1 Amerikan Firmaları Karbonsuz Temiz Enerji Kaynakları Güç

Amerikan Firmaları Karbonsuz Temiz Enerji Kaynakları Güç Talepleri Artışları
ve Yeni ABD Yönetimi BM 2015 Paris İklim Anlaşması Politikası Çelişkisi
Ahmet Cangüzel Taner
Fizik Yüksek Mühendisi
Fizik Mühendisleri Odası ([email protected])
Amerika Birleşik Devletleri iş dünyası küresel ısınma ve global iklim değişikliği
mekanizmaları sorunları duyarlılığı ve hassasiyeti giderek artmaktadır. ABD
fosil yakıt kökenli enerji üretimi, iletimi ve dağıtımı sektörleri destekleri
sayesinde iktidara gelen Cumhuriyetçi Parti Yönetimi ise tam tersine
Uluslararası Paris İklimsel Değişim Mutabakatı hükümleri taahhütlerine
uymayacağını açıklamak suretiyle ulusal sürdürülebilir çevreci ve ekolojik
ölçütler ilkelerine uygun olmayan bir politika izlemektedir. Amerika doğa dostu
yenilenebilir enerji kaynakları YEK menşeli rüzgar enerjisi santralleri RES ve
güneş enerjisi santralleri GES sistemleri donanımları fiyatları düşüşleri ile
birlikte temel enerji kaynakları düşük kalorili linyit ve kömür santralleri güç
üniteleleri rekabetleri de hızla sürmektedir. Öte yandan, Amerikan baz yük
kökenli karbonsuz inovasyona dayalı yeni nesil nükleer güç santralleri
kurulması programları ve planlamaları ise aynen devam etmektedir. Mavi
gezegenin geleceği konusunda hassas siyaset izlemeye çalışan ancak
topraklara zehir saçan karaelmas kömür rezervleri bağımlılığı süregelen Çin ve
Hindistan tarafından son politik gelişmeler dikkatle izlenmektedir. Dünyanın en
büyük nüfus yoğunluğuna sahip olan Çin ile Hindistan genelinde hakim olan
yoğun hava ve su kirlilikleri aynı zamanda toprak kontaminasyonları da son
derece endişe uyandırmaktadır. Çevre dostu ilkelerinden ödün vermeyen
Avrupa Birliği AB ülkeleri içinde özellikle Almanya, ABD yönetiminin takip
etmesi muhtemel yeni ulusal enerji yol haritası programı, planları ve
girişimlerinden kaygılanmaktadır. Birleşik Devletler Başkanı Donald Trump’ın
ülkenin ulusal ve uluslararası çevreci karbonsuz temiz enerji kaynakları
taahhütleri aksine bir politika izlemesine karşın Amerikan şirketlerinin yeşil
ekolojik denge koşulları prensipleri perspektifine uygun inovatif milli doğa
dostu enerji yatırım projeleri, küresel stratejileri ve ilgileri bu yazı kapsamında
incelenmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri dev iş dünyası ekolojik denge girişimleri, yanlış bir imaj
sergilediği gerekçesi ile doğa dostu, çevreci ve yeşil sivil toplum kuruluşları STK
tarafından ne yazık ki, uzun yıllar sürekli biçimde eleştirilmiştir. Yoğun eleştiri
yağmuruna tutulan Amerikan iş çevreleri ise şimdilerde yeni ABD Başkanı Donald
Trump’ı Birleşmiş Milletler BM 2015 Paris İklim Değişiklikleri Sözleşmesi
maddelerine uyulması konusunda ikna etmeye çalışmaktadır. Ancak, Başkan
Trump’ın 01 Haziran 2017 tarihinde yaptığı aynı zamanda dünya gündemine bomba
gibi düşen ABD yönetiminin Paris İklim Anlaşması hükümleri vaatlerinden çekilme
kararını açıklaması ile beraber Amerikan firmaları hayal kırıklığına uğratılmıştır.
