Jfazırfayan(ar

ı
Jfazırfayan(ar
Se{çu~ Tayfun O~
()Ja/iar Özsu
I.CBÖLV:M
1. COGRAFİ Y APlSI
batısında
Pasifik Okyanusu'nün
yer alan bir
Güneydoğu
ülkesi olan Malezya, Güney Çin Denizi ile birbirinden
Yarımadası (Batı
Doğu
Malezya) ve
Toplam kara yüzölçümü 329.733
yarısında
131.573 km 2 'lif bir
batıda
Tayland,
Malakça
Boğazı,
Denizi ile çevrilidir. Malezya
Doğu
Malezya bölgelerinden
km2 'dır.
alanı
Güneyde Singapur,
almaktadır.
bulunan
oluşmaktadır.
Yarımadası
doğuda
Yarımadası'na yaklaşık
alanı
Malezya
Yarımadası'nın
Malakça
kaplayan Malezya
Malezya ise 198.160 km 2 'lif bir
Adası'nın kuzeybatısında
ayrılan
Asya
güney
kuzeyde
da Güney Çin
650 km
uzaklıktaki
kaplamakta olup Borneo
bulunan Sarawak ile Sabah eyaletlerini içine
Güneyde Endonezya'nın Kalimantan eyaletleriyle uzun bir
Doğu
Malezya kuzey ve
bakmaktadır.
Selebes Denizi' ne
batıda
Güney Çin Denizi'ne,
Andaman Denizi, Malezya
sının
doğuda
da
Yarımadası' nın
batı kıyısında bulunmaktadır.
Malezya'nın
Tropikal ormanlar,
Başlıca ağaç
çoğunlukla
yaprak dökmeyen
ağaçlardan oluşmaktadır.
türleri kifur, abanoz, sandal, tik ve palmiyedir. Bambuluk
alanların
yanı
ormanları
da önemli bir yer
kısımlarında
kaplıdır.
%60'tan büyük bir bölümü tropikal ormanlada
ve
sıra,
kıyı
özellikle
kıyı
kesimlerinde
bataklık
tutmaktadır. Doğu Malezya'nın
kesimlerinde
çalımsı
ve mangrov
kumla
ağaçlardan oluşan
kaplı
iç
kerangas
ormanları bulunmaktadır.
Malezya' da çok
türleri
arasında fıl,
almaktadır.
hayvan türüne
rastlanmaktadır. Başlıca
hayvan
gergedan, kaplan, pars, Malaya gauru, yaban domuzu,
gibon, timsah, kobra,
yer
çeşitli
yeşil
deniz
Boynuzgaga,
kaplumbağaları,
papağan,
ı
dev deniz
genişgaga,
kaplumbağaları
yelyutan, güvercin,
ağaçkalcan
değişik kuş tüıünün yaşadığı
ve daha birçok
bakımından dünyanın
en zengin bölgeleri
arasında
yer
kuş varlığı
Malezya,
almaktadır.
2. İKLİMİ
Malezya'nın
yıl
iklimi,
güney-batı musanlarından
etkilenmektedir. Ekim
kuzey-doğu musonları,
hakim olan
Malezya
yoğun yağışlar
musonları Mayıs ayından
ayına
koşullarının
Malezya
doğu
sürdüğü
hüküm
kuzeydoğu
Malezya'da 2.500 mm olan
Sabah'ta 3.250 mm
yağışlı
sıcaklık
yağmur fııiınaları
da görülebilmektedir.
alanlarda ise 22°C-28°C
%80-85 düzeyinde
Ekim-Şubat ayları arasında
yağışlı
dönem
eyaletlerinde
bırakmaktadır.
ve nem
En nemli dönem;
oranı
devam etmekte
kuşağının dışında
kasırgalara bağlı şiddetli
2
ise
dağlık
oıialama
Yarımadanın batı kıyısında
ile Sabah ve Sarawak eyaJetlerinde
arasındaki
görülmektedir.
oranı
Nem
görülmektedir. Malezya
Kasım-Şubat
Batı
koşullarının yaşandığı
Kasım-Şubat ayları arası olmaktadır.
ise
kuzey ve
, Sarawak'ta 2.250 mm ve
arasında değişmektedir.
olmaktadır.
ile
Kuzey-
düzlük alanlarda 25°C-30°C, içerideki
Eylül-Aralık ayları arasında, doğu kıyısı
de
yağış
kesimlerinde zaman zaman
sıcaklık
kadar
özellikle de
Sabah'ın
ile
geçmektedir. Malezya, tayfun
kıyı
ortalama
tamamını,
Tropikal iklim
olmakla birlikte,
Yıllık
kıyıları
yıllık yağış miktarı
civarındadır.
ve
Güney-batı
altında bırakmaktadır.
miktarda
Malezya'da bütün yıl boyunca yüksek
ve bütün mevsimler
etkisi
güneybatı
büyük
ayına
Mart
getirmektedir.
bu dönem ülkenin
Sarawak'ın
kesimlerine
ayından
kuzey-doğu
kadar sürmektedir. Daha kuru iklim
Yarımadası'nın batı kıyısını
musonları
esen
Yarımadası'nın batı kıyıları
Sabah ve Sarawak eyaletlerine
Ekim
sıra
boyunca birbiri
Yarımadası' nda
en
Sabah ve Sarawak
dönemde
yoğun
yağışlar
Bununla birlikte,
kuzeydoğu
ve
Malezya'nın
yağış miktarının batı
güneybatı musonlarına
doğu yakalarında
ve
göre
farklılık
hakim olan
göstermesi nedeniyle,
iklimi konusunda bir genelleme yapmak çok zordur.
3. SİYASAL TARİH
Bugün Malezya olarak bilinen bölgenin
ve Sanskritlerin 7. ve
yüzyıllarda
Sonraki
altına
8.yüzyıla ilişkin
varlığına,
tarih
Tayland ve Endonezya
ilk olarak Çiniiierin
arşivlerinde rastlanmaktadır.
imparatorluklannın
nüfuzu
giren bölgedeki Perak, Panang ve Trengganu gibi önemli devletler;
ı5.yy. başlarında altın çağını yaşayan
güçlenerek
Güneydoğu Asya'nın
ve Çin'in
koıuması altında
zamanla
önde gelen ticaret merkezlerinden biri ve
İslam dinin yayılmasında öncü konumunda olan Malaka'nın egemenliği
altına girmiştir. Aynı yüzyılın
sonlannda ise Baharat ticaretini ele geçinnek
isteyen Portekiziiierin eline geçen Malaka, ı 795 yılında İngilizlerin eline
geçmiştir. 1819 yılında Singapur' da bir ticaret merkezi kuran İngilizler,
1867
ilan
yılı
itibariyle Malaka, Singapur ve Penang
Adası'nda egemenliğini
etmiştir.
19.yy. başlarında İngiltere'nin sömürgesi konumuna düşen Malezya
Yarımadası' nda İngilizlerin sağladığı denetim hem ekonomik hem de
toplumsal alanda köklü
Malezya
Savaşı
değişikliklere
Yarımadası' ndaki
sırasında
Japonların
yol
açmıştır.
birbirinden
eline
bağımsız
geçmiştir.
ll devlet, II. Dünya
Japonların
bölgeden
çıkarılmasından sonra ise, İngilizlerin ı 945 yılı sonlannda ortaya attığı
Malezya Yanmadasmm tek bir sömii1ge yönetimi altmda
planı karşısında
Malay
milliyetçiliği
yükselmeye
başlamıştır.
birleştirilmesi
1946
yılında
Birleşik Malaylar Ulusal Örgütü (UMNO) kuıulurken, Çinliler de Malaya
Çinliler B irliği (MCA)
adı altında ayrı
3
bir örgütlenmeye
gitmiştir.l948' de
yılına
Malaya Komünist Partisi (MCP), 1960
kadar süren
silahlı
bir
bağımsızlık mücadelesi vermiştir. İngilizlerin sert önlemlere başvurduğu bu
olağanüstü
üç
yıl
hal dönemi,
kadar sonra
Malaya'nın bağımsızlığını
ilan
ettiği
1957
yılından
kaldırılmıştır.
Malaya Federasyonu 1963
yılında,
Endonezya ve Filipinler'in sert
tepkilerine karşın, Malezya'yı kurmak amacıyla Singapur ve eski İngiliz
birleşmiştir.
sömürgeleri olan Sarawak ve Sabah (Kuzey Borneo) ile
Singapur,
1965'te Tunku
federasyondan
çekilmiştir.
Ralıman'ın
Abdul
başbakan
olduğu
Böylece Malezya Federasyonu bugünkü
bu
şeklini
almıştır.
4. YÖNETİM YAPISI
Çok
yönetim
karmaşık
bir federal
sıyası
şeklifederal meşruti monarşidir.
adlandırılan
hükümran) olarak
devlet
Yang di-Pertuan Agong (en yüce
başkanı,
1957
yılında
son derece
oğula
yetkileri bulunan dokuz eyaletin babadan
tarafından beş yıllık
Malezya'nın
sisteme sahip olan
geçme
geniş
idari
hükümdarları
bir dönem için seçilmektedir.
kabul edilen anayasa
uyarınca
siyasal gücü elinde
bulunduran en üst organ iki meclisli federal parlamentodur. Bütün federal
yasalar bu parlamentodan geçmektedir. Federal parlamento bünyesindeki
Temsilciler Meclisi (Dewan Rakyat), 192 üyeye sahip olup bu üyeler
yılda
bir
doğrudan
başbakanın
ve genel oyla seçilmektedir. Senato (Dewan Negara),
önerisi üzerine
tarafından atandığı
beş
40'ının
Devlet Başkanı (Yang di-Pertuan Agong)
toplam 70 güçlü üyeden
oluşmaktadır.
Senatodaki geri
kalan 30 üyeyi ise, ülkedeki 13 eyaletin yasama meclisleri seçmektedir.
Yürütme yetkisi, resmi olarak Devlet
Başkanı
taraflndan atanan
başbakanın
elinde bulunmakla birlikte, uygulamada Dewan Rakyat içerisindeki en
4
büyük partinin liderine ait
etnik kökene göre
örgütlenmiş
getirdiği
meydana
oluşturmaktadır.
olmaktadır. Malezya'nın
ve
bir
yapıya
sahip bir dizi siyasal partinin
niteliği
koalisyon
egemen siyasal gücünü,
taşıyan
ortağı
Bu koalisyonun en büyük
Ulusal
Birleşik
ise
Cephe
Malaylar
Ulusal Örgütü (UMNO)'dür.
Dış ilişkiler, savunma, iç ticaret, güvenlik, adalet (İslam ve yerel hukuk
sistemlerinin geçerli
olduğu
dışında),
yerler
ticaret, sanayi ile telekomünikasyon ve ulaşım gibi
yönetimin yetkisi
altındaki konulardır.
yurttaşlık,
federal
altyapı
maliye,
hizmetleri federal
Eyalet yönetimleri ise sivil idare,
kamu hizmetleri, göç ve benzeri konulardan sorumlu
bulunmaktadır.
Her
eyaletin kendi yasama meclisi ve yürütme konseyi olup yasama meclisi
beş
seçimleri
yılda
bir
yapılmaktadır.
Malezya Federal Cumhuriyeti
bünyesinde toplam 13 eyalet ve iki 'Federal Bölge'
ile Labuan
Doğu
Federal
(Başkent
Kuala Lumpur
Adası) bulunmaktadır.
ve
Batı
Malezya' da görev yapan üst
Mahkeme
uygulandığı
olmaktadır.
Federal
ınahkemelerin
yönetim,
bir üst
İslam
kunıınu
hukukunun
eyaletlerin adalet sistemine karışmamaktadır.
5. DEMOGRAFiK YAPI
Malezya'nın
nüfus
1999
sayımı
yılı
nüfusu; 1991
yılının Ağustos ayında yapılan resını
sonucuna göre 18.3 79.655
kişi
tahmini nüfusu ise 21,9 milyon
1991-1999
arasındaki
dönemde
Malezya'nın
artmıştır.
5
düzeyindedir.
kişi
Malezya'nın
civarındadır.
Buna göre
nüfusu ortalama %20
oranında
TABLO I
ALAN VE NÜFUS İSTATİSTİKLERİ
ALAN(km2)
Malezya Yarımadası
131.573
Sabah (Labuan dahil)
73.711
Saraw ak
ı24.449
Toplam
329.733
NÜFUS (kişi)
ı 4 Ağustos ı 99 ı Resmi Nüfus İstatistikleri
•
•
•
9.327.5ı9
Kadın
9.052.136
Erkek
Toplam
ı 999 Yılı İtibariyle Resmi Nüfus Tahmini
• 1995
• 1996
• 1997
• 1998
•
ı8.379.655
20.689.300
21.169.000
21.665.500
*********
21.900.000
ı999
Kaynak :The Far East and Australasia 2000
Toplam nüfusun 14.797.6 16
nüfus
yoğunluğunun
Lahuan'ın
Sabah ve
yoğunluğu
25.3
1 12.5
kadarı, kentleşmenin
kişi/km 2 olduğu
Malezya
toplam nüfusu 1.863.659
kişi/km 2 ; Sarawak'ın
kişilkm 2 ' dir.
6
ise
sırasıyla
en fazla ve ortalama
Yarımadası'ndadır.
kişi,
ortalama nüfus
1.718.380
kişi
ve 13.8
TABL02
EYALETLER İTİBARİYLE NÜFUS
(1991 Resmi Nüfus istatistikleri)
Alan (km2)
Tahmin Nüfus Yoğunluğu
Nüfus
(kişilkm 2)
18.986
2.554.100
134.5
Sehirler
Johore
K ed ah
9.426
1.530.100
162.3
Kelantan
14.920
ı
.447.000
97.0
Malakka
1.651
582.000
352.5
Negeri Sembilan
6.643
810.500
122.0
Pahang
35.964
1.239.000
34.5
Pera k
21.005
2.094.800
99.7
Perlis
795
217.400
273.5
Penang
1.030
1.222.100
1.186.5
Sabah
73.619
2.593.400
35.2
Sarawak
124.449
1.954.300
15.7
Selangor
7.955
2.999.800
377.1
Trengganu
12.955
975.800
75.3
243
1.374.700
5.657.2
92
70.400
765.2
329.733
21.665.500
65.7
Kuala Lumpur
(Federal Bölge)
La b uan
(Federal Bölge)
Toplam
Kaynak: The Far East and Australasia 200()
Malezya' da çok
Söz konusu
sayıda
halkların çeşitli
kültür ve din
yerli ve göçmen halk bir arada
yaşamaktadır.
olması
nedeniyle dil,
etnik kökenierden geliyor
farklılıklarının
ülke nüfusuna son derece
kazandırmıştır.
7
karmaşık
bir
yapı
TABL03
BASLICA SEHİRLER İTİBARİYLE NÜFUS
(1991 Resmi Nüfus istatistikleri)
Nüfus
Sehir Adı
Nüfus
Sehir Adı
1.145.342
KualaLumpur
KataBaham
219.582
Ip oh
382.853
Kuantan
199.484
Johore Baharu
328.436
Taiping
183.261
Petaling Jaya
254.350
Serembarı
182.869
Kelang (Kiang)
243.355
Kuching
148.059
KualaTrengganu
228.119
Sibu
126.381
George
219.603
Sandakan
125.841
124.412
Selayang Baru
124.228
Town(Penang)
Alor Setar
Kaynak: The Far East and Australasia 2000
Malezya
grup
altında
Yarımadası'ndaki (Batı
toplanmaktadır:
Senoiler. Köken itibariyle
Malezya) topluluklar temelde dört
Orang Asliler, Cakunlar, Semanglar ve
yarımadanın
ve Malay
bölgelerinden gelen topluluklara dayanan
Müslüman'dır. Malayların
kendi
lehçe, kültür, fiziksel görünüm
Takımadalan'nın değişik
Malayların
aralarında
da
farklılıkları
hemen hemen
bulundukları
tamamı
bölgeye göre
görülmektedir. Malezya' daki
Çinliler, ortak etnik kimliklerini ve kültürel geleneklerini korumakla birlikte
dil ve din
bakımından
Konfüçyus ahlak
homojen bir
kurallarına bağlı
inanmakta olup küçük bir
diğer
kısmının
azınlık
oluşturan
dağılım gösterınemektedir.
olan Çinliler
da
Hıristiyan
Hintliler ve
inanmaktadır, Pakistanlılar arasında
Budacılığa
dini
ve
Genelde
Taoculuğa
ınensubudur. Nüfi.ısun
Tamillerin
çoğu
ise Müslümanlık egemendir.
Hinduizme
Toplam nüfusun %58'i İslam, %25'i Hıristiyanlık, %15'i Hinduizm ve
Budizm, %2' si ise
diğer
cami, kilise ve mabetierin
özel
çeşitli
kurum ve
ilkel diniere mensup
yanı sıra değişik
bulunmaktadır.
dinler için resmi,
Malezya' da
yarı
resmi ve
kuruluşlar bulunmaktadır.
TABL04
ETNİK GRUPLAR İTİBARİYLE NÜFUS
(1991 Resmi Nüfus istatistikleri)
Etnik Gruplar
Malezya
Sabah
Sarawak
Toplam
Yarımadası
Malaylar ve Diğer
Etnik Gruplar
Çiniii er
Hintliler
8.433.826
1.003.540
1.209.118 10.646.484
4.250.969
218.233
475.752 4.944.954
1.380.048
9.310
4.608 1.393.966
167.790
410.544
10.541
588.875
Diğerleri
322.229
Malezyah olmayanlar
464.786
18.361
805.376
14.797.616
Toplam
1.863.659 1.718.380 18.379.655
İ~tatistikler,
Federal
Bölge
olan
Lahuan
'ı kapsamaktadır"
•
Kaynak The Far East and Australasia 2000
0
o
Malezya'daki
Endonezyal ıl ar,
nüfusun
Bangladeşliler,
oluşturmaktadır.
yukarıdaki
yabancı
çoğunluğunu
Taylandlılar
ve
Filipinliler,
Pakistanlılar
Malezya nüfusunun etnik gruplar itibariyle
tabloda verilmektedir.
Malaysia ya da
Balıasa
Malezya'nın
Melayu) olup
dağılıını
resmi dili Malayca (Bahasa
konuşulan diğer
diller
arasında
İngilizce, Çince (genel olarak Mandarin, Kantonise ve Haldea aksanları ile
üç değişik şekilde), Tamil dili ve diğer kabile dilleri (Dayak, Bedayu, İban,
Orang Aslı, Kadazan vs.) bulunmaktadır. İngilizce'nin eğitim, sosyal,
ekonomik ve ticari alanlarda yaygın olarak kullanılan bir dil olması, İngiliz
sömürgeciliğin
uzun
yıllar
boyunca bölgede devam
9
etmiş olmasından
kaynaklanmaktadır.
İngilizler,
farklı
etnik kökeniere mensup halklar
arasındaki iletişim dilini İngilizce olarak benimsetmeyi başarmıştır ve bu
durum günümüzde de devam etmektedir.
üzere, Malezya tam bir etnik
dilli bir ülke
karmaşaya
Bütün bunlardan
anlaşılacağı
sahip çok kavimli, çok dinli ve çok
konumundadır.
IICJ3ÖLV:M
1. GENEL EKONOMİK YAPI
Malezya, 1970'li
yıllardan
büyüyen bir ekonomiye sahip
şekilde endüstrileşme
hızlı
sürecine
itibaren Asya'daki en dinamik ve en
olmuştur.
girmiştir.
büyüyen sekizinci ekonomisi olan
Son 23
yıl
içerisinde de
1985-1995 döneminde
Malezya'nın
hızlı
hızlı
dünyanın
bir
en
bu dönem içerisinde
kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Rasıtası'nın (GSYİH) yıllık ortalama
büyüme
hızı
ekonomideki
mineral ve
ise %5.7
gelişme
tarımsal
ve refah düzeyi çok
ihraç ürünleri-kalay,
ikinci derecede önemli
dayalı
oranında gerçekleşmiştir.
diğer
mineraller,
geniş
Bundan önceki
bir yelpazeye
doğal
yıllarda
yayılmış
olan
kauçuk, tropikal kereste,
tarımsal
ürünler gibi- üretimine
olan Malezya, imalat sanayii üzerine odaklanan bir ekonomiye
dönüşmüş tür.
10
TABLO: S
BAŞLlCA EKONOMİK GÖSTERGELER
1998
1995
1996
1997
88.8
100.8
100.2
72.5
GSYİH
(Milyar ABD$)
Yıllıl{ Büyüme
1999
78.7
89.4
9.8
10.0
7.3
-7.4
5.6
8.6
4289.9
4754.7
4617.5
3265.8
3466.9
3870.1
3.5
3.5
2.7
5.3
2.7
2.0
20.7
21.2
21.7
22.2
22.7
23.1
71.8
76.9
77.9
74.1
83.9
95.6
Hızı(%)
Kişi Başı
Gelir
(ABD$)
Enflasyon Oranı
('Yıı, tüketici
fiyatlanyla)
Nüfus
(milyon kişi)
İhracat
(Milyar ABD$)
İthalat
71.9
73.1
74.0
55.9
61.2
77.2
(Milyar ABD$)
Rezervler
23.8
27.0
20.8
25.6
30.6
36.2
(altın hariç)
(Milyar ABD $)
34.3
Dış Borç
42.09
39.7
47.2
44.8
41.8
(MilyarABD$)
Kaynak: The Economist Intelligence Un it 1 Countrv by_ Countrv 2001
Malezya'nın bazı
oynamıştır.
ürünleri, dünya
pazarlarında
Dünyadaki tek en önemli tedarikçi konumunu
kaybetmiş
kaynaklarına
sahip olan
olmakla birlikte halen en önemli kalay ve kauçuk
Malezya,
aynı
zamanda da dünya palm
gerçekleştirmektedir. Malezya'nın
sektörlerinin
öncü ve etkin bir rol
başında
yağı
üretiminin
yarısından fazlasını
bugün en önemli ve en
hızlı
büyüyen
elektronik ve elektrikli alet ve ekipmanlar sektörü
gelmektedir. Malezya, bugün, bu sektör içerisinde yer alan
bazı
alt sektörler
bazında uluslararası pazarlarda btüçlü bir yer edinıniştir. Öte yandan, bu
sektördeki üretim büyük ölçüde ithal edilen ara
ll
mailarına dayalı
olarak
yapılmaktadır.
amacıyla,
bağımlılığını
Hükümet, bu sektöründeki ithalat
ithal edilen ara
Malezya' daki
bütün eyaletlerde
ınallarının
tarım
geniş
bir
yerli üretimini
azaltmak
arttırmaya çalışmaktadır.
mahsulleri üretimi, Federasyon içerisindeki
şekilde yayılmaktadır.
gaz tesisleri, sahile yakın yerlerde
kurulmuştur.
Birincil petrol ve
Petrol ve
düşük olması
imalat faaliyetleri, maliyetin daha
tesislerin
civarında
gerçekleştirilmektedir.
dallarında
da benzer
şekilde
doğal
doğalgaza bağımlı
nedeniyle, bu tür ana
Malezya' daki
yan sanayii birimleri
sanayıı
ana
kurulmuştur.
Johor'un
kuzey eyaletindeki (southern state of Johor) teneke üretiminin, konserve
meyve sanayiine hizmet vermesi buna bir örnektir. Son
yıllardaki
dayalı imalatın yapıldığı yerleşim
Penang
Kuala Lumpur'un
batısında
birimlerinin
kuşağı
kalan merkezi sanayii
Penang'ın
Klang Valley gelmektedir.
başında,
tarafından yapılan yatırımların odağı olmuştur.
yatırımlar
sonraki
ABD ve Japonya
yıllarda
Singapurlu,
yatırımlar gerçekleştirilmiştir.
sonucu olarak
kurulmuştur.
imalat merkezleri de
tarafından bazı teşvikler
olmakla birlikte, daha
şirketlerce
Ekonomik
amaçlayan hükümet
bölgelerde faaliyet göstermek isteyen ve
devlet
şirketler
de önemli
Klang Vall ey' de genel imalat faaliyetleri
çapında yayılmasını
diğer
konumundaki
uluslararası
ve Güney Koreli
üzerine faaliyet gösteren büyük tesisler
tüm Federasyon
ve
Buradaki serbest bölgelere
tarafından yapılmış
Tayvanlı
Adası
gümrükten muaf serbest sanayii
bölgeleri, elektronik sektöründe faaliyet gösteren
ilk
ihracata
gelişimin
politikalannın
gelişmeye başlamıştır.
bilişim
teknolojisi üreten
bir
Serbest
şirketler
verilmekte, böylece yatırımların bu bölgelere
çekilmesi hedeflenmektedir.
Malezya ekonomisinin
hızlı
yatırımlar,
bir
şekilde
yapılması
gerekli olan
miktarlara
ulaşan doğrudan yabancı yatırımlar
büyümesini
sağlamak
için
yüksek yurt içi tasarruflar ve önemli
12
ile finanse edilmektedir. Bu
hızlı
yöntemin, ekonomideki
baskının
sınırlandırılmasında
yabancı yatırımlardan
yardımcı
elde edilen
hükümet elde edilen karlann yurt
gene
yatırım
enflasyonİst
büyümenin sürdürülmesinde ve
karların
dışına
işlevi
bir
olmuştur.
büyük bir
kısmı,
transferini serbest
Doğrudan
her ne kadar
bırakmışsa
da,
olarak ülkeye geri dönmektedir. Bu durum hükümetin resmi
istatistiklerinde
açık
şekilde
bir
görülmektedir.
2. EKONOMİK POLİTİKA
Malezya Hükümeti,
yıllar
yakın
suretiyle, dengeye
boyunca,
akıllı
mali politikalar yürütmek
bir bütçe elde etmeyi
başarabilmiştir.
Federal
bütçedeki toplam gelirlerin toplam harcamalardan genellikle daha yüksek
bir düzeyde
Merkez
gerçekleştiği
Bankası
kaynaklanan
uluslar
enflasyonİst
sıkı
haskılara
bir yönetim
karşı
görülmektedir. Malezya
politikası sürdürmüştür. Yabancı
arası işlemlerde bazı sınırlamalar
Malezya Parlamentosu, 1996
gelişmeden
olarak, yurt içi likiditenin
Bankası tarafından
Malezya Merkez
Kalkınma Planını
verdiği
(Bank Negara Malaysia), kuvvetli ekonomik
büyümesi üzerinde
kurları,
ve bütçenin fazla
döviz
kontrol edilmekle birlikte,
da karşılaşılabilmektedir.
yılının Mayıs ayında
Yedinci
(1996-2000) kabul ederek uygulamaya
Beş Yıllık
koymuştur.
Bu
planda, yıllık ekonomik büyüme hedefi %8 olarak belirlenmiştir. İşsizlik
oranının
%2.6'ya
gelişmeyi
düşürülmesi,
ve yurt içi ve
öngören bu plan ile,
aynı
uluslararası
ınalları
yoğun
hizmet sektörlerinin
dönemlerdeki ithalat ikame
veya temel maden ürünleri üzerinde
bu planda ise yüksek miktarlarda ithalat
ancak çok büyük miktarlarda da
dayalı
sanayilere
zamanda, ithalat yerine ihracat
ağırlık verilmiştir. Geçmiş
olarak tüketim
sermaye
yapılarak
üretimin
ihracatın yapıldığı
ekonomik
genişletilmesini
odaklı
büyümeye
politikaları;
esas
yoğunlaşınışken,
gerçekleştirildiği
sektörler üzerinde
yoğunlaşmıştır.
Bununla birlikte, bu tür bir ithal ikame stratejisi izlenerek
hızının
ithalattaki büyüme
nedeni; ithalata
dayalı
bakımından olduğu
yılların
yaşanan bazı
sonlarından
sağlanabilmiştir.
uygulanmasına
Bu
finansman hem de teknoloji
dayalı
edilmesine
yaşanan
olarak
ekonomik krize
ve sonraki
yıllarda
doğrultusunda,
olan talebin
paranın
de yol
rağmen
gücünü
büyüme
sanayileşme politikasının
artış
akıllı
büyük ölçüde, hem
Bölgede 1997
yılı
ortalannda
ekonomideki büyüme trendinin 2000
değere
daha yüksek katma
uyguladığı
teşvik
sahip ve emek
yılı
imalat
ekonomik politikalar; gerek ulusal kaynaklara
gerekse
uluslararası
spekülatif sermayenin ve
enflasyonİst baskıların
çalışmakta
amacıyla doğrudan
suretiyle
sıcak
yükselmesine
politikaları vasıtasıyla
ve piyasadaki
fiyatları
izlemek ve
müdahalede de bulunabilmektedir. Malezya
durumlarda, 1994
kullanmak
yoğun
etmektedir.
Hükümet; parasal, mali ve sanayii
gördüğü
bir
kazanımı amacıyla doğrudan yatırımların teşvik
Bankası, enflasyonİst baskının
ve gerekli
üzerinde
enflasyon ile güçlü kur ve
gerçekleştirilmiştir.
enflasyonu kontrol etmeye
Merkez
düşük
ülkeye çekilmesi ile birlikte
denetiemek
da bir
da sürdürülmesi beklenmektedir. Hükümet de bu amaç
aıitırılması,
açmıştır.
%8'in
Mamul üretimindeki
sanayii sektörlerinin gelişimini
Hükümetin
bakımından
daralma dönemleri haricinde,
temel faktör;
bulunan
olmuştur.
ekonomi yönetimi
itibaren
başandaki
katkıda
da
kadar maliyet
olması gerekliliğidir.
Malezya ekonomisinde
1980'li
Bunun temel
üretim yapan sektörlerin uluslararası pazarlara ihracat
yapabilmesi için, kalite
rekabet gücüne sahip
olamamıştır.
kesilmesi mümkün
parasal
kaynakları
yılında yaptığı
enflasyonİst
gidebilmektedir.
14
ile ilgilenmekte
gibi, kambiyo denetim
baskıyı
azaltına
yoluna
Enflasyonun finansal
tutulmasına
Hızlı
etmektedir.
ve ithalat
rağmen,
kaynaklarının
enflasyonİst
ekonomideki
ekonomik büyüme
artışlarını
genellikle kontrol
baskılar
bazı sıkıntıları,
altında
halen devam
verimlilik
düşüşlerini
da beraberinde getirmektedir. Malezya Hükümeti, hem
ekonomik büyümenin sürdürülmesi hem de
sürecini besieyecek kapasite
yüksek düzeydeki özel
artışının
yatırımların
enflasyonİst alınayan
sağlanabilmesi
için gerekli olan
bakımından şiddetli
tehlikeye girmemesi
başvurmamaktadır.
deflasyonist tedbirlere
büyüme
Malezya ekonomisi, talebi
karşılayacak arz kapasitesine henüz ulaşamamıştır. Öte yandan, Hükümet,
yatırım
teşvikleri
ekonomideki
ve
diğer
konularda
darboğazların
bazı
azaltılmasını
canlandırılmasını amaçlamaktadır.
politikaları, doğrudan yatırımlar
tedbirler almak suretiyle
ve
iş
ışçı
ve
pıyasasının
Hükümetin genel ekonomi ve
kalkınma
ile stratejik sanayi projeleri yönetiminin
üstlenildiği beş yıllık kalkınma planları içerisinde yer almaktadır. Örneğin;
ilk ulusal otomobil
ağırlıklı
markası
olan Proton'un üretim tesislerinin
olarak Kuala Lumpur
civarında gelişen bilişim
kuruluşu
ve
teknolojisi bölgesi
gibi.
