JAVA DEĞİŞKEN VE OPERATÖRLER M.İLKUÇAR - [email protected] 1 JAVA Değişken : program içerisinde değeri dinamik olarak değişebilen yapılardır. Belirli bir tipi vardır. Bu yüzden tanımlandığı tipteki verileri kabul eder. Sabit : program içerisinde değeri değişmeyen yapılardır. Belirli bir tipi vardır. Bu yüzden tanımlandığı tipteki verileri kabul eder. Değişken ve Sabit ismi vermek kuralları : 1- İngiliz alfabesindeki 26 harf, (0-9) rakamlar ve “_” (alt tire) kullanılmalıdır. 2- Dilin kendi komutlarını (reserved word) değişken ismi olarak kullanılamaz. 3- ilk karakteri rakam olamaz 4- Harf, alt tire, rakamlar haricinde başka karakter kullanamaz. 5- en az 1 en çok 16383 karakter uzunluğunda olabilir M.İLKUÇAR - [email protected] 2 DEĞİŞKEN DOĞRU adi_soyadi vize1 _final devam x _ anastasmumsatsana YANLIŞ adi soyadi 1vize finalclass x+y @edu [email protected] NOT: Değişken ismi verirken içinde tutacağı veriyi çağrıştıracak isim verilmesi önerilir. Örneğin: adi, soyadi, vize, maas, ortalama, toplam M.İLKUÇAR - [email protected] 3 DEĞİŞKEN Değişken ismi verirken Macar Metodu (Hungarian Notation-Medhodology) : Değişken ismi, değişkenin tipini ve içerisinde barındıracak bilgiyi çağrıştıracak şekilde verilmesidir. Örneğin; değişkende vize bilgisi tutulacaksa; vize değeri de 0 ile 100 arasında bir sayı olabileceği bellidir. O halde vize bilgisi için uygun değişken verme kuralı şöyle olmalıdır: Tutulacak veri muhtevası : vize bilgileri Tutulacak veri değeri : 0- 100 arası tamsayı bir değer intVize vize cevap devam adi şeklinde verilmesi uygundur. yerine yerine yerine yerine int_vize char_cevap bool_devam string_adi veya veya veya veya intVize veya Vize_int charCevap veya Cevap_char boolDevam veya Devam_bool stringAdi veya Adi_string M.İLKUÇAR - [email protected] 4 CamelCase Notation (CamelCase Gösterimi) CamelCase Notation (CamelCase Gösterimi- Deve Vakası) : Değişkendeki her anlamlı kelimenin İlk Harfi Büyük harfle yazılır. UpperCamelCase and lowerCamelCase. int ogrenciSayisi; // lowerCamelCase: ilk Kelime küçük harf , diğer kelimelere büyük harfle başlar String adiSoyadi; // lowerCamelCase : ilk Kelime küçük harf , diğer kelimelere büyük harfle başlar String AdiSoyadi; // UpperCamelCase : Tüm Kelimeler Büyük Harfle Başlar JTextField tfAdiSoyadi = new JTextField (); AdiSoyadi = tfAdiSoyadi.getText(); String vizeNotu = JOptionPane.showInputDialog(null, "Mesaj", ""); JPanel panel= new JPanel(); JButton okButton = new JButton("OK"); panel.add(okButton); panel.add(tfAdiSoyadi); JFrame frame = new JFrame("Örnek"); frame.setDefaultCloseOperation(JFrame.EXIT_ON_CLOSE); frame.add(panel); frame.setSize(300, 200); frame.setVisible(true); M.