakılmaksızın bankanın dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Banka’nın kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri Banka, dahil olduğu risk grubundaki kuruluşlarla Bankacılık Kanunu’na uygun olarak, banka-müşteri ilişkisi çerçevesinde ve piyasa koşulları dahilinde her türlü bankacılık işlemini yapmaktadır. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türünü, tutarını ve toplam işlem hacmine olan oranını, başlıca kalemlerin tutarını ve tüm kalemlere olan oranını, fiyatlandırma politikasını ve diğer unsurları Banka’nın dahil olduğu risk grubundaki kuruluşlarla olan işlemlerinde fiyatlandırma politikası ve diğer koşullar piyasa koşulları dahilinde belirlenmekte ve uygulanmaktadır. Risk grubu şirketlerine kullandırılan nakdi ve gayri nakdi kredilerin toplam nakdi ve gayri nakdi kredilere oranı sırasıyla %1.70 (31 Aralık 2008: %0.44) ve %4.48’dir (31 Aralık 2008: %2.67). Cari Dönem Nakdi kredi Gayri nakdi kredi Mevduat Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri Bakiye 589,379 407,041 1,596,668 59,590 Mali Tablolarda Yer Alan Büyüklüklere Göre % 1.70 4.48 3.58 2.01 Mali Tablolarda Yer Alan Önceki Dönem Bakiye Büyüklüklere Göre % Nakdi kredi 134,898 0.44 Gayri nakdi kredi 213,765 2.67 Mevduat 1,449,557 3.91 Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım-satımı, hizmet alımı-satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı, lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri vb. işlemler Yoktur. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 175 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) VIII. Banka’nın yurt içi, yurt dışı, kıyı bankacılığı bölgelerindeki şube veya iştirakler ile yurtdışı temsilciliklerine ilişkin açıklamalar Bankanın yurt içi ve yurt dışı şube ve temsilciliklerine ilişkin bilgiler Yurt içi şube (*) Sayı 543 Çalışan Sayısı 10,134 Yurt dışı temsilcilikler - - Yurt dışı şube 2 19 Kıyı Bnk. Blg. Şubeler Bulunduğu Ülke 1231- ABD 2- Bahreyn 3123- Aktif Toplamı 1,514,081 Yasal Sermaye 24,585 9,469,371 - (*) Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurtiçi şube sayısına dahil edilmiştir Bankanın yurtiçinde ve yurtdışında şube veya temsilcilik açması, kapatması, organizasyonunu önemli ölçüde değiştirmesine ilişkin açıklamalar 2009 yılı içerisinde yurtiçinde 27 (2008 yılı: 84) adet şube açılışı yapılmış, 7 (2008 yılı: 27) adet şube kapatılmıştır. ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklamalar I. Bankanın faaliyetlerine ilişkin diğer açıklamalar • 4389 Sayılı Bankalar Kanunu’na 4743 Sayılı Kanunla eklenen Geçici dördüncü madde kapsamında uygulanan enflasyon düzeltmesi neticesinde, 2001 yılı hesap dönemine ait finansal tablolarda oluşan 379,000 TL tutarındaki zararın kurumlar vergisi matrahından mahsup edilebilmesi amacıyla 2002, 2003 ve 2004 dönemlerine ait düzeltme beyannamesi vermek suretiyle 19 Aralık 2006 tarihinde iade talebinde bulunulmuş, yapılan başvurunun vergi idaresince uygun bulunmamasına istinaden Banka 22 Şubat 2007 tarihinde yargı yoluna başvurmuştur. Kavaklıdere Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne geçmiş dönemlerde yatırılmış olan toplam 125,187 TL tutarındaki Kurumlar vergisinin iadesi istemiyle Ankara 5. Vergi Mahkemesi’nde açılan dava Banka lehine sonuçlanmış olup, söz konusu yargı kararına istinaden 125,187 TL 5 Eylül 2007 tarihi itibariyle nakden iade edilerek Banka’nın hesaplarına geçmiştir. 176 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 20 Şubat 2008 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen 5736 sayılı “Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü İle Tahsili Hakkında Kanun” 26 Şubat 2008 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmıştır. İlgili Kanun’un 3 üncü maddesinin 1 inci fıkrası gereğince bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yukarıda bahsedilen konu ile ilgili yaratılmış ihtilaflar; bankaların bu zararların %65’ini 2001 yılına ait kurum kazancının tespitinde geçmiş yıl zararı olarak dikkate almaları, izleyen yıllara ait kurumlar vergisi matrahının bu şekilde bulunan zarar tutarı esas alınarak düzeltilmesini kabul etmeleri ve bu konuda açtıkları tüm davalardan feragat ettiklerini bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde ilgili vergi dairesine ve yargı merciine bildirmeleri halinde, idarece sürdürülmeyeceği hükme bağlanmıştır. 27 Mart 2008 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile bu Kanun çerçevesinde yukarıda birinci paragrafta belirtilen dava konusu ile ilgili uzlaşma yoluna gidilmemesi kararlaştırılmıştır. İlgili vergi idaresi mahkeme kararını temyiz etmiş, temyiz davası Danıştay tarafından kısmen kabul edilmiştir. Danıştay kararına istinaden Ankara 5. Vergi Mahkemesince yeniden yapılan yargılamada dava konusu işlemin kısmen iptaline kısmen reddine karar verilmiştir. Söz konusu mahkeme kararına ilişkin olarak Banka temyiz yoluna başvurmuş olup, rapor tarihi itibarıyla temyiz davası halen Danıştay’da devam etmektedir. Ankara 5. Vergi Mahkemesi’nin kararına istinaden vergi dairesince tahakkuk ettirilen 20,484 TL iade tutarı, 3 Aralık 2009 tarihinde vergi dairesine ödenmiştir. • 10 Aralık 2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında; Banka’nın geleceğe yönelik yüksek potansiyel gösteren ülkelerde pay alması amacıyla yapılan ön çalışmalarda bu potansiyele sahip olduğu tespit ve kanaatine ulaşılan ülkelerden Suriye’de bir banka kurulması hususunda gerekli araştırmaların yapılmasına karar verilmiştir. • Banka’nın, 3 Nisan 2009 tarihinde yapılan Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan karar uyarınca 2008 yılı kârı aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde dağıtılmıştır. 2008 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu Banka’nın konsolide olmayan yasal finansal tablolarındaki net dönem kârı 753,198 Ertelenmiş vergi geliri (22,009) Dağıtılabilir net dönem kârı 731,189 Kanuni yedek akçeler 73,119 1. tertip kanuni yedek akçeler 36,560 Banka kanunu ve ana sözleşme gereği ayrılan yedek akçeler 36,559 Ortaklara dağıtılabilir pay 658,070 İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları 1,113 Olağanüstü yedek akçeler 656,957 Ortaklara dağıtılacak pay - VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 177 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) II. Banka’nın uluslararası derecelendirme kuruluşlarına yaptırmış olduğu derecelendirmeye ilişkin özet bilgiler Eylül 2009 (*) Standard Poors Kredi Notu YP BB- / Durağan / B Mevduat Notu YP BB- / -- / B Ulusal trA / -- / trA-1 Süreklilik Notu BBB-/ -- / -- Ocak 2010 (*) Moody’s Investors’ Service Finansal Güç Notu D+ TP Mevduat Notu Baa3 / P-3 TP Görünüm Durağan YP Mevduat Notu Ba3 / NP YP Görünüm Durağan Aralık 2009 (*) Fitch Rating Uzun Vadeli YP BB+ Kısa Vadeli YP B YP Görünüm Durağan Uzun Vadeli TP BB+ Kısa Vadeli TP B TP Görünüm Durağan Ulusal Uzun Vadeli AA+ (tur) Ulusal Görünüm Durağan Bireysel C/D Destek Notu 3 Destek Derecelendirme Tabanı BB+ Aralık 2008 (*) Capital Intelligence Finansal Güç Notu BBB- Kısa Vadeli YP B Uzun Vadeli YP BB- Destek Notu 2 Görünüm Durağan (*) Tarihler, kredi notlarındaki veya görünümlerdeki son değişiklik tarihleridir. 178 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Olmayan Finansal Raporu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) III. Bilanço sonrası hususlar ile ilgili henüz sonuçlandırılmamış işlemler ve bunların finansal tablolara etkisi Yoktur. IV. Kurlarda bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklanmaması finansal tablo kullanıcılarının finansal tablolar üzerinde değerlendirme yapmasını ve karar vermesini etkileyecek önemlilikteki değişikliklerin yabancı para işlemler ile kalemlere ve finansal tablolara olan etkisi ile bankanın yurtdışındaki faaliyetlerine etkisi Yoktur. YEDİNCİ BÖLÜM I. Bağımsız Denetim Raporu 1. Bağımsız denetim raporuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar Banka’nın kamuya açıklanacak 31 Aralık 2009 tarihli konsolide olmayan finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik AŞ (the member firm of KPMG International) tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 18 Şubat 2010 tarihli bağımsız denetim raporunda olumlu görüş beyan edilmiştir. 2. Bağımsız denetçi tarafından hazırlanan açıklama ve dipnotlar Yoktur. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 179 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 181 BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Yönetim Kurulu’na: Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı (“Banka”) ve konsolidasyona tabi finansal ortaklıklarının 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide bilançosu ile aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir tablosu, konsolide nakit akış tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve önemli muhasebe politikaları ile diğer açıklayıcı notların bir özetini denetlemiş bulunuyoruz. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla konsolide aktiflerin %5.14’ünü ve konsolide faaliyet kârının %0.92’sini oluşturan konsolidasyona tabi finansal ortaklıkların finansal tabloları diğer denetim kuruluşları tarafından denetime tabi tutulmuş ve raporları tarafımıza sunulmuştur. Bu sebeple yukarıda bahsi geçen finansal ortaklıklarla ilgili olarak denetim raporumuz diğer denetim kuruluşlarının raporlarına dayanmaktadır. Banka Yönetim Kurulunun Sorumluluğuna İlişkin Açıklama: Banka Yönetim Kurulu, rapor konusu konsolide finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Türkiye Muhasebe Standartları ile Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (“BDDK”) tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, açıklama ve genelgelere uygun olarak ve hata ya da suistimal dolayısıyla önemlilik arzeden ölçüde yanlış bilgi içermeyecek şekilde hazırlanmasını ve sunulmasını sağlayacak bir iç kontrol sistemi oluşturulması, uygun muhasebe politikalarının seçilmesi ve uygulanmasından sorumludur. Yetkili Denetim Kuruluşunun Sorumluluğuna İlişkin Açıklama: Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen konsolide finansal tablolar üzerinde görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve Uluslararası Denetim Standartlarına uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. Konsolide finansal tabloların önemlilik arzedecek ölçüde bir hata içermediğine ilişkin makul güvence sağlayacak şekilde bağımsız denetim planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Bağımsız denetimde; konsolide finansal tablolarda yer alan tutarlar ve konsolide finansal tablo açıklama ve dipnotları hakkında denetim kanıtı toplamaya yönelik denetim teknikleri uygulanmış; bu teknikler istihdam ettiğimiz bağımsız denetçilerin insiyatifine bırakılmış, ancak, duruma uygun denetim teknikleri, finansal tabloların hazırlanması ve sunumu sürecindeki iç kontrollerin etkinliği dikkate alınarak ve uygulanan muhasebe politikalarının uygunluğu değerlendirilerek belirlenmiştir. Aşağıda belirtilen bağımsız denetim görüşünün oluşturulması için yeterli ve uygun denetim kanıtı sağlanmıştır. Bağımsız Denetçi Görüşü: Görüşümüze göre, ilişikteki konsolide finansal tablolar, bütün önemli taraflarıyla, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve konsolidasyona tabi finansal ortaklıklarının, 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla mali durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide faaliyet sonuçları ile nakit akışlarını 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 37 ve 38 inci maddeleri gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, açıklama ve genelgelere uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmaktadır. İstanbul, 11 Mart 2010 Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi Özkan Genç Sorumlu Ortak, Başdenetçi 182 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI TÜRK ANONİM ORTAKLIĞI VE FİNANSAL KURULUŞLARI’NIN 31 ARALIK 2009 TARİHİ İTİBARIYLA HAZIRLANAN YIL SONU KONSOLİDE FİNANSAL RAPORU Adres : Telefon : Faks : Elektronik site adresi : Elektronik posta adresi : Atatürk Bulvarı No:207 Kavaklıdere – Ankara 0312 455 75 75 0312 455 76 92 www.vakifbank.com.tr [email protected] Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen “Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ”e göre hazırlanan yıl sonu konsolide finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır. • ANA ORTAKLIK BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER • KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR • İLGİLİ DÖNEMDE UYGULANAN MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR • KONSOLİDASYON KAPSAMINDAKİ GRUBUN MALİ BÜNYESİNE İLİŞKİN BİLGİLER • KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR • DİĞER AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR • BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Bu yıl sonu konsolide finansal rapor çerçevesinde finansal tabloları konsolide edilen bağlı ortaklıklarımız ve iştiraklerimiz aşağıdadır: BAĞLI ORTAKLIKLAR İŞTİRAKLER Güneş Sigorta AŞ Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd. Vakıf Emeklilik AŞ Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ Vakıf Finans Factoring Hizmetleri AŞ Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ Vakıf Finansal Kiralama AŞ Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ Vakıf Portföy Yönetimi AŞ Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ Vakıfbank International AG World Vakıf UBB Ltd. Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve yorumlar ile Bankamız kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur. 11 Mart 2010 Yusuf BEYAZIT Yönetim Kurulu Başkanı Ragıp DOĞU Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi Sabahattin BİRDAL Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi Bilal KARAMAN Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Dr. Metin Recep ZAFER Genel Müdür Yardımcısı Ş. Mehmet BOZ Genel Muh. Mali İşler Başkanı Bu konsolide finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler: Ad-Soyad/Unvan Telefon Faks : A. Sonat ŞEN/Müdür S. Buğra SÜRÜEL /Müdür Yardımcısı : 0 312 455 75 660 312 455 75 70 : 0 312 455 76 920 312 455 76 92 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 183 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı BİRİNCİ BÖLÜM Genel Bilgiler Sayfa No: I. Ana Ortaklık Banka’nın kuruluş tarihi, başlangıç statüsü, anılan statüde meydana gelen değişiklikleri ihtiva eden tarihçesi186 II. Ana Ortaklık Banka’nın sermaye yapısı, yönetim ve denetimi doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakları, varsa bu hususlarda yıl içindeki değişiklikler ile dahil olduğu gruba ilişkin açıklama III. Ana Ortaklık Banka’nın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları, varsa 186 bunlarda meydana gelen değişiklikler ile bunların Ana Ortaklık Banka’da sahip oldukları paylara ilişkin açıklama 186 IV. Ana Ortaklık Banka’da nitelikli pay sahibi olan kişi ve kuruluşlara ilişkin açıklamalar 189 V. Ana Ortaklık Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarını içeren özet bilgi 189 İKİNCİ BÖLÜM Konsolide Finansal Tablolar I. Konsolide bilançolar -Aktif kalemler 190 II. Konsolide bilançolar - Pasif kalemler 191 III. Konsolide nazım hesaplar tablosu 192 IV. Konsolide gelir tablosu V. Konsolide özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo VI. Konsolide özkaynak değişim tablosu 195 VII. Konsolide nakit akış tablosu 196 VIII. Konsolide kâr dağıtım tablosu 193 194 197 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikaları I. Sunum esaslarına ilişkin açıklamalar 198 II. Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar 198 III. Konsolide edilen ortaklıklara ilişkin bilgiler 200 IV. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar 201 V. Faiz gelir ve giderine ilişkin açıklamalar 201 VI. Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar 201 VII. Finansal varlıklara ilişkin açıklama ve dipnotlar 203 VIII. Finansal varlıklarda değer düşüklüğüne ilişkin açıklamalar 203 IX. Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar 203 X. Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar 203 XI. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar ve bu varlıklara ilişkin borçlar hakkında açıklamalar 203 XII. Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar 204 XIII. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar 204 XIV. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar 204 XV. 205 Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar XVI. Karşılıklar ve koşullu yükümlülüklere ilişkin açıklamalar 205 XVII. Çalışanların haklarına ilişkin yükümlülüklere ilişkin açıklamalar 205 XVIII. Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar 207 XIX. Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar 208 XX. 208 Hisse senetleri ve ihracına ilişkin açıklamalar XXI. Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar 209 XXII. Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar 209 XXIII. Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklamalar 209 XIV. Diğer hususlara ilişkin açıklamalar 209 184 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Konsolide Bazda Mali Bünyeye İlişkin Bilgiler I. Konsolide sermaye yeterliliği standart oranı 211 II. Konsolide kredi riski 215 III. Konsolide piyasa riski 221 IV. Konsolide operasyonel risk 222 V. Konsolide kur riski 223 VI. Konsolide faiz oranı riski 225 VII. Konsolide likidite riski 229 VIII. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değeri ile gösterilmesi 232 IX. Başkalarının nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemler 233 X. Konsolide faaliyet bölümleri 233 BEŞİNCİ BÖLÜM Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar I. Konsolide bilançonun aktif hesaplarına ilişkin açıklama ve dipnotlar II. Konsolide bilançonun pasif hesaplarına ilişkin açıklama ve dipnotlar 234 255 III. Konsolide nazım hesaplara ilişkin açıklama ve dipnotlar 262 IV. Konsolide gelir tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 267 V. Konsolide özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 273 VI. Konsolide nakit akış tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 275 VII. Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ile ilgili olarak açıklanması gereken hususlar 277 VIII. Ana Ortaklık Banka’nın yurt içi, yurt dışı, kıyı bankacılığı bölgelerindeki şube veya iştirakler ile yurt dışı temsilciliklerine ilişkin açıklamalar 279 ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklamalar I. Ana Ortaklık Banka’nın faaliyetlerine ilişkin diğer açıklamalar 280 II. Ana Ortaklık Banka’nın uluslararası derecelendirme kuruluşlarına yaptırmış olduğu derecelendirmeye ilişkin özet bilgiler 281 III. Bilanço sonrası hususlarla ilgili henüz sonuçlandırılmamış işlemler ve bunların konsolide finansal tablolara etkileri 282 IV. Kurlarda bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklanmaması finansal tablo kullanıcılarının finansal tablolar üzerinde değerlendirme yapmasını ve karar vermesini etkileyecek önemlilikteki değişikliklerin yabancı para işlemler ile kalemlere ve konsolide finansal tablolara olan etkisi ile Grup’un yurt dışındaki faaliyetlerine etkisi 283 YEDİNCİ BÖLÜM Bağımsız Denetim Raporu I. Bağımsız denetim raporuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 283 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 185 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Bilgiler I. Ana Ortaklık Banka’nın kuruluş tarihi, başlangıç statüsü, anılan statüde meydana gelen değişiklikleri ihtiva eden tarihçesi Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı (“Banka” veya “Ana Ortaklık Banka”), 11 Ocak 1954 tarihinde 6219 sayılı “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu” ile hususi hukuk hükümlerine tabi olmak üzere T.C. Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne (“Vakıflar Genel Müdürlüğü”) verilen selahiyet çerçevesinde aşağıda V nolu dipnotta, Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin özet bilgi kısmında sunulan faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kuruluşundan bu yana bir değişiklik olmamıştır. II. Ana Ortaklık Banka’nın sermaye yapısı, yönetim ve denetimini doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakları, varsa bu hususlarda yıl içindeki değişiklikler ile dahil olduğu gruba ilişkin açıklama Ana Ortaklık Banka’nın sermayesinde doğrudan veya dolaylı hakimiyeti söz konusu olan sermaye grubu Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla Banka’nın ödenmiş sermayesi 2,500,000 TL olup; bu sermaye her biri 1 Türk Lirası değerinde 2.500.000.000 adet paya bölünmüştür. Ana Ortaklık Banka’nın ortaklık yapısı 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla aşağıdaki gibidir. Ortaklar Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ve temsil ettiği mazbut vakıflar (A Grubu) Vakıfbank Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı (C Grubu) Mülhak vakıflar (B Grubu) Diğer mülhak vakıflar (B Grubu) Diğer gerçek ve tüzel kişiler (C Grubu) Halka açık (D Grubu) Toplam 186 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Hisse Adedi Hissenin Toplam İtibar Bedeli - bin TL Pay Oranı (%) 1.075.058.640 1,075,059 43.00 402.552.666 402,553 16.10 387.726.106 387,726 15.51 3.179.731 3,180 0.13 1.862.048 1,862 0.08 629.620.809 629,620 25.18 2.500.000.000 2,500,000 100.00 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) III. Banka’nın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve yardımcıları, varsa bunlarda meydana gelen değişiklikler ile bunların Banka’da sahip oldukları paylara ilişkin açıklama Adı Soyadı Görevi Göreve atanma tarihleri Öğrenim durumu Bankacılık ve İşletmecilik Dallarında İş Tecrübesi Yönetim Kurulu Yusuf BEYAZIT Başkan 21 Mart 2003 Lisansüstü 13 yıl Ragıp DOĞU Başkan Vekili 6 Nisan 2005 Lisans 36 yıl (1) Bilal KARAMAN Üye – Genel Müdür 22 Haziran 2005 Lisans 32 yıl Hasan ÖZER Üye 7 Şubat 2003 Lisans 25 yıl Serdar TUNÇBİLEK Üye 24 Temmuz 2007 Lisans 26 yıl Sabahattin BİRDAL Üye 21 Mart 2008 Lisans 25 yıl İsmail ALPTEKİN (2) Üye 3 Nisan 2009 Lisans 11 yıl Üye 3 Nisan 2009 Lisans 31 yıl Üye 28 Nisan 2009 Lisans 36 yıl Ragıp DOĞU (1) Üye 7 Nisan 2009 Lisans 36 yıl Sabahattin BİRDAL Üye 21 Ağustos 2008 Lisans 25 yıl Ramazan GÜNDÜZ Halim KANATCI (3) (2) Denetim Komitesi Denetçi Aydın SEÇKİN (4) Denetçi 25 Aralık 2009 Lisansüstü 2 yıl Faruk EROĞLU Denetçi 21 Mart 2003 Lisans 10 yıl VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 187 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Adı Soyadı Görevi Göreve atanma tarihleri Öğrenim durumu Bankacılık ve İşletmecilik Dallarında İş Tecrübesi 1 Mayıs 2000 Lisans 25 yıl 9 Ağustos 2004 Lisans 24 yıl 20 Eylül 2005 Lisans 20 yıl Genel Müdür Yardımcıları Tanju YÜKSEL Uluslararası İlişkiler ve Yatırımcı İlişkileri Şahin UĞUR Destek Hizmetleri Feyzi ÖZCAN Bireysel Bankacılık, Dağıtım Kanalları, Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı, Bölge Müdürlükleri, Bireysel Krediler Dr. Metin Recep ZAFER Genel Muhasebe ve Mali İşler, Planlama ve Performans, İnsan Kaynakları, Yatırım Bankacılığı ve İştirakler 13 Haziran 2006 Doktora 14 yıl Birgül DENLİ Hazine 15 Haziran 2006 Lisansüstü 16 yıl İhsan ÇAKIR Ticari Bankacılık, Kurumsal Bankacılık, Kurum Maaş Ödemeleri, Kurumsal İletişim ve Kurumsal Merkezleri ve Nakit Yönetim İşlemleri 30 Kasım 2007 Lisans 14 yıl Dr. M. Kürşad DEMİRKOL Yazılım Geliştirme Başkanlıkları, Hazine ve Dış Operasyonlar, Bankacılık Operasyonları, Ebis Operasyonları, Ebis Destek ve İş Analizi, Alternatif Dağıtım Kanalları Operasyonu 3 Aralık 2007 Doktora 9 yıl 28 Aralık 2007 Lisansüstü 17 yıl 5 Ocak 2009 Lisansüstü 8 yıl Mehmet CANTEKİN Takip İşleri Ömer ELMAS (5) Hukuk İşleri (1) 7 Nisan 2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda, aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini sürdüren Ragıp Doğu, Denetim Komitesi üyeliğine atanmıştır. (2) 3 Nisan 2009 tarihli Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan kararla İsmail Alptekin ve Ramazan Gündüz’ün yönetim kurulu üyesi olarak atanmasına karar verilmiş olup, İsmail Alptekin ve Ramazan Gündüz aynı tarih itibarıyla yemin ederek görevlerine başlamışlardır. (3) Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca, Başbakanlık kontenjanından Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere boş bulunan (A) grubu yönetim kurulu üyeliğine Halim Kanatçı seçilmiş ve 28 Nisan 2009 tarihi itibarıyla görevine başlamıştır. (4) 3 Nisan 2009 tarihli Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan karar uyarınca, (A) grubunu temsilen Banka’nın Denetim Kurulu Asil Üyeliği’ne seçilmiş bulunan Ahmet Tanyolaç 25 Aralık 2009 tarihi itibarıyla görevinden ayrılmış olup, aynı Genel Kurul kararı ile yedek üyeliğe seçilmiş olan Aydın Seçkin (A) grubu Denetim Kurulu Asil Üyesi olarak görevine başlamıştır. (5) 20 Kasım 2008 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda Ömer Elmas Hukuk İşlerinden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmış olup, 5 Ocak 2009 tarihi itibarıyla görevine başlamıştır. 188 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Banka’nın Ticari Krediler ve İstihbarat Müdürlükleri’nden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Doğan Pençe 10 Aralık 2009 tarihi itibarıyla istifa ederek görevinden ayrılmış olup, Doğan Pençe’nin istifası sonrası Ticari Krediler ve İstihbarat Müdürlükleri sorumlulukları geçici olarak Genel Müdür Bilal Karaman tarafından üstlenilmiştir. Daha önce Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Erkan Topal ve Mehmet Çekinmez ile aynı zamanda Denetim Komitesi Üyeliği görevini sürdüren Cem Demirağ görev sürelerinin bitimini müteakip Banka’daki görevlerinden ayrılmışlardır. Banka Yönetim Kurulu üyelerinden Hasan Özer’in Banka’nın halka açık olmayan kısmında 0.60 TL tutarında C grubu payı bulunmaktadır. Hasan Özer dışında yukarıdaki tabloda yer alan kişilerin Banka’nın halka açık olmayan kısmında payı bulunmamaktadır. IV. Ana Ortaklık Banka’da nitelikli pay sahibi olan kişi ve kuruluşlara ilişkin açıklamalar Ana Ortaklık Banka’nın sermayesinde doğrudan veya dolaylı hakimiyeti söz konusu olan sermaye grubu %43.00 pay ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’dür. Diğer bir nitelikli pay sahibi kuruluş ise %16.10 pay ile Vakıfbank Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı’dır. V. Ana Ortaklık Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin özet bilgi Ana Ortaklık Banka, 11 Ocak 1954 tarihinde 6219 sayılı “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu” çerçevesinde Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne verilen selahiyet ile kurulmuş olup; Banka’nın faaliyet alanları ve yapabileceği işler ilgili kanun ve Banka’nın Ana Sözleşmesi’nde aşağıdaki gibi tanımlanmıştır: • Menkul ve gayrimenkul mal ve kıymetler karşılığında ikrazlarda bulunmak, • Sigorta vesair ortaklıklar kurmak veya kurulmuş olanlara iştirak etmek, • Gayrimenkul alıp satmak, • Her türlü banka muamele ve hizmetlerini yapmak, • Vakıflar Genel Müdürlüğü ile mülhak vakıfların idaresinin Banka’ya tevdie lüzum görecekleri gayrimenkullerle işletmelerin, yapılacak anlaşmalarla gösterilecek esaslar dahilinde, rasyonel bir şekilde idare, idame ve işletilmeleri için lüzumlu bilumum muamele ve teşebbüslere (ticari, zirai, sınai) girişmek, • Mazbut ve mülhak vakıfların bankacılık hizmetlerini ve Vakıflar Genel Müdürlüğünün yapılacak anlaşmalar dahilinde veznedarlık işlerini yapmak amacıyla kurulmuştur. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Ana Ortaklık Banka’nın yurt içinde 543, yurt dışında 2 şube olmak üzere toplam 545 şubesi bulunmaktadır (31 Aralık 2008: yurt içinde 523, yurt dışında 2 olmak üzere toplam 525 şube). 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Ana Ortaklık Banka’nın personel sayısı 10,153 kişidir (31 Aralık 2008: 9,567 kişi). VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 189 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bilançolar (Finansal Durum Tablosu) (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) I. II. 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 III. IV. 4.1 4.2 4.3 V. 5.1 5.2 5.3 VI. 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.3 VII. VIII. 8.1 8.2 IX. 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2 X. 10.1 10.2 XI. 11.1 11.2 11.2.1 11.2.2 XII. 12.1 12.2 12.3 12.4 XIII. 13.1 13.2 13.3 XIV. XV. 15.1 15.2 XVI. XVII. 17.1 17.2 XVIII. 18.1 18.2 XIX. AKTİF (VARLIKLAR) NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI GERÇEĞE UYGUN D FARKI K/Z'A YANSITILAN FV (Net) Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar Devlet Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar Diğer Menkul Değerler Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV Devlet Borçlanma Senetleri Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Diğer Menkul Değerler Krediler BANKALAR PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net) Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Menkul Değerler KREDİLER VE ALACAKLAR Krediler ve Alacaklar Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Takipteki Krediler Özel Karşılıklar (-) FAKTORİNG ALACAKLARI VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net) Devlet Borçlanma Senetleri Diğer Menkul Değerler İŞTİRAKLER (Net) Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler Konsolide Edilmeyenler Mali İştirakler Mali Olmayan İştirakler BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net) Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI) (Net) Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler Konsolide Edilmeyenler Mali Ortaklıklar Mali Olmayan Ortaklıklar KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR Finansal Kiralama Alacakları Faaliyet Kiralaması Alacakları Diğer Kazanılmamış Gelirler (-) RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar Yurt Dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net) MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net) Şerefiye Diğer YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net) VERGİ VARLIĞI Cari Vergi Varlığı Ertelenmiş Vergi Varlığı SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIKLAR (Net) Satış Amaçlı Durdurulan Faaliyetlere İlişkin DİĞER AKTİFLER AKTİF TOPLAMI Dipnot V-I-1 V-I-2 V-I-2 V-I-3 V-I-4 V-I-5 V-VII-1 V-I-6 V-I-7 V-I-8 V-I-9 V-I-10 V-I-11 V-I-12 V-I-13 V-I-14 V-I-15 V-I-16 V-I-17 TP 1,657,012 98,236 98,236 95,265 27 698 2,246 Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP Toplam 1,396,356 3,053,368 42,084 140,320 42,084 140,320 21,258 116,523 27 20,826 21,524 2,246 TP 826,580 70,307 70,307 62,178 487 6,901 741 668,611 3,401,294 3,400,614 680 12,978,890 6,815 12,972,075 23,326,720 23,192,802 708 23,192,094 2,190,679 2,056,761 351,438 2,075,831 2,075,831 136,014 106,209 29,805 15,786 14,019 144,722 144,722 2,625,436 2,286,436 12,227 2,213,330 60,879 11,201,232 11,198,101 8,879 11,189,222 75,791 72,660 2,370 1,502,387 1,455,711 46,676 3 3 3 - 3,294,047 3,401,294 3,400,614 680 15,265,326 19,042 15,185,405 60,879 34,527,952 34,390,903 9,587 34,381,316 2,266,470 2,129,421 353,808 3,578,218 3,531,542 46,676 136,017 106,209 29,808 15,786 14,022 144,722 144,722 124,071 3,201,833 3,201,333 500 6,702,787 16,014 6,686,773 19,448,031 19,354,976 434 19,354,542 1,525,735 1,432,680 151,407 2,049,320 2,049,320 94,827 76,203 18,624 4,605 14,019 148,612 1,281 147,331 2,711,543 1,676,383 11,659 1,597,774 66,950 11,459,622 11,455,563 8,003 11,447,560 68,754 64,695 3,033 1,634,600 1,588,697 45,903 3 3 3 - 2,835,614 3,201,833 3,201,333 500 8,379,170 27,673 8,284,547 66,950 30,907,653 30,810,539 8,437 30,802,102 1,594,489 1,497,375 154,440 3,683,920 3,638,017 45,903 94,830 76,203 18,627 4,605 14,022 148,612 1,281 147,331 25,301 33,136 7,835 217,287 252,253 34,966 242,588 285,389 42,801 23,266 28,719 5,453 275,372 310,300 34,928 298,638 339,019 40,381 1,179,050 47,293 47,293 55,452 124,493 7,534 116,959 1,841 29 29 29 29 1,180,891 47,322 47,322 55,452 124,522 7,534 116,988 1,080,769 33,333 33,333 54,119 86,087 1,253 84,834 2,176 76 76 1,932 1,932 1,082,945 33,409 33,409 54,119 88,019 1,253 86,766 3,023 3,023 1,218,148 242,820 3,023 3,023 1,460,968 1,558 1,558 980,397 341,682 1,558 1,558 1,322,079 47,491,528 19,518,310 67,009,838 35,077,304 19,464,303 54,541,607 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 190 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP Toplam 1,282,522 2,109,102 75,359 145,666 75,359 145,666 21,217 83,395 487 54,142 61,043 741 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bilançolar (Finansal Durum Tablosu) (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) PASİF KALEMLER MEVDUAT Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı Diğer ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR ALINAN KREDİLER PARA PİYASALARINA BORÇLAR Bankalararası Para Piyasalarından Borçlar İMKB Takasbank Piyasasından Borçlar Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net) Bonolar Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Tahviller FONLAR Müstakriz Fonlar Diğer MUHTELİF BORÇLAR DİĞER YABANCI KAYNAKLAR FAKTORİNG BORÇLARI KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR (Net) Finansal Kiralama Borçları Faaliyet Kiralaması Borçları Diğer Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri (-) RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR 11.1 Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar 11.3 Yurt Dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar XII. KARŞILIKLAR 12.1 Genel Karşılıklar 12.2 Yeniden Yapılanma Karşılığı 12.3 Çalışan Hakları Karşılığı 12.4 Sigorta Teknik Karşılıkları (Net) 12.5 Diğer Karşılıklar XIII. VERGİ BORCU 13.1 Cari Vergi Borcu 13.2 Ertelenmiş Vergi Borcu XIV. SATIŞ AMAÇLI TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net) 14.1 Satış Amaçlı 14.2 Durdurulan Faaliyetlere İlişkin XV. SERMAYE BENZERİ KREDİLER XVI. ÖZKAYNAKLAR 16.1 Ödenmiş Sermaye 16.2 Sermaye Yedekleri 16.2.1 Hisse Senedi İhraç Primleri 16.2.2 Hisse Senedi İptal Kârları 16.2.3 Menkul Değerler Değerleme Farkları 16.2.4 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.5 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları 16.2.