19.yüzyıl ıslahatları

19. YÜZYIL
OSMANLI DEVLETİ
ISLAHATLARI
ABDÜLMECİT DÖNEMİ
Siyasi Gelişmeleri ve
Demokratikleşme Hareketleri
Milli benliğini
bulmayan milletler,
başka milletlere av
olurlar.
OSMANLI DEVLETİ
DAĞILMA DÖNEMİ
(1792 – 1922)
Bu dönem, Rusya’yla yapılan
Yaş Antlaşması’yla (1792) başlar,
saltanatın kaldırılması ile sona erer.
Saltanat süresi
(1839-1861)
ABDÜLMECİT DÖNEMİ
SİYASİ GELİŞMELERİ
1) Mısır Sorunu ve
Londra Konferansı (1840)
Hünkâr İskelesi Antlaşması
gereğince, Nizip Savaşı’nda yenilen
Osmanlı’ya, Rusya’nın yardım
etmesinden ve Mısır’da etkinliğinin
artmasından çekinen İngiltere “Mısır
Sorunu”nu çözmek için Londra
Konferansı’nı topladı. Konferansa
Avusturya, Rusya ve Prusya da
katıldı. Konferans sonrasında 1840
Londra Antlaşması imzalandı.
LONDRA ANTLAŞMASI (1840)
İLE
MISIR
SURİYE
GİRİT
Bu antlaşmayla
Mısır Osmanlı’da
kaldı, fakat yönetimi
Kavalalı Mehmetilk
Alikez
Paşa ve oğullarına
bırakıldı.
Osmanlı’ya
bağlı
bir
valiliğin
Mısır’ın Osmanlı’ya her yıl vergi vermesi
kararlaştırıldı.yönetimi
saltanata
Suriye,
Adana vedönüştürüldü.
Girit Osmanlı’ya
verildi.
2) Boğazlar Sorunu ve
1841 BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ
Hünkâr İskelesi Antlaşması’nın
süresi dolduğundan İngiltere
Rusya’nın yeniden anlaşma
yapmasını engellemek için
Londra’da bir konferans topladı.
1841’de Boğazlar Sözleşmesi
imzalandı.
1841 BOĞAZLAR
SÖZLEŞMESİ’NE GÖRE
Boğazlar, bu sözleşmeyle
Boğazlar
Osmanlı
egemenliğinde
kaldı.
uluslar arası bir statü kazandı.
Boğazlardan
savaşboğazlardaki
gemilerinin
Osmanlı’nın
mutlakkararlaştırıldı.
egemenliği sona erdi.
geçmemesi
Ruslar da
Hünkâr İskelesi Antlaşması’yla
elde ettiği ayrıcalıkları
kaybetti.
3) KIRIM SAVAŞI VE
PARİS ANTLAŞMASI
(1853-1856)
KIRIM SAVAŞI’NIN NEDENLERİ:
Rusya’nın Boğazlar Sözleşmesi’yle
kaybettiği ayrıcalıkları yeniden
kazanmak istemesi,
Rusya’nın Kudüs’teki Ortodokslara
yeni haklar verilmesini istemesi.
(Kutsal yerler Sorunu)
Rusya’nın savaşta üstün
gelmesini çıkarlarına ters bulan
İngiltere, Fransa ve Piyamento
Osmanlı’ya destek verdi ve Rusya
savaşı kaybetti. Rusların barış
isteği üzerine Paris Antlaşması
imzalandı.
PARİS ANTLAŞMASI
(1856)
1) Osmanlı Devleti bir Avrupa
devleti sayıldı
ve Avrupa
Bu durum
hukukundan
karar
Osmanlı’nın yararlanmasına
kendi topraklarını
verildi.
koruyamayacak kadar
2) Osmanlı’nın
bütünlüğü
zayıfladığınıtoprak
gösterir.
Avrupa devletlerinin güvencesi
altına alındı.
KIRIM
YARIMADASI
3) Karadeniz
tarafsız hale
Kırım
Savaşı’nda
Bu maddeyle
getirildi.
Osmanlı
ilk
kez
Osmanlı galipken,
4) Rusya
ve Osmanlı’nın
İngiltere’den
(1854)
mağlup devlet
Karadeniz’de donanma
dış borç
aldı.
durumuna
düşürüldü.
bulundurmamasına karar verildi.
ABDÜLMECİT DÖNEMİ
DEMOKRATİKLEŞME HAREKETLERİ
SALTANAT SÜRESİ
(1839-1861)
Tanzimat Fermanı (3 Kasım 1839)
2.Mahmut’un ölümünden sonra
oğlu Abdülmecit babasının ıslahat
hareketlerini devam ettirdi.
Mustafa Reşit Paşa
Tanzimat fermanına
Gülhane Hattıhümayunu da
denir.