İLKUÇAR - [email protected] 5 DEĞİŞKEN JAVA değişken tipleri : Sayısal Tamsayı byte short int long 128 64266 0 -344 Alfa sayısal Mantıksal Reel sayı float double 128.0 3.14 0.0 -0.34 String “A” “baba” “” “234” “@98” “3+4-5” Char ‘A’ ‘+’ ‘@’ ‘.’ ‘7’ M.İLKUÇAR - [email protected] boolean true false 6 Java değişken tipleri : Veri Tipi Kapladığı Alan Sınırları(alabileceği değerler) char 1 Herhangi bir ASCII karakter string - Karakter veya karakter topluluğu (alfasayısal ifadeler) boolean 1 true , false byte 8-bit signed -27 ile 27 -1 arası ( -128 ile 127)) short 16-bit signed -215 (-32768) ile 215 -1 (32.767) int 32-bit signed -231 (-2147483648) ile 231 -1 (-2147483647) long 64-bit signed -263 ile 263 -1 float 32-bit IEEE 754 (IEEE 754 reel sayı standardı) double 64-bit IEEE 754 Negatif aralık: -3.4028235 E +38 ile -1.4E-45 Pozitif aralık: 1.4 E -45 ile 3.4028235 E +38 Negatif aralık: -1.79 E +308 ile -4.9E-324 Pozitif aralık: 4.9 E -324 ile 1.79E +308 M.İLKUÇAR - [email protected] 7 DEĞİŞKEN Java da değişken tanımlama işlemi: int vize ; Bellek Modeli vize Değişkenin türü (tipi) Değişkenin adı int vize, final, odev, ortalama ; int vize=0, final=0, ortalama =0 ; NOT : Bir programda aynı isimde birden çok değişken veya sabit olamaz int vize; M.İLKUÇAR byte vize; // HATALI daha önce vize- [email protected] adında değişken tanımlanmış 8 JAVA Değişken tanımlama ve bellek modeli Değişkenlerin RAM daki durumu class Program { static void main (string [ ] args ) { int int double string vize = 70 ; final = 80 ; ort = vize *0.2 + final*0.8 ; adi=“Ali”; vize 70 final 80 ort 78 adi “Ali” } } • • Açılan küme parantezi ( { ) kadar, kapanan küm parantezi ( } ) olmalı Küme parantezleri al alta gelmeli. M.İLKUÇAR - [email protected] 9 JAVA Java da değişken tanımlama örnekleri: boolean cevap ; char devam=‘E’ ; float buce , maas, gelir, gider, blanco; string devam=“E”; string adi, soyadi, yanit=“E” ; Object butce =null; butce=258.154; System.out.println(" bütçe :"+ butce); butce="merhaba"; System.out.println(" bütçe :"+ butce); import java.util.Ramdom; Random r = new Random() ; import java.text.DateFormat; import java.text.SimpleDateFormat; import java.util.Calendar; DateFormat dateFormat = new SimpleDateFormat("yyyy/MM/dd HH:mm:ss"); Calendar cal = Calendar.getInstance(); System.out.println(dateFormat.format(cal.getTime())); M.İLKUÇAR - [email protected] 10 Java Tip Dönüşümleri : veriler farklı tipteki değişkenlerden başka bir değişkene aktarılmak istenebilir. Bu durumda yeni gideceği değişkenin tipine uygun olarak tip dönüşümü yapılmalıdır. string vize= “70” , final = “ 90”; double ort = Double.parseDouble(vize ) * 0.2 + Double.parseDouble( finali ) *0.8 ; int x = Integer.parseInt("25+75") ; // HATA String notu = String.valueOf( 65 ) ; String price = String.format ("%7.2f", 1234.0);// _ _ _1234.00 M.