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları 16.2.7 İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ortaklıkları) Bedelsiz Hisse Senetleri 16.2.8 Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım) 16.2.9 Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları 16.2.10 Diğer Sermaye Yedekleri 16.3 Kâr Yedekleri 16.3.1 Yasal Yedekler 16.3.2 Statü Yedekleri 16.3.3 Olağanüstü Yedekler 16.3.4 Diğer Kâr Yedekleri 16.4 Kâr veya Zarar 16.4.1 Geçmiş Yıllar Kâr/Zararı 16.4.2 Dönem Net Kâr/Zararı 16.5 Azınlık Payları I. 1.1 1.2 II. III. IV. 4.1 4.2 4.3 V. 5.1 5.2 5.3 VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. X. 10.1 10.2 10.3 10.4 XI. PASİF TOPLAMI Dipnot V-II-1 V-VII-1 V-II-2 V-II-3 V-II-4 V-II-5 V-II-6 V-II-7 V-II-7 V-II-7 V-II-8 V-II-8 V-I-15 V-II-9 V-II-10 V-II-11 V-II-11 TP 31,489,891 1,330,837 30,159,054 9,549 155,188 4,664,659 22,031 4,642,628 83,383 83,383 1,318,482 146,176 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP Toplam 13,610,976 45,100,867 98,627 1,429,464 13,512,349 43,671,403 32,998 42,547 4,458,039 4,613,227 1,502,724 6,167,383 22,031 1,502,724 6,145,352 83,383 83,383 128,333 1,446,815 152,521 298,697 - TP 25,381,331 1,286,230 24,095,101 5,551 106,650 1,039,798 16,103 1,023,695 99,056 99,056 931,581 118,283 - Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP Toplam 12,332,440 37,713,771 76,066 1,362,296 12,256,374 36,351,475 21,576 27,127 5,996,611 6,103,261 693,360 1,733,158 16,103 693,360 1,717,055 99,056 99,056 138,836 1,070,417 239,903 358,186 - 1,456,538 319,100 305,616 658,051 173,771 179,930 176,146 3,784 38,035 3,889 622 10,473 23,051 3,837 3,837 - 1,494,573 322,989 306,238 668,524 196,822 183,767 179,983 3,784 1,249,513 253,982 270,801 600,424 124,306 198,035 191,729 6,306 54,214 4,925 534 11,981 36,774 2,641 2,641 - 1,303,727 258,907 271,335 612,405 161,080 200,676 194,370 6,306 7,402,365 2,500,000 977,301 726,691 235,420 13,639 176,214 99,502 99,502 - 7,578,579 2,500,000 1,076,803 726,691 334,922 13,639 5,915,071 2,500,000 807,483 726,691 66,715 12,526 17,157 (76,723) (76,723) - 5,932,228 2,500,000 730,760 726,691 (10,008) 12,526 - - - - - - 1,551 - - 1,551 - 1,551 - - 1,551 - 2,381,974 379,012 2,361 1,774,530 226,071 1,309,272 3,187 1,306,085 233,818 53,886 2,549 4,593 46,744 16,095 27,439 (11,344) 6,731 2,435,860 381,561 2,361 1,779,123 272,815 1,325,367 30,626 1,294,741 240,549 1,610,529 303,514 1,863 1,104,860 200,292 769,481 (19,053) 788,534 227,578 54,232 4,693 49,539 32,251 29,475 2,776 7,397 1,664,761 303,514 1,863 1,109,553 249,831 801,732 10,422 791,310 234,975 46,906,161 20,103,677 67,009,838 35,044,869 19,496,738 54,541,607 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 191 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Konsolide Nazım Hesaplar Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot A. I. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.4. 1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.6. 1.7. 1.8. 1.9. II. 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 2.1.4. 2.1.5. 2.1.6. 2.1.7. 2.1.8. 2.1.9. 2.1.10. 2.1.11. 2.1.12. 2.1.13 2.2. 2.2.1. 2.2.2. III. 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.1.3. 3.2. 3.2.1. 3.2.1.1. 3.2.2.2. 3.2.2. 3.2.2.1. 3.2.2.2. 3.2.2.3. 3.2.2.4. 3.2.3. 3.2.3.1 3.2.3.2 3.2.3.3 3.2.3.4 3.2.3.5 3.2.3.6 3.2.4 3.2.4.1. 3.2.4.2. 3.2.5. 3.2.5.1. 3.2.5.2. 3.2.6. B. IV. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. V. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. VI. BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III) GARANTİ ve KEFALETLER Teminat Mektupları Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler Diğer Teminat Mektupları Banka Kabulleri İthalat Kabul Kredileri Diğer Banka Kabulleri Akreditifler Belgeli Akreditifler Diğer Akreditifler Garanti Verilen Prefinansmanlar Cirolar T.C. Merkez Bankasına Cirolar Diğer Cirolar Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden Faktoring Garantilerinden Diğer Garantilerimizden Diğer Kefaletlerimizden TAAHHÜTLER Cayılamaz Taahhütler Vadeli, Aktif Değerler Alım Satım Taahhütleri Vadeli, Mevduat Alım SatımTaahhütleri İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü Çekler İçin Ödeme Taahhütleri İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri Kredi Kartıları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah. Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar Diğer Cayılamaz Taahhütler Cayılabilir Taahhütler Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri Diğer Cayılabilir Taahhütler TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Yurt dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler Alım Satım Amaçlı İşlemler Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri Vadeli Döviz Alım İşlemleri Vadeli Döviz Satım İşlemleri Para ve Faiz Swap İşlemleri Swap Para Alım İşlemleri Swap Para Satım İşlemleri Swap Faiz Alım İşlemleri Swap Faiz Satım İşlemleri Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları Para Alım Opsiyonları Para Satım Opsiyonları Faiz Alım Opsiyonları Faiz Satım Opsiyonları Menkul Değerler Alım Opsiyonları Menkul Değerler Satım Opsiyonları Futures Para İşlemleri Futures Para Alım İşlemleri Futures Para Satım İşlemleri Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri Futures Faiz Alım İşlemleri Futures Faiz Satım İşlemleri Diğer EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI) EMANET KIYMETLER Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları Emanete Alınan Menkul Değerler Tahsile Alınan Çekler Tahsile Alınan Ticari Senetler Tahsile Alınan Diğer Kıymetler İhracına Aracı Olunan Kıymetler Diğer Emanet Kıymetler Emanet Kıymet Alanlar REHİNLİ KIYMETLER Menkul Kıymetler Teminat Senetleri Emtia Varant Gayrimenkul Diğer Rehinli Kıymetler Rehinli Kıymet Alanlar KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B) V-III-2-4 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-1 V-III-5 TP 13,291,214 4,277,216 4,269,944 856,655 161,158 3,252,131 4,130 4,130 64 3,078 7,827,412 7,819,730 61,292 2,000 2,839,124 735,839 4,043,910 Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 YP 7,019,051 4,832,823 1,925,236 555,653 1,369,583 357,489 45,760 311,729 2,526,463 2,526,463 18,355 1,051 1,061 3,168 240,202 240,202 237,385 2,817 - Toplam 20,310,265 9,110,039 6,195,180 1,412,308 161,158 4,621,714 357,489 45,760 311,729 2,530,593 2,530,593 18,355 1,115 1,061 6,246 8,067,614 8,059,932 298,677 2,000 2,841,941 735,839 4,043,910 TP 9,676,978 3,455,387 3,454,338 562,823 183,909 2,707,606 1,049 6,060,850 6,053,114 75,063 1,273,207 1,456,567 3,050,410 135,591 1,970 4 7,682 7,682 1,186,586 1,186,586 66,090 33,051 33,039 924,063 447,000 180,959 296,104 196,433 98,216 98,217 72,945,771 16,041,213 462,656 13,726,000 1,040,224 276,588 70,643 267,726 197,376 56,904,558 1,330,209 261,065 9,234,986 41,635,886 3,897,552 544,860 - 1,946,026 1,946,026 197,741 98,888 98,853 1,521,349 804,489 363,686 238,390 114,784 212,036 106,017 106,017 2 14,900 22,080,666 411,568 14,493 3,531 144,495 66,382 60 4,709 57,537 120,361 21,669,098 71,781 92,769 45,375 18,625,220 2,677,275 156,678 - 135,591 1,970 4 7,682 7,682 3,132,612 3,132,612 263,831 131,939 131,892 2,445,412 804,489 810,686 419,349 410,888 408,469 204,233 204,234 2 14,900 95,026,437 16,452,781 477,149 13,729,531 1,184,719 342,970 70,703 4,709 325,263 317,737 78,573,656 1,401,990 353,834 9,280,361 60,261,106 6,574,827 701,538 - 86,236,985 29,099,717 115,336,702 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 192 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 YP 7,646,890 4,645,223 2,227,927 767,022 159 1,460,746 428,448 192,409 236,039 1,971,383 1,971,042 341 13,240 3,143 1,082 219,160 218,945 218,702 - Toplam 17,323,868 8,100,610 5,682,265 1,329,845 184,068 4,168,352 428,448 192,409 236,039 1,971,383 1,971,042 341 13,240 4,192 1,082 6,280,010 6,272,059 293,765 1,273,207 1,456,567 3,050,410 197,148 719 7,736 7,736 160,741 160,741 12,529 6,266 6,263 148,212 72,059 76,153 60,908,976 15,955,458 441,826 14,325,828 544,557 220,265 60,914 221,898 140,170 44,953,518 1,635,347 756,285 7,885,064 31,696,546 2,626,751 353,525 - 243 215 215 2,782,507 2,782,507 12,016 6,008 6,008 2,709,689 1,085,805 1,069,121 285,643 269,120 2 2 60,800 19,853,251 373,351 14,785 3,602 102,807 108,308 860 4,798 30,316 107,875 19,479,900 68,697 307,161 30,400 17,194,560 1,815,280 63,802 - 197,148 962 7,951 7,951 2,943,248 2,943,248 24,545 12,274 12,271 2,857,901 1,085,805 1,069,121 357,702 345,273 2 2 60,800 80,762,227 16,328,809 456,611 14,329,430 647,364 328,573 61,774 4,798 252,214 248,045 64,433,418 1,704,044 1,063,446 7,915,464 48,891,106 4,442,031 417,327 - 70,585,954 27,500,141 98,086,095 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Gelir Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) I. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.5.1 1.5.2 FAİZ GELİRLERİ Kredilerden Alınan Faizler Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler Bankalardan Alınan Faizler Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler Menkul Değerlerden Alınan Faizler Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV 1.5.3 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 1.5.4 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan 1.6 Finansal Kiralama Gelirleri 1.7 Diğer Faiz Gelirleri II. FAİZ GİDERLERİ 2.1 Mevduata Verilen Faizler 2.2 Kullanılan Kredilere Verilen Faizler 2.3 Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler 2.4 İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler 2.5 Diğer Faiz Giderleri III. NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ [ I - II ] IV. NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ 4.1 Alınan Ücret ve Komisyonlar 4.1.1 Gayri Nakdi Kredilerden 4.1.2 Diğer 4.2 Verilen Ücret ve Komisyonlar 4.2.1 Gayri Nakdi Kredilere 4.2.2 Diğer V. TEMETTÜ GELİRLERİ VI. TİCARİ KÂR/ZARAR (Net) 6.1 Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı/Zararı 6.2 Türev Finansal İşlemlerden Kâr/Zarar 6.3 Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı VII. DİĞER FAALİYET GELİRLERİ VIII. FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII) IX. KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-) X. DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-) XI. NET FAALİYET KÂRI/ZARARI (VIII-IX-X) XII. BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI XIII. ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KÂR/ZARAR XIV. NET PARASAL POZİSYON KÂRI/ZARARI XV. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV) XVI. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI 16.1 Cari Vergi Karşılığı 16.2 Ertelenmiş Vergi Geliri XVII. SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI) XVIII. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER 18.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri 18.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Satış Kârları 18.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri XIX. DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-) 19.1 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri 19.2 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Satış Zararları 19.3 Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri XX. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX) XXI. DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±) 21.1 Cari Vergi Karşılığı 21.2 Ertelenmiş Vergi Karşılığı XXII. DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI) XXIII. NET DÖNEM KÂR/ZARARI (XVI+XVII) 23.1. Grubun Kârı / Zararı 23.2. Azınlık Hakları Kârı / Zararı (-) Hisse Başına Kâr/Zarar (Tam TL) Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 6,552,695 4,487,910 112,716 30,657 92,515 1,749,305 11,320 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 6,558,670 4,358,034 183,970 107,831 82,232 1,750,836 25,336 1,282,809 455,176 26,624 52,968 3,366,519 2,916,306 157,493 263,835 28,885 3,186,176 432,710 641,865 70,856 571,009 209,155 145 209,010 12,384 210,410 155,617 (6,115) 60,908 776,548 4,618,228 1,009,699 2,069,707 1,538,822 1,343,478 382,022 29,884 45,883 4,478,524 3,923,223 254,422 230,054 70,825 2,080,146 468,475 630,280 63,026 567,254 161,805 818 160,987 6,508 149,507 103,337 (5,605) 51,775 722,248 3,426,884 640,922 1,802,992 982,970 23,192 1,562,014 (267,280) (321,025) 53,745 1,294,734 - 11,564 994,534 (184,930) (206,364) 21,434 809,604 - - - V-IV-12 1,294,734 809,604 V-IV-13 1,294,741 (7) 791,310 18,294 III-XXII 0.5179 0.3238 Dipnot V-IV-1 V-IV-1 V-IV-1 V-IV-1 V-IV-1 V-IV-1 V-IV-2 V-IV-2 V-IV-2 V-IV-3 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-4 V-IV-5 V-IV-6 V-IV-7 V-IV-11 V-IV-12 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 193 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablo (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ I. MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN II. MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI III. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI IV. YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI V. Dipnot Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 V-V-1 421,851 (115,474) - - - - 1,253 16,194 NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR - - VI. YURT DIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR - - VII. MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ - - VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI IX. DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ X. DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER XI. DÖNEM KÂRI/ZARARI V-V-1 V-V-1 (7,705) 6,402 (63,261) 16,783 352,138 (76,095) 1,294,734 809,604 11.1 Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kâr-Zarara Transfer) (10,189) 44,905 11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım - - 11.3 Yurt dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım - - 11.4 Diğer 1,304,923 764,699 XII. DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KÂR/ZARAR 1,646,872 733,509 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 194 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Riskten Korunma Fonları (Etkin Kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurt dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz Hisse Senetleri Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhracı Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü 20.2 Yedeklere Aktarılan Tutarlar 20.3 Diğer Dönem Sonu Bakiyesi X. XI. XII. XIII. XIV. 14.1 14.2 XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. 20.1 VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. IV. V. Cari Dönem – 31 Aralık 2009 Önceki Dönem Sonu Bakiyesi TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler Hataların Düzeltilmesinin Etkisi Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi Yeni Bakiye (I+II) Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları V-V-1 V-V-5 - I. II. 2.1 2.2 III. - İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka Özkaynağına Etkisi - - - - - 2,500,000 - - - - - - - - 2,500,000 2,500,000 2,500,000 Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından Kaynaklanan Değişiklik Sermaye Artırımı Nakden İç Kaynaklardan Hisse Senedi İhracı Hisse Senedi İptal Kârları Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Diğer Dönem Net Kârı veya Zararı Kâr Dağıtımı Dağıtılan Temettü Yedeklere Aktarılan Tutarlar Diğer Dönem Sonu Bakiyesi XIII. XII. - - - 2,500,000 2,500,000 - V-V-1 III-XXIV - Ödenmiş Sermaye Ödenmiş Enf. Düzeltme Farkı Sermaye XIV. 14.1 14.2 XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. 20.1 20.2 20.3 X. XI. IV. V. VI. 6.1 6.2 VII. VIII. IX. I. II. 2.1 2.2 III. Dipnot ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER Önceki Dönem – 31 Aralık 2008 Dönem Başı Bakiyesi TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler Hataların Düzeltilmesinin Etkisi Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi Yeni Bakiye (I+II) Dönem İçindeki Değişimler Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış Menkul Değerler Değerleme Farkları Riskten Korunma Fonları (Etkin Kısım) Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Yurt dışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş Ort.) Bedelsiz Hisse Senetleri Kur Farkları Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Değişiklik 726,691 - - - - 726,691 726,691 726,691 - - - - 726,687 4 4 726,691 Hisse Senedi İhraç Primleri - - - - - - - - - - - - Hisse Senedi İptal Kârları VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 498 2,361 498 - - - - 1,863 1,863 618 618 1,863 - - - - 1,245 1,245 1,245 Statü Yedekleri 669,570 1,779,123 669,570 - - - - 1,109,553 1,109,553 762,984 762,984 1,109,553 - - - - 338,246 8,323 8,323 346,569 Olağanüstü Yedek Akçe 21,878 272,815 1,106 21,878 - - - - 249,831 249,831 36,877 36,877 249,831 - - 14,735 - - 197,974 245 245 198,219 Diğer Yedekler (791,310) 1,294,741 23,192 1,271,549 (791,310) - - - - 791,310 791,310 779,746 (1,033,267) (142,200) (891,067) 791,310 11,564 - - - 1,030,521 2,746 2,746 1,033,267 Dönem Net Kârı / (Zararı) İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 78,047 381,561 78,047 - - - - 303,514 303,514 103,096 103,096 303,514 - - - - 197,941 2,477 2,477 200,418 Yasal Yedek Akçeler 20,204 30,626 20,204 - - - - 10,422 10,422 (12,508) (12,508) 10,422 - - - - 6,389 16,541 16,541 22,930 Geçmiş Dönem Kârı / (Zararı) 334,922 6,873 - - 338,057 - (10,008) (10,008) (10,008) (3,464) - - (97,397) - 118,889 (28,036) (28,036) 90,853 Menkul Değerler Değerleme Farkları 1,113 13,639 1,113 - - - - 12,526 12,526 12,526 - - - - 10,149 2,377 2,377 12,526 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık YDF - 1,551 - - - - - - - - - Riskten Korunma Fonları - - - - 1,551 1,551 1,551 (170) - - - 12,051 (10,330) (10,330) 1,721 Ortaklıklardan Bedelsiz Hisse Senetleri - - - - - - - - - - - Satış A./ Durdurulan F. İlişkin Dur.V. Bir.Değ.F. 7,338,030 1,106 30,065 1,271,549 - 338,057 - - 5,697,253 5,697,253 7,930 779,746 (142,200) (142,200) 5,697,253 - 14,735 - (97,397) - 5,138,847 (4,408) (4,408) 5,134,439 Azınlık Payları Hariç Toplam Özkaynaklar (2,838) 240,549 147 630 2,317 2,317 (7) (2,838) 5,325 - - 234,975 234,975 (641) 14 18,294 (5,270) (5,270) 234,975 - 1,459 - 9,383 - 209,466 2,270 2,270 211,736 Azınlık Payları (2,838) 7,578,579 1,253 30,695 2,317 2,317 1,271,542 (2,838) 343,382 - - 5,932,228 5,932,228 7,289 14 798,040 (147,470) (147,470) 5,932,228 - 16,194 - (88,014) - 5,348,313 (2,138) (2,138) 5,346,175 Toplam Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 195 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Nakit Akış Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot A. 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Kârı Alınan Faizler Ödenen Faizler Alınan Temettüler Alınan Ücret ve Komisyonlar, Net Elde Edilen Diğer Kazançlar Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler Ödenen Vergiler Diğer 1.2 Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim 1.2.1 Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış 1.2.2 Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z’a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV’larda Net (Artış) Azalış 1.2.3 Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış 1.2.4 Kredilerdeki Net (Artış) Azalış 1.2.5 Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış 1.2.6 Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış) 1.2.7 Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış) 1.2.8 Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış) 1.2.9 Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış) 1.2.10 Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış) Bağımsız Denetimden Geçmiş Cari Dönem 31 Aralık 2009 Bağımsız Denetimden Geçmiş Önceki Dönem 31 Aralık 2008 3,000,770 6,889,353 (3,432,756) 12,384 432,710 260,207 450,795 (1,616,003) (324,416) 328,496 457,609 6,451,470 (4,485,556) 6,508 468,475 539,510 239,414 (1,685,717) (242,822) (833,673) 5,347,316 (27,512) 1,260,846 (60,068) 8,234 (5,142,810) (141,784) 1,382,550 6,074,156 (1,467,629) 4,662,111 (335,298) (7,610,206) (299,778) 721,718 7,829,024 1,072,381 (56,927) 8,348,086 1,718,455 (6,716,325) 150,892 (2,000) 2,150 (73,409) 53,694 (12,057,180) 4,742,295 (512,145) 1,151,688 (21,418) (1,500) (145,658) 37,661 (4,551,832) 4,395,168 (622,316) 1,060,406 (21,037) V-I-5 V-VI-1 V-VI-1 I. Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akışı B. YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI II. Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akışı 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 İktisap Edilen Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Elden Çıkarılan Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler Diğer C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIŞLARI III. Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit - (147,470) 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı İhraç Edilen Sermaye Araçları Temettü Ödemeleri Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler Diğer - (147,470) - IV. Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi 7,961 3,693 V. Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış 1,639,722 1,725,570 VI. Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar V-VI-4 7,107,581 5,382,011 VII. Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar V-VI-4 8,747,303 7,107,581 V-VI-2 V-VI-3 V-VI-1 İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. 196 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihinde Sona Eren Yıla Ait Konsolide Kar Dağıtım Tablosu (Para birimi: Tutarlar Bin Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot I. DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI (**) 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 DÖNEM KÂRI ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi) Gelir Vergisi Kesintisi Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler A. NET DÖNEM KÂRI 1.3 DİĞER YEDEKLERE SINIFLANAN ERTELENMİŞ VERGİ GELİRİ B. ERTELENMİŞ VERGİ GELİRİ SONRASI NET DÖNEM KÂRI 1.4 1.5 1.6 GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR B. DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KÂRI V-IV-11 V-IV-11 V-IV-11 V-V-5 V-V-5 1.7 ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ 1.7.1 Hisse Senedi Sahiplerine 1.7.2 İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine 1.7.3 Katılma İntifa Senetlerine 1.7.4 Kâra İştirakli Tahvillere 1.7.5 Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine 1.8 PERSONELE TEMETTÜ (*) 1.9 YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ 1.10 ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ 1.10.1 Hisse Senedi Sahiplerine 1.10.2 İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine 1.10.3 Katılma İntifa Senetlerine 1.10.4 Kâra İştirakli Tahvillere 1.10.5 Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine 1.11 İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE 1.12 STATÜ YEDEKLERİ 1.13 OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER 1.14 DİĞER YEDEKLER 1.15 ÖZEL FONLAR II. YEDEKLERDEN DAĞITIM 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.4 2.5 DAĞITILAN YEDEKLER İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER ORTAKLARA PAY Hisse Senedi Sahiplerine İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Katılma İntifa Senetlerine Kâra İştirakli Tahvillere Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine PERSONELE PAY YÖNETİM KURULUNA PAY III. HİSSE BAŞINA KÂR 3.1 3.2 3.3 3.4 HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) IV. HİSSE BAŞINA TEMETTÜ 4.1 4.2 4.3 4.4 HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % ) Cari Dönem 31 Aralık 2009 Önceki Dönem 31 Aralık 2008 1,542,174 (290,968) (311,128) 20,160 925,338 (172,140) (194,149) 22,009 1,251,206 753,198 (20,160) (22,009) 1,231,046 731,189 (61,553) (61,552) (36,560) (36,559) 1,107,941 658,070 - (656,957) (1,113) - - 0.5005 50.05 - 0.3013 30.13 - - - (*) TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı gereğince, 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin hesaplanan 79,200 TL (31 Aralık 2008: 68,600 TL) tutarındaki personele verilecek temettü, gelir tablosunda muhasebeleştirilerek dönem net kârı/zararı içerisinde dikkate alınmıştır. (**) Kâr dağıtım tablosu Ana Ortaklık Banka’nın konsolide olmayan finansal tablolarına göre hazırlanmıştır. İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 197 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Muhasebe Politikaları I. Sunum esaslarına ilişkin açıklama ve dipnotlar Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı (“Banka” veya “Ana Ortaklık Banka”) ve Finansal Kuruluşları (hep birlikte “Grup”), konsolide finansal tablolarını ve bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlarını, 1 Kasım 2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun “Muhasebe ve Raporlama Sistemi” başlıklı 37 nci ve “Konsolide Finansal Raporlar” başlıklı 38 inci maddeleri hükümleri gereğince Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK” veya “Kurum”) tarafından yayımlanan ve 1 Kasım 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe konulan “Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile beraber Türkiye Muhasebe Standartları (“TMS”), Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TFRS”), bunlara ilişkin ek ve yorumlara (tümü “Raporlama Standartları”) uygun olarak düzenlemektedir. Konsolide finansal tablolar gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar, alım-satım amaçlı türev finansal varlıklar ve borçlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ile konsolidasyon kapsamında bulunmayan ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenebilen iştirak ve bağlı ortaklıklar haricinde tarihi maliyet esasına göre hazırlanmıştır. II. Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar Finansal araçların kullanım stratejisi Banka’nın temel faaliyet alanı bireysel bankacılık, kurumsal bankacılık, özel bankacılık, döviz, para piyasaları ve menkul kıymet işlemleri ile uluslararası bankacılık hizmetlerini kapsayan bankacılık faaliyetlerinden oluşmaktadır. Banka, faaliyetlerinin doğası gereği finansal araçları yoğun olarak kullanmaktadır. Banka ana fonlama kaynağı olarak çeşitli vade dilimlerinde mevduat kabul etmekte ve bu yolla topladığı kaynakları yüksek getirisi olan ve kaliteli finansal aktiflerde değerlendirmeye özen göstermektedir. Mevduat dışında Banka’nın en önemli fon kaynaklarını, özkaynakları, para piyasalarından sağlanan fonlar ile yurt dışı finansal kurumlardan sağlanan, genelde orta ve uzun vadeli krediler oluşturmaktadır. Banka, kullandığı kaynakların ve çeşitli finansal aktiflere yapılan plasmanların risk ve getiri açısından dengesini kurarak, riskleri azaltan ve kazançları yüksek tutan etkin bir aktifpasif yönetimi stratejisi takip etmektedir. Bunun gereği olarak uzun vadeli plasmanların daha yüksek faiz oranı taşıması hususuna özellikle dikkat edilmektedir. Likidite yönetiminde aktif ve pasiflerin vade yapılarının dikkate alınması esastır. Aktif-pasif yönetiminin temel hedefi Banka’nın likidite riski, faiz riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar dahilinde tutmak; aynı zamanda kârlılığı artırmak ve Banka’nın özkaynaklarını güçlendirmektir. Krediler ve menkul kıymetlere yapılan plasmanlar vade yapıları ve piyasa koşulları çerçevesinde Banka’nın faaliyet alanları için hesaplanan ortalama getirinin üzerinde getiri elde edilen alanlardır. Bankalara yapılan plasmanlar likidite yönetimi açısından daha kısa vadeli ve genelde daha düşük getirilidir. Banka, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz ve fiyat hareketleri karşısında, belirlenen sınırlamalar dahilinde ve piyasa koşullarına göre çeşitli pozisyonlar alabilmektedir. Banka satılmaya hazır ve diğer portföylerdeki yabancı para cinsinden sermaye araçları ve diğer yabancı para cinsi işlemler dolayısıyla maruz kaldığı kur risklerini yabancı para aktif ve pasiflerin genel dengesini kuran riskten korunma yapılandırmalarıyla ve çeşitli türev araçlar vasıtasıyla karşılamakta ve kontrol etmektedir. Yasal limitler ve Banka’nın iç kontrol düzenlemeleri dahilinde döviz pozisyonu izlenmekte olup, döviz pozisyonu piyasa şartları göz önüne alınarak belirlenen döviz cinslerinden oluşan bir sepet dengesine göre oluşturulmaktadır. Faiz oranından kaynaklanan risklere karşı uygulanan riskten korunma yöntemleri esas olarak sabit ve değişken faizli varlık ve yükümlülükleri vade yapılarını da dikkate alan bir dengede tutmak şeklindedir. 198 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar Banka ve Türkiye’de kurulu konsolidasyona tabi bağlı ortaklıklarda işlemler, Banka ve söz konusu ortaklıkların fonksiyonel para birimi olan TL üzerinden kaydedilmektedir. Yabancı para cinsinden gerçekleştirilen işlemler, işlemlerin gerçekleştirildiği tarihlerdeki geçerli olan kurlardan kaydedilmektedir. Dönem sonlarında, yabancı para cinsinden parasal varlık ve yükümlülükler, Ana Ortaklık Banka’nın finansal tablolarında dönem sonu Banka gişe döviz alış kurları üzerinden; diğer ortaklıklarda ise T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan kurlar üzerinden evalüasyona tabi tutularak TL’ye çevrilmekte ve oluşan kur farkları kambiyo işlemleri kârı veya zararı olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Yurtdışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar tarihi maliyet cinsinden ölçülmesi halinde işlem tarihindeki döviz kuru ile Türk parasına dönüştürülerek, gerçeğe uygun değerden ölçülmesi halinde ise gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kuru ile Türk parasına çevrilerek muhasebeleştirilmektedir. Yurtdışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımların bilançolarının konsolidasyon amaçlı TL’ye dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan kur farkları, özkaynaklar altında “diğer kâr yedekleri” hesabının altında açılan “iştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklardan kur farkları” alt hesabında muhasebeleştirilmektedir. III. Konsolide edilen ortaklıklara ilişkin bilgiler Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tablolarında T. Vakıflar Bankası TAO, Vakıf International AG, World Vakıf UBB Ltd., Vakıf Finansal Kiralama AŞ, Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ, Güneş Sigorta AŞ, Vakıf Emeklilik AŞ, Vakıf Finans Factoring Hizmetleri AŞ, Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ, Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ, Vakıf Portföy Yönetimi AŞ, Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ, Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ konsolidasyon kapsamına alınmıştır. Vakıf International AG, yurtdışında bankacılık faaliyetlerinde bulunmak amacıyla Banka’nın dışa açılma politikaları çerçevesinde 1999 yılında kurulmuştur. Söz konusu bankanın merkezi Viyana’da bulunmaktadır. World Vakıf UBB Ltd., kıyı bankacılığı işlemleri yapmak üzere 1993 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (“KKTC”) kurulmuştur. Banka’nın merkezi Lefkoşa’dadır. Daha önce World Vakıf Off Shore Banking Ltd. olan ortaklığın unvanı 4 Şubat 2009 tarihi itibarıyla World Vakıf UBB. Ltd. olarak değiştirilmiştir. Vakıf Finansal Kiralama AŞ, 1988 yılında finansal kiralama faaliyetlerinde bulunmak ve bu faaliyetler ile ilgili olarak her türlü işlem ve sözleşmeler yapmak amacıyla kurulmuştur. Finansal kuruluşun merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ, 1993 yılında kuru yük gemisi ve ro-ro gibi deniz araçlarını iktisap ederek finansal kiralama faaliyetlerinde bulunmak ve bu faaliyetler ile ilgili olarak her türlü işlem ve sözleşmeler yapmak amacıyla kurulmuş olan konsolidasyon kapsamındaki ortaklığın finansal kiralama faaliyet izni, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” in Geçici 1 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasına istinaden 25 Haziran 2009 tarihinde iptal edilmiştir. Daha önce Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ olan şirket unvanı, bu gelişmelere paralel 29 Eylül 2009 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’nda alınan kararla Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ olarak değiştirilmiştir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Güneş Sigorta AŞ, 1957 yılında Banka ve Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) önderliğinde kurulmuştur. Yangın, kaza, nakliyat, mühendislik, tarım, sağlık, hukuksal koruma ve kredi gibi hayat-dışı sigortacılığın hemen hemen tüm branşlarında faaliyet göstermektedir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Emeklilik AŞ, Güneş Hayat Sigorta AŞ adıyla, 1991 yılında kurulmuş olup, 2003 yılında emeklilik şirketi olarak faaliyet göstermek üzere T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’ndan dönüşüm izni almış ve bireysel emeklilik sisteminde faaliyet göstermeye başlamıştır. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Finans Factoring Hizmetleri AŞ, 1998 tarihinde faktoring ve her türlü finansman işlemlerini yapmak üzere kurulmuştur. Şirketin faaliyet alanı; faktoring, üretici, dağıtıcı ve hizmet şirketlerine ait ticari alacakların, aracı kuruluşa satılmasını içeren bir finansman yöntemidir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 199 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ, 1996 yılında Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde finans sektöründeki ilk gayrimenkul yatırım ortaklığı olarak kurulmuştur. Temel faaliyet konusu, gayrimenkuller, gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçları, gayrimenkul projeleri ve sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak gibi Sermaye Piyasası Kurulu’nun Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına ilişkin düzenlemelerinde belirlenen amaç ve konularda iştigal etmektir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ, sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak, sermaye piyasası araçlarının ihracı, halka arzı ile alımsatımı, menkul kıymetlerin geri alma (repo) veya satma (ters repo) taahhüdü ile alım satımı, menkul kıymetler borsasında üye olarak borsa işlemlerinde bulunmak, yatırım danışmanlığı, portföy yöneticiliği yapmak üzere yatırımcılara hizmet etmek amacıyla 1996 yılında kurulmuştur. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Portföy Yönetimi AŞ, yatırım fonu yönetimi, portföy yönetimi ve emeklilik yatırım fonlarının yönetimini yapmaktadır. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ, 1991 yılında İstanbul’da kurulmuştur. Şirketin amacı, Sermaye Piyasası Mevzuatı ile belirlenmiş ilke ve kurallar çerçevesinde menkul kıymetlerini satın aldığı ortaklıkların sermaye ve yönetimlerinde kontrol ve etkinlik gücüne sahip olmamak kaydıyla sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslar arası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler portföyünü işletmektir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd., 1982 yılında KKTC’de, Banka’nın ihraç ettiği kredi kartı kullanımlarını teşvik etmek ve döviz girdilerini artırmak başta olmak üzere, bireysel ve ticari bankacılık faaliyetlerini sürdürmek üzere kurulmuştur. Banka’nın genel müdürlüğü Lefkoşa’dadır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ, 1950 yılında ekonomik sektörlerdeki girişimlere ait yatırımları desteklemek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın genel müdürlüğü İstanbul’dadır. Konsolidasyona tabi Finansal Kuruluşlarca kullanılan muhasebe politikalarının Ana Ortaklık Banka’dan farklı olduğu durumlarda, önemlilik kriteri dikkate alınarak söz konusu ortaklıkların finansal tabloları Ana Ortaklık Banka muhasebe politikalarına göre uyumlaştırılmaktadır. Yurtiçinde yerleşik Finansal Kuruluşlar ile finansal tablolarını kurulu oldukları ülkelerdeki muhasebe ve finansal raporlamaya ilişkin ilke ve standartlara uygun olarak hazırlayan yurtdışında yerleşik Finansal Kuruluşların finansal tabloları 31 Aralık 2009, 31 Aralık 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibarıyla yapılan bir takım tashihlerle Raporlama Standartları’na uygun hale getirilmiştir. Ana Ortaklık Banka ve Finansal Kuruluşları’nın birbirleri arasında gerçekleştirdikleri işlemler ve bakiyeler karşılıklı olarak netleştirilmiştir. IV. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar Grup’un türev finansal araçları ağırlıklı olarak yabancı para swap işlemleri, faiz swapları, vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile para alım-satım opsiyonlarından oluşmaktadır. Grup, türev işlemlerini, TMS 39 – Finansal Araçlar: Muhasebe ve Ölçme standardı hükümleri uyarınca alım-satım amaçlı işlemler olarak sınıflandırmaktadır. Türev işlemlerin ilk olarak kayda alınmasında elde etme maliyetleri dikkate alınmakta ve bunlara ilişkin işlem maliyetleri elde etme maliyetlerine dahil edilmektedir. Türev işlemlerden doğan yükümlülük ve alacaklar sözleşme tutarları üzerinden nazım hesaplara kaydedilmektedir. Türev işlemler kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte ve gerçeğe uygun değerin pozitif veya negatif olmasına göre “Alım-satım amaçlı türev finansal varlıklar” veya “Alım-satım amaçlı türev finansal borçlar” hesaplarında bilanço içerisinde gösterilmektedir. Yapılan ölçüm sonucu ilgili türev finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişimler, konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. 200 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) V. Faiz gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar Bankacılık faaliyetleri Faiz gelir ve giderleri tahakkuk esasına göre etkin faiz yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilmektedir. Etkin faiz, finansal varlık ya da yükümlülüğün ömrü süresince tahmin edilen nakit ödemeleri ve akımlarını defter değerine iskontolayan orandır. Etkin faiz oranı bir finansal varlık ya da yükümlülüğün kayıtlara alınmasıyla hesaplanmakta ve müteakip olarak değiştirilmemektedir. Etkin faiz oranı hesaplaması, etkin faizin ayrılmaz bir parçası olan iskonto ve primleri, ödenen ya da alınan ücret ve komisyonları ve işlem maliyetlerini kapsamaktadır. İşlem maliyetleri, finansal bir varlık ya da yükümlülüğün iktisap edilmesi, ihraç edilmesi ya da elden çıkarılması ile direkt ilişkili olan ek maliyetlerdir. İlgili mevzuat gereğince donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte, tahsil edildikleri zaman faiz geliri olarak kaydedilmektedir. Finansal kiralama faaliyetleri Minimum kira ödemelerinin toplamı faiz ve anapara tutarlarını kapsayan bir şekilde brüt olarak finansal kiralama alacakları hesabında yer almaktadır. Kira ödemelerinin toplamı ile söz konusu sabit kıymetlerin maliyeti arasındaki fark olan faiz ise kazanılmamış gelirler hesabında takip edilmektedir. Kira ödemeleri gerçekleştikçe, kira tutarı finansal kiralama alacakları hesabından düşülmekte; içindeki faiz bileşeni ise konsolide gelir tablosuna faiz geliri olarak yansıtılmaktadır. Faktoring faaliyetleri Faktoring alacakları, ilk maliyetleri üzerinden işlem maliyetleri düşülerek kayıtlara alınmaktadır. İlk maliyet ve ilerideki nakit akımları dikkate alınarak hesaplanan etkin faiz yöntemine göre itfa edilmekte, itfa tutarları faiz geliri olarak “diğer faiz gelirleri” hesabında gösterilmek suretiyle konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilmektedir. VI. Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar Ücret ve komisyon gelir ve giderleri, ücret ve komisyonun niteliğine göre tahakkuk esasına göre veya etkin faiz yöntemine dahil edilerek hesaplanmakta; sözleşmeler yoluyla sağlanan ya da üçüncü bir gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı yoluyla sağlanan hizmetlere ilişkin gelirler gerçekleştikleri dönemlerde kayıtlara alınmaktadır. VII. Finansal varlıklara ilişkin açıklama ve dipnotlar Finansal varlıklar; nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Finansal varlıklar; gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte ve ölçüm sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Alım-satım amaçlı menkul değerlerin elde tutulması süresince kazanılan faiz gelirleri ile ilgili menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değerleri ile elde etme maliyetleri arasındaki fark, konsolide gelir tablosunda faiz gelirleri içinde gösterilmekte olup, söz konusu finansal varlıkların vadesinden önce elden çıkarılması sonucunda oluşan kâr veya zarar sermaye piyasası işlemleri kârı/zararı hesabında muhasebeleştirilmektedir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar hariç, bütün finansal varlıklar ilk kayda alınmalarında işlem maliyetlerini de içeren elde etme maliyetleri ile muhasebeleştirilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 201 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vade sonuna kadar elde tutulma niyetiyle edinilen, fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadeleri bulunan ve kredi ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ilk kayda alımlarını müteakip, varsa değer düşüklüğü için ayrılan karşılıklar düşülerek, etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden muhasebeleştirilmektedir. Önceden vadeye kadar elde tutulan yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak finansal varlıklar bulunmamaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar, kredi ve alacaklar, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar ve alım-satım amaçlılar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların ilk kayda alınmaları maliyet bedelleri üzerinden olup, müteakip dönemlerde değerlemesi ilgili finansal varlıkların gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılmaktadır. Aktif bir piyasada işlem görmeyen yatırımlar için gerçeğe uygun değer, değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmakta; faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli piyasalarda işlem gören benzer menkul değerlerin piyasa fiyatları baz alınarak gerçeğe uygun değer tespiti yapılmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan, ilgili finansal varlıkların etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyetleri ile gerçeğe uygun değerleri arasındaki farkı ifade eden gerçekleşmemiş kazanç veya zararlar özkaynak kalemleri içerisinde “Menkul Değerler Değerleme Farkları” hesabında gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların elden çıkarılması durumunda, gerçeğe uygun değerle ölçüm sonucu özkaynak hesaplarında oluşan değerleme farkları konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Menkul değerlerin alım ve satım işlemleri teslim tarihinde muhasebeleştirilmektedir. Kredi ve alacaklar, borçluya para, mal ve hizmet sağlama yoluyla yaratılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Krediler sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal varlıklardır. Krediler elde etme maliyetleri ile kayıtlara alınmakta olup, müteakip ölçümleri etkin faiz yöntemi ile itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden yapılmaktadır. Kredilerin teminatı olarak alınan varlıklar için ödenen harç, işlem gideri ve bunun gibi diğer masraflar işlem maliyetinin bir bölümü olarak kabul edilmekte ve müşteriye yansıtılmaktadır. Faktoring alacakları Kazanılmamış faiz gelirleri düşüldükten sonra ve varsa değer düşüklüğüne ilişkin özel karşılıklar ayrıldıktan sonra etkin faiz yöntemiyle itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden ölçülmektedirler. Faktoring alacakları düzenli olarak gözden geçirilmekte ve değer düşüklüğü tespit edilen faktoring alacaklarının tahsil edilebilir tutara getirilmesi amacıyla taşınan değerleri üzerinden özel karşılık ayrılmaktadır. Şüpheli hale gelen bir faktoring alacağı, ilgili tüm yasal prosedürlerin tamamlanması ve net zararın tespit edilmesinden sonra kayıtlardan çıkarılmaktadır. İştirak ve bağlı ortaklıklara ilişkin açıklamalar Bağlı ortaklıklar, Grup’un faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücüne sahip olduğu işletmelerdir. Konsolide olmayan finansal tablolarda bağlı ortaklıklar TMS 39 – Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme standardına göre muhasebeleştirilmektedir. Teşkilatlanmış piyasalarda işlem gören ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenebilen bağlı ortaklıklar, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen bağlı ortaklıklar, varsa değer düşüklüğü ile ilgili karşılıklar ayrıldıktan sonra, maliyet bedelleri ile konsolide olmayan finansal tablolara yansıtılmaktadır. İlişikteki konsolide finansal tablolarda, Grup’un sahip olduğu finansal bağlı ortaklıklar konsolidasyona tabi tutulmuş, finansal olmayan bağlı ortaklıklar ise TMS 39’a göre muhasebeleştirilmiştir. İştirakler konsolide olmayan finansal tabloların hazırlanmasında satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılmakta; gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenebilen iştirakler, gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmekte; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen iştirakler, varsa değer düşüklüğü ile ilgili karşılıklar ayrıldıktan sonra, maliyet bedelleri ile konsolide olmayan finansal tablolara yansıtılmaktadır. İlişikteki konsolide finansal tablolarda; Grup’un sahip olduğu finansal iştirakler özkaynak yöntemi ile konsolide edilmiş, finansal olmayan iştirakler ise TMS 39’a göre muhasebeleştirilmiştir. 202 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) VIII. Finansal varlıklarda değer düşüklüğüne ilişkin açıklamalar Grup, her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususunu değerlendirir ve anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda ilgili değer düşüklüğü tutarını tespit eder. Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca, ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın (zarar/kayıp olayı) meydana geldiğine ve söz konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda oluşması beklenen kayıpların olasılığı yüksek dahi olsa muhasebeleştirilmemektedir. Kullandırılan kredilerin tahsil edilemeyeceğine ilişkin bulguların varlığı halinde ilgili krediler; 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ve daha sonrasında bu yönetmeliğe yapılan değişiklikler çerçevesinde sınıflandırılmakta ve ayrılması gerekli özel ve genel karşılıklar ayrılmaktadır. Bu çerçevede ayrılan karşılıklar, ilgili dönemin kâr/zarar hesaplarına aktarılmaktadır. IX. Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar Finansal varlıklar ve borçlar, Grup’un netleştirmeye yönelik bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olması ve ilgili finansal varlık ve borcu net tutarları üzerinden tahsil etme/ödeme niyetinde olması; veya ilgili finansal varlığı ve borcu eş zamanlı olarak sonuçlandırma hakkına sahip olması durumlarında bilançoda net tutarları üzerinden gösterilmektedir. X. Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar Tekrar geri alım anlaşmaları çerçevesinde satılan menkul kıymetler (“repo”) bilanço hesaplarında takip edilmektedir. Repo anlaşması çerçevesinde müşterilere satılan devlet tahvili ve hazine bonoları ilgili menkul değer hesapları altında “Repoya Konu Edilenler” olarak sınıflandırılmakta ve Grup portföyünde tutuluş amaçlarına göre gerçeğe uygun değerleri veya etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden ölçülmektedir. Repo işlemlerinden elde edilen fonlar ise pasif hesaplarda ayrı bir kalem olarak yansıtılmakta ve faiz gideri için reeskont kaydedilmektedir. Geri satım taahhüdü ile alınmış menkul kıymetler (“ters repo”) ise “Para Piyasalarından Alacaklar” ana kalemi altında ayrı bir kalem olarak gösterilmektedir. Ters repo ile alınmış menkul kıymetlerin alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için gelir reeskontu hesaplanmaktadır. XI. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar ile bu varlıklara ilişkin borçlar hakkında açıklamalar Satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılan bir duran varlık (veya elden çıkarılacak duran varlık grubu) defter değeri ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinden küçük olanı ile ölçülür. Bir varlığın satış amaçlı bir varlık olabilmesi için; ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) bu tür varlıkların satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için; uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca varlık, gerçeğe uygun değeri ile uyumlu bir fiyat ile aktif olarak pazarlanıyor olmalıdır. Durdurulan bir faaliyet, Grup’un elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir bölümüdür. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar konsolide gelir tablosunda ayrı olarak sunulur. Grup’un bilanço tarihi itibarıyla, durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 203 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) XII. Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar Grup’un maddi olmayan duran varlıkları yazılım programlarından oluşmaktadır. Maddi olmayan duran varlıklar, TMS 38 – Maddi Olmayan Duran Varlıklar standardı uyarınca kayıtlara maliyet bedelleri üzerinden alınmaktadır. Maddi olmayan duran varlıkların maliyetleri, 31 Aralık 2004 tarihinden önce aktife giren varlıklar için aktife girdikleri tarihten yüksek enflasyon döneminin sona erdiği tarih kabul edilen 31 Aralık 2004’e kadar geçen süre dikkate alınıp enflasyon düzeltmesine tabi tutularak daha sonraki tarihteki girişler ise ilk alış bedelleri dikkate alınarak konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Grup, maddi olmayan duran varlıklara ilişkin tükenme paylarını, ilgili varlıkların faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemini kullanarak enflasyona göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayırmaktadır. Grup değer düşüklüğü ile ilgili bir belirtinin mevcut olması durumunda ilgili varlığın geri kazanılabilir tutarını TMS 36 – Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardı çerçevesinde tahmin etmekte ve geri kazanılabilir tutarın ilgili varlığın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. XIII. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar Maddi duran varlıklar, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan dönem için enflasyona göre düzeltilmiş maliyet tutarları ile izlenmektedir. Daha sonraki dönemlerde maddi duran varlıklar için herhangi bir enflasyon düzeltmesi yapılmamış, 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla enflasyona göre endekslenmiş tutarlar maliyet tutarı olarak kabul edilmiştir. 1 Ocak 2005 tarihinden sonra satın alınan maddi duran varlıklar maliyetlerinden varsa kur farkı ve finansman giderleri gibi tutarlar düşüldükten sonra kalan değerleriyle kayıtlara yansıtılmaktadır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazanç ve kayıplar net elden çıkarma hasılatı ile ilgili maddi duran varlığın net defter değerinin arasındaki fark olarak hesaplanmakta ve ilgili dönemin konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır. Muhasebe tahminlerinde, cari döneme önemli bir etkisi olan ya da sonraki dönemlerde önemli bir etkisi olması beklenen değişiklik bulunmamaktadır. Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmini ekonomik ömür olarak öngörülen süreler aşağıdaki gibidir. Maddi Duran Varlıklar Binalar Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl) Amortisman Oranı (%) 50 2 Büro makine, mobilya mefruşat ve taşıtlar 5-10 10-20 Finansal kiralama yoluyla edinilen varlıklar 4-5 20-25 Grup, her bir raporlama tarihi itibarıyla varlıklarının değer düşüklüğüne uğramış olabileceğine dair herhangi bir belirtinin bulunup bulunmadığını değerlendirmektedir. Böyle bir belirtinin mevcut olması durumunda ilgili varlığın geri kazanılabilir tutarını TMS 36 – Varlıklarda Değer Düşüklüğü standardı çerçevesinde tahmin etmekte ve geri kazanılabilir tutarın ilgili varlığın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayırmaktadır. XIV. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira geliri veya sermaye kazancı ya da her ikisini birden elde etmek amacıyla elde tutulur. Grup, konsolidasyona tabi gayrimenkul ve sigorta şirketlerinin faaliyetleri çerçevesinde yatırım amaçlı gayrimenkul tutmaktadır. 204 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Yatırım amaçlı gayrimenkuller, işlem maliyetleri de dâhil olmak üzere elde etme maliyetleri üzerinden kayıtlara alınmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller, ilk kayda alınmalarına müteakip, maddi duran varlıklar için uygulanan maliyet yöntemi (maliyetten birikmiş amortisman ve varsa değer düşüklüğü için ayrılan karşılıklar düşülerek) ile ölçülmektedir. XV. Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar Kiracı olarak finansal kiralama işlemleri Finansal kiralama yoluyla edinilen maddi duran varlıklar Grup’un aktifinde varlık, pasifinde ise kiralama işlemlerinden borçlar olarak kaydedilmektedir. Bilançoda varlık ve borç olarak yer alan tutarların tespitinde, varlıkların gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin bugünkü değerlerinden küçük olanı esas alınmaktadır. Kiralamadan doğan finansman maliyetleri, kiralama süresi boyunca sabit bir faiz oranı oluşturacak şekilde dönemlere yayılmaktadır. Finansal kiralama yoluyla edinilen varlıkların değerinde azalma meydana gelmiş ve varlıklardan gelecekte beklenen yarar, varlığın defter değerinden düşükse, kiralanan varlıklar net gerçekleşebilir değeri ile değerlenmektedir. Finansal kiralama yoluyla alınan varlıklara, maddi duran varlıklar için uygulanan esaslara göre amortisman hesaplanmaktadır. Kiralayan olarak finansal kiralama işlemleri Minimum kira ödemelerinin toplamı faiz ve anapara tutarlarını kapsayan bir şekilde brüt olarak “finansal kiralama alacakları” hesabında yer almaktadır. Kira ödemelerinin toplamı ile söz konusu sabit kıymetlerin maliyeti arasındaki fark olan faiz ise “kazanılmamış gelirler” hesabında yansıtılmaktadır. Kira ödemeleri gerçekleştikçe, kira tutarı “finansal kiralama alacakları” hesabından düşülmekte; içindeki faiz bileşeni ise konsolide gelir tablosuna faiz geliri olarak yansıtılmaktadır. Faaliyet kiralamaları Faaliyet kiralamalarında yapılan kira ödemeleri kira süresi boyunca, eşit tutarlarda gider kaydedilmektedir. XVI. Karşılıklar ve koşullu yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda karşılık muhasebeleştirilmektedir. Karşılıklar, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Grup yönetimi tarafından yapılan en iyi tahminine göre hesaplanır ve etkisinin önemli olduğu durumlarda bugünkü değerine indirmek için iskonto edilir. Tutarın yeterince güvenilir olarak ölçülemediği ve yükümlülüğün yerine getirilmesi için Grup’tan kaynak çıkma ihtimalinin bulunmadığı durumlarda söz konusu yükümlülük “koşullu” olarak kabul edilmekte ve dipnotlarda açıklanmaktadır. Koşullu varlıklar geçmiş olaylardan kaynaklanan ve Grup’un tam anlamıyla kontrolünde bulunmayan, bir veya daha fazla kesin mahiyette olmayan olayın ileride gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilecek olan varlıklardır. Grup koşullu varlıkları konsolide finansal tablolara yansıtmamaktadır ancak ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak yansıtılmalarını teminen koşullu varlıklarını sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Ekonomik faydanın Grup’a girmesi neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin konsolide finansal tablolarına dahil edilmekte, ekonomik fayda girişinin muhtemel hale gelmesi durumunda ise söz konusu koşullu varlık konsolide finansal tablo dipnotlarında gösterilmektedir. XVII. Çalışanların haklarına ilişkin yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Türk İş Kanunu’na göre; Banka, bir senesini doldurmuş olan ve istifa veya kötü davranış dışındaki sebepler dolayısıyla Banka ile ilişkisi kesilen veya hizmet yılını dolduran ve emekliliğini kazanan, askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, hükümet tarafından belirlenen 2,365 tam TL (31 Aralık 2008: 2,173 tam TL) ile sınırlandırılmıştır. İlişikteki konsolide finansal tablolarda, Banka aktüeryal metot kullanarak TMS 19 – Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardına uygun olarak kıdem tazminatı karşılığı hesaplamakta ve muhasebeleştirmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 205 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla kullanılan başlıca aktüeryal tahminler şöyledir: Cari Dönem Önceki Dönem İskonto Oranı %5.92 %6.26 Beklenen Maaş/Tavan Artış Oranı %4.80 %5.40 Tahmin Edilen Personel Devir Hızı %0.94 %0.84 Çalışanlara sağlanan diğer faydalara ilişkin karşılıklar Grup, çalışanlarının bir hesap dönemi boyunca sunduğu hizmetler karşılığında ödenmesi beklenen iskonto edilmemiş, çalışanlara sağlanan diğer faydalar için konsolide finansal tablolarda TMS 19 kapsamında karşılık ayırmaktadır. Emekli sandığı Banka çalışanları, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20 nci maddesine dayanılarak 15 Mayıs 1957 tarihinde kurulmuş olan “Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfı”nın (“Sandık”) üyesidir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun Geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıkların iştirakçileri ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin, 1 Kasım 2005 tarih ve 25983 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Kanunu’nun yayımı tarihinden itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi hükmünü içeren Geçici 23 üncü maddesinin birinci fıkrası Anayasa Mahkemesi’nin 22 Mart 2007 tarih ve 2007/33 kararı ile iptal edilerek, yürürlüğü durdurulmuş ve bu gelişmeyi müteakip olarak 15 Aralık 2007 tarih 26731 sayılı Resmi Gazete’de Geçici 23 üncü maddesinin iptaline ilişkin gerekçeli karar yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesi, iptal kararının gerekçesi olarak, sandık mensuplarının kazanılmış haklarında ortaya çıkabilecek kayıpları göstermiştir. Gerekçeli kararın açıklanmasını takiben Türkiye Büyük Millet Meclisi (“TBMM”) iptal gerekçelerini göz önünde bulundurarak yeni yasal düzenlemeler üzerinde çalışmaya başlamış ve 17 Nisan 2008 tarihinde 5754 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu (“Kanun”) TBMM tarafından kabul edilmiş, 8 Mayıs 2008 tarih ve 26870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili Kanun’un 73 üncü maddesinin Geçici 20 nci maddesi kapsamında; Her bir sandık için sandıktan ayrılan iştirakçiler de dahil olmak üzere, devir tarihi itibarıyla devredilen kişilerle ilgili olarak yükümlülüğünün peşin değerinin aşağıdaki hükümlere göre hesaplanması gerekmektedir: a) Peşin değerin aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranı %9.80 olarak esas alınır. b) Sandıkların bu Kanun kapsamındaki sigorta kolları itibarıyla gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüğünün peşin değeri hesaplanır. Kanun, devrin 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren başlayan 3 yıllık bir dönem içinde tamamlanacağını hüküm altına almaktadır. 19 Haziran 2008 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi, Kanun’un Geçici 20 nci maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı muhtelif maddelerinin iptali ve iptal davası sonuçlanıncaya kadar yürürlüğünün durdurulması istemiyle Yüksek Mahkeme’ye başvuruda bulunmuştur. Finansal tabloların yayımlandığı tarih itibarıyla, Yüksek Mahkeme tarafından yayımlanmış herhangi bir karar bulunmamaktadır. Kanun uyarınca, Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemeleri, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edilir. Sandık’ın teknik finansal tabloları 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 21 inci maddesi ve bu maddeye istinaden çıkarılan “Aktüerler Yönetmeliği” hükümlerine göre aktüerler siciline kayıtlı bir aktüer tarafından denetlenmektedir. Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde hazırlanan Şubat 2009 tarihli aktüer raporuna istinaden karşılık ayrılmasını gerektiren teknik veya fiili açık tespit edilmemiştir. 206 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) XVIII. Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar Kurumlar Vergisi Türkiye’de kurum kazançları %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Bu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna gibi indirimlerin düşülmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Türkiye’deki bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden kurumlar ile Türkiye’de yerleşik kurumlara ödenen kâr paylarından (temettüler) stopaj yapılmaz. Bu kurumlara yapılanlar dışındaki temettü ödemeleri üzerinden %15 oranında stopaj uygulanır. Dar mükellef kurumlara ve gerçek kişilere yapılan kâr dağıtımlarına ilişkin stopaj oranlarının uygulanmasında, ilgili Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında yer alan uygulamalar da göz önünde bulundurulur. Kârın sermayeye ilavesi, kâr dağıtımı sayılmaz ve stopaj uygulanmaz. Geçici vergiler ilgili yılda geçerli olan kurumlar vergisi oranında hesaplanarak ödenir. Yıl içinde ödenen geçici vergiler, o yılın yıllık kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisine mahsup edilebilmektedir. Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir. Grup’un Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kurulu konsolidasyona tabi bağlı ortaklığı için kurumlar vergisi oranı %2’dir ve bu bağlı ortaklık damga vergisinden muaftır. Grup’un Avusturya’daki konsolidasyona tabi bağlı ortaklığı için kurumlar vergisi oranı %25’tir. Avusturya’da 3 ayda bir ödenecek geçici vergiler ilgili yıl için geçerli olan vergi oranı ile hesaplanmak suretiyle ödenmektedir. Geçici hesap dönemleri itibarıyla ödenen vergiler, yıllık tüm kazanç üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilmektedir. Avusturya ile Türkiye arasında yapılan Çifte Vergiyi Önleme Anlaşmasına göre, Avusturya’daki Türk şirketleri %10 vergi indiriminden yararlanma hakkına sahiptirler. Ertelenmiş vergiler Ertelenmiş vergi borcu veya varlığı, TMS 12 – Gelir Vergileri standardı uyarınca varlıkların ve borçların finansal tablolarda gösterilen değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki “geçici farklar” üzerinden vergi etkilerinin hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Vergi mevzuatına göre varlıkların yada borçların iktisap tarihinde oluşan mali ya da ticari kârı etkilemeyen farklar bu hesaplamanın dışında tutulmuştur. Konsolidasyona tabi her bir bağlı ortaklık için hesaplanan ertelenmiş vergi varlıkları ile ertelenmiş vergi borçları, ilgili bağlı ortaklığın kendi finansal tablolarında yasal olarak dönem vergi varlıklarını dönem vergi borçlarına mahsup etme hakkının olmasından dolayı netleştirilerek gösterilmektedir. Konsolide finansal tablolarda ise konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkların yasal olarak tek bir net ödeme alma veya net ödeme yapma hakları olmadığından ertelenmiş vergi varlıkları ile ertelenmiş vergi borçları netleştirilmeden gösterilmektedir. İlgili varlıkların değerlemesi sonucu oluşan kazanç veya kayıplar konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilmişse, bu kazanç veya kayıplar üzerinden hesaplanan cari dönem kurumlar vergisi yada ertelenmiş vergi geliri veya gideri de konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirilmektedir. İlgili varlıkların değerlemesi sonucu oluşan kazanç veya kayıplar doğrudan doğruya özkaynak hesaplarına aktarılmışsa, vergi etkileri de özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 207 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Transfer fiyatlandırması Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13 üncü maddesinin transfer fiyatlandırması yoluyla “örtülü kazanç dağıtımı” başlığı altında transfer fiyatlandırması konusu işlenmekte olup; 18 Kasım 2007 tarihinde yayımlanan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”i bu konu hakkında uygulamadaki detayları belirlemiştir. İlgili tebliğe göre, eğer vergi mükellefleri ilgili kuruluşlarla (kişilerle), fiyatlandırmaları emsallere uygunluk ilkesi çerçevesinde yapılmayan ürün, hizmet veya mal alım ve satım işlemlerine giriyorlarsa, ilgili kârlar transfer fiyatlaması yoluyla örtülü bir şekilde dağıtıldığı kanaatine varılacaktır. Bu tarz transfer fiyatlaması yoluyla örtülü kâr dağıtımları kurumlar vergisi açısından vergi matrahından indirilemeyecektir. Yatırım indirimi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 8 Nisan 2006 tarih ve 26133 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5479 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 69 uncu maddede, bu madde kapsamında yükümlülerin 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) hesaplayacakları yatırım indirimi tutarlarını sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilecekleri öngörülmüştür. Bu çerçevede, üç yıllık sürede yatırım indirimi istisnası haklarının bir kısmını veya tamamını kullanamayan yükümlülerin hakları 31 Aralık 2008 itibarıyla ortadan kaldırılmıştır. Anayasa Mahkemesinin, 15 Ekim 2009 tarihinde yapılan toplantısında aldığı Karar uyarınca, yukarıda bahsi geçen Gelir Vergisi Kanunu’nun yatırım indirimiyle ilgili geçici 69 uncu maddesinde yer alan 2006, 2007 ve 2008 ibarelerinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesine karar verilmiş olunup, yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması kaldırılmıştır. Anayasa Mahkemesi’nin aldığı Karar uyarınca, yatırım indirimiyle ilgili iptalin, Kararın Resmi Gazete’de yayımıyla birlikte yürürlüğe girmesine hükmedilmiş ve ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı 8 Ocak 2010 tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu iptal kararı ile birlikte Grup’un finansal kiralama sektöründe faaliyet gösteren bağlı ortaklığı, ilgili dönemlerde faaliyetlerini zarar ile sonuçlandırdığından yatırım indirimi hükümlerine tabi olup kullanamadığı tutarları herhangi bir süre sınırlaması olmadan vergiye konu ederek kurum kazancından indirebilecektir. 24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19.8 vergi tevkifatı yapılması öngörüldüğünden, teşvik belgeli yatırım indirimi tutarının kullanılmasının Grup’a sağladığı fayda mevcut vergi oranları ile tevkifat oranı arasındaki fark olan %0.2 olarak hesaplanmıştır. Bu çerçevede, 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, bu kısımla ilgili ileride vergi matrahından indirilebilecek tutar olan 112,195 TL üzerinden 224 TL tutarında ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmıştır. 24 Mart 2003 tarihinden sonraki döneme ait olan toplam 78,153 TL tutarındaki yatırım indirimi tutarı ise Üretici Fiyat Endeksindeki artış oranı kullanılarak endekslenmiş ve 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 105,798 TL olarak belirlenmiştir. Grup’un bu yatırım indirimi hakkını ileri vadede kurum kazancından indirime tabi tutabileceği göz önünde bulundurularak, 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 21,160 TL tutarında ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmıştır. XIX. Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar Alım-satım amaçlı finansal yükümlülükler ile türev finansal araçlara ilişkin yükümlülükler gerçeğe uygun değerleri üzerinden, diğer tüm finansal yükümlülükler ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde etkin faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan itfa edilmiş maliyet bedelleri üzerinden ölçülmektedir. 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, Ana Ortaklık Banka tarafından ihraç edilmiş hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ya da borçlanmayı temsil eden araçlar bulunmamaktadır. XX. Hisse senetleri ve ihracına ilişkin açıklamalar Kasım 2005’te, Ana Ortaklık Banka sermayesinin %25.18’ine tekabül eden 322,000,000 tam TL nominal değerli hisse senetlerinin, 1 TL nominal değerli beher hisse senedi 5.13-5.40 TL fiyat aralığından halka arzı gerçekleştirilmiş olup, 1,172,347 TL “Hisse Senedi İhraç Primi” olarak özkaynaklara kaydedilmiştir. Hisse Senedi İhraç Primi’nin 448,429 TL tutarındaki kısmı 19 Aralık 2006 tarihli sermaye artışında kullanılmıştır. 208 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) XXI. Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar Aval ve kabullerin ödemeleri, müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmektedir. Aval ve kabuller olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı işlemlerde gösterilmektedir. Bilanço tarihleri itibarıyla aktif karşılığı bir yükümlülük olarak gösterilen aval ve kabuller bulunmamaktadır. XXII. Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, Grup’un almış olduğu herhangi bir devlet teşviği veya yardımı bulunmamaktadır. XXIII. Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklamalar Grup’un risk ve getirilerinin yapısı ve temel kaynakları göz önüne alınarak temel bölüm raporlama yöntemi olarak faaliyet bölümleri seçilmiş ve Dördüncü Bölüm X nolu dipnotta açıklanmıştır. XXIV. Diğer hususlara ilişkin açıklamalar Önceki dönem konsolide finansal tablolar üzerinde yapılan düzeltmeler Grup, daha önce borsada oluşan gerçeğe uygun değeri ile ölçmek suretiyle ilişikteki konsolide finansal tablolarında satılmaya hazır finansal varlık olarak takip ettiği ve ödenmiş sermayesinde %8.38 paya sahip olduğu Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ’yi (“TSKB”), TMS 28 – İştiraklerdeki yatırımlara ilişkin Türkiye Muhasebe Standardı’nda belirtilen yatırım yapılan işletmenin yönetim kurulunda ya da eşdeğer idari organında temsil edilme şartı sağlandığı için iştirak olarak takip etmeye başlamış ve ilişikteki konsolide finansal tablolarda özkaynak yöntemine göre konsolide ederek göstermiştir. İlgili muhasebe politikası geçmiş dönemlerde aynı şekilde uygulanmış olup, söz konusu değişikliğin Grup’un 31 Aralık 2007 itibarıyla konsolide özsermayesi üzerindeki etkisi aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. 