ÇÖZÜMÜ 2 LİSANS GENEL YETENEK KPSS / GY - GK 1. 2. 3. 4. 5. Verilen parçada geçen “şiirle soluk alıp vermek” sözüyle anlatılmak istenen, “Yaşamda şiiri temel unsur hâline getirmek” tir. Parçada belirtilen ifadede “soluk alıp vermek” ifadesi mecazlı bir anlatıma sahiptir. Bu ifadeyle şiirle birlikte yaşamak, şiiri her zaman yaşamla iç içe tutmak anlamları verilmek istenmiştir. CEVAP: A Ek Bilgi: Özgün sözler, bir parçada kullanılan ve sadece kullanıldıkları parçada bir anlam kazanan kelime gruplarıdır. Bu tür sözler, tek başlarına kullanıldıklarında herkesçe bilinmez. Anlam, metindeki diğer ifadelerle bir değer kazanır. Kalıplaşmış sözler değildirler. Mecaz yani değişmece anlama sahiptirler. Anlatımı etkili kılarlar. Verilen parçada geçen “damardan bir roman" ifadesi ile anlatılmak istenen, romanın ilgi çekici, etkileyici olmasıdır. Diğer seçenekler, altı çizili ifadeyi tam olarak karşılamamaktadır. CEVAP: C Ek Bilgi: Altı çizili ifade sorularında, genellikle mecaz anlam söz konusu olduğundan doğru cevabı net bir şekilde bulmak için parçanın tamamına dikkat edilmesi gerekir. Verilen parçada neden – sonuç ilişkisi dördüncü ve beşinci cümlelerin arasında vardır. Dördüncü cümlede yazmanın başka insanlara ulaşmak olduğu vurgulanmış, bunun nedeni de beşinci cümlede verilmiştir. CEVAP: E Ek Bilgi: Neden – sonuç ilişkisi bir sonucun nedeninin yani gerekçesinin ortaya konduğu yargılardır. Bu tür yargılar bir cümlede olabileceği gibi iki cümle arasında olabilir. Neden – sonuç ilişkisinde sonuç bölümünde de neden bölümünde de verilen yargılar gerçekleşmiş yani sonuçlanmıştır. Verilen metnin I. cümlesinde anlamı etkili kılmak için dilenci ifadesiyle mecazlı anlatım yapılmıştır. II. cümlede I. cümlede ortaya konan yargının açıklaması yapılmıştır. III. cümlede bir 1950 kuşağının zihniyetine ve temsilcilerine yapılan dışlamadan söz edilmiştir. V. cümlede bir öykü türünün oluşturduğu olumlu bir durum vurgulanmıştır. IV. cümlede ise bir olgunun gerçekleşmemesinin yol açtığı sorunlara değinilmemiştir. CEVAP: D Ek Bilgi: Numaralanmış cümlelerin anlam özelliklerini belirleme sorularında seçeneklerde ortaya konan ifadelere dikkat edilmeli, bu ifadeler iyice belirlenmeli, her bir seçenek, yöneldiği cümleyle ilişkilendirilerek çözüme gidilmelidir. Verilen parçada I. cümlede şiirin tanımı yapılmıştır. III. cümlede şiir yazmadaki zorluğa değinilmiştir. IV. cümlede “hızlı değişimle karşılaştırılırsa kendi doğrultusundaki şiirin değişmediği sanılır” ifadesinde bir koşul ilişkisi kurulmuştur. V. cümlede öznel değerlendirme yapılmıştır, ortaya konanlar kanıtlanamaz. II. cümlede ise ozan olabilmenin şartı ortaya konmamıştır. Bu cümlede özgün şiirin çevirisinde bir şairin şiirin yapısına önem vermesinin olumlu sonuçları ortaya konmuştur. CEVAP: B Ek Bilgi: Öznel değerlendirmeler, kişisel yorum içerir. Kanıtlanması mümkün olmayan değerlendirmedir. 6. Verilen parçada I. cümlede öznel bir yargı ortaya konmuştur. Bu cümlede ortay konan yargılar görecelidir, ispatlanamaz. II. cümlede, bir belirleme yani tespit yapılmıştır. III. cümlede eğlenceli olma merakı ve edebiyatın okuru eğlendirmesi görüşleri doğru bulunmamıştır. IV. cümlede anlaşılırlığı sağlamak için “sabah kahvaltısında bol kremalı bir pasta yemek” ifadesiyle mecazlı bir anlatıma başvurulmuştur. V. cümlede genelleme söz konusu değildir CEVAP: E Ek Bilgi: Saptama, bir durum ya da bir olayla ilgili tespit içeren yargılar şeklinde karşımıza çıkar. Nesnel de olabilir öznel olarak da düşünülebilir. Deneme Sınavı – 2 10. Parçadaki “UNESCO’nun Evliya Çelebi Yılı ilan ettiği 2011, ünlü seyyahın yazdıklarını ve onun hakkında yazılanları hatırlamak için bir fırsat…” cümlesinde üç nokta işareti yanlış kullanılmıştır. Bu cümle eksiltili cümle değildir. Cümlenin yüklemi şudur: “ --- bir fırsat(dır)”Bu işaretin yerine nokta konmalıydı. CEVAP: B Ek Bilgi: Üç nokta işareti, bitmemiş cümlelerin sonuna konan bir işarettir. Bir cümlenin sonuna üç nokta işaretinin konabilmesi için cümlenin dil bilgisi açısından yükleminin olmaması gerekir, bu tür cümleler de eksiltili cümlelerdir. 11. Parçadaki “Belli ki bu öyküyü kendi iç dünyasında yaşatmış ve büyütmüş.” cümlesi ögelerine şu şekilde ayrılır: Bu öyküyü kendi iç dünyasında 7. 8. 9. Zarf T. Belirtili Nesne Dolaylı tümleç Verilen parçada V. cümlede yetkililerin bazı önerilere dikkat ettikleri zaman gelecekte eserlerle ilgili hüküm verirken daha sağlıklı kararlar vereceklerine dair net bir görüş dile getirilmiştir. CEVAP: E Ek Bilgi: Kesinlik bildiren cümlelerde "hiç, asla, kesinlikle, kuşkusuz" gibi ifadelere yer verilir. Bu ifadeler, verilen yargının kesinliğini artıran ifadelerdir. Metindeki altı çizili sözcükler incelenirse “çoğunluğu” sözcüğünde iki ünsüz yumuşamasının olduğu görülür. Sözcük “ çok – un- luk – u” biçiminde ek ve köklerine ayrılır. Bu sözcüğün kökü “çok”tur. Sözcük sert bir ünsüzle bitip ünlüyle başlayan bir ek aldığı için “-k” ünsüzü, yumuşayarak – ğ” olmuştur. Ayrıca sözcüğe gelen “-lük” eki de yumuşamaya uğramıştır. CEVAP: B Ek Bilgi: Ünsüz yumuşamasına ünsüz değişmesi de denir. Türkçede sert ünsüzlerle biten sözcük kök, gövde ya da ekleri kendilerinden sonra ünlü gelince yumuşarlar. Sert ünsüzlerden “p, ç, t, k” ünsüzleri “b, c, d, g, ğ” biçimine dönüşürler. I.cümledeki “yada” bağlacı “ya da” biçiminde ayrı yazılmalıydı. II. cümlede “kuramlarda” sözcüğündeki “de” bağlacı ayrı yazılmalıydı. IV. cümlede “gelirgeçer” ikilemesi ayrı yazılmalıydı. V. cümledeki “keşf edilmeyi” sözü bitişik yazılmalıydı. III. cümlede bir yazım yanlışı yoktur. CEVAP: C Ek Bilgi: Yazım kuralları yazıda uyulması gereken kurallardır. Türkçede bağlaçlar ayrı yazılır. “de” bağlacı bağlaç olduğu için ayrı yazılır. İkilemeler her zaman ayrı yazılır. Yardımcı eylemlerle oluşan sözcüklerde ünlü düşmesi veya ünsüz türemesi varsa bu tür sözcükler bitişik yazılır. 3 yaşatmış ve büyütmüş Yüklem Yüklem Parçanın ilk dört cümlesi için verilen bilgiler doğrudur. Beşinci cümle iki yüklem ve dolaylı tümleç değil, belirtili nesne, dolaylı tümleç ve iki yüklemden oluşmuştur. CEVAP: E Ek Bilgi: Bir cümle ögelerine ayrılırken sorulara geçilmeden önce cümle kurallı bir hale getirilir, önce yüklem bulunur, tüm sorular yükleme sorulur. Zarf tümlecinin sorusu “ ne zaman, nasıl, niçin, neden”, belirtili nesnenin sorusu “ neyi, kimi”, dolaylı tümlecin sorusu “ neye, neyde, neyden, nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden”dir. 12. “Abartılmamış bir yazardır. “ cümlesinde “ yazardır” sözcüğündeki “-dır” eki ek eylemdir. “Şöhretinin karşılığını her okuyuşta bitmeyen insan sevgisi ve insancılığıyla armağan eder.” cümlesinde “ve” sözcüğü bağlaç,” “ile” sözcüğü edattır. “İnsanı onun kadar alaya alarak yücelten kim vardır” cümlesinde “onun” sözcüğü kişi zamiri, “kim” sözcüğü soru zamiridir. “Okunması kolay bir yazardır o. Fakat attığı tokatları doktor çekiçleri gibi sinirleri ölmüş dizlerde ilkin pek hissedilmese de yavaş yavaş duvarlara yansıyan seslerden kulak içlerine, oradan da ruha yayılır.” cümlesinde ise “kulak içleri”, “doktor çekiçleri” öbekleri isim tamlamasıdır. Bu cümleler için verilen bilgiler doğrudur. “Okur her yaşta ve çağda, karda kışta dışarıda kalmış serçeler gibi kırıntılar bulabileceği gibi yüksek gökdelen katlarında, uzun süreli uçak yolculuklarında da kendisini bulacaktır.” cümlesinde “kalmış” ve “bulabileceği” sözcükleri sıfat-eylemdir, bu cümlede tüm eylemsi türleri kullanılmamıştır. Bu cümle için verilen bilgi yanlıştır. CEVAP: D Ek Bilgi: Eylemsilere fiilimsi de denir. Üç tür eylemsi vardır. Bunlar ad-eylem, sıfat-eylem ve zarf-eylemdir. Ad eylemler “-ma, -ış, -mak”, sıfat eylemler “-an, -ası, -mez,-ar, -dik, -ecek, -miş”, zarf eylemler “-ıp, -arak, -ken, -dikçe, -alı” eklerini alırlar. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 13. 14. 15. Verilen parçada sözü edilen kitap dizisiyle ilgili geçmişe yönelik bilgi veren bir içeriğe sahip olması, zorluklara oluşturulan bir niteliğe sahip olması, didaktik bir niteliğe sahip olması, tarihî bir döneme ışık tutması gibi nitelikler verilmiştir. Parçada Turgut Çeviker’in mizah alanındaki ilk çalışması olduğuna değinilmemiştir. CEVAP: C Ek Bilgi: Paragraf sorularında metinde ele alınan bir sanatçı ya da yapıtla ilgili bilgilerin veya özelliklerin sorulması durumunda metin dikkatlice okunmalı, seçeneklerde ortaya konan yargıların parçada olup olmadığına dikkatlice bakılmalıdır. Verilen parçada “Yaratıcı yazının başlangıç döneminde çekilen irili ufaklı sıkıntıları hafifletmek için hemen hep birilerine el uzatılır.” ifadesindeki irili ufaklı sözü ikilemedir."