VERGİDE GÜNDEM

________
•!•
•!_
VERGİDE GÜNDEM
M. FATİH KÖPRÜ fat/hkopru62tr. Lt3’.com
u-ıvıc’. ı’crgldegıındem. can,
Damga vergisinde
değişiyor?
neler
GEÇTİĞİMİZ GÜNLERDE PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU’NDA KABUL EDİLEN TORBA YASA
TASARISI, BAŞTA VERGİ YASALARI OLMAK ÜZERE BİRÇOK YASADA DEĞİŞİKLİKLER
İÇERİYOR. TASARIDA DAMGA VERGİSİ YASASINDA DEĞİŞİKLİKLER İÇEREN VE
YAYIML4NDII TARİHTE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK OLAN BİRÇOK DÜZENLEME DE VAR.
Haziran ayında Meclis Başkanlığı’na
sunulan ve geçtiğimiz günlerde Plan
ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edi
len yasa tasarısı, yatırım ortamın in
iyileştirilınesi amacıyla başta vergi
yasaları olmak üzere birçok ısada
değişiklikler içeriyor.
Önümüzdeki günlerde Genel
Kurul’da görüşülmesi beklenen bu
tasarının ‘Varlık Barışı’ ile ilgili dü
zenlemelerini iki hafta önceki yazı
mıztla ele almıştık. Bu hafta da tasa
rının damga vergisi yasasında deği
şiklikler içeren ve yayımlandığı ta
ihte yürürlüğe girecek olan düzen
lemelerine değineceğiz.
SADECE TEK NÜSHADAN
Damga Vergisi Kanunu uyarınca,
kağıdann birden fazla düzenlenme
si durumunda her nüshası ayn ayrı,
aynı miktar veya nispetle damga
vergisine tabi tutuluyor.
Uzun yıllardır tartışına konusu
olan bu hüküm nihayet değiştirili
yor. Tasarıda. nispi (oransal) vergiye tabi olan kağıdann sadece bir
nüshasının damga vergisine tabi tu
tulması öngörülüyor. Röylelikle baş
ta sözleşmeler olmak üzere damga
vergisine tabi kağıtların damga ver
gisi yükünün biraz hafifletilmesi sağ
lanmış olacak.
50 üonaımst
t lüıı,nı,z 2011
—
Maktu (tutarsal) damga vergisine tabi küğıdarda ise her bir nüshailan ayrı ayrı damga vergisi alın nı as ı
uygulaması devam edecek.
CEZAİ ŞART
Razı sözleşmelerde peyakçesi
(hağlanma parası). cayma tazminatı
çzamanı rücu, cayma parası), ücret
tevkifı veya cezai şart gibi sözleşme
nin yaptınmını oluşturan hükümler
yer alabiliyor. Örneğin sözleşme be
delinin 1 milyon dolar olduğu, ayrı
ca sözleşmede bir tarafın şartlara uv
maması durumunda sözleşmenin
karşı tarafına 5 milyon dolarlık öde
me yapacağına dair bir hüküm (ce
zai şart) olduğunu varsayalım. bu
durumda İdare sözleşmede yer alan
yüksek tutardan (bir asıldan doğ
muş olduğu duı-umda) ani cezai
şart tutan olan örneğimizdeki 5 mil
yon dolar üzerinden damga vergisi
ödenmesi gerektiğini söylüyordu.
Tasarı ile pey akçesi, cayma taz
min;ııı. ücret ıevkifi veya cezai şarı
gibi bir sözleşmenin vaptınmı olarak
belirlenen t;ıalıhütlerden damga
vergisi alınmaması öngörülüyor. An
cak bunlar başlı başına bir sözleşme
konusu olduğu durumda damga
vergisine tabi olmaya devam ede
cek.
KEFİL SAYISI
l-ıalihazırda bir kağıt üzerine ko
nulan adi kefalet ve garanti taahhü—
dü, aynca damga vergisine tabi tutu
luyor. Çünkü bunlar üçüncü bir kişi
nin aktli veya is]emi olarak kabul edi
livor. Hatta aynı kağıt üzerinde bir
den fazla kişinin adi kefaled ‘-eya ga
rantödüğünün bulunması durumunila her bir kişi için ayrı ayrı damga
vergisi hesaplanıyor.
