TEPKÜME 1. YAZILI SORULARI Ð 1 (S†RE: 40 dk) xCH2O+Cr2O7Ð2+yH+ → xCO + 2Cr+3+ zH2O 5. X3Y2 + 6 H2O → 3X(OH)2 + 2 YH3 denklemindeki x, y ve z katsayÝlarÝnÝn deÛeri tepkimesinde 30 gram X3Y2 ile yeterli miktar- ka•tÝr? da H2O uygun koßullarda birleßerek 52,2 gram X(OH)2 ve 10,2 gram YH3 olußturuluyor. a) Ka• gram H2O harcanmÝßtÝr? (O=16, H=1) b) X ve YÕnin atom kŸtleleri nedir? (x = 3, y = 8, z = 7) 2. 6 gram C2H6 gazÝnÝn tamamÝ yakÝlÝyor. Bu tepkime ile ilgili aßaÛÝdaki sorularÝ yanÝtlayÝnÝz. (C=12, H=1, O=16, Avogadro SayÝsÝ=6,02.1023) a) Yanma i•in kullanÝlan havanÝn NKÕ daki hacmi [a) 32,4 ka• litredir? b) X=24, Y=14] b) Ka• gram CO2 olußur? 6. c) Ka• tane H2O molekŸlŸ olußur? Eßit kŸtlelerde C2H6 ve C3H4 gazlarÝ i•eren karÝßÝm 0,7 moldŸr. Bu karÝßÝmla ilgili aßaÛÝdaki sorularÝ yanÝtlayÝnÝz. (C=12, H=1) a) KarÝßÝmÝn tam yakÝlmasÝ i•in kullanÝlan oksijen 3. b) 17,6 c) gazÝ ka• moldŸr? CaH2 + 2 H2O → Ca(OH)2 + 2 H2(g) Eßit kŸtlelerde CaH2 ve H2O maddeleri tepkimeye sokulduÛunda NKÕ da 8,96 litre H2 gazÝ ESEN YAYINLARI [a) 78,4 3,612.1023] b) KarÝßÝmÝn tam verimle yakÝlmasÝ sonucu NKÕda olußan gazlarÝn toplam mol sayÝsÝ nedir? olußuyor. a) Ka• gram Ca(OH)2 olußur? (Ca=40, O=16, H=1) b) Hangi madde ka• gram artar? [a) 2,6 7. [a) 14,8 b) 1,2g H2O] b) 1,7] IsÝ MgCO3(k) → MgO(k) + CO2(g) m gram kŸtle ve % 80 saflÝkta MgCO3 šrneÛi ÝsÝtÝlÝyor. Tam verimle ger•ekleßen tepkimede 12 4. BaO2(k) → BaO(k) + 1/2 O2(g) gram MgO olußuyor. A•Ýk bir kaptaki 676 gram BaO2 katÝsÝ ÝsÝtÝlarak, a) BaßlangÝ•taki šrneÛin kŸtlesi ka• gramdÝr? BaO katÝsÝ ve O2 gazÝ olußturuluyor. KatÝnÝn kŸt- (Mg=24, C=12, O=16) b) A•Ýk kapta ger•ekleßen tepkimede ka• gram lesi 24 gram azaldÝÛÝna gšre, kŸtle azalmasÝ gšzlenir? a) Ka• gram BaO olußur? (Ba=137, O=16) b) BaO2 katÝsÝnÝn kŸtlece yŸzde ka•Ý ayrÝßtÝrÝlmÝßtÝr? [a) 229,5 94 b) 37,5] [a) 31,5 b) 13,2] Kimyasal Reaksiyonlar 8. 10. 4 gram CH4 gazÝnÝn P.V deÛerinin 5,6 atm.l oldu- Po=74cmHg O2 36cm Hg Ûu bir sÝcaklÝkta 24 gram X2 gazÝnÝn P.V deÛeri M 16,8 atm.l dir. H2 Buna gšre; 2V t °C 3V t °C 14cm a) X2Õnin mol sayÝsÝ ka•tÝr? (C=12, H=1) b) AynÝ koßullarda CH4 gazÝnÝn yayÝlma hÝzÝ X2Õnin ka• katÝdÝr? c›va Þekildeki sistemde sabit sÝcaklÝkta M musluÛu a•ÝldÝÛÝnda, H2(g) + 1/2O2(g) → H2O(s) tepkimesi