...birilerine gerek duyuyorsunuz." "... okuyup yazmanız gerekli?" ifadeleri ikinci kişili anlatıma örnektir. " Ne yazdığınızı anlayabilmek, karşınızda duran metne yabancılaşıp onu bütün ögeleriyle soyutlayıp değerlendirebilmek için kaç yıl okuyup yazmanız gerekir? Bilen var mı?" cümlelerinde sorulara bağlama yapılmıştır. "Enis Batur ne güzel aktarıyor: “İdil Biret, yetenekle çalmaya gönül indirmediği için, Ligeti’nin 1 dakika 40 saniyelik bir parçasını günde 12 saatten tam bir buçuk ay çalışmış. Yüzerken, yolda yürürken çalışmayı sürdürüyormuş kafasında, piyanosundan uzak kaldığında bile parmakları rahat durmazmış," diye de anlatıyor." cümlelerinde tanık göstermeden yararlanmıştır. Parçada betimleyici anlatım yapılmadığı için betimleyici ögelerden yararlanılmamıştır. CEVAP: E Ek Bilgi: Betimleyici anlatımda betimleyici ögelerden yararlanılır. Bu ögeler varlıkların ayırt edici yönlerini ortaya koyan niteleme sıfatları, duyu organlarıyla algılanabilen ayrıntılardır. Betimleyici anlatım, sözcüklerle resim çizme sanatıdır. Verilen parçada “ben anı kitaplarını, o kitaplarda sözü edilen kişilerden soyutlayarak okurum. Nedeni şu: O kişilerin kim olduğu önemli değildir---Asıl önemli olan, anı yazarının o kişilerin adının karıştığı olaylara, o tarih kesitine nasıl yaklaştığıdır” ifadeleriyle anı türündeki kitaplarda önemli olanın ele alınan kişilerin değil yazarın gerçeği ele alışı vurgulanmak istenmiştir. Bu nedenle parçanın ana düşüncesi “Anı kitaplarında önemli olan anlatılan kişiler değil anı yazarının gerçekliğe nasıl ele aldığıdır.” yargısıdır. CEVAP: A Ek Bilgi: Ana düşünce, bir paragrafta yazarın ele aldığı konu aracılığıyla anlatmak istediği asıl düşüncedir. Yazarın vurgulamak istediği bu düşünceyi bulmak için paragraf iyi okunmalı ve “Yazar, bu parçada ne anlatmak istemiş?” sorusu sorulmalıdır. 16. 17. Parçada geçen “Selim İleri’nin konularıyla, yaklaşımıyla, üslubuyla fevkalade kendine özgü bir dünyası vardır.” cümlesinde A seçeneğine, “Onun hayatın ve eşyanın ayrıntılarına, bu ayrıntılardaki nüanslara, değişimlere, deyim yerindeyse ayrıntıların şiirine yönelik duyarlı dikkati belirleyici unsurdur, bana kalırsa.” cümlesinde B seçeneğine, “O, hayatı ayrıntılardaki yansımalarında yakalar ve yansımalar arasında çağrışım köprüleri kurar.” cümlesinde C seçeneğine, “Roman sanatına getirdiği yaklaşımlar da onu usta payesine oturtmuştur.” cümlesinde E seçeneğine değinilmiştir. Parçada Selim İleri’nin şiir türünde önemli yapıtlar verdiğine ve şair olduğuna yönelik bir veri yoktur. CEVAP: D Ek Bilgi: Yardımcı düşünceler, bir paragrafta birden fazla sayıya sahip düşüncelerdir, parçanın her yerinde bulunabilirler. Bunlar, parçanın ana düşüncesini destekleyen düşüncelerdir. Soru kökü “değinilmemiştir” olan soru tiplerinde seçeneklerde verilenlerin parçada yer alıp almadığına tek tek dikkatlice bakılmalıdır. Parçada yer alan “Polisiye okuma zevkini büyükbabam sayesinde edinmiştim.” cümlesinde D seçeneğine, “Dedektifin uğraştığı konudaki sosyal ilişkiler sistemi, sınıfsal katmanlar dedektiflik romanlarında daha fazla öne çıkar oldu.” cümlesinde C seçeneğine, “Ben de eserlerimi bu bakış açısıyla kaleme aldım.” cümlesinde A seçeneğine, “Polisiye romanın ülkemizde gelişiminde yabancı yazarların etkisini bu açıdan yadsıyamam.” cümlesinde E seçeneğine değinilmiştir. Parçada “Arsen Lüpen’in, Sherlock Holmes ve Mike Hammer’in en iyi polisiye roman yazarları olduklarına” değinilmemiştir. 19. CEVAP: D Ek Bilgi: Ana düşünce parçanın başında, ortasında ya da sonunda yer alabilir. Ancak paragrafların büyük çoğunluğu tümevarımlı paragraf olduğu için ana düşünce genellikle sonuç cümlelerinde yer alır. 20. Ek Bilgi: Parça ikiye ayrılmak istendiğinde cümlelerde bağlayıcı unsur olup olmadığına ya da cümleler arasında neden-sonuç gibi anlamsal ilişkilerin bulunup bulunmadığına da dikkat edilmelidir. 21. CEVAP: B Parçanın ilk cümlesi olan “Edebiyat eleştirisini geniş manasıyla düşünürsek var derim.” cümlesi “Edebiyatımızda gerçek anlamıyla edebiyat eleştirmeni sizce var mı?” sorusuna verilecek en uygun yanıtın başlangıç cümlesidir. Ayrıca ilk cümleden sona gelen cümlelerde gerçek edebiyat eleştirmenleriyle ilgili ayrıntılar içermektedir. CEVAP: C Ek Bilgi: Bir soruya karşılık gelebilecek bir paragrafta ilk cümle istenen sorunun ana düşüncesini ve konusunu içerecek bir niteliğe sahip olmalıdır. 4 Verilen parçadaki dördüncü cümle olan “Dil ve yazının insan yaşamında bu denli önemli bir yere sahip olmasına karşın, bilgi ve iletişim çağı 21. yüzyılda hâlâ çözümlenememiş veya kısmen çözümlenebilmiş eski yazı ve diller vardır ki bu, bir anlamda bir çelişki gibi görünebilir.” cümlesinden itibaren ikinci bir paragrafa geçilebilir. Parçanın ilk üç cümlesinde yazının icadı ve gelişimi konu edilmiştir. Dördüncü cümleden itibaren de henüz çözülememiş yazılardan söz edilerek konu değiştirilmiştir. CEVAP: D Ek Bilgi: Yardımcı düşünce, ana düşüncenin bulunmasını sağlayan, onu ortaya çıkaran düşüncelerdir. Bu nedenle yardımcı düşünce, kapsadığı ifade bakımından ana düşünceden geniş olamaz. 18. Verilen parçada asıl anlatılmak istenen “Yayıncıların temel ilkelere ve doğrulara kesin uyması gerekir.” yargısıdır. Bu yargı, özellikle parçanın son cümlesinde net biçimde verilmiştir. Verilen parçada boş bırakılan yere getirilebilecek cümle “Peki, bu denli ufku olmayan bir edebiyatın, kısırlığından kurtulması nasıl mümkün olabilir?” cümlesidir. Boşluktan önceki cümlede evrensel çapta az eser verildiğinden söz edilmiştir. Sonraki cümlede de bir öneride bulunulmuştur. Boşluğa getirilecek cümlede de “kısırlıktan kurtulması nasıl mümkün olur” denmiştir. CEVAP: B Ek Bilgi: Bir paragrafa cümle eklemede parçanın bölümlerinin özellikleri göz önüne alınır. Gelişme bölümüne cümle eklemede eklenecek cümlenin öncesi ve sonrasına bakılır. Boş bırakılan yere getirilecek cümlenin konu, anlam ve anlatım yönünden uyumlu olması gerekir. 22. Parçanın dördüncü cümlesinden itibaren çocuklara yönelik eserlerin özelliklerinden ve bu eserlerle ilgili yapılması gerekenlerden bahsedilmiştir. CEVAP: C Ek Bilgi: Bir parçayı ikiye bölme sorularında numaralanmış cümleler yokmuş gibi parça bir kez okunur. Sonra parçada konu değişiminin nerde yapıldığı bulunur. Konunun değiştiği yer, parçanın bölüneceği yerdir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 23. Verilen cümlelerden anlam ve anlatım uyumuna bakılarak bir paragraf oluşturulsa doğru sırlama şöyle olur: I. Gezi edebiyatı dendi mi edebiyat tarihlerimiz ancak kısa bir bölümle yetinir. II. Gezip tozmayan kişiler miyiz ya da yazarlarımız gezip tozdukları yerleri kaleme mi getirmekten uzak durmuşlar, ayrıca üzerinde durulmaya değer. III. Ben, yola çıkmaktan ürkenler arasındayım, bırakın yabancı ülkeleri, iç geziler bile beni ürkütür. IV. Evin kapısını kapatırken İstanbul’dan ayrılacaksam içim ürperir; Sanki Jules Verne’nin seksen günlük yeryüzü gezisine çıkıyorum! V. Oysa yolculuk kitaplarını, işte örnekse Jules Verne’ninkini, egzotik ülkelerde geçen başka romanları, doğrudan doğruya gezi edebiyatının verimlerini çok severek okurum. Sıralama böyle olunca I. cümle, parçanın son cümlesi olur. 25. I. “Tesadüfler” adeta bir fotoğraf albümü gibi. II. Birbirinden farklı hayatlara sahip insanların hayatlarından bir anın, olayın fotoğrafları var bu öykülerde. III. Bu insanlar bir cerrah, evlere temizliğe giden bir kadın, garson çocuk ya da komiser de olabiliyor. IV. Kitaba adını veren tesadüfler, kahramanların hayatını derinden etkilediği gibi, sıradan bir sona da ulaşabiliyor. V. Yani tesadüfün büyüklüğüne göre değişiyor her şey. 26. Verilen parçada Mehmet Akif Ersoy’un Genç kuşağın öncüsü olarak kabul edildiğine değinilmemiştir.“Bir şair olarak Akif, Türk şiir sanatına ilerlemeler kaydetmiştir.”cümlesinde B seçeneğine, “Çağdaşı Fikret’le düşünceleri tamamen karşıt olmasına rağmen biçimsel yönden aralarında müthiş bir benzerlik vardır.” cümlesinde A seçeneğine, “Akif’in şiirlerinde de dize bütünlüğü kırılmış, nazım nesre yaklaştırılmış ve şiir birkaç dizeden oluşan cümleler halinde yazılmıştır. Hatta bazen bir dizede karşılıklı konuşma şeklinde birkaç cümle bile kullanılmıştır.”cümlesinde D seçeneğine, “Realist bir biçimde anlattığı olaylar, karşımıza getirdiği canlı tablolar gerçekte yaşanan acı gerçeklerdir.”cümlesinde de C seçeneğine değinilmiştir. Tarih ve geometri kitaplarından ikişer tane olduğundan ve birer taneleri sekizinci ve yedinci sıralarda bulunduğundan ilk ve son sırada bulunan kitaplar matematik ya da vatandaşlık kitapları olmalıdır. (İlk ve son sırada aynı derse ait kitaplar bulunmalıdır.) 