Şirketlerin üst düzey yönetim organları da Amerika Uluslararası Paris İklim
Mutabakatı taahhütlerini yerine getirmemesinin Birleşik Devletler firmaları üzerinde
oluşturması muhtemel olumsuz sonuçlarını tartışmaya başlamıştır. Amazon, Twitter
ve Nike dahil 900’den fazla Amerikan Şirketi Birleşmiş Milletler’e gönderdikleri doğa
dostu bildiri ile 2015 Paris Anlaşması hükümleri gereklerine bağlılıklarını
duyurmuştur. Söz konusu Amerikan şirketleri tarafından imzalanan ve BM’ye sunulan
çevreci bildiri kapsamında 2025 yılına kadar %26 düzeyindeki ABD karbon
1
emisyonları azaltılması ve limitlenmesi taahhütleri doğrultusunda katkı sağlanacağı
ilan edilmektedir. Amerika genelinde mevzu bahis oranda ülke karbondioksit
emisyonlarının düşürülmesi, sınırlandırılması, kontrol ve denetim altına alınması
hayal olmakla birlikte Amerikan firmalarının resmi yeşilci bildirisi ise yönetime karşı
ciddi bir çevre dostu eylem, doğa yanlısı uyarma hareketi ve bir tür çevreci ulusal
muhtıra niteliği taşımaktadır. Gerçekte, Amerikan şirketleri önceki ulusal ekolojik
denge perspektifleri ve tutumlarına kıyasla günümüzde küresel iklim değişikliği
mekanizmaları problemleri çözümü yönünde şaşırtıcı müspet bir politika takip
etmektedir. Enerji verimliliği önlemleri ile birlikte yenilenebilir enerji kaynakları YEK’ e
dayalı karbonsuz güneş enerjisi sistemleri GES elektrik üretimi kompleksleri ve
rüzgar enerjisi santralleri RES güç üniteleri kurulumu çalışmalarına önderlik eden
Amerikan firmaları dünyada örnek teşkil etmektedir. Solar güç parkı tesisleri ve
rüzgar çiftlikleri geliştirilmesi bağlamında Birleşik Devletler şirketleri, temiz enerji
kaynakları bazlı güç üretimi arzı sağlayan idareler ile uzun vadeli kontratlar ve
sözleşmeler içerikli elektrik alımı anlaşmaları (power - purchase agreements –
PPAS) yapmaktadır. Böylece, abonelerine %100 temiz enerji kaynakları tabanlı
elektrik temini garantisi vermeyen ulusal güç işletmeleri ve idareleri de doğa dostu
Amerikan firmaları tarafından dışlanmaktadır. Milli elektrik iletim ve dağıtım şirketleri
de temiz enerji üretimi PPAS sözleşmeleri imzalamaktadır. Bu bağlamda federal
vergi kredisi temini fonlarından yararlanmayı hedefleyen büyük Amerikan şirketleri ise
söz konusu avantajlar sona ermeden önce 2015 yılında ülkenin rüzgar enerjisi temelli
PPAS kontratları hisselerinin yarısından fazlasına sahip bir konuma gelmiştir. Büyük
Amerika iş dünyası küresel 20 gigawattt (GW) kapasiteli rüzgar RES ve güneş GES
güç üretimi tarlaları yaygınlaşmasına PPAS fonları satın alması yoluyla önemli
ölçüde katkı sağlamaktadır. Günümüzde İngiltere kıyı ve açık deniz rüzgar üniteleri
kapasitesi ise 4 GW düzeyini aşmaktadır. Aşağıdaki birinci grafikte temiz enerji
kaynakları küresel PPAS güç alım anlaşmaları yıllara göre GW kapasitesi
seviyesindeki dağılımı, Amerika lacivert renkli, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika
turkuaz renkli, Asya Pasifik açık mavi renkli şeritler halinde işaret edilmektedir. İkinci
grafikte 2016 yılı megawatt (MW) düzeyinde PPAS elektrik alım sözleşmeleri yapan
belli başlı firmaların güneş enerjisi PPA fonları lacivert renkli ve rüzgar enerjisi
PPA hisseleri turkuaz renkli gösterilmektedir (Kaynak: The Economist Dergisi).
2
Amazon ve Google gibi Amerikan Enformasyon Teknolojileri firmaları
(Information Technologies – IT), 2016 yılında PPA fonları satın alarak YEK tabanlı
temiz enerji kaynakları GES ve RES güç üretimi kompleksleri kurulumu projelerine
önderlik etmiştir. Aşağıdaki fotoğrafta dünyaca ünlü Google internet arama motoru
ve bilgi teknolojisi firması tarafından işletilen Kaliforniya karbonsuz yenilenebilir
enerji kaynakları YEK bazlı güneş enerjisi santrali GES elektrik üretimi kompleksi
panelleri resmedilmektedir.