Yeni sanayii
Bakanlığı
yatırım
projeleri,
Uluslararası
Ticaret ve Sanayi
(MITI) bünyesinde faaliyet gösteren Malezya Endüstriyel
Kalkınma Departmanı'nın (MIDA) onayına sunulmaktadır. Önceki yıllarda
'Doğrudan Yabancı Yatırım'
projeye onay veren MIDA,
imalatına
verimliliği
aıiık
yukarı
yüksek projeler
Masterplan),
1996-2005
yayılan
olmasına
İkinci
koyulan
çekmek
amacıyla
aramalı kullanımını
içeren
dikkat etmektedir. Hükümet
tarafından
Planı
Industrial
Sanayi
Ana
(Second
dönemini kapsamakta olup daha
ve ana sanayii
birçok
daha seçici davranmakta ve yeni ürün
yönelik projelerin daha fazla yerli
uygulamaya
yelpazeye
düzeyini
dallarını
ıs
geniş
bir
destekleyici yan sanayilerin
kurulması
yoğun
üzerinde
durmaktadır.
hatlarında işlem
montaj
yüksek düzeyde yerli ara
yoğun
Söz konusu plan, ithal ara
dayalı
görmesine
malının kullanıldığı
mallarının işçi­
üretim süreci yerine, daha
yüksek teknolojili ve sermaye-
gerekliliğine işaret
bir üretim sürecine geçilmesinin
etmektedir.
İkinci Sanayi Ana Planı'nda sanayii sektörleri içerisindeki ve arasındaki
bağların
kuvvetlendirilmesinin ve bu sektörlerin uygun kaynaklada
donatılmasının
önemi de
vurgulanmaktadır.
diğer gıda
Fiyat Denetimi: Pirincin ve Malezya'ya özgü
fıyatları doğrudan
kontrol edilmekte,
bazı
sanayii üriinleri ise
ürünlerinin
dalaylı fıyat
kontrollerine tabii bulunmaktadır. Örneğin; Malezya Hükümeti, ekonomik
darboğazların
ı 4 yıl
önemli
altyapı
boyunca resmen sabit tutulan çimento
arttınlmasına
yıllarda,
Yarımadası'na
hizmet veren ve
olan Tenaga Nasioal isimli elektrik kurumu
fıyatlanndaki artışı
fıyat
tarafından
artışlarını
kullanmıştır.
tedarik edilen enerji
sınırlandırmak
Otomobil
otomobil
fiyatlarına yansıtılmasına
geçmiş
kısmen özelleştirilmiş
fıyatlan
suretiyle
da hükümet
denetlenmekle birlikte, MITI, otomobil üreticilerine
genellikle izin
bazı
maliyet
yönelik olarak gelen taleplere
vermiştir.
Tüketici
fıyat
endeksi, fiyat hareketlerini izlemede en çok kullamlan
ölçü birimidir. Bu endeks,
beş
gelir grubunun harcama kalemlerini
yer alan 430 adet tüketim mamulünün
hesaplanmaktadır.
ağırlıklı
gelir düzeyi nispeten
düşük
ortalaması
arasında
alınarak
ağırlığı
yüksek olan
bulunmaktadır.
Fiyat denetim
Tüketici fiyat endeksi içerisinde
20 adet tüketim kalemi, fiyat denetimine bağlı
politikası,
Hükümet,
tarafından
önce ertelemele daha sonra da
denetim yetkilerini
nedeniyle,
fıyatlannın %ı O oranında
kalmıştır.
müsaade etmek durumunda
Malezya
başlaması
projelerini geciktirmeye
ailelerin üzerindeki
enflasyonİst
baskıların azaltılmasını sağlamaktadır. Öte yandan, gerek fiyat denetim
lô
politikası
yaratıcı
fıyat
gerekse tüketici
başlı enflasyonİst baskı
endeksi, belli
onları
kaynaklada mücadele etmek yerine
gizleyici bir
işieve
sahip
olmuştur.
3. EKONOMİK PERFORMANS
KRİZ ÖNCESi
3.1.
1980'li yılların
ortalarında kısa
hızlı
ekonomisi, bundan sonraki dönemde
Ekonomik
kalkınmanın
yavaşlaması
yapıldığı
elektronik sektöründeki, yurtiçi ve
neticesinde,
bir
yılı
Her ne kadar 1996
hızının
hızlı
odaklı
Malezya
göstermiştir.
bir büyüme
temel itici gücü, ihracat
yapılan yatırımlar olmuştur.
bu sektörler çok
darboğaz yaşayan
süreli bir
imalat sektörlerinde
içerisinde ihracat
artış
özellikle ihracata yönelik üretimin
şekilde artış
yurtdışı yatırımlar azalmışsa
gösteren ihracat gelirleri
da,
yaratmıştır.
Ülkenin nispeten daha düşük maliyetli bölgelerinde uluslararası şirketler
tarafından
kurulan ileri teknolojili üretim tesisleri,
gelişimine
gelişmiş
altyapı
yatırımların
için
dış
katkılarda
önemli
olanakları
bulunmuştur.
ülkeye çekilmesinde etkili
borç
alına
Bunun
dünya
çapındaki
üretiminde
sonucunda da ülke ekonomisine önemli kazançlar
17
giriş
sürecini de
yenı
üretim
yabancı
yatırım
kurulan
dayalı
bağımlılığının
yabancı
büyük ölçüde
bütünleşmiş
ile
ihracat gelirlerinin
ithalat
ihtiyacını
pazarlamasının,
üretimi
olduğu
sahip
doğrudan
yeni pazarlara
Malezya' da
edilen ürünlerin
yatmaktadır. Malezya'nın
ürünlerin
nedeni;
ekonomik
yatırımların finansmanı
ve
veya yurt içi kaynaklar yaratma
tesislerinden elde
şirketlerinin
işgücü;
olmuş
azaltmıştır. Doğrudan yabancı yatırımlar,
kolaylaştırınıştır.
Malezya'nın
eğitilmiş
ve
Malezya'nın
olmasında
olduğu bazı
azaltı lması
sağlanmıştır.
temel
çabalarının
kalkınma
Bununla birlikte,
beraberinde
getirmiştir. Malezya'nın
bazı
stratejisi
dış
net
borçlanma
olmasına rağmen, doğıudan yabancı yatırımlarından
dışarı akışı
olumsuzlukları
da
oranının düşük
elde edilen
karların
nedeniyle görünmeyen hesaplar kaleminde büyük bir borç
kalemi oluşmuştur. Öte yandan, elde edilen karların büyük bir oranının
hemen
yeniden
fınansmanının
yatırıma
dönmesi,
söz
konusu
kar transferlerinin
sıkıntılara
ekonomi üzerinde çok ciddi
yol
açmamasını
sağlamıştır.
Zaman içerisinde,
farklı
cazip bir konuma gelmesi gibi
yatırım bakımından
ülkelerin
değişimler,
nispeten daha
Malezya ekonomisini çok çabuk
olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Örneğin; 1993 yılında dünyadaki en
önemli
yatırımcıların
yatırımlarda düşüş olması
bunun en güzel
Malezya'nın kalkınma
hızla
nedeni,
sürecinde
örneğini teşkil
yaşanan
sektörlerinin büyük ölçüde ithal edilen ara
Bunun,
zorlukların
imalat sanayii
maliarına dayalı
ekonomik performansı üzerinde önemli etkileri
3.2.
odaklı
Malezya'nın uluslararası
yabancı
etmektedir.
ciddi ölçüdeki
büyümekte olan birçok ihracat
yapması olmuştur.
doğıudan
Çin' e yönelmesi neticesinde
olarak üretim
pazarlardaki ticari ve
olmuştur.
ASYA KRİZİNİNMALEZYA EKONOMİSiNE ETKİLERİ
1997
yılı ortalarında
Doğu
dönemde,
Asya
gerçekleştirmişlerdiL
yoksulluk
Tayland'da patlak veren ekonomik kriz öncesi
ekonomileri
hızlı
düşük
Bu ekonomik büyüme,
oranındaki düşüşü
de beraberinde
bir
ekonomik
enflasyon
getirmiştir.
büyüme
oranını
ve
Malezya' nın reel
GSYİH'sı 1991-1997 yılları arasındaki dönemde ortalama %8.5 oranında
artmış
ve buna paralel olarak
yoksulluk
gerilemiştir.
18
oranı
%16.5'ten %6.l'e
Bölge ülkelerindeki makro ekonomik
akışlarını
uzun vadeli büyük sermaye
akışları;
koşulların uygunluğu, kısa
bu bölgeye
oranını
bir taraftan ekonomik büyüme
çekmiştir.
ve
Büyük sermaye
yükseltirken, bir taraftan da
menkul ve gayrimenkul mallar ile hisse senedi gibi
varlıkların değerlerinin
artmasına katkıda bulunmuştur.
1997
yılı ortalarına
diğer
Malezya ve
edilmesiyle
kadar
başlayan
süreçle birlikte birbiri
tam tersi yöne
Tay
Bahtı
yavaşlamasına,
yol
üzerindeki
yapılan
çıkan
Bir anda ortaya
ülkelerinde de
bulunduğu endişesine kapılmış
yatırımlarını dışarı
senedi
değerlendirmesi,
geri
bölge ülkelerinin
fiyatlarında değer düşüşleri şeklinde
Sonuç itibariyle,
bir alana
yayılan
olarak
Kriz öncesi bölge
Doğu
etkileri
Tayland'ın
ihracatının
ve hisse senedi,
bu olumsuz
bir
şekilde
gelişmelere bağlı
diğer
benzer riskierin Tayland haricindeki
yabancı yatırımcıların paniğe kapılmaları
olarak
devalüe
eşzamanlı
varlıklarının fıyatlarının hızlı
yatırımcılar,
vadeli sermaye
ya da
aşırı değerlenmesine
olarak yabancı
kısa
Bahtı'nın
bütün olumlu tahminler dramatik
spekülasyonlar,
kumn büyük ölçüde
açmıştır.
ardı sıra
içerisinde olan
dönmüştür.
menkul ve gayrimenkul gibi
düşmesine
eğilimi
doğru sürüldenmişlerdir.
ülkelerinin ekonomilerine yönelik
şekilde
bir büyüme
bölge ülkeleri, Tayland'da Tay
büyük bir ekonomik krize
bir
hızlı
ve bunun sonucunda özellikle
akışı hızlanmıştır.
Bölgedeki
ve tüm bölge ülkelerini
paralarında
etkisini
özdeş
ve borsadaki hisse
göstermiştir.
Asya ülkelerindeki finansal krizin çok
olmuştur.
bölge
Malezya'nın
geniş
finans sektörünü de
olumsuz yönde etkileyen krizin, ülkenin sosyo-ekonomik dengesi üzeride de
olumsuz
yansımaları olmuştur.
sahip
olduğu
önüne
geçilebilmiş
güçlü ekonomik
ve
Bununla birlikte,
yapı
işsizlik oranı,
Malezya'nın
sayesinde krizin
yoksulluk
19
oranı
şiddetli
ve
kriz öncesi
etkilerinin
şirket iflaslarının
sayısındaki artış diğer
seviyede
bölge ülkelerine
nispeten daha
düşük
bir
olmuştur.
Tayland' da patlak veren
üzerindeki
ı.
kıyasla
bazı
olumsuz
finansal
sonuçları aşağıda
kararlılığı doğrultusunda
Planını
(1996-2000)
hedefini %8 olarak
dayandınlacağı
dayanmasından
yılında
ülke statüsüne geçme
7.
Beş Yıllık
büyük
Malezya
Bu plan çerçevesinde büyüme
büyümenin sermaye
ihracatın
dolayı
1996
açıklamıştır.
belirlemiş,
ve
politikalara geçileceği
özet olarak belirtilmektedir.
yılında gelişmiş
Malezya hükümeti; 2020
Ekonomik
ekonomisi
Daralması
Ekonominin
hedefindeki
krizin Malezya
ölçüde
yoğun
ithal
sanayilere
hammaddelere
da ithal ikameci politikalardan, ihracata
belirtilmiştir.
TABL06
REEL GSYİH'NIN BÜYÜME HIZI
20
dayalı
250
~
200
~
~
D G/.,'YİH(1987 sabi
-~ 15()
~
Fvatlarıyla)
!il GSMH(l987 sabit
.fiyatlarıyla)
J(JO
OGSMH(cari
.fiyatlarla)
50
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
YILLAR
Öte yandan Temmuz 1997'de Tayland'da ulusal para biriminin
dalgalanmaya
bırakılmasıyla başlayan
Asya ülkelerine de
ekonomik
(I<LSE)
kaybı
ABD
sıçrayan
kısa
finansal kriz
performansını etkilemiştir.
düşüş
ve
Malezyanın
göstermiştir.
Doları karşısında değeri
da
Kriz ilk olarak Malezya
ve ulusal para birimi "ringgit" in dolar
olarak etkisini
diğer Güneydoğu
sürede
1998
yılında
M$ 3. 8 = 1 ABD
2L
Eylül
Doları
kısa
vadede
Borsası'ndaki
karşısındaki değer
ayında
olarak
Ringgit'in
sabitlenmiştir.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TABL0:7
YILLAR İTİBARİYLE GSMH VE GSYİH
GSMH
GSMH
GSYİH
1
(cari fiyatlarla)
(1987 sabit
(1987 sabit
fiyatlarıyla)
1992
1993
-1994
1995
1996
1997
1998
1999*
----------~------
2000*
126,4
138,9
ı5ı, 7
fiyatlarıyla)
140,5
156,9
ı 80, ?
_______
87,7
95,3
ıo3,9
- - --------
----------------------------- --------------------------------- ------------ 2Q_~----ı66,6
ı
13,6
ı83,3
ı23,3
197, ı
182,3
132,8
172,9
ı 70,3
ı90, ı
199,6
-------------------------------------
237,7
261, l
269, ı
280,9
-----------~-~-~-~---------------- -------------~~~~------
Not:(*) talımini rakamlar, Rakamlar Milyar RM bazındadır.
Kaynak: Department ofStatistics
Ekonomik krizle birlikte, Tablo 6'dan da
görüleceği
GSYİH'daki büyüme hızı önemli ölçüde yavaşlamıştır.
22
üzere reel
ı 997 yılı
Finansal krizin ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri
sonlarına doğru daha da belirginleşmeye başlamış reel GSYİH' da ı 998
yılının
ilk
çeyreğinde
ı997'de 12.05ı
düşerek
n.
negatif bir büyüme
RM olan
11.835 RM'ye
kişi başı
gelir
kaydedilmiştir.
ı998 yılı
Buna
bağlı
itibariyle %1.8
olarak,
oranında
gerilemiştir.
İşsizlik Oranının Yükselmesi
Reel GSYİH' daki daralmanın bir sonucu olarak istihdam oranındaki
büyüme
ile
azalmış
karşı karşıya
ve
işsizlik oranı yükselmiştir.
Bununla birlikte,
olan birçok sanayii sektörünün
istihdam edebilecek yeterlilikte
olması
kıt sayıdaki
nedeniyle
nitelikli
işsizlik
yükselme tehlikeli boyutlara ulaşmamıştır. 1996 ve 1997
% 4.9 ve % 4.6 yükselme gösteren istihdam
işçi sıkıntısı
oranında,
işçiyi
oranındaki
yıllarında sırasıyla
1998
yılı
itibariyle
3.0'lık bir düşüş meydana gelmiştir. İstihdam edilmemiş toplam işçi sayısı
1997' de 19.000 iken ı 998' de 83.865 'e
kısmı,
imalat,
sektörlerdeki
olan işsizlik
tarım
1998
Bu
işçilerin
büyük bir
ve hizmet sektörlerinde istihdam edilerek bu
işçi sıkıntısı giderilmiştir.
oranı,
yükselmiştir.
yılı
Buna
rağmen,
1997
itibariyle %3.9'a yükselmiştir.
yılında
%2.6
TABLOS
İSTiHDAM İSTATİSTİKLERİ (1 ooo KİSİ)
Yıllar
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Toplam
7.627
7.834
8.140
8.372
9.038
8.881
9.010
7.396
7.618
7.915
8.161
8.805
8.539
8.601
3
2.9
2.8
2.5
2.6
3.9
4.5
İşgücü
Toplam
İstihdam
İşsizlik
Oranı(%)
Kaynak: Malezya Merkez Bankası
Malezya'nın
nedeniyle
nüfusunun
işgücü açığı
sektörlerdeki nitelikli
yaratılan
toplam
bulunmaktadır.
iş
hacmini
Nüfusun az
karşılayamaması
olması,
işgücü ihtiyacının karşılanamamasını
getirmektedir. Bu nedenle, ekonominin
gelişimi
endüstriyel
de beraberinde
büyük ölçüde ihracata
dayalı olarak gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır. Öte yandan, Malezya'nın
civar ülkeler ile
aynı
stratejilerine sahip
olması,
hammadde
kaynaklarına
ufak bir kriz
anında
ve benzer büyüme
Malezya ekonomisini
olumsuz yönde etkilemektedir. İşgücünün kısıtlı olması, nitelikli işgücünün
yetiştirilmesi
mevcut
işgücü,
olmadığının
teşkil
etmektedir. Malezya' daki
olduğunun
ve piyasada rekabetin
önünde de önemli bir engel
kendisine ihtiyaç
bilinciyle kalite
arttırıcı
atılımlar
içerisine girmemekte ve
kendini geliştirmek için çaba sarf etmemektedir. İşgücü performansındaki
aıiışın sınırlı
olan
düzeyde
endüstriyel
gerçekleştirilmesini
kalması,
ekonominin
sektörlerde
de
kalkınınasında
arzu
edilen
olumsuz yönde etkilemektedir.
24
önemli role sahip
üretim
artışının
nı.
Fiyat Baskılan
Esas olarak Ringgit'in
fıyat baskıları,
göstermeye
1997
değer kaybına uğraması
yılı sonlarına doğru
başlamıştır.
buna
bağlı
etkisini daha belirgin bir
Tüketici fiyat endeksine
fiyat seviyesi, Haziran 1998 'de %6.2
olarak da fiyat
baskıları
sonucu ortaya
oranında
azalmaya
dayanılarak
ani bir
çıkan
şekilde
ölçülen genel
sıçrama yapmış
başlamıştır.
En yilksek
ve
artış
gıda ürünlerinin fiyatlarında kaydedilmiştir. Üretici fiyat endeksi de keskin
bir yükselme
fıyat
göstermiştir.
endeksindeki
Bununla birlikte,
Ağustos
1998 itibariyle üretici
artış hızı yavaşlama eğilimine girmiştir.
SEKİL:3
TÜKETiCi FİYAT ENDEKSİ(% Değişim)
-1!!1-1992
%6,00
.....
%5,00
ı:::
ı::
%4,00
...::: %3,00
.....
.~~~ %2,00
)~
%1,00
~
%0,00
-lil1;l-
1993
-llll-1994
15
-m-1995
-1!!1-1996
-lil1;l-
19 9 7
-EI-1998
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
Yıllar
Kaynak: Department r~{Statistics, Bank Negara Malaysia Report 1998
25
1999*
-m-1999*
ıv.
Özel Y atınınlarm Düşmesi
Özel yatırımlardaki daralmanın temel nedenlerinin başında döviz
kurlarındaki dalgalanmanın yarattığı
düşüş,
belirsizlikler, yurt içi ve dışı talepteki
fazla kapasite ve Haziran 1997 finansal krizi
sonrasında
azalan
likidite gelmektedir.
TABLO 9
iMALAT SANAYİİ SEKTÖRÜNÜN PERFORMANSI
ONAYLANMIS PROJELER (RM)
------------------------ ------------------------- ----------------------------- ----------------------- -----------------------Yabancı
Toplam
Yıllar
Proje Sayısı Yerli Yatırım
Yatırım
Yatmm
759
844
1997
1998
-
14.347.700
13.322.000
11.472.900
13.083.000 1
25.820.600
26.405.000
:~;;_-~~-;!~--~~;____[_~:~~~:~ -~-1 ~:;~:~
Kaynak: Malaysian Imlustrial Development Authority (MIDA)
v. Malezya Ringgiti'nin Değerindeki Dalgalanmalar
Bölgede
yaşanan
finansal kriz
sonrasında
paraları karşısındaki değişim oranındaki
Ringgit'in ABD
tarihleri
Doları karşısındaki değeri
arasında
%35'lik bir kayba
dalgalanmalarda
2G
başlı
ülke
artış olmuştur.
1 Temmuz 1997-31
uğramış
değerine ulaşmıştır.
Ringgit'in belli
Aralık
ve 7 Ocak 1998'de en
1997
düşük
TABLO 10
RİNGGİT'İN YILLAR İTİBARİYLE DEGERi
vı.
Sosyo-Ekonomik Etlüler
Bunun
yanı sıra,
değerlerindeki
hisse senedi
düşüş,
keskin
fiyatları
ile menkul ve gayrimenkul
refah düzeyini negatif yönde etkileyerek
Malezyalıların tüketim kalıplarında da değişikliğe yol açmıştır. Öte yandan,
Kuala Lumpur
vasıtasıyla
Borsası'nın performansının düşmesi,
sınırlandırmıştır.
hem
halkı
sağlanması
finansman
olanaklarını
Finansal krizi takiben faiz
hem de ticari
hayatı
hisse senedi
da ciddi
oranlarında
olumsuz yönde
bir
pıyasası
şekilde
çıkan artış,
ortaya
etkilemiştir.
3.2.
KRİZ SONRASı
3.2.1. GENEL EKONOMİK DURUM
oranında
ekonomik
küçülme ile sonuçlanan bölgesel finansal krizin deflasyon
ciağurucu
Malezya ekonomisi,
etkisinden 1999
yılı
yılındaki
1998
%7.5
içerisinde büyük ölçüde
sıyrılınayı başarabilıniştir.
Malezya'nın reel GSYİH'sı ı998 yılının üçüncü ve dördüncü çeyreklerinde
sırasıyla
%10.9 ve %10.3
daralmıştır.
1999
yılının
ilk
oranlarında
benzeri
görülmemiş
çeyreğinde
%1.3'lük daha hafif bir daralma
bir
şekilde
yaşayan GSYİH'da, 1999'un ikinci çeyreğinde ise %4. ı 'lik pozitif bir
iyileşme göıülmüştür.
artmaya devam
göstermiştir.
etmiş
Ekonomideki
ve
yılın
iyileşme ı 999 yılı
üçüncü
çeyreğinde
%8. ı
içerisinde güçlenerek
oranında
bir büyüme
Ekonomik iyileşme hamlesi, Ulusal Ekonomik iyileşme Planı ve diğer iç
ve
dış kalkınma programları
ile uyumlu bir
tarafından başlatılan
Ekonomik Faaliyet Konseyi
desteklenıniştir.
şekilde
yürütülen ve Ulusal
ekonomi
politikalarıyla
2 Eylül 1998 tarihinden itibaren seçici döviz kontrolü
uygulamasına
paralel olarak Malezya Ringgiti'nin 1$=3.80RM düzeyinde
sabitlenınesi,
ekonomiye istikrar
piyasalardaki güven de
aıimıştır.
politikaların serbestleştirilmesi
getirmiş
1999
ve
yılı
ve buna
bağlı
bütçesinin büyütülmesi, parasal
onaylanmış
kamu sektörü projelerinin
hızlandırılması çabalarının artması vasıtasıyla sağlanan
sektörü
harcanıaları
ve özel tüketim ile
ilişkili
yapılandırılması
ekonomik reformlar,
bir
bankacılık
şekilde yürütınesini
desteklemesini
ve buna
hızlanınası
verimlilik
Hükümet
bağlı
yağı
tarafından
olarak da ekonomik
başlatılan
iyileşınelere
iyileşme
sürecini
verdiği teşvikler, Doğu
Hükümetin
paralel olarak
dış
Asya
talebin güçlü bir
ile birlikte, özellikle imalat sanayii sektörlerinde
artışlarının gerçekleşmesini sağlamıştır.
ölçüde palm
sektörü
sisteminin güçlendirilmesi
sektörünün ekonomideki rolünü daha etkin
olanaklı kılmıştır.
bölgesindeki ekonomik
şekilde
amacıyla
mali dürtüler; kamu
olarak yurt içi talebin yeniden
canlanmasına katkıda bulunmuştur. Bankacılık
ve yeniden
olarak finansal
üretim
verimliliğinde
miktarında
görülen
büyüme kaydetmesine katkıda
meydana gelen
iyileşme,
Bunun
yanı sıra,
artışla
desteklenen
büyük
tarım
de ekonominin pozitif yönde
bulunmuştur.
GSYİH'nın reel büyüme hızının pozitif yöne çevrilmesi, dış ödemeler
dengesi dummunun kuvvetlenmesine ve daha
düşük
bir enflasyon
oranını
da
beraberinde getirmiştir. İhracatın ithalata göre daha hızlı artış göstermesi
neticesinde, 1999
yılının
ilk 8
fazlası kaydedilmiştir. Yıllık
oranında
iken, 1999
yılının
ayında
enflasyon
ilk 9
ayında
46.2 RM
oranı,
civarında
1998
yılında
ise ortalama %3 'e
bir
dış
ticaret
ortalama %5.3
düşmüştür.
oranındaki düşüş;
Enflasyon
karşısındaki
değerinin
sabitlenmesi, Malezya' nın ithalatiihracat
başlıca
ülkelerde enflasyonun
de olsa
canlanması,
artışa bağlı
2 Eylül l998'de Ringgit'in ABD
baskı altında tutulması,
üretim kapasitesinin
artması
yaptığı
yurt içi talebin hafif
ve palm
yağ fıyatlarının düşmesi
olarak yemekli
Doları
yağı
üretimindeki
gibi birçok faktöre
yansımıştır.
Reel GSYİH' daki büyüme hızının yükselmesi ve fıyatlardaki ılımlı artış
etkilerinin bir sonucu olarak, cari fiyatlarla GSYİH'nın 1999 yılında %5.4
oranında artış
kaydederek 299.9 Milyar RM'ye yükselmesi beklenmektedir.
Büyük ölçüde
yabancı işçilerin
para havalesi ve
iadesine
bağlı
alınarak
hesaplanan Gayri Safi Milli
olan transfer ödemeleri ile
itibariyle %4.4
oranında
tasarlanmıştır. Dolayısıyla,
aıiarak
Hasıla'nın
nüfus
1998'de 12.134 RM (3.093 ABD$) olan
yılında
%1.9
tahmin
edilmiştir. Diğer
1998
yılında
%4.4
oranında
başı
gelirdeki
bir
artışla
artarak 8.604 ABD $'a
istihdam
daha yüksek finansal
RM'ye
%2.4
kişi başı
yükseleceği
1999
olacağı
alındığında
gelirin 1999
tahmin
yılı
tahmini
kişi başı GSMH'nın
olanaklarındaki iyileşmeyi
performansı
dikkate
yükselmesi
olacağı
alma paritesi dikkate
8.242 ABD $ düzeyinde olan
artış,
dışarı akışlar
12.369 RM (3.255 ABD $)
satın
taraftan,
kendi ülkesine
(GSMH) ise 1999
artışının
altında,
oranındaki
net
280.9 Milyar
yılı
1999
ilişkili
karların
ise
yılında
edilmiştir. Kişi
ve ticari sektörlerde
beraberinde getirmiştir.
3.2.2. SEKTÖREL PERFORMANS
imalat ve hizmet sektörlerindeki katma değer, dış ve iç talepteki
canlanınayı desteldemiş
bir büyüme
ve 1999
kaydedilmiştir.
daralmada da azalma
yılı
Buna
olmuştur.
içerisinde bu sektörlerde pozitif yönlü
bağlı
olarak, imalat sektöründe
Büyük ölçüde palm
29
yağı
yaşanan
üretimindeki
sıçramanın
bir sonucu olarak
tarım, hayvancılık, arınancılık
katına değerinde esaslı
sektörlerinin
birlikte, ham petrol ve
gerçekleşmesini
doğal
bir
ve
balıkçılık
iyileşme kaydedilmiştir.
düşük
gaz üretiminin daha
takiben madencilik sektörünün
Bununla
düzeyde
performansında
daralma
görülmüştür.
Yurt
dışı satışların aıiması
yılının
üretiminin 1999
ve iç talepteki canlanma, imalat sektörü
Şubat-Ağustos
ayları
arasında
oranında
%10
yükselmesini sağlamıştır Öte yandan, 199 yılının Ocak ayında meydana
gelen %17.1
oranındaki
üretim
düşüşü, yılın
ilk sekiz
ayındaki
üretim
artışı
oranını %6.4 ile sınırlı tutmuştur. İç ve dış talebin daha da canlanmaya
bağlı
devam etmesine
büyüme
katma
yılında
hızının
olarak, 1999
yılının
son
çeyreğinde
iki haneli bir
kaydedilmesi beklenmektedir. Bu nedenle, imalat sektörü
değerinin,
1998
yılındaki
%8. 9'luk bir
aıiış
%13. 7' lik bir daralma
kaydedeceği
sonrasında,
tahmin edilmektedir.
1999
Sonuç
itibariyle, 1998'de reel GSYİH'ya katkısı %27.9 olan bu sektörün, 1999
yılında GSYİH içerisindeki payının %29 2'ye yükselmesi beklenmektedir.
İhracat odaklı imalat sanayii üretim miktarının, elektronik alet ve
ekipmaniarına
%-6.3
oranındaki
göstereceği
üretim
olan global talepteki canlanmaya tepki olarak, 1998 'de
sonrasında
1999
yılında
%6.7'lik bir
artış
tahmin edilmektedir. Yurt içi piyasaya yönelik imalat sanayii
miktarında
sonrasında,
düşüş
1999
ise,
yılında
1998'de meydana gelen %14.4'lük daralma
%10.3
oranında
bir
artışla
iyileşme
olması
beklenmektedir. imalat sanayii sektörlerindeki bu canlanma esas olarak;
özellikle yolcu
arabaları
ulaşım ekipmanları
gıda
(passenger cars) talebindeki
üretiminin önemli ölçüde
mamulleri, kimyasal ve plastik
artmasıyla
üıiinler, kağıt
30
ve
artışa bağlı
ve bunun
kağıt
olarak
yanı sıra
ürünleri ve temel
madencilik ürünleri üretiminin pozitif yönde büyüme kaydetmesi ile
sağlanmıştır.