28. Rafın sağdan ilk kitabı tarih kitabı olmayacağından sağdan ikinci sıradaki kitabı da geometri kitabı olamaz. Ek Bilgi: Her tarih kitabının bir solunda geometri kitabı olmalıdır. 29. Öncüllere ve soruda verilen koşula göre aşağıdaki iki sıralamanın gerçekleşme olasılığı vardır. 1 2 3 4 V M M C V G T C 5 6 7 8 9 10 G T G T M V M M G T M V Tabloda görüldüğü gibi her iki durumda da soldan dokuzuncu sırada matematik kitabı bulunur. CEVAP: E Ek Bilgi: Bir ifadenin kesinlikle doğru olması için her durumda doğru olması gerekir. CEVAP: E Ek Bilgi: Yardımcı düşünce sorularında doğru çözümü kolaylaştıran yöntemlerden biri, eşleştirme yöntemidir. Bu yöntemde parçadaki cümleler seçeneklere eşleştirilir, doğru cevap bu şekilde bulunur. 27. CEVAP: C Parçada “Yazılarında en az sözcükle en çok şeyi anlatma ilkesine bağlı kalıyor. Gerektiği yerde gerektiği kadar sözcük…” cümlelerinde yazarın özlü bir anlatıma sahip olduğu belirtilmiştir. Ek Bilgi: Paragraftaki cümleler sıralanırken cümlelerdeki, varsa, bağlaçlara ve cümleler arasındaki ilişkilerine de bakmak doğru cevabı buldurmada yardımcı olabilir. Ek Bilgi: Özlülük, bir anlatımda yeterli sözcük kullanmak, anlatımın duruluk ilkesine uymaktır. Özlü bir anlatımda gereksiz sözcük yoktur. Sıralama böyle olunca yer değiştirmesi gereken iki cümle III. ve IV. cümlelerdir. Her geometri kitabının bir sağında tarih kitabı bulunduğundan ve sekizinci sırada tarih kitabı olduğundan yedinci sırada geometri kitabı bulunmalıdır. CEVAP: D CEVAP: A Verilen cümlelerden anlamlı bir parça oluşturulurda doğru sıralama şu şekilde olur: 28. – 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız. CEVAP: C Ek Bilgi: Paragraftaki sonuç cümlesi, özet niteliğindeki özlü düşüncelerdir. Bu cümle aynı zamanda ana düşünceyi ve konuyu da içermelidir. Sonuç cümlesinden sonra herhangi bir cümle gelmeyecek biçimde bir kurgulanış söz konusudur. Ayrıca sonuç cümlesi, kendisinden önceki cümleyle de anlam ve anlatım açısından uyumlu olmalıdır. Ek Bilgi: Bir paragrafın giriş, gelişme ve sonuç bölümleri vardır. Cümle yerleri karıştırılarak verilen sorularda paragraf düzenlenirken hangi cümlenin giriş cümlesi, sonuç cümlesi olduğu belirlenir. Sonra anlam ve anlatıma uygun olarak gelişme cümleleri belirlenir. 24. Verilen parçadaki boşluğa “ama buna hayıflanmak da doğru değil.” yargısı getirilebilir. Parçada edebiyatımızdaki gelişmeler konu edilmiş, parçanın sonunda da yazarların okurun gündeminde bulunmadığından söz edilmiştir. Parçanın sonuna konu, anlam ve anlatım uyumu yönünden C seçeneğindeki yargı getirilebilir. CEVAP: B 5 30. Öncüllere ve soruda verilen koşula göre aşağıdaki iki sıralamanın gerçekleşme olasılığı vardır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 V G T C M M G T M 10 V M G T C V V G T M M Tabloda B, C, D ve E seçeneklerinin doğru olma ihtimallerinin olduğu görülür. Fakat tablonun her iki satırında görüldüğü gibi her vatandaşlık kitabının bir sağında geometri kitabı bulunmamaktadır. CEVAP: A Ek Bilgi: Bir ifadenin kesinlikle yanlış olması için doğru olma ihtimalinin kesinlikle bulunmaması gerekir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 31. 36. x = 5 + 1 ve y = 5 – 1 olduğundan x+y = x.y ( 5 + 1) . ( 5 – 1 ) = Ç T b = 6x – 4 ⇒ b çift sayı olur. 2 5 5 –1 Ç 2 5 = 4 Aralık ayında pazartesi günleri salı günlerinden fazla ise ayın son günü olan 31 Aralık pazartesi günü olmalıdır. Geriye doğru sayıldığında 27 Aralık perşembe günü olur. CEVAP: B Ç Ek Bilgi: Ayın ilk günü pazartesi olarak düşünülseydi pazartesi ve salı günlerinin sayılarının eşit olacağına dikkat edilmelidir. Buradan a + b – 1 ifadesi çift olur. 5 bulunur. 2 = 40. a = 8x + 3 ⇒ a tek sayı olur. 5+1+ 5 –1 T Ç CEVAP: B T CEVAP: D Ek Bilgi: (a + b) . (a – b) = a2 – b2 dir. 1 Ek Bilgi: 2 = olduğundan çift bir 2 sayının negatif tam sayı kuvvetlerinin sonucu çift sayı değildir. –1 32. 40.10 40 + 0, 05.10 43 = 12.10 41 – 0, 3.10 42 = 40.10 40 + 50.10 40 12.10 41 – 3.10 41 10 40 . (40 + 50) 10 41 37. 2097 sayısı incelenirse 90 = 10.9 = 1 bulunur. CEVAP: A Ek Bilgi: 0, 05.10 43 = 0, 05.10 3 .10 40 9 = bulunur. 7 34. 1923 3 – 1 1923 2 + 1924 = = 38. (1923 – 1) . (1923 2 + 1923.1 + 1) 1923 2 + 1924 1922. (1923 2 + 1924) CEVAP: C 3 3 2 2 3 3 2 2 Ek Bilgi: a – b = (a – b) . (a + a.b + b ) 35. x 39. 5 + 1 > –x + 5 > – 7 + 5 6 > 5 – x > –2 6 5 – x –2 > > 2 2 2 3 > y > –1 olur. Bu eşitsizliği sağlayan y tam sayıları 0, 1 ve 2 olup 3 tanedir. CEVAP: A Ek Bilgi: Bir eşitsizliğin her tarafı negatif bir sayı ile çarpılırsa eşitsizliğin yönü değişir. 42. Bu kümenin elemanlarıyla oluşturulan alt kümelerin elemanlarının toplamı f(x) = x2 + x – 1 olduğundan a + b = (a + b) . (a – a.b + b ) f(x + 1) = (x + 1)2 + (x + 1) – 1 ⇒ x = 7 . y + 6’dır. ve en az T({1}) = 1, = x2 + 2x + 1 + x + 1 – 1 en çok = x2 + 3x + 1 y 7 1 > –x > – 7 Özel sayı tanımına dikkat edilirse 1. ile 8. , 2. ile 7. , 3. ile 6. ve 4. ile 5. basamaktaki rakamların toplamının 9 olması gerektiği görülür. O halde tüm rakamların toplamı 4 . 9 = 36 bulunur. CEVAP: C Ek Bilgi: Özel sayı tanımına dikkat edilirse özel sayıların basamak sayılarının çift sayı olması gerektiği görülür. 1923 2 + 1924 = 1922 bulunur. –1. (–1) > –1.x > –1.7 3018 ≠ 1896 olduğundan 1896 özel sayı değildir. CEVAP: C a c a.d " b.c " = olur. b d b.d –1 < x < 7 Ek Bilgi: 1896 sayısı incelenirse 9 – 1= 8 _ b b 9 – 8 =1 b ` L = 8103 & M = 3018 9 – 9=0 b bb 9 – 6 = 3a c Ek Bilgi: –4 + 3 < x < 4 + 3 CEVAP: B 8+1 8 –1 4 1 – m= 5 10 10 10 (2) (1) 9 10 = $ 10 7 4 1 + m 5 10 (2) (1) c 6 Buradan x + 7y + 8 7y + 6 + 7y + 8 = y+1 y+1 = = 14y + 14 y+1 f^ x – 1h = ^ x – 1h + ^ x – 1h – 1 Dolayısıyla diğer oluşturulacak alt kümelerin elemanlarının toplamı 1 ile 15 arasındaki tüm doğal sayılar olabilir. = x 2 – 2x + 1 + x – 1 – 1 = x 2 – x – 1olur. Buradan Buradan f ^ x + 1 h – f (x – 1) = x 2 + 3 x + 1 – (x 2 – x – 1 ) = x 2 + 3x + 1 – x 2 + x + 1 y+1 15 – 1 + 1 = 15 1 bulunur. = 4x + 2 bulunur. = 14 bulunur. CEVAP: E Bölünen = Bölen. Bölüm + Kalan’dır. T({1, 2, 3, 4, 5}) = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 = 15 olur. 2 14. (y + 1) Ek Bilgi: 5–x olur. 2 x – 3 < 4 & –4 < x – 3 < 4 olduğundan 2097 özel sayıdır. 40 = 50.10 40 olur. 33. y= 9 – 2=7 _ b b 9 – 0=9 b ` L = 7902 & M = 2097 9 – 9=0 b bb 9 – 7 = 2a . (12 – 3) 10 = 0, 05.1000.10 x + 2y = 5 & 2y = 5 – x 41. CEVAP: C Ek Bilgi: f (x) = a.x + b ise c.x + d f – 1 (x) = 6 –d.x + b olur. c.x – a CEVAP: C Ek Bilgi: Son terim – İlk terim Terim sayısı = +1 Artış miktarı Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 43. Aynı kenar üzerinde bulunan üç nokta üçgen oluşturamayacağından c 47. 10 10.9.8 4 4 –4–4 m–c m–c m= 3 3 3 3.2.1 = 120 – 8 + %24 x = V2 = 140 – 80 = 60 km/sa bulunur. CEVAP: B 48. x = 100a denirse bu mal %40 zararla satıldığında 40a zarar elde edilir. = %z A+B Ayhan tüm soruları yanlış cevapladığı için Ayhan’la 3. ve 5. sorulara aynı cevabı veren Bahar’ın yanlış olan iki cevabı bulunmuş olur. Dolayısıyla Bahar’ın diğer dört cevabı doğru olduğundan 1., 2. 4. ve 6. soruların doğru cevaplarına ulaşılmış olur. CEVAP: D grafiğinin tamamı Daire Piramidin ilk 20 basamağındaki sayı adedi 20.21 1 + 2 + 3 + ... + 20 = 2 = 210 bulunur. CEVAP: B Ek Bilgi: 1 + 2 + 3 + ... + n = 54. n. (n + 1 ) 2 dir. 2 2 4 49. Okan’ın başlangıçtaki maaşına 100x denirse Ersin’in başlangıçtaki maaşı 100x + 150 olur. 4 6 Buradan 100 x $ 8 11 0 120 = (10 0 x + 15 0 ) $ 100 1 00 10 120x = (10x + 15) .11 120x = 110x + 165 12 10x = 165 14 12.10x = 165.12 120x = ¨1980 bulunur. Ek Bilgi: Akıl yürütme sorularında veriler arasında bağlantı kurulup adım adım ilerlenmelidir. formülüyle bulunur. x = %20 bulunur. CEVAP: E Zarar = Maliyet fiyatı – Satış fiyatı CEVAP: B 72’yi tam bölen sayılardan istenen sayılar arasında kalanlar 3, 4, 6, 8, 9, 12 ve 18 olup 7 tanedir. CEVAP: D Ek Bilgi: a, b, c birbirinden farklı asal sayılar ve A, x, y, z pozitif tam sayılar olmak üzere A = ax . by . cz sayısının pozitif bölen sayısı (x + 1) . (y + 1) . (z + 1) bulunur. Kâr = Satış fiyatı – Maliyet fiyatı Elif’in cevaplarından Ayhan ile aynı olan 4. soru yanlış, Bahar’ın doğru cevaplarıyla karşılaştırıldığında aynı cevabı verdiği 2. soru doğru, farklı cevabı verdiği 1. ve 6. sorular yanlıştır. Elif’in 3 doğru cevabı olduğundan yanlış cevapları olan 1. , 4. ve 6. sorular dışında kalan 2., 3. ve 5. soruları doğru cevaplanmıştır. 46. 