Kaynak: The Economist Dergisi
Son zamanlarda teknoloji firmaları ile birlikte enerji yoğun sanayiler ve imalat
endüstrisi sektörü de dahil olmak üzere karbonsuz YEK menşeli güç tesisleri ilgisi
giderek yaygınlaşmaktadır. YEK kökenli RES ve GES kompleksleri donanımları
maliyetleri düşüşleri sayesinde büyük şirketler, bağlı kuruluşları ve kalkınmakta olan
ülkelerin gelişen ekonomileri de doğa dostu güç üretimi sistemlere doğru
yönelmektedir. Çevreci yeşil kuruluşlar ise geçmişte çelişki içine düşen iş dünyasının
günümüzde global ısınma ve küresel iklim değişiklikleri mekanizmaları problemleri
çözümü bağlamında dünya temiz enerji kaynakları kullanımı ve tedariki yönünde ciddi
işbirliği yaptıklarını gözlemlemektedir. ABD Dünya Yaban Hayatı Koruma Vakfı
(World Wildlife Fund - WWF) İklim ve YEK Enerji Politikası Bölümü Başkanı Marty
Spitzer, geçmişte yaşanan milli ekolojik eylemsizlik ve küresel çevresel duyarsızlık
algısının kökten dönüşüme uğradığını ifade etmektedir. Örneğin, global alkollü içkiler
üretimi sektörü dalında neredeyse bin yıldır dünyaca üne sahip aynı zamanda
Budweiser, Stella Artois ve Corona marka bira imalatçısı Anheuser-Busch InBev
Firması gibi çok sayıda ticari organizasyonun küresel çevre kirliliği ve global ekolojik
denge algıları da tamamen değişmektedir. Anheuser-Busch InBev Şirketi
Sürdürülebilir Üretim Müdürü Tony Milikin, içki mayalama, soğutma ve diğer işlemler
sırasında tüketilen elektrik maliyetleri, YEK kompleksleri kullanımı ile beraber %10
oranında azaldığını işaret etmektedir. Anheuser-Busch InBev Firması Mart
2017’den itibaren 2025 yılına kadar tesislerinde YEK temelli elektrik tüketimi oranını
%7 mertebesinden %100’e çıkarmak için düzenli temiz enerji kaynakları kullanımı
programı ve doğa dostu karbonsuz güç tedariği planı hazırlamıştır. Bu arada şirket
3
güç tüketimi, %85 düzeyinde PPAS elektrik enerjisi alım anlaşmaları yoluyla
karşılanacaktır. Mr Milikin, II. dünya savaşı sonrası soğuk savaş dönemi boyunca
1946 ile 1964 yılları arasında doğan nesil olarak enerji kaynakları ve temiz hava
koşulları ortamını sonsuz varlıklar biçiminde nitelendirmelerine karşın şimdiki
kuşakların ise tamamen farklı düşündüklerini açıklamaktadır. Dünyanın yeşilci ve
çevre dostu güç üretimi idareleri arasında sayılan İspanyol Iberdrola Şirketi,
Meksika’nın rüzgarı bol bölgesinde en büyük AB InBev alkollü içki fabrikası için 2019
yılında faaliyete geçecek olan 220 megawatt kapasiteli temiz enerji kaynağı RES
kompleksi kurmaktadır. Böylece, Meksika yenilenebilir enerji kaynakları YEK
kapasitesi rakamlarına %5 düzeyinde ciddi ölçüde bir katkı sağlanacaktır. AB InBev
Şirketi’nin Arjantin, Brezilya, Hindistan, Güney Afrika ve muhtemelen Çin alkollü içki
tesisleri kapsamında PPAS sözleşmeleri yöntemi kanalıyla çevreci güç tedarikleri
sağlaması beklenmektedir. Tony Milikin, şirketlerine alüminyum teneke kutular ve
şişeler tedarik eden imalatçılar nezdinde doğa dostu temiz enerji kaynakları
kullanımları teşvikleri yönünde yoğun müzakereler yaptıklarını da duyurmaktadır.
Öte yandan, diğer Amerikan firmaları çok daha katı ve zorlu çevre yanlısı karbonsuz
sürdürülebilir ekolojik politikalar izlemektedir. Örneğin, dünyanın en büyük perakende
satış firmaları arasında sayılan Walmart Şirketi, Mart 2017 tarihinde karbondioksit
emisyonlarının düşürülmesi ve limitlenmesi projesi bağlamında 2030 yılına kadar
salınımlarının 1 milyar ton kısıtlandırılması için global eko tedbirler alacağını
bildirmiştir. Bir milyar ton düzeyinde karbondioksit salınımlarının sınırlandırılması,
kontrol ve denetim altına alınması projesi “Project Gigaton” olarak
adlandırılmaktadır. Project Gigaton programı kapsamında karbon salınımlarının
indirilmesi miktarı da tüm yıl boyunca Amerika karayollarında seyreden 211 milyon
adet binek otomobillerin karbondioksit emisyonları miktarlarına eşdeğer gelmektedir.