ger•ekleßtiriliyor. a) Artan gazÝn basÝncÝ ka• mm Hg olur? b) Manometrenin kollarÝndaki cÝva seviyeleri farkÝ ka• cm olur? [a) 72 mm H2 9. b) 56,8] P0=1atm 24gX gaz› t=0°C ESEN YAYINLARI (t¡CÕde suyun buhar basÝncÝ 10 cm Hg dir.) [a) 0,75 11. b) v2] bas›nç(atm) P 0,6 0,4 19cm H2 NH3 zaman a ‚elik bir kaba, N2 ve H2 gazlarÝ konularak aynÝ sÝcaklÝkta NH3 olußmasÝ saÛlanÝyor. Tam verimle c›va KŸtlesi 24 gram, hacmi V litre ve sÝcaklÝÛÝ O¡C ger•ekleßen tepkimede H2 ve NH3 gazlarÝnÝn olan X gazÝnÝn basÝncÝ manometre ile ßekildeki gi- kÝsm” basÝn•larÝ grafikteki gibi deÛißiyor. bi šl•ŸlmŸßtŸr. Bu kaba aynÝ sÝcaklÝkta 4 gram He Buna gšre; gazÝ ilave edilince a•Ýk koldaki cÝva a) H2 gazÝnÝn baßlangÝ•taki basÝncÝ ka• atmÕdÝr? a noktasÝndan itibaren 19 cm yŸkseliyor. Buna gš- b) Gaz karÝßÝmÝnÝn baßlangÝ•taki basÝncÝ ka• atmÕdÝr? re; a) X gazÝnÝn mol kŸtlesi nedir? (He=4) b) KabÝn hacmi ka• litredir? [a) 16 b) 44,8] [a) 1,2 b) 1,4] 95 TEPKÜME 1. YAZILI SORULARI Ð 2 (S†RE: 40 dk) 5X+n + yMnO4Ð + 3H2O → yMn+2 + 5XO3Ð + 6H+ 4. Sabit hacimli bir kapta 4 atm basÝn• yapan 1,6 Denkleßmiß tepkimede; mol NH3 gazÝ bulunmaktadÝr. NH3 gazÝ aynÝ sÝ- a) y katsayÝsÝ ka• olur? caklÝkta; b) X+n iyonunun yŸkŸ (n) ka•tÝr? 2 NH3(g) → N2(g) + 3 H2(g) tepkimesine gšre ayrÝßmaktadÝr. N2 gazÝnÝn kÝsmi basÝncÝnÝn 1 atm olduÛu anda; a) Kaptaki H2 gazÝnÝn mol sayÝsÝ ka•tÝr? b) NH3 gazÝnÝn kÝsmi basÝncÝ ka• atm dir? c) Toplam basÝn• ka• atm dir? [a) 3 2. b) 2] ArÝ olmayan 8 gram MgCO3 šrneÛi, [a) 1,2 b) 2 c) 6] MgCO3(k) → MgO(k) + CO2(g) tepkimesine gšre tamamen ayrÝßtÝrÝldÝÛÝnda, 5. 2 gram MgO katÝsÝ olußuyor. SiO2 + 4 HF → SiF4 + 2 H2O 12 gram SiO2 katÝsÝ ile % 40ÕlÝk HF •šzeltisinin a) BaßlangÝ•ta alÝnan MgCO3 šrneÛi kŸtlece yeterli miktarÝ tepkimeye sokuluyor. Tam verimle yŸzde ka• saflÝktadÝr? ger•ekleßen tepkimede; (Mg=24, O=16, C=12) a) Ka• gram HF •šzeltisi harcanmÝßtÝr? b) A•Ýk kapta ger•ekleßtirilen tepkimede azalan (Si=28, O=16, F=19, H=1) ESEN YAYINLARI kŸtle ka• gramdÝr? b) Olußan H2OÕnun molekŸl sayÝsÝ ka•tÝr? (Avogadro sayÝsÝ=6,02.1023) [a) 40 [a) 52,5 3. Þekildeki kapta TKÕde mol b) 2,2] Po=1atm sayÝlarÝ eßit olan X ve Y gazlarÝ bulunuyor. Mutlak X(g) + 2 Y(g) → 2 Z(g) tepkimesi, tam verimle V litrelik kapta bulunan n mol CO2 gazÝnÝn 27¡CÕta basÝncÝ 800 n mol CO2 