4 100.72 360 Ek Bilgi: A . x + B . y = (A + B) . z olur. 45. y x< 53. 100b 4 100a < Ek Bilgi: + Ek Bilgi: 360°’dir. b a< 4 CEVAP: D x= 40a < 10b A = %18 bulunur. x D.O.: 360 . x = 100 . 72 Mallardan birer tane satıldığında kâr edildiğine göre 54x = 3x.A Bir gruptaki öğrenci sayısının en fazla olması için diğer dört gruptaki öğrenci sayılarının ikişer olması gerekir. 2 + 2 + 2 + 2 + x = 20 8 + x = 20 x = 20 – 8 x = 12 bulunur. CEVAP: E Ek Bilgi: Soruda gruplardaki kişi sayıları için “birbirinden farklı” ifadesi yer almadığından dört gruptaki kişi sayısının da eşit düşünüldüğüne dikkat ediniz. E partisine verilen oy sayısını gösteren daire diliminin merkez açısı 360 – (90 + 75 + 60 + 63) = E 360 – 288 = E E = 72° olur. Buradan 360° de 72° ise 100° de y = 100b denirse bu mal %10 kârla satıldığında 10b kâr elde edilir. %A 2x + x 30x + 24x = 3x.A %y B 52. Ek Bilgi: Yol = Hız . Zaman’dır. 2x.15 + 24.x = 3x.A %x A 490 V1 + V2 V1 = 80 km/sa olduğundan Buradan %15 2x 51. V1 + V2 = 140 km/sa olur. Ek Bilgi: x x x x c m = 1 , a x k = 1 , c m = x, c m = x'tir. 0 1 x –1 Havuzun tamamını 8 saatte dolduran musluk, 16 saatte dolduran musluğun 2 katı hızda su akıttığı için birim zamanda akıtılan su miktarları sırasıyla 2x ve x olur. 3, 5 = = 112 bulunur. CEVAP: E 44. Yol Karşılaşma sorularında t k = V1 + V2 formülü kullanılacağından 16 CEVAP: A Ek Bilgi: 100x'in %20 zamlı hali 120x, %20 indirimli hali 80x olur. 50. Bozuk saat 19 – 16 = 3 saatte 3 . 9 = 27 dk geri kalacağından 19.00 – 00.27 = 18.33 bulunur. CEVAP: C Ek Bilgi: 1 saat = 60 dakika 1 dakika = 60 saniye 1 saat = 3600 saniye’dir. 7 18 20 8 14 22 32 44 58 74 92 112 112 114 116 118 120 122 124 126 128 130 132 11. basamak Seçeneklerdeki sayılardan sadece 132, 112 ile aynı basamaktadır. CEVAP: D Ek Bilgi: Piramitte üst basamaktan alt basamağa geçişlerde artış miktarının ikişer artarak ilerlediğine dikkat ediniz. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 55. 54. sorunun çözümünden elde edilen her satırın ilk sayıları arasından 9. satıra bakılırsa 9. basamaktaki sayıların toplamı 57. F c 6 4 H 6 a 74 + 76 + 78 + 80 + 82 + 84 + 86 + 88 + 90 = 738 59. 5 b D A bulunur. E 4 G Otele gelen müşteri sayısının tamamına 100x denirse b 5 16 35x = 7700 C 3 x= B x = 220 Şekil, dikdörtgene tamamlanırsa CEVAP: C Ek Bilgl: Terim toplamı = Ortanca . Terim sayısı olduğundan 82 . 9 = 738 bulunur. a+4=b+3 a–b=3–4 a – b = –1 100x = 22000 olur. İngiltere'den gelen turist sayısı 4400 olduğundan ve 6 + c + 5 = 16 22000'de 4400 ise 100'de y D.O.: 22000y = 4400 . 100 c + 11 = 16 7700 35 y = 440000 22000 x = %20 bulunur. c = 5 olur. Buradan a – b + c = – 1 + 5 = 4 bulunur. CEVAP: A CEVAP: B Ek Bilgi: Yüzde problemlerinde sayının tamamına 100x demek çözümü kolaylaştırır. Ek Bilgi: C D A 56. a x 2 A x B b ABCD dikdörtgeninde Ç(ABCD) = 2 . (a + b) 4 N B 8 Açıortay teoreminden AB AC = BN NC = 58. 4 8 x + y + 5 = 0 doğru denkleminde Almanya'dan gelen müşterilerin oranı %15, İngiltere'den gelen müşterilerin oranı %20 (59. sorunun çözümünden) ve Rusya'dan gelen müşterilerin oranı %35 olduğundan Hollanda ve Katar'dan gelen toplam müşteri sayısının toplam müşteri sayısına oranı x = 0 için 0 + y + 5 = 0 ⇒ y = – 5 x olur. 2 ABC üçgeninde Pisagor teoremi uygulanırsa ve |AC| = x olduğundan AB = y = 0 için x + 0 + 5 = 0 ⇒ x = – 5 olur. Dolayısıyla doğrunun grafiği aşağıdaki gibi olur. x2 + 144 = x 2 4 100 – (15 + 20 + 35) = 100 – 70 = %30 olur. y x 2 c m + 12 2 = x 2 2 Toplam müşteri sayısı 22000 olduğundan (59. soru çözümünden) Hollanda ve Katar'dan gelen toplam müşteri sayısı C ä 144 = x 2 – 60. A(ABCD) = a . b' dir. C O A –5 45° 2 x 4 x 22000. olur. 45° 4x 2 – x 2 144 = 4 –5 48 Katar'dan gelen müşteri sayısına x denirse (59. soru çözümünden) Hollanda'dan gelen müşteri sayısı 4x olur. B 4. 144 = 3 x 2 4x + x = 6600 192 = x 2 x = 8 3 cm bulunur. CEVAP: E Ek Bilgi: N Doğru ile eksenler arasında oluşan üçgende |AO| = |OB| = 5 br olduğundan % m(OAB) = 45° elde edilir. A B C Buradan doğrunun Ox ekseniyle pozitif yönde yaptığı açı % m (OAC) = 180° – 45° = 135° bulunur. CEVAP: E ABC üçgeninde [AN] açıortay ise AB BN = AC NC olur. 30 = 6600 100 Ek Bilgi: a . x + b . y + c = 0 doğrusunun b eğimi – d›r. a 8 5x = 6600 x= 6600 5 x = 1320 bulunur. CEVAP: B Ek Bilgi: 59. ve 60. sorularda İngiltere'den gelen müşteri sayısının tüm müşterilerin sayısına oranı ile Hollanda ve Katar'dan gelen toplam müşteri sayısının tüm müşterilerin sayısına oranı ortak bilgi iken Hollanda'dan gelen müşteri sayısının Katar'dan gelen müşteri sayısının 4 katı olması 60. soruya özel bilgidir. Diğer sayfaya geçiniz. LİSANS GENEL KÜLTÜR KPSS / GY - GK 1. • Tudun, vergi memurudur. • Buyruk, hükûmet üyeleridir. • Bitikçi, katiptir. • Sübaşı, ordu komutanıdır. • Budun ise millet anlamına gelir 4. Anadolu Selçuklu Devleti Moğol istilasını durduramamış ve 1243 Kösedağ Savaşı sonucunda da Moğolların istilasına uğramıştır. Deneme Sınavı – 2 6. CEVAP: C CEVAP: B Ek Bilgi: Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat XIII. yüzyılda başlayan Anadolu’daki Moğol tehlikesine karşı şu tedbirleri almıştır: CEVAP: A Ek Bilgi: İlk Türk devletlerinde toplumsal yapı; oguş (aile), ailelerin birleşmesiyle urug (soy), urugların birleşmesiyle boy, boyların birleşmesi ile de budun yani millet oluşurdu. Ek Bilgi: Osmanlılarda vezirlik müessesesi ilk defa, Orhan Gazi zamanında kurulan divan teşkilatının başına vezir unvanıyla bir zatın getirilmesiyle oluşturuldu.. İlk vezir Alaaddin Paşa’dır. Devletin büyümesi ve işlerin artması üzerine, vezirlerin sayısı da arttı. Böylece sayıları artan vezirlerden biri veziriazam ismiyle baş vezir tayin edildi. Kanuni Sultan Süleyman zamanından itibaren veziriazam yerine sadrazam unvanı kullanılmaya başlandı. Kanuni Sultan Süleyman zamanının sonuna kadar merkezdeki vezir adedi dörtten yukarı çıkmamıştı. Bundan sonra artarak yediye kadar çıktı. Sonradan vezir adedi daha da artınca, kubbe vezirliğinden hariç olarak bazı mühim eyaletlere (Bağdat, Budin, Yemen gibi) vali olarak vezirler gönderildi. a. Moğol lideri Ögeday Han’a elçi ve hediyeler göndererek iyi geçindi. b. Harzemsahlarla ve Eyyubilerle ittifak yaptı. c. Sivas, Erzurum ve Konya’nın etrafına sur yaptı. d. Ahlat bölgesini aldı. 2. e. Doğudaki kalelerini tamir ettirerek en seçme askerlerini yerleştirdi. Avarların, Orta Asya’da kurdukları devlet, Göktürkler tarafından 552 yılında yıkılmıştır. Avarlar daha sonra Avrupa’ya göç ederek 562 yılında Macaristan ve Romanya’da yeniden devlet kurmuştur. Ancak I. Aiaeddin Keykubat’ın ölümünden sonra gerekli tedbirler alınamayınca 1243 Kösedağ Savaşı ile Anadolu’daki Moğol tehlikesi kaçınılmaz oldu. CEVAP: C Ek Bilgi: Avarlar İsanbul’u kuşatan ilk Türk devletidir. Sasanilerle birlikte 619 ve 626 yıllarında İstanbul’u kuşattılar ancak sonuç alamadılar. Bu başarısızlıklardan sonra zayıflayan Avar Devleti’ne Franklar son verdiler (805). 7. 3. Karahanlılar Dönemi’nde ticareti ve güvenliği sağlamak için ribat denilen kervansaraylar açılmış, ayrıca kurdukları Semerkant Medreselerinde dünyada ilk burslu eğitim sistemini başlatmışlardır. CEVAP: A Ek Bilgi: Türk İslam devletlerinde medrese geleneği Karahanlılarla başlar. Dönemin ilk medresesi Semerkant’ta Tabgaç Buğra Han tarafından kuruldu. Karahanlılarda medrese yöneticilerine “fakih” öğretmenlerine ise “müderris” denilirdi. Fakih ve müderrislerin atamaları Semerkant’taki ilim adamlarınca yapılırdı. Böylece; eğitim kurumları dış etkilerden uzak tutularak akademik özerklik ve özgürlüklerin sağlanması yoluna gidilmekte idi. Medreselerde fakih denilen medrese yöneticisinden başlayıp, müderris, medrese hizmetlerini yerine getiren görevliler, bekçi ve kütüphanecilere kadar ücretler Medrese Vakfiyeleri’nde belirlenmekte idi. Öğrencilerin tümüne burs verilmekte idi. Bundaki amaç ise öğrencilerin sadece eğitime odaklanmaları idi. 5. Fatımiler 909 – 1171 yılları arasında Tunus, Libya, Fas, Cezayir, Lübnan gibi bölgelerde egemen olmuş bir devletti. Ancak Osmanlı Devleti 1299 yılında kurulmuş olduğu için Fatımiler ile aynı dönemde varlık gösterdikleri söylenemez. CEVAP: C Ek Bilgi: Akkoyunlular XIV. yüzyılda Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlet. Horasan'dan Fırat Irmağı'na ve Kafkas Dağları'ndan Umman Denizi'ne kadar uzanan topraklarda egemen olmuşlardır. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan 1473'teki Otlukbeli Savaşı'nda Fatih karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. Bu yenilgiden sonra topraklarındaki siyasal ve askeri gücünü büyük ölçüde yitirdi. 