İLKUÇAR - [email protected] 11 JAVA String sicaklik= “Bugün Hava Sıcaklığı” + String.valueOf(27) + “ Derecedir” ; String sicaklik= “Bugün Hava Sıcaklığı” + 27 + “ Derecedir” ; 27 rakamı otomatik olarak kendinden önceki tip olan string’ e dönüştürülecektir. String sicaklik= “Sıcaklık ” + 27 + 13 + “ derecedir” ; // Sıcaklık 2713 dercedir String sicaklik= “Sıcaklık ” + (27 + 13) + “ derecedir” ; // Sıcaklık 40 dercedir M.İLKUÇAR - [email protected] 12 JAVA Paketleme (BOXING) : int ort = (int) 3.14; // 3 olur int n= 5/ 2 ; // 2 olur double x= 5/ 2 ; // 2 olur double x= 5.0/ 2 ; // 2.5 olur double x= 5/ 2.0 ; // 2.5 olur char c = (char) 65 ; // 2A olur int k= (int) c; // tekrar 65 olur M.İLKUÇAR - [email protected] 13 JAVA Açıklama (Remark) Operatörü; // veya /* ……. */ Açıklama yamak için kullanılır. Komut olarak işlem görmez. int x= 5 ; // x değişkenine 5 aktarılır // int y= 7 ; /* int x = 5 ; int y = 5 +8 ; string s = “Büyük beyinler fikirlerle ilgilenir. ”; */ M.İLKUÇAR - [email protected] 14 JAVA Java Operatörler Atama = ata (x=2;) += topla ata -= Çıkar ata *= çarp ata /= Böl ata %= >>= <<= Aritmetik + Toplama veya Birleştirme - Çıkarma * Çarpma / Bölme % Mod İlişkisel > >= < <= == != Mantıksal && || ! and OR Not M.İLKUÇAR - [email protected] Bit & ve | veya ~ değil ^ xor >> sağa kaydır << sola kaydır Unary ++ -- 15 JAVA int x = 5 ; x += 4 ; x %=2 ; x >>=1 ; // x ‘ 4 ekle. Yani x = x + 4; tür. // x ‘ deki değer mod 2 yapılır ve sonuç x’ e atanır. Yani x = x %2; // x ‘ deki değerin tüm bitleri bir kez sağa kaydırılıp sonuç x’ e atanır. boolean devam = true; string mail =”[email protected] ” ; char dogrumu = ‘e’ ; if ( x>5 ) ….. ; // x 5 ‘ den büyük ise if ( x>5 && x <10 ) ….. ; // x 5 ‘ den VE 10 ‘dan küçük ise if ( x>5 || x <10 ) ….. ; // x 5 ‘ den VEYA 10 ‘dan küçük ise if ( !(x>5) ) ….. ; // x 5 ‘ den büyük DEĞİLSE if ( x != null ) ….. ; // x null (hiç) ‘ den FARKLI ise int sayac = 0; sayac ++; ++ sayac ; int say = 0; say --; -- say ; M.İLKUÇAR - [email protected] 16 JAVA OPERATÖRLER: int x= 5 + 8; int k=5; x += 6; // x = x + 6; int m=k++; int y ; k m 6 5 y++ ; ++y ; // y = y + 1; int k=5; x++; ++x; x =x + 1; x += 1; int m=++k; //Hepsi aynı işi yapar k m 6 6 M.İLKUÇAR - [email protected] 17 JAVA OPERATÖRLER: if( x> 5) System.out.print(“A”); if( x> 5 && x<= 7) System.out.print(“B”); if( x != 3) System.out.print(“A”); if( harfnot==“DC” || harfnot==“DD”) System.out.print(“şartlı”); M.İLKUÇAR - [email protected] 18 Java & (AND) bitsel operatörü doğruluk tablosu AND ( & ) Doğruluk tablosu & 0 1 0 0 0 1 0 1 int z = 5 & 3; // 1 olur 5 -> 0 1 0 1 3 -> 0 0 1 1 ---------------------0 0 0 1 -> (1)10 Örn: x ’in üçüncü bitinin 1 olup olmadığını test etmek if( (x & 00100) > 0 ) ise x ‘in üçüncü biti 1 dir x -> b b b b b b 3 -> 0 0 0 1 0 0 -----------------------y -> b 1 ise y 1 olur, b 0 ise y 0 olur M.