İşte memuriyet filcümle ve askerlik bilcümle bizde

Sorularlarisale.com
"İşte memuriyet filcümle ve askerlik bilcümle bizde
olduğu için, servetimizi israf eline verip neslimizi etrafa
saçıp zayi' ettik. Eğer öyle gitse idi, biz de elden
giderdik. İşte onların asker olması, zarurete yakın bir
maslahat-ı mürseledir. Hem de mecburuz. Mesalih-i
mürsele ise, İmam-ı Mâlik mezhebinde bir illet-i şer'iye
olabilir." İzah eder misiniz?
Osmanlı döneminde gayri müslimlerin asker ve memur olup olmaması tartışılmış ve
bunun dini açıdan durumu alimler tarafından değerlendirilmiştir. Üstad Hazretleri bu
paragrafta konu hakkında fikrini beyan ediyor ve gayri müslimlerin de asker ve
memur olmaları gerektiğini savunuyor.
Osmanlının en büyük yanlışlarından birisi, Müslümanları askerlik ve memurluk
sahasında istihdam edip ticaret, sanat ve sanayi alanlarını ihmal ile gayri
müslimlere bırakmıştır. Haliyle onlar zengin ve güçlü olurlarken, müslim teba
memur ve askerlik gibi hizmet sahasında telef olmuşlar ve savaşların çokluğu
yüzünden bitap düşüp yeterli gelişim ve terakki ivmesini sağlayamamışlar.
“İşte memuriyet filcümle ve askerlik bilcümle bizde olduğu için,
servetimizi israf eline verip neslimizi etrafa saçıp zayi' ettik.”(1)
cümlesi bu inceliğe işaret ediyor.
“İşte onların asker olması, zarurete yakın bir maslahat-ı mürseledir.
Hem de mecburuz. Mesalih-i mürsele ise, İmam-ı Mâlik mezhebinde
bir illet-i şer'iye olabilir.”(2)
Bu cümlede ise, işin hukuki ve fıkhi boyutu ele alınıyor. Yani gayri müslimlerin İslam
devletinde askerlik ve memurluk yapmalarının İslam hukuku açısından caiz olduğu
izah ediliyor.
Maslahat-ı Mürsele; şeriat tarafından ne itibar ve ne de iptal ve ilga edildiği
malum olmayan bir meselenin, maslahat üzere fakihler tarafından
hükümlendirilmesi ve gerekli görülme haline deniyor ki, şeriatın bir delili olarak
page 1 / 2
kabul edilmiştir.
Maliki mezhebi, şeriatın fikir beyan etmediği ve insanlığa da faydası zaruri olan bir
durumu, dinin vecibesi gibi görüyor ve bunu İslami açıdan yasalaştırıyor. Gayri
müslimlerin asker ve memur olma konusunda açık bir şer’i hükmün olmaması ve
onların askerlik ve memurluğunun zaruri bir maslahat olması, onların asker ve
memur olmasını hem gerekli hem de caiz yapar, denilmek isteniyor.
(1) bk. Münazarat, Sualler ve Cevaplar.
(2) bk. age.
page 2 / 2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)