Duyuruyu memnuniyetle karşılayan Amerikan Dünya Doğal Yaşamı Koruma Vakfı
(World Wildlife Fund - WWF) gibi ABD sivil toplum kuruluşları STK ve hayırsever
organizasyonlar da Walmart Firması karbondioksit salınımları azaltılması hedeflerine
ulaşılması çerçevesinde tedarikçi şirketlere yardım etme sözü de vermektedir. Yine
Amerikan iPhone üreticisi Apple Firması, Nisan 2017 tarihinde yaptığı açıklamada
şirketin bünyesinde faaliyet gösteren yedi büyük küresel imalatçı fabrikanının 2018
yılı sonu itibariyle güç kullanımı ve tüketimlerinin karbonsuz yenilenebilir enerji
kaynakları YEK elektrik üretimi kompleksleri vasıtasıyla karşılanacağını duyurmuştur.
Ayrıca Apple Şirketi, tedarikçi firmalara enerji verimliliği iyileştirilmesi ve geliştirilmesi
konularında yardımcı olması yanında 2020 yılına kadar 4 GW kapasiteli YEK güç
üniteleri devreye almayı planlamaktadır. Söz konusu Apple Firması YEK elektrik
üretimi kapasitesi ise Çin temiz enerji kaynakları güç üretimi mevcut rakamlarının
yaklaşık yarısına erişmektedir. Bazı çok uluslu şirketler de küresel enerji yatırımları
konusunda ortaklıklar kurmaktadır. Örneğin, Hollandalı firmalar DSM, AkzoNobel ve
Philips, Amerikan Google Şirketi ile Hollanda çevre dostu rüzgar enerji santralleri
RES parkları, tarlaları ve çiftlikleri elektrik üretimleri satın alınması doğrultusunda
ticari işbirliği anlaşmaları yapmaktadır. Temiz enerji kaynakları elektrik üretimi tedarik
ilgisi şirketlerin ötesine doğru hızla yaygınlaşmaktadır. Dünyanın en büyük PPAS güç
kontratları pazarlama şirketleri arasında kabul edilen Enel Green Power Firması üst
düzey yetkilisi Antonio Cammisecra, Fas rüzgar enerjisi santralleri RES
kompleksleri geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması çerçevesinde yöresel çimento
fabrikaları, demir çelik tesisleri ve kimyasal madde üreten işletmeler nezdinde temiz
enerji kaynakları güç tedarikleri anlaşmaları müzakerelerinin sürdürüldüğünü ifade
etmektedir. Ayrıca Enel Green Power Şirketi, Güney Afrika altın maden ocakları
4
projesi kapsamında temiz enerji tesisleri kurulması yatırımları da planlamaktadır.
İngiliz Squeaky Clean Energy Firması, uçtan uça eşler arası elektrik uygulamaları
(peer-to-peer electricity) adı altında küçük ve ortak ölçekli ticari işletmeler
bağlamında karbonsuz rüzgar enerjisi santralleri RES ve güneş enerjisi santralleri
GES projeleri ile ilgili çalışmalar yürütmektedir. Temiz Enerji Araştırma Enstitüsü
(Rocky Mountain Institute – RMI) Direktörü Dr Hervé Touati, sürdürülebilir doğa
dostu hedefler doğrultusunda tüketicileri, çalışanları ve yatırımcıları cezbedecek aynı
zamanda kamuoyunun ilgisini çekecek olan PPAS sözleşmeleri yapılması için çok
büyük ekolojik teşvikler getirilmesi üzerinde durmaktadır. Amerika Dünya Tabii
Hayatı Koruma Vakfı (World Wildlife Fund - WWF), yaklaşık 20 adet dev Amerikan
firmasının yakın gelecekte %100 yenilenebilir enerji kaynakları YEK sistemleri
ünitelerine sahip olmayı taahhüt ettiğini ileri sürmektedir. Temel tüketici ürün şirketleri
de doğa dostu, çevreci ve yeşil taraftarı vaatler vermektedir. Öngörüldüğü gibi fosil
yakıtlar kökenli üreticiler ise çevresel ekolojik önlemler paketi çerçevesinde son
derece ağır hareket etmektedir. Kuşkusuz, dünya enerji kaynakları yatırımları
seçiminde küresel ekonomik koşullar öne çıkmaktadır. Örneğin Dr Touati, Amerika
genelinde doğrudan rüzgar enerjisi sistemi RES kompleksi satın alınması, özellikle
ekonomik sübvansiyonlar ve finansal destek fonları uygulanması halinde gaz
kombine çevrim santrali kurulması kadar düşük maliyetli olmaktadır. Hindistan, Latin