İnşaat sektöründe kısmen bir canlanma sağlanması amacıyla, 12 Aralık
1998-12 Ocak 1999
bazı
konularda
faaliyetlerine
arası
dönemde talep sahiplerine banka kredisi ve
kolaylıklar
sağlanarak
düşük
hız kazandırılınaya çalışılmıştır.
ve orta maliyetli konut
1999 yılının ikinci
kamu sektörüne yönelik mühendislik faaliyetleri
bütçe ödeneklerinin
büyük bir
sağlandığı
hız kaydedilmiştir.
Benzer
Bank'
tarafından
1998
yılında
balıkçılık
kredi
şekilde, özelleştirilmiş
%4.5 'lik
düşüş
yılı
Bu sektörlerde 1999
oranında
bir büyüme
olması
olarak, 1998'de %8.3'lük bir
düşüşten
yağı
ve
itibariyle pozitif yönde bir
yılının
ilk
yarısında
sonra 1999'da %19.4
%4.6
artışı,
beklenmektedir. Bu performans
tahmin edilen palm
makul bir seviyede
ve ekonomik kriz
tarım, ormancılık, hayvancılık
gösteren
sağlanmıştır.
gerçekleşmiştir.
projelerdeki
verilmiştir.
gelişme
olarak
Ek
için 'Development and Infrastructure
sektörlerinin üretiminde 1999
kaydettiği
gelişmeye başlamıştır.
iyileşmeler sağlanmış
bazıları
durdurulan projelerin
çeyreğinde
bu projelerin tamamlanma sürelerinde de
mühendislik faaliyetlerinde de
sırasında
diğer
esas
oranında artış
üretimindeki keskin yükselmeye
bağlı
Kakao ve karabiber üretiminin, talebin nispeten daha
kalması
nedeniyle, daha
ılımlı
bir
artış
göstermesi
beklenmektedir. Öte yandan, kauçuk üretiminin yapıldığı alanların daha
farklı
amaçlara yönelik olarak
olmasına bağlı
kullanılmaya başlanması
olarak, kauçuk üretiminin olumsuz yönde
tahmin edilmektedir. Petrol
dışındaki
temel
kumndaki etkilere hem de arz-talep
Ringgiti
(RM)
Hükümetin
ve talebin
bazında
düşmüştür.
ormancılık politikalarına
malların
uyumlu bir
etkileneceği
genellikle hem döviz
koşullarına bağlı
Ormancılık
düşük
olarak Malezya
ürünleri
şekilde, saıvhJ[{
içerisinde,
üretiminin
düşüşle
%1.3'lük
Aynı
beklenmektedir.
miktarının
düşüş,
milyon
şekilde,
m3
balıkçılık
civarında
1.4 milyon ton
canlı
içerisinde
21.366
gerçekleşmesi
düzeyinde
sektöründeki toplam üretim
kalması
planlanmıştır.
1999
hayvan üretiminde meydana gelen tahmini %3.5
büyük
kaynaklanmıştır.
ölçüde
domuz
üretim
Sonuç
itibariyle,
sanayiindeki
tarım,
arınancılık
yılı
oranındaki
samnlardan
balıkçılık
ve
sektörlerinin tümünün 1999 yılında GSYİH içindeki payı ancak %9.4
düzeyinde kalabilecektir.
Madencilik sektöründe; I 999
düşüşü olacağı
oranındaki
tahmin edilmektedir. Bu
azalmanın
doğıultusunda
fiyatlarının
%21.6'lık
bir
olduğu
% 1.2'lik marjinal bir üretim
düşüşte; doğal
Ulusal
kadar,
ham petrol üretiminin %0.9
variligün düzeyinde
kalay
yılında
gerçekleştirilmesinin
makul bir seviyede
artışla
7.000 tona
gaz üretimindeki %4
Politikası
Jl"iketim
oranında düşürülerek
712.700
olmuştur. Diğer
taraftan,
de etkisi
kalınası dolayısıyla,
kalay üretiminin
çıkarılması planlanmıştır.
Hizmetler sektörü, ekonomideki birincil ve ikincil sektörler ile Federal
Hükümet'in hizmet talebinin güçlü bir
etkilenmiştir.
şekilde artmasından
Bu talebin tüketici güveninin
iyileşmesi, dış
daha da yükselmesi ve ülkeye gelen turist
ortaya
çıkan
içerisinde
yaratacağı
göstereceği
su),
talep ile
ulaşım,
birleşmesi
katma
ticaret hacminin
sayısının artması
ile birlikte
neticesinde hizmetler sektörünün 1999
değerin
bir önceki
yıla
göre %2.4
yılı
oranında artış
doğal
gaz ve
depolama ve komünikasyon alt sektörlerinin güçlü bir
şekilde
tahmin edilmektedir. Kamu hizmetleri (elektrik,
büyümesinin ve bunun
restaurant
olumlu yönde
yanı sıra
işletmeciliği, fınans
perakende ve toptan
ve gayrimenkul
satış
ticareti, otelcilik,
alanlarındaki
faaliyetlerin
hafif ancak pozitif yönde büyümesinin bir sonucu olarak kamu haricindeki
hizmetler sektörünün 1999
yılı
içerisinde
31
yarattığı katına değerin
bir önceki
yıla
göre %2.3
oranında
dürtülerin ve özellikle
geliştirilmesi
sağlanan
olacağı
yükselmesi beklenmektedir. Piyasadaki mali
eğitim,
ihtiyacının
düşünülmektedir.
ise %54.6
BAŞLlCA
gibi hayati nitelikteki sektörlerin
bir sonucu olarak, kamu sektörü
hizmetlerde 1999
katkısının
sağlık
yılı
Hizmetler sektörünün 1999
civarında olacağı
1---
tahmin
Ormancılık
17.961
ve
17.157
yılında
GSMH'ya
edilmiştir.
(9 ay)
__ __
Tanmcılılı:.,
artış
itibariyle %3.5'lik (1998:%1.8) bir
DEllER (Milvon RM)
1997
1998
1999
SEKTÖRLER
tarafından
13.207
Bü ıüme Hızı(%)
1998 ! 1999
1
(9 ay)
0.4
-4.5 --~ı
2.9
1997
1
Balıkçılık
-------------------------------- -------------------- ------------------- -------------------- ----------------- ---------· ------·--·-·-····--Madeııcililı:.
14.454
14.719
10.374
imalat Sanayii
58.956
50.899
42.124
10.4
-13.7
9.522
7.333
5.148
10.6
-23.0
Inşaat
Hizmetler
- - - - -------- ------
-+ Elektrik,
Doğalgaz
-+
Ulaşım,
ve Su
2.9
1.8
-11.2
9.7
-7.9
---------
102.200
101.346
77.180
9.9
-0.8
6.093
6.277
4.908
-5.4
3.0
4.6
14.742
14.871
11.444
11.6
0.9
2.1
Depolama ve
29.484
28.565
-3.1
21.442 8.0
Komünikasyon 1
24.049
23.010
17.383 18.9
-4.3
-+ Toptan ve
]3.()42
13.278 10.217 8.6
Perakende Satış,
1.8
Oteller ve
14.790
15.345 11.786 7.2
3.8
Restorantlar
-+ Finans, Sigorta,
Menkul ve
Gayrimenkul,
Ticari
-+ Kamu Hizmetleri
-+ Diğerleri
----'-·-------·----·· ------------------------···-·-·
Kaynali:Malezya Merkez Bankası
1
1.7
0.5
0.5
5.6
1.8
i
1
--
3.2.3. YURT İÇİ TALEP VE YATIRIMLAR
Güney
Doğu
Asya bölgesinde siyasi ve ekonomik istikrar arz eden
düşük olması,
bir ülke konumunda olan Malezya; üretim maliyetlerinin
diğer
sermayeyi
teşvik
boyutlarda
yabancı
sermayeyi ülkeye çekebilrneyi
oluşu
ve ekonomik
Malezya'da
ticarete
politikaların
ülkeleri
komşu
Sonraki
nedeniyle ciddi
başlamıştır.
işgücü
Malezya
Hammadde
maliyetlerinin
dışa açılmada kullandığı bazı
bir sonucu olarak
başlamıştır.
siyasi
dış yatırımlara yönelmiş
yanı sıra,
Bunun
ekonomisi
ve
dış
olan
ülke olan Malezya'ya önemli ölçüde sermaye
akışı
Japonya ve Singapur'u ABD ve Avrupa
Birliği
izlemiştir.
oranlarını
belirtildiği
Değişen
nedeniyle
üzere, uzun
yıllar
boyunca yüksek büyüme
yakalayan Malezya ekonomisinde yerli sermaye de
oluşmaya başlamakla
birlikte,
yabancı
üretim yöntemleri ve
yabancı
sermaye
1998 tarihinden itibaren
büyüklüklerine
değişen
bağlı
Bunlardan
bazıları şunlardır:
teşvikleri,
stratejik proje
uluslar
arası
talep
sermayenin toplam
verilmiştir.
imalat sanayii
yatırım
31
Mayıs
içerisindeki
Malezya Hükümeti, sektörler ve
olarak birçok
teşvikleri, tarım
koşulları
hem teknoloji transferi aranmakta
kısımnın ihracatı öngöıiilmektedir.
yabancı
%100 olabilmesine izin
yavaş yavaş
sermaye oldukça büyük bir paya
yatırımlarında
hem de elde edilen üretimin bir
payının
yabancı
sınırlı
yıllarda,
Daha önce de
sahiptir.
ve
başarabilmiştir.
olan Japonya ekonomisi,
yapmaya
olması
olan ve yurt içi üretim ve tüketim kapasitesi
Singapur' dan da
olmuştur.
Japonya ile
nedeniyle ve Hükümet'in
yatırım
bağlı
akışı
sermaye
bakımından dışarıya bağımlı
yüksek
sahip
koyması
edici tedbirleri uygulamaya
yabancı
ekonomisine
fırma
işgücüne
civar ülkeler göre daha nitelikli
yatırım
teşvikleri,
sektörü
teşviki
vermektedir.
ileri teknoloji sanayii
teşvikleri,
turizm sektörü
teşvikleri,
bilişim
AR-GE
teknolojileri
teşvikleri,
bilgisayar
teşvikleri,
Multimedia Super Corridor teşvikleri, vb.
yabancı
Malezya'ya gelen
yazılımı teşvikleri,
bilgisayar ve
işlemlerin
sermaye ile ilgili
takibi
'Malaysian lndustrial Development Authority (MIDA)' isimli resmi kurum
tarafından
yürütülmektedir.
yapılabilmesi
1998
için MlDA'nın izin ve
yılında
yılında
%3.5'lik bir
beklenmektedir. Bu
artış,
onayı
oranında
%20.3
talebinin, bölgesel krizin
1999
Malezya' da
yarattığı
artış
yabancı
yatırımı
sermaye
gerekmektedir.
daralan toplam yurt içi mal ve hizmet
de±1asyonist etkinin bir sonucu olarak
kaydederek 230.6 Milyar RM2ye yükselmesi
yüksek kamu sektörü
harcaınaları
ve özel sektör
tüketiminin bir yansımasıdır. Öte yandan, özellilde yurt içi pazara yönelik
üretim yapan imalat sanayiierindeki fazla üretim kapasitesi
sektör yatırımları azalmaya devam
Kamu sektörüne
Hükümet'in
ilişkin
ekonomiye
sağladığı
piyasalarda
harcamalannın,
yeniden
güç
bağlı
kazandırmak
kısmı; maaş
harcaınalann
olarak %13.1 'lik bir
oranında
çıkan
kamu sektörü
maaş
Malzeme tedariki ve hizmet
kalemine
yapılan
yapılan
ekipman
artışın
68.3
büyük
ödemelerinin bir önceki
amaçlı
yükseleceği
yıla
göre %7.3
tahmin edilmektedir.
büyük bir
kısmı
satın alımlarından kaynaklanmıştır:
artış
oranı nda
harcamalarından kaynaklanmıştır.
harcamalannın
harcamalar, 1998
1999'da ise %20.8'1ik bir
ve idari
kamu
artarak 19.3 Milyar RM'ye
sektörünce
artışla
daha da yükselmesinin bir sonucu olarak % 16.7
yılındaki
mali
ödemeleri, malzeme tedariki, hizmetler ve savunma ile ilgili
artarak 33.2 Milyar RM'ye
1999
Federal
amacıyla
Milyar RM'ye yükselmesi (1998:%-3.4) beklenmektedir. Bu
bir
özel
etmiştir.
mal ve hizmet
canlanmaya
dolayısıyla,
yılında
%11.3
bu mal
oranında azaltılmışken,
ile 12.1 Milyar RM'ye
harcamalar, kamu sektörü
kamu
ulaşmıştır.
harcamalarının
Savunma
%1 O'unu
oluşturmaktadır.
yılında
1998
%32'lik bir kesintiye tabi tutulan bu
harcamalar, l999'da ise %127.1
oranında arttırılarak
3.3 Milyar RM'ye
yükseltilmiştir.
oranında
1998'de %0.4
artışla
%9.9'luk bir
alınan
ise, ekonomik
mali önlemlerinin bir
Milyar RM'ye
parçası
yükseltilmiştir.
üstlendiği yatırımların,
1998
amacı
Bununla birlikte, 1999
tüzel
yılında
Diğer
yatırımlarının
gerçekleşeceği
yılı
beklenmektedir. 1999
oranında düşerek
işletmelerinin
kaydederek 18.5
gerçekleşmesi
beklenmektedir.
eyalet yönetimleri, yerel makamlar ve kamu
düşüşle
%7'lik bir
6.2 Milyar
tahmin edilmektedir.
yılında
taraftan, 1998
1999
10.4
artış
göre %13.7'lik bir
kişileri tarafından yapılan yatırımların
RM düzeyinde
oranında arttırılarak
gütineyen kamu
Miyar RM' den daha yüksek bir düzeyde
Federal
sürecini desteklemek üzere
olarak %15.5
Kar
yılına
iyileşme
yılında
1999
ulaşmıştır.
tahminen 35.1 Milyar RM'ye
yatırımları
Hükümet
yatırımları,
artan kamu
oranında
%25.2
azalan özel sektör
kalması
itibariyle 162.3 Milyar RM düzeyinde
yılındaki
özel sektör
34.8 Milyar RM'ye
yatırımlarının
gerileyeceği
ise %21.5
tahmin edilmektedir.
Özel sektör yatırımlarındaki düşüş, kısmen inşaat sektörü yatırımlarındaki
azalmadan
kaynaklanmıştır.
imalat sanayiierindeki
temel nedeni,
çıkan
inşaat
fazlalıktır.
yapılan
özel sektör
ayından
dahil) yurt
kapasite
odaklı
düşüş kaydedilmiştir.
Bunun
malzemeleri sanayiinin üretim kapasitesinde
oıiaya
yatırım
yılın
seviyesinde de
Bununla birlikte, ihracat
şekilde hızlanını ştır.
Nisan
içerisinde yurt içi piyasa
1999
yatırımları,
itibaren elektronik alet ve
kullanım
güçlü bir
oranında
imalat sanayilerinde
özellikle 1999'un ikinci
yatırımların,
Bu sektöre yönelik özel
dışı satışlarının
odaklı
3G
hafif bir
özellikle 1999
parçalarının (yarı
şekilde
düzgün bir
yarısında
yılı
iletkenler de
yükselmesi ile birlikte üretim
aıiış
kaydedilen elektrikli ve
elektronik
alet
ve
ekipmanlar
yapılan
sektörlerinde
yatırımlarla
destekleneceği düşünülmektedir. Özel sektör, ı 999 yılı içerisinde bilişim
alanındaki yatırımlarını hızlandırmıştır.
teknolojisi
yatırımlannın
bir önceki
ayından
birlikte, Haziran
keskin
şekilde
bir
yıla
göre daha
düşük olacağı
itibaren sermaye
yükselmesi
ı 999' daki
özel sektör
tahmin edilmekle
malları ithalatının aylık
olumlu
gelişme
bir
bazda
olarak
değerlendiril mektedir.
imalat sektörünün üretim kapasitesindeki fazlalık nedeniyle, bu
sektöre
ilişkin yatırım başvurularında,
düşüşü
müteakip l999'un
olmuştur. Aynı
1999
şekilde,
yılı
RM'ye
ilk 8
MIDA
ayı
tarafından
Onaylanan
değeri
yatırım
ekipmanlar sektörü
talebinin
aynı
projelerinin
sayısı,
sayısı,
ve 9. 729,2 Milyon
onayladığı yatırım
civarındadır.
elektrikli ve elektronik alet ve
azalmıştır.
ve yan iletkenlerin yükselmekte olan
karşılanabilmesi
amacıyla
genişletilmesi gereğinin doğması,
bu sektördeki
sayısının
şekilde artış
%283.7 gibi keskin bir
düşüş
gerçekleşmiştir.
tüm büyük sanayii sektörlerinde
parçalarının
bir
projelerinin
döneminde
ise ı 7.055,5 Milyon RM
dışındaki
Elektronik ekipman ve
yatırım
oranında azalmış
1998'in
%35.5'lik
yatırımcıların yatırım başvuruları
onaylanan
itibariyle %43
gerilemiştir. MIDA'nın
dışı
oranında
azalarak 7.249,4 Milyon RM düzeyinde
projelerinin toplam
yurt
döneminde %21.6
dönem içerisinde, yerli
%ı 7.7 oranında
Benzer
aynı
ayındaki
1998'in ilk 8
üretim
kapasitesinin
onaylanmış yatırım
projesi
göstermesini de beraberinde
getirmiştir.
Yerli
yatırımcılar tarafından
projeleri, 1999
yılının
ilk 8
ayında
teklif edilen ve
%77.4'1ük bir
onaylanmış
düşüşle
olan
yatırım
2.225,3 Milyon
RM düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı dönem itibariyle yabancı yatırımcılara
verilen onaylar, %3.9'luk bir yükselmeyle 7.503,9 Milyon RM'ye (1.974,7
Milyon ABD $) ulaşmıştır.
TABLO 12
BAŞLICA ,<,'ANAYİİ SEKTÖRLERİ İTİBARİYLE ONAYLANAN PRO.JELER
1998 Ocak-Ağustos
1999
Ocak-Ağustos
Yahtmcı
Tophmı
Prt!ie
Yerli
Yabancı
Toplam
Yatirım
Yatırım
Sayrsı
Yatırım
Yattrım
Yatırım
7.B.5
577,9
ı
ıo2
932,2
5.ô44,6
6.576,8
lO
2.98 ı,5
2.001.5
4.983,0
ı2
192,8
411,9
604.7
İşleıuniş
Gıda Ürünleri
28
346.8
114, ı
460,9
22
123,9
264,5
388,4
Kimyasallar ve
Kimyasal Ürün.
işlenmiş Metal
Ürünleri
28
Ll43,5
145,0
1.288,5
30
71,2
180,7
251,9
32
162,7
455,0
617.7
30
88,9
143,5
232,4
Ulaşım
34
834,1
397,4
1.231,5
26
123,6
101,7
225,3
43
Metal Olmayan
Maden Ürünleri
ve 19
Mobilya
Mobilya
391,5
248,5
639,9
28
7ı,5
130,9
202,4
67,1
53,6
]2().7
33
141,1
51 ,O
ı
Sektör
Elektrildi ve
Elektronik
Ürünler
Petrol Ürünleri
(Petrokimyasallar dahil)
Prı~je
Yerli
Sayrsı
Yatırım
119
..i Jl ,4
Ekipınanlan
92,1
Donanımları
Malcine İmalatı
45
202,1
90,3
292,4
26
40,4
ı
17,5
157,9
Alkollü ve
Alkolsüz
içecekler, Tütün
Kauçuk Ürünleri
6
lll,8
1,9
ı2,7
2
18,0
134,8
152,8
13
109,2
24.6
133,8
19
76,7
69,8
146,5
Ll85,6
684,3
2.069,9
12
70,0
64,7
134,7
Temel Ma den
23
(Jrünleri
Tekstil ve Tekstil 15
Ürünleri
Plastik Ürün.
35
32,7
577,4
610,1
54
93,4
36,7
130,1
372,7
130,1
502,8
24
81,5
43,8
125,4
Kağıt,
13
157,2
183,4
340,6
12
34,7
81,9
ı 16,6
.n
784,4
132,9
l)J
7,3
]9
53,8
12,7
66,5
ı
n
6,9
(Ll)
3
()
8,7
8,7
Mathaacılık
Aaac
e- , ve
Ağaç Ürünleri
Deri ve Deri
Ürünleri
Kaynak: Malaysüm I11dustrial Deııelopmeut Autlwrity,
Not: Yatırım Değerleri Milyon RM hazırulatlır.
r··-------------------------------------------------rAiiia1·ı·-----------------------------------------------------------------
ÜLKELER İTİBARİYf--E YABANCI YATIRIMLAR (MİLYON RM)
1995
1996
1997
1998
1999(9ay)
ÜLKELER
10.912
5.697
7.276
ll 0.134
ABD
________
___ ı------·--··-----·i···------------------------------------- ------------3.450
Singapur
4.389
3.011
~~j
2.709
3.593
5.637
6.100
1
2.645
Japonya
-.---
- - - - - - - -r------------- ------- - - - - -
893
Ingiltere
355
627
716
~~-~ı
298
616
1.468
1.988
------------------------- ------------------------ --------------------------- ---------------------------- --------------------------
927
Bermuda
7.808
3.028
,
!
HongKong
1.416
912
628
520
Almanya
511
2.158
944
1.125
-- --------r-------------- -81·-------r-49""______
183
Hollanda
300
i
ı
~:2__ _ _j
84
1
72
!
46
ı
ı
ı
21_9_____
J~---tz;s
350
260
Diğerleri
9.195
10.005
12.882
8.168
4.749
Toplam
26.874
31.081
35.964
27.757
25.375
İsviçre
90
1--------- - - - - - -
340
Avustralya
286
ı
---~
__________________________K~IJ!..!!~~!f!:__Ç~!:.~!!_!iQf.._fif!P..~'.!!.~'!g§y_~!~!!..!L.!i!Jj)f_____________________________
Hizmetler sektöründeki
ulaşım
ve
otelcilik
karşıtayabilecek
beklenmektedir.
bankacılık
etmesi
Ölçek
dolayısıyla,
hızına
yatırımları
olması
mevcut
nedeniyle
ekonomilerinden
birleştirilmesi
finans
sektöründe
kapasitenin
yavaşlama
ek
olması
amacıyla
yararlanabilmek
yönündeki
girişimlerin
yatırımların
talebi
devam
olmayacağı
Bununla birlikte, Multimedia Super Corridor'un (MSC)
paralel olarak
bilişim
teknolojisine
umut vermektedir. Bu sektöre 1998
yatırım yapılmasına karşın,
yapılacağı
özellikle de kamu hizmetleri ile
sektörlerinde,
düzeyde
kuruluşlarının
düşünülmektedir.
gelişim
alt
yatırımlarda,
1999
yılında
tahmin edilmektedir.
39
yılı
yapılan
sermaye
içerisinde 1.5 Milyar RM
2.1 Milyar RM düzeyinde
yatırım
Tarım
ürünlerin
sektöründeki palm
yağı
fiyatlannın düşmesine bağlı
olarak azalan gelir düzeyi, 1999
yılında
bu sektöre
yapılan yatırımları sınırlandırmıştır.
büyük
beş
şirketi,
yatırımlarını
petrol
yılı
1999
Malezya'daki en
1998' de 12.1 Milyar düzeyinde
oranında arttırarak
itibariyle %52.9
geçeldeşen
18.5 Milyar
çıkarmışlardır.
RM'ye
yılında
1998
iyileşme
koşulları
yıl
fıyatlarında
uygulanması,
ekonomik
artışını teşvik etmiştir.
neticesinde~
artarak cari fiyatlarla
gelir düzeyinin ve istihdam
yükseltıniştir.
canlanma
refahın
Yerel borsada
olması
ve
yükselmesini
düşük
sağlamış
faiz
ve
Mal ve hizmet tüketiminin yükselmesi
arabası satışlarında% 105. 9,
yolcu
1999' da
beklenmektedir. Daha iyi ekonomik
tüketici güvenini de
gören hisse senedi
politikasının
oranında
kullanılabilir
müteakip olarak
yatırımların
azalan özel
boyunca %7.9
değerine ulaşması
olanaklannın artması,
tüketim
oranında
%7.5
göstermesi ve
127.5 Milyar RM
işlem
başlı tarımsal
ve kauçuk gibi belli
motosiklet
satışlarında
%3. 7,
tüketim mamulleri ithalat hacminde %13.8 ve toplanan vergilerde %5.5
oranında artış olmuştur.
3.2.4. YURT
DIŞI
Malezya'nın
TALEP
1998
yılı
faktörleri haricindeki hizmet
canlanma
olması
ihraç ürünlerinin
ihracatında,
1999
yılı
mal ve üretim
itibariyle %5.1 'lik bir
beklenmektedir. Bu canlanma, büyük ölçüde, Malezya
yaklaşık yarısını
yapılan
ticari mal
birlikte,
anılan
değerinin,
durgunlaşan
içerisinde
ithal eden ABD ve
ihracatındaki
ürünlerin 1998
%6 gibi daha
yavaş
yükselmeden
yılında
bir
gerçekleşeceği düşünülmektedir.
Asya ülkelerine
kaynaklanmıştır.
%23.8'lik bir
artış hızı
artış
Bununla
gösteren cari
ile 334.9 Milyar RM düzeyinde
Söz konusu
40
Doğu
aıiış hızının yavaşlamasında,
%90'ı
Doları bazında yapılan ihracatların değerine yansıyan
ABD
değişim oranları
kuru
içerisinde ABD
kazanmıştır.
Doları karşısında
Buna
değişim oranı
olmuştur.
etkili
karşılık,
Malezya Ringgit'i (RM) 1999
yıla
bir önceki
Ringgit'in ABD
yılında,
1998
döviz
oranında değer
göre %3.2
Doları karşısındaki
yıla kıyasla
bir önceki
yılı
ortalama
%28.3 'lük bir
değer
kaybına uğramıştır.
malların
Ticari
fiyatlarıyla),
(f.o.b.
yılında
1999
%6.7'lik daha
bazındaki
değerlerinin
artış hızıyla
300.9 Milyar
RM
yavaş
bir
RM'ye yükseleceği düşünülmektedir. Öte yandan, ABD Doları bazındaki
artış
oranı
%ı O.2
olacak (1998' de
oranında düşmüştür)
%2
ulaşacaktır.
ve ihracat
ise
değerleri
ihracat
değeri
79.2 Milyar ABD
Büyük ölçüde elektrikli ve elektronik alet ve
kapsayan imalat
ınalları
ihracat
değerinin
ise,
oıialama
tarımsal
olması
yüksek
olacağı
üretimden elde edilen ihracat
Ham petrol
fiyatlarının
nedeniyle,
oranında artmış
fiyatlarında
kalemlerinin
%15.4' lük bir azalma
olacaktır.
%4
petrol-dışı ınal
Palın yağı,
1999
yılında
madencilik
ve 14.5 Milyar RM'ye
da
bir önceki
sektöründeki
yıla
faktörlerin,
bulunması
gelen
gelirleri
ihracatından
düşüş kaydetmişken
sebebi, havayolu ile gelen turist
amacıyla
göre daha
ihracat
%1.4'lük pozitif büyüme ile tahminen 44 Milyar RM'ye
görmek
itibariyle
çıkmıştır.
elde edilen gelirler, 1998'de %3.8'lik bir
başlıca
yılı
kauçuk
düşürmesi kaçınılmaz
Mal ve üretim faktörleri haricindeki hizmet kalemlerinin
Bunun
ekipmanlarını
tahmin edilmektedir. Bu durumun
kazançlarını
1999
Dolarına
ı999 yılında %ı O. 6 oranında
artarak 263.5 Milyar RM'ye yükselmesi beklenmektedir.
ve kakao gibi
ortalama
sayısı
1999'da
yükselmiştir.
ile Malezya'ya
eğitim
yabancı öğrenci sayısında oıiaya çıkan artıştır.
Malezya 'nın döviz gelirlerinin
beklenmektedir.
aıitırılmasına
da
Bu
katkıda
ithalatlarının,
Mal ve üretim faktörleri haricindeki hizmet kalemi
hızlı
1999' da% 5.1 gibi daha
ulaşacağı
RM'ye
bir
artış
göstererek cari fiyatlarla 276.9 Milyar
düşünülmektedir.
Tüketici güvenindeki yükselme ve
imalat sektörü faaliyetlerindeki canlanmaya paralel olarak tüketim ve ara
malı
ithalat hacminin
ithalatı
ticari mal
artması
sonucunda, 1998' de % 2. 7
yılı
1999
Sonuç itibariyle, 1999
artış
itibariyle % 6.5'lik bir
fiyatlarıyla)
226.8 Milyar RM (fo.b.
düzeyine
yılında dış
oranında
artan
kaydederek
çıkmıştır.
ticaret sektörünün nonünal fiyatlarla
GSYİH'ya olan katkısının %2.1 oranında artacağı, cari fiyatlarla GSYİH
içerisindeki
Diğer
payında
da %1.3 'lük bir
aynı yıl
taraftan,
artış olacağı
itibariyle, yurt içi talepteki
tahmin edilmektedir.
değişimierin
nominal
fiyatlarla GSYİH'ye katkısının %3.3 oranında ve cari fiyatlarla GSYİH'ye
katkısının
oranında artış
ise %3
göstermesi beklenmektedir.
3.2.5. ÜRETİM
Malezya Hükümeti, 1965'li
yatırımlara
dayalı
olarak
girişimlerini başlatmıştır.
içinde üretilmesi
geliştirilmesi
amacına
ve
ürünlerin
başında;
ihracat-odaklı
Yurt
doğrudan yabancı
itibaren
imalat
ithal edilen
sanayiini
b'azı
politikaları
performansının
ürünlerin yurt
ile yerli sanayiinin
arttırılması
elektronik ve elektrikli ürünler, palm
çelikten çubuklar vb.),
oluşturma
hedeflenmiştir.
pazarlarda önemli bir rekabet gücüne sahip
kauçuk ürünleri, temel metal
Malezya' nın
dışından
yönelik ithal-ikame
üretim
Malezya'nın uluslararası
yıllardan
kesilmiş
üıünleri
yağı,
olduğu
kauçuk ve
(kalay, teneke kutular, demir ve
kereste ve kütükler gelmektedir.
sektörler itibariyle üretim
gösterilmektedir.
