TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ 1- Espriyi - Fiz-Mat

1
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
1- Espriyi Yakalama Yöntemi
Bu tip sorularda küçük bir espri gizlidir. Bu espri yakalanmazsa, soruyu çözmek için
uzun işlemler yapmak gerekir.
ÖRNEK 1:
+ 2
+ 2
+ 2
= 2
= 3 ise,
= 4
+ + toplamı kaçtır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
ÇÖZÜM:
Eşitliklerin sol tarafındaki terimleri toplayalım:
+ 2 + + 2 + + 2 = 3 + 3 + 3 = 3 ∙ + + Oluşan cebirsel ifadeye dikkatle bakıldığında, bize sorulan değerin 3 katının oluştuğu
görülür.
3 ∙ + + Đşte, sorudaki espri de budur.
Şimdi eşitliğin diğer tarafındaki terimleri toplayarak önceki bulduğumuz ifadeye
eşitleyelim:
2+3+4=9
3 ∙ + + = 9 elde ettik.
Bize sorulan değerin 3 katı 9 olduğuna göre cevap 3’tür.
ÖRNEK 2:
1
3 1
4
− + − +1
2
7 2
7
Đşleminin sonucu kaçtır?
A) −1
B) 0
C) 1
D)
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
2
ÇÖZÜM:
Bu sorudaki espri, işlemi parantezden kurtarmaktır.
3 1
4
1 3 1 4
3 4
1
− + − + 1 = − − − + 1 = − − + 1 = −1 + 1 = 0
2
7 2
7
2 7 2 7
7 7
2- Şıklardan Gitme Yöntemi
Bu tip sorularda, soruyu çözmek yerine şıklarda verilen değerlerin, soruda verilen
şartları sağlayıp sağlamadığı denenerek, cevaba daha çabuk ulaşılabilir. Bu tip
sorular,
•
•
•
•
•
•
.. kaç olabilir?
.. kaç gelebilir?
.. sağlayan değer kaçtır?
.. değeri kaçtır?
.. kaçtır?
.. aşağıdakilerden hangisidir?
gibi ifadelerle biter.
•
•
•
.. sağlayan değerlerin toplamı kaçtır?
.. sağlayan değerlerin çarpımı kaçtır?
.. sağlayan kaç değer vardır?”
gibi ifadelerle bitmez.
ÖRNEK 1:
Aslı ile annesinin yaşları farkı 26’dır. 4 yıl sonra annesinin yaşı, Aslı’nın yaşının 3 katı
olacaktır.
Aslı’nın şimdiki yaşı kaçtır?
A) 9
B) 10
C) 11
D) 12
ÇÖZÜM:
Biz soruyu “Aslının şimdiki yaşı şıklardan hangisidir?” biçiminde yorumlayalım ve A
şıkkını deneyerek başlayalım.
Aslının yaşı 9 olsaydı, yukarıdaki anlatılanları sağlar mıydı bir bakalım:
3
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
Eğer Aslı 9 yaşında olsaydı, annesi 35 yaşında olurdu. (Neden?) Bu durumda 4 yıl
sonra Aslı 13, annesi ise 39 yaşında olacaktı. Peki, 13’ün 3 katı 39 ediyor mu? EVET. O
halde cevabı ilk denemede tutturduk. Şanslı günümüzdeyiz.
ÖRNEK 2:
Hangi sayının 3 katının 5 eksiği 16’dır?
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
ÇÖZÜM:
Bu soru da seçeneklerden gidilerek yapılabilir.
Seçenekleri sırayla deneyelim:
A) 5’in 3 katı 15; 15’in 5 eksiği 10’dur. O halde A yanlıştır.
B) 6’nın 3 katı 18; 18’in 5 eksiği 16’dır. O halde B de yanlış.
C) 7’nin 3 katı 21 ve 21’in 5 eksiği 16’dır. Demek ki Cevap C.
3- Şık Eleme Yöntemi
Bazı soruların şıklarından bir ya da birkaçı, soru içerisinde verilen bir bilgiye dayanarak
ya da herhangi bir işlemin sonucunda elde edilen bilgi neticesinde rahatlıkla
elenebilir.