9 Osmanlı Devleti’nde sınırların genişlemesi doğrultusunda yönetimin iş yükünden dolayı vezirlerin sayısı Fatih Dönemi’nde dörde çıkarken Kanuni Dönemi’nde yediye çıkarılmıştır. Osmanlı Devleti’nde yaşanan olayları anlatan ilk vakanüvis Naima’dır. ‘’Naima Tarihi’’ adlı eserini 1574'ten başlatıp 1651'e kadar getiren Naîmâ; olayların iç yüzünü aydınlatan, genellikle sade fakat nükteli ve değerli ayrıntıları kapsayan bu eseriyle bir devrin tarihini ve aynı zamanda sosyal hayatını tasvir etmişti. Naîmâ Tarihi'ne konu olan yıllar, Osmanlı İmparatorluğu'nun en zayıf zamanlarına rastlar. CEVAP: C Ek Bilgi: Vakanüvis, Osmanlı padişahlarının tarihî olayları kaydetmekle görevlendirdiği kişilere verilen isimdir. Vakanüvis devlet görevlisidir. Her yılın sonunda saraya o yıl içinde ölen önemli şahısların biyografilerini vermekle yükümlüdürler. Osmanlıların tarihi kayda geçirmekteki özeni, Osmanlı tarihinin vakanüvisler tarafından detaylı olarak korunmasını ve saklanmasını sağlamıştır. Osmanlı'nın yetiştirdiği en büyük vakanüvis Ahmet Cevdet Paşa olarak kabul edilir. XVII. yüzyılda yaşayan Evliya Çelebi, Kâtip Çelebi bilinen vakanüvisler arasındadır. Keşfüz Zunun, Miratü'l Memalik dönemin en önemli eserleridir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 8. Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyılda Celali İsyanlarının çıkmasından dolayı kırsal bölgelerde asayiş ve güvenlik kalmamıştır. Böylece Anadolu’da köylerden kentlere doğru yaşanan göçlerden dolayı tarımsal üretim azalmıştır. 10. Mukataa arazilerin idarisiyle ilgili görevliler ayan, mütesellim, voyvoda, muhassıl gibi isimler almıştır. Ancak muaccele, mukataa toprakların satış bedeli karşılığında hayat süresince olmak şartıyla kiralanması yöntemidir. CEVAP: D 12. CEVAP: D Ek Bilgi: Osmanlı Devleti’nde ekonomik sebepler başta olmak üzere toplumsal ve siyasal alanda bozulmaların yaşanması sonucunda Anadolu’nun çeşitli yerlerinde ayaklanmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. Anadolu’da çıkan bu isyanlara Celali İsyanları adı verilmiştir. CEVAP: D Ek Bilgi:Muhassıllık bir eyalet veya sancağın gelirini, hasılatını toplayan görevlidir. Ek Bilgi:1856 Paris Antlaşması’nda Avrupa devletlerinin desteğini alan Osmanlı Devleti Rusya’ya, Boğazların kapalılığını öngören 1841 Boğazlar Sözleşmesi esaslarının devamlılığını kabul ettirmiştir. Ayrıca Karadeniz’in tarafsız olması ve tüm tersanelerin yıkılarak ve hiçbir devletin donanma bulundurmaması kabul edilmiştir. Böylece Rusya’nın Karadeniz’de tehdit olması engellenmiştir. Mütesellim, bir beylerbeyi ve sancakbeyinin görevi nedeniyle eyalet veya sancağında bulunmadığı sırada kendisine vekalet etmek üzere yerine bıraktığı ya da gönderdiği vekildir. Mütesellimlik, XVII. yüzyılın sonlarından Tanzimat Dönemi’ne kadar devam etmiştir. Celali isyanlarının kısaca sebepleri şu şekilde özetlenebilir: 1. Osmanlı Devleti’nde tımar sisteminin bozulması ve iltizam sisteminin yaygınlaşması 2. Ekonomik durumu gittikçe kötüye giden halkın üzerinden daha fazla vergi alınması Osmanlı Devleti Kırım Savaşı’nda (1853 - 1856) denge siyaseti sayesinde İngiltere’yi yanına çekip savaş sonunda imzalanan 1856 Paris Barış Antlaşması ile Rusya’nın sıcak denizlere inme politikasının gerçekleşmesini kısa süreli de olsa engellemiş ve Karadeniz’de Rus etkinliğine engel olmuştur. 13. 3. Kadıların ve Sancakbeylerinin adaletsiz davranışları ve haksız vergi alması 4. XVII. yüzyılda yaptığı savaşlarda başarılı neticeler alamaması nedeniyle askerlikten kaçanların eşkıyalık yapmaya başlaması Osmanlı Devleti’nde yönetime yönelik eleştirilerin artması üzerine 1864 yılında yayımlanan Matbuat Nizamnamesi ile basında çıkan eleştiriler denetim altına alınmak istenmiştir. CEVAP: A Ek Bilgi: Osmanlı tarihinde Türkler tarafından çıkarılan ilk özel gazete Tercümanıahval’dir. Başyazarı Şinasi olan bu gazete siyasi eleştirileriyle güdeme gelmiştir. 5. Avusturya ve İran ile yapılan savaşların uzun sürmesi halkı iyice yıpratması İlk Türk dergisi 1850 yılında yayımlanmaya başlayan Vekayıtıbiye’dir. 1862’de Münif Paşa tarafından Mecmuaifünun yayımlanmaya başlamıştır. 14. 11. 9. Osmanlı Devleti’nde Lale Devri’nden itibaren Batı’nın etkisiyle bir çok alanda yenilik hareketi yaşanmıştır. Ancak Esham usulü Osmanlı’da yaşanan iç borçlanmadır. Bu nedenle Esham usulü Batılılaşmaya yönelik bir gelişme değildir. CEVAP: E Ek Bilgi: Nizamiye Mahkemeleri Tanzimat Dönemi’nde Batı’nın etkisiyle kurulan karma mahkemelerdir. Kanunuesasi 1876 yılında meşrutiyet yönetimine geçilmesini sağlayan anayasadır. Mecelle Ahmet Cevdet Paşa tarafından Batı örnek alınarak düzenlenen medeni kanundur. Hendesehane de XVIII. yüzyılda Batı’nın etkisiyle açılan askeri okuldur. Osmanlı Devleti’nde III. Selim Dönemi’nde devletin yeniden yapılanmasını sağlamak ve yapılması gereken ıslahatları görüşmek için Meclisimeşveret denilen danışma meclisi kurulmuştur. CEVAP: A Ek Bilgi: III. Selim'in tahta geçişinden bir ay sonra topladığı bir meclise yaklaşık 200'den fazla kişi katılmıştır. Meşveretin bazen geniş katılımla toplanması, burada görüşülen konuların ve önemli devlet sırlarının nasıl gizli tutulacağı sorununu doğurmuştur. Meşveret esnasında yapılan konuşmaların meclisin dışına taşmasını engellemek, dönemin yöneticilerinin önemli bir sorunuydu. III. Selim Dönemi, yapılacak ıslahatlar konusunda burada katılımcılarla görüş alış verişinde bulunurdu. 10 Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda başlayan demokratikleşme hareketlerinde halkın talepleri etkili olmamıştır. Osmanlı Devleti’nde yaşanan demokratikleşme hareketleri devlet adamları ve aydınların desteğiyle gerçekleşmiştir. CEVAP: D Ek Bilgi: Tanzimat Dönemi, 1839 yılında Tanzimât Fermânı olarak bilinen Gülhane Hatt-ı Şerif-î'nin okunmasıyla başlayan modernleşme ve yenileşme döneminin adıdır. Sözcük anlamı "düzenlemeler, reformlar" demektir. Tanzimât Dönemi 1876'da II. Abdülhamit'in tahta çıkması ve Meşrutiyet'in ilânıyla sona ermiş kabul edilir. Tanzimât çağının önde gelen siyasi liderleri 1839-1855 döneminde Mustafa Reşit Paşa, 1850'lerin başından 1871'e kadar da Mehmed Emin Âli Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa'dır. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 15. Rauf Orbay Balkan Savaşları sırasında donanmada görev yaparken Ege’de Yunanlara karşı yapılan Hamidiye akınından dolayı ‘’Hamidiye Kahramanı’’ olarak ün yapmıştır. CEVAP: B Ek Bilgi: Hamidiye, "Abdülhamid kruvazörü" olarak 1903 yılında İstanbul sularına gelerek Osmanlı donanmasına katılan ve 1908 Devrimi'nin ardından adı Hamidiye olarak değiştirilen bir gemidir. Balkan Savaşı başlayınca Hüseyin Rauf Bey (Orbay) komutasında Karadeniz'de görevlendirildi. Aralık 1912'de Varna'yı ve Bulgaristan'ın diğer limanlarını bombaladı. 20-21 Aralık 1912 gecesi bir Bulgar torpil gemisi tarafından vuruldu. Baş tarafı tamamen suya gömülü olarak İstanbul'a dönmeyi başardı ve Haliç'te onarıma alındı. Hüseyin Rauf Bey komutasındaki Hamidiye Kruvazörü’nün Ege ve Akdeniz’de olağanüstü güç koşullarda icra etmiş olduğu yaklaşık yedi buçuk ay süren Akın Harekatı, Türk Deniz Kuvvetlerinin önemli başarıları arasında yer alır. 16. Milli Mücadele'de düzenlenen Erzurum Kongresinde ‘’ İstanbul Hükûmeti halk için üzerine düşen görevi yerine getiremezse yerine Anadolu’da geçici bir hükümet kurulacaktır.’’ maddesiyle ilk kez Osmanlı Hükûmeti dışında yeni bir hükümetin kurulmasından söz edilmiştir. CEVAP: C Ek Bilgi: Mustafa Kemal, millî bir kongre toplayarak, Millî Mücadele ile ilgili tüm faaliyetleri birleştirmeyi planlıyordu. Kazım Karabekir, Doğu illeri için bölgesel bir kongre toplanmasının faydalı olacağı görüşündeydi. Mustafa Kemal, bölgesel bir kongreye, Kazım Karabekir ve Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin ısrarları karşısında bir kongre toplanmasını ve kongreye katılmayı kabul etti. Kongre, 10 Temmuz'da toplanması kararlaştırılmış olmasına rağmen, 23 Temmuz'da bir okul salonunda 54 delege ile çalışmalarına başladı. Mustafa Kemal'in davetli olarak katıldığı bu kongreye asil üye olabilmesi için, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu istifa ederek, kendi yerine Mustafa Kemal'in seçilmesini sağladı. İlk gün, Mustafa Kemal kongre başkanı seçildi. Milli bir hal alan kongrede, genel değerlendirmeler yapıldı ve doğu illerinin durumu görüşüldü. Milli mücadelenin temelleri açısından önemli kararlar alındı. Erzurum Kongresi'ne, 17 çiftçi ve tüccar, 5 emekli subay, 4 emekli memur, 5 öğretmen, 4 gazeteci, 5 hukukçu, 2 mühendis, 1 doktor, 6 din adamı, 3 eski milletvekili,1 general ve 1 eski bakan olmak üzere 54 delege katıldı. 