Amerika ve Orta Doğu ülkeleri gibi kalkınmakta olan ülkeler doğa dostu rüzgar
enerjisi RES ve solar enerji GES ihaleleri kapsamında sübvansiyonsuz fiyatlar ise
aşırı derecede düşmektedir. Ancak, PPAS kontratları içeriğinde hüküm süren
zorluklar ve güçlükler de son zamanlarda çevreci santrallerin büyümeleri bağlamında
engel teşkil etmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları YEK’e dayalı güç santralleri
kendilerine ait olan şirketler şebeke bazlı transmisyon ve iletim hatları maliyeti
yönünden tasarruf sağlamaktadır. Bununla beraber şirketlerin güneşli ve rüzgarlı
uygun yeterli arazilere sahip olması da nadiren gözlemlenmektedir. Şebekeyi
besleyen uzak bölgelerden bir şirketin YEK tabanlı rüzgar ve solar enerji güç üretimi
satın alma anlaşması imzalaması durumunda PPAS sözleşmelerinde sıkça görülen
çok daha karmaşık sorunlar yaşanmaktadır. Söz konusu şirket aynı zamanda bir
aracı ya da komisyoncu gibi rol oynayan elektrik dağıtım idaresinden de eşdeğer
miktarda enerji almaktadır. Ortaya çıkan kompleks işlemlerin yasal hukuk
danışmanları ve avukatlık büroları gerektirmesi olasılığı da küçük firmaları bu gibi güç
alımı anlaşmaları proseslerinden uzaklaştırmaktadır. Ayrıca uzun vadeli PPAS
kontratları, elektrik fiyatları düşmesi sürecinde sabit fiyatlı güç alımı anlaşmaları da
bir başka engeli oluşturmaktadır. Temiz güç kaynakları kullanımı bağlamında
yenilenebilir enerji hisse senetleri satın alınması veya bir enerji dağıtım idaresi ile
yeşil ve çevre dostu sözleşme girişimi de diğer seçenekler arasında sayılmaktadır.
Ancak, mevzu bahis yollar yeni rüzgar ve solar enerji çiftlikleri kurulması yönünde bir
teşvik getirmemesi nedeniyle aynı çevresel ve doğa dostu nitelikleri taşımamaktadır.
Küresel Norton Rose Fulbright Hukuk Bürosu Firmasından Simon Currie ise PPA
kontratlarını standardize eden ve firmaları bir araya getirerek yardımcı olan WWF,
RMI gibi kȃr amacı gütmeyen sivil toplum örgütlerinin temiz enerji satın alma
olgusunu kökleştirilmesi çalışmalarına olumlu bakmaktadır. Diğer taraftan, aracılığı
ve komisyonculuğu ortadan kaldırması nedeniyle PPAS anlaşmalarını engelleyen
enerji dağıtım firmalarının faaliyet gösterdiği Çin ve Amerika’nın bazı bölgelerinde söz
konusu sivil toplum kuruluşları STK kanalıyla ulusal yasal reform baskısı
sağlanmaktadır. Global organizasyon olan Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı
(International Renewable Energy Agency – IRENA) tarafından 07 Haziran 2017
tarihinde Pekin’de düzenlenen konferansın sonuç bildirisinde PPAS anlaşması
5
zemininin sağlanamadığı yerlere yönelik kamusal bilgilendirme ve aydınlatma
çalışmalarının başlatılması kararlaştırılmıştır. Öte yandan Amerikan Google Şirketi,
2010 yılından beri beş ülkede satın aldığı 2.6 GW’lık PPAS sözleşmeleri kapsamında
yasal engellemeler ve tutarsız düzenlemeler ile karşılaştığını açıklamaktadır. İlginç bir
gelişme olarak ise ABD Cumhuriyetçi Parti yanlısı büyük ticari kuruluşlar birliği
Haziran 2017 den itibaren karbon vergileri ve diğer temiz enerji kaynakları önlemleri
doğrultusunda kamuoyu baskısı yaratmaktadır. Sonuçta, bu gibi güçlü ticari ittifaklar
ve siyasi destekler sayesinde ABD Başkanı Trump’a rağmen yenilenebilir enerji
kaynakları YEK sistemleri büyümesinin başarılı olma ihtimali de artmaktadır.
Kaynaklar:
-Küresel Isınma Mekanizmaları, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, 2006.
-Küresel İklim Değişikliklerinin Maliyeti, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri
Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2006.