İLKUÇAR - [email protected] 19 JAVA | ( OR ) bitsel operatörü doğruluk tablosu OR ( | ) Doğruluk tablosu | 0 1 0 0 1 1 1 1 int x = 5 ; İnt y = 3 ; int z = 5 | 3; // 7 olur 5 -> 0 1 0 1 3 -> 0 0 1 1 ---------------------0 1 1 1 -> 7 M.İLKUÇAR - [email protected] 20 Java ^ (XOR) bitsel operatörü doğruluk tablosu XOR (^ ) Doğruluk tablosu ^ 0 1 0 0 1 1 1 0 int x = 5 ; İnt y = 3 ; int z = 5 ^ 3; // 6 olur 5 -> 0 1 0 1 3 -> 0 0 1 1 ---------------------0 1 1 0 -> 6 M.İLKUÇAR - [email protected] 21 JAVA ~ (NOT) bitsel operatörü doğruluk tablosu Değil (~ ) Doğruluk tablosu ~ ~1 0 ~0 1 int x = 5 ; int y = ~ x ; 5 -> 0 1 0 1 ~ 5 -> 1 0 1 0 -> 10 M.İLKUÇAR - [email protected] 22 java Örnek: Çıkarma işlemi kullanmadan x sayısından y sayısını çıkartınız? class Ornek { static void main(string[] args) { int x = 5; int y = 3; y = ~y; // y’ nin bitlerni ters çevir (complament) y += 1; // y ‘ ye 1 ekle int z = x + y; System.out.print( z ) ; // 2 yazar } 3-> 0 1 1 } 100 bitleri ter çevir 1 1 ekle + --------------101 ( - ) işaretli 3 sayısı 5-> 1 0 1 101 + -----------(0 1 0) 2 = ( 2 )10 M.İLKUÇAR - [email protected] 23 Java << Sola shift ( kaydırma) operatörleri int x = 3 ; int y = x << 2 ; // x ‘, iki kez sola kaydır 3 -> 0 0 1 1 ------------------------------0 1 1 0 -> değeri 6 , birinci sola kaydırma tüm bitler bir sola kayar 1 1 0 0 -> değeri 12 , ikinci sola kaydırma Not : Her sola kaydırmada sayı 2 ile ÇARPILIR. Örn. 3 değeri bir kez sola kaydırılırsa 6 eder. İki kez sola kaydırılırsa 12 eder. M.İLKUÇAR - [email protected] 24 Java ( >> ) Sağa shift ( kaydırma) operatörleri int x = 8 ; int y = x >> 2 ; // x ‘,i 2 kez sağa kaydır 8 -> 1 0 0 0 ------------------------------0 1 0 0 -> değeri 4 , birinci sağa kaydırma. Tüm bitler bir sağa kayar 0 0 1 0 -> değeri 2 , ikinci sağa kaydırma Not : Her sağa kaydırmada sayı 2 ile BÖLÜNÜR. Örn. 8 değeri bir kez sağa kaydırılırsa 4 eder. İki kez sağa kaydırılırsa 2 eder. M.İLKUÇAR - [email protected] 25 M.İLKUÇAR - [email protected] 26 SORULAR 1-Aşağıdaki değişken tanımlamalarından hangisi geçerli bir değişken tanımlamasıdır ? A) ortalama not b) case c) 2vize d) @facebook e)_w 2- x = x + 1; dengi olan ifadesine aşağıdakilerden hangisi olabilir? I- ) x++ ; II-) ++x ; III-) x+=1; A) I -II b) I c) III d) I-II-III e) I-IV 3- int x =4, y= 3; a) 0 b) 1 c) 2 int z =x & y; d) 3 e) 5 ise z nin değeri ne olur? 4- Aşağıdakilerden değişkenlerin hangisi macar yöntemine göre gösterilmiştir.? a) int vize b) int intVize c) int vize_1 d) int vint e) int Vize 5- string s = “\MYO\nBIL”; komutuna göre s değişkenin değeri ekrana yazdırılırsa nasıl bir çıktı veriri r? a) MYO\nBIL b) MYO c)Hata verir BIL 6- int x = ( 5 >=k) ? 8 : 9 ; komutuna göre k’ nın 5 değeri için x ‘in değeri nasıl olur ? A) x b) k c) 8 d) 9 e) 5 M.İLKUÇAR - [email protected] 27