Güçlükler ihracatımıza karşı operasyon gibi

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Güçlükler ihracatımıza karşı
operasyon gibi
Lojistik sektörü temsilcileri, bütün çıkış kapılarında yollarının kesildiği görüşünde.
UND Başkanı Çetin Nuhoğlu, uluslararası taşımacılıkta karşılaşılan engellerin
Türkiye'nin ihracatına karşı tarife dışı engele dönüştüğünü ifade etti
Lojistikçiler, çıkış, gümrük kapısı engellerin Türkiye'nin ihracatına karşı operasyona dönüştüğünü
söyledi. Uluslararası Nakliyeciler Derneği'nin (UND) çizdiği haritaya göre sorunsuz çıkış kapısı
neredeyse yok. 15 gün beklenilen kapılar var. Bir haftalık sefer 40 güne çıkabiliyor. UND Başkanı
Çetin Nuhoğlu, “Açık söylüyorum. Kapıkule’de Bulgaristan’ın engel koyması var” dedi. UND İcra
Kurulu Başkanı Şener, “Kış gelmiş Türkmenistan'a çocuk montu satıyorsunuz, o pazarda rakibiniz
sizi kapıda bekletiyor” diye konuştu.
Kapıkule, Hamzabeyli ve İpsala kapılarında ortalama bekleme süresi 2-3 günü, İran yönlü
Gürbulak ve Esendere’de 5-7 günü, Habur’da 3-4 günü, Sarp ve Türkgözü’nde ortalama bekleme
süresi 1-2 günü buluyor. Irak’ın doğusu ve güneyine gidilemiyor. Suriye kapalı, tampon bölgenin
ötesi yok. Mısır Ro Ro hattı da 22 Nisan itibariyle kapandı. Rusya için Ukrayna yolu kapalı.
Türkmenistan’a bir haftalık yol 40 gün alabiliyor… Lojistik sektörü temsilcileri bu bekletmelerin tek
nedeninin kapasite yetersizliği olmadığı, durumun Türkiye’nin ihracatına karşı tarife dışı engele
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
dönüştüğüne dikkat çekiyor. UND Başkanı Çetin Nuhoğlu, “Kapıkule’de çok açık söylüyorum
Bulgaristan tarafının engel koyması var” dedi. UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, doğudan
batıya, güneyden kuzeye, bütün çıkışlarda sıkıntı yaşandığını, rakip ülkelerin Türkiye’nin
ihracatına karşı tutumlarını, lojistiği yavaşlatarak gerçekleştirdiklerini söyledi. Şener, “Tarif dışı
engeller var. Mesela İran’ın buradan sizi geçirmiyorum demesi tarife dışı engel. Bu, Ortadoğu'ya
dış ticaretini geçirmiyorum demek. İran, Ortadoğu pazarında Türkiye’nin rakibi. Kış gelmiş
Türkmenistan'a çocuk montu satıyorsunuz, İran sizin kapıda bekletiyor. Kendi ürününü satabilir.
Türkiye’nin ihracatla büyüdüğünü görenler engellemeye çalışıyor” dedi.
Şener’in, harita üzerinde işaretlediği kapılar ve sorunlar neredeyse ‘yol kesme’ boyutunda. Cuma
günü çıkan bir araba Bulgaristan'a ancak salı günü geçebiliyor. Türk ihracatı zaman zaman İran'a
15 günde geçemiyor.
“Kapıda engellenen AB’nin malı”
Lojistikte en önemli sorunlardan birinin Kapıkule’de yaşandığına dikkat çeken UND Başkanı Çetin
Nuhoğlu, “Kapıkule’de bugünkü şartlarda günde 1.600 TIR geçebilecekken 700 geçiyor. AB'den
aldığı fonla 8 peron yaptı ama açmıyor. Temmuzda açacaktı. Peronları açmamakla Türkiye’nin
ticaretinin önüne engel koyuyor. Kapıkule’de Bulgaristan çok açık söylüyorum Bulgaristan
tarafının engel koyması var. Burası sadece Türkiye’nin kapısı değildir. AB kapısıdır. Geciktirilen
mallar AB’nindir. AB'yi, Dünya Ticaret Örgütü’nü göreve çağırıyoruz. Türkiye'nin AB'ye ihracatının
yüzde 50'si Türkiye'de yatırım yapmış AB şirketlerinin malı. Bu özellikle Almanya’ya iyi anlatılmalı.