31 Aralık 2007 Raporlanan Bakiyeler TSKB’nin özkaynak yöntemine göre konsolide edilmesi Düzeltilmiş Bakiyeler Hisse Senedi İhraç Primleri 726,687 Yasal Yedek Akçeler 197,941 4 726,691 2,477 200,418 Olağanüstü Statü Yedek Yedekleri Akçeler 338,246 1,245 1,245 8,323 346,569 Diğer Yedekler 197,974 Dönem Kârı / (Zararı) 1,030,521 Geçmiş Dönem Kârı / (Zararı) 6,389 Menkul Değerler Değerleme Farkları 118,889 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık YDF 10,149 245 198,219 2,746 1,033,267 16,541 22,930 (28,036) 90,853 2,377 12,526 Ortaklıklardan Bedelsiz Hisse Azınlık Toplam Senetleri Hakları Özkaynaklar 12,051 209,466 5,348,313 (10,330) 1,721 2,270 211,736 (2,138) 5,346,175 Hisse başına kazanç 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yıla ilişkin hisse başına kâr, 0.5179 TL’dir (31 Aralık 2008: 0.3238 TL). İlişkili taraflar Bu konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda ortaklar, üst düzey yöneticiler ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri tarafından kontrol edilen veya kendilerine bağlı şirketler ile birlikte, iştirakler ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar TMS 24 – İlişkili Taraf Açıklamaları standardı kapsamında ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir. İlişkili taraflarla yapılan işlemler Beşinci Bölüm VII nolu dipnotta gösterilmiştir. Nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Nakit akış tablolarının hazırlanmasına esas olan “Nakit”; kasa, efektif, yoldaki paralar ve satın alınan banka çekleri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) dahil bankalardaki vadesiz mevduat olarak, “Nakde eşdeğer varlık” ise orijinal vadesi üç aydan kısa olan bankalararası para piyasası plasmanları ve bankalardaki vadeli depolar ile menkul kıymetlere yapılan yatırımlar olarak tanımlanmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 209 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Sigortacılık faaliyetleri Yazılan Primler: Yazılan primler, yıl içinde tanzim edilen poliçelerin yanı sıra geçmiş yıllarda tanzim edilen poliçe primlerinden iptaller ve vergiler düşüldükten sonra kalan tutarı temsil etmektedir. Konsolide finansal tablolarda yazılan primler, reasürörlere devredilen primler net edilmek suretiyle diğer faaliyet gelirleri içerisinde gösterilmektedir. Kazanılmamış primler karşılığı: Kazanılmamış primler karşılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk etmiş primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak gün esasına göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluşmaktadır. Kazanılmamış primler karşılığı, matematik karşılık ayrılan sigorta sözleşmeleri hariç diğer sözleşmeler için ayrılmaktadır. Yıllık yenilenen sigorta teminatı içeren bir yıldan uzun süreli sigorta sözleşmelerinin yıllık sigorta teminatına karşılık gelen primleri için de kazanılmamış primler karşılığı hesaplanmaktadır. Kazanılmamış primler karşılığı, ilişikteki konsolide finansal tablolarda sigorta teknik karşılıkları içerisinde gösterilmektedir. Muallak hasar ve tazminatlar karşılığı: Tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş ancak daha önceki hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş hasar ve tazminat bedelleri veya bu bedel hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş hasar ve tazminat bedelleri için muallak hasar ve tazminatlar karşılığı ayrılmaktadır. Gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri ile rücu ve sovtaj yoluyla geri kazanılabilir tutarlar tarihi verilere dayanılarak hesaplanmakta ve aktüeryal zincirleme merdiven metodu uyarınca yapılan hesaplamalarla karşılaştırmak suretiyle yüksek olan tutar üzerinden kayıtlara alınmaktadır. Muallak tazminatlar karşılığı, ilişikteki konsolide finansal tablolarda sigorta teknik karşılıkları içerisinde gösterilmektedir. Matematik karşılıklar: Bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık ve ferdi kaza sigorta sözleşmeleri ile birikim primininde alındığı yatırım sözleşmeleri karşılığında poliçe sahipleri ve lehtarlara olan yükümlülüklerin karşılanmasına yönelik olarak aktüeryal esaslara göre hesaplanan karşılıklardan oluşmaktadır. Matematik karşılıklar, aktüeryal matematik karşılıkları, birikim ve kâr payı karşılıklarından oluşmaktadır. Aktüeryal matematik karşılıklar, bir yıldan uzun süreli hayat sigortaları için tarifelerin onaylı teknik esaslarında belirtilen formül ve esaslara göre; Grup’un ileride yerine getireceği yükümlülüklerinin peşin değeri ile sigorta ettiren tarafından ileride ödenecek primlerin bugünkü değeri arasındaki farkın bulunması şeklinde (prospektif yöntem) hesaplanmaktadır. Birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında matematik karşılık, primlerin birikime kalan kısımlarını da içermektedir. Kâr payı karşılıkları, Grup’un kâr payı vermeyi taahhüt ettiği sözleşmeler için poliçe sahipleri ile lehdarlara olan yükümlülüklerine istinaden ayırdığı karşılıkların yatırıldıkları varlıkların gelirlerinden, onaylı kâr payı teknik esaslarında belirtilen kâr payı dağıtım sistemine göre hesaplanan teknik faiz geliri ile sınırlı olmak kaydıyla garanti edilen kısmın da dahil olduğu miktar ile önceki yıllara ait birikmiş kâr payı karşılıklarından oluşmaktadır. Matematik karşılıklar, ilişikteki konsolide finansal tablolarda sigorta teknik karşılıkları içerisinde gösterilmektedir. Ertelenmiş üretim giderleri ve ertelenmiş komisyon gelirleri: Ertelenmiş üretim giderleri, Grup’un sigorta poliçesi üretilmesi veya mevcut poliçelerin yenilenmesi için sigorta aracılarına verdiği komisyonlar ile poliçe üretimi için katlanılan diğer faaliyet giderlerinin poliçe bazında gün esasına göre ertesi döneme sarkan kısmından oluşmaktadır. Grup’un anlaşmalı reasürans firmalara devrettiği primler karşılığında aldığı komisyonların gün esasına göre ertesi döneme sarkan kısmı üzerinden ertelenmiş komisyon gelirleri hesaplanmaktadır. Ertelenmiş üretim giderleri ile ertelenmiş komisyon gelirleri net edilmek suretiyle ilişikteki konsolide finansal tablolarda diğer aktifler içerisinde gösterilmiştir. Yükümlülük yeterlilik testi: Grup sigorta sözleşmeleri için üstlenilen riskler için ayrılan karşılıkların yeterliliğinin ölçülmesine ilişkin her bilanço dönemi itibarıyla, ertelenmiş üretim giderleri düşülmüş haliyle kazanılmamış primler karşılığının yeterliliğini ölçmektedir. Test uygulanırken, sözleşmeden kaynaklanan gelecekteki nakit akımlarının en iyi tahminlerinin bugünkü değerleri, devam eden davalar ve yönetim giderleri de dikkate alınmaktadır. Branş bazında yapılan hesaplamalarda çıkan karşılıklar, devam eden riskler karşılığı olarak konsolide finansal tablolarda sigorta teknik karşılıkları içerisinde gösterilmektedir. 210 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Konsolide bazda mali bünyeye ilişkin bilgiler I. Konsolide sermaye yeterliliği standart oranı Banka’nın konsolide sermaye yeterliliği standart oranı %15.21’dir (Ana Ortaklık Banka: %15.42). Sermaye yeterliliği standart oranının tespitinde kullanılan risk ölçüm yöntemleri Konsolide sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanması 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” ile 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yapılmaktadır. Konsolide sermaye yeterliliği standart oranının hesaplanmasında hesap ve kayıt düzenine ilişkin mevzuata uygun olarak düzenlenen veriler kullanılır. Özkaynakların hesaplanmasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar risk ağırlıklı varlıklar, gayri nakdi krediler ve yükümlülüklerin hesaplanmasına dahil edilmez. Risk ağırlıklı varlıkların hesaplanmasında, tükenme ve değer kaybı ile karşı karşıya olan varlıklar, ilgili amortismanlar ve karşılıklar düşüldükten sonra kalan net tutarlar üzerinden hesaplara alınır. Gayri nakdi krediler ve taahhütler ile ilgili işlemlerde karşı taraftan olan alacaklar, varsa bu işlemler için “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”e istinaden ayrılan ve pasif hesaplar arasında izlenen özel karşılıklar düşüldükten sonraki net tutar üzerinden “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 5 inci maddesinde belirtilen oranlar ile krediye dönüştürülerek ilgili risk grubuna dahil edilir ve risk grubunun ağırlığı ile ağırlıklandırılır. Türev Finansal Araçlar ile ilgili işlemlerde, kredi riskine esas tutarların hesaplanmasında, karşı taraftan olan alacaklar, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 5 inci maddesinde belirtilen oranlar ile krediye dönüştürülerek ilgili risk grubuna dahil edilerek, ilgili risk grubunun ağırlığı ile ikinci defa ağırlıklandırılır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 211 212 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu - Toplam Risk Ağırlıklı Varlıklar Türev Finansal Araçlar Gayri Nakdi Krediler ve Taahhütler 11,330,922 - 105,896 105,896 Nazım Kalemler - 83,632 Maddi Duran Varlıklar Diğer Aktifler - - - - - - - - - - 150,242 - - - 3,336,444 Edilen Ortaklıklar (Net) İştirak, Bağlı Ortak. ve Birlikte Kontrol Faiz ve Gelir Tahakkuk ve Reeskontları Muhtelif Alacaklar Alacaklar Aktiflerimizin Vadeli Satışından Yatırımlar Vadeye Kadar Elde Tutulacak - - - Kiralama İşlemlerinden Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar - - - Tasfiye Olunacak Alacaklar (Net) - 872,785 199,640 Zorunlu Karşılıklar Krediler ve Alacaklar - 3,400,000 - - 1,026,510 - 1,564,054 - 591,719 - - 11,225,026 %10 %50 - - 422,394 422,394 - - - 111,456 - - - - - - 9,531,084 - - - - - - 2,196,637 10,064,934 18,071 273,492 291,563 - - - 11,786 - - 35,760 - - - 255,980 - - - 1,601,484 - - 64 1,905,074 9,642,540 %20 32,171,512 5,340 5,732,335 5,737,675 37,411 826,701 688,257 282,341 216,689 125,323 - - - 133,918 24,012,680 - - - 110,517 - - - 26,433,837 %100 %150 41,326 - - - - - - - - - - - - - 41,326 - - - - - - - 41,326 Ana Ortaklık Banka – 31 Aralık 2009 Risk Ağırlıkları - Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar Para Piyasalarından Alacaklar Merkez ve Şubeler Yurt içi, Yurt dışı Bankalar, Yurt dışı T.C. Merkez Bankası Vadesi Gelmiş Menkul Değerler Nakit Değerler Bilanço Kalemleri (Net) %0 Konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler %0 1,245,880 1,564,054 - 595,419 - 3,208 - 209,085 872,785 - - 105,896 105,896 128,255 - - 155,090 - - 438 11,680,856 - - - - - - - - - - 3,400,504 - - - 438 - - - 3,400,680 - - - - 438 11,574,960 %200 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - %50 - - 422,394 422,394 - - - 111,456 - - - - - - 9,531,084 - - - - - - 2,620,816 10,064,934 19,738 273,492 293,230 - - - 14,782 - - 46,445 - - - 332,804 - - - 1,933,458 - - 97 2,327,586 9,642,540 %20 33,064,978 5,340 5,702,538 5,707,878 1,211,181 978,849 174,521 288,191 216,689 125,323 - - 237,320 137,049 23,875,608 - - - 112,369 - - - 27,357,100 %100 Konsolide – 31 Aralık 2009 Risk Ağırlıkları %10 %150 41,326 - - - - - - - - - - - - - 41,326 - - - - - - - 41,326 438 - - - - - - - - - - - - - 438 - - - - - - - 438 %200 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi Ana Ortaklık Banka Konsolide Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Kredi Riskine Esas Tutar (KRET) 37,706,171 32,796,049 38,684,473 34,108,440 Piyasa Riskine Esas Tutar (PRET) 1,889,513 755,100 1,914,000 834,638 Operasyonel Riske Esas Tutar (ORET) (*) 4,756,200 4,130,525 5,609,963 5,045,400 Özkaynak 6,837,925 5,389,879 7,028,463 5,619,673 %15.42 %14.30 %15.21 %14.05 Özkaynak/(KRET+PRET+ORET)x100 (*)BDDK’nın 7 Şubat 2008 tarih ve BDDK.BYD.126.01 sayılı yazısı uyarınca 2008 yılı için, sermaye yeterliliği standart oranı hesaplamasında, 2007, 2006 ve 2005 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan operasyonel riske esas tutar; 2009 yılı içinse, 2008, 2007 ve 2006 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan operasyonel riske esas tutar dikkate alınmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 213 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Konsolide özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler ANA SERMAYE Ödenmiş Sermaye Nominal Sermaye Sermaye Taahhütleri (-) Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı Hisse Senedi İhraç Primleri Hisse Senedi İptal Kârları Yasal Yedekler I. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/1) II. Tertip Kanuni Yedek Akçe (TTK 466/2) Özel Kanunlar Gereği Ayrılan Yedek Akçe Statü Yedekleri Olağanüstü Yedekler Genel Kurul Kararı Uyarınca Ayrılan Yedek Akçe Dağıtılmamış Kârlar Birikmiş Zararlar Yabancı Para Sermaye Kur Farkı Yasal Yedek, Statü Yedekleri ve Olağanüstü Yedeklerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı Kâr Net Dönem Kârı Geçmiş Yıllar Kârı Muhtemel Riskler İçin A. Serb. Karşılıkların Ana Sermayenin %25’ine Kadar Olan Kısmı İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermayenin %15’ine Kadar Olan Kısmı Azınlık Payları Zararın Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısmı (-) Net Dönem Zararı Geçmiş Yıllar Zararı Özel Maliyet Bedelleri (-)(*) Peşin Ödenmiş Giderler (-)(*) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (-)(*) Ana Sermayenin %10’unu Aşan Ertelenmiş Vergi Varlığı Tutarı (-) Kanunun 56 ncı maddesinin Üçüncü Fıkrasındaki Aşım Tutarı (-) Konsolidasyon Şerefiyesi (Net) (-) Ana Sermaye Toplamı KATKI SERMAYE Genel Karşılıklar Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farklarının %45’i İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bedelsiz Hisseleri Birincil Sermaye Benzeri Borçların Ana Sermaye Hesaplamasında Dikkate Alınmayan Kısmı İkincil Sermaye Benzeri Borçlar Menkul Değerler Değerleme Farklarının alacak bakiyesi vermesi durumunda %45’i; borç bakiye vermesi durumunda %100’ü İştirakler ve Bağlı Ortaklıklardan Satılmaya Hazır Menkul Değerlerden Sermaye Yedeklerinin, Kâr Yedeklerinin ve Geçmiş Yıllar K/Z’ının Enflasyona Göre Düzeltme Farkları (Yasal Yedek, Statü Yedekleri ve Olağanüstü Yedeklerin Enflasyona Göre Düzeltme Farkı hariç) Azınlık Payları Katkı Sermaye Toplamı ÜÇÜNCÜ KUŞAK SERMAYE SERMAYE SERMAYEDEN İNDİRİLEN DEĞERLER Sermayesinin Yüzde On ve Daha Fazlasına Sahip Olunan Bankalar ile Finansal Kuruluşlardan (Yurt İçi, Yurt Dışı) Konsolide Edilmeyenlerdeki Ortaklık Payları Özsermaye Yöntemi Uygulanmış Ancak Aktif ve Pasifleri Konsolide Edilmemiş Bankalar ve Finansal Kuruluşlara İlişkin Ortaklık Payları Bankalara, Finansal Kuruluşlara (Yurt İçi, Yurt Dışı) veya Nitelikli Pay Sahiplerine Kullandırılan İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Krediler ile Bunlardan Satın Alınan Birincil veya İkincil Sermaye Benzeri Borç Niteliğini Haiz Borçlanma Araçları Kanunun 50 ve 51 inci Maddeleri Hükümlerine Aykırı Olarak Kullandırılan Krediler Bankaların, Gayrimenkullerinin Net Defter Değerleri Toplamının Özkaynaklarının Yüzde Ellisini Aşan Kısmı İle Alacaklarından Dolayı Edinmek Zorunda Kaldıkları Ve Kanunun 57 nci Maddesi Uyarınca Elden Çıkarılması Gereken Emtia Ve Gayrimenkullerden Edinim Tarihinden İtibaren Beş Yıl Geçmesine Rağmen Elden Çıkarılamayanların Net Defter Değerleri Diğer TOPLAM ÖZKAYNAK Cari Dönem Önceki Dönem 2,500,000 2,500,000 726,691 381,561 205,055 176,506 2,361 2,051,938 1,779,123 272,815 1,325,367 1,294,741 30,626 1,138 219,579 82,719 256,478 47,322 6,822,116 2,500,000 2,500,000 726,691 303,514 163,567 139,947 1,863 1,359,384 1,109,553 249,831 801,732 791,310 10,422 25 219,329 286,135 33,409 5,912,538 322,989 5,625 1,551 150,715 680 150,035 258,907 5,625 1,551 (10,008) 9,715 (19,723) 9,483 490,363 7,312,479 284,016 12,196 268,271 6,180,809 561,136 9 1,292 106,209 76,203 - - 177,798 7,028,463 164,097 5,619,673 (*) BDDK tarafından 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik”in ‘İntibak’ı düzenleyen Geçici 1 inci maddesi uyarınca özel maliyet bedelleri, peşin ödenmiş giderler ve maddi olmayan duran varlıklar 1 Ocak 2009 tarihine kadar ‘ana sermaye’den indirilen bir değer olarak dikkate alınmaksızın ‘sermayeden indirilen değerler” içerisinde gösterilmiştir. İntibak süresinin bitimi ile birlikte ‘cari dönem’ sütununda bu kalemler ‘ana sermaye’den indirilen değerler olarak gösterilmiştir. 214 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) II. Konsolide kredi riski Kredi riski, en basit şekilde müstakrizin veya karşı tarafın, üzerinde mutabık kalınan sözleşme şartlarına uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığı olarak tanımlanır. Kredi riski, kredi müşterisinin yapılan sözleşme gereklerine uymayarak yükümlülüğünü kısmen veya tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı maruz kalınabilecek zarar olasılığı olarak tanımlanmakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelerden kaynaklanabilecek karşı taraf riskleri ile Bankacılık Kanunu gereğince kredi sayılan tüm işlemlerden kaynaklanan kredi risklerini kapsayacak şekilde geniş kapsamlı olarak ele alınmaktadır. Ana Ortaklık Banka, kredilendirme işlemlerinde, kredi riskini risk sınırlandırmasına tabi tutmak amacıyla Bankacılık Kanunu’nun 51 ve 54 üncü maddeleri dahilinde ve buna bağlı yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla; şubeler, bölge yönetmenlikleri, krediler yönetmenlikleri, kredilerden sorumlu genel müdür yardımcısı, genel müdür, kredi komitesi ve yönetim kuruluna ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde karşı taraflara kredi limitleri belirlemekte ve bu limitler dahilinde kredi tahsisi yapmaktadır. Kredi limitleri her bir bireysel müşteri, şirket, şirketler grubu, risk grupları için ürün bazında ayrı ayrı belirlenmektedir. Kredi limitleri belirlenirken; izlenen kredi politikası gereği, kredi limiti tahsis edilecek müşterilerin köklü ve başarılı bir ticari geçmişe sahip, ticari ahlakı iyi, finansal yapısı ve moralitesi yüksek, iş konuları krediyi seyyal olarak kullanmaya elverişli bulunan, ticari faaliyetlerini olumlu ve dengeli bir biçimde sürdüren, işlerinde tecrübe ve ihtisas sahibi olup aynı zamanda ekonomik gerekçelere uyum sağlayacak yapı ve anlayışta olan, piyasanın itibar ettiği, özkaynakları yeterli, işletme faaliyetleri sonucu fon yaratma kabiliyeti bulunan ve faaliyetleri sonucu oluşturacakları değerler ile plasman giderlerini karşılayabilecek yapıda olan müşteriler olması, sektörleri, coğrafi bölgeleri gibi birçok kriter bir arada değerlendirilmektedir. Müşterilerin finansal yapılarının incelenmesi, normal istihbarat çalışmalarının yanı sıra, kredili firmalardan altı aylık dönem sonlarında temin edilecek olan (Haziran, Aralık) bilanço ve gelir tabloları, ilgili mevzuat uyarınca alınan hesap durumu belgeleri ve diğer bilgi ve belgelere dayanılarak yapılmaktadır. Genel ekonomik gelişmelerin değerlendirilmesi ve müşterilerin finansal bilgilerinde ve işlerinde meydana gelen değişikliklerin izlenmesi neticesinde daha önce belirlenen kredi limitleri revize edilebilmektedir. Kredi limitleri için, Banka plasmanlarının emniyet ve seyyaliyetesinin temini amacıyla müşteri bazında, kredi kullandırılacak firmaların durumuna göre belirlenen cins ve tutarda teminatlar sağlanmaktadır. Kredilerin büyük bir bölümünün gayrimenkul ve menkul rehni, kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmasına çalışılmıştır. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi ve benzeri diğer sözleşmeler cinsinden tutulan pozisyonlar üzerinde kredi riski ve piyasa risklerine karşı tesis edilmiş risk kontrol limitleri bulunmaktadır. Risk Yönetimi Birimi, kredi riskinin yönetimi amacıyla, • Diğer birimlerle koordineli olarak, kredi risk yönetimi politikalarının belirlenmesi, • Sektörel, coğrafi ve kredi türü bazında yoğunlaşma limitlerinin belirlenmesi ve izlenmesi, • Derecelendirme ve skorlama sistemlerinin oluşturulmasına katkıda bulunulması, • Kredi portföyünün dağılımı (borçlu, sektör, coğrafi bölge), kalitesi (sorunlu krediler, kredi risk dereceleri) ve yoğunlaşmalarını içeren Kredi Riski Yönetimi raporlarının yanı sıra, senaryo analizleri ve stres testleri ile yapılan diğer analizlerin yönetim kurulu ve üst yönetimin bilgisine sunulması, • Kredi riski ileri ölçüm yöntemlerinin oluşturulması amacıyla çalışmalar yapılması, konularında faaliyet göstermektedir. Kredi riski, nakdi ve gayri nakdi her türlü karşı taraf riski taşıyan sözleşmeler ve pozisyonlar için geniş kapsamlı olarak tanımlanmakta ve yönetilmektedir. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler Banka tarafından Banka’nın kredi risk yönetimi ve takibi ilkelerine göre izlemeye alınmaktadır. İlgili müşterinin finansal durumu ve ticari faaliyetleri sürekli analiz edilmekte ve yenilenen plana göre anapara ve faiz ödemelerinin yapılıp yapılmadığı ilgili birimler tarafından takip edilmektedir. Banka’nın risk yönetim anlayışı çerçevesinde uzun vadeli taahhütlerin kısa vadeli taahhütlere oranla daha fazla kredi riskine maruz kaldığı kabul edilmekte ve uzun vadeli riskler için risk limiti belirleme, teminatlandırma gibi hususlar kısa vadeli risklere oranla daha geniş kapsamlı olarak ele alınmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 215 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Banka’nın yurt dışında yürütmekte olduğu bankacılık faaliyetleri ve kredilendirme işlemleri ilgili ülkelerin ekonomik koşulları, müşteri ve kuruluşların faaliyetleri çerçevesinde önemli bir risk oluşturmamaktadır. Grup’un ilk büyük 200 nakdi kredi müşterisinden olan nakdi kredi alacağının toplam nakdi krediler portföyü içindeki payı %43.36’dır. Grup’un ilk büyük 200 gayrinakdi kredi müşterisine kullandırdığı gayrinakdi kredilerin toplam gayrinakdi krediler portföyü içindeki payı %76.66’dır. Grup’un ilk büyük 200 nakdi kredi müşterisinden olan nakdi kredi alacağının ve ilk büyük 200 gayrinakdi kredi müşterisine kullandırdığı gayrinakdi kredilerin tutarının toplam bilanço içi ve bilanço dışı varlıklar içindeki payı sırasıyla %22.25 ve %34.39’dur. Grup tarafından üstlenilen kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 322,989 TL’dir (31 Aralık 2008: 258,907 TL). Kredi riskinin kullanıcılara ve coğrafi bölgelere göre dağılımı tablosu Bankalar ve Diğer Mali Kişi ve Kuruluşlara Kuruluşlara Kullandırılan Kullandırılan Krediler Krediler Menkul Değerler (*) Diğer Krediler (**) Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Kullanıcılara göre kredi dağılımı Özel Sektör Kamu Sektörü Bankalar Bireysel Müşteriler 21,219,105 19,137,518 1,859,935 1,196,010 17,341 10,748 3,261,390 3,677,678 1,775,779 2,139,838 - - 18,833,470 12,005,959 686,290 126,824 - - 9,169,556 7,956,716 92,460 102,846 225,653 256,855 10,253,166 8,633,235 - - - - 1,632 32,666 - - - - 19,069 28,160 280,739 243,442 33,248,050 29,910,591 11,029,491 9,152,726 18,962,340 12,147,713 4,455,704 4,337,465 33,118,663 29,657,105 8,393,624 6,240,075 18,831,021 12,014,714 3,424,608 3,105,438 67,374 116,852 1,358,139 1,328,727 84,803 87,164 486,401 653,221 - - 4,178 21,608 - - 163,668 46,241 Sermayede Payı Temsil Eden MD Toplam Coğrafi bölgeler itibarıyla bilgiler Yurt içi Avrupa Birliği Ülkeleri OECD Ülkeleri (***) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri ABD, Kanada Diğer Ülkeler Toplam - - 131,529 1,514 - - - - 42,968 21,538 1,129,911 1,557,435 46,516 45,835 34,551 80,285 19,045 115,096 12,110 3,367 - - 346,476 452,280 33,248,050 29,910,591 11,029,491 9,152,726 18,962,340 12,147,713 4,455,704 4,337,465 (*) (**) (***) Alım-satım amaçlı, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak olarak sınıflanan menkul kıymetleri içermektedir. Tek Düzen Hesap Planı’nda ilk üç sütunda yer alanlar dışında sınıflandırılan ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 48 inci maddesinde kredi olarak tanımlanan işlemleri içermektedir. Gayri nakdi krediler, krediye dönüştürme oranları ile hesaplanarak diğer krediler sütununda gösterilmiştir. Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkelerini içermektedir. 216 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Coğrafi bölgeler itibarıyla bilgiler 31 Aralık 2009 Yurt İçi Avrupa Birliği Ülkeleri OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Varlıklar Yükümlülükler Gayri Nakdi Krediler Sabit Sermaye Yatırımları Net Kâr 63,755,382 58,519,796 7,597,693 94,743 1,307,457 1,586,812 7,384,416 615,374 84 (10,491) 4,178 54,464 163,688 - - 131,529 59,574 - - (2,232) ABD, Kanada 1,220,043 260,445 47,343 - - Diğer Ülkeler 31,155 731,143 685,941 - - 280,739 - - - - - - - - - 67,009,838 67,009,838 9,110,039 94,827 1,294,734 Varlıklar Yükümlülükler Gayri Nakdi Krediler Sabit Sermaye Yatırımları Net Kâr 51,018,498 46,235,551 6,273,971 166,482 806,830 1,503,283 7,944,948 707,272 213 9,065 21,608 56,635 131,878 - 1,514 215,290 - - (6,291) İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Dağıtılmamış Varlıklar/Yükümlülükler Toplam 31 Aralık 2008 Yurt İçi Avrupa Birliği Ülkeleri OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri ABD, Kanada 1,625,780 18,657 61,062 - - Diğer Ülkeler 127,482 70,526 926,427 - - 243,442 - - - - - - - - - 54,541,607 54,541,607 8,100,610 166,695 809,604 İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Dağıtılmamış Varlıklar/Yükümlülükler Toplam (*) Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkelerini içermektedir VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 217 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Sektörlere göre nakdi kredi dağılımı: 31 Aralık 2009 Tarım Çiftçilik ve Hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Su İnşaat Hizmetler 31 Aralık 2008 TP (%) YP (%) TP (%) YP (%) 153,682 0.66 84,311 0.36 128,696 1.15 309,429 1.60 188,859 1.64 63,927 0.57 266,767 1.38 120,409 1.05 60,720 0.26 780 0.01 31,062 0.16 1,541 0.01 8,651 0.04 63,989 0.57 11,600 0.06 66,909 0.58 2,864,469 12.35 4,469,449 39.91 2,364,755 12.20 4,729,035 41.28 218,766 0.94 230,699 2.06 224,354 1.16 145,489 1.27 2,560,823 11.04 3,698,957 33.03 1,903,600 9.83 4,281,362 37.37 84,880 0.37 539,793 4.82 236,801 1.21 302,184 2.64 935,361 4.03 905,431 8.09 1,141,875 5.90 936,615 8.18 5,606,467 24.17 4,594,383 40.67 3,744,986 19.37 4,403,744 38.45 2,929,809 12.63 2,057,950 18.38 1,760,550 9.10 1,677,791 14.65 Otel ve Lokanta Hizmetleri 140,057 0.60 739,188 6.60 129,019 0.67 728,805 6.36 Ulaştırma ve Haberleşme 1,198,213 5.17 889,654 7.94 1,271,162 6.57 820,316 7.16 Mali Kuruluşlar 1,107,455 4.77 768,843 6.51 365,853 1.89 1,084,287 9.47 Gayrimenkul ve Kira. Hizm. 32,712 0.14 69,843 0.62 57,249 0.30 32,081 0.28 Serbest Meslek Hizmetleri - - - - - - - - 57,087 0.25 14,133 0.13 24,470 0.13 15,022 0.13 Toptan ve Perakende Ticaret Eğitim Hizmetleri 141,134 0.61 54,772 0.49 136,683 0.71 45,442 0.40 Diğer Sağlık ve Sosyal Hizmetler 13,632,823 58.79 1,100,142 10.18 11,793,931 60.93 1,197,310 10.45 Toplam 23,192,802 100.00 11,198,101 100.00 19,354,976 100.00 11,455,563 100.00 Değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacakların risk derecelendirmelerine göre brüt ve net tutarları 31 Aralık 2009 Krediler Diğer aktifler (*) Brüt Net Brüt Net 3. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 216,401 173,121 44,066 2,223 4. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 338,637 - 1,864 - 5. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 1,639,720 3,131 67,208 - Toplam 2,194,758 176,252 113,138 2,223 Brüt Net Brüt Net 3. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 106,360 85,088 - - 4. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 274,052 - - - 31 Aralık 2008 Krediler Diğer aktifler 5. Grup : Değer düşüklüğüne uğrayan 1,144,164 4,059 69,913 7,967 Toplam 1,524,576 89,147 69,913 7,967 (*) Diğer aktifler 71,712 TL (31 Aralık 2008 : 69,913 TL) tutarında takip hesaplarına aktarılmış faktoring alacakları ve kiralama işlemlerinden alacaklar ile Ana Ortaklık Banka’nın 39,203 TL tutarında özel karşılık ayırmış olduğu kredi ve diğer alacakları nedeniyle üstlendiği 41,426 TL tutarındaki dava ve mahkeme masraflarından alacaklarını içermektedir. 218 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Ana Ortaklık Banka müşterilerini istihbarat çalışmalarında yer alan kıstaslara göre birden beşe kadar derecelendirmektedir. 1 ile 2 arası derecelendirilmiş krediler canlı kredileri, 3 ile 5 arası derecelendirilmiş krediler ise takipteki kredileri ifade etmektedir. Banka firmayı derecelendirirken; firmanın gelirleri, bilanço analizi, nakit akımı, faaliyet performansı, sektördeki durumu, piyasa istihbaratları, yönetimin etkinliği, bilanço dışı riskler ve genel ekonomik ve sektöre ilişkin durumu göz önünde bulundurmaktadır. Canlı durumdaki nakdi ve gayrinakdi krediler için Grup’un elinde bulundurduğu teminatların detayı Nakdi krediler (*) Teminatlı krediler: Nakit teminatlı krediler Gayrimenkul ipoteği ile teminatlandırılmış krediler Hazine garantisi veya kamu kesimi menkul kıymetleri ile teminatlandırılan krediler Mali kuruluşlar tarafından ihraç edilmiş garantiler Diğer teminatlar (varlık üzerindeki rehinler, kurumsal ve kişisel garantiler, senetler) Teminatlandırılmamış krediler Toplam canlı kredi ve diğer alacaklar 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 23,557,596 22,681,987 88,423 71,468 9,978,634 9,194,418 123,870 228,250 344,992 109,411 13,021,677 13,078,440 11,429,703 8,581,630 34,987,299 31,263,617 (*) İlişikteki konsolide finansal tablolarda krediler, faktoring alacakları ve kiralama işlemlerinden alacaklar olarak gösterilen tutarları içermektedir. Gayri nakdi krediler Teminatlı krediler: Nakit teminatlı krediler Gayrimenkul ipoteği ile teminatlandırılmış krediler Hazine garantisi veya kamu kesimi menkul kıymetleri ile teminatlandırılan krediler Mali kuruluşlar tarafından ihraç edilmiş garantiler Diğer teminatlar (varlık üzerindeki rehinler, kurumsal ve kişisel garantiler, senetler) 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 4,003,521 4,243,119 87,452 249,551 965,319 1,442,811 123 9,908 357,208 310,482 2,593,419 2,230,367 Teminatlandırılmamış krediler 5,106,518 3,857,491 Toplam gayrinakdi krediler 9,110,039 8,100,610 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 - - 973,611 635,457 4,927 1,501 801,781 650,600 1,780,319 1,287,558 Değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacaklar için alınan teminatların makul değer tahmini Nakit teminatlı (*) İpotek Senet (*) Diğer Toplam (*) Banka politikası gereği, nakit teminatlı ve senet karşılığı kullandırılan değer düşüklüğüne uğramış krediler için nakit teminatın veya senetin derhal çözülerek riskin karşılanması hedeflendiğinden yukarıdaki tabloda nakit teminatlı ve senet karşılığı kullandırılmış değer düşüklüğüne uğramış nakdi kredi tutarı görülmemektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 219 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Değer düşüklüğüne uğramış kredi ve alacakların sektörel ve bölgesel yoğunlaşması Sektörel 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Tüketici kredileri 205,972 108,299 Tekstil 210,709 116,458 Gıda 147,300 86,710 İnşaat 201,277 123,512 Dayanıklı tüketim 135,511 129,878 Tarım ve hayvancılık 73,567 37,835 Metal ve metal ürünleri 28,336 35,818 Servis sektörü 46,798 81,796 12,132 4,592 Diğer Mali kuruluşlar 1,204,868 869,591 Toplam değer düşüklüğüne uğramış kredi ve diğer alacaklar 2,266,470 1,594,489 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 2,250,019 1,586,074 16,451 8,415 2,266,470 1,594,489 Bölgesel Türkiye Avusturya Toplam değer düşüklüğüne uğramış kredi ve diğer alacaklar Vadesi geçmiş ama henüz değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacaklar 31 Aralık 2009 (*) 31 Aralık 2008 (*) 1. Grup : Düşük riskli kredi ve alacaklar 194,132 210,931 2. Grup : Yakın izlemedeki kredi ve alacaklar 166,672 211,895 360,804 422,786 Toplam (*) İlişikteki konsolide finansal tablolarda krediler, faktoring alacakları ve kiralama işlemlerinden alacaklar olarak gösterilen tutarları içermektedir. Vadesi geçmiş ama henüz değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacakların yaşlandırması 31 Aralık 2009 (*) 31 Aralık 2008 (*) 0-30 gün 200,802 210,931 30-60 gün 133,556 163,868 60-90 gün Toplam 26,446 47,987 360,804 422,786 (*) İlişikteki konsolide finansal tablolarda krediler, faktoring alacakları ve kiralama işlemlerinden alacaklar olarak gösterilen tutarları içermektedir. 220 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Vadesi geçmemiş ve değer düşüklüğüne uğramamış kredi ve alacaklar 31 Aralık 2009 (*) 31 Aralık 2008 (*) 1. Grup : Düşük riskli kredi ve alacaklar 31,715,174 2. Grup : Yakın izlemedeki kredi ve alacaklar Toplam Yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler Toplam 28,931,943 2,626,220 1,641,985 34,341,394 30,573,928 285,101 266,903 34,626,495 30,840,831 (*) İlişikteki konsolide finansal tablolarda krediler, faktoring alacakları ve kiralama işlemlerinden alacaklar olarak gösterilen tutarları içermektedir. III. Konsolide piyasa riski Ana Ortaklık Banka, finansal risk yönetimi amaçları çerçevesinde piyasa riskinden korunmak amacıyla 1 Kasım 2006 tarih 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik” ve “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında piyasa riski yönetimi faaliyetlerini belirlemiş ve gerekli önlemleri almıştır. Piyasa riski, Banka’nın bilanço içi ve bilanço dışı hesaplarda bulundurduğu varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarında, kurlarda ve hisse senedi fiyatlarında meydana gelen dalgalanmalar nedeniyle taşıdığı potansiyel zarar riskini ifade etmektedir. Genel piyasa riski ve spesifik risklere karşı bulundurulması gereken sermaye, “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in hükümleri çerçevesinde Standart Metot kullanılarak hesaplanmakta ve aylık olarak raporlanmaktadır. Piyasa riski ölçümü Standart Metot yanında İçsel Modellerle de yapılmakta ve iç model ile piyasa riskinin ölçülmesinde Tarihsel ve Monte Carlo Simülasyonu yöntemleri kullanılmaktadır. Sonuçların güvenilirliğini test etmek amacıyla günlük olarak Geriye Dönük Testler (backtesting) yapılmaktadır. Ayrıca, standart metodu ve içsel modelleri destekleyici senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir. Aktif ve pasif kaynakları oluşturan kalemlerin vade yapısını görebilmek amacıyla Likidite Analizleri yapılmakta, Banka aktif ve pasifinin durasyonu hesaplanmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın piyasa riski analizi ‘aylık’ olarak raporlanmakta ve ilgili kurumlara gönderilmektedir. Piyasa riskine ilişkin bilgiler Tutar (I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot 119,416 (II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 8,535 III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 18,310 (IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot - (V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot - (VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot 6,859 (VII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - (VIII) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI) (IX) Piyasa Riskine Esas Tutar (12.5 x VIII) ya da (12.5 x VII) 153,120 1,914,000 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 221 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Yıl içerisinde hesaplanan konsolide piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu: Faiz Oranı Riski Hisse Senedi Riski Kur Riski Emtia Riski Takas Riski Opsiyon Riski Toplam Riske Maruz Değer Ortalama 99,814 1,652 15,334 7,022 1,547,779 Cari Dönem En Yüksek 126,144 3,320 24,175 15,950 2,118,538 En Düşük 62,973 36 9,319 2,594 937,688 Ortalama 90,289 1,067 12,286 1,295,510 Önceki Dönem En Yüksek 113,111 1,124 15,721 1,624,450 En Düşük 55,397 1,003 9,797 834,638 Hisse senetleri gerçeğe uygun değer duyarlılığı Hisse senedi fiyat riski, hisse senedi endeks seviyelerinin ve ilgili hisse senedinin değerinin değişmesi sonucunda hisse senetlerinin piyasa değerlerinin düşmesi riskidir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem gören, ilişikteki finansal tablolarda iştirakler ve bağlı ortaklıklar arasında gösterilen ve gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen hisse senetlerinin, endeksteki olası dalgalanmalardan dolayı gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin (tüm diğer değişkenler sabit olmak kaydıyla) Grup’un özkaynakları üzerindeki etkisi (vergi etkisi hariç) aşağıdaki gibidir: İMKB – 100 Endeksteki Değişim 10% 31 Aralık 2009 Özkaynak - 31 Aralık 2008 Özkaynak 76 IV. Konsolide operasyonel risk Grup, operasyonel riske esas tutarı, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 1 Haziran 2007 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 4 üncü bölümü “Operasyonel Riske Esas Tutarın Hesaplanması” uyarınca hesaplamıştır. Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla sermaye yeterliliği standart oranı hesaplamasında kullanılan, Grup’un 2008, 2007 ve 2006 yıl sonu brüt gelirleri üzerinden hesaplanan 448,797 TL (31 Aralık 2008: 403,632) maruz kalınabilecek operasyonel riski temsil etmekte olup aynı zamanda operasyonel riskin ortadan kaldırılması için gerekli minimum sermaye tutarını ifade etmektedir. Bu bölümde I nolu dipnotta gösterilen operasyonel riske esas tutar maruz kalınabilecek operasyonel riskin 12.5 katı hesaplanarak 5,609,963 TL (31 Aralık 2008: 5,045,400) olarak gösterilmiştir. (I) Net Faiz Gelirleri (II) Net Ücret ve Komisyon Gelirleri (III) Temettü Gelirleri (IV) Ticari Kâr/Zarar (Net) (V) Diğer Faaliyet Gelirleri (VI) Satılmaya Hazır Menkul Kıymetler ve VKET Satış Kâr/Zararı (VII) Olağanüstü Gelirler (VIII) Brüt Gelir (I+II+III+IV+V-VI-VII) (IX) Sermaye Yükümlülüğü (Brüt Gelir x %15) (X) Op. Risk Sermaye Yük. Ortalaması (XI) Operasyonel Riske Esas Tutar (X x 12.5) 222 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 31 Aralık 2007 31 Aralık 2006 3,186,176 2,080,146 1,765,252 1,661,712 432,710 468,475 360,414 289,553 12,384 6,508 33,306 16,765 210,410 149,507 242,144 73,399 799,740 733,812 742,144 639,526 146,468 98,412 93,445 70,918 42,347 2,883 13,392 7,676 4,452,605 3,337,153 3,036,423 2,602,361 667,891 500,573 455,463 390,354 541,309 448,797 6,766,363 5,609,963 - Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) V. Konsolide kur riski Ana Ortaklık Banka’nın maruz kaldığı kur riski, bu durumun etkilerinin tahmin edilmesi, Banka Yönetim Kurulu’nun günlük olarak izlenen pozisyonlar için belirlediği limitler Ana Ortaklık Banka’nın maruz kaldığı kur riskinin ölçülmesinde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot kullanılmaktadır. Konsolide bazda kur riskine esas sermaye yükümlülüğü hesaplanırken Ana Ortaklık Banka ve konsolide edilen finansal kuruluşlarının, tüm döviz varlıkları, yükümlülükleri ve vadeli döviz işlemleri göz önünde bulundurulur. Her bir döviz cinsinin Türk Lirası karşılıkları itibarıyla net kısa ve uzun pozisyonları hesaplanır. Mutlak değerce büyük olan pozisyon sermaye yükümlülüğüne esas tutar olarak belirlenmekte ve bu tutar üzerinden sermaye yükümlülüğü hesaplanmaktadır. Önemli olması durumunda yabancı para cinsinden borçlanma araçlarının ve net yabancı para yatırımlarının riskten korunma amaçlı türev araçları ile korunmasının boyutu 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla Grup’un riskten korunma amaçlı sınıfladığı türev finansal araçları bulunmamaktadır. Yabancı para risk yönetim politikası Risk politikası limitler dahilindeki işlemler üzerine kurulmuş olup yabancı para pozisyonun dengede tutulması esastır. Gerek ulusal mevzuat gerekse uluslararası uygulamalar ışığında ve mevcut özkaynak profili kapsamında belirlenmiş alt ve üst limitler aralığında pozisyon alınmasına yönelik bir YP risk yönetim politikası söz konusu olup, spekülatif pozisyon taşınmamaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın bilanço tarihi ile bu tarihten geriye doğru son beş iş günü kamuya duyurulan cari döviz alış kurları TL olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir: ABD Doları Avro 1.4900 2.1368 1. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4500 2.0789 2. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4500 2.0850 3. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.1005 4. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.1002 5. Günün Cari Döviz Alış Kuru 1.4600 2.0958 ABD Doları Avro 1.4528 2.1329 Bilanço Tarihindeki Cari Döviz Alış Kuru Bilanço tarihinden önceki; Son 30 Günün Basit Aritmetik Ortalaması VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 223 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Kur riskine ilişkin bilgiler Cari Dönem Varlıklar Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun D. Farkı K/Z Yansıtılan FV (*) Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Menkul Değerler Krediler (**) İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Vadeye Kadar Elde Tutulacak M.D Riskten Korunma Amaçlı Türev FV Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Diğer Varlıklar (***) Toplam Varlıklar Avro ABD Doları Japon Yeni Diğer Toplam 189,400 1,267,930 4,049 638,341 4,214,749 1,199,812 1,324,714 37,061 1,648,095 7,002,414 135 2,459 3,453 7,009 30,333 57,627 1,396,356 2,625,436 41,110 2,286,436 11,278,243 3 325,198 1,186 29 165,390 6,806,275 1,177,189 655 275,678 12,665,618 12 6,059 2,818 97,787 3 1,502,387 1,841 29 443,898 19,575,739 Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Para Piyasalarına Borçlar Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar (****) İhraç Edilen Menkul Değerler Muhtelif Borçlar Riskten Korunma Amaçlı Türev FY Diğer Yükümlülükler (*) (*****) Toplam Yükümlülükler 72,758 4,778,569 83,909 1,975,237 39,209 105,666 7,055,348 348,016 8,369,418 1,418,815 2,446,561 88,942 93,980 12,765,732 689 1 1,074 1,764 61 41,465 45,705 181 2,016 89,428 420,835 13,190,141 1,502,724 4,467,503 128,333 202,736 19,912,272 Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayri Nakdi Krediler (******) (249,073) 359,143 419,475 60,332 1,958,583 (100,114) 208,333 797,226 588,893 2,731,973 4,295 (3,063) 3,063 11,538 8,359 33 31,085 31,052 130,729 (336,533) 564,446 1,247,786 683,340 4,832,823 Önceki Dönem Toplam Varlıklar Toplam Yükümlülükler Net Bilanço Pozisyonu Net Nazım Hesap Pozisyonu Türev Finansal Araçlardan Alacaklar Türev Finansal Araçlardan Borçlar Gayri Nakdi Krediler Avro 6,460,351 7,417,532 (957,181) 1,081,896 1,107,676 25,780 1,840,874 ABD Doları 12,981,008 11,904,555 1,076,453 (1,042,489) 269,338 1,311,827 2,636,954 Japon Yeni 11,442 2,582 8,860 (6,198) 6,198 38,146 Diğer 115,680 108,356 7,324 444 444 129,249 Toplam 19,568,481 19,433,025 135,456 33,209 1,377,458 1,344,249 4,645,223 (*) Alım satım amaçlı türev finansal varlıklar ve yükümlülükler içerisinde gösterilen kur kaynaklı reeskontlar dahil edilmemiştir. (**) Konsolide finansal tablolarda TP olarak gösterilen 77,011 TL (31 Aralık 2008: 136,530 TL) tutarındaki dövize endeksli krediler dahil edilmiştir. (***) 18,579 TL tutarındaki peşin ödenmiş giderler ve 29 TL tutarındaki ertelenmiş vergi varlığı dahil edilmemiştir. (****) Konsolide finansal tablolarda TP olarak gösterilen 9,464 TL tutarındaki dövize endeksli alınan krediler dahil edilmiştir. (*****) 23,773 TL tutarındaki kazanılmamış gelirler dahil edilmemiştir. (******) Gayri nakdi krediler yabancı para pozisyon hesabında dikkate alınmamaktadır. 224 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Maruz kalınan kur riski TL’nin aşağıdaki para birimlerine karşılık yüzde 10 değer kaybının, 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin konsolide özkaynaklara ve gelir tablosuna (vergi etkisi hariç) etkisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu analiz tüm diğer değişkenlerin, özellikle faiz oranlarının, sabit kaldığı varsayımıyla hazırlanmıştır. 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 Gelir tablosu Özkaynak (*) Gelir tablosu Özkaynak (*) ABD Doları 2,754 10,742 5,701 2,470 Avro 1,541 3,514 6,683 2,819 962 962 999 999 5,257 15,218 13,383 6,288 Diğer para birimleri Toplam, net (*) Özkaynak etkisi, TL’nin ilgili yabancı para birimlerine karşı %10’luk değer kaybından dolayı oluşacak gelir tablosu etkisini de içermektedir. TL’nin aşağıdaki para birimlerine karşılık yüzde 10 değer kazanmasının, 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin konsolide özkaynaklara ve gelir tablosuna (vergi etkisi hariç) etkisi aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 31 Aralık 2009 ABD Doları Avro 31 Aralık 2008 Gelir tablosu Özkaynak (*) Gelir tablosu Özkaynak (*) 1,365 (6,623) 5,714 8,945 (1,393) (3,366) (5,202) (1,338) Diğer para birimleri (204) (204) (242) (242) Toplam, net (232) (10,193) 270 7,365 (*) Özkaynak etkisi, TL’nin ilgili yabancı para birimlerine karşı %10’luk değer kazanmasından dolayı oluşacak gelir tablosu etkisini de içermektedir. Ana Ortaklık Banka’nın 5 Ekim 2009 tarihinden önce kullandırmış olduğu dövize endeksli krediler için yaptığı sözleşmeler gereği, döviz kurlarının aşağı doğru hareket etmesi durumunda oluşan kur farkı zararları Ana Ortaklık Banka tarafından üstlenilmemekte, bu zarar müşterilere yansıtılmaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın 5 Ekim 2009 tarihi itibarıyla değişen iç yönetmeliği uyarınca, bu tarihinden sonra kullandırılacak olan dövize endeksli krediler için döviz kurlarının aşağı doğru hareket etmesi durumunda oluşan kur farkı zararları Ana Ortaklık Banka tarafından üstlenilecektir. Dolayısıyla, 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 5 Ekim 2009 öncesi kullandırılmış olan 50,246 TL tutarındaki dövize endeksli krediler ancak döviz kurlarının yukarı doğru hareket etmesi durumunda Grup’a pozisyon yaratmaktayken, 5 Ekim 2009 sonrasında kullandırılmış olan 26,765 TL tutarındaki dövize endeksli krediler, döviz kurlarının her iki yönde hareket etmesi durumunda da Grup’a pozisyon yaratmaktadır. VI. Konsolide faiz oranı riski Varlıkların, yükümlülüklerin ve bilanço dışı kalemlerin faize duyarlılığı haftalık Aktif-Pasif Komitesi toplantılarında piyasadaki gelişmelerin de dikkate alınmasıyla değerlendirilmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın maruz kaldığı faiz oranı riskinin ölçülmesinde, standart metot yöntemi kullanılmaktadır. Standart metot kapsamında yapılan ölçümler, vade merdiveni kullanılarak aylık olarak yerine getirilmektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 225 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibariyle) Cari Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası 1,148,099 - - - - 1,905,269 3,053,368 Bankalar 3,091,172 52,448 895 - - 149,532 3,294,047 6,351 14,899 52,085 46,439 20,519 27 140,320 - - Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z Yansıtılan FV Para Piyasalarından Alacaklar 3,401,294 - - - 3,401,294 Satılmaya Hazır FV 3,063,598 3,428,083 4,298,973 3,094,475 1,361,155 19,042 15,265,326 Krediler ve Alacaklar 9,765,350 9,835,578 2,223,976 137,049 34,527,952 527,451 652,383 746,959 426,038 1,225,387 - 3,578,218 13,981 374,671 92,339 276,140 1,706 2,990,476 3,749,313 21,017,296 14,358,062 11,552,455 10,047,887 4,832,859 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar (*) Toplam Varlıklar 6,361,204 6,204,795 5,201,395 67,009,838 Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı 1,618,275 450,325 56,144 - - 9,372 2,134,116 25,822,329 9,150,222 1,888,579 199,820 28 5,905,773 42,966,751 754,768 3,934,522 1,403,218 74,875 - - 6,167,383 Muhtelif Borçlar - 9,497 32,677 - - 1,404,641 1,446,815 İhraç Edilen Menkul Kıymetler - - - - - - - 255,471 3,642,212 708,778 6,766 - - 4,613,227 24,146 15,369 26,144 29,096 11,561 9,575,230 9,681,546 28,474,989 17,202,147 4,115,540 310,557 11,589 16,895,016 67,009,838 - - Diğer Mevduat Para Piyasalarına Borçlar Alınan Krediler Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon 4,821,154 - 21,995,399 - - Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon 180,959 184,045 - 54,345 - - 419,349 Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon (68,838) (9,496) (40,453) (292,101) - - (410,888) 4,821,154 (11,693,621) 8,461 Toplam Pozisyon (7,457,693) (2,844,085) 7,436,915 9,737,330 (7,345,572) (2,669,536) 7,396,462 9,499,574 - (11,693,621) (21,995,399) (*) İştirakler, bağlı ortaklıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. (**) Özsermaye kalemleri diğer yükümlülükler içerisinde “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. 226 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Önceki Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Faizsiz Toplam 450,536 - - - - 1,658,566 2,109,102 2,512,108 82,349 51,345 - - 189,812 2,835,614 40,518 26,027 32,636 24,781 21,217 487 145,666 3,201,833 - - - - - 3,201,833 574,690 2,484,788 3,732,742 918,760 640,517 27,673 8,379,170 8,894,317 9,141,754 5,756,017 4,761,099 2,257,352 97,114 30,907,653 110,734 1,063,486 704,184 547,204 1,258,312 - 3,683,920 70,991 184,620 120,615 320,454 - 2,581,969 3,278,649 15,855,727 12,983,024 10,397,539 6,572,298 4,177,398 4,555,621 54,541,607 - - 1,825 1,473,284 Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z Yansıtılan FV Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Krediler ve Alacaklar Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Diğer Varlıklar (*) Toplam Varlıklar Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı 1,454,791 16,668 - Diğer Mevduat 16,817,071 11,570,841 1,609,370 913,901 3,059 538,458 70,236 278,786 845,678 - - 1,733,158 196 14,153 46,675 - - 1,009,393 1,070,417 - - - - - - - 1,219,784 3,352,804 1,288,615 242,058 - - 6,103,261 12,162 99,380 6,364 8,892 - 7,794,202 7,921,000 20,042,462 15,124,082 3,229,810 2,010,529 3,059 14,131,665 54,541,607 - - 7,167,729 4,561,769 4,174,339 - 15,903,837 Para Piyasalarına Borçlar Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler Alınan Krediler Diğer Yükümlülükler (**) Toplam Yükümlülükler Bilançodaki Uzun Pozisyon Bilançodaki Kısa Pozisyon Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon Toplam Pozisyon (4,186,735) (2,141,058) 114,619 94,856 (82,992) (14,153) (4,155,108) (2,060,355) - - 76,000 72,227 (165,231) (82,897) 7,078,498 4,551,099 5,326,245 36,240,487 - (9,576,044) (15,903,837) - - 357,702 - - (345,273) 4,174,339 (9,576,044) 12,429 (*) İştirakler, bağlı ortaklıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. (**) Özsermaye kalemleri diğer yükümlülükler içerisinde “Faizsiz” sütununda gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 227 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları: Cari Dönem Sonu Avro ABD Doları Japon Yeni TL % % % % - - - 5.20 0.28 0.34 - 8.51 6.12 11.68 - 10.65 Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan FV - - - 6.50 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Para Piyasalarından Alacaklar 5.09 6.70 - 9.85 Krediler ve Alacaklar 4.73 4.91 6.79 15.62 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar 7.08 7.44 - 11.93 Bankalar Mevduatı 2.25 0.81 - 8.69 Diğer Mevduat 2.80 2.74 - 8.73 Para Piyasalarına Borçlar 1.00 1.30 - 8.99 - - - - Yükümlülükler: Muhtelif Borçlar İhraç Edilen Menkul Kıymetler Alınan Krediler Önceki Dönem Sonu - - - - 1.86 1.56 - 10.85 Avro ABD Doları Japon Yeni TL % % % % - - - 12.00 Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar 2.13 2.45 - 22.47 5.50 11.88 - 18.88 - - - 15.00 6.06 6.45 - 19.24 Krediler ve Alacaklar 7.48 6.00 6.77 21.91 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar 6.89 7.43 - 19.37 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr/Zarara Yansıtılan FV Para Piyasalarından Alacaklar Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı 2.70 1.34 - 17.49 Diğer Mevduat 3.48 3.43 - 15.18 Para Piyasalarına Borçlar 5.27 3.66 - 17.71 Muhtelif Borçlar - - - - İhraç Edilen Menkul Kıymetler - - - - 4.65 3.29 - 17.43 Alınan Krediler 228 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Varlıkların faize duyarlılığı Konsolide gelir tablosunun faize duyarlılığı, aşağıda varsayılan nispetlerde faiz oranlarındaki değişimin; 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerine ve değişken faizli alım-satım amaçlı olmayan finansal varlık ve yükümlülüklerin net faiz gelirine (vergi etkileri hariç) olan etkisidir. Özkaynakların faize duyarlılığı, faiz oranlarında varsayılan değişim sonucu 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla portföyde bulunan sabit faizli satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişim dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu analiz sırasında, diğer değişkenlerin, özellikle döviz kurlarının, sabit olduğu varsayılmaktadır. Bu analiz, 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren yıla ait hesap dönemi için de aynı şekilde hesaplanmıştır. Gelir tablosu 31 Aralık 2009 100 bp artış Özkaynak (*) 100 bp azalış 100 bp artış 100 bp azalış Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar (7,742) 8,541 (7,742) 8,541 Satılmaya hazır finansal varlıklar 22,204 (22,287) (191,672) 203,417 Değişken faizli finansal varlıklar 224,650 (224,650) 224,650 (224,650) Değişken faizli finansal yükümlülükler (59,307) 59,307 (59,307) 59,307 Toplam, net 179,805 (179,089) (34,071) 46,615 Gelir tablosu 31 Aralık 2008 Özkaynak (*) 100 bp artış 100 bp azalış 100 bp artış 100 bp azalış Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar (7,134) 8,967 (7,134) 8,967 Satılmaya hazır finansal varlıklar 14,375 (14,430) (71,708) 76,176 Değişken faizli finansal varlıklar 224,716 (224,716) 224,716 (224,716) Değişken faizli finansal yükümlülükler (66,492) 66,492 (66,492) 66,492 Toplam, net 165,465 (163,687) 79,382 (73,081) (*) Özkaynak etkisi, faiz oranındaki 100 baz puan (bp) artış ve azalışta meydana gelen gelir tablosu etkisini de içermektedir. VII. Konsolide likidite riski Ana Ortaklık Banka likidite riskinden korunmak amacıyla fonlama kaynaklarını müşteri mevduatı ve yurt dışından kullanılan krediler olmak üzere çeşitlendirmekte, varlık ve yükümlülükler arasında vade uyumunun sağlanması gözetilmekte, piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerler muhafaza edilmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın kısa vadeli likidite ihtiyacı temel olarak mevduat kaynağıyla karşılanmakta olup, uzun vadeli likidite ihtiyacı için sendikasyon ve seküritizasyon kredileri gibi yurt dışı fonlama kaynaklarına başvurulmaktadır. Kullanılmayan önemli likidite kaynakları yoktur. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 229 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi: Vadesiz 1 aya kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 3,053,368 - - - - - - 3,053,368 1,156,984 2,083,720 52,448 895 - - - 3,294,047 Cari Dönem Sonu 5 Yıl ve Dağıtılamayan Üzeri (*) Toplam Varlıklar: Nakit Değerler ve Merkez Bankası Bankalar Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z’a Yansıtılan FV. - 4,105 14,049 52,935 46,439 20,519 2,273 140,320 Para Piyasalarından Alacaklar - 3,401,294 - - - - - 3,401,294 Satılmaya Hazır FV. - 633,738 Krediler ve Alacaklar - 5,873,759 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar - 35,766 Diğer Varlıklar Toplam Varlıklar 89,381 165,332 4,299,733 12,197,714 9,372 1,618,275 8,721,599 1,882,529 19,042 15,265,326 2,425,393 7,675,883 15,243,209 3,172,659 700,421 3,307,997 137,049 34,527,952 161,062 762,332 442,350 165,823 1,393,670 1,225,388 395,611 2,114 3,795,723 11,965,865 25,800,528 6,303,209 - 3,578,218 2,488,702 3,749,313 2,647,066 67,009,838 Yükümlülükler: Bankalar Mevduatı 450,325 56,144 - - - 2,134,116 Diğer Mevduat 5,905,773 25,822,329 9,150,222 1,888,579 199,820 28 Alınan Krediler - 213,551 161,983 1,486,622 1,473,368 1,277,703 - - 42,966,751 4,613,227 Para Piyasalarına Borçlar - 754,768 3,887,386 1,403,218 122,011 - - 6,167,383 İhraç Edilen Menkul Kıy. - - - - - - - - Muhtelif Borçlar - 701,839 44,310 43,953 47,420 - 609,293 1,446,815 Diğer Yükümlülükler - 183,668 92,669 37,664 68,752 17,685 9,281,108 9,681,546 Toplam Yükümlülükler Likidite Açığı 5,915,145 29,294,430 13,786,895 4,916,180 (1,615,412) (17,096,716) Önceki Dönem Sonu Vadesiz 1 aya kadar 1,911,371 1,295,416 (9,991,172) 7,049,685 23,889,157 5,007,793 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl 9,890,401 67,009,838 (7,243,335) - 5 Yıl ve Dağıtılamayan Üzeri (*) Toplam Toplam Aktifler 3,833,168 7,779,025 3,124,467 11,079,438 19,624,599 6,828,231 2,272,679 54,541,607 Toplam Pasifler 5,368,468 19,436,491 11,798,468 4,749,914 2,280,207 2,970,309 7,937,750 54,541,607 Net Likidite Açığı (1,535,300) (11,657,466) (8,674,001) 6,329,524 17,344,392 3,857,922 (5,665,071) (*) Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar, muhtelif alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gerekli bulunan, kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ve yükümlülüklerde yer alan özkaynaklar bu sütunda gösterilmiştir. 230 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu - Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Sözleşmeye dayalı parasal yükümlülüklerin kalan vade dağılımı 31 Aralık 2009 Bankalar Mevduatı Defter Brüt nominal değeri tutarlar Vadesiz 1 aya kadar 1-3 ay 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıl ve üzeri 9,372 1,620,621 455,531 57,445 - - 5,905,773 25,960,456 9,202,351 1,916,371 225,408 34 163,136 1,514,698 2,134,116 2,142,969 Diğer Mevduat 42,966,751 43,210,393 Alınan Krediler 4,613,227 4,949,531 - 215,041 Para Piyasalarına Borçlar 6,167,383 6,175,522 - 755,038 3,889,087 1,408,969 Muhtelif Borçlar 1,446,815 1,446,815 609,073 702,059 44,310 796,490 183,668 92,669 Diğer Yükümlülükler (*) Toplam Gayri Nakdi Krediler 31 Aralık 2008 Bankalar Mevduatı 1,196,928 1,196,928 58,525,220 59,122,158 9,110,039 1,629,818 1,426,838 122,428 - 43,953 47,420 - 37,664 68,752 17,685 7,320,708 29,436,883 13,847,084 4,979,100 2,093,826 1,444,557 9,110,039 4,767,616 53,817 154,574 1,291,543 2,633,322 Defter Brüt nominal değeri tutarlar Vadesiz 1 aya kadar 1-3 ay 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıl ve üzeri 1,464,559 19,762 - - - 17,045,294 11,728,459 1,639,081 933,078 3,186 209,167 1,473,284 1,486,146 1,825 Diğer Mevduat 36,240,487 36,675,343 5,326,245 Alınan Krediler 6,103,261 7,104,142 - 136,604 Para Piyasalarına Borçlar 1,733,158 1,931,743 - 491,257 21,693 462,964 955,829 - Muhtelif Borçlar 1,070,417 1,070,417 455,649 475,968 40,249 28,344 70,207 - 69,649 4,133 213,163 73,682 37,874 Diğer Yükümlülükler(*) Toplam Gayri Nakdi Krediler 1,162,225 1,162,225 763,724 47,782,832 49,430,016 6,547,443 8,100,610 8,100,610 4,242,356 165,936 2,684,841 358,048 3,758,713 19,683,331 11,980,232 5,028,393 2,390,844 3,799,773 2,412 16,188 1,112,820 2077,088 649,746 (*) Muhtemel vadesinde nakit çıkışı yaratmayacak olan kazanılmamış gelirler, kullanılmamış izin karşılıkları, genel kredi karşılığı ve benzeri karşılıklar ile özkaynaklar diğer yükümlülükler satırına dahil edilmemiştir. Yukarıdaki tablo, Grup’un parasal yükümlülüklerinin muhtemel en yakın sözleşme vadesine göre iskonto edilmemiş nakit çıkışlarını göstermektedir. Dolayısıyla burada belirtilen brüt nominal nakit çıkış tutarları ilgili yükümlülüklerin finansal tablolara yansıtılmış tutarlarından farklılık göstermektedir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 231 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) VIII. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değeri ile gösterilmesi Defter Değeri Gerçeğe Uygun Değeri Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Para Piyasalarından Alacaklar 3,401,294 3,201,833 3,401,294 3,201,833 Bankalar 3,294,047 2,835,614 3,294,047 2,835,614 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar 15,265,326 8,379,170 15,265,326 8,379,170 3,578,218 3,683,920 3,783,271 3,621,537 34,527,952 30,907,653 34,526,368 30,615,256 Finansal Varlıklar: Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar Verilen Krediler Finansal Yükümlülükler Bankalar Mevduatı Diğer Mevduat Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar İhraç Edilen Menkul Değerler Muhtelif Borçlar 2,134,116 1,473,284 2,134,116 1,473,284 42,966,751 36,240,487 42,966,751 36,240,487 4,613,227 6,103,261 4,613,227 6,103,261 - - - - 1,446,815 1,070,417 1,446,815 1,070,417 Satılmaya hazır finansal varlıklar ve vadeye kadar elde tutulacak yatırımların gerçeğe uygun değerleri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı nitelikli piyasalarda işlem gören benzer menkul değerlerin piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır. Verilen kredilerin gerçeğe uygun değeri, sabit faizli krediler için cari piyasa faiz oranları kullanılarak ilerideki nakit akımlarının iskonto edilmesiyle hesaplanmaktadır. Değişken faizli kredilerin defter değeri gerçeğe uygun değerini ifade etmektedir. Diğer varlık ve yükümlülüklerde ise gerçeğe uygun değer, elde etme maliyeti ve birikmiş faiz reeskontlarının toplamını ifade etmektedir. Gerçeğe uygun değer ile ölçüme ilişkin sınıflandırma “TFRS 7 – Finansal Araçlar: Açıklama” standardı finansal tablolarda gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülerek gösterilen finansal araçların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde kullanılan verilerin önemini yansıtan bir sıra dahilinde sınıflandırılarak gösterilmesini gerektirmektedir. Bu sınıflandırma esas olarak söz konusu verilerin gözlemlenebilir nitelikte olup olmamasına dayanmaktadır. Gözlemlenebilir nitelikteki veriler, bağımsız kaynaklardan edinilen piyasa verilerinin kullanılması; gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler ise Şirket’in piyasa tahmin ve varsayımlarının kullanılması anlamına gelmektedir. Bu şekilde bir ayırım, genel olarak aşağıdaki sınıflamaları ortaya çıkarmaktadır. 1 inci Sıra: Özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar; 2 nci Sıra: 1 inci sırada yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da borçlar açısından doğrudan (fiyatlar aracılığıyla) ya da dolaylı olarak (fiyatlardan türetilmek suretiyle) gözlemlenebilir nitelikteki veriler; 3 üncü Sıra: Varlık ya da borçlara ilişkin olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan veriler (gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler). Sınıflandırma, kullanılabilir olması durumunda gözlemlenebilir nitelikteki piyasa verilerinin kullanılmasını gerektirmektedir. 232 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Bu çerçevede konsolide finansal tablolarda gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülen finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer sınıflandırması aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2009 1. Sıra 2. Sıra 3. Sıra Toplam 100,539 15,984 - 116,523 - 21,524 - 21,524 2,246 - - 2,246 14,850,870 395,414 - 15,246,284 Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal varlıklar: Alım-satım amaçlı finansal varlıklar: Borçlanma senetleri Alım-satım amaçlı türev finansal varlıklar Yatırım fonları Satılmaya hazır finansal varlıklar finansal varlıklar: Borçlanma senetleri 1,477 - 6,814 8,291 İştirak ve bağlı ortaklıklar: Sermayede payı temsil eden menkul değerler - - 48,744 48,744 Toplam Finansal Varlıklar 14,955,132 432,922 55,558 15,443,612 Alım-satım amaçlı türev finansal yükümlülükler - (42,547) - (42,547) Toplam Finansal Yükümlülükler - (42,547) - (42,547) Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: IX. Başkalarının nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemler Ana Ortaklık Banka müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Banka inanca dayalı işlem sözleşmeleri yapmamaktadır. X. Konsolide faaliyet bölümleri Ana Ortaklık Banka, kurumsal bankacılık, ticari bankacılık, işletme bankacılığı, bireysel bankacılık ve yatırım bankacılığı işkollarında hizmet vermektedir. Bu çerçevede vadeli ve vadesiz mevduat, biriktiren hesap, repo, borçlu cari krediler, spot krediler, dövize endeksli krediler, tüketici kredileri, otomobil ve konut kredileri, işletme kredileri, iskonto kredileri, tek hesap (kredili mevduat hesabı), altın kredileri, döviz kredileri, eximbank kredileri, prefinansman kredileri, ülke kredileri, teminat mektupları, akreditif, ihracat faktoringi, kabul/aval kredileri, finansal kiralama, sigorta, forward, futures, maaş ödemeleri, yatırım hesabı, çek, kiralık kasa, vergi tahsilatı, fatura ödemeleri, ödeme emirleri, hizmetleri ve ürünleri mevcuttur. Ana Ortaklık Banka kurumsal ticari ve bireysel müşterilerine mevduat, kredi, dış ticaret işlemleri, yatırım ürünleri, nakit yönetimi, finansal kiralama, faktoring, sigorta, kredi kartları, ve diğer bankacılık ürünlerinden oluşan hizmet paketlerini sunmaktadır. Banka, müşterilerinin farklı finansal ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla şube yapılandırmasını müşteri odaklı bankacılık üzerine inşa etmiştir. Ana Ortaklık Banka, ayrıca perakende satış ve servis sektörlerinde faaliyet gösteren işletme ve çalışanlarına, kredili mevduat hesabı, POS makineleri, kredi kartı, çek defteri, TL ve döviz mevduatı, yatırım hesabı, internet ve çağrı merkezi, banka kartı ve fatura ödeme modülü gibi hizmetlerin yer aldığı ürün paketiyle, işletme bankacılığı ile hizmet sunmaktadır. Bireysel bankacılık müşterileri, Ana Ortaklık Banka için yaygın ve düzenli bir mevduat tabanı oluşturmaktadır. Geniş bireysel bankacılık ürün paketleri ile hizmet sunulan bireysel müşterilerin ihtiyaçları şube ve şubesiz bankacılık kanallarından karşılanmaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 233 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Belirli finansal tablo kalemlerinin faaliyet bölümlerine göre gösterimi: Cari Dönem Faaliyet Gelirleri Dağıtılamayan Giderler Faaliyet Geliri İştiraklerden Elde Edilen Gelir Bireysel Bankacılık Kurumsal Bankacılık Yatırım Bankacılığı Diğer Banka’nın Toplam Faaliyeti 588,886 765,837 1,503,105 1,077,460 3,935,288 - - - (2,408,850) (2,408,850) 588,886 765,837 1,503,105 (1,331,390) 1,526,438 - - - - 35,576 Vergi Öncesi Kâr - - - - 1,562,014 Vergi Karşılığı - - - - (267,280) Dönem Net Kârı - - - - 1,294,734 10,253,166 26,732,638 25,095,677 1,361,253 63,442,734 İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Bölüm Varlıkları - - - 280,739 280,739 Dağıtılmamış Varlıklar - - - 3,286,365 3,286,365 10,253,166 26,732,638 25,095,677 4,928,357 67,009,838 Toplam Varlıklar 13,922,149 31,178,718 10,686,284 262,439 56,049,590 Özkaynaklar Bölüm Yükümlülükleri - - - 7,578,579 7,578,579 Dağıtılmamış Yükümlülükler - - - 3,381,669 3,381,669 13,922,149 31,178,718 10,686,284 11,222,687 67,009,838 Toplam Yükümlülükler BEŞİNCİ BÖLÜM Konsolide finansal tablolara ilişkin açıklama ve dipnotlar I. Konsolide bilançonun aktif kalemlerine ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Kasa/Efektif 508,880 85,901 375,956 67,431 TCMB (*) 1,148,099 1,309,753 450,536 1,214,603 33 702 88 488 1,657,012 1,396,356 826,580 1,282,522 Diğer Toplam (*) TCMB yabancı para bakiyesinin 872,785 TL’si (31 Aralık 2008: 815,223 TL) yabancı para zorunlu karşılık tutarından ve faiz gelir reeskontundan, Türk parası bakiyesinin 21,013 TL’si (31Aralık 2008: 48,601 TL) zorunlu karşılığa esas olarak tutulan serbest tutarın faiz gelir reeskontundan oluşmaktadır. TCMB’nin 2005/1 sayılı “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği”ne göre Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar; Türk parası yükümlülükleri için TL cinsinden %5 oranında (31 Aralık 2008: %6), yabancı para yükümlülükleri için ABD Doları veya Avro döviz cinsinden olmak üzere %9 (31 Aralık 2008: %9) oranında zorunlu karşılık tesis etmektedirler. 234 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 5 Aralık 2008 tarih ve 2008-63 sayılı TCMB tarafından açıklanan “Zorunlu karşılıklara ilişkin basın duyurusunda”, küresel kredi piyasalarında yaşanan sorunların Türk ekonomisi üzerindeki etkilerinin azaltılmasına ve bankalara yabancı para likidite sağlanmasına yönelik olarak, bankaların yabancı para yükümlülükleri için %11 oranında uygulanan zorunlu karşılık oranının 2 puan azaltılarak %9’a indirildiği belirtilmiştir. 16 Ekim 2009 tarih ve 2009-51 sayılı TCMB tarafından açıklanan “Zorunlu karşılıklara ilişkin basın duyurusunda”, küresel kredi piyasalarında yaşanan sorunların Türk ekonomisi üzerindeki etkilerinin azaltılmasına ve bankalara Türk parası likidite sağlanmasına yönelik olarak, bankaların Türk parası yükümlülükleri için %6 oranında uygulanan zorunlu karşılık oranının 1 puan azaltılarak %5’e indirildiği belirtilmiştir. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla zorunlu karşılıklara TCMB tarafından verilen faiz oranı TL için %5.2 olup, YP zorunlu karşılıklara faiz işletilmemektedir (31 Aralık 2008: TL %12.0, YP zorunlu karşılıklara faiz işletilmemektedir). T.C. Merkez Bankası hesabına ilişkin bilgiler Cari Dönem Vadesiz Serbest Hesap Önceki Dönem TP YP TP YP 1,127,086 436,968 401,935 399,380 Vadeli Serbest Hesap - - - - Vadeli Serbest Olmayan Hesap - - - - Zorunlu Karşılıklar Hesabı Toplam 21,013 872,785 48,601 815,223 1,148,099 1,309,753 450,536 1,214,603 2. Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan olarak sınıflanan finansal varlıklara ilişkin ilave bilgiler: Teminata verilen/bloke edilen alım-satım amaçlı menkul değerlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Hisse Senetleri 27 - 27 - Bono, Tahvil ve Benzeri Menkul Değerler 97 - 49 - - - - - 124 - 76 - TP YP TP YP 2,080 - 813 - Hazine Bonosu - - - - Diğer Toplam Repo işlemlerine konu olan alım satım amaçlı menkul değerler Cari Dönem Devlet Tahvili Önceki Dönem Diğer Borçlanma Senetleri - - - - Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar - - - - Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler - - - - Diğer Toplam - - - - 2,080 - 813 - VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 235 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Vadeli İşlemler 456 920 410 - Swap İşlemleri - 19,205 6,491 54,142 Futures İşlemleri - - - - 242 701 - - - - - - 698 20,826 6,901 54,142 Opsiyonlar Diğer Toplam 3. Bankalara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem TP YP TP YP Bankalar 668,611 2,625,436 124,071 2,711,543 Yurt İçi 556,799 209,606 122,667 52,974 111,812 2,415,830 1,404 2,658,569 Yurt Dışı Yurt Dışı Merkez ve Şubeler Toplam Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler - - - - 668,611 2,625,436 124,071 2,711,543 Serbest Tutar Cari Dönem Serbest Olmayan Tutar Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem AB Ülkeleri 1,247,648 985,721 34,187 91,842 ABD, Kanada 1,053,375 1,500,085 68,526 57,350 4,178 21,608 - - 110,157 1,009 - - 8,783 1,853 788 505 2,424,141 2,510,276 103,501 149,697 OECD Ülkeleri (*) Kıyı Bankacılığı Bölgeleri Diğer Toplam (*) Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki OECD ülkelerini içermektedir. Grup’un toplam 37,195 TL (31 Aralık 2008: 56,229 TL) tutarındaki vadesiz yabancı para ve 66,306 TL (31 Aralık 2008: 93,468 TL) tutarındaki vadeli yabancı para bankalar mevduatı üzerinde Ana Ortaklık Banka’nın kullanmış olduğu sekuritizasyon kredileri ve diğer olağan faaliyetler gereği bloke bulunmaktadır. 