Tecrübeli
bir
devlet
adamı
olan
Londra’daki elçilik görevinden
Hariciye
Nazırı Mustafa
Reşit
Paşa
dönen Mustafa
Reşit
Paşa,
devletin
Tanzimat,
yapılması
gereken
yenilikleri
birbir
içine düştüğü
bunalımın,
krizin
Arapça
bir
kelime sundu.
olup
program
halinde
padişaha
Tanzimat hareketiyle düzeltilebileceğini,
düzenlemeler,
düzeltmeler,
Tanzimat
Fermanı
denilen
buyaklaşma
Batı’yı ancak böyle ılımlı ve ona
ıslahat
anlamlarına
gelir.
program
Gülhane
Parkı’nda
eğilimiyle razı edebileceklerini
padişahın, sadrazamın,
düşünüyordu. yabancı
elçiliklerin ve halkın huzurunda
okundu.
1) Osmanlı’nın dağılmasını önlemek,
2) Batılı devletlerin azınlıkları
bahane ederek Osmanlı’nın iç
işlerine karışmasını engellemek,
3) Mısır ve Boğazlar sorununda
Batılı devletlerin desteğini
sağlamaktır.
Herkesin can, mal ve ırz güvenliği devlet
tarafından sağlanacak,
Herkes gelirine göre vergi ödeyecek,
Mahkemeler halka açık olacak ve hiç
kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak,
Herkes mülk edinme hakkına sahip
olacak ve bu hak devlet tarafından
korunacak,
Askerlik işlemleri belirli kurallara
bağlanacak ve gayrimüslimler de askerlik
yapacaktır.
Âgâh Efendi ile Şinasi tarafından 1860’ta
Şinasi tarafından 1862’de
Tercümanıahvâl gazetesi çıkarılmıştır.
Tasviriefkâr gazetesi çıkarılmıştır.
Padişahın yetkilerini kanunlarla
sınırlandıran ilk belgedir.
Osmanlı, hukuk devleti olma özelliği
kazandı.
Tanzimat Fermanı’nın ilânından
Anayasacılık
hareketinin
başlangıcı
Meşrutiyetin
ilânına kadar
kabul edildi.geçen döneme
Tanzimat
Dönemi
denir.
Padişahın
isteğiyle
yayınlandı.
Avrupalı devletlerin baskısı söz konusu
olmadı.
Tanzimat Dönemi’nde Yapılan
Yenilikler:
Mecelle,
1) Avrupa’ya gönderilen
öğrenci sayısı
Ahmet Cevdet Paşa’nın başkanlığında
arttırıldı.
bir Kız
bilimöğrencilere
kurulu tarafından
2)
eğitimhazırlanan,
görme hakkı
dayanağı İslâm dini olan, daha çok
tanındı.
Borçlar devletler
hukuku ve kısmen
de
3) Yabancı
tarafından
okullar
eşya ve Koleji,
yargılama
hukukunu
açıldı.(Robert
Galatasaray
Lisesi)
alan, aileilkvemedeni
miras hukukunu
4) içine
Osmanlı’nın
kanunu olan
MECELLEkapsamayan
hazırlandı.yasalardır.
(ÖN YÜZÜ)
(ARKA YÜZÜ)
5) İlk kâğıt para (kaime) bastırıldı.
6) Avrupa hukuk sistemi örnek
alınarak ceza ve ticaret kanunları
hazırlandı, mahkemeler kuruldu
7) Islahat Fermanı ilân edildi.(1856)
ISLAHAT FERMANI
(1856)
Tanzimat Fermanı’yla azınlıklara
verilen hakları yetersiz bulan
Avrupalı devletlerin isteği üzerine
Islahat Fermanı yayınlandı.
Islahat Fermanı’nın Amacı
1) Tanzimat’ta olduğu gibi
Osmanlı’nın dağılmasını engellemek,
2) Kırım savaşı sonrasında
Paris’te toplanacak konferansta
Avrupalıların azınlıkları bahane
ederek Osmanlı’nın iç işlerine
karışmasını engellemek.
Islahat Fermanı ile Hıristiyan ve
Musevîlere şu ayrıcalıklar tanındı.
1) Herkesin canı, malı ve ırzı
devlet güvencesindedir.
2) Vergiler herkesin gelirine göre
toplanacak, cizye vergisi ile iltizam
usulü kaldırılacaktır.
3) Din ve mezhep özgürlüğü
sağlanacaktır.
4) Okul, kilise ve hastane
açabileceklerdir.
Islahat Fermanı ile Hıristiyan ve
Musevîlere tanınan ayrıcalıklar
5) Patrikhaneler ıslah edilecektir.
6) Kilise aracılığıyla toplanan vergiler
kaldırılacaktır.
7) Hıristiyan ve Musevîlere küçük
düşürücü sözler söylenmeyecektir.
8) İşkence ve angarya yasaklanacaktır.
9) Devlet memuru olabileceklerdir.
10) Nakti Bedel ödeyenler
askerlik yapmayacaktır.
11) Mal ve mülk edinebilecek,
şirket ve banka açabileceklerdir.
12) Belediye ve il meclislerine üye
olabileceklerdir.
Islahat Fermanı’nın Özellikleri
Bu fermanla azınlıklara geniş
haklar verildi.
İlk defa azınlıklar il meclislerine
katılarak siyasal haklar elde etti.
İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Yararlı olması dileğimle…
Yararlanılan Kaynaklar
1) KPSS dergisi – Final Yayınları- 3. sayı
2) Tarih 10. Sınıf – MEB-2010