ÖRNEK 1:
Aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
i.
ii.
iii.
iv.
2 + 0 = 2
3 + 3 + 3 = 3
2 = 2 3 = 3
A) i ve iv
B) ii ve iii
ÇÖZÜM:
i maddesindeki işlemi yapalım:
C) i, ii ve iii
D) ii, iii ve iv
4
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
2 + 0 = 1 + 0 = 1 ve 1 2 olduğundan i maddesi yanlıştır. O halde i maddesini
bulunduran A ve C şıkları cevap olamaz. Böylece iki adet şıkkı elemiş olduk. O halde
cevap B ve D şıklarından biri.
Daha bitmedi..
Burada ii ve iii maddesi B ve D şıklarının ikisinde de bulunduğu için bu maddelere
bakmaya gerek yoktur. Yani iv maddesindeki işlemi yapmak, cevaba ulaşmak için
yeterlidir.
3 = 3∙ = 3 olup, 3 3 olduğundan iv maddesindeki yargı yanlıştır. Dolayısıyla
cevap B’dir.
ÖRNEK 2:
Yukarıdaki çarpma işlemine göre, 1. çarpan kaçtır?
A) 143
B) 145
C) 147
D) 197
ÇÖZÜM:
Soruda verilen bilgiye göre bize sorulan 1. çarpanın 4 katı 572 dir. 1. çarpanı bulmak
için 572’yi 4 e bölmeliyiz.
Ama durun bi dakka!..
4 ile kaçın çarpımı 2 ile biter, 3 ya da 8. O halde cevap 3 ya da 8 ile biten bir sayı.
Şimdi şıkları elemeye başlıyoruz.
A olabilir, B olamaz, C olamaz, D olamaz. Çok şanslıyız, cevap A.
5
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
4- Değer Verme Yöntemi
Bu yöntemde, sorudaki bilinmeyenlere, verilen şartlara uygun olacak şekilde keyfi
değerler verilir.
ÖRNEK 1:
, , ardışık üç tek sayı ve − ∙ − − olmak üzere,
ifadesinin değeri kaçtır?
A) −32
B) −8
C) 8
D) 16
E) 32
ÇÖZÜM:
= 1, = 3 ve = 5 alalım. Bu sayılar ardışık tek sayılardır ve Bu değerleri sorudaki cebirsel ifadede yazarsak,
şartını sağlarlar.
5 − 1 ∙ 1 − 3 4 ∙ −2
=
= 4 ∙ −2 = 16 ∙ −2 = −32
3 − 5
−2
Cevap A.
ÖRNEK 2:
Yukarıdaki çıkarma işleminde $ − % kaçtır?
A) 0
B) 1
C) 2
D) 3
ÇÖZÜM:
Kaçtan 6 çıkınca 9 eder, 15. Demek ki A=5 tir. Şimdi sıra C’yi bulmaya geldi.
4 rakamı az önce 3 e düşmüştü. 3 ten 7 çıkmaz. Peki, 13 ten 7 çıktı 6. Demek ki C=6.
6
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
O halde,
$ − % = 6 − 5 = 1 olur.
5- Bilgiye Dayalı Sorular
Bazı sorular, bilinen normal yollarla yapılmaya mahkûmdur. Biraz yorum, biraz da
pratik kural bilgisiyle kolayca çözülebilirler.
ÖRNEK 1:
21 − 19 tek sayı olduğuna göre aşağıdakilerden hangisi daima çift sayıdır?
A)
&
B) 2 − 7
C)
&'
D) − 4
E)
&'(
ÇÖZÜM:
Önce aşağıdaki kuralları bir inceleyelim ve soruda verilen bilgiyi yorumlayalım..
Kural:
)∙) =)
)+) =Ç
)∙Ç=Ç
)+Ç=)
Ç∙Ç=Ç
Ç+Ç=Ç
)+ = )
Ç+ = Ç
Ayrıca;
Çift sayılar her zaman 2’ye tam bölünürler ama sonuç için bir yorum getirilemez. Yani
sonuç tek de olabilir çift de.
