Fındık, Mikrodalga, Ekstraksiyon optimizasyon, yanıt yüzey yöntemi

Özet
Bileşiminde bulunan yüksek orandaki yağ ve yağ biyoaktif bileşenleri bakımından fındık
önemli bir besin maddesidir. Bu çalışmada fındıktan maksimum yağ verimine sahip ve rafine
edilmeden tüketilebilecek kalitede fındık yağı üretimi için mikrodalga destekli Soxhlet sistemi
(yeşil ekstraksiyon tekniği) kullanım olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Mikrodalga
enerjisi; yağ ekstraksiyon verim ve kalitesi, ekstraksiyon kapasitesi, düşük enerji tüketimi, kısa
işlem süresi ve az çözücü kullanımı gibi avantajları ile diğer sıcaklık uygulamalarından daha
üstün alternatif bir yöntemdir. Çalışma kapsamında, ilk olarak mikrodalga destekli Soxhlet sistemi ile yağ ekstraksiyonu için
optimizasyon amaçlı, farklı ekstraksiyon sıcaklıkları (36-64 °C) ve süreleri (10-80 dk) için
Central Composite Design (Merkezi Karma Tasarım) ile deneme deseni hazırlanmıştır. Deneme
deseni maksimum yağ verimi ile kalite kriterleri olan serbest asitlik ve peroksit değerlerinin
minimize etmek için optimize edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen modeller, mikrodalga
destekli Soxhlet ekstraksiyonu ile fındık yağı eldesini belirtilen değişken aralıklarında yüksek
başarı ile tahmin etmiştir. Çalışmada ekstraksiyon sıcaklığının yağ verimi üzerinde artırıcı bir
etkisi olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan yağ kalite kriterleri olan serbest asitlik ve peroksit
değerinin ekstraksiyon parametrelerinin (sıcaklık ve süre) her ikisi ile önemli değişim gösterdiği
belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Fındık, Mikrodalga, Ekstraksiyon optimizasyon, yanıt yüzey
yöntemi, gıda işleme