Almanya üç maymunu oynamasın. Çünkü Avrupa’ya ihracatın yüzde 29'unu Türkiye'de yatırım
yapmış Alman firmaları yapıyor” dedi.
“Afganistan’dan geliyoruz sanki…”
UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, “Türkiye'nin AB'ye coğrafi olarak yakın olmasının bir
anlamı yok. Sanki Afganistan bölgesindeniz. Dünyada ticaretin daralıyor. Bizim ihracatta lojistik
problemleri nedeniyle de azalma var. Batı kapılarında bizi tarife dışı uygulamalarla engelliyorlar.
Avusturya’da, Slovenya’da vs. Suriye'ye 100 bin taşımamız sorun oldu. 40 bin transit geçişimiz
sorun oldu. Mısır üzerinden gittik 40 bin, 6-7 bine indi. Mısır buna da izin vermedi. Türki
cumhuriyetlere gidiyoruz. 8-9 milyar dolarlık ihracat potansiyeli var. İran üzerine yüklenmişiz bu
kadar. İran'ın kendi öncelikleri, kapılardan önce İran araçlarının geçmesi gibi kurallar var. Türk
ihracatı İran'a 15 günde geçemez halde. Hazar'ı açmaya çalışıyoruz, altyapı sorunları var. Orta
Asya'ya için yeni yollar arıyoruz. Devlet de peşimizde. Hazar’da gemilerin sayısını artırdık, indirim
yaptırmaya çalışıyoruz. Ukrayna ile Rusya savaşı o bölgeye yönelik taşımalarda büyük sıkıntı
yarattı. Rusya'ya Ukrayna üzerinden gidiyorduk. Şimdi bu istenmiyor. Yeni yol arayışındayız.
Ukrayna'ya gemicilik şirketleri çalışamıyor. Böyle bakınca bizim bütün çıkışlarımızda bölgesel,
uluslararası krizler var” diye konuştu.
“Lojistiğin müsteşarlığı kurulmalı”
UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, lojistik için bir müsteşarlık kurulmasını önerdi. Şener şöyle
konuştu: “Türkiye'de dış ticaretiyle Ekonomi Bakanlığı ilgileniyor. Ulaştırma Bakanlığı geçiş
izinleriyle ilgileniyor. Gümrük Bakanlığı kapı kontrolleri ile ilgileniyor. Biz diyoruz madem bu ülke
dış ticaretle kalkınıyor, öyleyse Başbakanlığa bağlı dış ticaret lojistiği müsteşarlığı gibi bir kurum
olmalı. Çünkü taşıma yollarınız yoksa ticaret mümkün değil. Bütün kurumlar üzerinde inisiyatif
kullanabilecek bir otoriteye ihtiyaç var. Nasıl dış ticaret müsteşarlığı var, dış ticaretin lojistiği de
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
düşünülmeli. Dış ticaret lojistiği müsteşarlığı kurulmalı ve direkt Başbakanlığa bağlı olmalı. Çetin
Nuhoğlu da bu görüşü destekliyor."
