3. Dış Göç Yapmış İşçilerin Çalışma Hayatında Karşılaştıkları Sorunlar

3. Dış Göç Yapmış İşçilerin Çalışma Hayatında Karşılaştıkları
Sorunlar
Dış göç yapmış işçilerin çalışma hayatında karşılaşabilecekleri başlıca sorunlar iletişim,
işe, çalışma ortamına ve şartlarına alışkın olmamak, vasıfsız olmaları sebebiyle olumsuz
şartlardaki işlerde çalışmaları ve dolayısıyla sağlık ve güvenlik risklerine maruz kalmalarıdır.
İletişim sadece iş hayatında değil normal hayatlarında da karşılaştıkları bir problemdir. İş
hayatı açısından değerlendirdiğimizde ise çalıştığı ülkenin dilini bilmeyen bir göçmen en
başta çalışma arkadaşlarıyla ve işvereni ile iletişim kuramayacaktır. Bu iletişimi kuramaması ise işverenin taleplerini, öğretilerini, sunmakta olduğu talimat ve eğitimleri anlayamama ve işyeri içerisindeki organizasyon içerisinde hareket edememesine sebep olacaktır.
En basit ifade ile aynı dili konuşmayan göçmen işçi ve işveren arasında en baştaki işe alım
sürecinde bir kopukluk olacağı kaçınılmaz bir gerçektir.
İşvereni ile işe alım sürecinde iletişim problemi yaşayan göçmen işçi; çalışma saatleri, çalışma koşulları, haftalık izinler, fazla çalışma vb. konularda anlaşma sağlayamayacağı ve
göçmen olması sebebiyle işe ihtiyacı olan bir durumda ise çalışmak zorunda kalacağı için
işveren tarafından suiistimal edilebilir. Bu suiistimal ise, çalışma saatlerinin fazla olması
ve çalışma koşullarının tehlikeli ve göçmen işçi için risk oluşturacak şekilde olması gibi
sonuçlar doğuracağından; göçmen işçi hem iş sağlığı ve güvenliği risklerine hem de psikososyal risklere maruz kalacaktır.
Çalışma arkadaşları ile iletişim kuramayan bir göçmen işçi, kendisine verilen talimatları ve
eğitimleri anlayamayacak olması sebebiyle risk altındaki bir gruptur. Örneğin; yaptığı iş
konusunda yeterli mesleki eğitimi ve deneyimi olmayan bir göçmen işçi, iletişim problemi
yaşadığı bir işyerinde kendisine anlatılan makinelerin çalışma ve işleyişi, işyeri kuralları,
organizasyonel yapı ve iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin eğitim ve talimatları anlayamayacak ve bu eğitim ve talimatlar doğrultusunda hareket edemeyeceği için de risklere işyerinde
çalışan diğer kişilerden daha fazla maruz kalacaktır.
İş sağlığı ve güvenliği açısından bir diğer bakış açısı ise, iletişim problemi yaşayan göçmen
işçinin işveren ve iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve/veya diğer sağlık personeli gibi iş
sağlığı ve güvenliği profesyonelleri ile yaşayacağı problemlerdir. İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu’nun 4. Maddesine göre işveren çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu değerlendirmelidir. İşveren bu değerlendirmeyi yaparken;
çalışanın mesleki eğitimleri ve tecrübesi ile çalışanın sağlık koşullarını beraberce değerlendirir. İşvereni ile aynı dili konuşmayan bir göçmen işçinin bu konular hakkında bilgi
vermesi mümkün olmayacaktır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 18. Maddesine göre işveren; iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili konularda çalışanların görüşlerinin alınmasını, çalışanlara teklif getirme hakkının
sağlanmasını, yeni teknolojilerin uygulanması ile seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve
şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında çalışanların görüşlerinin
alınmasını sağlamak zorundadır. 6331 sayılı kanunun 17. Maddesine göre de işveren, çalı89