236 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 4. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Hisse Senetleri Bono, Tahvil ve Benzeri Menkul Değerler Diğer Toplam Önceki Dönem TP - YP - TP - YP - 3,124,343 3,124,343 300,450 300,450 2,190,248 2,190,248 488,711 488,711 Repo işlemlerine konu olan satılmaya hazır finansal varlıklar Cari Dönem Devlet Tahvili Hazine Bonosu Diğer Borçlanma Senetleri Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Toplam TP 3,958,401 205,312 4,163,713 Önceki Dönem YP 823,038 823,038 TP 1,125,762 1,125,762 YP 146,155 361,499 43,124 550,778 Cari Dönem 15,270,722 15,270,722 71,377 1,477 69,900 76,773 15,265,326 Önceki Dönem 8,428,325 8,428,325 80,495 1,308 79,187 129,650 8,379,170 Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler Borçlanma Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Hisse Senetleri Borsada İşlem Gören Borsada İşlem Görmeyen Değer Azalma Karşılığı (-) Toplam 5. Kredilere ilişkin açıklamalar Banka’nın ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler Banka Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler Banka Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler Banka Mensuplarına Verilen Krediler Toplam Nakdi 40,120 40,120 Cari Dönem Gayri Nakdi 549 549 32 581 Önceki Dönem Nakdi Gayri Nakdi 668 668 40,844 44 40,844 712 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 237 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Nakdi Krediler Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar İhtisas Dışı Krediler 31,241,234 - 2,792,892 285,101 İskonto ve İştira Senetleri 249,293 - - 21 İhracat Kredileri 1,980,570 - 71,994 143,469 İthalat Kredileri - - - 88 1,876,298 - - - Yurt Dışı Krediler 153,795 - - - Tüketici Kredileri 8,960,957 - 218,355 18,285 947,665 - 54,814 1,819 - - - - 17,072,656 - 2,447,729 121,419 66,970 - - - 4,706 - - - 31,312,910 - 2,792,892 285,101 Mali Kesime Verilen Krediler Kredi Kartları Kıymetli Maden Kredisi Diğer İhtisas Kredileri Diğer Alacaklar Toplam Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımı Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Krediler ve Diğer Alacaklar Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar 12,291,103 - 1,010,362 206,023 İhtisas Dışı Krediler 12,286,397 - 1,010,362 206,023 İhtisas Kredileri - - - - Diğer Alacaklar 4,706 - - - 19,021,807 - 1,782,530 79,078 18,954,837 - 1,782,530 79,078 İhtisas Kredileri 66,970 - - - Diğer Alacaklar - - - - Nakdi Krediler Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar İhtisas Dışı Krediler 238 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler Tüketici Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Tüketici Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Bireysel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Bireysel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Personel Kredileri-TP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-Dövize Endeksli Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredileri-YP Konut Kredisi Taşıt Kredisi İhtiyaç Kredisi Diğer Personel Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Personel Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Gerçek Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Gerçek Kişi) Toplam Kısa Vadeli 307,201 9,760 2,386 135,176 159,879 247 247 963,944 302,389 661,555 517 517 360 360 312 312 16,921 5,349 11,572 19 19 622,890 1,912,411 Orta ve Uzun Vadeli 8,238,992 3,944,890 136,651 3,972,403 185,048 5,105 5,105 392 392 22,490 22,490 18 18 8,266,997 Toplam 8,546,193 3,954,650 139,037 4,107,579 344,927 5,352 5,352 964,336 302,389 661,947 517 517 22,850 22,850 312 312 16,939 5,349 11,590 19 19 622,890 10,179,408 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 239 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler Taksitli Ticari Krediler-TP Kısa Vadeli Orta ve Uzun Vadeli Toplam 178,851 4,737,579 4,916,430 İşyeri Kredileri 85 83,886 83,971 Taşıt Kredileri 15,181 287,085 302,266 163,585 4,366,608 4,530,193 İhtiyaç Kredileri Diğer - - - - - - İşyeri Kredileri - - - Taşıt Kredileri - - - İhtiyaç Kredileri - - - Diğer - - - 121,153 366,416 487,569 - - - Taksitli Ticari Krediler-Dövize Endeksli Taksitli Ticari Krediler-YP İşyeri Kredileri Taşıt Kredileri İhtiyaç Kredileri Diğer Kurumsal Kredi Kartları-TP Taksitli Taksitsiz Kurumsal Kredi Kartları-YP Taksitli Taksitsiz Kredili Mevduat Hesabı-TP (Tüzel Kişi) Kredili Mevduat Hesabı-YP (Tüzel Kişi) Toplam - - - 120,995 286,683 407,678 158 79,733 79,891 22,351 28 22,379 930 28 958 21,421 - 21,421 108 - 108 - - - 108 - 108 84,842 - 84,842 - - - 407,305 5,104,023 5,511,328 Cari Dönem Önceki Dönem 1,772,596 2,129,820 Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı Kamu Özel 32,618,307 28,680,719 Toplam 34,390,903 30,810,539 240 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı Yurt İçi Krediler Yurt Dışı Krediler Toplam Cari Dönem Önceki Dönem 34,225,967 30,612,647 164,936 197,892 34,390,903 30,810,539 Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla Grup’un bağlı ortaklık ve iştiraklere verdiği kredi bulunmamaktadır. Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar Özel Karşılıklar Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar Cari Dönem Önceki Dönem 85,123 21,272 340,501 274,052 Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar 1,703,797 1,202,051 Toplam 2,129,421 1,497,375 Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (Net) Donuk alacaklardan yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan kredi ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler Cari Dönem III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 7,438 46,766 115,357 (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar - - - 7,438 46,766 115,357 - - 87,748 Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar - - - Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar - - 87,748 Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar Önceki Dönem (Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar) VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 241 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler Önceki Dönem Sonu Bakiyesi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 109,758 274,052 1,210,679 1,078,511 8,361 26,427 - 793,022 686,248 Diğer Donuk.Alacak Hesaplarına Çıkış(-) 846,241 622,024 - Dönem İçinde Tahsilat (-) 122,987 112,910 214,898 - - 584 - - - Dönem İçinde İntikal (+) Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+) Aktiften Silinen (-) Kurumsal ve Ticari Krediler Bireysel Krediler - - - Kredi Kartları - - - Diğer - - 584 - - (944) 219,041 340,501 1,706,928 85,123 340,501 1,703,797 133,918 - 3,131 Kura göre yapılan düzeltmelerden farklar Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar, kanuni takip başlatmak suretiyle ve teminatların nakde dönüştürülmesi yoluyla tahsil edilmeye çalışılmaktadır. Yabancı para olarak kullandırılan kredilerden kaynaklanan donuk alacaklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar 10,693 11,933 401,845 2,139 11,933 398,714 8,554 - 3,131 393 58,733 301,806 79 58,733 291,654 314 - 10,152 Önceki Dönem Dönem Sonu Bakiyesi Özel Karşılık (-) Bilançodaki Net Bakiyesi Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar Ana Ortaklık Banka, bir kredi alacağını (ve varsa bu kredi ile ilgili ayrılmış olan özel karşılığı), o krediyle ilgili alacaklarını tamamen tahsil edemeyeceğine dair bir görüş oluşturduktan sonra kayıtlardan çıkarır. Bu görüşün oluşturulması sırasında, borçlunun finansal durumunda önemli değişiklerin oluşması, borçlunun yükümlülüğü ödeyememesi veya alınan teminatın maruz kalınan tüm riski karşılamak için yeterli olmaması durumu göz önünde bulundurulur. Daha küçük standart krediler için, kayıtlardan çıkarma kararı o tip ürüne özel geçmiş dönemlerdeki temerrüt durumu göz önüne alınarak verilmektedir. 242 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi III. Grup IV. Grup V. Grup Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar Cari Dönem (Net) 133,918 - 3,131 Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) 214,619 336,847 1,601,765 82,127 336,847 1,598,634 132,492 - 3,131 - - 10,637 - - 10,637 - - - Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) Önceki Dönem (Net) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net) 4,422 3,654 94,526 2,996 3,654 94,526 1,426 - - 88,486 - 8,628 105,650 273,599 1,114,448 21,130 273,599 1,111,914 84,520 - 2,534 - - 4,602 - - 3,077 - - 1,525 Bankalar (Brüt) Özel Karşılık Tutarı (-) Bankalar (Net) Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt) 4,108 453 91,629 142 453 87,060 3,966 - 4,569 Özel Karşılık Tutarı (-) Diğer Kredi ve Alacaklar (Net) 6. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlere ilişkin bilgiler Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Devlet Tahvili Hazine Bonosu Diğer Kamu Borçlanma Senetleri Toplam Önceki Dönem TP YP TP YP 2,075,831 - 2,033,789 45,126 - - 15,531 - - 1,455,711 - 1,543,571 2,075,831 1,455,711 2,049,320 1,588,697 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 243 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Borçlanma Senetleri 3,601,256 3,688,585 Borsada İşlem Görenler 3,565,490 3,653,500 Borsada İşlem Görmeyenler 35,766 35,085 Değer Azalma Karşılığı (-) 23,038 4,665 3,578,218 3,683,920 Cari Dönem Önceki Dönem 3,683,920 1,664,351 (19,011) 64,305 Toplam Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin yıl içindeki hareketleri Dönem Başındaki Değer Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları Yıl İçindeki Alımlar 1,519,383 2,949,375 (1,543,275) (1,060,406) Değer Azalış Karşılığı (20,419) (4,511) İtfa Edilmiş Maliyet Gelirlerindeki Değişim (*) (42,380) 70,806 3,578,218 3,683,920 İtfa Yolu İle Elden Çıkarılanlar Dönem Sonu Toplamı (*) İtfa edilmiş maliyet gelirlerindeki değişim menkul değerlere ait reeskont farklarını içermektedir. Ana Ortaklık Banka, daha önce finansal tablolarında alım-satım amaçlı finansal varlıklar portföyünde takip ettiği yabancı para cinsinden bazı menkul kıymetlerini, 2008 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler, ilgili sınıflamanın yapıldığı tarihteki rayiç değerleri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin dönem içindeki hareketleri tablosunda dönem içerisinde alımlar satırına ilave edilmiştir. İlgili menkul kıymetlerin detayı aşağıdaki gibidir: Sınıflamanın yapıldığı tarih Para Cinsi Nominal Değeri (YP’000) Sınıflamanın Yapıldığı Tarih İtibarıyla Gerçeğe Uygun Değer (YP’000) 31 Ekim 2008 ABD Doları 99,386 145,760 99,386 145,760 40,066 45,867 40,066 45,867 31 Ekim 2008 Avro Banka, daha önce finansal tablolarında satılmaya hazır menkul değerler portföyünde takip ettiği 675,000 TL nominal değerindeki menkul kıymetlerini 2009 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerleri toplamı olan 610,161 TL defter değeri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin yıl içindeki hareketleri tablosunda ‘dönem içindeki alımlar’ satırına ilave edilmiştir. Anılan menkul kıymetlere ilişkin, sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla 1,118 TL, tutarındaki değerleme farkları özkaynaklar altında izlenmeye başlanmış olup, oluşan değerleme farkları ilgili menkul kıymetlerin itfa tarihine kadar sonuç hesaplarına aktarılacaktır. 244 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Bunun yanı sıra, Banka 2008 yılı içerisinde daha önce finansal tablolarında satılmaya hazır menkul değerler portföyünde takip ettiği sırasıyla 1,325,000,000 TL (tam TL), 610,000,000 ABD Doları (tam ABD Doları) ve 75,000,000 Avro (tam Avro) nominal değerindeki menkul kıymetlerini 2008 yılı içerisinde vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne sınıflamıştır. Bu menkul kıymetler sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla gerçeğe uygun değerleri toplamı olan sırasıyla 1,213,358,500 TL (tam TL), 590,404,170 ABD Doları (tam ABD doları) ve 68,996,250 Avro (tam Avro) defter değeri ile vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler portföyüne dahil edilmiş ve yukarıdaki vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin dönem içindeki hareketleri tablosunda dönem içerisinde alımlar satırına ilave edilmiştir. Anılan menkul kıymetlere ilişkin sınıflamanın yapıldığı tarih itibarıyla sırasıyla, (9,529,171) TL (tam TL), (13,044,045) ABD Doları (tam ABD Doları) ve (5,325,575) Avro (tam Avro) tutarındaki değerleme farkları özkaynaklar altında izlenmeye başlanmış olup, oluşan değerleme farkları ilgili menkul kıymetlerin itfa tarihine kadar sonuç hesaplarına aktarılacaktır. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin izlendiği hesaplara ilişkin bilgiler Maliyet Bedeli Cari Dönem TP Değerlenmiş Tutar YP TP YP Teminata Verilen/Bloke Edilen 668,259 35,760 694,386 35,766 Repo İşlemlerine Konu Olan 645,938 1,001,983 685,565 1,017,238 - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasasından Alacaklar - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasası Teminatları - - - - 680,170 437,115 695,880 449,383 1,994,367 1,474,858 2,075,831 1,502,387 Yapısal Pozisyon Olarak Tutulan Diğer (*) Toplam Maliyet Bedeli Önceki Dönem Teminata Verilen/Bloke Edilen Değerlenmiş Tutar TP YP TP YP 1,330,165 80,408 1,442,356 82,312 58,494 388,511 62,044 400,326 Repo İşlemlerine Konu Olan Yapısal Pozisyon Olarak Tutulan - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasasından Alacaklar - - - - Menkul Kıymet Ödünç Piyasası Teminatları - - - - Diğer (*) 535,006 1,122,063 544,920 1,151,962 Toplam 1,923,665 1,590,982 2,049,320 1,634,600 (*) Diğer satırında Grup’un teminat/bloke veya diğer işlemlere konu etmediği serbest olarak tuttuğu kıymetler gösterilmiştir. 7. İştiraklere ilişkin bilgiler Konsolidasyon kapsamına alınmayan iştiraklere ilişkin bilgiler Unvanı 1 Roketsan Roket Sanayi ve Ticaret AŞ Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) 10.00 Ankara/Türkiye 10.00 2 Bankalararası Kart Merkezi AŞ İstanbul/Türkiye 9.70 9.70 3 Kredi Kayıt Bürosu AŞ (*) İstanbul/Türkiye 9.09 9.09 İzmir/Türkiye 0.07 0.07 5 İzmir Enternasyonel Otelcilik AŞ İstanbul/Türkiye 5.00 5.00 6 İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ İstanbul/Türkiye 4.86 5.28 7 Kredi Garanti Fonu AŞ (*) Ankara/Türkiye 1.67 1.67 4 Güçbirliği Holding AŞ VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 245 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 645,920 160,768 206,291 5,573 2 14,153 10,207 - 2 18,207 14,400 6,478 912 - 1,067 1,533 - 3 23,128 20,739 2,266 1,634 19 6,802 4,528 - 4 112,252 27,508 3,160 212 - (8,289) (12,947) - 5 108,351 49,352 103,505 82 - (830) (12,159) - 6 1,491,020 279,891 11,349 39,407 13,348 37,528 45,208 - 7 92,023 91,657 472 5,404 - 7,394 4,186 - (*) Bu iştirakler için verilen finansal tablo bilgileri 30 Eylül 2009 tarihinde sona eren dokuz aylık döneme aittir. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 11 Haziran 2009 tarihinde yapılan toplantısında; küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi teminatı bulmakta karşılaştıkları güçlüklerin aşılmasında bu işletmelerin işletme ekonomisi açısından liyakatları ölçüsünde ve şirketin imkanları çerçevesinde kendilerine yardımcı ve destek olunması amacıyla kurulan Kredi Garanti Fonu AŞ’ye iştirak edilerek ortak olunmasına karar verilmiştir. Ana Ortaklık Banka bu karara istinaden 9 Eylül 2009 tarihinde Kredi Garanti Fonu AŞ’ye ait 1 adet hisseyi 50 tam TL kayıtlı bedelle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden satın almıştır. Kredi Garanti Fonu AŞ’nin 9 Eylül 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında, 60,000 TL olan şirket sermayesinin, 19,110 TL’si iç kaynaklardan, 160,890 TL’si nakit olmak üzere toplam 180,000 TL arttırılarak 240,000 TL’ye yükseltilmesi kararı alınmıştır. Bu sermaye artırımında Ana Ortaklık Banka 4,000 TL taahhütte bulunmuş olup, 15 Ekim 2009 itibarıyla 2,000 TL’si nakden ödenmiştir. Bakiye 2,000 TL ise 3 yıl içerisinde şirket yönetim kurulunca talep edildiği zaman ödenmek üzere nazım hesaplar tablosunda “iştirak ve bağlı ortaklıklar sermayesine iştirak taahhütleri” hesabında takip edilmektedir. Önceki dönemlerde “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar” içerisinde “Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler” hesabında takip edilen, defter değeri 9,181 TL olan İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ hisseleri, BDDK’nın direktifleri doğrultusunda 2009 yılında “İştirakler” hesabına sınıflamıştır. Önceki dönemlerde “İştirakler” hesabında takip edilen, defter değeri 0 TL olan İşkur İşçi İşadamı Kimya Kuruluşları AŞ hisseleri “Zarar niteliğinde olan krediler ve diğer alacaklar” hesabına sınıflamıştır. Önceki dönemlerde, “Sermayede payı temsil eden menkul değerler” hesabında “Satılmaya hazır finansal varlık” olarak takip edilen ve toplam defter değeri 3,031 TL olan Bankalararası Kart Merkezi AŞ, Kredi Kayıt Bürosu AŞ, Güçbirliği Holding AŞ ve İzmir Enternasyonel Otelcilik AŞ hisseleri, BDDK’nın direktifleri doğrultusunda 2008 yılında “İştirakler” hesabına sınıflanmıştır. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 3 Nisan 2008 tarihinde yapılan toplantısında alınan karar uyarınca Ana Ortaklık Banka iştiraklerinden Roketsan Roket Sanayi AŞ’nin 146,000 TL sermayesinde sahip olunan %10 oranında 14,600 TL nominal değerli payının şirket ana sözleşmesinin hisse devrine ilişkin 7 nci maddesi çerçevesinde şirket ortakları veya üçüncü kişilere satılması çalışmalarına başlanmasına karar verilmiştir. Konsolide edilmemiş iştiraklerin konsolide edilmeme nedenleri ile muhasebeleştirilmelerinde kullanılan yöntemler: Ana Ortaklık Banka’nın, Bankalararası Kart Merkezi AŞ, Kredi Kayıt Bürosu AŞ, İMKB Takas ve Saklama Bankası AŞ ve Kredi Garanti Fonu AŞ üzerinde önemli etkinliğinin olmamasından dolayı ilgili kuruluşlar konsolidasyon kapsamına alınmamıştır. Roketsan Roket Sanayi ve Ticaret AŞ, Güçbirliği Holding AŞ ve İzmir Enternasyonel AŞ ise mali iştirak olmamalarından dolayı konsolidasyon kapsamına alınmamıştır. Konsolide finansal tablolarda İlgili iştiraklerden gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde tespit edilebilenler gerçeğe uygun değerleri ile, tespit edilemeyenler ise maliyet bedelleri ile gösterilmiştir. 246 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Konsolidasyon kapsamındaki iştiraklere ilişkin bilgiler Unvanı Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) Lefkoşa/KKTC 15.00 15.00 1 Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd. 2 Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ İstanbul/Türkiye 11.75 21.77 3 Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ İstanbul/Türkiye 27.63 29.47 4 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ İstanbul/Türkiye 8.38 8.38 Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 658,046 50,239 4,785 86,506 1,259 10,261 5,699 - 2 15,043 14,320 46 413 6,969 2,773 (4,519) 9,603 3 77,834 77,693 36,841 1,129 3,600 6,879 8,113 89,134 4 7,270,042 1,140,609 239,071 240,743 277,435 260,898 116,464 1,079,076 Konsolide edilen iştiraklere ilişkin bilgiler (hareket tablosu) Cari Dönem Önceki Dönem Dönem Başı Değeri 46,155 81,887 Dönem İçi Hareketler 74,047 (35,732) Alışlar Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Cari Yıl Payından Alınan Kâr Satışlar Gerçeğe Uygun Değer Değişimleri Değer Azalma Karşılıkları - 294 9,691 8,604 - - - - 64,356 (44,630) - - 120,202 46,155 Sermaye Taahhütleri - - Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) - - Dönem Sonu Değeri Önceki dönemlerde “Sermayede payı temsil eden menkul değerler” hesabında “Satılmaya hazır finansal varlık” olarak takip edilen, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ (“TSKB”) hisseleri, 2008 yılında “İştirakler” hesabında takip edilmeye başlanmıştır. Yukarıdaki tabloda 2008 yılı dönem başı değeri ilgili tarihteki TSKB hisselerinin gerçeğe uygun değerleri göz önünde bulundurularak güncellenmiştir. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar Cari Dönem Önceki Dönem 94,446 40,231 Sigorta Şirketleri - - Faktoring Şirketleri - - Leasing Şirketleri - - Finansman Şirketleri - - Bankalar Diğer Mali İştirakler Toplam 25,756 5,924 120,202 46,155 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 247 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Borsaya kote konsolide edilen iştirakler Yurt İçi Borsalara Kote Edilenler Yurt Dışı Borsalara Kote Edilenler Toplam Cari Dönem Önceki Dönem 116,183 43,036 - - 116,183 43,036 Cari dönem içinde elden çıkarılan iştirakler Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki iştirak bulunmamaktadır. Cari dönem içinde satın alınan iştirakler Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki iştirak bulunmamaktadır. 2009 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 500,000 TL’den 600,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 8,377 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2009 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Kıbrıs Vakıflar Bankası Ltd’nin ödenmiş sermayesinin 20,000 TL’den 26,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 900 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. Banka iştiraklerinden Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 2009 yılı içerisinde 19,300 TL’den 20,800 TL’ye bedelsiz artırım kararının şirket Genel Kurul’unda onaylanmasına müteakip Banka’nın payına isabet eden 414 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, daha önce 5,000 TL olan Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesi, 2,500 TL arttırılarak 7,500 TL’ye çıkarılmıştır. Tamamı bedelli olan sermaye artırımına Banka, payı oranında katılmış, bu defa arttırılan 294 TL konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda 2008 yılı alışlar satırında gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 18,480 TL’den 19,300 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 227 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içerisinde, Banka iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 400,000 TL’den 500,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 8,377 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 248 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 8. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler Konsolidasyon kapsamına alınmayan bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler Unvanı 1 Vakıf Enerji ve Madencilik AŞ 2 Taksim Otelcilik AŞ (*) Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) Ankara/Türkiye 65.50 84.92 İstanbul/Türkiye 51.00 51.52 3 Vakıf Sistem Pazarlama Yazılım Servis ve Ticaret AŞ Ankara/Türkiye 73.00 79.85 4 Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ Ankara/Türkiye 54.29 58.54 Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 8,878 8,731 1,063 462 3 (351) (5,164) 33,164 2 214,023 211,735 94,138 5,230 34 1,843 8,925 - 3 13,786 7,761 332 1,212 199 869 2,666 15,000 4 13,568 10,094 205 1,098 51 3,884 4,395 30,000 (*) Bu bağlı ortaklıklar için verilen finansal tablo bilgileri 30 Eylül 2009 tarihinde sona eren dokuz aylık döneme aittir. Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’deki ortaklık payının %54.29’a çıkmasından dolayı ilgili şirket “İştirakler” hesabından “Bağlı ortaklıklar” hesabına sınıflanmıştır. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 4 Eylül 2009 tarihinde yapılan toplantısında, bağlı ortaklıklar arasında sınıflanan Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ’nin sermayesinde Grup’un sahip olduğu %31.15 oranındaki hisselerin 25 Ağustos 2009 tarihinde imzalanan satış anlaşması çerçevesinde Rhea Gayrimenkul Proje Geliştirme İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ’ye devredilmesine karar verilmiştir. Söz konusu payların devir izni için 7 Eylül 2009 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) başvuru yapılmış olup, SPK’nın 13 Kasım 2009 tarih ve 2009/49 sayılı bülteninde belirtildiği üzere devir işlemine onay verilmiştir. Ana Ortaklık Banka ve alıcının hisse devrinden beklenen ekonomik faydanın elde edilmesi için, 31 Aralık 2009 tarihinden itibaren şirketin girişim sermayesi faaliyet izninin 1 yıl daha uzatılarak ek süre verilmesi amacıyla SPK’ya başvuru yapılmış olup SPK’nın 4 Aralık 2009 tarih ve 2009/52 sayılı bülteninde belirtildiği üzere 1 yıl ek süre için izin verilmiştir. Hisse devri, söz konusu başvurunun SPK tarafından olumlu karşılanmasını müteakiben 10 Aralık 2009 tarihinde gerçekleşmiş olup, satıştan 2,150 TL nakit olarak tahsil edilmiştir. İlgili satış işlemi sonucunda Grup, konsolide finansal tablolarında 1,592 TL tutarında iştirak ve bağlı ortaklık satış kazancı kaydetmiştir. Banka, “Bağlı Ortaklıklar” hesabında takip ettiği, defter değeri 0 TL olan iflas halindeki Ataköy Mağazacılık Ticaret AŞ hisselerini 30 Nisan 2009 tarihi itibarıyla tasfiye ederek kayıtlarından çıkarmıştır. Konsolide edilmemiş bağlı ortaklıkların konsolide edilmeme nedenleri ile muhasebeleştirilmelerinde kullanılan yöntemler: Konsolide finansal tablolarda, mali bağlı ortaklık olmadıkları için konsolidasyon kapsamına alınmayan Vakıf Enerji ve Madencilik AŞ, Taksim Otelcilik AŞ, Vakıf Sistem Pazarlama Yazılım Servis ve Ticaret AŞ ve Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’den gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde tespit edilebilenler gerçeğe uygun değerleri ile, tespit edilemeyenler ise maliyet bedelleri ile gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 249 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler Unvanı 1 Güneş Sigorta AŞ Adres (Şehir/ Ülke) Bankanın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) Banka’nın Risk Grubuna Ait Pay Oranı (%) İstanbul/TÜRKİYE 36.35 36.35 2 Vakıf Emeklilik AŞ İstanbul/TÜRKİYE 53.90 75.30 3 Vakıf Finans Factoring Hizmetleri AŞ İstanbul/TÜRKİYE 78.39 86.97 4 Vakıf Finansal Kiralama AŞ İstanbul/TÜRKİYE 58.71 64.40 5 Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ (*) İstanbul/TÜRKİYE 68.55 73.95 6 Vakıf Yatırım Menkul Değerler AŞ İstanbul/TÜRKİYE 99.00 99.44 Viyana/AVUSTURYA 90.00 90.00 Lefkoşa/KKTC 82.00 85.24 İstanbul/TÜRKİYE 99.99 99.99 7 Vakıfbank International AG 8 World Vakıf UBB Ltd. 9 Vakıf Portföy Yönetimi AŞ Aktif Toplamı Özkaynak Sabit Varlık Toplamı Faiz Gelirleri Menkul Değer Gelirleri Cari Dönem Önceki Dönem Gerçeğe Uygun Kâr/(Zararı) Kâr/(Zararı) Değer 1 664,477 204,661 79,377 2,985 18,062 (34,640) 9,547 316,493 2 1,007,621 124,310 34,794 7,224 58,836 17,690 16,416 135,850 3 572,781 67,696 501 32,061 - 13,878 10,013 43,000 4 345,736 67,869 6,681 20,333 16 30,395 4,313 66,528 5 67,516 5,346 177 7,976 - 5,792 (1,704) - 6 80,961 55,391 418 6,631 1,301 5,818 5,338 - 7 968,205 97,991 1,215 33,941 8,715 (10,491) 9,065 - 8 5,486 (20,777) - 773 - (2,232) (6,291) - 9 5,929 5,764 16 601 6 1,536 1,039 - (*) Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ’nin başka bir bağımsız denetim firması tarafından yapılan değerleme çalışmalarına göre gerçeğe uygun değeri 0 TL’dir. Ana Ortaklık Banka’nın bağlı ortaklıklarından World Vakıf Off Shore Banking Ltd.’nin unvanı 4 Şubat 2009 tarihi itibarıyla World Vakıf UBB Ltd. olarak değiştirilmiştir. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 22 Ağustos 2006 tarihinde yapılan toplantısında, Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin Vakıf Finansal Kiralama AŞ ile birleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Bu süreçte yapılan başvuruya istinaden Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin faaliyet izni Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” in Geçici 1 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasına istinaden 25 Haziran 2009 tarihinde iptal edilmiştir. Vakıf Finansal Kiralama AŞ’nin Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’yi devralması suretiyle birleşme başvurusuna Sermaye Piyasası Kurulu olumsuz yanıt vermiştir. Bu nedenle birleşmeye yönelik başlatılan çalışmalar durdurulmuştur. Bu gelişmelere müteakip Vakıf Deniz Finansal Kiralama AŞ’nin unvanı 29 Eylül 2009 tarihi itibarıyla Vakıf Pazarlama ve Ticaret AŞ olarak değiştirilmiştir. Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 15 Mayıs 2008 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında, konsolidasyon kapsamındaki Güneş Sigorta AŞ ve Vakıf Emeklilik AŞ hisselerinin kısmen veya tamamen satışına yönelik çalışmaların başlatılması kararlaştırılmış, ancak sonrasında küresel piyasalarda yaşanan ekonomik kriz nedeniyle ilgili hisselerin satılması işleminin iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu nedenle satışa yönelik başlatılan çalışmalar durdurulmuş ve bu konudaki süreç sona erdirilmiştir. 250 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (hareket tablosu) Cari Dönem Önceki Dönem 333,977 367,243 67,551 (33,266) - - 4,436 - Cari Yıl Payından Alınan Kâr - - Satışlar - - 63,115 (33,266) - - Dönem Başı Değeri Dönem İçi Hareketler Alışlar Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri Gerçeğe Uygun Değer Değişimleri Değer Azalma Karşılıkları 401,528 333,977 Sermaye Taahhütleri Dönem Sonu Değeri - - Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%) - - Cari Dönem Önceki Dönem Konsolide edilen bağlı ortaklıklara yapılan yatırımların konsolide olmayan finansal tablolarda değerlemesi Maliyet Değeri İle Değerleme 40,334 40,334 Gerçeğe Uygun Değer İle Değerleme 361,194 293,643 - - 401,528 333,977 Özsermaye Yöntemi İle Değerleme Toplam Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar Cari Dönem Önceki Dönem Bankalar 100,158 100,158 Sigorta Şirketleri 188,268 144,923 Faktoring Şirketleri 33,708 33,708 Leasing Şirketleri 39,058 14,854 - - 40,336 40,334 401,528 333,977 Cari Dönem Önceki Dönem 154,104 86,553 - - 154,104 86,553 Finansman Şirketleri Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar Toplam Borsaya kote edilen konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar Yurt İçi Borsalara Kote Edilenler Yurt Dışı Borsalara Kote Edilenler Toplam VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 251 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamında bağlı ortaklık bulunmamaktadır. Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklık bulunmamaktadır. 2009 yılı içerisinde, Banka bağlı ortaklıklarından Vakıf Finansal Kiralama AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 20,000 TL’den 25,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 2,936 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 2009 yılı içerisinde, Banka bağlı ortaklıklarından Vakıf Portföy Yönetimi AŞ’nin ödenmiş sermayesinin 1,500 TL’den 3,000 TL’ye bedelsiz artırımı sonucu Banka’nın payına isabet eden 1,500 TL tutarındaki hisseler konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosunda bedelsiz edinilen hisse senetleri içerisinde gösterilmiştir. 9. Birlikte kontrol edilen ortaklıklara (iş ortaklıkları) ilişkin bilgiler Grup’un birlikte kontrol edilen ortaklığı bulunmamaktadır. 10. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (net) Finansal kiralamaya yapılan yatırımların kalan vadelerine göre gösterimi Cari Dönem 1 Yıldan Az 1-4 Yıl Arası 4 Yıldan Fazla Toplam Önceki Dönem Brüt Net Brüt Net 93,221 76,640 113,188 99,168 172,000 147,528 215,063 188,930 20,168 18,420 10,768 10,540 285,389 242,588 339,019 298,638 Finansal kiralamaya yapılan net yatırımlara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Brüt Finansal Kiralama Yatırımı 285,389 339,019 Finansal Kiralamadan Kazanılmamış Finansal Gelirler (-) (42,801) (40,381) - - 242,588 298,638 İptal Edilen Kiralama Tutarları (-) Net Finansal Kiralama Yatırımı Yapılan finansal kiralama sözleşmeleri ile ilgili olarak genel açıklamalar Minimum kira ödemelerinin toplamı faiz ve anapara tutarlarını kapsayan bir şekilde brüt olarak “finansal kiralama alacakları” hesabında yer almaktadır. Kira ödemelerinin toplamı ile söz konusu sabit kıymetlerin maliyeti arasındaki fark olan faiz ise “kazanılmamış gelirler” hesabında yansıtılmaktadır. Kira ödemeleri gerçekleştikçe, kira tutarı “finansal kiralama alacakları” hesabından düşülmekte; içindeki faiz bileşeni ise gelir tablosuna faiz geliri olarak yansıtılmaktadır. 252 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 11. Riskten korunma amaçlı türev finansal araçlara ilişkin açıklamalar Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu Bulunmamaktadır. 12. Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar Gayrimenkul Finansal Kiralama ile Edinilen MD Araçlar Diğer Maddi Duran Varlıklar Toplam Önceki Dönem Sonu: Maliyet 1,066,124 224,262 34,547 449,099 1,774,032 Birikmiş Amortismanlar (-) 229,449 153,782 23,830 284,026 691,087 Net Defter Değeri 836,675 70,480 10,717 165,073 1,082,945 Dönem Başı Net Defter Değeri 836,675 70,480 10,717 165,073 1,082,945 İktisap Edilenler 164,028 212 5,623 60,552 230,415 11,786 158 761 1,727 14,432 Cari Dönem Sonu: Elden Çıkarılanlar Net (-) Değer Düşüşü (-) (*) 9,409 - - - 9,409 30,457 22,438 3,856 51,885 108,636 5 - - 3 8 1,208,962 224,316 39,409 507,927 1,980,614 259,906 176,220 27,686 335,911 799,723 949,056 48,096 11,723 172,016 1,180,891 Amortisman Bedeli (-) Y. Dışı İşt. Kayn. Net Kur Farkları Dönem Sonu Maliyet Dönem Sonu Birikmiş Amortismanlar (-) Kapanış Net Defter Değeri (*) BDDK tarafından 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Kıymetli Maden Alım Satımına ve Alacaklarından Dolayı Edindikleri Emtia ve Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in 5 inci maddesi uyarınca, tahsil edilemeyen alacaklar karşılığında bankalar tarafından el konulan gayrimenkullerden devralınmalarını takip eden üç sene içerisinde elden çıkarılamamış amortismana tabi olmayan maddi duran varlıkların edinim tarihinden itibaren her yıl için %5 oranında karşılık ayrılmak suretiyle itfaya tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede Ana Ortaklık Banka, söz konusu yönetmeliğin edinim tarihini düzenleyen geçici maddesini de dikkate alarak 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla 9,409 TL (31 Aralık 2008: Yoktur) tutarında değer düşüş karşılığı ayırmıştır. 13. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar Grup’un maddi olmayan duran varlıkları bilgisayar yazılımlarından oluşmaktadır. Maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömür veya kullanılan tükenme payı oranı 5 yıldır. Grup, maddi olmayan duran varlıklara ilişkin tükenme paylarını, ilgili varlıkların faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemini kullanarak enflasyona göre düzeltilmiş değerleri üzerinden ayırmaktadır. Finansal tabloların bütünü açısından önem arz eden bir maddi olmayan duran varlık bulunmamaktadır. Grup’un devlet teşvikleri kapsamında edinilen ve kullanımında herhangi bir kısıtlama bulunan veya rehnedilen maddi olmayan duran varlığı bulunmamaktadır. Grup maddi olmayan duran varlık edinimi için herhangi bir taahhüt vermemiştir. Dönem içinde gider kaydedilen araştırma ve geliştirme gideri bulunmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 253 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 14. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, Grup’un gayrimenkul yatırım ortaklığı alanında faaliyet gösteren bağlı ortaklığına ait net defter değeri 36,763 TL (31 Aralık 2008: 35,469 TL) olan ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren bağlı ortaklığına ait net defter değeri 18,689 TL (31 Aralık 2008: 18,650 TL) olan toplam 55,452 TL tutarında yatırım amaçlı gayrimenkulü bulunmaktadır (31 Aralık 2008: 54,119 TL). 15. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin bilgiler 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, ertelenmiş vergi varlığı ve borcunu doğuran kalemler aşağıdaki gibidir: Cari Dönem Önceki Dönem 38,284 34,521 Diğer karşılıklar 21,698 8,570 Yatırım indirimleri 21,384 - Raporlama Standartları ve VUK amortisman farkları 18,706 18,903 Kıdem tazminatı ve kullanılmayan izin karşılıkları Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları 16,491 11,455 İştirak ve bağlı ortaklıklar değerleme farkları 16,453 16,807 İndirilebilir mali zararlar toplamı 3,797 - Diğer farklar 2,567 4,255 Ertelenmiş vergi varlıkları 139,380 94,511 Aynı işletmeden gelen ertelenmiş vergi varlıkları ve borçlarının netleştirilmesi (22,392) (7,745) Ertelenmiş vergi varlığı (net) 116,988 86,766 Cari Dönem Önceki Dönem Finansal varlık ve yükümlülüklerin değerleme farkları 17,678 2,583 Finansal kiralama konusu sabit kıymet düzeltmesi 3,342 3,315 Maddi duran varlıklar değerleme farkları 2,274 2,429 İştirak ve bağlı ortaklıklar değerleme farkları Diğer farklar Ertelenmiş vergi borcu Aynı işletmeden gelen ertelenmiş vergi varlıkları ve borçlarının netleştirilmesi Ertelenmiş vergi borcu (net) 951 1,435 1,931 4,289 26,176 14,051 (22,392) (7,745) 3,784 6,306 Muhasebe politikaları bölümünde yer alan vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar kısmında daha detaylı anlatıldığı üzere 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 5479 sayılı Kanunla eklenen, yükümlülerin 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre hesaplayacakları yatırım indirim tutarlarını sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebileceklerini öngören Geçici 69 uncu maddenin “… sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait …” ibaresi, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesince 15 Ekim 2009 tarihindeki mahkeme toplantısında alınan Karar ile iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi Kararı 8 Ocak 2010 tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, bu Karar çerçevesinde Grup’un daha önce kullanamadığı yatırım indirimlerini süre kısıtlaması olmaksızın kullanabilmesi olanağı ortaya çıkmıştır. 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Grup, daha önce kullanamadığı ve müteakip yıllarda kurum kazancından indirebileceği yatırım indirimi tutarları üzerinden hesaplanan 21,384 TL tutarında ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirmiştir. 16. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Grup’un satış amaçlı elde tutulan duran varlıklarının toplam net defter değeri 3,023 TL’dir (31 Aralık 2008: 1,558 TL). 254 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 17. Diğer aktiflere ilişkin bilgiler 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibarıyla, diğer aktiflerin detayı aşağıdaki gibidir: Cari Dönem Önceki Dönem Sigortacılık faaliyetlerinden alacaklar 789,756 605,411 Peşin ödenmiş giderler 256,478 286,135 Aktiflerin vadeli satışından doğan alacaklar 125,323 158,266 Kredi kartı ödemelerinden alacaklar 113,010 52,416 Türev finansal araçlardan alacaklar 56,006 84,558 Ertelenmiş üretim giderleri 45,122 27,217 Dava ve mahkeme masraflarından alacaklar 41,796 30,691 Diğer 33,477 77,385 1,460,968 1,322,079 Toplam Ana Ortaklık Banka, takip hesaplarına aktarılmış kredi ve diğer alacakları nedeniyle üstlendiği 41,426 TL tutarındaki dava ve mahkeme masraflarından alacakları için 39,203 TL tutarında özel karşılık ayırmıştır. II. Konsolide bilançonun pasif kalemlerine ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Mevduatın / toplanan fonların vade yapısına ilişkin bilgiler Vadesiz 7 Gün İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay 6 Ay1 Yıl 1 yıl ve üzeri Birikimli Mevduat Toplam Tasarruf Mevduatı 1,044,253 - 799,491 6,689,074 177,812 21,785 32,249 - 8,764,664 Döviz Tevdiat Hesabı 1,034,270 - 2,286,296 7,606,146 624,510 313,891 1,325,028 - 13,190,141 Yurt İçinde Yer. K. 1,001,988 - 2,227,986 7,478,873 618,457 135,487 784,674 - 12,247,465 Cari Dönem 32,282 - 58,310 127,273 6,053 178,404 540,354 - 942,676 Resmi Kur. Mevduatı Yurt Dışında Yer.K 1,431,736 - 1,238,093 2,915,113 123,913 249 3,217 - 5,712,321 Tic. Kur. Mevduatı 955,588 - 1,938,012 6,568,624 646,249 227 1,315 - 10,110,015 Diğ. Kur. Mevduatı 1,439,926 - 800,571 2,696,795 238,527 2,171 11,620 - 5,189,610 - - - - - - - - - 9,372 - 817,312 1,037,591 194,955 56,144 18,742 - 2,134,116 Kıymetli Maden DH Bankalararası Mevduat TC Merkez B. 49 - - - - - - - 49 1,133 - 758,936 497,421 82,411 4 - - 1,339,905 Yurt Dışı Bankalar 4,733 - 58,376 540,170 112,544 56,140 18,742 - 790,705 Katılım Bankaları 3,457 - - - - - - - 3,457 Diğer - - - - - - - - - Toplam 5,915,145 - 7,879,775 27,513,343 2,005,966 394,467 1,392,171 Yurt İçi Bankalar - 45,100,867 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 255 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Önceki dönem Vadesiz 7 Gün İhbarlı 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-6 Ay 6 Ay1 Yıl 1 yıl ve üzeri Birikimli Mevduat Toplam Tasarruf Mevduatı 839,372 - 732,245 6,924,356 168,677 10,169 28,087 - 8,702,906 Döviz Tevdiat Hesabı 1,108,645 - 2,552,843 5,646,991 870,682 431,140 1,166,730 - 11,777,031 Yurt İçinde Yer. K. 1,077,544 - 2,544,377 5,625,775 866,969 279,838 652,349 Yurt Dışında Yer.K 31,101 - 8,466 21,216 3,713 151,302 514,381 Resmi Kur. Mevduatı - 11,046,852 - 730,179 1,078,139 - 1,041,733 1,721,947 123,714 71 1,370 - 3,966,974 Tic. Kur. Mevduatı 819,772 - 1,873,345 3,369,546 116,177 40,508 1,172 - 6,220,520 Diğ. Kur. Mevduatı 1,480,317 - 525,034 3,420,681 136,301 413 10,310 - 5,573,056 Kıymetli Maden DH Bankalararası Mevduat TC Merkez B. - - - - - - - - - 1,825 - 1,068,819 402,640 - - - - 1,473,284 65 - - - - - - - 65 134 - 1,021,638 398,603 - - - - 1,420,375 Yurt Dışı Bankalar 1,366 - 47,181 4,037 - - - - 52,584 Katılım Bankaları Yurt İçi Bankalar 260 - - - - - - - 260 Diğer - - - - - - - - - Toplam 5,328,070 - 7,794,019 21,486,161 1,415,551 482,301 1,207,669 - 37,713,771 Mevduat sigortası kapsamında bulunan ve mevduat sigortası limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler Mevduat Sigortası Kapsamında Bulunan Tasarruf Mevduatı Mevduat Sigortası Limitini Aşan Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem 4,726,338 4,549,510 4,038,326 4,153,396 1,397,224 1,341,128 3,006,765 2,739,340 Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ.H. - - - - Yurt dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar - - - - Kıyı Bnk.Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar - - - - 6,123,562 5,890,638 7,045,091 6,892,736 Toplam Sigorta kapsamında bulunmayan gerçek kişilerin mevduatı Yurt Dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar Hâkim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeler, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar 26/9/2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren Mevduat ile Diğer Hesaplar Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat 256 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Cari Dönem Önceki Dönem 1,715 591 - - 3,852 2,792 - - 4,808 6,661 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 2. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu Cari Dönem TP Önceki Dönem YP TP YP Vadeli İşlemler 424 882 406 - Swap İşlemleri 8,868 31,367 5,145 21,576 - - - - 257 749 - - - - - - 9,549 32,998 5,551 21,576 Futures İşlemleri Opsiyonlar Diğer Toplam 3. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler Cari Dönem TP YP TP - - - - 74,746 314,092 106,650 345,265 T.C. Merkez Bankası Kredileri Yurt İçi Banka ve Kuruluşlardan Önceki Dönem YP Yurt Dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan 80,442 4,143,947 - 5,651,346 Toplam 155,188 4,458,039 106,650 5,996,611 Alınan kredilerin vade ayrımına göre gösterilmesi Cari Dönem Kısa Vadeli (*) Orta ve Uzun Vadeli (*) Toplam Önceki Dönem TP YP TP YP 154,675 1,403,643 106,650 1,940,515 513 3,054,396 - 4,056,096 155,188 4,458,039 106,650 5,996,611 (*) Alınan kredilerin vade ayrımı orijinal vadeler göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Alınan krediler sendikasyon, seküritizasyon gibi farklı özellikleri ve vade-faiz yapıları olan, değişik finansal kuruluşlardan sağlanan fonlardan kaynaklanmaktadır. Grup yükümlülüklerinin %7.8’ini (31 Aralık 2008: %12.6) alınan krediler oluşturmaktadır. Grup’un fon kaynaklarında risk yoğunlaşması bulunmamaktadır. Ana Ortaklık Banka 23 Temmuz 2008 tarihinde 25 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %0.77, Avro için Euribor + %0.77 maliyet ile 390 milyon ABD Doları ve 226 milyon Avro tutarında, bir yıl vadeli kredi almıştır. Söz konusu sendikasyon kredisi 28 Temmuz 2009 tarihi itibarıyla geri ödemesi yapılarak kapanmıştır. Banka 19 Ağustos 2009 tarihinde 29 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %2.5, Avro için Euribor + %2.5 maliyet ile 203.5 milyon ABD Doları ve 372.5 milyon Avro tutarında, bir yıl vadeli kredi almıştır. Ana Ortaklık Banka 19 Aralık 2008 tarihinde 12 bankanın katılımıyla oluşan konsorsiyumdan ABD Doları için Libor + %2, Avro için Euribor + %2 maliyet ile 80 milyon ABD Doları ve 180 milyon Avro tutarında kredi almıştır. Söz konusu kredi 24 Aralık 2009 tarihi itibarıyla geri ödemesi yapılarak kapanmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 257 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 4. Konsolide bilançonun diğer yabancı kaynaklar kalemi, bilanço dışı taahhütler hariç bilanço toplamının %10’u aşıyorsa, bunların en az %20’sini oluşturan alt hesapların isim ve tutarları Konsolide bilançonun diğer yabancı kaynaklar kalemi, bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. 5. Finansal kiralama sözleşmelerinde kira taksitlerinin belirlenmesinde kullanılan kriterler, yenileme ve satın alma opsiyonları ile sözleşmede yer alan kısıtlamalar hususlarında bankaya önemli yükümlülükler getiren hükümlerle ilgili genel açıklamalar Finansal kiralama işlemlerinden doğan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar Bulunmamaktadır. 6. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu Bulunmamaktadır. 7. Karşılıklara ilişkin açıklamalar Genel karşılıklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar 238,772 202,266 II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar 56,869 36,860 27,151 19,531 197 250 322,989 258,907 Gayrinakdi Krediler İçin Ayrılanlar Diğer Toplam Genel kredi karşılığına konu aktiflerin ve ayrılan karşılıkların risk derecelendirmelerine göre tutarları Bilanço kalemleri 31 Aralık 2009 Bilanço dışı kalemler Defter Değeri GKK Defter Değeri GKK 1. Grup : Düşük riskli kredi ve alacaklar 30,999,103 233,873 16,717,082 25,770 2. Grup : Yakın izlemedeki krediler 2,886,339 55,586 352,974 1,381 Yeniden yapılandırılan krediler 180,043 1,283 - - Diğer derecelendirilmemiş varlıklar 1,247,501 4,899 1,372,048 197 35,312,986 295,641 18,442,104 27,348 Toplam Bilanço kalemleri 31 Aralık 2008 Bilanço dışı kalemler Defter Değeri GKK Defter Değeri GKK 1. Grup : Düşük riskli kredi ve alacaklar 27,973,138 199,506 13,602,667 18,952 2. Grup : Yakın izlemedeki krediler 1,740,282 35,436 144,692 579 Yeniden yapılandırılan krediler 208,792 1,424 - - Diğer derecelendirilmemiş varlıklar 673,284 2,760 1,225,095 250 30,595,496 239,126 14,972,454 19,781 Toplam 258 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Dövize endeksli krediler kur farkı karşılıkları Dövize Endeksli Krediler Kur Farkı Karşılıkları Cari Dönem Önceki Dönem 209 - Ana Ortaklık Banka’nın müşterilerine kullandırmış olduğu dövize endeksli kredileri üzerinden hesaplanan anapara kur azalışları için 209 TL (31 Aralık 2008: Yoktur) tutarında karşılık ayrılmış ve ilgili kur farkları bilançonun aktif hesapları arasında gösterilen kredilerle netleştirmek suretiyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler özel karşılıkları Cari Dönem Önceki Dönem Tahsil İmkanı Krediler ve Diğer Alacaklar 1,215 1,602 Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar 7,646 7,914 Zarar Niteliğindeki Kredi ve Diğer Alacaklar 93,868 95,947 Toplam 102,729 105,463 Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar bulunmamaktadır. Diğer karşılıkların, karşılıklar toplamının %10’unu aşması halinde aşıma sebep olan kalemler ve tutarlarına ilişkin bilgiler Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için ayrılan özel karşılıklar Grup aleyhine açılan çeşitli davalar için ayrılan karşılıklar Kredi kartları ödül karşılıkları Diğer Toplam Cari Dönem Önceki Dönem 102,729 105,463 37,496 32,712 8,246 9,022 48,351 13,883 196,822 161,080 8. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar Cari vergi borcuna ilişkin bilgiler Vergi karşılığına ilişkin bilgiler Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hesaplanan kurumlar vergisi karşılığı 357,360 TL (31 Aralık 2008: 210,675 TL) olup, 273,000 TL (31 Aralık 2008: 160,563 TL) tutarındaki peşin ödenen vergiler düşüldükten sonra kalan kurumlar vergisi borcu 84,360 TL’dir (31 Aralık 2008: 50,112 TL). VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 259 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Ödenecek Kurumlar Vergisi 84,360 50,112 Menkul Sermaye İradı Vergisi 44,597 91,324 717 663 27,729 32,546 Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi BSMV Kambiyo Muameleleri Vergisi Ödenecek Katma Değer Vergisi Diğer Toplam - - 1,222 1,173 18,975 16,538 177,600 192,356 Primlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem Sosyal Sigorta Primleri-Personel 723 447 Sosyal Sigorta Primleri-İşveren 637 444 - - Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren - - Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel - - Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren - - İşsizlik Sigortası-Personel 335 376 İşsizlik Sigortası–İşveren 679 745 9 2 2,383 2,014 Diğer Toplam Ertelenmiş vergi borcuna ilişkin bilgiler Konsolide bilançonun aktif hesaplarına ilişkin açıklamalar kısmında 15 nolu dipnotta gösterilmiştir. 9. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler Bulunmamaktadır. 10. Sermaye benzeri kredilere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 260 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 11. Özkaynaklara ilişkin bilgiler Ödenmiş sermayenin gösterimi Hisse Senedi Karşılığı İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı Cari Dönem Önceki Dönem 2,500,000 2,500,000 - - Ana Ortaklık Banka’nın 2,500,000 TL tutarındaki ödenmiş sermayesinin %43.0’ı (A) grubu, %15.6’sı (B) grubu, %16.2’si (C) grubu %25.2’si ise (D) grubu olmak üzere paylara bölünmüştür. Yönetim Kurulu üyeleri, (A) grubu hisse sahibi Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü temsil etmek üzere bir üye Başbakan tarafından, (A) grubunu temsilen üç üye, (B) grubunu temsilen bir üye ve (C) grubunu temsilen iki üye, kendi gruplarının çoğunluğunun göstereceği adaylar arasından, bir üye de ortakların önereceği adaylar arasından Genel Kurulca seçilir, bu adayın belirlenmesinde (D) grubunun tercihleri öncelikli olarak dikkate alınır. Ödenmiş sermaye tutarı, Ana Ortaklık Banka’da kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı hususunun açıklanması ve bu sistem uygulanıyor ise kayıtlı sermaye tavanı Sermaye Sistemi Ödenmiş Sermaye Tavan 2,500,000 5,000,000 Kayıtlı Sermaye Sistemi 16 Şubat 2006 tarih ve 74202 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Ana Ortaklık Banka’nın 1,300,000 TL olan kayıtlı sermaye tavanı 5,000,000 TL’ye çıkarılmıştır. Yıl içinde yapılan sermaye artırımları ve kaynakları ile artırılan sermaye payına ilişkin diğer bilgiler Cari ve önceki dönemde sermaye artırımı bulunmamaktadır. Yıl içinde yeniden değerleme fonlarından sermayeye ilave edilen kısma ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar Bulunmamaktadır. Ana Ortaklık Banka’nın gelirleri, kârlılığı ve likiditesine ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin, özkaynak üzerindeki tahmini etkileri Bulunmamaktadır. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlara ilişkin özet bilgiler Bulunmamaktadır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 261 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Menkul değerler değerleme farklarına ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem TP İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan Değerleme Farkı Kur Farkı Toplam YP TP YP 1,510 - 9,715 - 233,910 99,502 57,000 (76,723) - - - - 235,420 99,502 66,715 (76,723) III. Konsolide nazım hesaplara ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Konsolide nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklama Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı Cari Dönem Önceki Dönem Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri 4,043,910 3,050,410 Kullandırım Garantili Kredi Tahsis Taahhütleri 2,841,941 1,273,207 Çekler İçin Ödeme Taahhütleri 735,839 1,456,567 Vadeli, Aktif Değer Alım Satım Taahhütleri 298,677 293,765 2,000 - 7,922,367 6,073,949 İştirak ve Bağlı Ortaklıklar Sermayesine İştirak Taahhütleri Toplam Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayrinakdi krediler Nazım hesaplarda izlenen 106,264 TL (31 Aralık 2008: 111,873 TL) tutarındaki tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için 102,729 TL (31 Aralık 2008: 105,463 TL) tutarında karşılık ayrılmıştır. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler Cari Dönem Önceki Dönem Geçici teminat mektupları 186,588 4,112,388 Kesin teminat mektupları 3,317,010 1,035,225 Avans teminat mektupları 1,186,749 182,196 161,158 102,621 Diğer teminat mektupları Gümrüklere verilen teminat mektupları 1,343,675 249,835 Toplam 6,195,180 5,682,265 262 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 2. Gayrinakdi kredilerin toplam tutarı Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayrinakdi Krediler Cari Dönem Önceki Dönem 461,812 405,492 Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli 287,978 132,743 Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli 173,834 272,749 8,648,227 7,695,118 9,110,039 8,100,610 Diğer gayri Nakdi Krediler Toplam 3. Gayri nakdi krediler hesabı içinde sektör bazında risk yoğunlaşması hakkında bilgi Cari Dönem Tarım Önceki Dönem TP % YP % TP % YP % 30,798 0.72 100,974 2.09 30,209 0.87 57,063 1.23 Çiftçilik ve Hayvancılık 25,451 0.60 87,111 1.80 22,881 0.66 37,906 0.82 Ormancılık 3,995 0.09 - - 4,980 0.14 3,705 0.08 Balıkçılık 1,352 0.03 13,863 0.29 2,348 0.07 15,452 0.33 1,944,249 45.46 2,190,049 45.30 1,341,409 38.83 1,827,785 39.34 Sanayi 35,457 0.83 129,519 2.68 34,613 1.00 119,474 2.57 İmalat Sanayi Madencilik ve Taşocakçılığı 1,614,210 37.74 1,537,794 31.80 953,207 27.60 1,523,671 32.80 Elektrik, Gaz, Su 294,582 6.89 522,736 10.82 353,589 10.23 184,640 3.97 İnşaat 570,644 13.34 851,475 17.62 581,153 16.82 1,083,182 23.32 1,520,561 35.55 943,101 19.53 1,203,179 34.81 846,803 18.23 Toptan ve Perakende Ticaret 618,790 14.47 457,975 9.48 466,892 13.51 260,919 5.62 Otel ve Lokanta Hizmetleri 43,000 1.01 10,486 0.22 32,832 0.95 12,380 0.27 Hizmetler Ulaştırma Ve Haberleşme 229,508 5.37 399,433 8.27 205,056 5.93 356,329 7.66 Mali Kuruluşlar 595,009 13.89 60,754 1.26 466,926 13.51 197,217 4.25 Gayrimenkul ve Kira. Hizm. 2,101 0.05 - - 4,898 0.14 65 0.00 Serbest Meslek Hizmetleri - - - - - - - - Eğitim Hizmetleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplam 2,398 0.06 - - 5,092 0.15 2,293 0.05 29,755 0.70 14,453 0.30 21,483 0.62 17,600 0.38 210,964 4.93 747,224 15.46 299,437 8.67 830,390 17.88 100.00 4,832,823 100.00 3,455,387 100.00 4,645,223 100.00 4,277,216 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 263 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 4. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayrinakdi kredilere ilişkin bilgiler I. Grup II. Grup TP YP TP 4,122,541 1,857,623 106,714 9,687 - 339,719 - 11,306 4,130 2,505,291 - 21,172 Cirolar - - - - Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden - - - - Faktoring Garantilerinden 64 1,051 - - Diğer Garanti ve Kefaletler 3,078 21,399 - - 4,129,813 4,725,083 106,714 42,165 Teminat Mektupları Aval ve Kabul Kredileri Akreditifler Gayrinakdi Krediler YP 5. Türev işlemlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem 2,287,473 2,179,471 Alım Satım Amaçlı İşlemlerin Türleri Döviz ile İlgili Türev İşlemler (I) Vadeli Döviz Alım Satım İşlemleri 263,831 24,545 Swap Para Alım Satım İşlemleri 1,615,175 2,154,926 - - Futures Para İşlemleri Para Alım Satım Opsiyonları 408,467 - Faiz ile İlgili Türev İşlemler (II) 830,239 702,977 - - 830,237 702,975 Vadeli Faiz Sözleşmesi Alım Satım İşlemleri Swap Faiz Alım Satım İşlemleri Faiz Alım Satım Opsiyonları - - Menkul Değerler Alım Satım Opsiyonları 2 2 Futures Faiz Alım Satım İşlemleri - - 14,900 60,800 3,132,612 2,943,248 - - Diğer Alım-Satım Amaçlı Türev İşlemler (III) A. Toplam Alım Satım Amaçlı Türev İşlemler (I+II+III) Riskten Korunma Amaçlı Türev İşlem Türleri Rayiç Değer Değişikliği Riskinden Korunma Amaçlı - - Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı - - YP Üzerinden Yapılan İştirak Yatırımları Riskinden Korunma Amaçlı - - - - 3,132,612 2,943,248 B. Toplam Riskten Korunma Amaçlı Türev İşlemler Türev İşlemler Toplamı (A+B) 264 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 31 Aralık 2009 1 Aya Kadar 1-3 Ay Arası 3-12 Ay Arası 1-5 Yıl Arası 5 Yıl ve Üzeri Toplam Alım 766,057 38,432 - - - 804,489 Satım 771,379 39,307 - - - 810,686 Alım 32,719 51,323 47,897 - - 131,939 Satım 32,713 51,313 47,866 - - 131,892 Alım - - 8,924 291,350 60,959 361,233 Satım - - 7,774 288,330 68,838 364,942 Alım - - - 58,116 - 58,116 Satım - - - 45,946 - 45,946 Alım 160,602 43,631 - - - 204,233 Satım 160,722 43,512 - - - 204,234 Alım - - - - 2 2 Satım - - - - - - Alım - 14,900 - - - 14,900 Satım - - - - - - Toplam Alım 959,378 148,286 56,821 349,466 60,961 1,574,912 Toplam Satım 964,814 134,132 55,640 334,276 68,838 1,557,700 1,924,192 282,418 112,461 683,742 129,799 3,132,612 Swap para alım satım işlemleri: Vadeli döviz alım satım işlemleri: Swap çapraz faiz alım satım işlemleri: Swap faiz alım satım işlemleri: Opsiyon alım satım işlemleri Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları: Diğer alım satım işlemleri: Toplam VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 265 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 31 Aralık 2008 1 Aya Kadar 1-3 Ay Arası 3-12 Ay Arası 1-5 Yıl Arası 5 Yıl ve Üzeri Toplam Alım 1,063,575 22,230 - - - 1,085,805 Satım 1,048,683 20,438 - - - 1,069,121 Alım 6,179 3,943 2,152 - - 12,274 Satım 6,177 3,941 2,153 - - 12,271 Alım - - - 88,112 72,059 160,171 Satım - - - 76,153 82,992 159,145 Alım - - 118,560 78,971 - 197,531 Satım - - 118,560 67,568 - 186,128 Alım - - - - 2 2 Satım - - - - - - Alım - - - 15,200 - 15,200 Satım - - - 45,600 - 45,600 Toplam Alım 1,069,754 26,173 120,712 182,283 72,061 1,470,983 Toplam Satım 1,054,860 24,379 120,713 189,321 82,992 1,472,265 2,124,614 50,552 241,425 371,604 155,053 2,943,248 Swap para alım satım işlemleri: Vadeli döviz alım satım işlemleri: Swap çapraz faiz alım satım işlemleri: Swap faiz alım satım işlemleri: Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları: Diğer alım satım işlemleri: Toplam 6. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 7. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar Ana Ortaklık Banka, müşterilerinin her türlü yatırım ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü bankacılık işlemlerine aracılık etmekte ve müşterileri adına saklama hizmeti vermektedir. Bu tür işlemler nazım hesaplarda takip edilmektedir. Ana Ortaklık Banka’nın gerçek ve tüzel kişiler adına saklama veya plasmanda bulunma faaliyetleri önemlilik arz etmemektedir. 266 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) IV. Konsolide gelir tablosuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar 1. Faiz gelirleri Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem TP Önceki Dönem YP TP YP Kısa Vadeli Kredilerden 1,564,187 275,612 1,729,926 197,992 Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden 2,228,877 350,269 1,954,390 413,599 68,965 - 62,127 - Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler Kaynak Kul. Dest. Fonundan Alınan Primler Toplam - - - - 3,862,029 625,881 3,746,443 611,591 Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem TP TC Merkez Bankasından Yurt İçi Bankalardan Yurt Dışı Bankalardan YP TP YP - - - 3,016 15,361 1,870 21,634 4,056 1,325 12,101 29,269 49,856 - - - - 16,686 13,971 50,903 56,928 Yurt Dışı Merkez ve Şubelerden Toplam Önceki Dönem Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan TP YP TP YP 7,366 3,954 3,797 21,539 - - - - 1,165,524 117,285 1,188,496 154,982 341,356 113,820 318,905 63,117 1,514,246 235,059 1,511,198 239,638 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan Toplam Önceki Dönem İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler Cari Dönem Önceki Dönem 86 288 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 267 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 2. Faiz giderleri Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler Cari Dönem Bankalara TP YP TP YP 12,170 144,652 8,093 246,150 TC Merkez Bankasına Yurt İçi Bankalara - - - - 12,170 5,627 8,093 9,518 - 139,025 - 236,632 Yurt Dışı Bankalara Yurt Dışı Merkez ve Şubelere Diğer Kuruluşlara Toplam Önceki Dönem - - - - 90 581 155 24 12,260 145,233 8,248 246,174 İştirakler ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler Cari Dönem Önceki Dönem 16,286 22,056 İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi Vadeli Mevduat Hesap Adı Vadesiz Mevduat 1 Aya Kadar 3 Aya Kadar 6 Aya Kadar 1 Yıla Kadar 1 Yıldan Uzun Birikimli Mevduat Toplam - 74,704 99 - - - - 74,803 Türk Parası: Bankalar Mevduatı Tasarruf Mevduatı 5,717 101,612 781,352 17,024 1,717 3,906 - 911,328 Resmi Mevduat 1,907 63,126 274,993 13,130 44 311 - 353,511 Ticari Mevduat 1,859 78,315 421,352 27,969 1,474 141 - 531,110 Diğer Mevduat 560 177,265 441,934 40,187 803 1,378 - 662,127 - - - - - - - - 10,043 495,022 1,919,730 98,310 4,038 5,736 - 2,532,879 2,283 75,723 215,655 26,690 16,518 40,163 - 377,032 - 6,389 6 - - - - 6,395 7 Gün İhbarlı Mevduat Toplam Yabancı Para: DTH Bankalar Mevduatı 7 Gün İhbarlı Mevduat - - - - - - - - Kıymetli Maden D.Hs. - - - - - - - - 2,283 82,112 215,661 26,690 16,518 40,163 - 383,427 12,326 577,134 2,135,391 125,000 20,556 45,899 - 2,916,306 Toplam Genel Toplam 268 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 3. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan FV Cari Dönem Önceki Dönem - - - - 382 1,972 Diğer 12,002 4,536 Toplam 12,384 6,508 Cari Dönem Önceki Dönem 2,099,717 1,611,674 159,431 111,020 Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan 4. Ticari kâr/zarara ilişkin açıklamalar Kâr Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı Türev Finansal İşlemlerden Kâr Kambiyoİişlemlerinden Kâr Zarar Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı Türev Finansal İşlemlerden Zarar Kambiyo İşlemlerinden Zarar Net Ticari Kâr/Zarar 67,438 69,120 1,872,848 1,431,534 (1,889,307) (1,462,167) (3,814) (7,683) (73,553) (74,725) (1,811,940) (1,379,759) 210,410 149,507 31 Aralık 2009 tarihinde sona eren yılda Grup’un kura dayalı türev finansal işlemlerine ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan net zarar tutarı 4,189 TL’dir (31 Aralık 2008: 1,756 TL net kâr). 5. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler Kazanılmış sigorta primleri (reasürör payı düşülmüş olarak) Cari Dönem Önceki Dönem 422,020 399,865 Cari yılda geri çevrilen krediler ve alacaklar özel karşılıkları 155,073 176,538 Haberleşme gelirleri 85,553 70,513 Grup aktiflerinin satışından elde edilen gelirler 43,211 9,040 Bireysel emeklilik faaliyetlerinden elde edilen gelirler 15,863 12,404 Hayat matematik karşılıklarındaki değişim 13,932 13,979 Kiralama gelirleri 4,602 4,790 Cari yılda geri çevrilen bağlı ortaklık değer düşüş karşılıkları Diğer faaliyet gelirleri Toplam 1,000 10,554 35,294 24,565 776,548 722,248 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 269 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 6. Bankaların kredi ve diğer alacaklarına ilişkin değer düşüş karşılıkları Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar Cari Dönem Önceki Dönem 768,143 404,550 III. Grup Kredi ve Alacaklardan 88,567 41,082 IV. Grup Kredi ve Alacaklardan 173,290 153,887 V. Grup Kredi ve Alacaklardan 506,286 209,581 Tahsili Şüpheli Ücret Komisyon ve Diğer Alacaklar Genel Karşılık Giderleri Muhtemel Riskler için Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri - - 65,358 84,193 - - 17,101 27,886 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr veya Zarara Yansıtılan Menkul D. 5,210 5,923 Satılmaya Hazır Menkul Değerler 11,891 21,963 20,419 7,764 - 3,253 İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri İştirakler Bağlı Ortaklıklar - - Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar(İş Ortaklıkları) - - 20,419 4,511 Vadeye Kadar Elde Tutulacak Menkul Değerler Diğer (*) Toplam 138,678 116,529 1,009,699 640,922 (*) 138,678 TL (31 Aralık 2008: 116,529 TL) tutarındaki diğer karşılık giderleri; 79,200 TL (31 Aralık 2008: 68,600 TL) tutarındaki personele verilecek temettü karşılıkları giderlerinden, 29,980 TL (31 Aralık 2008: 33,443 TL) tutarında tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayri nakdi krediler için ayrılan karşılık giderlerinden, 5,269 TL (31 Aralık 2008: 5,583 TL) tutarında Grup aleyhine açılan çeşitli davalar için ayrılan karşılık giderleri ile 24,229 TL (31 Aralık 2008: 8,903 TL) tutarında diğer karşılık giderlerinden oluşmaktadır. 270 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 7. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem 697,180 627,615 18,547 30,559 - - Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri 9,409 84 Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri Personel Giderleri Kıdem Tazminatı Karşılığı Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı 109,088 95,444 Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri - - Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri 5,891 4,293 Elden Çıkarılacak Kıymetler Değer Düşüş Gideri - - Elden Çıkarılacak Kıymetler Amortisman Gideri 34 12 - - 664,036 570,605 72,078 66,158 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar Değer Düşüş Gideri Diğer İşletme Giderleri Faaliyet Kiralama Giderleri Bakım ve Onarım Giderleri Reklam ve İlan Giderleri Diğer Giderler Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar Diğer Toplam 17,110 19,336 49,045 57,769 525,803 427,342 1,256 2,167 564,266 472,213 2,069,707 1,802,992 8. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kâr/zararına ilişkin açıklama Grup’un durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak vergi öncesi kâr/zararına ilişkin detaylı tablolar ve açıklamalar bu bölümde 1-7 nolu notlar arasında gösterilmiştir. 9. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklama Grup’un durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak hesaplanan vergi karşılığına ilişkin açıklama bu bölümde 11 nolu not içerisinde gösterilmiştir. 10. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kâr/zararına ilişkin açıklama Grup’un durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Sürdürülen faaliyetlerle ilgili olarak dönem net kâr/zararına ilişkin açıklamalar bu bölümde 1-14 nolu notlar arasında gösterilmiştir. 11. Vergi karşılığı Hesaplanan cari vergi geliri ya da gideri ile ertelenmiş vergi geliri ya da gideri Grup cari dönemde elde etmiş olduğu faaliyet kârından yürürlükte bulunan Vergi Usul Kanunu ve diğer kanun ve yönetmeliklere uygun olarak 321,025 TL (31 Aralık 2008: 206,364 TL) tutarında vergi karşılığı ayırmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 271 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Geçici fark, mali zarar ve vergi indirim ve istisnaları itibarıyla gelir tablosuna yansıtılan ertelenmiş vergi geliri/(gideri) Kaynakları İtibarıyla Gelir Tablosuna Yansıtılan Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) Cari Dönem Önceki Dönem İndirilebilir Geçici Farkların Oluşmasından/(Kapanmasından) 51,376 (1,920) Vergilendirilebilir Geçici Farkların (Oluşmasından)/Kapanmasından (1,428) 23,354 3,797 - - - 53,745 21,434 Mali Zararların Oluşmasından/(Kapanmasından) Vergi Oranındaki Değişimin Etkisi Toplam 12. Net dönem kâr ve zararına ilişkin açıklamalar Olağan bankacılık işlemlerinden kaynaklanan gelir ve gider kalemlerinin niteliği, boyutu ve tekrarlanma oranının açıklanması bankanın dönem içindeki performansının anlaşılması için gerekli ise, bu kalemlerin niteliği ve tutarı Bulunmamaktadır. Finansal tablo kalemlerine ilişkin olarak yapılan bir tahmindeki değişikliğin kâr/zarara etkisi, daha sonraki dönemleri de etkilemesi olasılığı varsa, o dönemleri de kapsayacak şekilde belirtilir. Bulunmamaktadır. 13. Azınlık haklarına ait kâr / zarar Azınlık Haklarına Ait Kâr/(Zarar) Cari Dönem Önceki Dönem (7) 18,294 14. Gelir tablosunda yer alan diğer kalemlerin, gelir tablosu toplamının %10’unu aşması halinde bu kalemlerin en az %20’sini oluşturan alt hesaplara ilişkin bilgi Grup’un diğer komisyon gelirleri ağırlıklı olarak kredi kartı ücret ve komisyonlarından, tahsil ve tediye komisyonlarından, havale komisyonlarından, alınan istihbarat ücretlerinden ve sigortacılık faaliyetleri nedeniyle alınan reasürans komisyonlarından oluşmaktadır. Grup’un diğer komisyon giderleri ağırlıklı olarak kredi kartları için verilen komisyon ve ücretler, yurt dışı bankalaradan kullanılan kredilere verilen komisyonlar ve sigortacılık faaliyetleri nedeniyle verilen acente komisyonlarından oluşmaktadır. 