11 17. Kuvayıinzibatiye ya da Hilafet Ordusu olarak adlandırılan ayaklanma Millî Mücadele karşıtı hareket doğrudan İstanbul Hükûmeti’nin desteğiyle oluşturulmuştur. Ancak Koçgiri ve Çapanoğulları isyanlarının çıkmasında doğrudan İstanbul Hükûmeti etkili olmamıştır. Çerkez Ethem İsyanı, düzenli orduya katılmak istemeyen Kuvayımilliyecilerin çıkardığı bir isyan hareketidir. Şeyh Sait İsyanı da Cumhuriyet Dönemi’nde çıkmıştır. CEVAP: A Ek Bilgi: Kuvayıinzibatiye birliklerinin silahlandırılması için bizzat Damat Ferit, İstanbul'da İngiliz kontrolündeki silah deposundan silah ve mühimmat desteği için İngiliz Başkomutanlığı'ndan bir belge almıştır. 18 Nisan 1920 tarihli kararnameyle, Kuvayıinzibatiye'nin nitelikleri, kuruluş amacı ve askerlere verilecek maaşlar belirlenmiştir. Buna göre amaç, Kuvayımilliye'yi yok etmektir. Devletin silahlı gücü olarak Kuvayıinzibatiye, Harbiye ve Dahiliye Nezaretlerine bağlı olacaktır. Bazı emekli subayların da katıldığı bu ordu, gönüllülük esasına göre oluşturulmuştur. Tümen olarak kurulan ordu, üç piyade alayı ve bir topçu taburundan oluşmaktadır. Toplam mevcudu 12.000 kişi olarak düşünülmüştür. Kuvayıinzibatiye'ye gönüllü olarak yazılan subay ve askerlere çok iyi bir maaş verileceği duyurulmuştur. Fakir halk, yüksek maaşlarla bu orduya katılmaya teşvik edilmiştir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 18. TBMM, Milli Mücadele Dönemi’nde; - 1 Mart 1921 tarihinde Afganistan’la dostluk antlaşması imzalamış, - 16 Mart 1921 tarihinde Sovyet Rusya ile Moskova Dostluk Antlaşması’nı imzalamış, - 2 Ocak 1922 tarihinde Sakarya Meydan Savaşı’ndan sonra da Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalamıştır. CEVAP: E 20. Yakup Kadri Karaosmanoğlu ‘’ Sodom ve Gomore’’ adlı eserinde mütareke döneminde, işgal altındaki İstanbul’da ortaya çıkan ahlaki çöküntüyü anlatmıştır. CEVAP: A Ek Bilgi: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk romancı, gazeteci, şair ve diplomattır. Asıl ününü romanları ile sağlayan yazarın en ünlü romanları Nur Baba, Kiralık Konak ve Yaban'dır. Edebiyat yaşamının başında Fecr-i Ati edebiyat topluluğunun kurucu üyeleri arasında yer almış; daha sonra bireyci düşüncelerden uzaklaşarak toplumculuğu kabul etmiş bir yazar olarak değerlendirilir. Milli Mücadele yıllarında ve sonrasında etkin bir siyasal yaşam sürmüştür. Milli Mücadeleden itibaren Atatürk’ün yakın arkadaşları arasında yer almıştır. TBMM II. ve III. dönemde Milletvekilliği, Kurucu Meclis Millî Birlik Komitesi Temsilciliği (1961) yapmıştır. Kadro dergisinin kurucularındandır. Anadolu Ajansı'nın kurucularındandır, ömrünün son yıllarında ajansın yönetim kurulu başkanlığını yapmıştır 22. CEVAP: D Ek Bilgi: Ukraynalılar arasındaki ideolojik farklılıklara rağmen, Türkiye-Ukrayna arasındaki gelenek ve dostluk ilişkilerini geliştirmek amacıyla 2 Ocak 1922′de Ankara’da Türkiye-Ukrayna Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşmanın özsözünde iki devlet arasında "ulusların kardeşliği prensibi çerçevesinde Karadeniz’de yakın komşuluk ilişkilerini geliştirmek ve sayısız ortak çıkarlar adına birbirine bağlı dostluk ve karşılıklı ilişkileri tüm samimiyetiyle sonsuza dek güçlendirmek amacıyla Dostluk ve Kardeşlik Anlaşmasını imzalamaya anlaşarak" ifadesinin altı çizilmiştir. Ukrayna hükümet delegesi üyelerine ithafen Mustafa Kemal "düşmanlar bizi tamamen yenilmiş görürken ve tüm dünyayı da buna ikna etmek isterken hükümet merkezimize gelme kararınızdan çok müteşekkiriz. Bu Ukrayna’nın bize saygı dolu dostluk duygularının bir başka ispatıdır." Bu anlaşmaya istinaden Türk-Ukrayna ticarî, ekonomik ve kültürel işbirliğinin temel gelişimi için gerçek bir bakış açısı yaratılmıştır. 19. 1924 tarihinde kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Türkiye’nin ilk muhalefet partisidir. Başkanlığını Kazım Karabekir’in yaptığı Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurucuları arasında Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy ve Rauf Orbay da yer almıştır. Ancak Fethi Okyar bu dönemde Cumhuriyet Halk Fırkasında yer almıştır. Ek Bilgi: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisidir. Mustafa Kemal Paşa'nın eski silah ve dava arkadaşları olan Kâzım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele ve Adnan Adıvar’ın öncülüğünde 17 Kasım 1924’te kurulmuştur. Parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesinin, liberalizmin ve demokrasinin benimsendiği belirtilirken aynı zamanda dini inançlara da saygılı olunduğu açıklanmıştır. (Mustafa Kemal Nutuk'ta bu durumu "dini siyasi çıkarlara alet etmek" olarak yorumlamıştır. Rauf Orbay'ın parti kurulmadan önce cumhuriyet ile ilgili eleştirileri ve parti kurulduktan kısa bir süre sonra bazı rejim muhaliflerinin parti etrafında toplanması ile beraber dini duyguların propaganda olarak kullanıldığı Şeyh Said İsyanı'nın patlak vermesi sonucunda parti kapatılmıştır. Daha sonra Mustafa Kemal'e düzenlenen İzmir Suikasti olayından Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurucularının bir bölümü yargılanmıştır. 21. 17 Şubat 1923 tarihinde düzenlenen İzmir İktisat Kongresi’nde Misakıiktisadi kararları ile Yeni Türk Devleti’nin ekonomik hedeflerini belirleyen nitelikte kararlar alınmıştır. Bu doğrultuda Teşvikisanayi Kanunu kabul edilmiş, Türkiye İş Bankası açılmış, Aşar vergisi kaldırılmış ve Demir yollarının inşasına ağırlık verilmiştir. Ancak kabine sistemine geçilmesi 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’i ilanı ile gerçekleşmiştir. CEVAP: A Ek Bilgi: 17 Şubat 1923 tarihinde toplan İzmir İktisat Kongresi’nde ele alınacak sorunlardan bazılarını kongre heyeti; Türkiye'de kredi meselesi, istihsalin tanzimi, gümrük meselesi, vergiler, vesait-i nakliye başlıkları altında ayrıntılı bir rapor şeklinde işleyerek; 23 Şubat 1923'de yayınlamıştır. Türkiye'nin çiftçi, tüccar, sanayi ve işçi zümrelerinden seçilen 1135 üyenin katıldığı bu kongrede bu grupların hazırladığı "Misakıiktisadî kararları" tartışıldı ve kabul edildi. 12 Cumhuriyetin ilk yıllarında 3 Mart 1924’te çıkarılan Tevhiditedrisat Kanunu ile ulusal ve laik bir eğitim sistemi oluşturulmak istenmiştir. Bu doğrultuda medreseler kapatılmıştır. Azınlık okulları ve yabancı okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır. Darülfünun ise yapılan reformlarla İstanbul Üniversitesi adıyla faaliyetlerini sürdürmüştür. CEVAP: A Ek Bilgi: Darülfünun "üniversite" anlamında kullanılan bir sözcüktür. Aynı zamanda 1900 yılında Avrupa üniversiteleri tarzında kurulan Darülfünun-ı Şahane veya İstanbul Darülfünununu ifade eder. 1924 yılında tüzel bir kişilik verilen Darülfünun, 1933 Temmuz ayında çıkarılan yasa ile kapatıldı. Yerine İstanbul'da Maarif Vekâletine bağlı yeni bir üniversite kurulması öngörüldü. 1 Ağustos 1933’de yeni bir kadro ve yapı ile İstanbul Üniversitesi açıldı. 23. Milletlerarası ölçü sistemlerinin alınması ile ağırlık ölçüsü olarak okka ve dirhem yerine kilogram kullanılmaya başlamış, uzunluk ölçüsü birimi olarak da arşın ve endaze yerine metre kullanılmaya başlanmıştır. Bu ölçü birimleri ile çağdaş Batılı toplumlarla ticari ilişkiler kolaylaştırılmak istenmiştir. CEVAP: D Ek Bilgi: I. Türk Dili Kurultayı, 26 Eylül 1932 - 5 Ekim 1932 tarihleri arasında Türk Dil Kurumu tarafından düzenlenen dil kurultayıdır. Mustafa Kemal ‘’Türk dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeter ki bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.’’ sözleri ile Türkçeye verdiği önemi belirtir. Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerinin belirlenmesi, köklerinin araştırılması, Türk lehçe, şive ve ağızlarının bilimsel yöntemlerle incelenmesi için 12 Temmuz 1932tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ni(Türk Dil Kurumu'nu) kurdurur. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 24. İtalya’nın 1930’lu yıllarda yayılmacı politika izlemesi üzerine 1934 yılında Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya’nın katılımıyla Balkan Antantı kurulmuştur. 25. Ek Bilgi: Locarno Antlaşması, 5-16 Ekim 1925 tarihleri arasında İsviçre’nin Locarno kentinde müzakere edilen ve 1 Aralık 1925’te Londra’da imzalanan bir antlaşmadır. CEVAP: B Ek Bilgi: Balkan Antantı, 9 Şubat 1934 tarihinde Atina'da Türkiye, Yunanistan,Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan anlaşmadır. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkileri normalleştirmeyi hedefleyen çabaların bir zinciri olan Locarno Antlaşması Batı Avrupa’daki sınırların değişmezliğini teyid ederken, Doğu Avrupa’daki sınırların revizyona tâbi tutulmasına imkân tanıdı. 1933’ten sonra Almanya’da Nazi partisinin iktidara gelmesi, İtalya’nın Akdeniz’de ve Balkanlar'da genişleme çabası ve Avrupa devletlerinin silahlanma yarışına girmesi dünya barışını tehdit etmeye başladı. Bu gelişmeler sonucunda Balkan devletleri arasında bir yakınlaşma meydana geldi. Fransa, Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalamak zorunda kaldığı Versay Anlaşması ile 1871’de kaybettiği Alsas – Loren bölgesini geri almıştı. Balkanlar'ı ele geçirmek isteyen İtalya ve Almanya tehlikesi karşısında dört Balkan devleti Yunanistan, Yugoslavya, Romanya ve Türkiye 9 Şubat 1934’teAtina’da Balkan Anlaşma Yasası imzaladılar. Bu Antanta göre; Balkan ülkeleri birbirinin varlığına saygı gösterecekti. Böylece Balkan ülkeleri sınırlarını karşılıklı olarak güvenceye almış oldular. Versay Antlaşması’nın kısıtlayıcı hükümleriyle tatmin olmayarak savaş sonrasında Almanya çevresinde bir ittifak zinciri kurmak isteyen Fransa, aynı zamanda Almanya'nın sınırlarının değişmeyeceği hakkında güvenceler istemekteydi. Bu tarihlerde Almanya da, kötü giden ekonomisini tamirat ve tazminat sorununda Fransa ile iyi ilişkiler kurarak ferahlatmayı hedefliyordu. Bu nedenle Alman Hükümeti, Şubat 1925'te, Fransa'ya bir nota göndererek, bir karşılıklı güvenlik paktı kurulmasını önerdi. Böylece, Fransa ile Almanya arasındaki ilişkilerde, bir yumuşama başladı Arnavutluk İtalya'nın etkisinde olduğu için Bulgaristan ise komşu ülkelerin topraklarında hak iddia ettiği için Balkan Antantına katılmadı. Ancak 31 Temmuz 1938 tarihinde Selanik'te Bulgaristan ile Balkan Antantı arasında iyi komşuluk ve içtenlikle ilişkilerini sürdürmek isteğini dile getiren bir anlaşma imzalanmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni dengelerin kurulması ile Balkan Antantı geçerliliğini kaybetti I. Dünya Savaşı sonrasında Fransa’nın Almanya ile sorunlar çözmek yaşaması üzerine 1925 yılında Locarno Antlaşması imzalanmıştır. CEVAP: D 26. 27. Türkiye, Birinci Körfez Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler kararına uygun olarak Kerkük – Yumurtalık petrol boru hattını kapamıştır. CEVAP: A Ek Bilgi: Birinci Körfez Savaşı, (19901991), kod adı Çöl Fırtınası Harekatı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 34 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askeri harekattır. 2 Ağustos 1990'da Irak'ın güneydoğu komşusu Kuveyt'i işgal etmesi uluslararası tepkilere neden olmuş, tepkilerin sonucu olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeleri tarafından Irak'a karşı bir dizi ekonomik yaptırım uygulamaya konmuştur. ABD Başkanı George Bush kendi ülkesinin birliklerini Suudi Arabistan'a yollarken, başka ülkelerden de bölgeye askeri güç göndermeleri çağrısında bulundu. Harekat, 17 Ocak 1991'de Irak güçlerini Kuveyt'ten çıkartmak için yapılan hava bombardımanıyla başladı. Bunu 24 Şubat'taki kara harekatı izledi. Harekat sonunda Irak'ı Kuveyt'ten çıkaran koalisyon güçleri mutlak bir zafer elde etti. Kuveyt'in kurtarılmasıyla beraber, kara harekatının başlamasından 100 saat sonra ateşkes ilan edildi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Nisan 1991'de ateşkes hükümleri ilan edildi. 1996 yılında Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın daha sonra 2001’de Özbekistan'ın katılmasıyla Şanghay İş Birliği Örgütü kurulmuştur. CEVAP: B Ek Bilgi: Dünya petrol üretim ve kullanım pazarının yarısından fazlasını elinde bulunduran örgüt, ABD'ye karşı etkili bir kutup oluşturmaktadır. Dönemin Rusya Devlet Başkanı Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün Ağustos 2007 Bişkek Zirvesi’nde “Tek kutuplu dünya kabul edilemez.” diyerek bir anlamda birliğin misyonunu da belirtmiştir. Çıkış noktasına baktığımızda, üye ülkelerin sınır bölgelerinde askeri güveni sağlamak gibi görünse de, birincil amaç ABD suretinde batıya karşı alternatif ve etkili blok oluşturmak, ikincil amaç ise dünya nüfusunun 1/4′ünün yaşadığı coğrafyada, en büyük güvenlik tehditleri olarak deklare ettikleri terör, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadele adı altında bu coğrafyada yaşayan halk ve uygarlıkları dizginlemektir. 13 Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 28. Verilen toprak tipleri dikkate alındığında kireçli kalsimorfik topraklarda çay ve kivinin yetiştiği söylenemez. Çünkü özellikle çay gibi tarım ürünleri yağış isteği fazla olan bitkilerdendir. Çay bitkisi yıkanmış kireçsiz topraklar ister. 33. CEVAP: C Ek Bilgi: Ülkemizde çay tarımı Karadeniz Bölgesi’nin doğu kesimlerinde yürütülmektedir. 29. Verilen örnekler dikkate alınacak olursa bitki örtüsünün bir dağ yamacı boyunca kuşaklar oluşturması, belli bir yükseltiden sonra ağaç yetişmemesi gibi örnekler sıcaklığın bitki örtüsü üzerine etkilerine örnek verilebilir. Ancak Türkiye’de orman varlığının İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde oransal olarak çok az olması sıcaklıkla değil nemlilik ve yağışla ilgili bir durumdur. Ek Bilgi: Heyelan olayları özellikle kar erimelerine bağlı olarak ilkbahar mevsiminde sıkça yaşanan bir kütle hareketidir. 34. Ek Bilgi: Ülkemizde orman varlığının en fazla olduğu bölgemiz Karadeniz’dir. Karadeniz’i sırasıyla; Akdeniz ve Ege bölgeleri izlemektedir. Verilen haritada I numara ile gösterilen yer Ergene Havzası ayçiçeği üretim bölgesini, II numaralı yer Çukurova Deltası’nın alüvyal topraklarını, III numaralı yer İzmir Limanı serbest ticaret bölgesini, V numaralı yer ise ErzurumKars Platosu büyükbaş hayvancılık bölgesini göstermektedir. 31. Ek Bilgi: Birinci ve İkinci Beş yıllık kalkınma planları 1932 – 1950 dönemlerinde uygulanmıştır. Ek Bilgi: IV numara ile gösterilen yer Sinop Limanı’nı göstermektedir. Burası doğal bir liman olmasına karşın hinterlandı dar olduğundan dolayı gelişmemiştir. 38. CEVAP: A 35. Haritada işaretlenmiş yerlerden IV numara ile gösterilen Doğu Karadeniz’de fındık tarımında çalışmak üzere mevsimlik işçi göçleri gerçekleşir. Verilen paragrafta I numara ile belitilen bilgi hatalıdır. Çünkü yer şekilleri sade, arazi düz, tarım alanları geniş, su kaynakları fazla olan yerlerde yerleşmeler dağınık değil topludur. CEVAP: A CEVAP: D Ülkemizde Kuzeydoğu Anadolu’da Erzurum ve Kars platolarında yaz yağışlarına bağlı olarak yaz boyunca yeşil kalan otlaklar bulunur. Bu otlaklarda büyükbaş mera hayvancılığı gelişmiştir. Cumhuriyet kurulduktan sonra ekonomik kalkınmanın sağlanması için ilk önce 17 Şubat 1923 yılında İzmir İktisat Kongresi toplanmıştır. Kongrede; devletin ekonomiyi özendirici ve düzenleyici olarak etkili olması kararlaştırılmış, siyasi bağımsızlığın ekonomik bağımsızlıkla güçlendirilmesi hedef alınmıştır. Bu dönemde tarım ve sanayi alanında da önemli gelişmeler yaşanmış, bu sektörleri destekleyecek politikalar izlenmiştir. Bunun için 1925 yılında Aşar Vergisi kaldırılmış, 1926 yılında tarımda makineleşmenin sağlanması için teşvikler verilmiştir. Ziraat Bankası aracılığı ile çiftçilere kredi olanağı sağlanmıştır. Sanayi kuruluşlarının teşviki ve korunması için 1927 yılında Teşvik-i Sanayi Kanunu ve Gümrük Kanunu çıkarılmıştır. 1929 yılında Dünya’yı sarsan ekonomik bunalım nedeniyle devletçilik politikası uygulanmaya başlamış, yerli malların ülke içindeki payını artırmak için yabancı mallara yüksek gümrük vergileri konulmuştur. CEVAP: A CEVAP: D Ülkemiz Alp – Himalaya Kıvrım Sistemi’nde yer aldığından genellikle sıradağları kıvrımlanarak oluşmuştur. Ancak Ege kıyılarında bu sisteme pek rastlanmaz. Ege'de kırılma yoluyla oluşan horst-graben sistemi görülür. Ek Bilgi: Ege Bölgesi’nde bulunan Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın ve Menteşe dağları horst örneği olarak gösterilebilir. 37. CEVAP: E CEVAP: D 30. Verilen şekil, kütle hareketlerinden heyelanı göstermektedir. Ülkemizde heyelan olayları eğimli, yamaçlarda killi tabakaların bulunduğu ve suya doygun ya da yağışı bol olan alanlarda sıkça görülür. Heyelan olaylarının ülkemizde en sık görüldüğü yer Doğu Karadeniz’de özellikle Rize ve çevresidir. Ek Bilgi: Ülkemiz yerleşmeleri incelendiğinde Doğu Karadeniz’de toplu yerleşmeler görülürken İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde toplu yerleşme tipleri görülmektedir. Ek Bilgi: Karadeniz Bölgesi haricinde Adana Çukurova bölgesi de pamuk tarımı amacıyla mevsimlik işçi göçü almaktadır. CEVAP: A Ek Bilgi: Büyükbaş mera hayvancılığı otlaklara bağlı olarak yapılırken besi hayvancılığı kapalı ahır adı verilen besleme çiftliklerinde yürütülür. 