4.2.
istatistikleri
Tablo
13 'te
TABL0:13
BELLİ BAŞLI ALT SEKTÖRLER İTİBARİYLE ÜRETİM İSTATİSTİJ(LERİ
SEKTÖRLER
Elektrikli ve Elektronik
Aletler
• Entegre
Devreler(Milyon adet)
•
Yarı İletkenler(Milyon
adet)
• Elektronik
Transisiörler
(Jvlilyon adet)
• Telefon ve Telgraf
1992
1993
1994
1996
1995
Yalıtılmış Akım
Kabloları(ton)
•
•
Televizyon Seti (adet)
Oda-tipi klima/ar(adet)
• Ev-tipi Buzdolabı(adet)
• Radyo (adet)
1998
1999(1lay)
6.730
8.109
9.336
10.277
9.774
12.571
11.622
13.249
3.121
3.491
3.410
4.757
5.237
7.-+32
8.951
9.053
7.228
7.738
8.368
9.058
10.410
13.530
13.545
ı
24.278
17.20 ı
36.945
21.659
28.403
32.888
23.149
24.399
122.293
80.864
69.527
7.773.960
2.116.585
249.334
33.491
8.035.434
1.293.184
206.170
30.265
7.037.146
1.064.610
176.269
31.659
Kabloları(ton)
•
1997
47.664
5.553.195
2.159.436
288.016
31.360
54.733
72.129
91.384
99.239
6.628.669 7.701.674
2.387.806 3.016.9142
250.031
65.764
34.537
36.310
9.460.804
3.071.251
294.599
38.767
8.901.467
2.973.870
256.722
29.431
-
..J.3
1.840
TABLO 13 (Devamı)
Temel metaller ve Metal
Ürünleri
• Demir ve Çelikten Çubuklar
(ton)
• Galvanizli Demir
Saçlar(ton)
• Demir ve Çelikten İnce Saç
Tamburlar(Milvon adet)
• Teneke Kutular ve Diğer
Kalav Ürünleri(Milvon adet)
Kauçuk Ürünleri
• Tekerlek Lastiği ve İç
Lastikler (Milyon adet)
• Kauçuk Bileşikleri(ton)
" Kauçuk Eldivenler
(Mi(von çift)
• Kauçuk Levhalar(ton)
Kimyasal Ürünler
• Boyalar(Milyon litre)
• Sabun ve Yıkama
• Nladdeleri(ton)
1.585.179
1.913.131
2.310.345
2.462.194
3.029.734
3.373.586
1.902.709
2.064.601
126.272
141.704
203.617
279.353
273.036
338.411
235.480
244.589
4.226
4.585
6.069
6.019
4.613
4.588
3.01 ı
3.380
1.221.314
1.182.213
1.318.617
1.590.660
1.364.169
1.641.957
1.299.346
1.191.803
21.315
23.521
24.909
26.049
29.655
28.851
25.403
22.940
16.995
3.473.004
19.487
5.076.327
20.615
6.541.009
20.549
7.520.493
23.064
8.506.583
25.863
8.915.527
22.044
10.611.755
19.668
9.958.453
6.994
8.520
8.014
7.088
5.854
4.612
4.775
4.816
79.034
101.709
25.974
83.453
104.536
28.703
94.493
135.742
30.875
ı 03.367
124.113
31.360
110.790
125.457
31.797
122.475
137.656
35.059
90.804
119.073
26.226
915.695 1.065.469 1.551.893 1.877.047 2.175.789 2.242.758
565.240
955.506 1.210.072 1.317.290 1.393.907 1.352.585
2.183.850
1.410.014
ı
86.487
18.868
34.726
Petrol ve Gaz Ürünleri
•
Gazyağı(ton)
" Likit Petrol
Gazı(ton)
-ı. ..ı.
----
1.894.368
1.432.360
TABLO 13
(Devamı)
Gıda ve içecekler, Tütün
•
Tatlandmlmış
Konsantre
Süt(ton)
• Konsen•e Balık,
170.069
181.274
212.518
200.242
190.607
174.673
154.096
153.524
24.531
26.504
28.272
28.266
33.895
34.598
35.459
30.974
1.072.750
1.749.584
109.306
418.362
1.114.944
ı. 788.625
ı 10.826
316.441
18.410
5.396
170.116
164.980
75.714
74.227
Dondurulmuş
Karides(ton)
950.971
957.406 1.001.742 1.052.498 1.116.515 1.155.320
• Rafine Şeker(ton)
1.302.157 1.294.475 1.287.979 1.408.330 1.441.305 1.674.459
• Hazır Hayvan Yemi(ton)
99.503
108.810
114.878
92.595
93.793
107.017
• Bisküvitler (ton)
308.838
336.129
389.901
417.051
504.763
513.347
• Alkolsüz ve
Alkollü(karbon katkı/ı)
İçecekler (litre)
16.574
15.568
15.762
15.918
16.896
20.236
• Sigara (ton)
'!,ekstil ve Hazır Giyim
U rünleri
159.152
206.813
222.739
180.869
164.214
176.832
• Pamuk/u
Kumaş(Amerikan Bezi)
(1 000 metre)
74.280
80.078
80.303
79.408
72.783
71.945
• Giyim Üriinleri (A1ilyon
adet)
Kaynak: Department of Statistics
-J.S
TABLO 13
(Devamı)
Ulaşım
Ekipmanlan
236.8 ı 8
ı73.302
ı49.200
ı36.95 ı
ı45.070
240.887
3 ı2.508
362.133
Yolcu Arabaları
(adet)
40.689
ı9.693
34.7ı ı
34.7ı ı
42.6ı8
55.96ı
78.57ı
94.977
• Ticari Vasıtalar
(adet)
245.075
249.046
235.239
241.6ı5
270.006
328.576
329.853
423.627
• Motosikletler ve
Skoterler(adet)
Ağaç Ürünleri
• Kontrplak Talıta (m 3) 1.663.263 2.491.302 2.958.202 3.505.799 4.448.487 4.513.206 3.672.659 3.388.006
891.139 1. ı 70.729 ı.ı53.116 1.498.828 ı.479.473
ı .464.824 1.290.574 1.238.750
• Ahşap Plaka (m 3)
170.845
192.250
232.454
299.963
237.667
273.8ı4
248.080
240.852
• Kereste Kalıpları (m 3)
~!etal Olmayan :Mineral
U rünler
9.127
10.397
8.366
8.797
9.928
ıo.713
12.349
ı2.668
• Çimento (1 000 ton)
804.578
892.257
806.948
646.303
687.607
902.110
1.046.534
1.
ı32.385
• Çimento, Kiremit ve
Toprak Eriketler
(1000 adet)
2.369.014 2.813.185 3.839.390 4.659.164 8.558. ı5o 11.037.357 6.515.486 5.308.979
• Hazır Karışık Beton
(m3)
Kaynak: Department of Statistics
•
..j.6
TABLO 13
Tarım ve Madencilik
Ürünleri
• Kauçuk (1 000 ton)
• Ham Palm Yağı
(1000 ton)
• Hindistancevizi
Yağı(l OOOton)
• Kakao (ton)
• Kalay (ton)
• Ham Petrol ve
Ko nsantreleri
(vari[lgün)
• Doğalgaz (mmscfd)
~ Saw logs (1 000 m 3)
(Devamı)
1.173,0
6.373,5
1.075,0
7.403,5
1.100,6
7.220,6
1.087,5
7.810,5
1.082,5
8.385,9
971,1
9.068, 7
885,8
8.319,1
707,0
10.553,4
812,0
965,7
978,1
1.036,5
1.107,0
1.164, 7
1.110,6
1.338,7
220.000,0 200.000,0 177.172,0 131.475,0 120.071,0
14.339,0 ı 0.384,0
6.457,0
6.402,0
5. ı 74,0
659.017,0 647.605,0 659.932,0 705.061,0 715.710,0
1.756,0
43.510,9
2.097,0
37.260,3
2.362,0
35.671,8
2.810,0
31.641,8
Kaynak: Department of Statistıcs
47
3.402,0
30.140,0
106.027,0 90.183,0 64.633,0
6.631,0.
5.065,0
5.756,0
713.928,0 719.362,5 694.818,8
3.926,0
31.162,2
3.827,3
21.661,6
3.737,3
19.164,1
3.2.5. MADENCİLİK ÜRÜNLERİ
Malezya'nın
mineral ürünler
likit petrol
sanayii mamulleri üretiminin
oluşturmaktadır.
gazı başı
%40'ından
arasında
Mineral ürünler
çekmektedir. Malezya'da ı 998
yılı
fazlasını
ise gaz
yağı
ve
itibariyle 2.183.850
ton gazyağı ve 1.410.014 ton likit petrol üretimi gerçekleştirilmişken, 1999
yılının
ilk 1 ı
ayında
sırasıyla
bu minerallerin üretimi
1.894.368 ve
ı .432.360 ton düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Malezya Devlet İstatistik
Departmanı'nın
konsantrelerinin
ilk
ı ı ayında
çıkarılan
verilerine göre, Malezya'da
miktarı
1998
yılında
719.362,5 varil/gün iken 1999
ise 694.818,8 variligün;
3.727,3 mmscfd iken 1999
yılının
doğal
aynı
düzeyindedir. Malezya'daki ham petrolün
miktarı
gaz
yaklaşık
650.000 varil/gün olan ham petrol üretimi 1996
çıkmıştır.
hızla
yılında
%60
kadarı
yılına
yılında
Terengganu
kadar
oıialama
715.710 variligün
Ham petrol üretim kapasitesi her geçen
yıl
artan bir
yükselmeye devam etmektedir.
Diğer
taraftan,
doğal
gaz üretimi ham petrol üretiminin tam tersi yönde
bir seyir izlemektedir. 1997
doğal
ise 1998
yılının
döneminde 3.737,3 mmscfd
Eyaleti'ndeki üretim tesislerinde üretilmektedir. 1996
düzeyine
ham petrol ve
gaz üretimi bu
ve 1999
yılının
düzeylerinde
yıl
yılı
itibariyle 3.402 mmscfd düzeyine
itibariyle bir
ilk 11
ayında
düşüş
trendine
sırasıyla
üretiminin büyük bir bölümünün
pazarlaması,
pazarlama stratejilerine paralel bir
şekilde
mümkün
yılında
bir
şekilde
artan
Hükümet'in
doğal
gaz
ihracat-odaklı
Tayvan ve Güney Kore'ye ihraç
elektrik santrallerinde
kullanılarak
olabilmiştir.
Malezya'da
itibaren
yanı sıra gaz-ısıtınalı
ve 1998
3.827,3 ve 3.737,3 mmscfd
gerçekleşmiştir. Malezya'nın hızlı
edilerek ve bunun
girmiş
ulaşan
baş
gerçekleştirilen
gösteren kalay
kalay üretimi, 1980'li
arzındaki
kronik
48
yılların ortalarından
fazlalık dolayısıyla
azalmaya
devam etmektedir. Bu durum Tablo 13'te de açık bir şekilde görülmektedir.
Malezya'nın
kalay üretimi 1997 yılına kadar bu azalış trendini sürdürmekle
birlikte, 1998 yılından itibaren yükselmeye başlamış ve 1999 yılının ilk ll
ayında
6.631 ton düzeyine
çıkmıştır.
3.2.6. TARIMCILIK, ORMANCILIK VE BALlKÇlLIK
ÜRÜNLERİ
Malezya'nın
yağı,
başlı tanıncılık üıünleri arasında
belli
hindistancevizi
yağı
ahşap
kereste, kontrplak tahta ve
konserve
balık
ve
.,. KAUÇUK:
arasında
yer
dondurulmuş
Doğal
almaktadır.
dünyanın
Malezya'nın
eşyaları
kauçuk
gelişmeye başlamıştır.
yılından
itibaren
ton ve 1999
hızlı
yılının
başlıca
kauçuk sanayii; 1921
ilk 11
ayında
başlamıştır.
ürünleri
yılından
lastik
şerit,
imalatı
ile
ihracatı
yılında
885,8
gerçekleşmiştir.
yapan
Malezya'nın
ayrılabilmektedir.
kauçuk
sanayiindeki üretiminin
oluşturmaktadır.
Lastik ve boru
pazarlarına doğru genişleyen
ve büyümekte
konumundadır.
1997
yılına
ve iç lastik üretimi, bu
1997 ve 1998
1998
ise 707 ton düzeyinde
Malezya'nın
imalat sanayii, yeni ihracat
lastiği
ayakkabı,
şekilde düşmeye başlamış,
%12' sini lastik ve boru üretimi
gösteren tekerlek
tarımsal
ve benzeri kauçuk ürünleri
kauçuk sanayii 3 ana kategoriye
olan bir alt-sektör
da
en önde gelen kauçuk ürünleri
Bugün 140'dan fazla ülkeye kauçuk ürünleri
yaklaşık
arasında
ürünleri
Malezya' nın kauçuk üretimi, öze ll ikle 1996
bir
1. Lastik ve Borular:
tropikal
bulunmaktadır.
itibaren yerli piyasaya yönelik lastik, boru,
kalıpianmış
arasında
ürünleri
balıkçılık
Malezya'nın
Bugün
olan
plaka;
karides
kauçuk,
ihracatçısıkonumunda
arınancılık
ve kakao;
kauçuk, palm
yıllarında sırasıyla
49
kadar
yıldan
artış
eğilimi
itibaren azalmaya
28.851 milyon adet ve
25.403 milyon adet olan üretim düzeyi, 1999 yılının ilk 11 ayı itibariyle
22.940 milyon adede gerilemiştir.
2. Lateks
İçeren
Sanayii Ürünleri: Lateks, kauçuğun hammaddesidir.
Lateksten mamuller sanayii, kauçuk kullanımı ve ihracat gelirleri
bakımından kauçuk
bulunmaktadır.
sanayiinin önde gelen alt sektörleri arasında
Kauçuk sanayii tarafından tüketilen toplam kauçuğun
%62' si bu alt-sektör tarafından kullanılmaktadır. Lateksten üretilen
sanayıı
mamulleri, Malezya'nın 1998 yılında tüm kauçuk ürünleri
ihracatından
elde ettiği gelirin yaklaşık %80 kadarını oluşturmuştur.
Lateksten üretilen en önemli kauçuk üıiinü ise kauçuk eldivenlerdir.
Kauçuk
eldiverı
üretimi 1999
yılına
kadar düzenli bir
artış göstermiştir.
Öte yandan, Malezya'nın toplam kauçuk eldiveni üretimi 1998 yılında
10.611.755 milyon çift iken, 1999
milyon çift düzeyine
yılı
ilk 11
genel kauçuk ürünleri alt sektörü, çok
yapılmaya
başlanmasının
başlamıştır.
Malezya'nın
sektörü
Malezya'nın endüstriyel ve
bir ürün yelpazesinde üretim
hızlı
kullanıldığı
ve
bir
kauçuk yataktan,
dönem
şekilde
beklenen bir sektördür. Otomobil üretiminde
yer
eldivenler,
ayakkabılar,
lateks
ipliği,
50
Otomotiv
zarfında
kullanılan başlıca
köpıii yatakları,
almaktadır. Malezya'nın
ise,
ihracat
büyüme kaydetmesi
kauçuk
cam silecekleri ve
bilhassa motorlu araçlar ve mühendislik sanayilerinde
kalıpları
başlaması
işlevi görmüştür.
beş yıllık
hızlı
gelişmeye
otomobil yedek parça sanayii
bir katalizör
yan sanayii sektörü, önümüzdeki
üıiinleri arasında
şekilde
bir
yerli otomobil üretimine
gelişimini hızlandırıcı
artması
geniş
ardından
hammadde olarak
düzeyinin daha da
itibariyle 9.958.453
düşmüştür.
3. Endüstriyel ve Genel Kauçuk Ürünleri:
kauçuğun
ayı
kullanılan
lastik
en önemli kauçuk ürünleri ise
spor malzemeleri,
tıbbi üıiinler,
kayış tertibatları,
hortum ve boru
mamuller, otomobil ve
dış
donanımları,
kauçuktan dokuma
lastikleri, jant çemberieri ve
oyuncaklardır.
.. PALM YA(JJ: Malezya'nın en önemli diğer bir tarımsal ürünü ise palm
yağıdır.
palın yağı
Ham
üretimi 1998
olmakla birlikte, 1998
yılında
tekrar toparlanma ya başlayan ham palm
oranında artış
gerçekleşmiştir.
koşulları,
düşmüştür.
1999
üretimi, 1998
yılına
8,32 milyon tona
yağı
kaydederek 10,55 milyon ton düzeyinde
artışın
Üretimdeki
yeterli düzeydeki
şekilde
kadar düzenli bir
artmış
göre %26.9
yılında
yılına
temel
yağış miktarı
ve
nedenleri~
uygun
olgunlaşmış yağ
hava
palmiyesi
alanlarındaki artıştır. Öte taraftan, ham palm yağı ihracatındaki artış hızı
üretimdeki
ihracat
artış hızı
miktarı
1998
ile paralel bir seyir izlememektedir. Palm
yılında
ise 8.049.000 ton olarak
yağı
palm
ihraç
yağı
pazarı
yaklaşık
yılı
artışla
başında
Malezya'nın
ise Avrupa
Birliği
ayında
en büyük palm
yapılan
2.38 milyon tona
Bu rakam, Malezya' nın toplam pal m
ülkelerin
ilk ll
itibariyle bu ülkeye
%74 gibi yüksek bir
%26.9'una tekabül etmektedir.
yaptığı diğer
yılının
gerçekleşmiştir. Malezya'nın
Hindistan olup, 1999
ihracatı
yükselmiştir.
7.521.500 ton ve 1999
yağı
yağı
palm
ihracatının
yağı ihracatı
ülkeleri, Pakistan, Çin
Halk Cumhuriyeti ve Mısır gelmektedir.
.. TROPİKAL KERESTE: Malezya, dünyanın önde gelen kereste
tedarikçisi
ülkelerindendir.
özellikle 1997
yılından
Malezya' daki
itibaren
hızlı
bir
kesilmiş
kütük
miktarı,
şekilde düşmeye başlamıştır.
1998 yı !ında 31. 162.200m 3 olan kesilmiş kütük miktarı, 1998 yılında
21.661.600m3 'e ve 1999
yılının
ilk ll
ayında
ise I9.164.100m3 'e
gerilemiştir. Üretim miktarındaki bu düşüş, dünyanın en önemli kesilmiş
kütük ve kereste tedarikçisi konumundaki
azalması
Malezya'nın,
arz
miktarının
sonucunda uluslararası fiyatların yukarı çekilmesi nedeniyle,
51
hızını
ihracat gelirlerindeki azalma
tropikal orman
ürünleri
arasında
alanlarına
sahip olan
ise kontrplak tahta,
bulunmaktadır. Malezya'nın
ahşap
tahta,
nispeten
plaka
3.388.006ın3 ,1.238.750m
1999
ve
hafitletmiştir.
Malezya'nın
ahşap
yılının
genış
başlı
ağaç
plaka ve kereste
kalıpları
ilk 1 1 ayı itibariyle kontrplak
kalıpları
kereste
belli
Çok
sırasıyla
üretimi
ve 170.845m idir.
3.2.7. ELEKTRONiK VE ELEKTRİKLİ ÜRÜNLER
Elektronik ve elektrikli ürünler sanayii; istihdam, üretim
ihracat düzeyi
sektörüdür.
bakımından Malezya'nın
1960'lı yılların sonlarından
doğrultusunda
ve
en önde gelen imalat sanayii
itibaren ithal-ikame
politikaları
yurt içi pazara yönelik olarak elektrikli ev aletleri, elektrik
donanımları, akım kabloları,
hızlı gelişme,
bu sektördeki
kurulan
miktarı
otomobil akümülatörleri üretiminin
büyük ölçüde,
yabancı
ortaklıklar vasıtasıyla sağlanabilmiştir.
çokuluslu
yapıldığı
şirketler
Malezya, bugün, çok
bir yelpazede elektronik ve elektrikli alet ve teçhizat üretimi
ile
geniş
yapmaktadır.
Yüksek üretim ve ihracat kapasitesine sahip olan Malezya, bu ürünleri
uluslararası
pazarlara ihraç etmekte ve önemli bir rekabet gücüne sahip
bulunmaktadır.
Malezya'nın başlıca
yarı
elektronik ve elektrikli ürünleri entegre devreler,
iletkenler, telefon ve telgraf
kabloları,
televizyon setleri, oda-tipi klimalar, ev-tipi
Malezya Hükümeti, son
malının kullanıldığı
bağımlılığını
ınallarının
yıllarda,
yalıtılmış
buzdolapları
ve
akım
kabloları,
radyolardır.
üretimde büyük ölçüde ithal ara-
elektronik ve elektrikli ürünler sektörünün ithalata
azaltmak
yerli üretimini
amacıyla,
teşvik
bu sektör
etmeye
pazarlardaki rekabet gücünü daha da
çalışmaktadır.
arttırınayı
52
tarafından
kullanılan
ara
Böylece, uluslar
arası
hedeflemektedir.
Malezya' nın elektronik ve elektrikli ürünler
yılının
Milyon RM iken, 1999
çıkmıştır.
Singapur'a,
%9.19'u
Japonya'ya
gerçekleştirilmiştir. Malezya'nın
ve
yılında
1998
161,7
ise 174,3 Milyon RM'ye
%30.61 'i ABD'ye, %19.41 'i
%40.79'u
ise
diğer
ülkelere
elektronik ve elektrikli ürünler sektörü,
bakımından
hem üretim hem de ihracat kapasitesi
gelişmeye
ayında
ilk 11
yılında yapılan ihracatın
1998
ihracatı
her geçen gün daha da
devam etmektedir
III.CBÖLV:M
l. DIŞ TİCARETİ
Malezya'nın yıllar
dış
itibariyle
ticaret istatistikleri Tablo 14'te
bazında
Malezya Ringgiti ve Tablo 14 'te ise ABD Dolan
Buradan da
görüleceği
itibariyle düzenli bir
ihracat aleyhine
üzere,
Malezya'nın
şekilde artmış
açık vermiştir.
ve
1998
dış
58.447
gerçekleşmiştir.
Milyon
1997
yılı
RM
yılında
ve
ticaret
sonrasındaki
yılın
pozitif yöne
Malezya
dış
yılına
kadar
ve 1999
dış
58.015
yılı
ile birlikte, ülkenin ithalat
dengesi
yıllar
yılının
ticaret dengesi bu
Milyon
ayında
ilk lO
RM
yıllarda
düzeyinde
otialannda Tayland'da patlak veren finansal
krizin olumsuz etkilerinin 1997
yansıması
ihracat ve ithalat hacmi
ticaret dengesi 1998
ise ihracat ithalattan daha yüksek olup,
sırasıyla
gösterilmektedir.
sonlarına
doğm
Malezya'ya da
aıiış hızında yavaşlama olmuş
çevrilmiştir.
Bölgedeki
finansal
ticareti, Malezya Ringgiti ve ABD Dolan
çeyrekleri itibariyle Tablo 14 'te
detaylı
bir
şekilde
ve
dış
kriz
bazında
gösterilmektedir.
Bölge ekonomilerinde
oldukça ciddi boyutlarda
yakın
birbiri ile olan
açık
göstergesidir.
çeşitlemesi
etkilemiştir.
Malezya'nın dış
yapmamış
ülkeler
Bunun temel nedeni, bölge ülkelerinin
ilişkileridir.
olduğu payın yaklaşık
olması
sürüklenmesinde önemli bir rol
yaptığı
ekonomik kriz, Malezya ekonomisini
ekonomik ve ticari
Asya ülkelerinin sahip
en
yaşanan
bakıldığında
ülkenin
para
birimine
yönelteınemesi
durumunda
başında
bağımlı
ınal
ekonomik
oynamıştır. Malezya'nın
en
ağırlıklı
genişletmemiş
kalması
ticaretinde
bunun
ve döviz kuru
krize
doğru
ihracat ve ithalat
konuma sahip olan ülkelerin
olduğu
olan
ayrıca,
dış
civarında olması
ticaretinde ülke,
Japonya, ABD, Singapur ve Güney Kore
dönemde ticaret yönünü
%55
Malezya
görülmektedir. Kriz öncesi
Malezya'nın
ithalatını
birkaç ülke ve
farklı
kaynaklara
nedeniyle de yüksek ithalat maliyetlerine katlanmak
kalması
kriz
koşullarının ağıdaşmasını
körükleyen nedenlerin
gelmektedir.
ı
TABL0:14
1
Yıllar
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
!------
---~----------------------
--.___l)IŞ
Ihracat
~İC~~T _(_~J!~'!! ABD ~1- ,-----------------Dış
Ticaret
Dış Ticaret
Hacmi
Dengesi
56.9 --+---------55.3
1 12.2
1.6
------------ -------------1
71.9
71.8
-0.1
143.7
76.9
73.1
150.0
3.8
------------------------ ------------------------------------------------------------77.9
74.0
151.9
3.9
55.9
74.1
130.0
18.2
83.9
61.2
145. ı
22.7
95.6
77.2
172.8
18.4
Ithalat
------~---------------------
Karnak: The Economic Intelligence Unit /Countrv bv Countrv 2001
54
Bölgedeki ekonomik krizi
oranında
değer
yitirmesi
sonrasında
Malezyalı
Malezya Ringgiti'nin %60
ihracatçıları
teşvik
edici bir rol
oynamıştır. İthalat, ülke parasının aşırı değer kaybına uğramasının doğal bir
sonucu olarak daralmıştır. ithalatın daralmasında Hükümet tarafından alınan
ek tedbirlerin de önemli bir rolü
olmuştur.
lllihracat
o ithalat
55
Malezya'nın
(Tablo 15);
yaşanan
Doları bazındaki dış
ABD
ithalatın
1997
ekonomik krize
ABD $ düzeyine
yılına
bağlı
gerilediği
kadar
ticaret verilerine
artış gösterdiği,
olarak ani bir
ve 1999
yılında
çıktığı
girerek 61.4 Milyar ABD $'a
şekilde
1998
bakıldığında
yılında
bölgede
azalarak 54.3 Milyar
ise tekrar yükselme
eğilimine
Diğer
taraftan,
görülmektedir.
bölgedeki finansal krizin ihracat üzerindeki olumsuz etkileri ithalata göre
çok daha hafif olmuş, 1997
yılında
yılında
gerilemiş
71.9 ABD $'a
71.9 Milyar ABD$ olan ihracat, 1998
ve
1999
yılı
itibariyle de 82.5 Milyar
ABD$'a yükselmiştir.
TABLOIS
-------------------------
1
KRİZ ,\'ONRASI DIS TİCARET
r---------------------------------------------~998-----------------------------------r-------------ı-999
___________________ _
~------------------ _
_:~ey~:~~~J-~:~~~-~:~~_j-~~~-~~~~~~~l~~-~:~~~~~~_L~~~~~-~~~~-J~!~~~~~:k~MilvonRM
Et~;~~~~~U!i_~~
Milvon ABD$
_
_
~-------------------
T~:~:f~:::~~:::~j~=:~:=r~:-~~~:1-~:::~:::::H::~~-~.D:::::::::::::ı:F~~~F::~~=~r~~%~:~~-=:=:1:-:~~:r~t--~~~~~~r~t
1 Dış
Ticaret
enges}_____
1
- - - - - - -3.424
- - - -ı- - - - - - - -4.034
- - - - -r- - - - - - - 5.21
- - - - -l -------------------------4.096 -----------------4.771
_________ _________________ ________ _________j___________
Kaynak: Economic Planning Unit-National Econonıic Council
Kriz
ıse
--------------------2.316
sonrasındaki
iki
yıl
içerisinde
daralma sürecine girmesi neticesinde
ihracat lehine
açık vermiştir.
Malezya Ringgiti'nin
aşırı
ihracatın
yükselmesi ve
Malezya'nın dış
Daha önce de
belirtildiği
ticareti 1999
56
yılı
ticaret dengesi
üzere, krizle birlikte
değer kaybına uğraması
pahalılaşmıştır. Malezya'nın dış
ithalatın
sonucunda ithalat
içerisinde hem ithalat hem
________________
de ithalat
bakımından
birlikte,
bu olumlu
önümüzdeki
belirgin bir yükselme trendi içerisine
gelişmenin
birkaç
yıl
süreklilik arz edip
dış
içerisindeki
girmiş
olmakla
etmediği
ancak
bakılarak
ticaret verilerine
söyl enebilecektir.
1.1.
İHRACATI
Malezya'nın ihracatında
palm
yağı,
kauçuk ve kauçuk ürünleri,
elektronik ve elektrikli alet ve ekipmanlar, petrol ve
kütük ve kereste gibi
çıkmaktadır.
16' da,
belli
ormancılık
ürünleri ve
bazı
doğal
kesilmiş
gaz,
kimyasal ürünler ön plana
Malezya' nın sektörler itibariyle ihracat istatistiklerine Tablo
başlı
tarım
ve
madencilik
ürünleri
itibariyle
ihracat
istatistiklerine de Tablo 17' de yer verilmektedir.
Tablo
ihracatında
l6'daki ihracat istatistiklerine
en büyük
payı
bakıldı,ğında,
elektronik ve elektrikli ürünler sektörünün
görülmektedir. Toplam elektronik ve elektrikli ürünler
ilk 1 1
ayı
düzeyinde
itibariyle 174.258 Milyon RM
gerçekleşmiştir.
temel girdiler
Malezya'nın
(yaklaşık
petrol gibi önemli hammadde
1999
gelişimini
destekleyici
olmakla birlikte kauçuk, palmiye
kaynaklarına
sahip
yılının
45.857 Milyon ABD $)
Malezya, endüstriyel
bakımından zayıf
ihracatı
aldığı
bulunmaktadır.
yağı
ve
Malezya,
söz konusu hammaddeleri hem yerli üretim sanayiinde kullanmakta hem de
dünya
pazarlarına
ihraç etmektedir,
ve palm yağı tedarikçisi ülkeleri
ayrıca dünyanın
arasındaki
57
yerini
en önde gelen kereste
yıllardır korumaktadır.