272 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) V. Konsolide özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 1. Satılmaya hazır yatırımların yeniden değerlenmesinden sonra meydana gelen artışlara ilişkin bilgiler Satılmaya hazır finansal varlıkların ve iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülmesi sonucu oluşan ilgili finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimlerin yansıtıldığı menkul değerler değerleme farklarına ilişkin hareket tabloları aşağıdaki gibidir: Satılmaya hazır menkul değerler değerleme farkları Cari Dönem Önceki Dönem Dönem başındaki değerleme farkları (19,723) 87,269 Dönem içindeki gerçeğe uygun değer değişimi 406,397 (67,756) Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi (65,043) 5,669 10,129 (57,100) 1,652 12,195 333,412 (19,723) Cari Dönem Önceki Dönem 9,715 3,584 Dönem içinde konsolide gelir tablosuna yansıtılan değerleme farkları Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi Dönem sonundaki değerleme farkları İştirak ve bağlı ortaklıklar Dönem başındaki değerleme farkları Dönem içindeki gerçeğe uygun değer değişimi Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi Dönem içinde konsolide gelir tablosuna yansıtılan değerleme farkları Ertelenmiş ve kurumlar vergisi etkisi Dönem sonundaki değerleme farkları (6,743) 7,212 130 (1,081) (1,592) - - - 1,510 9,715 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 273 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 2. Nakit akış riskinden korunma kalemlerinde meydana gelen artışlara ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 3. Kur farklarının dönem başı ve dönem sonundaki tutarlarına ilişkin mutabakat 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla, yurt dışında kurulu bağlı ortaklıkların finansal tablolarının konsolidasyon amaçlı TL’ye çevirimi sırasında ortaya çıkan toplam 42,264 TL (31 Aralık 2008: 41,011 TL) tutarındaki yabancı para çevirim farkları, ilişikteki konsolide finansal tablolarda diğer yedekler altında muhasebeleştirilmiştir. 4. Özkaynak kalemlerinin enflasyona göre düzeltme farklarına ilişkin açıklamalar BDDK’nın 28 Nisan 2005 tarihinde enflasyon muhasebesinin kaldırılmasıyla ilgili hesap ve kayıt düzenine yönelik genelgesi kapsamında; 31 Aralık 2004 tarihi itibarıyla oluşan ve Tek Düzen Hesap Planı ve İzahnamesi Hakkında Tebliğ hükümleri uyarınca enflasyona göre düzeltme farkları hesaplarında yer alan bakiyeler, sermaye yardımcı hesabı hariç olmak üzere, düzeltmeye esas ilgili hesaplara, sermaye yardımcı hesabı ise “Diğer Sermaye Yedekleri” yardımcı hesabına intikal ettirilmiştir. Ocak 2005 tarihinden itibaren yukarıda açıklandığı şekliyle “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında takip edilmeye başlanan 605,763 TL tutarındaki ödenmiş sermaye enflasyon düzeltme farkları 2006 senesi içerisinde sermaye artırımında kullanılmıştır. 5. Kâr dağıtımına ilişkin açıklamalar 3 Nisan 2009 tarihinde yapılan Ana Ortaklık Banka Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan karar uyarınca ,ertelenmiş vergi geliri düşüldükten sonra bakiye 731,189 TL tutarındaki dağıtılabilir 2008 net dönem kârının 73,119 TL’si kanuni yedek akçe, 656,957 TL’si fevkalade yedek akçe, 1,113 TL’si ise diğer yedekler olarak dağıtılmıştır. Ana Ortaklık Banka’nın, 4 Mart 2010 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu Toplantısı’nda alınan karar uyarınca, ertelenmiş vergi geliri düşüldükten sonra bakiye 1,231,046 TL tutarındaki dağıtılabilir 2009 net dönem kârının 123,105 TL’sinin kanuni yedek akçe, 983,282 TL’sinin fevkalade yedek akçe, 3,895 TL’sinin ise diğer yedek olarak sınıflandıktan sonra kalan bakiye olan 120,764 TL’nin ortaklara dağıtılması hususunun Genel Kurul ‘un onayına sunulmasına karar verilmiştir. 6. Satılmaya hazır yatırımların yeniden değerlenmesinden sonra meydana gelen azalışlara ilişkin bilgiler Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değer değerleme farklarında cari yılda net artış meydana gelmiş olup, artışa ilişkin detaylı bilgiler yukarıda 1 nolu notta verilmiştir. 274 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) VI. Konsolide nakit akış tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar 1. Nakit akış tablosunda yer alan diğer kalemleri ve döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi kalemine ilişkin açıklamalar “Bankacılık faaliyet konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi faaliyet kârı” içinde yer alan 328,496 TL (31 Aralık 2008: (835,173) TL) tutarındaki “diğer” kalemi, sermaye piyasası ve türev finansal işlemlerden kârlar ile yıl içinde gerçekleşen kambiyo işlemleri kârından oluşmaktadır. “Bankacılık faaliyetleri konusu aktif ve pasiflerdeki değişim” içinde yer alan 4,662,111TL (31 Aralık 2008: (56,927) TL) tutarındaki “diğer borçlardaki net artış/azalış” kalemini oluşturan en önemli etken repo işlemlerinden sağlanan fonlar dolayısıyla oluşan nakit girişleridir. Kur farklarından kaynaklanan realize olmamış kazanç ve kayıplar nakit akışı olarak kabul edilmediğinden, kur farklarının yabancı para cinsinden tutulan nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 7,961 TL (31 Aralık 2008: 3,693 TL) olarak hesaplanmış ve dönemin başlangıcı ile sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıkların mutabakatını yapmak amacıyla, nakit akış tablosunda gösterilmiştir. 2. İştirak, bağlı ortaklık ve diğer yatırımların elde edilmesinden kaynaklanan nakit akışına ilişkin bilgiler Ana Ortaklık Banka Yönetim Kurulu’nun 11 Haziran 2009 tarihinde yapılan toplantısında; küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi teminatı bulmakla karşılaştıkları güçlüklerin aşılmasında bu işletmelerin işletme ekonomisi açısından liyakatları ölçüsünde ve şirketin imkanları çerçevesinde kendilerine yardımcı ve destek olunması amacıyla kurulan Kredi Garanti Fonu AŞ’ye iştirak edilerek ortak olunmasına karar verilmiştir. Ana Ortaklık Banka bu karara istinaden 9 Eylül 2009 tarihinde Kredi Garanti Fonu AŞ’ye ait 1 adet hisseyi 50 tam TL kayıtlı bedelle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden satın almıştır. Kredi Garanti Fonu AŞ’nin 9 Eylül 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında, 60,000 TL olan şirket sermayesinin, 19,110 TL’si iç kaynaklardan, 160,890 TL’si nakit olmak üzere toplam 180,000 TL arttırılarak 240,000 TL’ye yükseltilmesi kararı alınmıştır. Bu sermaye artırımında Ana Ortaklık Banka 4,000 TL taahhütte bulunmuş olup, 15 Ekim 2009 itibarıyla 2,000 TL’si ödenmiştir. İlgili tutar nakit akım tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı” kısmında “İktisap Edilen Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar” içerisinde gösterilmiştir. 2008 yılı içinde daha önce 2,000 TL olan Vakıf Gayrimenkul Değerleme AŞ’nin ödenmiş sermayesi, tamamı Ana Ortaklık Banka tarafından karşılanmak suretiyle, 1,500 TL arttırılarak 3,500 TL’ye çıkarılmıştır. İlgili tutarlar nakit akım tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı” kısmında “İktisap Edilen Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar” içerisinde gösterilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 275 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 3. İştirak, bağlı ortaklık ve diğer işletmelerin elden çıkarılmasına ilişkin bilgiler Ana Ortaklık Banka iştiraklerinden Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ’nin satışına ilişkin hisse devri, söz konusu başvurunun SPK tarafından olumlu karşılanmasını müteakiben 10 Aralık 2009 tarihinde gerçekleşmiştir. Hisse devri ile beraber satış bedeli olan 2,150 TL nakit olarak tahsil edilmiştir. İlgili tutar nakit akım tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı” kısmında “Elden Çıkarılan Bağlı Ortaklık ve İştirakler ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar” içerisinde gösterilmiştir. 4. Nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler Nakit Kasa Efektif Deposu Nakde Eşdeğer Varlıklar Cari Dönem 31 Aralık 2008 Önceki Dönem 31 Aralık 2007 443,387 422,110 375,956 364,297 67,431 57,813 6,664,194 4,959,901 TCMB 1,665,139 2,070,245 Bankalar 2,835,614 2,866,681 Para piyasalarından alacaklar 3,201,833 715,835 576 945 Diğer Vadesi 3 aydan uzun bankalar bakiyesi Serbest kullanımda olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gelir reeskontları Toplam (22,937) (402) (964,920) (649,623) (51,111) (43,780) 7,107,581 5,382,011 Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler Cari Dönem Önceki Dönem 31 Aralık 2009 31 Aralık 2008 594,781 443,387 508,880 375,956 85,901 67,431 8,152,522 6,664,194 TCMB 2,457,852 1,665,139 Bankalar 3,294,047 2,835,614 Para piyasalarından alacaklar 3,401,294 3,201,833 735 576 (548) (22,937) (976,286) (964,920) (24,572) (51,111) 8,747,303 7,107,581 Nakit Kasa Efektif Deposu Nakde Eşdeğer Varlıklar Diğer Vadesi 3 aydan uzun bankalar bakiyesi Serbest kullanımda olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlıklar Nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki gelir reeskontları Toplam 276 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) 5. Banka’nın yasal sınırlamalar veya diğer nedenlerle bankanın ya da diğer ortaklıkların serbest kullanımında olmayan nakit ve nakde eşdeğer varlık mevcuduna ilişkin olarak, önemlilik ilkesi dikkate alınmak suretiyle yönetimin konuya ilişkin açıklaması 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla Ana Ortaklık Banka tarafından T.C. Merkez Bankası’nda tutulan 872,785 TL tutarındaki zorunlu karşılık tutarı nakde ve nakde eşdeğer varlıklar içerisinde gösterilmemiştir (31 Aralık 2008: 815,223 TL). Grup’un toplam 37,195 TL (31 Aralık 2008: 56,229 TL) tutarındaki vadesiz yabancı para ve 66,306 TL (31 Aralık 2008: 93,468 TL) tutarındaki vadeli yabancı para bankalar mevduatı üzerinde Ana Ortaklık Banka’nın kullanmış olduğu sekuritizasyon kredileri ve diğer olağan faaliyetler gereği bloke bulunmaktadır. VII. Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak açıklanması gereken hususlar 1. Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri ile döneme ilişkin gelir ve giderler İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Cari Dönem Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Nakdi G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Dönem Başı Bakiyesi - 9,098 - 668 8,437 5,881 Dönem Sonu Bakiyesi - 300,094 - 549 9,587 4,122 86 92 - - 829 121 Krediler ve Diğer Alacaklar Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Önceki Dönem Nakdi Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları G. Nakdi Nakdi G. Nakdi Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Nakdi G. Nakdi Krediler ve Diğer Alacaklar Dönem Başı Bakiyesi - 6,974 - 669 4,119 5,488 Dönem Sonu Bakiyesi - 9,098 - 668 8,437 5,881 288 12 - - 730 190 Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 277 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu İştirak ve Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları) Bankanın Doğrudan ve Dolaylı Ortakları Cari Dönem Önceki Dönem Cari Dönem Önceki Dönem Risk Grubuna Dahil Olan Diğer Unsurlar Cari Dönem Önceki Dönem Mevduat Dönem Başı Bakiyesi 176,458 212,360 977,811 918,176 208,027 143,867 Dönem Sonu Bakiyesi 456,031 176,458 917,223 977,811 56,210 208,027 16,286 22,056 93,391 101,600 705 1,210 Mevduat Faiz Gideri Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler Bulunmamaktadır. 2. Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubuyla olan işlemleri hakkında bilgiler Taraflar arasında bir ilişki olup olmadığına bakılmaksızın bankanın dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Banka’nın kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri Ana Ortaklık Banka, dahil olduğu risk grubundaki kuruluşlarla Bankacılık Kanunu’na uygun olarak, banka-müşteri ilişkisi çerçevesinde ve piyasa koşulları dahilinde her türlü bankacılık işlemini yapmaktadır. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türünü, tutarını ve toplam işlem hacmine olan oranını, başlıca kalemlerin tutarını ve tüm kalemlere olan oranını, fiyatlandırma politikasını ve diğer unsurları Ana Ortaklık Banka’nın dahil olduğu risk grubundaki kuruluşlarla olan işlemlerinde fiyatlandırma politikası ve diğer koşullar piyasa koşulları dahilinde belirlenmekte ve uygulanmaktadır. Risk grubu şirketlerine kullandırılan nakdi ve gayrinakdi kredilerin toplam nakdi ve gayrinakdi kredilere oranı sırasıyla %0.03 (31 Aralık 2008: %0.03) ve %3.35’dir (31 Aralık 2008: %0.19). 278 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Cari Dönem Nakdi kredi Gayri nakdi kredi Mevduat Bakiye 9,587 304,765 1,429,464 Mali Tablolarda Yer Alan Büyüklüklere Göre % 0.03 3.35 3.17 Mali Tablolarda Yer Alan Önceki Dönem Bakiye Büyüklüklere Göre % Nakdi kredi 8,437 0.03 Gayri nakdi kredi 15,647 0.19 Mevduat 1,362,296 3.61 Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım-satımı, hizmet alımı-satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı, lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri vb. işlemler Yoktur. VIII. Ana Ortaklık Banka’nın yurt içi, yurt dışı, kıyı bankacılığı bölgelerindeki şube veya iştirakler ile yurt dışı temsilciliklerine ilişkin açıklamalar Yurt içi şube (*) Sayı 543 Çalışan Sayısı 10,134 Yurt dışı temsilcilikler - - Yurt dışı şube 2 19 Kıyı Bnk. Blg. Şubeler Bulunduğu Ülke 1231- ABD 231-Bahreyn 23- Aktif Toplamı Yasal Sermaye 1,514,081 - 24,585 - 9,469,371 - (*) Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurt içi şube sayısına dahil edilmiştir. Ana Ortaklık Bankanın yurt içinde ve yurt dışında şube veya temsilcilik açması, kapatması, organizasyonunu önemli ölçüde değiştirmesine ilişkin açıklamalar 2009 yılı içerisinde yurt içinde 27 (2008 yılı: 84) adet şube açılışı yapılmış, 7 (2008 yılı: 27) adet şube kapatılmıştır. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 279 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) ALTINCI BÖLÜM Diğer Açıklamalar I. Ana Ortaklık Bankanın faaliyetlerine ilişkin diğer açıklamalar • 4389 Sayılı Bankalar Kanunu’na 4743 Sayılı Kanunla eklenen Geçici dördüncü madde kapsamında uygulanan enflasyon düzeltmesi neticesinde, 2001 yılı hesap dönemine ait finansal tablolarda oluşan 379,000 TL tutarındaki zararın kurumlar vergisi matrahından mahsup edilebilmesi amacıyla 2002, 2003 ve 2004 dönemlerine ait düzeltme beyannamesi vermek suretiyle 19 Aralık 2006 tarihinde iade talebinde bulunulmuş, yapılan başvurunun vergi idaresince uygun bulunmamasına istinaden Banka 22 Şubat 2007 tarihinde yargı yoluna başvurmuştur. Kavaklıdere Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne geçmiş dönemlerde yatırılmış olan toplam 125,187 TL tutarındaki Kurumlar vergisinin iadesi istemiyle Ankara 5. Vergi Mahkemesi’nde açılan dava Ana Ortaklık Banka lehine sonuçlanmış olup, söz konusu yargı kararına istinaden 125,187 TL 5 Eylül 2007 tarihi itibariyle nakden iade edilerek Ana Ortaklık Banka’nın hesaplarına geçmiştir. 20 Şubat 2008 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen 5736 sayılı “Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü İle Tahsili Hakkında Kanun” 26 Şubat 2008 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmıştır. İlgili Kanun’un 3 üncü maddesinin 1 inci fıkrası gereğince bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yukarıda bahsedilen konu ile ilgili yaratılmış ihtilaflar; bankaların bu zararların %65’ini 2001 yılına ait kurum kazancının tespitinde geçmiş yıl zararı olarak dikkate almaları, izleyen yıllara ait kurumlar vergisi matrahının bu şekilde bulunan zarar tutarı esas alınarak düzeltilmesini kabul etmeleri ve bu konuda açtıkları tüm davalardan feragat ettiklerini bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde ilgili vergi dairesine ve yargı merciine bildirmeleri halinde, idarece sürdürülmeyeceği hükme bağlanmıştır. 27 Mart 2008 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile bu Kanun çerçevesinde yukarıda birinci paragrafta belirtilen dava konusu ile ilgili uzlaşma yoluna gidilmemesi kararlaştırılmıştır. İlgili vergi idaresi mahkeme kararını temyiz etmiş, temyiz davası Danıştay tarafından kısmen kabul edilmiştir. Danıştay kararına istinaden Ankara 5. Vergi Mahkemesince yeniden yapılan yargılamada dava konusu işlemin kısmen iptaline kısmen reddine karar verilmiştir. Söz konusu mahkeme kararına ilişkin olarak Ana Ortaklık Banka temyiz yoluna başvurmuş olup, rapor tarihi itibarıyla temyiz davası halen Danıştay’da devam etmektedir. Ankara 5. Vergi Mahkemesi’nin kararına istinaden vergi dairesince tahakkuk ettirilen 20,484 TL iade tutarı, 3 Aralık 2009 tarihinde vergi dairesine ödenmiştir. • 10 Aralık 2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında; Banka’nın geleceğe yönelik yüksek potansiyel gösteren ülkelerde pay alması amacıyla yapılan ön çalışmalarda bu potansiyele sahip olduğu tespit ve kanaatine ulaşılan ülkelerden Suriye’de bir banka kurulması hususunda gerekli araştırmaların yapılmasına karar verilmiştir. • Ana Ortaklık Banka’nın, 3 Nisan 2009 tarihinde yapılan Ortaklar 55. Genel Kurul Toplantısı’nda alınan karar uyarınca 2008 yılı kârı aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde dağıtılmıştır. 2008 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu Banka’nın konsolide olmayan yasal finansal tablolarındaki net dönem kârı Ertelenmiş vergi geliri Dağıtılabilir net dönem kârı Kanuni yedek akçeler 753,198 (22,009) 731,189 73,119 1. tertip kanuni yedek akçeler 36,560 Banka kanunu ve ana sözleşme gereği ayrılan yedek akçeler 36,559 Ortaklara dağıtılabilir pay Diğer yedekler 658,070 1,113 Olağanüstü yedek akçeler 656,957 Ortaklara dağıtılacak pay - 280 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) Ana Ortaklık Banka’nın uluslararası derecelendirme kuruluşlarına yaptırmış olduğu derecelendirmeye ilişkin özet bilgiler Eylül 2009 (*) Standard Poors Kredi Notu YP BB- / Durağan / B Mevduat Notu YP BB- / -- / B Ulusal trA+ / -- / trA-1 Süreklilik Notu BBB-/ -- / -- Ocak 2010 (*) Moody’s Investors’ Service Finansal Güç Notu D+ TP Mevduat Notu Baa3 / P-3 TP Görünüm Durağan YP Mevduat Notu Ba3 / NP YP Görünüm Durağan Aralık 2009 (*) Fitch Rating Uzun Vadeli YP BB+ Kısa Vadeli YP B YP Görünüm Durağan Uzun Vadeli TP BB+ Kısa Vadeli TP B TP Görünüm Durağan Ulusal Uzun Vadeli AA+ (tur) Ulusal Görünüm Durağan Bireysel C/D Destek Notu 3 Destek Derecelendirme Tabanı BB+ Aralık 2008 (*) Capital Intelligence Finansal Güç Notu BBB- Kısa Vadeli YP B Uzun Vadeli YP BB- Destek Notu 2 Görünüm Durağan (*) Tarihler, kredi notlarındaki veya görünümlerdeki son değişiklik tarihleridir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 281 Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) III. Bilanço sonrası hususlar ile ilgili henüz sonuçlandırılmamış işlemler ve bunların finansal tablolara etkisi • Ana Ortaklık Banka’nın, 4 Mart 2010 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu Toplantısı’nda alınan karar uyarınca 2009 yılı kârının aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde dağıtılması hususunun Genel Kurul ‘un onayına sunulmasına karar verilmiştir. 2008 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu Banka’nın konsolide olmayan yasal finansal tablolarındaki net dönem kârı Ertelenmiş vergi geliri Dağıtılabilir net dönem kârı Kanuni yedek akçeler 1,251,206 (20,160) 1,231,046 123,105 1. tertip kanuni yedek akçeler 61,553 Banka kanunu ve ana sözleşme gereği ayrılan yedek akçeler 61,552 Ortaklara dağıtılabilir pay İştirak ve Bağlı Ortaklık Hisseleri ile Gayrimenkul Satış Kazançları 1,107,941 3,895 Olağanüstü yedek akçeler 983,282 Ortaklara dağıtılacak pay 120,764 • “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 5 Şubat 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre, Türkiye’de kurulan bankalar ile yabancı bankalarca Türkiye’de açılan merkez şubelere ilişkin izin belgeleri her yıl için 200,000 TL; serbest bölgelerde faaliyet göstermek üzere kurulan bankalar ve açılan yabancı banka şubelerine ilişkin belgeler her banka, her şube ve her yıl için 200,000 TL ve bütün bankaların, serbest bölgelerdekiler de dahil olmak üzere açılan şubeleri (yabancı bankalarca serbest bölgelerde açılan şubeler hariç) için düzenlenen belgeler her şube ve her yıl için bir önceki takvim yılı başındaki nüfusa göre; nüfusu 5,000’e kadar olan belediyelerde 12,000 TL, nüfusu 5,000 ile 25,000 arasında olan belediyelerde 36,000 TL ve nüfusu 25,000’den fazla olan belediyeler ile serbest bölge sınırları içinde 48,000 TL olarak belirlenmiştir. 282 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Finansal Kuruluşları 31 Aralık 2009 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu (Para birimi: Bin Türk Lirası olarak ifade edilmiştir.) IV. Kurlarda bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklanmaması finansal tablo kullanıcılarının finansal tablolar üzerinde değerlendirme yapmasını ve karar vermesini etkileyecek önemlilikteki değişikliklerin yabancı para işlemler ile kalemlere ve konsolide finansal tablolara olan etkisi ile Grup’un yurt dışındaki faaliyetlerine etkisi Yoktur. YEDİNCİ BÖLÜM I. Bağımsız Denetim Raporu 1. Bağımsız denetim raporuna ilişkin olarak açıklanması gereken hususlar Banka ve konsolidasyona tabi finansal ortaklıklarının kamuya açıklanacak 31 Aralık 2009 tarihi itibarıyla hazırlanan konsolide finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik AŞ (the Turkish member firm of KPMG International Cooperative, a Swiss entity) tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 11 Mart 2010 tarihli bağımsız denetim raporunda olumlu görüş beyan edilmiştir. VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 283 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Değerlendirme Aktifin değerlendirmesi VakıfBank, 2009 yılında %24,1 oranında büyüyerek aktiflerini 64,8 milyar TL’ye yükseltmiş, sağlıklı aktif yapısını koruyarak 2008 yılında %94,6 olan faiz getirili aktiflerin toplam aktiflere oranını %95,1’e çıkarmıştır. Aktif büyümesinde %13,2 oranında artarak 34,4 milyar TL’ye ulaşan kredilerin önemli rolü olmuştur. Başta konut ve tüketici kredileri olmak üzere bireysel kredilerde %17,9, ticari kredilerde ise %11,4 oranındaki artış, net kredilerin aktif içindeki payının %53,4 olarak gerçekleşmesine neden olmuştur. Banka 2009 yılında da gerek kendi kaynakları gerekse diğer finansal kurum ve kuruluşlarla yaptığı protokoller kapsamında doğrudan veya aracılık ederek sağladığı kaynaklarla müşterilerine finansman desteği sunmaya devam etmiştir. Reel sektörü finanse ederek üretim-istihdam artışına katkıda bulunmak, ihracat kredileri ve kambiyo hizmetleriyle ülke ekonomisinin uluslararası pazarlara erişmesine yardımcı olmak, kredi politikasının ana unsurlarını oluşturmuştur. 2009 yılında piyasalardaki olumsuz gelişmeler ve risk algılarının bozulması nedeniyle, bankacılık sektöründe varlık yönetim şirketlerine yapılan kötü aktif 284 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu satışlarına rağmen takipli kredilerin toplam krediler içindeki payı geçen yıla göre 1,6 puan artmış; VakıfBank’ta ise bu artış 1,2 puan olmuştur. 2009 yılında menkul değerler portföyünün bankacılık sektörü bilançosu içindeki payı artış göstermiş; %60,7 artışla 18,5 milyar TL olarak gerçekleşen VakıfBank menkul kıymetler portföyünün bilanço payı da %22,0’dan %28,5’e çıkmıştır. Banka’nın iştirak ve bağlı ortaklıklarının aktife oranı 2008 yılında %1,0 iken 2009 yılında %1,1’e yükselmiştir. Aktif Kompozisyonu (%) 21,84 34,84 36,94 6,38 2005 18,21 28,29 48,92 4,58 2006 14,04 25,75 55,34 4,87 2007 Toplam aktifler içinde maddi duran varlıkların payı ise 2008 yılında %1,9 iken 2009 yılında %1,7’ye gerilemiştir. 15,07 22,03 58,44 4,46 2008 14,18 28,52 53,36 3,94 2009 Nakit Rezervler Menkul Kıymetler Krediler (Net) Diğer Pasifin değerlendirmesi VakıfBank’ın 2009 yılında faiz getirili aktifleri 61,7 milyar TL, faiz maliyetli pasifleri ise 55,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Böylece faiz maliyetli pasiflerin toplam pasif içindeki payı %85,3, faiz getirili aktiflerin faiz maliyetli pasifleri karşılama oranı ise %111,6 olmuştur. Banka, yaygın şube ağı ve müşterinin kendisine duyduğu güvenin sonucu olarak toplam mevduatını sektör ortalamasının üzerinde, %20,3 oranında artırarak 44,7 milyar TL’ye çıkarmıştır. Kriz nedeniyle 2009 yılında da yurtdışı kaynaklı finansman olanakları oldukça sınırlı kalmış ve borçlanma maliyetleri önceki yıllara göre ciddi biçimde artmıştır. VakıfBank bu süreçte, 2008’de sağladığı 700 milyon ABD doları tutarındaki sendikasyon kredisini %100’ün üzerinde bir oranla yenilemeyi başarmıştır. Dış ticaretin finansmanında kullanılmak üzere Ağustos ayında alınan ve 11 ülkeden 29 bankanın katıldığı bir yıl vadeli, 203,5 milyon ABD doları ve 372,5 milyon avro tutarında iki dilimden oluşan sendikasyon kredisi, VakıfBank’ın uluslararası piyasalarda sahip olduğu güven ve itibarın en önemli göstergesidir. Banka’nın özkaynakları, yedekler ve kârlılıktaki artış sonucunda, 7,4 milyar TL’ye yükselmiştir. Kârlılık değerlendirmesi 2009 yılında net faiz gelirini %52,25 artıran Banka, işletme giderlerinin faaliyet gelirlerine oranını %46,0’dan %37,8’e düşürmeyi başarmıştır. 2009 yılında faiz marjlarındaki artış sonucu faiz gelirlerinin faiz giderlerini karşılama oranı %144,5’ten %192,5’e yükselirken, olumsuz piyasa koşulları nedeniyle faiz dışı gelirlerdeki sınırlı artış, VakıfBank’ın faiz dışı gelirlerinin faiz dışı giderlerini karşılama oranını %46,5’ten %37,7’ye düşürmüştür. 2009 yılında Merkez Bankası’nın hızla faiz indirimi yapması, kısa vadeli fonlamaya karşılık uzun vadeli plaseleri olan bankaların vade uyumsuzluğu sonucunda faiz marjlarında olumlu etki yapmış ve artan net faiz gelirleri nedeniyle sektörün kârı %49,6 oranında yükselmiştir.Bu doğrultuda VakıfBank’ın da net dönem kârı sektör ortalamasının üzerinde %66,1 artmış, kârdaki bu artışa paralel olarak ortalama aktif kârlılığı bir önceki yıla göre %1,6’dan %2,1’e, ortalama özkaynak kârlılığı ise %13,8’den %19,2’ye yükselmiştir.Banka’nın izlediği risk yönetimi ve plasman politikaları sonucu sermaye yeterlilik oranı %15,42 olarak gerçekleşmiştir. Borç ödeme gücü VakıfBank, 2009 yılında da faiz getirili aktiflerin toplam aktif içindeki payını yükselterek ve güçlü likidite yapısını koruyarak borç ödeme yeteneğini korumuştur. Kredilerdeki büyümesini risk kontrolünden taviz vermeden sürdüren VakıfBank’ın yılsonunda %15,42 olan sermaye yeterlilik oranı da mali gücünün diğer önemli göstergesi olmuştur. Aralık 2009’da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, VakıfBank’ın Uzun Dönem YP kredi notunu “BB-“den “BB+”ya, Uzun Dönem TL kredi notunu “BB”den “BB+”ya ve destek derecelendirme tabanını “BB-“den “BB+”ya yükseltmiştir. Pozitif izlemeye alınan derecelendirmenin görünümü ise “durağan” olarak belirlenmiştir. Fitch, Banka’nın Kısa Dönem Yabancı Para ve Kısa Dönem Türk Parası kredi notlarını “B”, Ulusal Uzun Vadeli kredi notunu “AA+” ve görünümünü “durağan”, Bireysel notunu “C/D”, Destek notunu ise “3” olarak teyit etmiştir. Ocak 2010’da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s ise VakıfBank’ın Uzun Dönem Yabancı Para Mevduat notunu “B1”den “Ba3”e yükseltmiş, Uzun Dönem TL Mevduat/Kısa Dönem TL Mevduat notunu “Baa3/P-3” olarak teyit etmiştir. Söz konusu derecelendirmenin görünümü “durağan” olarak belirlenmiştir. Derecelendirmede “D+” olarak ifade edilen finansal güç notu, VakıfBank’ın sahip olduğu şube ağı ve kredi kartları segmentindeki potansiyel gücünün yanı sıra aktif ve mevduat pazar payları ile bankacılık sektöründeki güçlü yapısını ve sektördeki önemini ifade etmektedir. Öte yandan, geniş müşteri portföyü ve bireysel ve kurumsal müşterilere erişim, kamu kurum ve kuruluşları (TOKİ, KOSGEB vb.) ile entegre projeler geliştirebilme olanağı, Anadolu’da yaygın ve güçlü şube ağı ve bunun getirdiği rekabet avantajları, marka farklılığı ve köklü kurumsal ilişkiler; VakıfBank’ın sektörde sahip olduğu belirgin avantajlar olarak saptanmıştır. Bu avantajları fırsata dönüştürmedeki başarısının, Banka’nın borç ödeme gücüne katkı sağlayacaktır. Pasif Kompozisyonu (%) 71,05 11,17 13,34 4,44 2005 67,35 17,26 12,10 3,29 2006 68,06 15,96 12,32 3,66 2007 71,12 14,29 10,87 3,72 2008 68,91 16,22 11,39 3,48 2009 Mevduat Para Piyasaları ve Alınan Krediler Özkaynaklar Diğer VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 285 Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler (Milyon TL) AKTİFLER Nakit Değerler ve Bankalar Menkul Kıymet Portföyü Nakdi Krediler Ticari Krediler Bireysel Krediler Takipteki Krediler (Net) Takipteki Krediler (Brüt) İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar Maddi Duran Varlıklar Diğer Aktifler TOPLAM 2005 7.121 11.359 12.042 8.928 3.114 0 999 612 1.007 459 32.600 2006 6.718 10.435 18.043 13.116 4.927 0 1.002 409 890 389 36.884 2007 5.952 10.922 23.470 16.925 6.545 0 1.143 586 906 573 42.408 2008 7.863 11.500 30.417 21.788 8.629 85 1.456 539 985 804 52.193 2009 9.189 18.482 34.439 24.265 10.174 134 2.119 688 1.083 783 64.798 Değişim (%) 2008-2009 16,86 60,71 13,22 11,37 17,90 57,65 45,54 27,64 9,95 -2,61 24,15 (Milyon TL) PASİFLER Mevduat Vadeli Mevduat Vadesiz Mevduat Para Piyasaları Alınan Krediler Karşılıklar Diğer Pasifler Özkaynaklar -Ödenmiş Sermaye Kâr veya Zarar -Geçmiş Yıl Kâr Zararı -Dönem Net Kâr Zararı TOPLAM 2005 23.161 19.552 3.609 108 3.533 417 1.032 4.349 1.279 587 55 532 32.600 2006 24.842 20.546 4.296 1.370 4.997 391 820 4.463 2.500 813 52 762 36.884 2007 28.863 25.343 3.520 2.076 4.693 499 1.052 5.226 2.500 1.039 8 1.031 42.408 2008 37.120 31.798 5.322 1.687 5.770 675 1.270 5.671 2.500 753 0 753 52.193 2009 44.652 38.723 5.929 6.143 4.366 808 1.448 7.381 2.500 1.251 0 1.251 64.798 Değişim (%) 2008-2009 20,29 21,78 11,41 264,14 -24,33 19,70 14,02 30,15 66,14 66,14 24,15 2005 3.592 2.273 1.319 294 10 131 49 129 1.932 445 732 756 0 756 224 532 2006 4.409 2.824 1.585 288 17 45 -2 343 2.277 308 951 1.018 0 1.018 256 762 2007 5.352 3.677 1.676 360 35 48 146 357 2.621 368 995 1.258 0 1.258 227 1.031 2008 6.414 4.439 1.975 466 25 51 38 313 2.869 624 1.319 925 0 925 172 753 2009 6.403 3.326 3.007 466 24 117 61 311 4.056 981 1.533 1.542 0 1.542 291 1.251 Değişim (%) 2008-2009 -0,17 -25,07 52,25 0,00 -4,00 129,41 60,53 -0,64 41,37 57,21 16,22 66,70 66,70 69,19 66,14 (Milyon TL) KÂR / ZARAR Faiz Gelirleri Faiz Giderleri Net Faiz Gelirleri Net Ücret Komisyon Gelirleri Temettü Gelirleri Sermaye Piyasası İşlem Kârı (Net) Kambiyo Kârı (Net) Diğer Faaliyet Gelirleri Faaliyet Gelirleri Toplamı Kredi ve Diğer Alacaklar Karşılığı Diğer Faaliyet Giderleri Faaliyet Kârı Net Parasal Pozisyon Kâr/ Zarar Vergi Öncesi Kâr Vergi Karşılığı Net Dönem Kâr / Zararı 286 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu T. VakıflarRASYOLAR Bankası T.A.O. Tablosu GÖSTERGE (%) 2008 Yılı Kâr Dağıtım 2005 2006(TL) 2007 2008 1. Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye Menkul Değerler/Toplam Aktif 34,8 28,3 25,8 22,0 Krediler (Net)/Toplam Aktif Akçe (Yasal Kayıtlara 36,9 Göre) 48,9 55,3 58,4 2. Toplam Yasal Yedek Krediler/Mevduat 52,0 81,3 82,2bilgi Esas sözleşme uyarınca kâr dağıtımda imtiyaz var ise72,6 söz konusu imtiyaza ilişkin 2009 2009 SEKTÖR(4) 2.500.000.000,00 28,5 31,5 53,4279.892.159,98 47,1 77,4 76,3 29,5 33,1 5,80 5,27 68,9 61,7 925.338.001,46 13,3 15,6 11,4 172.140.325,71 13,3 6,7 753.197.675,75 11,1 15,4 20,52,1 2,6 73.118.919,85 19,2 20,4 658.070.278,63 37,8 36,0 81,9 53,7 63,2 41,0 2,3 2,1 0,00 4,4 2,8 3,4 2,1 123,2 109,0 Bireysel Krediler/Nakdi Krediler 25,9 27,3 27,9 28,4 7,66 5,26 4,64 4,57 Takipteki Krediler/Toplam Krediler(1) Yasal Kayıtlara (YK) Göre Mevduat/Toplam Pasifler 71,0 67,4 68,1 71,1 3. Dönem Kârı Vadesiz Mevduat/Toplam Mevduat 15,6 17,3 12,2 14,3 4. Ödenecek Vergiler (-) Özkaynaklar/Toplam Pasifler 13,3 12,1 12,3 10,9 Alınan Pasifler 10,8 13,5 11,1 11,1 5. NetKrediler/Toplam Dönem Kârı (=) Sermaye Yeterliliği 25,4 20,7 15,3 14,3 6. Geçmiş Yıllar Rasyosu Zararları (-) 1,9 2,2 1,6 Ortalama Aktif Kârlılığı(2) 7. Birinci Tertip Yasal Yedek (-) (Bankamız Kanunu ve Ana Sözleşme2,6 gereğince toplam) 16,7 17,3 21,3 13,8 Ortalama Özkaynak Kârlılığı(2) 8. NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI (=) 38,0 (*) 41,0 37,9 46,0 İşletme Giderleri/Faaliyet Gelirleri(3) 9. Yıl içinde yapılan bağışlar (+) Şube Başına Mevduat (Milyon TL) 75,9 57,9 61,7 70,7 10. hesaplanacağı bağışlar net dağıtılabilir ŞubeBirinci Başınatemettüün Kredi (Milyon TL) 39,5 eklenmiş42,1 50,1 dönem kârı 57,9 Şube Başına Kâr (Milyon TL) 1,7 1,8 2,2 1,4 11. Ortaklara Birinci Temettü Personel Başına Mevduat (Milyon TL) 3,2 3,2 3,3 3,9 - Nakit Personel Başına Kredi (Milyon TL) 1,7 2,3 2,7 3,2 - Bedelsiz Personel Başına Kâr (Bin TL) 74,3 99,2 118,5 78,7 - Toplam (1) Kredilere BrütSenedi Takip dahil edilmiştir. 12.Toplam İmtiyazlı Hisse Sahiplerine Dağıtılan Temettü (2) Ortalama değerler, cari ve önceki dönem verilerin aritmetik ortalaması alınarak bulunmuştur. 13. Yönetim kurulu üyelerine, çalışanlara vb.’eTemettü temettü (**) Ticari K/Z+Diğer Faaliyet Gelirleri+ Bağlı ort ve iştir. K/Z (3) Faaliyet gelirleri = Net faiz geliri+ Net Ücret ve Kom.+ Geliri+Net (4) Aylık Bülteni kullanılarak hesaplanmıştır. 14.Sektör İntifarasyoları SenediBDDK’nın Sahiplerine Dağıtılan Temettü 15. Ortaklara İkinci Temettü PAZAR PAYI (%) 2005 2006 16. İkinci Tertip Yasal Yedek Akçe MENKUL KIYMET PORTFÖYÜ 7,9 6,6 17. Statü Yedekleri KREDİLER 7,7 8,2 18. Özel Yedekler (Gayrimenkul Satış Kazançları) Ticari Krediler 8,1 8,8 Krediler 6,7 7,1 19.Bireysel OLAĞANÜSTÜ YEDEK TAKİPTEKİ KREDİLER (NET) 0,0 20. Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar0,0 Takipteki Krediler (Brüt) 12,8 11,7 - Geçmiş Yıl Kârı Özel Karşılıklar (-) 14,4 13,1 -MEVDUAT Olağanüstü Yedekler 9,2 8,1 - Kanun ve Esas Sözleşme Uyarınca Dağıtılabilir Diğer Yedekler Vadeli Mevduat 9,8 8,1 2007 6,6 8,2 8,9 6,9 0,0 11,0 12,7 8,1 8,5 6,1 6,3 6,0 7,3 6,9 6,9 2008 5,9 8,3 8,7 7,4 3,0 10,4 12,2 8,2 8,1 8,5 5,8 6,4 7,1 6,6 5,6 Vadesiz Mevduat 7,1 7,9 ALINAN KREDİLER TOPLAMI 6,4 6,8 GARANTİ VE KEFALETLER 6,6 5,6 AKTİF TOPLAMI 8,0 7,4 ÖZKAYNAKLAR 8,0 7,5 NET DÖNEM KÂR VE ZARAR 8,9 6,7 Sektör payları BDDK’nın Aylık Bülteni kullanılarak hesaplanmıştır. 2009 7,0 8,8 1.113.248,15 9,2 7,8 656.957.030,49 3,7 9,7 10,9 8,7 8,9 7,4 4,7 6,8 7,8 6,7 6,2 VakıfBank 2009 Faaliyet Raporu 287 www.vakifbank.com.tr