-Sera Gazı Emisyonları, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler,2006
-İklim Değişiklikleri ile ilgili IPCC ’nin Son Raporları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2007.
-Çin ve Hindistan’da Ekolojik Felaketler, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri
Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2008.
-Çin ve Hindistan’da Çevre Eylem Planları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2008.
-Çin ve Hindistan’ın Kyoto Protokolü Sonrası Küresel Isınma ve Değişikliği Faili
Sera Gazı Emisyonları ile ilgili Muhtemel Politikaları, Ahmet Cangüzel Taner,
FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2008.
-Karbondioksit Emisyonları ve Salınımlarının Yok Edilmesi ya da Depolanması,
Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2008.
-Fosil Yakıtlı Termik Santraller, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı
Bilgiler, 2009.
-İleri Nükleer Santraller, İklimsel Değişim Mekanizmaları, Küresel Isınma ve İklim
Değişiklikleri Bilimsel Raporları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2010.
-Güneş Enerjisi Elektrik Santralleri ve Fotovoltaik Güç Santralleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2011.
-Küresel Sıcaklık Artışları, Küresel Sıcaklık Ölçümleri ve Küresel Isınma, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2011.
-İklim Duyarlılığı, Küresel Karbondioksit Emisyonları ve Küresel İklim Değişiklikleri
Bilimsel Raporları, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2011.
-Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişiklikleri Nedenleri Arasında Sayılan Küresel
Karbondioksit Emisyonları Yok Edilmesi Teknolojileri Maliyetleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012.
-Doğa Dostu Temiz Fosil Yakıtlı Elektrik Santralleri Geliştirilmesi Kapsamında Karbon
Yakalama ve Karbon Tutma CCS Teknolojileri Perspektifleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012.
-Karbon Yakalama ve Depolama (Carbon Capture and Storage) CCS Teknolojisi
Kapsamında Son Yapılan Küresel Bilimsel Araştırma ve Geliştirme (AR-GE)
Faaliyetleri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012
-Yeni Nesil Güneş Enerjisi Elektrik Santralleri Geliştirilmesi için Son Yapılan Bilimsel
ve Teknolojik Araştırmalar, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012.
-ABD Kömüre Dayalı Elektrik Santralleri Karbon Salımları ve Karbondioksit
6
Emisyonları Bertaraf Edilmesi Projeksiyonları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2012.
-Küresel Sera Gazı Emisyonları Kapsamında Rekor Düzeylere Ulaşan Global
Karbondioksit Emisyonları Ölçümleri, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri
Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Dünya Ortalama Sıcaklık Artışları Işığı Altında Yeni Küresel Isınma Projeksiyonları
ve Global İklim Değişikliği Senaryoları İkilemi, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Dünya İs ve Kurum (Siyah Karbon) Kökenli Çevre Kirliliği ile Global Isınma ve
Küresel İklim Değişikliği Mekanizması Bilimsel İlişkisi, Ahmet Cangüzel Taner, FMO
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Amerika Global Isınma ve Küresel iklim Değişikliği Mekanizmaları Belirtisi Sayılan
Dünya Deniz Seviyeleri Yükselmesi Sorunları, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Küresel Tropik Tayfunlar, Kasırgalar, Fırtınalar, Hortumlar ile Global Isınma ve
Küresel İklim Değişikliği Mekanizmaları Bilimsel İlişkisi, Ahmet Cangüzel Taner, Fizik
Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Global Karbondioksit Konsantrasyonları Artmasıyla Küresel İklimsel Değişimler
Sonucu Okyanusların ve Denizlerin Asitlenmesi Sorunları, Ahmet Cangüzel Taner,
Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Dünyanın Üçüncü Kutup Bölgesi Sayılan Tibet Platosu Buzul Kütlelerinin Erimesi ile
Küresel Isınma ve Global İklim Değişikliği Mekanizmaları İlişkisi, Ahmet Cangüzel
Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-ABD Enerji Politikaları Değişimi Sürecinde Küresel Isınma ve Global İklim Değişikliği
Sorunları ile ilgili Yeşil, Doğa Dostu ve Çevreci Son Gelişmeler, Ahmet Cangüzel
Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Almanya Yeşil Enerji Devrimi Energiewende Enerji Dönüşümü Süreci İçinde Elektrik
Şebekesi Sistem Kararsızlıkları ve Gerilim (Voltaj) Dengesizlikleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2013.