TABLO:l6
SEKTÖRLER İTİBARİYLE İHRACAT İSTATİ.~TİKLERİ
1994
1995
1996
1997
1992
1993
1998
1999(ttay)
Elektronik
Ürünler
lll
Yarı İletkenler
o
Elektronik
Eldpman ve
14.357,0
18.750,5
24.881,4
33.197,0
35.509,2
40.887,2 54.482,6
59.263,9
8.846,9
12.091,1
17.755,4
23.583,2
29.123,8
39.888,6 59.692,0
70.238,4
9.228,6
12.606,7
17.972,8
21.352,9
19.920,0
17.777,0 20.647,8
19.519,7
4.773,6
6.228,3
8.849,8
10.059,2
10.496,0
12.001,4 15.065,0
14.555,7
4.054,8
5.017,3
6.399,8
7.977,8
8.565,8
7.738,6 10.973,8
9.928,5
317,8
435,0
508,1
577,7
657,2
41.578,7
55.128,9
76.367,3
3.832,6
3.668,3
5.832,8
5.251,8
4.658,7
4.959,2
8.063,6
4.392,7
2.247,5
192,2
2.366,5
184,7
2.918,1
210,9
3.218,1
397,0
3.296,8
576,1
3.723,0
746,5
4.581,6
913,1
4.058,0
951,5
5.118,6
5.383,1
6.055,8
6.518,5
6.962,7
7.616,2
9.441,6
8.518,8
2.352,5
2.156,6
514,9
4.036,1
2.465,7
531,0
4.773,8
2.750,8
624,5
4.953,7
3.267,8
775,2
6.086,1
3.584,9
698,4
6.489,7
3.95_9,0
747,0
5.981,7
5.73l),0
964,0
6.372,2
4.655,7
1.006,5
Parçaları
Elektrikli M akine
ve Aletler
•
Elektirkli
Tüketim
Mamulleri
• Sanayi ve
Ticari
Elektrikli
Mamuller
• Elektrikli
Sanayi Makine
ve Ekipmanları
• Elektrikli Ev
Aletleri
Toplam
Elektronik ve
Elektrildi Ürünler
732,2
871,4
751,8
96.747,8 104.272,0 119.025,0 161.732,6
174.258,0
İhracatı
Ulaşım
Ekipmanlan
Gıda Ürünleri
Allmllü ve
Alkolsüz
içecekler, Tütün
Tekstil Üı·ünleri,
Hazır-Giyim,
Ayakkabı
Ağaç Ürünleri
Kauçuk Ürünleri
Kağıt ve Kağıt
Ürünlel'i
Kavnak: Department ofStatistics
58
Petrol Ürünleri
Kimyasallaı· ve
Kimyasal Ürünler
Metal Olmayan
Mineral Ürünler
işlenmiş Metal
Ürünleri
Optik ve Tıbbi
Aletler
Oyuncaldar ve
Spor Aletleri
Diğer imalat
Ürünleri
TABLO 16 (Devamı)
SEKTÖRLER İlİBARİYLE İHRACAT İSTA1İSTİKLERİ
2.138,6
3.281,2
3.372,2 3.128,6
1.447,8
1.668,4
3.126,6
6.710,4
4.547,9
6.256,5
2.289,2
2.827,8
8.137,3 10.627,0
3.802,4
9.897,9
892,2
1.057,1
1.431,2
1.676,7
1.641 ,o
1.709,0
2.0t>5,8
2.068,3
2.289,1
3.056,7
3.634,3
4.655,6
4.998,4
5.661,4
8.255,4
7.094,4
ı. 776,3
1.997,6
2.533,7
2.898,0
3.ll9,3
3.912,4
4.760,3
4.386,3
1.454,0
1.590,2
1.779,4
2.171,7
2.498,3
2.264,7
2.888,4
2.694,2
3.315,4
3.732,1
4.695,3
5.338,0
6.155,9
6.622,5
8.476,2
8.806,1
·-
Kaynak: Department r~f'Statistics
59
TABLO 17
BASLICA TARIM VE MADEN ÜRÜNLERİ İHRAL-:4TI
Ürünler
Palm
1992
Değer( Milyon
RM)
Kal ay
•
Miktar( ton)
lll
Değer( Milyon
RM)
Kauçuk
•
•
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Yağı
• Miktar(lOOOton)
1!10
1993
Miktar(lOOilton)
Değer(Milyon
5.580.9
5.436.6
5.880.8
5.797.3
6.863.5
8.478.5
6.655.6
10.395.3
7.322.1
9.434.2
7.591.3
10.817.0
7.521.5 8.049.2
17.799.2 13.253.6
45.149.2
720.7
35.544.9
488.8
36.811.7
507.0
35.196.1
545.0
34.341.7
532.7
31.653.2
477.4
22.375.6 21.972.0
484.6
485.5
1.035.0
2.357.2
937.1
2.131.7
1.017.0
2.927.0
1.013.4
4.038.3
980.4
3.509.9
1.018.2
2.970.7
989.2
2.828.8
891.6
2.096.2
17.914.0
3.851.4
9.287.7
2.914.1
8.417.3
2.543.5
7.746.0
2.263.5
6.984.6
2.281.9
6.395.8
2.345.8
5.418.3
1.865.7
6.398.0
2.447.0
5.392.0
3.487.7
5.477.8
4.545.6
4.752.7
4.331.1
4.364.3
3.837.6
3.748.5
3.120.2
3.067.2
2.775.5
2.()83.4
2.525.4
2.538.0
2.500.1
22.586.1
9.146.9
21.032.0
7.996.0
19.061.2
6.546.5
19.164.6
6.701.0
17.494.7
7.211.8
15.872.1
7.068.6
18.012.0 16.090.0
7.509.8 8.133.2
7.649.2
2.540.4
7.840.7
2.654.8
8.093.0
2.550.1
9.276.6
3.068.8
12.907.6
4.745.9
14.068.2
6.259.5
14.669.9 13.595.0
5.981.3 5.471.5
RM)
Kesilmiş
Kütük
• Miktar(lOOOm')
•
Değer( Milyon
RM)
Kesilmiş
Kereste
• Miktar(lOOOm')
•
Değer( Milyon
RM)
Ham Petrol
• Miktar(lOOOton)
•
Değer( Milyon
RM)
Sıvılaştırılmış
Doğalgaz
•
•
Miktar(lOOOton
Değer( Milyon
RM)
Kaımak:
Department ofStatistics
60
Malezya'nın
yapmış
olduğu
ihracatta
yabancı
leurmuş oldukları
ABD, Japonya ve Singapur Malezya'da
vasıtasıyla Malezya'dan ithalat yapmaktadırlar.
yapmış olduğu ithalatın
büyük bir
şirketleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
yatırım
Singapurda Malezya'da
Singapur' a
payı
Ülkenin dış ticaretindeki önde gelen ülkelerden olan
oldukça yüksektir.
Malezya' dan
şirketlerin
gönderdikten
kendi
Örneğin,
lcısmı
şirketleri
Japonya'nın
Malezya' daki kendi
Üretim kaynakları kıt olan
yapmaya yönelmelde ve ürettikleri
sonra
kendi
ülkelerinden
malları
tekrar
ihraç
etmektedirler. Bunun yanısıra, Malezya'nın sahip olduğu ucuz işgücü ve
hammadde
kaynakları
yabancı şirketlerin
nedeniyle bu ülkede
elde
dolayısıyla Malezya'nın
Malezya'nın
ettiği karları
yatırım yapmayı
tercih eden
kendi ülkelerine transfer etmeleri
ihracat gelirleri ülke
dışına akmaktadır.
yaptığı
en çok ihracat
başında
ülkelerin
ABD,
Singapur, Japonya, Hong Kong, Tayvan, Tayland, Çin Halk Cumhuriyeti,
Hindistan, Güney Kore, Hollanda, İngiltere, Almanya ve Avustralya
gelmektedir. Malezya' nın 1997 ve 1998
çok ihracat
yaptığı
yılları
ülkeler ve Milyon RM
ile 1999 'un ilk 9
bazındaki
ihracat
ayında
değerleri
en
Tablo
19' da bulunmaktadır.
1.2.
İTHALAT!
Malezya, endüstriyel
gelişimi
mamul ürünlerini ithalat yoluyla
sektöründe ithalata
bağımlı
için gerekli birçok hammadde ve
karşılamaktadır.
Birçok imalat sanayii
yapılması,
Malezya ekonomisinin
olarak üretim
büyümesinin önünde önemli bir engel
sanayii sektörlerinin ithalata olan
olduğu
büyük
edilememiştir.
çaplı
teşkil
bağımlılığını
yatırımlardan
Ekonomik kriz
yarı
azaltmak
Malezya'nın,
amacıyla yapmış
ise hedeflenen performans
sonrasında
61
etmektedir.
ülkedeki birçok büyük
elde
yatırımlar
da durma noktasına gelmiştir. Örneğin; Malezya ekonomisinin dinamik ve
inşaat
lokomotif sektörlerinden biri konumundaki
etkilenıniş
ölçüde
ve
Hükümet
bu
yavaşlatınıştır. Malezya'nın ithalatında
inşaat
sektörü krizden önemli
sektördeki
mevcut
oldukça önemli bir paya sahip olan
sanayii ve alt sektörlerinin faaliyetlerinin durma
bu sektörü besleyen bir çok yan sektörde de ithalat
gelmesi,
rakamlarının düşmesini
ithalatının yapısına bakıldığında,
Malezya ekonomisinin
ınallarının
ürünlerinin
noktasına
getirmiştir.
beraberinde
mamul
yatırımları
toplam ithalat içindeki
payının
payının
%3. 8, madencilik ve
tarım
%90,
taşocakçılığı
ve
sel..:Jörel
hayvancılık
ürünlerinin
payının
%3.5 ve diğer ürünlerin payının ise %2.7 olduğu görülmektedir. ithalatın
büyük bir
kısmını
kalemler ise
aksam ve
kapsayan sektörel mamul mal
şu şekildedir:
parçaları
elektronik ve elktrikli ürünler (%49), makine
(%9. 1), kimyasal mamuller (% 7. 7), metaller ve metalden
mamul mamuller (%4.3),
çelik ürünleri (%3.5).
ınal kaleınleri;
ulaştırma
Tarım
ve
ve
meyveler (%0.5) ve
hayvancılık
balık
ürünleri
(%1.9), metal cevherleri ve
burdaları
(%0.2) yer
(%4.5) ve demir-
ürünleri içerisindeki en önemli
doğal
kauçuk (%0.5), sebze ve
ve deniz mamulleri (%0.3) idir. Belli
taşocakçılığı
doğalgaz
taşıma ekipmanları
hububat ve bakiiyat (%1.1),
madencilik ve
ithalatındaki başlıca
arasında
ise rafine
edilmiş
başlı
petrol
(%0.3), ham petrol (%0.2) ve likit
almaktadır.
Malezya'nın ithalatında
da,
ihracatında olduğu
gibi, ABD, Singapur,
Japonya, Hong Kong, Tayvan, Tayland, Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan,
Güney Kore, Hollanda, İngiltere, Almanya ve Avustralya ağırlıklı bir paya
sahiptir.
Bu ülkelerden 1997-1999
Ringgiti
bazında
yılları arasında yapılan
Tablo 20' de gösterilmektedir.
62
ithalat Malezya
YILLAR
Singapur
TayTand
Endonezya
Filipinler
Vietnam
.Japonya
Çin
HongKong
Tayvan
Güney Kore
Hindistan
Avustralya
Yeni Zelanda
ABD
Kanada
İngiltere
Almanya
Hoffanda
Fransa
İtalya
Belçika
İrfan da
İ..<tpanya
TABL0:19
ÜLKELER İTİBARİYLE İHRACATI (MİLYON RM)
1999
1998
1997
48.688,9
53.106
44.352, ı
10.481
7. 925, ı
9.058,9
4.679
3.464,1
3.932,2
4.929
3.301,0
4.521,2
910,7
1.469,9
1.463
30.236,9
37.289
27.483,9
8.808
7.764,0
5.256,7
13.299,5
13.344
12.181,0
ı 1.797,9
14.600
9.484,0
7.049,1
6.516,5
9.498
3.305, 7
6.743,8
7.745
6.617,4
3.797,0
7.71 ı
564,7
820,0
ı. 151
41.124,0
62.129,6
70.391
1.627,0
2.144,9
2.387
10.328,4
7.293,5
12.067
6.368,4
8.654,9
7.692
8.699,8
13.437,4
16.233
2.101,0
3.036,4
3.231
1.393,4
2.090,1
1.963
3.376,4
2.406,5
3.43 ı
1.082,5
1. 740,8
2.413
1.272,3
871,3
1.265
Kaynafe Department f~{Statistics, Mafaysia
63
2000
68.592
13.492
6.488
6.561
1.807
48.742
11.506
16.872
14.226
12.383
7.314
9.217
i.354
76.584
3.045
11.572
9.333
15.612
2.754
2.069
3.527
1.807
1.300
--
TABLO 20
YILLAR
Singapur
Taytand
Endonezya
Filipinler
Vietnam
Japonya
ÜLKELER İTİBARİYLE İTHALAT! (MİLYON RM)
1998
1999
1997
30.494
8.832
5.778
5.386
538
44.855
7.250
5.943
11.647
] 3.126
1.830
4.997
985
44.762
1.466
5.067
9.019
2.001
3.273
2.121
1. ı 74
1.435
524
28.994
8.680
4.129
2.632
457
48.498
6.274
5.399
10.575
ı 1.352
2.137
5.490
1.079
37.103
1.724
5.812
9.716
2.158
4.258
3.161
1.240
1.234
565
Ç'ın
Hon_g Kon!(
Tayvan
Güney Kore
Hindistan
A vustral.Jl!ı
Yeni Zelanda
ABD
Kanada
İngiltere
Almanya
Hollanda
Fransa
İtalya
Belçika
İrlanda
İflpanya
34.917
9.377
6.677
6.213
943
51.803
8.125
6.250
13.259
12.974
2.014
5.670
1.052
43.318
1.449
5.61 1
7.704
1.605
4.150
2.027
1.194
3.259
488
Kaynak: Department (~lStatistics, Malaysia
1.3.
TÜRKİYE-MALEZYA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ
Türkiye ile Malezya
ilişkileri, karşılıklı
bri.iven ve
işbirliğine dayalı
bir şekilde devam etmektedir. İki ülke arasındaki ekonomik ve ticari
ilişkileri
etkileyecek herhangi bir siyasi sorun
bulunmamaktadır.
Türkiye ve
Malezya, İKO (İslam Konferansı Organizasyonu) ve D-8 üyesi ülkeler
arasında birlikte yer almaktadır. Malezya, İslam ülkeleri ile yakın ilişkiler
kurulması ve İslam ülkeleri
arasındaki
64
dayanışmanın
güçlendirilmesi
2000
44.704
12.067
8.622
7.565
1.728
65.861
12.310
8.602
17.522
13.921
2.755
5.096
1.139
51.863
1.440
5.102
9.276
2.209
5. ı 61
2.105
1.255
2.604
614
dış
yönündeki
politikası
kumlmasından
ve
Malezya, D-8 alt
çerçevesinde,
işbirliği
Türkiye
tavır
yapmaktan yana bir
gıup çalışmalarına
yakın
ile
ilişkiler
sergilemektedir.
da destek vermekte ve
toplantılara
düzenli olarak katılmaktadır.
Türkiye ile Malezya ticari
dış
ticaret dengesinin sürekli Türkiye aleyhine
1997
yılı
ortalarından
ülkelerine de
yayılan
değer
ölçüde
başlamıştır.
ihracatın
içinde
başlaması
noktasına
yılına
açık
diğer
bölge
nedeniyle Malezya ile Türkiye
Malezya lehine daha fazla
kadar Malezya 'ya
Malezya Hükümeti'nin
yönde tedbirler
alması
gelmesi, 1998 ve 1999
şekilde azalmasına
açık
yapmış olduğumuz
yol
inşaat sektöıündeki
ve bu sektördeki faaliyetlerin
yıllarındaki ihracatımızın
açmıştır. Diğer
belirgin
taraftan, Malezya ürünlerinin
daha ucuz hale gelmesi sonucunda ise Malezya'dan
görülür bir
görülmektedir.
sanayii hammadde ve ara mamulleri önemli bir yer
sonrasında
yatırımları yavaşlatıcı
durma
1997
inşaat
tutmakta idi. Kriz
başlayarak
arasındaki
ekonomik krizle birlikte Malezya Ringgiti'nin önemli
ticaret dengesindeki
vermeye
iki ülke
açık verdiği
itibaren Tayland'dan
kaybetmeye
arasındaki dış
bir
ilişkilerine bakıldığında,
ithalatımızda
gözle
artış olmuştur.
İhracat yönlü büyüme stratejileri uygulayan Malezya ekonomisi;
yatırım-üretim
ihracat
ayından
teşviki
ve ihracat ekseninde
itibaren ülkeyi etkisi
Malezya'nın
ülkenin enerji
açıklarının
olması
sermayenin
teşviki,
üretim ve
gibi unsurlar ve siyasi istikrar sayesinde 1997 Temmuz
altına
çıkmayı başarabilmiştir. Güneydoğu
bulunan
yabancı
sahip
ihtiyacının
olduğu
hızlı
Asya bölgesinde önemli bir
petrol ve
karşılanmasında
makul bir seviyede
dolayısıyla
alan ekonomik krizden
doğal
bir
şekilde
coğrafyada
gaz rezervleri, hem
hem de ödemeler dengesi
kalmasını sağlamıştır.
Yurt içi talebin
düşük
ihracat yönlü bir üretim stratejisi izleyen Malezya,
65
yabancı
koruınaktadır.
Hükümet'in
1997-1999
çevrilmiştir.
bölgesi olma
yılları arasında yaşanan
alınış olduğu akılcı
yarısından
ikinci
yatırım
sermaye için iyi bir
itibaren
büyüme
hızı
tekrar
karşı
yılının
ve sert tedbirler ile birlikte 1999
GSMH'nın
ilişkilerin
halen
ekonomik krize
doğru
pozitif yöne
Sonuç olarak, Malezya ekonomisi 2000' li
ekonomik ve ticari
özelliğini
yıllara karşılıklı
canlandırılabileceği
bir konumda
girmiştir.
Türkiye ve
Malezya'nın
işbirliğinin
önümüzdeki
koşullara
sahiptir.
hammadde
ve
kaynak
ve üretim
yıllarda arttırılması bakımından
Malezya'nın
Türkiye,
malı
ara
dağılımı
belli
gereksinimini
konumundadır. Aynı şekilde,
ülkemizin
yapıları karşılıklı
son derece
elverişli
sektörlerdeki
karşıtayabilecek
İıl}alat şaııayii
üretimi
yüksek
bir
ülke
i_çiı1 gerel~~i
olan kauçuk, p~lm yağı, r,~trol ve petrol ürünleri, polyester iplik ve ely~~-·
elektrikli ve elektronik ürünler gibi
!l~mmadde
ve ara
malı
mamullerinin
Malezya' dan uygun fiy~tla~l_a temin ecWm.~si_.mümküJLolab.iLID~!<J.~.4ir,
Her iki ülkenin de benzer büyüme modellerine sahip
bölgelerinde istikrar
ekonomik ve ticari
Diğer
ağırlıklı
sağlayıcı
Malezya'nın
taraftan,
olması
ve
ulaştırma
mesafe sorununun
ticari
diğer
da iki ülke
olması
gelişme sağlanaınamıştır.
gelişmelerle
sektörlerindeki
azalmasına bağlı
bölgelerini de etkisi
çıkabilmek amacıyla
arasındaki
ticaretinde civar ülkelerinin ve ABD'nin
ve Türkiye ile Malezya
temaslarının kolaylaşması
ve
önemli bir faktördür.
arasındaki uzaklığın
nedeniyle iki ülkenin ekonomik ve ticari
beklenen düzeyde bir
iletişim
olması
ilişkilerin geliştirilmesi bakımından
bir paya sahip
çok fazla
ülke konumunda
olması
ve
altına
Bununla birlikte,
birlikte iki ülke
olarak iki ülke
Güneydoğu
ilişkilerde
bilişim,
arasındaki
firmalarının karşılıklı
Asya' da
başlayıp dünyanın
alan ekonomik krizden daha
her iki ülkenin de yeni ihracat
hızlı
pazarları arayışına
girmesi Türkiye-Malezya
unsurlar
1.4.
ilişkilerinin
tekrar
canlanmasını sağlayan
önemli
arasındadır.
İKİ ÜLKE ARASINDAKİ ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
Türkiye ile Malezya
anlaşmalar
arasındaki
ekonomik ve ticari
ilişkiler aşağıdaki
çerçevesinde yürütülmektedir.
13 Mayıs 1983
8 Eylül1983
27 Eylül 1994
Diğer
taraftan, iki ülke
arasında
Malezya Ulusal Ticaret ve Sanayi
'Kültür
Odası arasında
Anlaşması',
6
Aralık
TOBB ile
1993 tarihinde
imzalanan 'İşbirliği Protokolü', iki ülke Sanayi ve Ticaret Bakanları
tarafından
28 Eylül
ilişkilerimizin
'Mutabakat
ı 994
tarihinde imzalanan ve ticari ve ekonomik
geliştirilmesi
Zaptı',
iki ülke
yöntem
ve
imkanlarının
standaıi kuruluşlarınca
ortaya
koyan
3 Ekim 1989 tarihinde
İzmir' de imzalanan ve 3 I Ocak 1991 tarihinde yenilenen 'Mutabakat Zaptı',
5 Şubat 1993 tarihinde Ankara' da imzalanan 'Askeri Eğitim ve Öğretim
İşbirliği Uygulama Protokolü' ile 13 Mayıs
ı 983 tarihli Türkiye'nin
Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi'ne Ortak Kurucu Olmasına İlişkin
67
"Nota Teatisi" mevcuttur.
Bunların yanı sıra,
Pertanian Malaysia" ile T. C. Ziraat
işbirliğine
ve
yardımiaşmaya
Malezya
Tarım Bankası
"Bank
Bankası arasında bankacılık alanında
yönelik olarak 16 Temmuz 1997 tarihinde bir
"İyi Niyet Mektubu" ve Türk Eximbank ile Malezya'nın MECIB (Malaysia
Export Credit Insurance Berhad)
Bankası arasında
28 Nisan 1998 tarihinde
bir "Genel İşbirliği Anlaşması" imzalanmıştır.
Bugüne kadar üç kez toplanan "Türkiye-Malezya Ekonomik ve
Teknik İşbirliği Ortak Komitesi"nin son toplantısı 8-9 Haziran 1989
tarihlerinde Ankara' da
yapılmıştır. Anılan
Komite, daha sonra "Türkiyeadını
Malezya Ekonomik ve Ticaret Komitesi"
I. Dönem
yapılmış
Toplantısı
mutabık
ve üzerinde
imzalanmıştır.
hususları
Kuala Lumpur' da
içeren bir Protokol
sayılı
yayınlanmıştır.
TÜRKİYE-MALEZYA DIŞ TİCARETİ
Türkiye ile Malezya
arasında
yılında
Milyon ABD $' a
ilişkileri
arasındaki dış
ticaret dengesi 1988-1999
açık
sürekli olarak Türkiye aleyhine
hacmimiz, 1997
bir önceki
çıkmıştır.
yıla
göre %12,7
başlamış
gerçekleşmiştir.
dengesi, 1998
aleyhine sonuç
ve ı 998
oranında
%33,8
1997
yılında
yılındaki dış
azalarak
yılı
oranında
276,5
yılında
Dış
ticaret
artarak 417,6
arasındaki dış
belirgin bir
Milyon
ABD
$
itibariyle 148,8 Milyon ABD $ olan
yükselmiş
Bunun temel nedeni, ı 998
68
yılları
ticaret
şekilde
ticaret hacmimiz bir önceki
209,3 Milyon ABD $'a
vermiştir.
vermiştir.
Ekonomik krizin iki ülke
üzerindeki olumsuz etkileri 1998
hissedilmeye
göre
kalınan
arasında
Komite'nin
Söz konusu Protokol 10 Nisan 1995 tarih ve 22254
Resmi Gazete' de
1.5.
17-19 Ocak 1995 tarihleri
almıştır.
yıla
düzeyinde
dış
ticaret
ve gene Türkiye
yılında
bir önceki
yıla
göre, ihracatmuz
%14
oranında
bir
yaklaşık
düşüş
Kaynak: Dış Ticaret
Not: (*)ll
%7 5
oranında aıiarken ithalatımızın
kaydetmesidir.
Müsteşarltğı-Anlaşmalar
Aylık
G9
Genel Müdürlüğü
ise sadece
TABL022
YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE-MALEZYA DIŞ TiCARETi (1.000 ABD$)
Yıllar
İhracat
İthalat
Dış Ticaret
Dış Ticaret
Dengesi
Hacmi
1988
3.730
ıo3.250
-95.790
99.520
1989
7.114
ıo6.9ı 7
114.03ı
-99.803
1990
ı ı .483
ı 10.962
122.445
-99.479
1991
21.572
143.508
165.080
-121.936
1992
ı8.947
ı4ı.ı46
ı60.093
-ı22.ı99
1993
62.156
ı59.658
221.814
-97.502
1994
ı ı3.678
ı 70.478
284.ı56
-56.800
1995
99.668
272.303
371.971
-172.635
1996
133.782
236.56ı
370.343
-ı02.779
1997
134.417
283.224
417.641
-148.807
1998
33.608
242.85ı
276.459
-209.243
1999
36.523
218.851
255.374
-182.328
1999 (İlk 10 ay)
31.937
ı66.908
198.845
-134.971
2000 (İlk 10 ay)
32.32ı
223.667
255.988
-ı91.346
Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlı{(ı-Anlaşmalar Genel Müdürlü{(ü
77
arasındaki dış
Malezya ile Türkiye
önceki
yıla
göre %7.62
Doları
milyon ABD
yaklaşık
ticaret hacmi
oranında azalmıştır.
ihracat
2 ı 8, 9 milyon ABD
yapılmışken,
Doları
1999
yılında
Malezya'dan
ı 999 yılında
bir
Malezya'ya 36,5
yapılan
ithalat ise
düzeyinde gerçekleşmiştir.
Öte yandan 1999 ve 2000 yıllarının ilk 10 ayı karşılaştırıldığında;
Malezya ile
dış
%34'lük bir
artış
artış olduğu
ticaret hacmimizde
görülürken,
yaklaşık
ihracatımızda
%28. 7'lik ve
ise sadece %1.2
ithalatımızda
oranında
bir
görülmektedir.
-~---------------~-------------------------------------------------~------------------------------------------------------------
TABLO 22
YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE-MALEZYA DIŞ TİCARETİ (1.000 ABD$)
İhracat
İthalat
Dış Ticaret
Dış Ticaret
Yıllar
Hacmi
Dengesi
3.730
99.520
103.250
-95.790
1988
1989
ı
1990
-- r--
7.114
106.9i7-r--ı ı4.o31
1.483
1ı0.962
21.572
143.508
1992
ı8.947
1993
1991
ı
1994
1995
f--
-99.803
122.445
-99.479
+------------------------ - - - - -
165.080
-121.936
ı41.146
160.093
-ı22.199
62.156
159.658
221.814
-97.502
13.678
170.478
284.156
-56.800
99.668
272.303
371.971
-172.635
'
ı
1996
ı33.782
236.561
370.343
-102.779
1997
134.4ı 7
283.224
4ı 7.641
-ı48.807 j
1998
33.608
242.851
276.459
-209.243
1999
36.523
218.85 ı
255.374
-ı82.328
1999 (İlk 10 ay)
31.937
166.908
198.845
-134.971
2000 (İlk 1O ay)
32.32ı
223.667
255.988
-191.346
1
Kaynak:
Dış
Ticaret Müsteşarlığı-Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
\
·.
\
70
;
lh_c
1
TABLO 23
TÜRKİYE'NİN MALEZYA'YA FASIL BAZINDA İHRACAT! (ABD$)
Fasıl
07
08
Açıklaması
no
Yenilen sebzeler ve bazı kök ve
vumrular
Yenilen meyveler, kabuklu
yemiş/er, turunçgil ve kavun
1996
1.629.670
1997
2.109.133
1998
1.335.536
2000(1 OAY,)
1999
1.551.567
667.223
971.138
1.087.891
1.246.169
1.538.121
2.073.258
4. 007.190
-
-
-
19.200
41.465
4.026.368
4.0R1.976
4.560.25R
6.201.653
3. 767.R47
1.426.176
3.857.361
5.821.H66
5.328.031
4.:!39.891
1.269.023
2.218.372
2.868.183
3.461.022
2.731.126
-
1.412.789
916.945
1.109.861
710.1R9
398.148
428.000
475.393
827.628
kabuğu
10
Hububat
ll
Değirmenci/ik
20
24
28
52
57
58
59
ürünleri, malt,
nişasta, inülin, buifdav gluteni
Sebze, l'lıLyve, bitki parçaları, sert
kabuklu yemiş konserve/eri
Tütün ve tütün yerine geçen
işlenmiş maddeler
İn organik kin~vasal müstalı-sallar,
organik, inorganik bile.
Pamuk
Halılar ve diğer dokumaya elverişli
maddelerden yer kapi.
Özel dokunmuş mensucat, dantela,
duvar lıalıları, işleme.
233.585
·-
'
ı
3.046.412
3. 771.770
3. 755.405
2.170.887
1.643.430
3.132.739
3. 788.680
822.216
105.485
]81.395
133.764
2.205.875
1.988.337
438.341
530.671
52.070.517 57.865.844
Demir ve çelik
4.172.023
Demir veva çelikten eşya
4.664.903
223.000
49.200
Bakır ve bakırdan eş:va
942.459
Nükleer realı'törler, kazan; makine
3.819.993
ve cilıazlar, aletler ve parçaları
Elelı'trikli makine ve dlıazlar;
17.435.809 39.123.24.:1
aksam ve parçaları
Motorlu kara taşıtları, tralı'tör,
793.422
819.958
bisiklet, motosiklet ve diğerleri
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü
58.747.250
3.287.491
1.580.599
4.399.732
1.941.076
150.118
73.698
1.705.052
214.349
536.699
89.673
1.H94.309
33.910.9.:12
4.944. 726
2.H01.686
4.022.422
802.849
843.538
Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış
mensucat ve bunlardan teknik
eşyalar
62
Örülmemiş g~vim eşyası ve
aksesuarları
72
73
7-.1
ı'U
85
87
72
TABLO 24
TÜRKİYE'NİN MALEzyA 'DAN FASJL BAZINDA İTHALAT/
Fasıl
No
15
Açıklaması
1996
1997
1998
1999
2000
(İLK 10AY)
Hayvansal ve bitkisel yağlar ve
130.052.536
152.151.803
129.209.729
78.788.663
66.060.093
1.19 2.306
1.349.227
722.2R1
165. '\25
52.875
1.82-1-.104
2.2/8. 718
1.349.227
1. 051.890
722.281
1.817.614
-
4.061.964
10.748
1.452.942
791.386
270.049
5.968.539
5.360.171
21.484.569
3.1/4.149
4.468.612
5.253.019
28.()44. 572
1.462.219
16.97::.'.126
15.984.-195
2.058. ]62
-13.?71
151.:..!56
14.976897
1. 767.646
22.9R6
224.459
2 1.()82. 82H
40.042.715
67.713.723
bunların müstalısalları
müstalısalları
18
Kakao ve ka/mo
22
29
Meşrubat,
34
278.458
1.469.680
645.708
Sabunlar, yüz~v akt~lorganik
maddeler, yıkama-yağlama
maddeleri
3.964.458
5.470.934
4.226448
Mulıtelil kimvasal maddeler
1.229.013
3.356.588
Plastik ve plastiktenmamul eşva
4.093.911
49.356.984
42.522.883
30.127.618
Kauçuk ve kauçuktan eŞ.va
432.953
296.788
Ağaç ve ağaçtanmamul eşya;
3.984.470
odun kömürü
I 2. 068.812
Dokumaya elverişli suni ve
23.433.278
14.324.085
sentetik l~fler
2. 790.014
3.866.484
2.419.153
Sentetik ve suni devamsız l~fler
59.168
77.600
1.008.307
Örme eşva
39.950
-101.43-1
/.013.821
Örme Jdvim eşvası ve aksesuarları
12.846.130
17.424.219
Nükleer reaktörler, kazan;
18.435.293
makine ve ciluızlar, aletler ve
parçalan
13.010.273
Elektrikli malane ve cilıazlar;
25.380.252
30.530.676
aksam ve parçalarz
475.435
24.566.971
Motorlu kara taşıtları, traktör,
1.227. 6-10
bisiklet, motosiklet ve di{:erleri
6.-188.91 o
Gemiler, suda yüzen taşıt ve
araçlar
Kaynak: Devlet L<ttatistik Enstitüsü
38
39
40
44
54
55
60
61
8.:/
85
87
89
alkollü içkiler ve sirke
Organik kimyasalmiistalısallar
74
17. 781.571 i
-
1.96174-1
227.500
3.5.1. İHRACATlMIZ
Malezya'ya
hem de madde
yapmış olduğumuz
bazında
ihracat potansiyelini
yılında, ı 993 yılına
çıkmıştır.
oldukça
farklılık
ı995 yılında
ı 994
yıla
göre %12,3'lük bir
yılında ihracatımız
1996
bir
133,6 Milyon ABD $'a ulaşmıştır. 1997 yılındaki ihracat
aı1ışımız
ise
olmuş
ve 134,4 Milyon ABD$ düzeyinde
Bölgede
yaşanan
ekonomik
üzerindeki olumsuz etkileri
bu ülkeye
yüksek bir
ve bir önceki
düşüşle
ı 998
krizin
yılı
yapmış olduğumuz
gerçekleşmiştir.