Tasarıda yer alan düzenleme ile
aynı kağıtta birden fazla adi kefil ve
garantör bulunması halinde, satlece
bir kefidet ‘-e bir garanti taahhüdü
için damga vergisi alınması öngörü
lüyor.
AZAMİ DAMCA VERGİSi
Damga ‘-eı-gisinde azami tutar
söz konusu. Yani her bir sözleşme
den alınabilecek daınga vergisinin bir
üst sınırı bulunuyor. Buna göre 2016
yılında bir sözleşme üzerinden hc
saplanan damga vergisi en fazla (yak
laşık) 1,8 milyon lira oluyı w. Buna gö
re sözleşme üzerinden hesaplanan
damga ‘-ergisinin bu tutan aşması (tu
rumunda, 1,8 milyon lira tlamga ver
gisi ödeniyor.
Yasa tasarısında, azami mtardan
vergi alınan sözleşmelerde, sadece
bedelin aı-tı ni ması na ilişkin tl eğişik—
lik yapılması halinde artan bedelden
damga vergisi alınmavacağına ilişkin
bir düzenleme yer alıyor.
Ancak sözleşıiıelerin bedel dışın
da ilave iş, taraf ve miktar gibi unsur—
laı-ının da değiştirilmesi halinde artan
tutar üzerinden damga vergisi alınmaya devam ediliyor.
ğer döviz kazandıncı faaliyetlede ilgi
li işlemler kapsamıntb düzenlenen
kğıtlaı-tlaki istisna da yasal davanak
bulmuş oluyor. Bu istisnadan belge
nin geçeı-lilik süresi içerisinde olmak
ve helgede yer alan tutarla sınırlı ol
mak kaydıyla yararhı nılabileçeği unu—
m Im imal ı.
DÖVİZ KAZANDIRICI İŞLEMLER
Döviz kaıandırıcı faaliyetlere iliş
kin olarak şu anda da damga vergisi
istisnası uygulanıyor. Ancak bu istis
nanın yasal davanağı yoktu, rebliğler
le düzenlenmişti. Bu konuda yargı
mercii tarafından, döviz kazandırıcı
faaliyetlerin tehliğle sınırlandırılama
yacağı ve istisna uygulaması için “Ver
DÜZELTME BEYANNAMELERİ
Mükelletler, bazen yasal süze içe
risinde büen de yasal süre geçtikwF
sonra düzdtme hçvapnameleri veı3biliyor. Ama bu beyannameler için de
aynen ilk verilen heyannamede nldu
ğu gibi damga veıgisi ödenmesi ge
rekiyor.
Yasa tasarısı ile sadece kanuni sü
re içerisinde verilen düzeltme beyan
namelerinderı damga vergisi alınnıa
ması öngörülüyor. Yasal süresinden
sonra verilen düzeltme beyannaıne
leıinde ise eskiden olduğu gibi dam
ga vergisi ödenmesi gerekiyor.
MUHTASAR VE BILDiRGE
Tasarıda, vergi yasaları uyarınca
verilmesi gereken muhtasar beyan
name ile SGK mevzuatı kapsamında
gi, resiııı, harç istisnası belgesi” şartının getirilenıeveceği gerekçesiyle 1 verilmesi gereken aylık prim \e hiz
met belgelerinin birleştirilmesi öngö
tehliğleıde er alan düzenlemelerin
ı-ülüvoı-. Bu yeni beyannamede kesi
aksi ‘önde kararlar veriliyordu. 1-latta
len vergiler ınatrahlarıvla birlikte ver
müstakar (istikrar bulmuş) hale gel
alacak, ayrıca sigortalının sigorta
miş kararlar (la ‘ardı.
primleri ve kazançları toplamı ile
Yasa tasaı-ıs ı nda ih übOa n n ön en—
prim ödeme gün sayıları bulunacak.
mesini teminen, ihracat ve diğer dö
beyannamenin
Birleştirilmiş
viz kazandırıcı faaliyetler ile istisna
damga veı-gisi ise ıasarıda 37,40 lira
uygulamasının usul ve esaslannın ya
olarak belirlenmiş durumda. Şu anda
sal bir zemine otuıtulduğu görülü
avn ayrı 31,50 ve 23,50 lira olmak
yor.