-Global Karbondioksit Emisyonları Limitlenmesi, Kontrol ve Denetim Altına Alınması
için Dünya İklim Değişiklikleri Eylem Planları ve Küresel Projeler, Ahmet Cangüzel
Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Küresel İklim Değişikliği Eylem Planları Yoluyla Global Karbondioksit Emisyonları
Sınırlandırılması ve Denetim Altına Alınması Projeksiyonları, Ahmet Cangüzel Taner
Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-ABD Çevre Koruma Ajansı USEPA Yeni Emisyon Düzenlemesi ile Küresel İklim
Değişikliği Durdurulması Mücadelesi ve Amerika Kömür Eyaletleri Kasım 2014
Senato Seçim Sonuçları Olası Etkileri, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları,
Faydalı Bilgiler, 2014.
-ABD Küresel Isınma ve Global İklim Değişikliği Politikaları Çerçevesinde Dünyanın
En Kirli Fosil Yakıtı Kömür Kullanan Elektrik Santralleri Projeksiyonları, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-İngiltere Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) Kökenli Açık Deniz (Offshore) ve Güç
Kıyılara Yakın Kara Rüzgâr Elektrik Santrali (RES) Çiftlikleri (Onshore Wind Farms)
Üretimleri Profili, Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-İngiltere Karbon Yakalama ve Hapsetme (CCS) Teknolojileri Uygulamaları ile
Karbondioksit Emisyonlarının Yeraltında Depolanması Projeleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-İngiltere Peterhead Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali Karbondioksit Tutma ve
Tecrit Etme CCS Teknolojisi Pilot Tesisi ile Emisyonların Kuzey Denizi Tüketilmiş
7
Klasik Doğalgaz Rezervuarları İçine Pompalanması, Ahmet Cangüzel Taner, FMO
Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2014.
-Dünya Karbondioksit Emisyonları Yok Edilmesi Teknolojileri Uygulamaları ve Yasal
Düzenlemeleri Gelişmeleri Işığında Olası BM 2015 Paris İklim Anlaşması, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Kyoto Protokolü Sonrası Olası BM 2015 Paris İklim Değişikliği Anlaşması Dünya
Karbondioksit Emisyonları Artışları ve Yok Edilmesi Teknolojileri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Global Isınma ve İklimsel Değişimler ile Sıcak Hava Dalgaları, Kuraklıklar,
Seller,Tropik Tayfun, Hortum ve Kasırga Artışları Bilimsel Değerlendirilmesi, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Hollanda Güç Üretimi Profili İçeriğinde Doğa Dostu Rüzgâr Enerjisi Santralleri (RES)
Elektrik Üniteleri, Parkları ve Çiftlikleri Kurulmasına Dair Halkın Tepkisi, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-ABD Düşük Karbon Teknolojileri Geçiş Süreci Zarfında Birleşik Devletler Çevre
Korunma Ajansı US EPA Yeni Temiz Hava Yasal Düzenlemeleri Uygulamaları,
Ahmet Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Afrika Enerji Politikaları Üzerinde Küresel Yenilenebilir Enerji Kaynakları YEK
Menşeli Güneş Enerjisi Sistemleri GES Üniteleri Maliyeti Düşüşleri Etkisi, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Hindistan Sera Gazı Emisyonları Artışları Karşısında Doğa Dostu, Çevreci ve Yeşil
Temiz Enerji Kaynakları YEK Projeleri Yatırım Programları Uygulamaları, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Yenilenebilir Enerji Kaynakları YEK ile Güneş Radyasyonları Kökenli Güneş Enerjisi
Sistemleri GES ve Silikon Kristalli Fotovoltaik Pil Maliyetleri Düşüşleri, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2015.
-Gezegenin Geleceği Açısından Hemen Gündeme Alınması Gereken Sorunlar
Arasında Sayılan Küresel Isınma ve Global İklimsel Değişim Mekanizmaları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-Avrupa Ülkeleri Belli Başlı Başkentleri Amsterdam, Brüksel, Londra, Paris Hava
Kirliliği Artışları ile İnce Partikül ve Azot Dioksit Riski Perspektifleri, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-Karbonsuz Yenilenebilir Enerji Kaynakları YEK Tabanlı GES ve RES Kompleksleri
ile Yoğun Çevre Kirliliği Oluşturan Kömür Santralleri Rekabeti, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-ABD Yüksek Mahkemesi (Supreme Court) Son Kararları Karşısında Ulusal
Karbondioksit Emisyonları Kontrol ve Denetim Altına Alınması Sorunları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-Kalkınmakta Olan Ülkeler Kapsamında İnovasyona Dayalı Çevre Dostu Yenilikçi
Karbonsuz Güneş Enerjisi Santralleri GES Kompleksleri Gelişim Süreci, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-Ürdün, Suudi Arabistan, BAE, Güney Afrika, Almanya, Meksika, Brezilya, Peru,
Amerika, Çin ve Hindistan YEK Menşeli Solar Enerji Santralleri Yatırımları, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-YEK Kökenli GES ve RES Kompleksleri Enerji Depolama (Store Electrical Energy)
Sistemleri İçin Efsanevi Kral Sisifos (Sisyphus) Tren Düzeneği, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-ABD Yeni Başkanı Donald Trump Yönetiminde Amerikan Kömürlü Termik Santraller
Kompleksleri ve Temiz Enerji Kaynakları Ünitelerinin Geleceği, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
8
-İnovatif Karbon Tutma ve Saklama (Carbon Capture and Storage - CCS) ile
Karbondioksiti Bazalt Taşı İçerisine Depolama Ar-Ge Çalışmaları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2016.
