açlık testđ

Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Kliniği
AÇLIK TESTĐ
Test yapılmadan önce hastanın karnitin, açil karnitin analizi, idrarda organik asit analizlerini
içeren metabolik taraması tamamlanmış olmalıdır.
a) Endikasyon: Sebebi bilinmeyen hipoglisemi
b) Test süresi:
Alınan iyi bir öykü ile açlık toleransı ve hastanın yaşına göre belirlenir.
Yaş
Süre
<6 ay
8 saat
6-8 ay
12 saat
8-12 ay
16 saat
1-2 yaş
18 saat
2-7 yaş
20 saat
> 7 yaş
24 saat
Klinik belirtiler açısından dikkatli takip gerektiğinden gündüz mesai saatlerinde yapılmalıdır.
c) Hazırlık ve izlem
•
Kan örneklerinin kolay alınması ve gerektiğinde IV glikoz verilebilmesi için çift damar
yolu açık olmalıdır.
•
Test süresince hastanın klinik durumu yakın takip edilmeli ve kaydedilmelidir.
•
Hastanın su içmesi serbest bırakılmalıdır.
d) Laboratuar örnekleri:
Test başlangıcında:
• Stick ile hasta başında kan şekeri tayini (Saatlik KŞ takibine başlanır)
• Laboratuvarda kan şekeri, kan gazı, laktat
• Stick ile kapiller keton ölçümü veya serum keton varlığı
• Ek serum örnekleri ve o anda çalışılamayacak serum örnekleri hızla dondurulmalıdır
HĐPOGLĐSEMĐ SAPTANMASI HALĐNDE
Hipoglisemi Tanımı: Kapiller kan şekeri ≤ 45 mg/dl (< 26 µmol/l) veya klinik belirtiler (örn;
huzursuzluk, terleme) olduğunda
Kan tetkikleri:
• Stick ile hasta başı kapiller kan şekeri tayini
• Laboratuvarda kan şekeri, kan gazı, laktat, amonyak
• Stick ile kapiller keton ölçümü veya serum keton varlığı
• Đnsulin, kortizol, büyüme hormonu
• Karnitin, açil karnitin (Tandem MS)
• Đdrar kan amino asitleri
• Yedek serum örneği dondurularak saklanacak
Đdrar tetkikleri
• Organik asit
• Keton
• Yedek idrar örneği dondurularak saklanacak
***ÖRNEKLER ALINDIKTAN SONRA GLUKAGON TESTĐ YAPILIR. ****
Sonraki sayfaya geçiniz.
Oluşturulma Tarihi: 17.07.2013
Hazırlayan: Dr. İ.Esen
1. Revizyon 28.12.2015
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Kliniği
e) Glukagon Testi
Testin Uygulanması
• 30 mcg/kg glukagon (maksimum 1 mg) IV olarak uyguların.
• 15, 30, dakikalarda kan şekeri tayini
• Glikojen depo hastalığı şüphesi varsa kan laktat düzeylerinin tayini
Testin Yorumu
Normal şartlarda kan şekeri 30 dakika içerisinde 20–30 mg/dl’den fazla yükselir.
Yetersiz yükselme: Glikojen depo yetersizliği veya glikojenin glikoza dönüşümünde yetersizlik,
Glukoneogenez defekti
Glikojen depo hastalıklarında kan şekeri düşük kalırken laktat yükselir
Konjenital hiperinsülinizmde kan şekeri artışı normaldir
f) Test sonrası izlem
•
•
•
•
Hasta semptomatik ise IV glikoz, 2 ml/kg %10 Dextroz yavaş bolus şeklinde verilir.
Bolus 15–30 dakika sonra hasta halen semptomatik ise bolus tekrarlanmalı stick ile kan
şekeri kontrol edildikten sonra glikoz infuzyonu başlanmalıdır. Đnfüzyon hızı ve sıvı: 3–5
ml/kg/saat %10 Dekstroz (5–8 mg/kg/dakika glikoz eşdeğeri)
Hasta asemptomatik ise yemek sonrası karbonhidrat içeceği (şekerli su) verilmelidir.
Hastaya testten sonra oral alımı tolere edip etmediği gözlenmeli ve genel durumunun
stabil olduğundan emin olduktan sonra izlemden çıkarılmalıdır.
g) Test yorumu
Glikojen depo hastalığı, glukoneogenez
Hipoglisemi, yüksek laktat düzeyi ve ketozis:
bozuklukları, mitokondriyal
hastalıklar:
Hiperinsülinizm:
Hipoglisemi anında plazma insulin seviyesi > 2 IU/l veya glikoz/insülin oranı < 3
Adrenokortikal yetersizlik: Hipoglisemi anında plazma kortizol seviyesi < 18 mcg/dl
Yağ asidi oksidasyon veya ketogenez defekti:
Serbest yağ asidi ölçümü özelleşmiş laboratuarlarda yapılamaktadır. Yüksek serbest yağ asidi
konsantrasyonuna karşılık 3 hidroksibutirat düzeyinde yetersiz yükselme olması
Akçaağaç şurubu hastalığı: Alloizolösin yüksekliği
Oluşturulma Tarihi: 17.07.2013
Hazırlayan: Dr. İ.Esen
1. Revizyon 28.12.2015