32. Verilen enerji santrallerinden Oymapınar, su gücünden yararlanan bir hidroelektrik santrali olduğundan dolayı iklim ve mevsimsel değişimlerden etkilenmektedir. 36. Ağıllar koyun ve keçi sürülerinin gecelemesi için oluşturulmuş barınaklardır. Kırsal kesimde davarların (koyun, keçi) barındırıldığı üst açık çitle çevrili yerlere ağıl denilmektedir. Bunlar genelde köyün dışında bulunur. Bazen taş veya kerpiçten yapılmış binalar da bulunur. Genelde yaz mevsiminde kullanılır. CEVAP: B CEVAP: C Ek Bilgi: Sarayköy ve Germencik enerji santrali jeotermal enerjiden, Afşin – Elbistan ve Çayırhan termik santralleri ise linyitten faydalanmaktadır. Ek Bilgi: Ağıl benzeri yerleşmelere Doğu Anadolu Bölgesi’nde kom adı verilir. 14 39. Ülkemizde şeker pancarının Akdeniz’de üretilmemesinin en büyük ve temel nedeni bölgenin arazilerinde ekonomik getirisi daha yüksek olan başka ürünlerin üretilmesidir. CEVAP: B Ek Bilgi: Karadeniz Bölgesi’nde şekerpancarı üretilmemesinin nedeni ise fazla yağıştan dolayı şekerpancarının şeker oranının düşmesidir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 40. Ülkemizi sembolize den mekanlarla ilgili verilen bilgiler dikkate alındığında 2150 m yükseklikteki Nemrut Dağı üzerinde, yüksekliği on metreyi bulan büyüleyici Greko-Pers üslubunda dev heykel ve kabartma steller bulunur. Bunlar UNESCO Dünya Kültür Mirası’nda yer almaktadır. Ancak bunlara Balbal adı verilmemektedir. 43. Ülkemizde ipekböcekçiliği dut ağaçlarının yaygın olduğu Bursa ve çevresinde yoğun bir şekilde yürütülmektedir. 47. CEVAP: A 15 -18 yaş arası kişi ayırtetme gücüne sahip değilse ceza verilmez. 18 – 21 yaş arası indirimli ceza 21 yaşında ise tam ceza ehliyeti başlar. Ek Bilgi: Son yıllarda suni ipek üretiminin yaygınlaşması sonucunda doğal ipekböcekçiliği önemini kaybetmiştir. CEVAP: C Ek Bilgi: Ceza ehliyetleri CEVAP: C Ek Bilgi: Balbal Eski Türklerde kişinin anılması için mezarının veya bazı kurganların etrafına dikilen mezar taşına verilen isimdir. Orta Asya Türklerinde, Şamanlık dininin geçerliliğini yaygın olarak koruduğu dönemde, ölen savaşçıların kurgan denilen mezarlarının etrafına dikilmiş, savaşçının öldürdüğü düşmanları ve bu kişilerin öbür dünyada onun hizmetçileri olacağına inanılacağını simgeleyen, genellikle bir taş parçasının üzerine yontulmuş, bir elinde kılıç, figürlerinden oluşan heykellere verilen addır. Sağır ve dilsizlerde normal insanlara göre ceza ehliyeti 3 yaş geç başlar. Yani 15 yaşında başlar. 0 – 12 yaş arası ceza ehliyeti yok 2 -15 yaş arası kişi ayırtetme gü1 cüne sahip değilse ceza verilmez. 15 -18 yaş arası indirimli ceza 44. Türkiye’nin dağları genellikle üçüncü jeolojik zamanda Alp-Himalaya kıvrım sistemine bağlı olarak oluşmuş kıvrım dağlarıdır. CEVAP: D 18 yaş tam ceza ehliyeti başlar. 48. Ek Bilgi: Ülkemizde birinci jeolojik zamanda oluşmuş arazilere masif araziler adı verilmektedir. Örneğin: Menteşe – Saruhan masifi, Yıldız Dağları masifi, Kırşehir masifi. Borçlar hukukuna egemen olan ilkeler • Objektif iyiniyet • Sözleşme serbestisi • Eşitlik • Nispilik • Karşılıklılık ( İvazlık ) • Üçüncü kişi aleyhine borç kurulamaması • Kusurlu sorumluluk • İkametgâhın ifası CEVAP: D 41. Ülkemizde Trabzon Limanı ile Erzurum kenti arasındaki karayolu bağlantısı Zigana ve Kop geçitleri üzerinden sağlanmaktadır. Ek bilgi: Subjektif iyiniyet ilkesi hakların kazanılmasında geçerli olan bir ilkedir. 45. CEVAP: E Ek Bilgi: Zigana ve Kop geçitleri Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu arasında bağlantı kurar. 42. Türkiye’de hayvan sayısının çok ancak hayvan başına alınan verimin düşük olmasının nedenleri arasında mera ve otlakların aşırı otlatılması, modern hayvancılığın uygulanmaması, devletin yeterli destek sağlamaması, et ve süt verimi düşük hayvanların tercih edilmesi etkilidir. CEVAP: B Ek Bilgi: Besi hayvancılığı mera hayvancılığına göre daha verimli ve daha modern bir hayvancılık faaliyetidir. Ülkemizde kış turizmi Uludağ, Erciyes, Palandöken, Kartalkaya ve Ilgaz dağlarında yürütülür. Kaçkar, Canik, Süphan, Cilo, Sat dağları kış turizmi açısında uygun değildir. 49. CEVAP: E Ek Bilgi: Kaçkar, Canik, Süphan, Cilo, Sat dağları buzul aşınım ve birikim şekillerinin görüldüğü yüksek alanlardır. CEVAP: C Ek Bilgi: Bakanı Başbakan veya Bakanlar Kurulunu siyasi yönden denetlemenin aracı ise gensorudur. 50. 46. Mümeyyiz olmayı (ayırt etme gücünü) ortadan kaldıran nedenler yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı ve sarhoşluktur. CEVAP: E Ek Bilgi: Ergin olma, ayırt etme gücüne sahip olma ve kısıtlı olmama fiil ehliyetine sahip olma koşullarıdır. 15 Bir bakan veya başbakanın işlediği bir suçtan dolayı cezai sorumluluğu meclis soruşturmasıyla denetlenir. Meclis soruşturması açılabilmesi için 55 milletvekilinin yazılı teklifi gerekmektedir. Meclis; kanun ve parlamento kararları olmak üzere iki türlü yasama işlemi yapar. İç tüzük meclisin parlamento kararları niteliğindeki yasama işlemlerinden biridir. CEVAP: B Ek Bilgi: Parlamento kararları ile meclis kendi iç işleyişini ve diğer organlarla olan ilişkilerini düzenler. İç tüzük, milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması, milletvekilliğinin düşürülmesi kararları hariç parlamento kararları yargı denetimine tabii değildir. Diğer sayfaya geçiniz. Deneme Sınavı – 2 KPSS / GY - GK 51. Danıştay üyelerinin ¾’ünü HSYK, ¼ ‘ini ise Cumhurbaşkanı seçer. 54. CEVAP: C Ek Bilgi: Cumhurbaşkanının üye seçmediği tek yüksek mahkeme Uyuşmazlık Mahkemesidir. 58. Ek Bilgi: Akademi Ödülleri, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından 1929'da Los Angeles'te verilmeye başlandı. Ek Bilgi: Düzenli idare, yetki ve usulde paralellik, süreklilik ilkesi kamu hizmetlerinin değişkenliği ilkesi anayasal ilke değildir. Bakanlar başbakanın önerisi üzerine cumhurbaşkanı tarafından atanır. 2015'te 87. si düzenlenen Oscar Ödüllerinde en iyi film olarak "Birdman" seçilmiştir. CEVAP: D CEVAP: E 55. 52. İdareye hâkim olan ilkeler merkezden yönetim, yerinden yönetim, idarenin bütünlüğü, kamu tüzel kişiliği, hukuk devleti, sosyal devlet laik devlet ve eşitliktir. Dinamit 1866 yılında Alfred Nobel tarafından icat edilmiştir. 1901 yılından itibaren verilen Nobel Ödülleri Alfred Nobel adına düzenlenmektedir. CEVAP: D CEVAP: A Ek Bilgi: Bakanların gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevinden alınması ilk kez 1982 Anayasasında düzenlenmiştir. Ek Bilgi: 2014 yılı Nobel Barış ödülünü Malala Yousafzai ile Kailash Sathyarthi almıştır. 59. İskoçya’da eylül 2014 tarihinde Birleşik Krallık'tan ayrılmak için bağımsızlık referandumu yapılmıştır. İskoçlar % 51 ile ayrılmamaya karar vermiştir. CEVAP: C Ek Bilgi: Kasım ayında İspanya’da da Katalanlar referandum yapmıştır. 56. 2015 verilerine göre hem ihracatta hem ithalatta kullanılan taşıma şekli deniz yoludur. CEVAP: B Ek Bilgi: Dış ticaret hacmi, bir ülkenin yaptığı ihracat ve ithalatın toplamıdır. 53. Tek bir tüzel kişilik içerisindeki idari bütünlük hiyerarşi ile sağlanır. II. Öncülde verilen Orman Su İşleri Bakanlığı’nın Devlet tüzel kişiliği Orman Genel Müdürlüğünün ise kamu tüzel kişiliği olması nedeniyle aralarındaki ilişki vesayet ilişkisidir. CEVAP: A 60. CEVAP: E 57. Ek Bilgi: İdari vesayet merkezi yönetimin yerinden yönetim kuruluşları üzerinde ve iki ayrı tüzel kişilik arasındaki denetim aracıdır. 2. C 3. E 4. D 5. B 6. E 7. E Ek Bilgi: 2015 Dünya Kadınlar Futbol Şampiyonası Kanada'da düzenlenmiştir. Türkiye’de bilgisayar ilk kez 1960 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından kullanılmıştır. CEVAP: B Ek Bilgi: Türkiye’de ODTÜ’de kullanılmıştır. ilk Internet GENEL YETENEK CEVAP ANAHTARI 1. A 2015 Dünya Kadınlar Futbol Şampiyonası'nda ABD Kadın Futbol Kadın Takımı şampiyon olmuştur. 8. B GENEL KÜLTÜR CEVAP ANAHTARI 9. C 10. B 1. A 2. C 3. A 4. C 5. C 6. B 7. C 8. D 9. E 10. D 11. E 12. D 13. C 14. E 15. A 16. D 17. B 18. C 19. D 20. D 11. A 12. D 13. A 14. D 15. B 16. C 17. A 18. E 19. A 20. D 21. B 22. C 23. A 24. C 25. C 26. E 27. B 28. D 29. E 30. A 21. A 22. A 23. D 24. B 25. D 26. B 27. A 28. C 29. D 30. A 31. B 32.A 33. C 34. C 35. E 36. D 37. B 38. C 39. C 40. B 31. A 32. C 33. E 34. D 35. D 36. B 37. A 38. A 39. B 40. C 41. A 42. C 43. E 44. D 45. B 46. D 47. B 48. E 49. A 50. C 41. E 42. B 43. A 44. D 45. E 46. E 47. C 48. D 49. C 50. B 51. E 52. D 53. B 54. D 55. C 56. E 57. B 58. E 59. A 60. B 51. C 52. D 53. A 54. E 55. A 56. B 57. B 58. D 59. C 60. E 16 Diğer sayfaya geçiniz.