-Çin, Hindistan ve Avustralya Elektrik Enerjisi Üretimi Kompozisyonu İçeriğinde
Temel Yük Kaynakları Düşük Kaliteli Linyit ve Kömür Bazlı Güç Santralleri, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Amerika Birleşik Devletleri Yeni Yönetimi Küresel İklim Değişiklikleri ve Global
Isınma Mücadelesi BM Finansal Destek Yardımları Kesilmesi Politikası, Ahmet
Cangüzel Taner, FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Karbonsuz Temiz Enerji Kaynakları RES ve GES Üniteleri ile Konvansiyonel Fosil
Yakıtlı Güç Santralleri Rekabeti Kapsamında Karşılaşılan Zorluklar, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-ABD ile Dünyanın Diğer En Büyük Karbondioksit Emisyonları Üreticileri Çin ve
Hindistan Arasında Filizlenen Global İklim Değişikliği Mücadelesi Çelişkisi, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-ABD Uluslararası Çevre ve Hava Kirliliği Politikaları Değişim Süreci İçinde Baz
Enerji Kaynağı Kömür Yakıtlı Termik Santraller İşletilmesi Perspektifleri, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Düşük Çevre Kirliliği Standartları Olan Çelik Üreticisi Ülkeler Nezdinde Yürürlüğe
Konulması Olası AB Gümrük Vergisi Tarifesi Uygulaması, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Kuzey Kutbu Arktik Denizi Buzullarının Erimesi Sonucu Küresel Isınma, Global
İklim Değişiklikleri ve Dünya Sıcaklık Artışları Hızlanması Perspektifleri, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Kuzey Buz Denizi Buzullarının Kaybolması Sonucu Global Ekolojik Dengenin
Bozulması ve Arktik Okyanusu Zengin Hidrokarbon Kaynakları Paylaşımı, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Grönland (Greenland) Buzullarının Parçalanması, Silinmesi ve Dünya Deniz
Seviyelerinin Yükselmesi ile Beraber Kıyı Kentlerinin Sulara Gömülmesi, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Küresel Okyanus Sularının Isınması, Asitlenmesi Sonucu Deniz Ürünleri Çeşitliliği
Azalmasının Önlenmesi ve 2015 BM İklim Anlaşması Açmazı, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Zengin Ülkeler Küresel İthal Ettikleri Ürünler Karşılığında bir tür İhracat Sayılan
Dünya Hava ve Çevre Kirliliği Nedeni ile Global Ölüm Oranları Artışları, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Karbondioksit İklim Değişiklikleri, Küresel Isınma ve Dünya Ekolojik Sorunları
İçeriğinde Değerlendirilmesine Karşın Ayrıştırma Gazı Olarak Kullanılması, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Amerika Paris İklim Anlaşması Taahhütleri Çekincesi ve Dünyanın En Büyük Global
Karbondioksit Emisyonları Üreticisi Çin’in Çevre Kirliliği Politikası, Ahmet Cangüzel
Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Dünya Okyanus Derin Sularında Balık Avcılığı ve Ekolojik Denge Sistemlerinin
Bozulması Karşısında Deniz Ürünleri Nesillerinin Tükenmesi Olasılığı, Ahmet
Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası FMO Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-Çin Toprak, Su, Kontaminasyonu, Kanalizasyon Suları ve Endüstriyel Kimyasal
Atıklar ile Tarım Arazilerinin Sulanması Sonucu Artan Enfeksiyon Hastalıkları,
Ahmet Cangüzel Taner, Fizik Mühendisleri Odası Yayınları, Faydalı Bilgiler, 2017.
-The Economist Dergisi, (10 Haziran 2017 – 16 Haziran 2017).
Fizik Mühendisleri Odası FMO Resmi İnternet Sitesi
9