gaz› 27 °C V litre mm Hg dir. X(g) Y(g) Manometredeki cÝva sÝcaklÝk 2 katÝna •ÝkarÝlarak gazlar arasÝnda, 6. seviyeleri 46cm b) 2,408.1023] farkÝnÝn 100mm 500 mm Hg olmasÝ i•in; a) SÝcaklÝk ve hacim Hg ger•ekleßtiriliyor. c›va sabit tutularak ka• a) Gaz karÝßÝmÝnÝn son basÝncÝ ka• cm Hg olur? b) Manometrenin a•Ýk kolundaki cÝva ka• cm yŸkselir? mol CO2 ilave edilmelidir? b) Mol sayÝsÝ ve sÝcaklÝk sabit tutularak hacim ka• litre azaltÝlmalÝdÝr? c) Mol sayÝsÝ ve hacim sabit tutularak sÝcaklÝk ka• ¡CÕye •ÝkarÝlmalÝdÝr? [a) 45 96 b) 7,5] [a) 1/2 n b) 1/3 V c) 177] Kimyasal Reaksiyonlar 7. IsÝ 2 KClO3(k) → 2 KCl(k) + 3 O2(g) 10. mol say›s› YukarÝda verilen tepkime % 20 verimle ger•ekle- 0,4 ßiyor. 14,9 gram KCI katÝsÝ elde edildiÛine gšre; a) Ka• gram KCIO3 katÝsÝ ayrÝßtÝrÝlmÝßtÝr? 0,3 Y2(g) 0,2 Z(g) 0,1 (KCIO3=122,5, KCI=74,5) X2(g) zaman b) Olußan O2 gazÝ NKÕda ka• litredir? KapalÝ bir kapta ve sabit sÝcaklÝkta X2 ve Y2 gazlarÝndan Z gazÝnÝn olußmasÝna ilißkin mol sayÝsÝ[a) 122,5 b) 6,72] nÝn zamanla deÛißimi grafikte veriliyor. Buna gšre; 8. CaCO3 → CaO + CO2 a) Z gazÝnÝn molekŸl formŸlŸ nedir? CaO + 3C → CaC2 + CO b) Y2 gazÝnÝn kŸtlece yŸzde ka• artmÝßtÝr? CaC2 + 2 H2O → C2H2 + Ca(OH)2 c) Artan Y2Õnin harcanmasÝ i•in ka• mol X2 ilave Asetilen (C2H2) gazÝnÝn elde edilmesi yukarÝda edilmelidir? verilen tepkime dizisi ile ger•ekleßtirilebilir. Tepkimeye 400 gram kŸtlece % 20 saflÝkta CaCO3 šrneÛi ile baßlanÝyor. Tepkime sonunda 15,6 gram C2H2 elde edildiÛine gšre tepkimenin (% 75) 9. oluflan CaO’nun kütlesi(g) ESEN YAYINLARI verim yŸzdesi nedir? (Ca=40, C=12, H=1, O=16) [a) YX3 b) % 75 c) 0,9] 11. 11,2 M 3V 0 0,1 0,5 eklenen O2’nin mol say›s› X2(g) 2V Y2(g) 75cm 40cm Belli bir miktar Ca(k) Ÿzerine azar azar O2(g) eklenerek, c›va Ca(k) + 1/2 O2(g) → CaO(k) tepkimesi olußturuluyor. Eklenen O2Õnin mol sayÝ- c›va M musluÛu a•ÝldÝÛÝnda gazlar arasÝnda olußan sÝna karßÝlÝk olußan CaO(k) bileßiÛinin kŸtlesinin tepkimede XY3 gazÝ olußuyor. Tepkime sonunda deÛißimi grafikteki gibi olmaktadÝr. Tepkime tam sÝcaklÝk ilk durumuna getiriliyor. Buna gšre, gaz verimle ger•ekleßtiÛine gšre; basÝncÝ ka• cm Hg olur? a) BaßlangÝ•ta kapta ka• gram Ca bulunmaktadÝr? (Ca=40, O=16) b) O2 gazÝnÝn hacimce yŸzde ka•Ý artmÝßtÝr? [a) 8 b) % 80] (34 cm Hg) 97