Yorum:
21 − 19 tek sayı olduğuna göre 21 çift sayıdır. O halde çift sayıdır.
Şimdi şıkları inceleyelim:
(A) nın çift olduğunu biliyoruz ama sonuç için tek ya da çift denilemez. Tek de
olabilir çift de.
(B) 2 çifttir. Çiftten tek çıkarsa tektir.
(C) − 1 tektir. Tek sayılar 2’ye tam bölünmezler.
(D) Ç+ çift sayı olduğundan çifttir. 4 da çifttir. Çiftten çift çıkarsa, yine çifttir. Yani
cevap D’dir.
7
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
Diğer şıkkı incelemeye gerek kalmadığından incelemiyoruz. Yalnız zamanımız yeterli
ise bakmakta fayda var.
ÖRNEK 2:
%, ve ,% iki basamaklı doğal sayılardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi %, − ,%
farkına eşit olamaz?
A) 9
B) 18
C) 36
D) 48
ÇÖZÜM:
Kural:
%, − ,% = 9 ∙ % − ,
Yorum:
%, − ,% farkı, 9 ile çarpılarak elde edilen bir sayı olduğundan bu farkın 9 ile tam
bölünen bir sayı olması gerektiği anlaşılır. O halde seçeneklerde 9’a tam bölünmeyen
bir sayı aramalıyız.
Kural:
9 ile Tam Bölünme Kuralı: 9’a bölünecek olan sayıların rakamları toplanır. Rakamlar
toplamı 9 oluyorsa, sayının 9’a tam bölünen bir sayı olduğu anlaşılır.
Örneğin;
72 7 + 2 = 9 O halde 72 sayısı 9’a tam bölünür
385 3 + 8 + 5 = 16 1 + 6 = 7 O halde 385 sayısı 9’a tam bölünmeyen bir sayıdır.
Seçenekler incelendiğinde yanız 48’in 9’a tam bölünmediği görülür. Cevap D.
6- Đşlem Gerektirmeyen Sorular
Çok nadir de olsa bazı sorular için işlem yapmaya bile gerek yoktur. Bu sorular ya çok
kurnazca hazırlanmıştır ya da acemice hazırlandığından olacak şıkları yazarken pek
dikkat edilmemiştir.
ÖRNEK 1:
Bir annenin yaşı, iki çocuğunun yaşları farkının 9 katına eşittir. 3 yıl sonra annenin yaşı,
çocuklarının yaşları farkının 10 katına eşit olacağına göre, annenin şimdiki yaşı kaçtır.
8
TEST SORUSU ÇÖZME YÖNTEMLERĐ
A) 27
B) 29
C) 30
D) 31
ÇÖZÜM:
“Bir annenin yaşı, iki çocuğunun yaşları farkının 9 katına eşittir” ifadesinden annenin
yaşının 9’a tam bölünen bir sayı olduğu anlaşılmaktadır. Sadece A seçeneğindeki
sayı 9’a tam bölünmektedir. Cevap A.
ÖRNEK 2:
( ∙ ∙ - 0
∙ ∙ (
∙∙ -0
0
Olduğuna göre, x , y ve z ’nin işaretleri, sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir.
A) −, +, −
A) −, +, +
A) −, −, −
A) +, +, −
ÇÖZÜM:
Soruda verilen en alttaki bilgiye göre , ve nin ya hepsi de + işaretli ya da yalnız bir
tanesi + işaretli olmalıdır. Hepsinin de + olduğu seçenek yoktur. O halde yalnız bir
tanesi + dır. Bu bulguyu yalnızca A seçeneği sağladığından cevap A’dır.
KÜÇÜK BĐR NASĐHAT
Girdiğiniz test sınavı hangi sınav olursa
olsun, uzun süren bir çalışmanın ardından,
büyük gayretle çözdüğünüz birkaç soruyu,
çözemediğiniz soruların cevaplarını “Ya
tutarsa” gibi akıl almaz bir mantıkla,
netlerinizin sayısını artırmak maksadıyla
sallayarak ziyan etmeyin ki, emekleriniz
boşa gitmesin..