Türkiye-Malezya
itibariyle
belirginleşmiştir.
ihracat bir önceki
yıla
ticareti
ı 998
göre %75'lik
33,6 Milyon ABD $'a gerilemiştir.
Türkiye'nin Malezya'ya ihraç
fasıl bazında
yıla
düşüş
oranında
çok küçük
yılında
ihracatımız
göre %34
tekrar yükselme
artışla
değer
artarak 113,6 Milyon ABD $' a
gerilemiştir.
kaydederek 99,6 Milyon ABD $'a
eğilimine girmiş
Malezya'ya
oranında
ise bir önceki
itibariyle hem
göstermekte ve ülkemizin gerçek
yansıtmamaktadır.
göre %82,8
yıllar
ihracat
gösterilmektedir.
71
ettiği
belli
başlı
ürünler Tablo 23 'te
\_
~
Istanbul Ticaret
'1
KAYIT NUMARASI
GELEN EVRAKIN
U~umi
Tarih
Numarası
b~'-\-~
r:t~Ld\~
1 .. İlk muamelesi ve tarihi
:
EVRAKA BAGLI EKLER
3 8 4 Ol
Adet : (
şubesi~Tn
D "'rıı ~ rrı"', ıA·
t: U \'C Hıvrl~ ı i'~m, i
C(_,\ "L1 ~
:
Odası
'
.,
1'r{ . ~n
~-·
c.
y
·'
'
~
lv 4:
J
--
'
,..,
'
4
-
Model: i503
'20D)
~
3
5
J
/.---~
"
2
Le;
T.C.
BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIGI
Ekonomik
~
.
: B. 02. I. DTM. O. 08. 09. 0_)/727
: Firma bilgileri hakkında.
SAYI
KONU
,
Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Mü~!,Üriüğü
\'41'4· ~• 0\ f
İSTANBUL TİCARET O D ASI
ETÜT ve ARAŞTIRMA ŞUBESi
Ragıp Gümüşpala
Cad.No:84
Eminönü/İSTANBUL
,,,-
İLGİ: 28 Mart 2001 tarih ve 23180 sayılı yazınız.
Malezya'dan 2000 yılında yapılan ithalat ve ihracata
bilgilerini içeren listeler yazı ekinde gönderilmiştir.
ilişkin
firma, unvan ve adres
Bilgilerini rica ederim.
EKLER:
Bir adet liste
r·'i
'
ISTANBUL
TfCARF.:T ODA.Sr
--
'
;1 O Nı~ôn 2001
~
·~
1
Rasim AKIN\
Miistaşar a. \
Dairo Başkam
iSTANBUL ,
TiCARET ODASI
ı
ŞUBESi : Etüt ve Araştırma \
' '
Tarih :
'sayı
\
i"'"'"'""''"'''"''''''"'"'M''''''W''"m'···,özH
·:-Malezya ihracat Pazar Araştırması hk.
FAKS
Sayın Aydın Okumuş
T.C. Malezya Büyükelçiliği
Ticaret Müşavirliği
Faks : +603-425 757 30
Ku ala Lumpur 1MALEZYA
Odamızca,
suretiyle
hazırlanan
1984 yılından itibaren çeşitli ülkelerin ekonomik ve ticari profillerinin çıkanlması
ihracat pazar araştınnaları ile Türk ihracatçıları için yeni ihraç pazarı olanaklarının
yaratılması amaçlanmaktadır.
Odamızın
2001 Yılı İş Programı kapsaınında yer alan ve ihracat pazar çalışınası yapılacak ülkeler
Malezya da bulunmaktadır. Malezya'da yapılacak olan söz konusu çalışma çerçevesinde ülkenin
genel özellikleri, ekonomik yapısı, ticareti, uluslararası ticari ilişkileri, ithalat piyasası, dış ticaret mevzuatı
ve benzeri bilgilerin derlenerek 2001 yılı ortalarına doğm bir yayın halinde Türk iş adamlarımızın
istifadesine sunulması hedeflenmektedir. Belirtilen konulara yönelik saha çalışmalarının
Mayıs ayının ilk yarısında gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
arasında
Odaınız Etüt ve Araştın11a Şubesi Müdürü Selçuk Tayfun Ok ile Dış Ticaret Şubesi Araştım1a
Raportörü Bahar Özsu tarafından gerçekleştirilecektir. Malezya' da ikili görüşmeler yapılınası arzu edilen
kumm ve kunıluşlar arasında; şahsınızla şifahen yapılan görüşmede de belirtildiği üzere, başta
Büyükelçiliğimiz olmak üzere varsa İthalatçı birlikleri ve dernekleri, Türkiye' den ithalat yapan ya da
Türkiye'nin ihraç edebileceği ürünleri başka ülkelerden ithal eden Malezyalı firınalar, Malezya'da
muhtelif sektörlerde faaliyet gösteren Türk firmaları bulunmaktadır.
Bunun yanı sıra Malezya 'nın ekonomisi ve ticareti hayatına ilişkin mevzuatı (şirket kurma,
sermaye, Bankacılık, dış ticaret, kambiyo, bankacılık, vs.) ile ilgili güncel bilgilerin temininde de
Müşavirliğinizin katkılarına ihtiyaç duyulmaktadır.
yabancı
Detaylı uçuş bilgileri bilahare tarafımza bildirilecek ekihimize Malezya saha çalışması süresince,
gerekli randevnların temini ve ihtiyaç görülen diğer konularda (otel rezervasyonu vb.) yardımcı olunması
hususu takdirlerinize arz olunur.
,{~
fi /!
, __.// iii•
\'-
.t41--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Adres
Ragıp Gümüşpala Caddesi, No:
Telefon
Teleteks
(212) 511 41 50 (44 Hat)
(18) 938643-001 TR
84 Eminönü-istanbul
Faks
Teleks
(212) 51315 65-52016 56
30425 Oda Tr.
• • *Ticari Anlaşmazlıklarm Hızlı Çöziimiinde Oda 'm ız Talıkim l'ofiiessesesi Hizmetiliizde • *•
TalıkimBiirosıı- Tel: 51141501370
ı);:,;.;;,#,::.~.ft~"'-"''U-·"""""'""':,..,;.~.
J
a
,
i S TA N B" U L~·~-:~· --· ----.Tic ARET
o A~\ f\. · •
1
ı
'Jl'Jı~)
ŞUBESi : Etüt ve A~aştırrha:~•.·/:c•, ı'\ c•, :
t
=--ff, . .
;:.·~w
~
1
ı
ı
.
Tfih
.::-""'~;ıv'll~~"'...~><:<~,~~~.....~o;U'ıii<~~~""'"NJ.:-~i·il'tn~:.ı-~"'"~"'~~~YI
Ozü
: Firma listesi hk.
2aıso
FAKS
T.C.
Dış
Başbakanlık
Ticaret
Ekonomik
Müşteşarhğı
Araştırmalar
Değerlendirme
Genel
ve
Müdürlüğü
Faks: 0312-212 44 92/212 28 95
ANKARA
Odamız 2001 Yılı iş Programı içerisindeki yurt dışı pazar araştırmaları arasında Ma!ezya
Ülke Etüdü'nün hazırlanması da yer almaktadır. Bu itibarla, söz konusu araştırmanın ön
çalışmalarında kullanılmak
listesinin
tarafımıza
üzere, Malezya ile ticaret (ithalat-ihracat) yapan Türk
gönderilmesi hususu takdirlerinize
saygıyla
firmalarının
bir
arz olunur.
Saygılarımızla,
Genel Sekreter "-·~\
B.Ö.
Adres
Telefon
E-Mail
Web Site
Ragıp Gümüşpala
Caddesi, No: 84 34378 Eminönü-istanbul
Faks
(212)5131565-5201656
Bilgi@tr-ito. com
Teleks
30425 Oda Tr.
http://www. tr-ito. com.
Teleteks
( 18) 938643-001 TR
(212) 511 41 50 (44 Hat)
1' 1'
''Ticari Alllaşmaz/ıklarm Hdı Çiizümiinde Oda 'mı~ Tahkim Müessesesi Hizmetinizde * *''
Tahkim Biirom- Tel: 5ll 41 501370
~ :,~,"'~~'(-;o'l'iıf>'S!&"'~;f,.:<~;;.,;R:6*(#~~~~,~·,; ı;:•. ··0>W.·H~ .-;.;0!<J.;;ıd;..;t,·;,kı.;o<,ı,,-;io "'"A<>~'J:il'?-0" '
!
i S T A N B Ut
~~---
:-----· ·--···--··-·
T i C A R E T O olA
S~y;n
ı
fr
\
2 S MART 2001
1
h
ŞUBESi : Etüt ve Araştı~ma r
23179
~
Tarih
~ :~~J~'!iJir•"!ll>.::-t..'f"!.-"~'"''cv.;,..'<l/ji1-'~•."'"#I\..""'~"-+""""'M''""~*'o'/ı:fôst'll'>o'ı"'-tSıayf~·-: {
Özü : Malezya ihracat Pazar Araştırması hk.
fl!•
FAKS
T.C.
Başbakanlık
Dış
Müsteşarlığı
Ticaret
Anlaşmalar
Genel
Müdürlüğü
Faks: 0312-212 87 41
ANKARA
Odamızca,
araştırmalarının
istifadesine
her sene
yapılarak,
sunulduğu
çeşitli
ülkelerin ticari ve ekonomik profillerini
söz konusu
çalışmaların
çıkaran
bir kitap halinde Türk
ihracat Pazar
ihracatçılarının
malumunuzdur.
Odamız 2001 Yılı iş Programı içerisindeki yurt dışı pazar araştırmaları arasında Malezya
Ülke Etüdü'nün hazırlanması da yer almaktadır. Bu itibarla, söz konusu araştırmanın ön
çalışmalarında kullanılmak
yapısı,
Türkiye ile ticari ve ekonomik
Anılan
kısa
üzere Malezya ile ilgili bilgilere
ülke ile ilgili olarak
zaman içerisinde
tarafımıza
ilişkileri,
(Malezya'nın
genel ticari ve ekonomik
vb.) ihtiyaç duyulmaktadır.
Müsteşarlığınızca yapılmış
olan
çalışmaların
gönderilmesi hususu takdirlerinize
saygıyla
mümkün olan en
arz olunur.
Saygılarımızla,
Genel Sekreter
B.Ö.
Adres
Ragıp Gümüşpala Caddesi, No: 84 Eminönü-istanbul
Telefon
Teleteks
(212) 511 41 50 (44 Hat)
(18) 938643-001 TR
Faks
Teleks
(212) 51315 65-52016 56
30425 Oda Tr.
***Ticari Alllaşmazlıklarm Hızlı Çiiziimiinde Oda 'm ız Ta/ı kim Müessesesi Hizmetinizde '' **
Tahkim Bürosu- Tel: 511 41 501370
-~ll
ır:;
:
~
..--,
.
LL,
BAŞB.AJ(ANLIK
DIŞ TİCARET ~.1ÜSTEŞARLIGI
THE
l~PUBLIC
OF
TURK~C''i
PfUI\/IE J\;lrNISTRY
P s·· E" rı-:ı
-ı:;T· PL
"· R·U ,lı,.
t T OF'
ı~,u-'Rl.
-::1
n·~;.r 1,Rrı..A.-''·'
A n r,·
U DG
ı..... ~~
__.,:'I..L.
.
ı
~.JPl
n. 1
1.\"'1
/\.nkm·a··Dn.~.~--:k.,
2000
Jnönü Bulvc:ın
! .·Q-QC)Q·
· .· . -3··' ] '~~·""-·•.) l ~,·~Qo
:.. ..!o OU
c·
CCJC!O
J ,. ... . ..,ı">-')
.) .. ~ ...
Fax
')'~78'0ı··'"
1
:0090-312~2152061
EA.D Gerı.Ivid.Bilgı İ:?lem
(J[)R~t\.~ Dattı
(~:c~nter
fA.)(
·ı:;
tı..x;
- d . J.. .
....c
_,.; ·-. ro····1.:: F·(t::I
. ,... ·N-;, ,S,...t:.ı\
•. ,
(-._ıUh
L
ı--ı.:--- ~--.n·
.ıL.:.r,
c
··.~ ıf
SAY-FA SA YISf
N Ui\lB ER OF P
·\-<-:"' .ı
d
(F ~.:<.
E S :.~--~ :t' .... ::·:: ... ( rı c 1
'
ı h'!'
aa
ı ı 1)
trans ın iss.ton fonn)
e.
Eğe=;r
bütün sayfalan
Please ülfürı-rı us promptl:y if
cl
serıt
- --~--==-.;~,----.~~~~~~-~~=-~.:?J!:i~
~---~----~
tı
r
•._·..j
~
,·:._c")
ı
1
ı
1
ı
ÜHAun 290!il {OCAK - ,;PJ\I.U) OÖNHrİ
. .. ULKE-riı::lf·'A liSTE'SI
_
DOLAR tUYlJKUJ-GU SII'utı.S!:JWP. IlK ll.!D FIRl-1!\
DTlL BİH : ·ruR!<lST
zç
Mı:l;R1- 2081 1 14~02
~>ıJı.LEZ'"iA
-=~;;~~;;;;!';::::==~::-:..::~-~:~;::.::;;;::::;:-::.i':.;::::~--=--~~==:==-=-~~:._;;~~
ı:iRhiA
/ERGI NU
1
--------~~
imvMU
-·B~~~------~-------~---=--~~----~=---~---=-A
1
_______ _
J910C.2J53S - GEN:-flJ!, {lf:NEL ~A:V1Rlı'1.~1A S:A!~AYi VE T'İCARET ;.
&AY2ETTEPE BtJ~'UKDfRf. L MO: 91 /8
MEC10l'i'EKOY
IS'l-IHIIIJL
.
·~:t2(~Ht
. MARSA KRAFT JP.CC\35 SUCHMO S.~BA"'Cl lllDA 5ılJLT:C ,A.S.
• DOŞEHE H. N0:!4
~ • .
-
--
-•-
-
--- -_
·-·
DAVUTPASA C.
-- -•.•- <- - ..... 0 -•• : .
N~~2S
TOP-Kiıi'l/<:--::~---:•"
.. ....... .
. .
lJRGAHIZf
.
llZ
. IST.ANBi.il -, ------ -. • --<- -n:J\ı:!H .ANmUX SlRKEH:•"
tOL".YEŞH L
Ntı:U.
Btllöx
.
.JSOOC3'9!!.5tı:.tıcsct:t~SANAYFVE
SAN.~Yr
6f.l7e62-5113;:. K\'K}i'OSlt•·JHE.ietNS!SfE~lEP.!
.··. ·.. · ·. .
>•KOZVJi.!AGI SAYAR C!Jıc GULeılıii!AR
· '· ••
K.4r:ıll(ö'Y
CAR~lLl
ISTAI'Iıal.ll
S~NAYI V~
GIDA
f:SCORT
ATB~N
11
Sİ~i(ı:--.-f
. :ı
.-ı;t ~hı i -
11CAREJ
. ALTUNIZAOE' ·ro-PHAN'E:L10GLU C.
J.lSKU!JAR · .
!ST Ar! SUl
COHPIJTE~
~·lü~
?LTD
EHKT!WN:tK
SK. N0:14 .
ISTt1!'i~HL
m::Ci!:llYEXDY
PftKS(lY TICARET VE::.SA~~Y1 A.S.
I{Ji:AA-"AS
..
~~, , L . .;, "O.l..U
l
, u-""R'
i-r.. · 1.. r.·ıı.
~ki f"S'
~1
7746031495
'
SONY
_il;_,;c, ,,,M
EUR~SIA ~AZ~~.5.
~KOZ !~lc1ERKE1.I
.· ........ •· USKUıJI\.. . .
KISIKLLCAD. 1-lthllli ··
·..
lST.JJ-l:BUL
925flfl02659: . I!ESTEL ELEKTRüt!IIC . SAlUlE
AMBARL! PETROL
.•
AVCilAR
.
1llRK PJRELll.
OFISI~OLUM
.
• •· ·
TIC.Pı
TESISI
,iSTA~!'E1-L
.· ~?fi0t!512J-3':
L!!ıSTIKlER! A.$ •.
. ' GiWRETTEPE 8!1YUKDEBE' C~ NOHU
S!SU
=
='
~
~
c.ı
•.-•. GO()DYEJl.R .. lASTIKi.fRJ: T .A. S~
:MJ.\.S:U!K BIJYUK!lERE C, 1!0: .ll!
. SISLI .. ·.· .·... ··. ·· !STAfiBUL
.
BERO .. ElEKTRONIK ANONIM SHlKHI
SUT!.U-CE KARAAtiA.C C. NO ;2: /4
Yi!EYOGUF
ISTA~-6.!1L
2'3:5932&880 : D1Gl-C0~1 HEKTRO:lUIC PAZARlAMA A~S. ·
.. ·. ·.·
••
... c
:
...,...
-
<
ES:ENT EPE
""'t
LC)
c·-J
_L:•
~
~
IS.T~~Bül
.
8r90036tıo1$
·.
SISLI
o-
'V
t~H
-.,.
_
TU,XJıE~'iAG
•
KORE SEH!Tl El-ll C• I'IU: ::n l5
~.?'
\!';;;.
~ISTANBUL
ı'!ıt\.ıHr-:ı ~"!""""'
_....,_
·-ı~...,.
M.,_,rıur...l-t:ll .I-L~.I:!H1r;.ı:._,_
. ;-•
_
, ,JflYAG
. ~'i'ISOA{;i CD. KAR~Mıll.H i':!f:. Yot. KAH Plt. D. Bl
. L ER~!<OY KADll<ı!JY . ISTANBUl . .
9130El25051 UNILE'VEP. S!'ı.N. VE. !I C. TURK Jl.. S.
ICERENKOY J>LDEGIRMENYül;J C.IHJZUfi: HOCtl. S. Wl:-84 110
.• KADIKOY · ·. . . .
ISTJ.\i'!i3UL ..
.
.
72~El'913tl-34 ··.·• PHl~S Lıli3TIICSAM'ı'IVE T!C,!I_t{ET A.Ş,
GOLH!Sıl'o.R ~~EVK11
DI~
rlcoı.-ı:tı
~Sit-Ş.iffill t ı
DOi..AR
\
i
t
l
"'
J>GANA
- o:-
YilDIZ HOWİNG ~t-ıinÜ:~ SİRKETİ
·}::J263Z3
HiKTAR-2
~İt-Gİ
IJl'LEi'l. xeı;:,r:;:i:
.-::,
.- .
ISi
ı
İTHAUH 2080 {OCAR- - AR.i-\U!Ci OÖNEIÜ
ırn.oı.Sİt?; ! TURKLST
2S M.!!Jff 2061,14: 02
ı
ı
ULKE ·
1
1
---------1i370(il23SSı::
_ _ ULKE..:fiRHt', LISTESI'
DOi.. AR BUYUKLUGU SIPASJNGA ILK 10fl
fiR~fA
~1J!4LEZYA
---------------~-------n----·-------·--------------•
"'vERGrNo""'F'fR};f:=otivAwi"=~,,~"~::'"
j
t
f!
. .. .
.
.- _.
~r.H'l.~;!'-.:02'
. <>'}
Oi,..14;~hJ~J-'V K{·
MİKTAR-2
E-IÜSA f!lÜ[lGESTONE SABMH::I LP.STtK SANVt TİC.o~,s.
SABANC! CtNTC:R KUlE N0:002ft·"
4. L!EIJElH
ISTANB:JL
_
, _
";!'' '('l'l'""
aH~J.~
H:t.ı
\}.'\Mit'.? ,.,·"''!<,~
.f'qıi.Ji."'":ı. ;;M.~• ...ı.~
4
.....
~--..:->-fl-~ Qt.;}
··--PE-- .... ,. ı: ı ·-ıyı
~JJO, -K~~ .t..J .... .e.~.a
"1'
.:ı.J.
S. NO: 1,;! .
, .ı ..
_.
.•• . • .tH.SA!IH:AK
.
IZ!U R -.
'"
ı
73S00tl212J. PILSA f'LASTIK._SAN~YlA.Ş· •
.. .
1. .
...... CEYHAN YOUi UZEH1
c\},"~~ :,:
•·, . ,. ,
~OA~A •• i-. ~, _ <...13SSS0-16Bil, ;s.:'-0, f!or .. ShGI::ıAı AR ;:ıA~~-"'Yl V.,. Tl" .A.~ .:ı •
..· -·- ·.. . ......... - MftiOUfKO''f ISl!~ERKEZSEHIT AHMET SO'ft,
r
&l$11..
IS!M!HH. . --_·
-L.~.·.·.-.--·.·.·.-.....-. 67~Ş94818l
.
· -·
- .:·. r ZOEı.J:a..'"'
.. ·--e ._ -. .
._ ·.·.·.
u ,.·-IT_
. . .. CEMi
Jı.lETT .,,.. .
ı;,M,_"
i.·····-:.,.•• ,...
.
-··_-.• -, ..-·,:.:_cE.rWERr vnuJ NO"' :lS
..-. ·- •·
i• . .. . .,
o
~
r -.· _
{
l
~·-
t
~
1ı
l
'
v~1
'<
KA&IH!ANE. ~. '.• ISTAi<lBUL
_
2710322537 DA1~ G~XE Şlt~!ŞAVAR~lA~~;J~~,lTO.ŞTI
- ·•.. ·· KO-RE.St.ı:.ıiTuR .. d-HL NO"..," '"'" ..·
c~ ZINCIRLIKUYU.
. IST~.m:ıUL.
_
...... __ .
45800131486 · HARPUT. fa(SHt SANAYI VE Ht. LTD.ST:ı:
CUM~UR!'ı:'U C.. OıJR.UK I$HANI W:I:2:l3.
.- .. __ .. _··· __ .·· _. OSMAtlG..ı!\ZI . . _
. SUR$fo.
,
13100441~9 !·lH HBB1 ALET Vt SARF rtALZE01ElERI TI.f:<'i!
·. ··· ·
- ·
-~
'\')i:'"' YM.Ijj7 i;;fkV '.l"•Q t''l<!
~~.h~ ı;. k"~
~
~
ıJ- If':~ f'~-'".ıJ ~ ~c
!ı,J'
=K-1~,.ı
ı. .ı. ~A"'•
•.ı]'J!.!(t,
.. ,p,.,;.~.
.
J830B2423l EV VAP .SM lin Ytlfı fH.ISER!llıl SANAYI VE T1CARH A ~S-B
1
J\'fi\"'"-1'0"'
i. -_ ....•••·•·-.· ..--· -•.•······-___> -.·-.- ·-·"· .tEliEMT
·--·
__ -
--_-·--·--
M
R-!.."M.'.ı;l.M.
f" "l,;
"'i:"l>J""'ı:-"''•
ıı
l!..."c:. ~-'F~ıt:. __ ı.;Iıı
;j "'ı--
,il.
•ıo-ıtı.~"'
rtl! ,..
J.-.:ıı
~
.. - .--. . . !ST~NBUL .
_
-.6.23.
··M.IJL.
II M.EO.YA.
.. Al'HM
YAZ /1
.• YE SMU.T!l.STL
BUYUKDERE
CAtlSUG.!S.A'i'AR
RAS!TRIZA OON
SüK
ND:lG
~
~"
~- .f-S.TPıtiB~~ ~·,.. , ··~
.·. .. . . 72li06d li:: :,ı P'AMT dC T,., :ı;..nK KLIAASAM • ~~' (;.. ı h , ~. ,_..
...... _ - . ·.· ...._ .... - - . -BUYUKIJERE >: . NO :-':13 13
.
•
•-...·...·.
1••••.
~:.A.Y f}J:_ ~
.
904530.·~-
:;. ;. ;. .;,; .srs u_
:: -'•" _
I~ECHHYEKO'ı'
I:STANI~Ul .
.
.
J230il51511·.···- ~BUTEKf K;M'fJiSAL.,.M~~DHE~ _T!~AfE~ XESAJ"'ilı:n: ,~ HL ŞTı
.1!Jl.XlfK,JY DURAK T rJC. Il A.,J<.AS~ ılO.l
·· ;
•
• B!J.RSA .
•
152002436t) BA.YOEtHRLER TEKSTil S~.NAYl VE TitARU JLŞ.
z ~ ..__
__ -. SUI.TANHAI~f\M VASHÇlNA.R C. NO:B9
1::::: • .
·• EMl mnm . . . ·_
·. -ISTP..N8U L L-J
< <
7350921\:362 ; Rt'lMAR MZ.SAN. VE TIÇ.A.S.
RlJFIM C. TAHIR Hil-hl-!10;2(H
KARAKOY
. . JSTfıJıl8-lJl
_
410003~965
HH.. ~.S~ACER BILG!SJ'i."fAR SISTEMLERI sıo.·:VE TJC ,A.
.-:··-J
•VEN!:SAHRA SUTCUYOLU C ı'ii.l~62
KADIKıOY .
, ~ . !STARBUl
··L:·
5850fJ0:3320 KOKSAN KOKOGUJ G!OA TWK KUTU A~\8lJ SAN VE HC
OR6.SAN4~0L 2~KISIN .
$.t:HITKAiiiiL ....• •···••· 3il!ıZIMlEP
.. - .
.
'~
flEWLUT ?t\t:~J.\RD 8-ILGISAYını.R Vf. OlCUI.f SIS.A.:S,
~
MEŞRUTIYET MH.l~:L~I,q,YNOVA E.~AAN PtAZA iC2 NO;H).
e:ı:::
.LŞI~LI
·- ISTANBUL
j
i .•
••
-o:- 1... --.
::::;
ep 1
o
(.!._;'
~~
111~
----~-~-~
•:!c.ııRn
r;G.:nl"~!<U ~i
'~-~~~~·---~.-~-~---
-·
--~-
~:tı.c.i:
İ'l!ttl-1
tıEil)..l::Lİ
!.iCL!ıR
2
- -- ·------=·= ...........~~~.......;;;::__~
.,._.,'i
1
f
İHJlılAT 2GOG (O~AK ~ AIZA.Lll:(i OÖHEHİ
DTH, 8 İf~ ; TtıRKLST
29 WiRJ 2001,14:132:
~ t
.. ._
LISTESI'
iJClAR !!UYUKUJGu SIRASINDA 1LK lGG
1;_: .·'
~~J~
.
HR!t~
;
rr
i
uu;:ı::.::nPJ4.4
101
J'
Mı~u:zy~
=ovEF'tGr~~o~,.-caRı1~~lı~vi\Nt~=,=-===c=
------·---~
MİKTJi.R,.l
f1;-1'1ı ~ "'
f:t
1
.w...;~-M·'\
--~-=--~---------~~·~-------~----~-------~------~~-
ı
ŞAYf.STE i(_foJJÇlJK UHEKS \'E KtıLM.l\O.SAfLVE TİC,lHl
~U8:AIHYE C. SAF Htı~ ~0:49 /6
80Düfl5!?71&
j
f}f.lJWNU .
.. IST.JiJ~SL'I.
54.!1001.91.3{} EtiY.ll,G ERr!YES. YAG SAN A.S .
. ~llTı1AlPASA H. NO!BG
<
.·.·.· 1
j
.. . ..... <: J3060
KOCASINAN .·. iü'r\'SEiU ·.
. .. ~
..
"
NETA~ NOR}HE:RN ELEcnm: TElEi(:.JJ~tlNIKi\SY{li A, Ş,
6320901061
Ü~~l'&~tı;...
1
· •·..· İS1J1JlBL'L
ıi
>
• .•• •••
·. ·..· .•
c
i'il52a'Ol44G4{ALTliWJ\G Y~HRIM WJl{;VE TICARET.A.Ş~.
··.. ·· ... · · · · · ·r<.l''l\~. · ıı..~
""'ı,ı:r
v;şı·ıı···-.
>>~2231:}811J36
.
--
·ıı.r'li'r~ıı..~';;
'-"" 1.." !"\~ı
EYUP,
JnS!Hs . • Gitll\
-··
··-
r~
~'r~"'E7.I
~,:;> Po<;.rı~, .•
_ '"''"'"''"
SAMA'ı'l
--
tı
:rv~r·
_ .,'.}1,
_lSTf.i.NBUl
VE .• Tl tARH· A.. ş,
·-
-.
BÜYUKtEK'!IECE•· . İST.~HBUL
. ···
7239M6827 SSH. P~ıJfllO ELEK1R1KU "GERECL:€11<'.
~
_
·.- J~ECIOIYEKOY" 2,TA5CC,".GI C, jj(\!26
·
' •·.
S!SLI . .
_ ·. . " 1:S'iAlHWi,..