üzere her ay toplam 55 lira Lxlenir
Buna göre ihracat ve ihracata iliş
ken birleştirme sonrasında ödenecek
kin olduğunun tc-vsiki şartıyla yasada
damga vergisi aylık 37,40 liraya düş
sayılan i5lemler (ihracat karşılığı yapı
müş olacak.
lan i 3demel er, ili nıcar ran doğan akı
—
cağı n ihracat çı tarafından tenı li ki, ih
racat bağlantılaı-ı için düzenlenen an
laşmalar, dahilde işleme iziıı belgesi
kapsam uxkı yapı bn ithalat ve yu rtiç i
ılımlar) nedeııiyle düzenlenen kiğıt
lar hııııga vergisinden istisna olacak.
Bunun vanıııda, vergi ıesim harç
istisnası belgesine bağhınmış ol;ın di
PAY DEVİRLERI
Anonim ve limited şirketlerin ku
ıuluş ve sermaye artırımları damga
vergisine tabi değil. Ancak söz konu
su şirketlerin pay deirlerine ilişkin
olarak düzenlenen kağıtlar için daın
ga vergisi ödenmesi gereldvor. Tasa
rı ile sermaye şirketlerinin pay devir
lerine ilişkin küğıtlar da istisna kapsa
mına alınarak, şirketlerin ortaklık ya
pılarındaki değişiklikler nedeniyle
oluşacak işlem maliyetlerinin azaltıl
ması amaçlanıyor.
FİNANSAL KURUMLAR
Damga vergisi yasasında yapılma
sı planlanan ve banka, aracı kurunı ‘-e
diğer finansman kurumlan ile yan
nmcılar açısından önemli değişiklik
lerden bazılan ise şunlar
• Türev işlemlere ilişkin düzen
lenen kağıtlara uygulanmakta olan
damga vergisi isusnasının kapsamı
aracı kurumların taraf olduğu ya (la
bunlar aracılığıylagerçekleştirilen tü
rey işlemlere ilişkin düzenlenen Id
ğıtlan da kapsayacak şekilde genişle
rilivor.
• Halihanrda gayrimenkul yatı
rım ortaklıklan için uygulanmakta
olan gayrimenkul ponföylerine iliş
kin alım satım sözleşmeleri ile gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerindeki
damga vergisi istisnası, gayrimenkul
yatırım fonlan içinde geçerli hale ge
tiriliyoı.
• Bankalaı-, vurtdışı kredi kuru
luşlan ve uluslararası kuruınlann kre
diden doğan alacaklarının temliki ve
kredinin devri işlemlerine ilişkin dü
zenlenen kağıdardamga vergisinden
istisna ediliyor.
• Finansman şirketlerinin düzen
lemiş olduğu kredi sözleşmelerinin
devrine ilişkin kağıtların damga ver
gisinden istisna edilmesi sağlanıyor.
• Girişim sermayesi yatırım or
taMıklan ve girişim semıavesi yatınm
fonlannın münhasımn girişim semıa
yesi yatırımlan ile ilgili düzenlenen
sözleşnıeler ile bu sözleşmelere iliş
kin düzenlenen diğer kilğıtlar damga
veıgisinden istisna ediliyor.
• Sermaye piyasası araçlarının
kredili alımı, açığa satışı ve ödünç al
ma ve verme işlemleri ile ilgili olarak
aracı kurum ile ;ıtmmcı arısında (tü
zenlenecek sözle.şmeler damga ver
gisinden istisna ediliyor.
ı7 fr,m,ıu 1010 Ekanomlst 51