_
13!10El'4!98t!l8 t.iıı10N TEil:.STll S.ilN :vEOIS. Ht, lTD .ŞTL
KElRESTECILER :SHF51 H1iHl CAD. NO 16 l l
... . . .. ·............. ·. Mt:RTE.R
ıs·r ·~tlBlH,
·.. 7ı3CH331~m<:r • Pi!.i'}1A.R :P.t;MUK
~
"f;i'ı.lJi
-~
.· >ISKF.NOERU:i Y!lUJ U7EAAlCf.!:l.S
J.~,
~lfi AKY A
i1AT ıl\ Y '
1310079742 BlH< Jll~SAUd SA~LVE HC.A
-"'l
ATATIJ~K
ORG .SA~~, anıL H:if:l0~
· K. YAK-li. ·
_ :ı:zmı:;:
.
If! IÇ _'iE ~!~ T~Ç,~.I\l~~LAHI\ lHLŞTL
~·FE' HI BEY "~ 11!.1: 9cJ. uc
r~-MKAYA ; •.. .
···
IZ?!IıR • · ~·
n
... - - ·
·
c 4'--"'
. .r•ljı..M ;;.!l!:iLSAYAR
VE:Iıı.....T ,_;;._ı.l"
ZAf,-113AKLI S!JfC NO~ 10 ~3
~ .
LEVEh!T
. IS, ANSU l
.
L!Ktm 1'AZ!LU~ fU:Zm:.:TUIH H TIC.Jt.$ •
1'1. ""!
~.
~t
.•.•.• f{f/,\JAKL!DERE KEN:EDY C.
=
LX)
"'!--: ı
ı-- 1
~019007118
c-
.:. • •:•. •· • ·':: ••, ..• ,. •.: B''S"'~"KTA- .. · ~ .
1ee5aaa7
~
1
?_,J.,_
_
'·:··-.1
•:.!::_:.
;:----i
~
($!
1
\--
CL-~
~
i
·.·.··•
..
t
ı
-;.>'"-"
~:0! 144
·~
-.
t
•
erİKüvt·• ·~·
i
~IS"""ANBU 1
.
~rr.t/j, sM~
?IRIRE1S N. :EREGll YOLU
.~E~KEZ
.
KARAHAtı
.. ..
'
ı
_
o.ıoı·~"'lf" .... ~•.~,,·r- tı'":ıuı: •<;;;'ıcı4 vr ... r, P ·"·
..$"'"=="'' lh--·n~~,!!~.Ji.-"ttı:.
,ij...-t~~~~~~,.<!_,ı~1,-I".A~_,._;~, ~~-4_,; .~"'"s,~ _,ı+~-- ~.;
·ANKARA Jl.SfALJl HAl~ .., •..,.ı"D"-ı\J.rd~ ~.::. r.ıE •.,1C %10.56 lr-,
·t:mf.;tııTı::
:_ .
KAD1KOY
3360038559
\
•ÇAN!i.AYA •
· !\~iKAP~.
;;.OM TEK KLIMA :SA~;;i!ı_H IJE TI.C.A. Ş.
.·.· ÇIPAGAN CAD 'ıWNIStN SK itO~ ı:>
1 ·. . . . . . ı7aoos~h~2e ·.ahl
c
j
~.0~45
. .
TEKOFAKS tlf!CS.ML
IST.!U~BUL
_ .
o
.
MUK.VE HCA.S,
. YlUHZPOS.TA L ,~KH:l S!TES! NıJf.B:J /S5
. GAYRETIEllE . . .. .
ISTft.rJ.f!Ul.
...· Ofi8S06505S
ANAOülU HONDA OTO~lüiH tC I LIK .t;,, S" ..
ANKJ!ıJt.!lı ASFAL H
KARTAL
liZElUSOGA.NUK KOYU KARSIS
ISTA~BUL.
"
<
c;-_:.
!Ol'j. TiCAV:T 11USTI:~i>!U Gl
f>İtCt
1~LH1
t1f~.Elİ
•· ....
ıj
---~--
-----· -------ı!
:R1 •ı:,
u:--'
<Sı
T
--·: 2_..11.nH,
ı:j::r
'
,.
L'>.,.,
:;_;~K:~T-
.ı.'
· İTHAlAT 2000 {OCAK - ARALIK) !l-ÖNEHİ
_ .. Ul.KE-FlRMA liSTESI --. - _
DOLAR BUYUKlU-&U SIRASINUP. IlK l€l0 FIRMA
..
_4.02.
.. - :\ÜtKE· . t- 7tı1 . t·'!ALEZYA =vERGr;;o=~"rt?.MAZOwvf:Nr==~= ==: ="'
.. -. - - -
. }7000~6709
--
MİKTAR-1
ı.... _(:,J\M .. ICA lŞ
M.AYAZMA
-
Pıv.!S.3
,.ERKEZI
IJSKlJOAR
•
ISTANBUL .
.
_
164@018867 . BeNTEKS TEKSTU f~A!:If.lEl..ERI SANAYI VETIC.A.S.
.. ·:.-.
_. K~RESTECitER:SIJESI.fAVH tli.LADUI.SOK. JIO:~n-.
··---~~ ... RTER
-·_----- •--.
: .• :
--
!..:ıTAMlUl
419002&079 GULER SANAYII A~S •
..._ ___ ·: . __ :- __ _.-: _ .. ,_: ~~fi~ÇILAR PA~W~KÇ!ݧ~U~Gtc ~o: 11 _ _
:·.::- ..· :._,·-:· 19-7-®12391',.-- SAHI,Y.- tATEKS _'SAN. f!C .A .S.
- ·---- . --
.
'.ABDUPJKtl
BAVRAMPASA
C~
-. - :· .
ZORlU S. NO: 6 .
ISTANBUL
-·
.
.
.,,,,:,:;::•··,,,,...,,52~GS514i-3x·KARMA ·.-IJOJ'MN!M. Yl\Zl ':'·•im. SAN-.-TlC.A.S~ --•-- ____ -.
':.}{!?'}N;•::::/~,Q~//.:(.(k·ZfU~~~~AŞA,:J4~_·:fı~Ip_~f~~~~=firEr-·:c ~:~·No:2s~1ı·
-·-----"
1678046198 BEYBI PLASTIK FAB.SAN.A.S.
:.:'':':.::-.:::\:' ;,·_ :"::~ {".\~t'?Üt:t~~~mL:u~~G.sAN,.t~~kulOts ~RKAsı _
:··: • ' GN0S06752-' A'RENASilGISAYAR SANAYI ·vE
TICA~H
. _ . _
.
ANOfHM S!RKHI
IZZETPASA MM ABIDEl HURRIYET C. N0:285
'
---·--.·--.--..
---.- __ ........
___ .,_.-!ISLI
, ---__ T'"
,
ISTA!'t3ül ... ·: -_- _..-.. -·
:-···:.--,-,---...
!;;
..
'
.
-~•:c··· ::·.14201-3(}-69:.: [!.!<tt>; Oh 1...-.ARH LTD ... TL.-_-__ --- • -____ : _ _.
_--,•.·.··;,- •••._Y•:. '-:•••.-•.•:·•'•:·PIYAlEPASA SULVARI.KASTEl IS MER;O BL Nô:4
-~
9-EYOGUJ. ,
!S TAtılBUl ~.
BlSOG-91063 SOLEN CIKOLATA GIOA SA~LVE TIC.A.Ş .
. .-·---•·•··---•::~,.::::··:.:·•.. _:. :-::. ·.:: : •t:-2 ;;.QRGA~IZE Sfa.N. SOLG .23 .ADA. 3. PARS-EL.' • -- ·
_......-.-... --. -:· -----··-.·.-.- - -- -- - ....::"-..·::-32scie683ss· tGs~-E-G'EsER.siYb~ srulavtıcrcvr ıns ric.A.s.
-.::rııtı"'-ıtf1Il
,.."..,.IA1uTEı::
:_(~,'\ <A tıiae&#fıas\{~~~İ~2:~~:fs:~tvr~f~~~i~~~:s •--.
· _ -_·- _- -
' -•--:•:•.· -•·-- '· · ·-= '".AMBARLI · DOLUM TESIStERI TOlU !ULA NO: -
. ISTANBUl
AVCILAR
-::•,:-:::::-::•~, $f>60039-962::~,-,DOGAN
AS~
GIDA .SAN .TIC ..
..:. .•
-- - -
- -
:=; ~--:::~~~%>ts•\'.\+?W\:.tc~:-~~g~An~.- ~x~.!?l~: ~Iffa~ıu.ı<AyAA~-- MEV-K: •
ep
2940934188 DEVLET DBMİ~YDhlARI~!SLETMESİ GEN~l MÜDURLÜGÜ
~ {;·i~\r:}::·c~'~ij~ii~~7-i'~(;-~f~~2i~lAil#~~±~~~~t~1~~~J.s··.- - - -._ ·-_v .BOSNA
MERKEZ
S.EVlER .
Ç-.l
•.:D
·-····- -· -· ..
-.:--1 ·:: :·:-_-·::.:~-;:_ ·-:··-._-- -~::·.= :_::·_::-~·:·::::::: -=~--:
__
~
Q""_:ı.
SK. N0:3 /0
_-_-- ··- ---- ----
9999999994 BiliNMEYEN FIRMA
.,---.
~
<
:-:- ::.:·~· ·-· ---·. -···>:c;utsuvu
~~i!.~
....
-_.----_ ~, -··=••-.......
-. -. J-1!\LTEPE··- ~1f.VKil
- . MKAAA
. . -·"'"''
,...._ı rı· rovoT
'
c.c~
~
l~H • . 2.ARH' AGA
ISTA~8Ul
__ ''-8l6S144393:(JEKMOSA·IC VE: lHS TIC.A.S. ·
:::'-','"'3iiaoo54ef=
>
'•
- .•.
<
_,.__ • ·•
-··-.
.::·~-J
_·-·
----:~-·.:-.--·-
__
--:·::··- . . -4ı(ahGf
- :-:-:.-.·-___ -_._;. -
-iSi.EM'SANAYi'TiCAREi
NUZHtTlYE C.
~0:42.
:;,B.EŞ~KTAŞ _-_- .-- _,
-:_-_-,_ •...::- ·.-:-:.:.:-,--_- --:-.··----;-.-_;
. -
vr-'PA.zARl.A~TA A~S. -.-
-
··--
f !'":~··
cr:
CL
•
_,_, ___ .,.._'?'_-:'_', __ .....
"
.: ISTANBUL
--·--- ------:-. .-:- .
--~ --------~--.---~--:~-.----.--.~--------=--=--·
.....
-~_-. ~--~-_----------::-.--
-
MİK!AR-2
--~-~----~-----·-~
:K~c~sErri1-8!i:6:(vE~ ErrE!~-;ı!zHitE~r:~;s-~.~------ı.ıNA~Il.N
SP. 'it.~: .
. --- --- ·-------
- -. - --
DOLAR
.
.
-----------------
.
i
·ı
ı'
.,...,.,.,_
(::c.)
. · Dnk&İM-: "TllRKLST _. :• ----- ·
;Sı
..
v·::·
•:•: 29· MART 20fll,24.:32_ -
ÜlKi:> "f 'iOi
'-FATIH CAD; AlAYBEY.SK. NO:l /1 ~':ERTfR/GUNGCREN
ISTANBUL •
•
(2'
tÜKTfıJ~-1
-
.
.
-
~-
MAH~
:~
ISTANBUL
HE~KEl •l<:U.ft'A SAN~ YI
DOLAR
1
ı
_:1
j
50l{f.ı.K
ZEYTINBURNU ~
5&38&-121-16•:•-;fURK
~ÜKTAR-2
.--.:-::·-,
"1
•
F--;;.~.r-:_-)~.:·i~16e_dai~a:::~~iJ'['&AlsfAR::
sii~Aırt 5~in'~~Ar~tt-•-iTıl~_
·şrL
- . --.. - - SUME-R
3012
HO: 16 . -- - . - ·- -·
·~
i
..._. J'
Vl$5EZAOE MAH. ACISU SOK. R0:19 /1
--~--
ı
--'--~
•-_\
t.ıt~LEZY.tı
-734SHl2395 _. REFLEKS OtS TICAR-ET ANONlı-" SIRKETI
-_ ..
-- • ~TERTtR ALAYBEY SI<.. NO: 16
. - ' . -GUN&JJREiL
••ISTANBU
' --- -.-- ·- ---0110033222 .t\K KIM KIMYA SAU.VE: TIC.A,Ş
~.-
-
· .... t!lKf-FIRMA LISTESI
.
CiOlAR SUYUKU.lGU SIP.ASINDA ILK 1e0 FIRHA
--- ~vERGr=tfi=~ ~~t~~~=oNvAnı=,.=====:= . ---------- .İNCİ
-----~-------------b~-----------~----~--------·-----_: ::4780128635
TEKSTİLÜRUf4LERİ S.D.MAYİ VE TİCARET P.• s.
-------.·------ ·
'AY~r.
• · :-5
·
11".·.
•
İTHALAT 200!:l (OCAK - ARAUIS:} DÖNE1Ü
._,.~..,.,
ı
.
VE-- TICARET A.S.
ı
- .--·· ••
ı1
. }•.:\&;.:\j;:f{\&öii8~~t:cD~~ıtAP1~H~~uLo~u~.:~,t PLZ-.~~~:BLK_> -- .
3390104142: EKOL !ILGISAYAR Jtı:mGRAMtH!K nCARET lll.ı!ITEO ŞIRKETI
>%_~6~~19~i~~--?tlh~:~::~~.~~~t:u~~g~~K
DIS TİCARET ln>~STİ.
HA Lll
PERP,ll. TIC:.MER!C 9-5 NO
l1
.. -- ..
-
RIFATtıASA ~1.
... -
. SISli •
.
., .
~.il.
_
. ISTANBUL
.·.•...___ tl9:lf:JEI6861~:: .Z:S!A _Fft4AfaS: t<yRUMU_.AŞ. -· •. ,----_
:• ..•- -•-=--·
-··fTh(o~kR C Kli-?BAK:i~T~Nsn~· 2 .-.
_:.=·:··:
.
.
~: 368•8?.?~~~ 9•• - ~I~lU~~~IşXrr/ 1 ~~~~lJfg~~~Ri:~~ğPNotı3··-
n
--_. . .·\.: -:•:- :-. . '::ı'.3_i0ıis:36'~-~· rtl~!f ~~-~E~~~u~~~{ijY~~.s~rl~ VE lİC~i. Ş:
- : . ,. .JL... IKTAS . --- • ISTAJ'!BUL
•• -. .
1.· .;.61600289:6
•TEKST-It • SAN VE . TIC AS
Uıi!lRlULAR
. -· ·-- - • l.LUÇARŞI NO!:S
. D~tÜZLİ
·· .- ~
2!l~t:··: Rl~~~Kb~Alfi:~K:~'bv~o{l~ ·LTD~ŞT~ • _. •.
.,-- l ::>····=····:i.:.:~fııc~
-.:- •· •• ••· · •----•- .., ••· --·-::-:•-:---:·-:· SlSLI . ··-- ·•· . ··- ·-··. · ISTANBUL
~
f .....
478GS:2S9SS-
->·-- .... ~- · · · -
:<
__-
·• -·
·-- ·
---
lrll~K~ B:İLtÜSAY~R SISTOrlERİ)fıİH.:SAN.VE TİC,LTO.ŞTİ.
~ ::•:::::::;•?::: ~:{::z.••:<.:;::.::y~frfHAımiL.~~·N_lSi~T~~gr,.-N0.:2 •.:::- •. -•-_ - .-_---__. - ..
cı ,.;::=:\/f:J73ea262sf·::'s~~?~ıtİRGE~E~~~~l sANAvi ·vE• rir:ARu···KoLı. .şri ~FATIH
ISTA#BUL
:- .:-: -.- •\a760121782 ::tlJ!RK
-- > ·_ -_- l1!4.SA.N .. ,
- ~iEifHH.
•:• ~~~gN~E~AlETTIN Cis~i~~b[~L IŞ f·1ERK: rm:2S
:~ ı:{•::: •• .-..· •--• ------
:SS
876S047569
~
:·>:
::c----.-----
•3946812267
· -.
,-
CO.~tUS KIMYA SANAYI Vf_ I!C~RET ANOIIIM ŞIRKETI
~ .\:~?'}_:;::: .•~,_-:_-.,=-.:: ·::.•_f'~~ı~~8~~~g HHkij;3eo;•~CAR-~L~
'T
.
GEiP'A:GUMRUKlEJ~LVE MUSAVIRLIK LTD.STL
l4 EU DIYEKOY H • BUYlJ KilERE t. NO : 91 1tJ
.- SlSLI -._... -- - - -- _ . lSTANBUl
a·
~iL-2·22SJ2-2---·L·z···-2-=-~~···z=222CLi~~-~·---~-~-~Li~~~~-·~c~~~-~~;=··==~~,-~-~,~---~-·~~~~~~~~~~~~
.;:o_
.- •
-
·,
(_.(:.'ı
et::
W-
-----
-~--~---==-~~
ıı-ı~ TkA.qn l'!1lSlc.ştıRUG! aiu::t f~LE~ mıocızi
________. .,___.. ______
=-----
!&~~---
-----~~..,..,..;;.o,~-ı~<='C'
1
1. .
.-. Til"'.
i ~---·:. .'"'1"!' ~ ,.f,~~~4,: ,,·· _rt~~~r ~-
c~~­
__ ·
-sı
=-
__
.••••. ·
1
.. ·
t ~-.· ..
,-tJ!,
~9 ~,.r
,!JGI ,14.J.
00Lt1R JBU'fUl(iJJGIJ
_ ~i~~~~~?
ı
c
3. JJ.ii$.4 -
'~';:ı.~
• ,;: . ~ ~ ~
..... ,-.· -
ı'
T lL~
"5
rJJ""ib
"''.,.,.
· ·· •
LH.lllt~ıt s.ıc rii!J:@ü~
JSTı'ıNSL'L
1,>~ ltl 'P.' ~ "' ıır- ~M ~-ıı q ': 1 ~:
ih~···>ı,_ ,ı.. t .E.
·" ~..-' .1 ~- . -·· ~ ·. 9 \1 ~
.
'!t:ll~ı· rı
l_ .!.-!f'<ı_~"'
·"-il-
fJR!'~
'""'"~~
..
_
i·• Y····- ·····~---·. •,· :•·· •· _
- - • - .~:'.
..ı.333
~
·
~t~ K~3YEŞILJEPE StC.~1Rtı.Y.J!AN.i·
SOKAK NO; 16 .
tANKA'f~ ·
STANıJA!H
c
~-:-ı
;
.
N(L.;
M~!!AflBOROS BlJL'IAR!~f;Iıt;,D€~
BE'q!ÇfiiŞ _ . -~ _ _ !Sl~~BIH,
~ "'".
,,,.,,, :- n'2!ôôlE:Sl~ Sl(f .· H.l!!:K, SAI'h Vt:. . . Ta.ı~..._ UD. ı 'I~
••
. =--·• - GU.eSEl
KAGıJTHt;~.ıız ...._._ •·•
lSUNSUL
.
~701].5312.5
IŞIK TEKSTit SAN.VE TICLTi.LSTL
.. _..... _ ... -.
810130052
~·
,:.
ISTANBUL --"'-•·.. ,..". ---~- _- "'1"'':00
.vr:
j :ı. c. LTD __., r .ı.,.
,_~:'_-,
......... -· SJ\lMln1Cü
l"!n: '1 ~
uuı_,it.~_
cl'
1.ı'l
BESIKI
~S/4;
LEVEN
:. -· _-.....~
_- :ç
t;.-;;.!'
]: .._._
_;;.;soo_ı.t!4:ıJ5: _NK.tı. ~ e:ı..ı:ın. s.-~~
1ÜKT,fi,R~2
. LTD,
8 BLOK rC4 WJc lJE.5
BURSA . JOHJ~ 10Z BOYA SJ!.M. VE ··n:C..4 .5.
i,'"
e;' r .
"'i\ -•
·' -r f'1. MOVAlAR IS ,ı;LR!i.ı:.ZI
'L.NI
ı.:M~LIK ~.11ıı"'ıl.
. DSMAIH:iAZ1... -
"'"~
ı:,
~-::=:~ ~
iVJTTI!ı.t ı ~~!>';ERKEZI
2120001lJ5
ı .... -. :. _--
ILK 100
vi:G~~·ı;ıöA.~siı~:Lril~srr: . -"'_~------~-------- --~-h··---~
I·. . ;_
. .-_ :'
,,.. ..
ıl:! Wi q
\)_....--u ,,1- ~
- ----··
-.:.::_:;::;;-;::::. ;:=-
!SMElflAS.4 NiL
=
ı
SIRASIIH~A
. Si·."VFA!
_
ı:-··v~.
7"'1
1
(CıCAK - A!4l.utcı oö~Eıü
..• ULI{E..:FIRl~A US"ITSI"
"L""T
M'l ·
.~"';;~"'~"';,!:'~,,,:;''Lr-t.ıı"'
ı-··
zeoo
İTHA ~t;T
101'tiJLiı,R
, .. · .. _ -
.
. . IZ~ IR . . .
KAUCUK 'fE KIWı'EVl r!ADDE'ı.:.ER
SE:YR F.ASIT $01( HO:: 2 /J,/2
UIJ
EYUP
ISTAN!Wl
EMIRTUR YAlt:J:L!K TlJR!Zl4 VE
Q!'!T@lCO'f. !~HEHA~ SIC (;lJRCAY
BESIKTit?
. .. .. !SJA~J3UL
2
'
!419024525:~
~
-=-
.
uRUNURI SAN~ 'YI
CIHANGIR iL l<IR'CI S; !'/C: 6 /K~
90t~IP" ı EKSH l
7:!00ili'H51
=.
.
::: ' : A'ofcCilAR
,_
ı
~
,.:._
• • :: ····
"f .·.
;._. ı >
,__- r . · •.• ·_· .·
ı··
·ı
~
'
-
.. ANON11f
•
-
ŞTI
IBA .K1Wi'A SA~AYH '.tET:cı:::.A. Ş,
ORG SAN. KP.Fl:J!ıW\Nl.ILAR 'C.· NO;
·· 257305~/'.3.0
s:mcA~
_
ANKA,'!A
lJAlAN KIMYA EJULA .$,
9~065015 EL~)' .~
:
.-: . . BMSOl<AK
· --••· i .•...~
ISTANBUL
-·.
i!EUJES! MEVKII.KEHAlfl-~SAYGUJ
-•• KOtllı.LP.AM ·. -_· -"- IZMIR
~
'~E9GS0Jt:j.6
-••
; .
KlMYıA~SAN
lJLUCJlı.K
•. -
l
-
AKDENiZ
'~'.2l0tl5G682
:----·=KE/>lt\RAlTI -··
Nu~B
Ş~KIR S~N. ~E
.. :. __
-.·.· . . IZiiliR
.
LEKTROtFJK
Tl CA. S ,
=:··
~ ~
~9K ;r;U~!..L.~ C. KI...:ı-o\1 ET,. ~M. N NO. 9 ll , 4~
:.........
.
·
.
_
..
J<.A.ı.'A.J2Y .·... _ .
·- ... sTANBUL _.. · .
6159G44tH'9:• MtRtEDES~BENZ JURK- Am:JNlM•S:lRKHI ··
TOZKCPA!V\N :Bt!R~til!LL CESME S. 'M; 2
ZIYT1tH3U~HlL
ISTAtiSUl
.
lF~"'13~"'-1:•
Tı::-<.:t r:n 7r( ~rf't;ii.JliJ't.
'~"'-"''"l' &,r.,,:ı,
,.,.,~ ~•":'lo!'1>:-~C.
-&'-J ·ı;r TT·F·
~$'!':!U,.
-t;il:~_il;ı.,.. -_ Oi!="~"A
~-"'~r.~r-ııı-<.--J...b..!;h
c-\...
. . . . . <. HECl!Sl ıiEBlJSAN C ..lı.ilANTIK AAN :K.
33
:c
'•
c
. ·gEVOGlU.
.
ISTANBUL
~'
(S!
'--
~
1
.::)-:ı
-:::··--1
--
-z:t...-~~~---
-
--
t'fla·-~
e<.ı::ş,
<.-'~:-:
cı:::
Cı....
:ı;;Aizı
rlı:.o.uT
mme-·-
J-~O:;n:;-ş,ı.~uı::r
·'*iıı--~~;~~-,~
3f cı;i
t~u;.ı
i'"IEAAElİ
·-~~-~~~;.:,.,-
d
---------------=----------------------=~------------~----------------------~~
1
.;::.:_:•
.::;;:ı
\>
{_l):
-_- DTH .-BİN-·! TURKLST
.29.HARr2t)91~14:0l
........
- ... -. . .
•iJu~e::
.... ULKE- fiPJ~A LISTESI'
----------
--
ı
ı
Mİ.KT~R-1
!
·::-:::}?:.':~}:>•/ :,>=••::::~:::
;:.;
NİKT.i\R-2
DOL~tı
1
-----~-------~----------~------------~-----~--------
\
..
§ğ~~l~ ill.PRAK rurfi~~~\'E _:~ic ~A.ş.
913G0284!i
-:.:-.-·
ANKAPA ASFAlT! UlUCAK.YOLU N0:1S4
K~ PASA:•::: ·_.-:~-- < /::·. •IZNI B-··.-. :::;:.. ··;_. •--··- -··
_
23. KM. - . ANK.4RA
}';(:;>:::.:.:33.3nGS&ô3T:;•:fMEK~ElEKUR!K- -EHDUSTiUSI:Jı.;..Ş~·
-
·- - - --- ·- -
-- ESENBOGA
'fı:)lU
lUSUK
•
-~=·;:::'r~;:;M:'·~:..-~f:,~~~m11~ir:'·rd~~M~i~~ai~~gşt~~iA~-~;1'~-)_·:.~··:_·.~•:··-.·
Sl70041354 MERKO GlDA SANA~İ VETİC.A~S .
. : : .... :
.- . -=- TAKSIM INONU C. NO~ 73 il . ~.
-·- .: _ _· __ :: .:·· BEYOGUL _ _-·_ :: _,
!STANBUl _-- •.
__
· 103095 8015 DIMCN TURK -TUTUri A •S " -- - - · - ·. -·-ATATURK ~RG.SAN~BOt:lC003 SCKAK NO: 4
. _ _ ____ KARSIY.AKA _ .
I ZMIR ... _ . __
_
7870-938642 •>-SUTt.KS !liS T!CAI1ET AS. - : --:
=
-- ··•: :_, --.·.- . . •
' . : IJRG~SAILB.OLG. HASEYA !i l.K:!Srn NC!2l4
8670S96J~-~
K.CEKMECE
!STANBUL
TıJ~CSA~
_
_
SALÇA KOOSERVE t;r~a SAIUtYI VE HCARET A.Ş.
- .• 17 EYLUL M. AU.TliRK C. NO.dH/2 -.·.-.. -.
. _ ., .. :: ;SANOHlMA ·• • ·· .• __ BALIKESIR • c -_-_.
. .... ·_ . _ .
20049223 HESF!BEL FIBER OPTIKElEKlROI'HK S.M.f. VE TlC.A.Ş.
..
_
HACilAR YOLU 8.KM.
__
.
..-... -· .-..... .... . :•:•·"-- --.-- _ --· :• _-- - -.• _ _KAYSERI_ : -. -. --- .flfJ800:452Q1l:t :AlSTOtLELEKTRIK:
... -. < EtHl"UST-.~HI
A.. S. -.
. . ·- -- -.
-· .
.
·.--
-
-
~
__
· • , , 734f)02584tı RM4 D!S TİCARET AS.
--.. _-_ - - · _·/}\)·:·~-;::; ,:;·::'// '/liA"!ilETJEPE.BUYOKDER:g t ..J.l~l!lriH]t •. - -,:_. _
z
~ ı• , , -~~~:~=~~~ ,!~~~~~_:R~~:~~~n~:~~x~ :Hur~ LK
c:::ı
•.,:c,.,.- .•.-•.,.•,..,, •. ,,,.....-.:·=--::_.-------.--..-· ·-··-·=B. PAŞA -_ ·.• --- -•. --- -•' - .•.ISTANBUL-- ·_ • --
:.:>•\=•':'::{c:6H9&ll9e2:=::MESA. :ntALAl SANAYl.lfE·
~ANf(..AYA
ANKAYA
BO, 13
TICAtiET""'A~S~
ABIDIN OAVER S. M0:12 /A"
•
AMKARA
__ . _: 3960661Q73 ;· O~OY~Aıt.pi.~TIKLEgi J;.A.S •. _
C•'")
:.
·:
•
.
. • .MA::ıi.AK 8UY!JKDERE ı, • • l...,:41
:.:
- --- S ISLI - .
- .. !ST AN' BUl
~
.. __ 7_8300~4852 __ SUNEL "TICARET 1URK1~.~> _
,.._. _....."- ._..,. -: _: =-=-·-=•· • . -- -·. :, Pil'IARBAŞl .PltlA.R C. :NO .89 •. s .:,:;•}=::;= :: :•' ::::··::::-. ' >• ::_BO.RNOV.I\ -_- _-.- . - . -. ·:· - IZMI.R
~ .- ·- ··-· 8QlGEI41133 · ABB -ELEKTRIK SAMAi'l A.S.
~
~
z ·..--·- .••.·--_ ---...- ·
-.-.,- -:-·_ :-=::
ı
ESE~TEPE
. . - •• -.
Ci)- ___ :;:-:···- .. -:.:_ .·" ··:-·- -··--
M. MILANGAZ
KARTAl
.. ..-- ::
. . . ---·-- .... - __ .__ -_.::·----
C~ N0:52
.. :. -. . • ISTAi'fBUL-.. - ·----:··:::_-·: ·-··.
.
~--
- :--: -..
.
. ·•· ....·
--
t-ll.is1qAAUG! ~İLGI i~LE*'l 1-IEJö<Hf
&ı
D....
..
~~~~----~'Ç".~:~___...,.,~~-----~ ~
;~ !_:,·~-
•·"',:: .- ._
..
ı
\
·: 701
.. 8163047454 .l]~~~,~~~~ t~l~~nl, 2tfÜ1 C~TAKLIGI
•
•
S.IIJ1StJN
38lOG7l2-89 , ETI HOLDING JL S.
~ SIHHIYE tiM U .S., Nfı ~2 l3K =.
.
·•i
1 -
.
DOLAR RUYUKUJGU SIR.ASmDA ILK lDU FIHMA
. }'!,ltLEZYA
~vrR6İ=t~=:=FtRMA~tiNvA~r;~====~=:
.
SAYF};.!
İHRACAT 206S {OCAK - ARAliK) tıÖtiaiİ-
•- ·
~--~-~--~~~~:,....-,~--~-~- ·-~.....---.-~-----~- -~------
..-· __ ..
···..·--~
~--~-·----~~.----~~=-~!
·7J
DnL SİM .:; TURKLST.
29 HART :20(11 ~ ]4 ~ 03 ·
~
_.
İHR!lf..i\T 2000 (o:~X - .f!.RALl;{} DÖNEMi
DCıL!!.R
2
. . ULKE- FI Rr!ı=.. USTfSI
B!JYlJKl0'GtJ SIRASINDA I U( 100
\
i
HALEZYA
1
• ISTANS\.J1...
AH.:S TVGLA
~,Afıı\H!
A
E~ iJl~lüRJt ;~$F.~.tT1 HO~
~JSTMBUL
TIC:"~5?H
01$
jO
A.S"
M,.l'l:
:PO"''RAZ. SEROEMLER
ISTAtıSIR
SAN~YU VE
~
ı.•<·:·:·~-
t
ı
.. · .
•···
···>··::·
j
ı
i
i
ı·
q;r
~ı .../:
::
,......
.WÇOR!>~A KOpil,..~.EZJ S~~~~P·n~.A
~S,
2 NO~ ~, ..5,ı6 ···
.
. .. ISTANBUL -
R.J,1REYNGLOS
TUTU~
,.,._
1 · V "1'
.\,.
'~"')
·.r.:OJ<.,.,•Kd~!
ı:ı
l
1
r·'-
~
.· ·.. .· .. .
.. - ·-·
--~
831HI027!&14
Oı~.RUSSADE
EMHıı:mı.ı
GU!lEY
'f166fi~Ot1195
flSf/00$3991
J
~
n~
~LS
~rı
~~~AgEı.LıD.~ .•.
~C;
. IS r~N:il!J!
5, !Gti.Ri:\DErHZ IS HANI
,
SAr~iU'J
DE~UZLI YCUJ
.
\tl TlCARET
,
!StETNHE:~I
~
A
U:Zt:!U
.. , M/U~,ll
.
.
TEKEL YAP'i:lJ\K TUTUN lSltn1ElERI ilE TlCARH
4 E'fL!Jt 1~. TOP SAHASL KAR.ŞI$1
·.··· ..· .. .. . ... . . KU tP..
?81SG22S4~2l
SAN .ll... S
• - , ·""'!
l •
SK.F- ...,.J)K
f~\.ı,l.:c
.I.STANB!JL
_
"'"·•"
o .,. ~. · ~ rT
tı-
YDL!J.ı>.,"'"~
r.r-
•<:··.·.··.··.····••·
L1..EliE!'fT
;· · ,..
·· •AKSA.GLOBA~
'
r
u~40S30B49
...... :. ..
Sff'!f.~ER
TLHUN
,
M~N'l:SA
IHAACıd'.T
· .•
SAl>LTIC
.
-
~~!JE:SSESESI
..,.
..;ı.
CIGU lGIClOO SK. N0:-3 .
.lCYAK.A .
. , . !ZMIR
< .Jj,~IJtfi:EL r:.E~AJUN SAN .A; ~.
C.. N0;~~2
~~r~~o~ H~Lr~LI
KACUKCEK4ECE
A.TAÇ INŞAJ\T VE
ISTANBUL
.
S.ılıN.AŞ •
3350BQ3193 F.~TES ELEKT CİH
.....· .·............. ?tR PA ISr~EP.KEZI
::: <- ··. ::: :
71SOSZ:Mti2
•.::··..J
':-:.J::_:ı
H:. ;u rA ı, ı.ı-~A. .u ı.. v 4. KUül~ETRE
. ı:'l.lEVEI\!r
7343015493
ı
.
TIC?I;.(ET
> >' :SP.BA!'ılC! Cı:.N ı ER KU h
>:
1
z=t
•517tUl535ti4
•· ···
··ol:iJI~EYllJ:I,Iiii
. .•..•.
SILV;:.JL SAN~A. S.
:CE\11ZU TU &AY~ YıJ!.1.Uıl0:75
~~~TAL
•
ISTANBUl
VElJOK TEKSTIL SANAYI VE TICARET"
{:<Ors:nı CEMTER !S·~·lfRKEZ'I
TOP~J\PI
.. ,
ISTMBijt
NOıtti\ GIM lJ,'WfıH.ERl ı:HS TIC lTD
SAIR ESRH BUL, m;ı ~ 55"
C,rl,~tKAYilı . •...
•··. . Lmi R
(;.SUYU
632007e789
..,---.
e:;:;
11
KCJMAS GIDA TURIZ'-l TAS .lNS, Tft.RH1
HRHI l M;SVKH tEZP,EVARK flO:: 1
· MERSIN
.
IÇEL
~
cc:
-=
~!Ş Th:A;r.;:T
;r
""""""-~----,-,-.....~-~-.-
"'JS1E'Şıl.RI.ICI
!!İW1
lŞH.i'i
\
~
M~AAE2İ
liOL!iR.
---·
~---·----~-~·----
·-~---------~---~~~---"~--~-~---~~~~-~
,_..,
C5:l
İHPJ\CAT 2BCO (OCAK - ?lAALif{ı UÖNE14İ
,;_/ ,'
["JOL?\R
1
~·
... lJU:E:~rR~~Jl. US1'ES(
.
1 LK 100 FlR~l,l\
ı
BlJYU~LUı?ıU SIRiıS.HıDA
:·nn
==~=~-=.:;;,~:;-.
VERGİ !ıW
;;:-:
--------~-
~"'"':!;~":~_::_~:=;-:!!~~ .::::;:-:::=~--::-':;;::~ ~::;:_:::::~'
::·
f"'n~RA UrHrtı.NI
).l
"~
-~B----~-~--~~~--~-------~-~~·--~
. }36Gtıl6448. -SO.iSrRL~J~ FH!DIK
=p;/l\tı-1"·QP! ;,ı
.
· --
. 5230051387 _
(.:_ı:ıiJEMll~.
.
~
U t
~nviazoo
Hr=tDOEtlUlC SAf'>l 'JS.
. J~~CUYlJUI.l KOYU ~~NQ~HJ t1E:','GI
.- .·.·..
~-YER
"'iSLDEN
DG~AP
"""' -~ = ~' ,,....... '-"'"""""'-- """'-= .,..",. __,""' ...
İl·l~:,;ı,.T
~E'a'TVf':
·'"
"'~
ı
_ ·.·.
. .
KIMVA
TURK
?tA.Ztı
..
.
f.l'E~lZU
~
SAHLTD.~T[.
BNERK .19 M.rYIS C.
14 ~~~···vr:
. T~J···-~.h14c-a;;;
·_.~Hı-ıL ..-~'">r.., ~d~HI~
.ı
~7,4.~ ~-~-'- --iii-Mı.ı.ı.e;M- IR~ . . . .
~- -..ffill<ll..,l!..;.~..!. .::ı~-~~4> ~-;;J-
f'1
PlAZJ\ J SJ.UGRKE!'EBIR
u·-srr,;,.~
. ~ JS.TANB!!IL
1
lı': , · -~
.
~·
:r
· ·· "Uw.~
• ,m ..TM,. ,-T
• .........· .... ·· .
ıtL;.t'J€1...-4'9'82>.. ~-~~~ I~ .. JI.i.
,, . L
.. . . ~~F .tııt. SUiJ~Mr TlıRC.~NP,I!,K 1SJ1ERlCEZl
- CIYREHEPE
.,
IST,l;.Nillt
.
_
'7SOEI52711 ;nıt.ı!.!H! rn,~ HC~;;:p~nıp:rp Ş,:HtKHl
. . . . . ..
it-t.U,IJ~tU
· )ıBJfA. TJC.!>ıt~KEZ!
. .
.~
.:. i'JU.;:6J.
. \J.F.ANHE
. .. .. YSlAtJS~L
,..,~ı:ı ... ~ıı:• 4
.9\.!·!EK:s TAR:IN ı..Nu.ı1r ı:ırs n::
.urnwJ iL Tf s5ı. t M _~ ~.\:! :: 1
__
--_-
8380M52n
__ -
TE-.'!PO
- ~ - -L1t ~ l
ı:lTvi'HJTIV !~ '~TDI~
tıl)tıN~AŞA
sA~~
_
T'i:C. SAi'U... Hl
LlZlHJ.CAUR C. ı.lüı:;.:n
n.
IST.(IlıiB!L
.
~"'l.;lJEKS MARH~RA fE~STILSVHl.YI VE
F ~ZI CAl<WIK C, tl,ı.1UCIOG:L~J ISH.ı'IN!
K; )Il(OY
"5120072558
o
.
. . .·.
SUliSA . .· .
.
C·,SAKIR MERMElHNS.llC.LTD.STI~
H J'iOIBJHlA 2. S. GUt . 2 APT ımı~ 11
. .:
.
...
..........·.. .. . . . .. DTYARBAlH~ ··
.•><,:
,..,.,,..,.i.<\t>'l..,.2"'·1:
-.:S'
i":"~> i: ·4·"1' "'--~· i"ıri-"'""'
.. ,-,/-, "r "'' V,... "'I-~
" ~
.. :J-~;::fQ~..ı....J
~ -:·_·:~.. ~rl·~,.-~*-Uı.!;;:_ı. ,1rl\ıt'...J..ı.~~---~ ~:~~;,...:r~fiii_;!:C. T _:6~.Y"\'"~~: rtı
tıA;iR:.rT:::J\~ ~l. PR·::)r \,Hl'RlLt.~o lARCAN S. r~\..:1.,_ /14
&,!!,'i"RC:ffiPE
.
. [STP.NB!H.
.
08506821.&2 A.'!I:RLER TE~STIL TIC..D.RH D'O.SH.
•• .... · ~a ~ı~ \Vf' Ii ı'\., vr~vı rı:;-ıı ~''~~hri "·E~ i' !:ı:} (.'lf ~\l" ,,;>.-ı-.
-.-~·: __ .J;_F-)l'~srı.~,. ~:ı-.~rN----~_-JJt'..:ı...ı-·sv ~ -Jrı:nt.:rıc..ı;.. ~ ı. . . . L,.,..ı-r~ ~~~,._ ,\'iv ~-v.J..r
.· H.Li'HHH!
- - .. ISTA~BU!..
DJ':~
2979071936
:=
>-<
CD
~·
9226337261 ~~"~JM "Jf!~~~ 0 l;IIWM~ElU J:l-lR~,Iif SAN .A.Ş.
ı:= • •• .·.· ..·..·. ·.· ·.... ·.. ··.· . · .· ... · ·• .. &l~Zf SUL t.~ ,51 15 ·"
= ... •• 72iaaisi9i ~~ijİ~ YEDEK MR lqg 115At~ TİC
LTD şTi
DS'I:l·l S.i\N SIT 41 A SOKAK M:ı:ll
Y. ~ 'ı,h
.· ·. 761EJQ5{:1135l SEJP'Jl
JC ~L~r:Jt JIAH,
..
1301008626 3
~~
es;; .·•·•· .. ·.·... .
1
~
'i · ·
..
REKUlı}iC:J: LIK
.. .
.
·.·.··291SOtı811!i
MB.:::;rr~
Jttn(ti.PJl.
S.i=<KiiJl!~
11 C. ilE Stı.N. l TO,
CAD, Tl:H.ATLI NO:
ıra.
_.
.lL i • G. S ,;'\NAJ:ıü UJ TE!&STll Gri m SAN • \!El), S •
Y, !ııi.LüVA; YOllU SUHI1~ IS~. B· B., 1454 NO ~55
TİCA.Ş"
... ıJ~NGAZl
.. · • ·...••... J3URS.!\ ·. ••. · ...
• .·
DtiiKS GHlA :S/~rUWL~YlE OIS TIC.A;S;
SAMYI ~~!'i~ ESl<I E!'U'ViJKDERt C,UL Nı11~25
KP..idnJ.J{~E
.ISTAi>ıBUL
.,.;....;.,_,;_~-------.;...,----...---~~---...:.:.~.
.
--~~..-..;..
-.:,__
$~'(~ --=·,,-
-ı...it~\~
',..:_ ;;;::::::~,
~~~~.;...'""';_,---..;-.ı
.,(./)
ÜlKE -•: -iöi-
.. _.
tilKE-FlR~tA
4840028589
--
--
-
~10085236,
LISTESI
.
DOlAR BlJYUKUJGU SIRASINDA I LK 109 FIRMA
t1
1-~ALEZYA
--vr'R6r'No"'~=F-!~'"utlvANİ======"':"'--~------··
l
l\Yt:A+--:
S"·
... "' . -- ~,_-. :=-. -----_--=l--
İHRACAT 2600 {OCJ\.K - ARALIK) DÖ!.JEid
OTM; SİM : TURKLST _ - :
~9 _MA_:n •-- 2QGlı 14: 63 __ -- -_- -
.,-
fÜKTAR-1
lÜKTAR-Z
OCLA.R
·-----~---~----~-------~~-~---~--~---A--------~-----
• _-AS
DEVLET YOLU UZERI NC:l
SliLlANHISA!L .
AYDIN
JANT -SA __-___ ..
•
ETKP. TAR:l:?-1 l'RtHilERI GIOA SAN.VE D!S TIC •.U.• S.
·: _______ ::.165:SOKAKK0;13/. _
•
•
<:_o-•=•---.=-----:.=->•-lSlKKENI.--c.--=----•---__--. lZMIR. _- ;_ -:--.=-_--:--: _- •
009GS34658 AStılAS AGIR SAt~AYI HA.LZ.IHAL VE T!C •.A.• Ş.
6~lt~~a~t~İ~t~iz~--·-Gt~;-•-~ir{tv(--ric-~r:.-~ş_
,:'jı~·~[i~~·~::•;->==tı:lö~ii~~~=ttMft~~Xİtn~;~!i~
------ ------ - -- MROZLUHAN-M. SENYURT S. N0:6 - ------ --- --- - -- --- _- --- --•
•
--·---:--:;·-: -:=,·:>---•=-=.- ~ ~409~89
. . ;l;i'--·=-·===KUSEL5UKLU
- ' , I• lKONYA
Kl ALIK-:-TEKS
;ıJii.NPtYl J'"E JI -CARE ı A. ~ •
~
~
'T"-
___ ... ~
•
-
:\:{=;~){\}\:'::;})}:~~S)_::=_(:j{~~EG~lZ:E. :~~-~~E~·~·lu~l--/ :f: :- :_=>·~
9~8~610293
'"'-
= ...
YAKAR.TEKSTil SANAYIVETICARET LTD.$TI.
1
DENIZ MAH:. CEBECI tA D. NO: 173/2 ·.. - ·: . ··
. : =::;:. •--=' '=•: K.
G~O.PAS~
~ - =-ISTANBUL -... ·...· .···
··9180061145 ='ZnlAS.1INCIR VE r4AK!NA SANAYI TICA-RET A~S~
:,· :
1.. _
....
: ,_ .:>
. . . . . ..
,
_c·
URGA~IZE
·.·.·.··1
SAN.BOL. MUSTAFA KARAER C. N0:11
NAI.HYE
BURSA .
DjS -TI"C.b.RET lTD.ŞTl.
K.BAt!Kli M~ KARADEMIZ S. NOü4
_ ... DEMIRTA
=_-,::·: _ :\ n·lOEl76949:{P!Rit
--.-.-
- · · ··
• ··
f
OSMANGAZI .. ..
B-URSA
.
_
-=-==·
·
·
4i70t;ı_53P94__ IS_;K TARIM URUN SA~ IÇ VE,Dl:S Tl~ .. LTD ŞTI .·· :·
_=. -: ::: __ _:=:_=.. ==:: <''-- GA....I. •nı. G.~1~ K. BUlr~Rt 39~: Sıt NO .1/l·. .. . .. - ·
•:·/:.1
ı· -=-~=··so6öaiôs9a -,~~l~ -m~LıcrLixsl~~€ ·ric~A.s;
\
KERESTEtllER SlTES! FATIH CADDE NO:lS
\ =X.~ - ~- - --=:_:~J2a~7:~r~2f-:i§lf~YÔtOA~~~&~:r :::~~ =;;Ö tJJ·OiEaf
:
UJLEBURGAZ
KfRKLARUI
':-::-,,-,-.. -,,.,J~OOG12jJ:r-,.:EKOM .. EtZACIBAŞ! -DIS TICARETA.S. , . - :: :\f\;);?\t,:::=·\>'/:k•-)~-a~I~~D~RE C;_<NO!lUt:NBUL • ·= ~ : ····-· •...
Cf'
&::70915035 AKIN TEKSTİL A. S. .
~ /:?/ P~t< :-;=::x::o::-:==•·==>\;i!~~~HEYE~t·· E:fE": DJ st2h~u~o: 49 ·= -•. ~·.··.............. • ·•· :·. ·:····
-·-·--=----.---..-- n_,.4°"'3
... 1~-n.-----"E'"A'TE-v~"O~Eu~
ı-ıK
gv "'-.J.:ıı-:::::-_:_y
r . ) ~---·u=
~ I'J~b
--~==·-=:.---:::=-_:_::.:~-:;,-~
--::ı-'~'::
CD
~
PASACAYIRI
KU~· UKKOY
~€SECI
~
ISTANBUL
.
•
:_<:'"'!"}:'"
. ·D 7
-- 1
. .,..,.
r-- .. ....,
. _ .• )I€3GB15423-:HI-AR
·~KSTIL .A ... ARlA,\iA. lJE u.CARı:ı .u.• ~.
'"::•_:(:·'=\: .. ···-==•:-_:;:\UN~N\NLI.rt.Ç.LS-lOK 1338. •..
. EfUNONl!
•
.
ISTANBUL
----·::-.-:·::·-·=---~~~---
•-
KUu"'S
A-.....:,• ..-- ·
I'Jl't -= S_A••
•• :ıı·vE-- TIC -....
t. N01165
3960G5t353 GLOB DIS TIC.lTD.STI
: :jc(·-~::·?~~ci~iai~~-:-~f~~~tlıE_ M. f-~?T~Y§Jfu~~~-~E:~/~413 -A~f·: OSMA~:
~
1
__
E.SULTAN M.:MliUNtER DER.MEVKI E.6 YANYOL NO:BIL
...·· .• _...•. SANMWIRA · •-- .·•··
ISTANBUL.
~:-::~ :\/ :-::\~(~-=:=-~- ~ :::::.:=: :_~_-~::->. ::::::::::-: :- __ . . .. -.- -- ---:. :·:::-_:-- -.· .-.· .. ·-.-.. ·.
:=--
ı:_.(Yı
cı:::
CL
~-~~_--,;.-~----~-·--•~-,--,~~:-- ---~---~·-----.o-~----~~~c-r-,--~--- -~--~--
-~--~n·~~-~-~~-
..-------·---,·-~--
c··-....ı
..
------------------------------~----~--~=~~~--------------------------------
· ı:mL Bİ~L ~
.. .
r.nı.;:r..:HR1·iA
LISTESI
DQlA'R BUYUKLUGlJ SIP.L\S!NOA. ILK JltE!'O
ÜLKE
--
--~~-~---
--·
.
-·-~- ~---
~--~~----~=~--
~ ·~~
MİK"TAR-1
"'
------~~--~------~=--~------~~-------------~·--~----~
5$8(WJ2a58
~
ı
~
12:02:/2.5. NO::U /ll .
1'
i
.. . .
.
4~L~VENT ... . . . ,IŞ~A~BUl
i. ·.•. . . .4780~6l~tı.6 .•• J~T~R :,A~F~lV:~V~ ı, I t.P,. ·c? , .. .
t.
: < ··
t
1
'K., YAKA '
FERİDlYE
KOçATEPE MK
i
,
•.· ·...·
. IZMlR
147f:i05ı:l2S7
8Ji.SKAN GIDA SMAVI !JE PAZARl.MtA A. S,
ERlKliMAfl
,
~
~1ERKEZ . •
'il! iU:Sm~ . .
1440859947: !lAŞAK ZIRAAT DIS THTrtLSH.
1
ı
. ~ .ı.ll01:0 .....OKAK l\lO. ~2"
. ...
.
. B~OGUJ
·r
·. ,•.
··ın"'nn':l<!"''f.l.?.
- ~!)ı.;,:ı;,:ıı.-.Ji::r~i/~-:_:~"'"
·.·
CD."N0:51
rsnr:tn.J:..
H""
.. ..
_ı::,~,:}
,ı;:
S!SU
~""'"'
ISTA\N3UL
. . . . ... ·. ...... .. K. """-Kl',ı:. CE
>09:19062432
.lt5TR:A GIDA
ll-
,
•
_
SıUM.YJ! \l'ETIC.Uı:L
•
STL
AYDINEYLER M. G.M.K. BUL. NO!l
_ _ ICEL ....
Yf~ISEHii
TEKSTIL SıJ..Nfltl'lC!LtiUlHS
.nc.A.
Vt!.LIKO~lAGI C, ~'ALIKOMA-GI Plti.ZA
i'JJSAN!AS:I
.. ..l:STA~BUL
:)
-
(__,;._)
ıs;,ı
ı
lH1;K~3/00.
.
...
,
SEZGltH.ER .. GIDA SA~lAH VE T'l:C.A. S,
. EVREN M. GULBAJ-IAR C. YOL S. NO: H
INıJNU
ı.
ı.....r-::-,
'ft<Bl!Ji':::
M!AMLAR TARIM URUN.TJC.VE SAN.!!. .
..,..;;
=
~
:;;. ,iu: .. 4 /B
NlGA.Iiı
...·.. ·· ..·.
-
~
~
.. ijJ;n.LUk.X~~.!l..j,..ıv~_!.~frı~f\i-tri1.~-~ ...
.,..A:I:R
..
ı,SMJUıl~h:,Y
ARPıA i-U::r.sUCAi SAN. VH:U::. LTD .sn,
ıı;:AN · EtıLG ı S S ~~-l}l~,..
ıo~!(SAN
KOOP'?B
~~y:ıı"'
g l<Hl• '?3 "'~
.-·-:->==-:-:-::-:-~::-:-> uı:ra~~ı-:ı_rre."'-•.,..
tl"'
~""-"' __ .;:ıR
:-.L: ]'_.,_-·,!,),.,~!b.·· .t~B
B7981120G.5
.
.,
.
T"v~TIL. •ıı::ııJ·•ı• ,-,.-~,."'
159iDBıll441
..... ··· ··.· .
<
• ••
< .•
i!67Gtı6791B
N. 337
~fERSIN
~SQKAK.ND;27.
.
!ÇEL
GU!'JESU/MGClLAR: ISTANBUL
.
l:SIK~IC. llE 0!$ T:ı:Cf\.RET <LT!L$1L
MURAT f1H K.!SLA CD I.ŞKENT G BLK ND·: 36 /A
BAYAAf·1PASA , .
t;;.HNI:li.ll.
· AT•~• AD
nr~
TTrAD~T
JTR
~T~
of:idTihtı:s ~A-~, Hti5f','H~·,f l. "EılLsü rn SAHİN H
L.OrRi ~ . .
lST.ımBUL .
. "
0740865325 ARI KaDEN'CILIK KIRTASIYE IN~ .. TIC"
A.LIEfHRI
C. ··.· ORYH
ZEI~IN NO:
..•....
·. . . ··.····.
·.. . 19
DI 'I Af'L
ARBAKIR
,qT'i.JiJHlK
HAU:C!l~K
i
!
!
ıı
""
~O~G21
~·.
DOLA"'<
1
c
ı:it.VH$.1>.,
KOSELLER GUA SAN.A'fl\.IE l'lCARH A.$.
1
j
ı
ı
L . ·.· . . ..
. . ··.·. YENFEilHL : . . . IZMI'R . . ..· . ····
ı .............
·.····• :3J30a:8~23G:
EM.ES.;;;ı_ HHALA_T. :.ı:.!JR4:CJI.Tf.l1JNESSİ
ltİ!(
.
. .
.......... ,ll.K!\SYA S.
, . . ..
.
,
~
~
..
1'\J~GlJlLU
1
~,
68!lfli:P53fı5L ÖZER m::r.4L S.4N .tt. S..
lLSUYU C. NO: 19 '.
T.C:P·KAP!
. -~
IS1t.f,~HHJ L
.
64701JltJc238 ORKll. TARW URU~l SAN TIC LTD STI
TARIN URUNLER! CARSISl YANI
l
FlRPıA
SAYFA~
i
-·___ F-it;,~:~-uNvJ\~i------------
~-----~---
•ı·.
·
NıUEZYA
: 7Sl
-vE:Fi~i-wô
ı
ÜIAACAT 290t) (0\:P.K - .l1RAUK) ;}DNEHİ
TU RKLST
29 MART 20S.1,la :l:B
<.f:.:·
~"'~
SAN. VE TIC.Il.S,
~~g~g ~~ti~aiz~Azl~i~r:~fT. ıw:n
/5
r::1~
TI:t:ilıREr
-;-=·--·---='''--'~"'-':-"'~~~~•!":,
RU:sac;,~..ırı~~I
.,, __
,
,~
5;ltci
!~L~fi
lii~Ezf
. .-.~- ---r~----::-~~,--_-,~· ,--,--o-_~,-_~~=··--,-•-.ı
--r~Jo-,-.,~--=-~"-~~~--;~-:-:--'-~-
--
DTP BİC.k• ·nı'{Kl>::f
,---<
29 :.iıl.in 2ö~ü,
14:83
.
İHRACAT 2\JOO fDCAK - .ll.RAU:Kj OÖN8Ü
__
ULKE~FlRMA
LISTESI"
DOLAR EUYUKUJGLI SJ.;iASINDA I lK 100
: 7!;!1> HALEZYFı -·
"vER6i"P4il"""'"ri~rıA:11N-;~N :,~<:,.,;:,~ ~:0
-S~~YFAf
____ _
.
HP.~~A
Ütl\i
-~----~--~
734flDı5S!99.
-
_ __ _ _ ___ ___
RiEi.SOGLU İPÜK \E. f·lENStH:AT SAN. TİC,; .S,
=1A ':{; L J , SiJi(AK ~~O : 2.
Q RG , SANA!'t ~'O Ui E51
.
_ no.ıu~
ssıcrı.nı:Ss
Jf~ EK~ Ji~R -1
---~-------~-~·---~-n---------~-~~---------~----=---~
-. -_- -- .. ·· .. _..·-·· _
...... -.. ·._.·.
1159\:l83!56B
_
rıacsr: l
s.ı:.w
s~R~~
.
v::n-:: Lro sn.
Q~llC~\ER f;ıUŞH1Hili':l ~#E~p~}ıHt1ETF'.~ŞA S
. ·.--.-.-_- ~ L'> ı ~?H:ıtıl
J~.YDIN TEKST: i Tlit. VEPAZ.t. .S."
llNKAI?.~Nl l.i'LCI .BDK J.262~~l0;*,.,...
: _, . ~ .· ,.,, ·'EMliı!OiıliJ: ·::.<:- ··:: · I:STAl'lBLIL- .. : :.· _.•
,·soo~; 55.35 •' Sf U p,ıı._z_ j\RUMfıç lo E: F.: OlS llt. LTlJ. (!:';"! ~
... - -- .... - ll.LTUr~IZASE uı.zru~U!CSH~A:liZI'l'E s·!'Nutr
-ı:.Ml\\luMU
··r=L"
~
·";.ı,.~' CI"!';ı.i.....~.'ilM'Z N-·"
r._._ :;; i". "
ı...-_ ~ "'
1 ~ 71 1."""
:Pifiı."U ..~--_·,.,..i!
NJJ ...ı..
EVlW
__ _
>47ı:Jtıtı758e6
<AlA.SFUrt. •
ı:=;
·.·. --:-·:·:-· .. -•- - .•
•
-
--
--
9250B02626
.
·
·
- ~ ... .f·l-'.NlSA
ESKAR l<U:i'tA. SOGWUCtH:ni. an~
.. ANJUl!J lU ıtA[ı ~ MC: 9<il ~1 • r. .
KAR§If.ilıl<A
VESı EL IliS
- ---:--
-
_.
~
~
T_
---
.-.•.... _··· L. Uj,_o
-- -_---:
:-.:_ -:-
•
.
1lCAf.ôET ~.ş.
.
.
ANBARLI PETF.DL Gf!SHıOlUr·t TESISLER! YOLU
AVCILAR
=
..
ISTA~Btil
T.itr.JSJı L
••.
,:_
;
. ___. ·
t4ERKH
38300831L96
ı:...:C:
•
.
ORGA!HZE"SAfiAYI fi!OU:l:ESJ EREGLI
1
!--
·::::::::
.
KJSt.:U.JJ;.N
TlC.liP.ET \ı[ S~Nl\Yl A, S.
>l<Ait.A.!{OY KOiHlAHJ 'C .i:IA"HK.ı!!Ul.R HAN NU:2
: BEYOGLU. ISTI'\?U'..tiL >
·. EXSJı..• EX POirr SAl'IP"fi ~MHJ U. ERI SATl S llE iUL ;~ • Ş .
A1 ATtHK tA!L S.l\Btıe.IC! ! Ş HE RKEZ! OOı:tn'OI. i\ NO~ 3
-:" :-:• _:: .•. .- -·:··"' •. -••. ••• •' ''"'"·''- _
..
. _-AOAi'-L~ .
-- · ·.
'"90t.!OS318-65 UC"EM. OTC.SAM.TlC~ lTDST!.
..
MilLH C P!GA!HEKKE S ı!D:-35 lı::
f. ZAJE
.. . ISTANBUL
.
.
9"040912128 UZU:IıiGGUI TAP.IM lii'WN ITH ItlR SAM VE TlC LHI ŞTI
..
<>
BES E!' UJL HA.lılAR fHh91.
.
LO
~j
"!...•.•
_
K\JLU~SAG (lRT ~ ·
m1ER
CAK~'}JıKClU.R '(Ofel.ISU tl0;19 /A
MtRCJı:V _, _·_ .
• J:STAı•mıJL
HISAF:.. ı:JIS TJf:A~ET.. A.$,- ·~
82201321464
-::.c::ı
LAR
EM RAH TEKST H. !JFll~Il ~RI SPN. VE TH: .. LTD, $TL.
3Jil~El86613
=
[ı;)
•Q-~~--~---=-~-~~--
NıJ: 1i{i2{}
lJS~1Jf:ı!\R
I:STAl'!Blll
.
705C03l.i68S ··-·-OZSOY-TıRIM 5Atl~VEJIC.l1U.SH ••
> :• ş:, f E=HLH:!EY BUL • NO :4S /14 ~
..
AtSA~c; C!JıK -. -• ::. . IZr~H!. ·-..
_
1~~~-""2:
lSUNBUL
-:=::--:-€17084211-J_ MERLONI -l:lf11ROOOME5TICI---BEYAZ- tSYA
.
. - .. - - ·_ KORE.SE!:!i-:-l.E~:t 1[1.Jl.-'YZE.KA!A AliJ()GAN
ZIW:I:i:LIKLiYı
ISTJI.NBUL
j
ı