Lojistikçiler, Gümrük Birliği müzakeresinden kota sorununa çözüm bekliyor
Ekonomi Bakanlığı, AB makamlarıyla, Gümrük Birliği’nin yeniden müzakere edilmesi konusunda
anlayış birliğine vardı. Konu uzun zamandır Türkiye’nin gündemindeydi. Önümüzdeki süreçte
sektörlerin gümrük birliğinde aleyhine işleyen konular tek tek belirlenecek. Lojistik sektörü de
anlaşmaya uymayan uygulamaların gündeme getirilmesini istiyor. UND Başkanı Çetin
Nuhoğlu’nun değerlendirmesi şöyle:“4 maddelik bir talep var. En önemli konu şuydu; ‘Karayolu
taşımacılığında kotalar kalkmalı.’ Diğer maddelerde iyileştirilmeli, tartışılmalı, çözüm bulunmalı
şeklindeyken ‘karayolları kotaları kalkmalı’ diye çok somut bir şey verildi. Bence o 4 maddenin
içerisinde şu anda en kısa sürede Türk tavrının netleştiği çok net bir alan var; kotalar! Bu zaten
senelerdir haksız bir uygulamaydı. O nedenle çok kısa sürede kalması lazım. Dünya Bankası
raporunda da kotaların malların serbest dolaşımını etkilediği yazıyor. O açıdan çok önemli
bundan sonra çok net karar alınabilir. Bunu vermeye hazır olan AB bunu verirken taviz isteyecek.
Bu tavizi vermemek lazım, dik durmak lazım. Bu bir hak çünkü. Bu bir hakkın teslimidir. Yeni bir
hak verilmesi değildir. Yıllardır ihmal edilen bir konunun hayata geçirilmesidir. Bu anlamda da
bunların hiç taviz vermeden sürdürülmesi gerekiyor.” UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener de
Ekonomi Bakanlığı’nın gümrük birliği anlaşmasını yapan Ortaklık Konseyi Kararları’nın revizyonu
için çalışma başlatıldığını hatırlatarak, “Çerçeve anlaşma imzalandı. Çerçevede 4 konu var.
Bunlardan biri de taşıma kotalarının kaldırılması. Gümrük birliğinde mallar serbest dolaşacaksa
araçları da bu serbestleşmenin içine dahil etmelisiniz diye bir ilan vereceğiz” dedi.
Hangi kapıda ne yaşanıyor?
Bulgaristan-Yunanistan
Kapıkule/Hamzabeyli / İpsala: Uluslararası karayolu taşımacılarının sıklıkla kullandığı Kapıkule,
Hamzabeyli ve İpsala kara kapıları, Bulgaristan ve Yunanistan’daki sorunlar nedeniyle verimli
kullanılamıyor. Bulgaristan AB kaynaklarıyla 8 yeni peron yaptı ama bir yıldır açmıyor. Bulgar
kapılarında işlemler çok ağır ilerliyor. Yunanistan güzergahında sorunların ana nedeni de kapı
kapasitelerinin son derece yetersiz oluşu. Ortalama bekleme süresi 2-3 günü buluyor.
Ukrayna-Rusya/BDT Ülkeleri
Sarp / Haydarpaşa / Zonguldak/ Samsun/ Kapıkule / Hamzabeyli: Türkiye’nin Ro-Ro ile Ukrayna
üzerinden ve karayolu ile Bulgaristan üzerinden Rusya ve diğer BDT ülkelerine ulaşmasını
sağlayan kara ve deniz sınır kapıları var ancak yetersiz sayıdaki Rusya Geçiş Belgesi kotası
sebebiyle potansiyelin sadece 1/4’ü oranında ihracat yapılabiliyor. Türk taşımacıları potansiyelinin
çok daha altında taşıma gerçekleştirebiliyor.
Gürcistan / Orta Asya BDT Ülkeleri
Sarp ve Türkgözü: Gürcistan’a, Gürcistan üzeri Orta Asya, Rusya ve BDT ülkelerine açılan ve
Türkiye için stratejik konumda olan bir kapı. Dış ticaret yüklerinin bölgeye taşınmasında Hazar
güzergahı, yüksek maliyetler ve ülkelerdeki engelleyici prosedürler nedeniyle verimli
kullanılamıyor. Ortalama bekleme süresi 1-2 gün.
İtalya-Fransa/Avrupa
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Pendik / Haydarpaşa / İzmir/ Çeşme / Mersin / Tekirdağ: Varış limanları Fransa ve İtalya olan ve
buradan Avrupa’nın birçok ülkesine yapılan taşımalar, İtalya ve Fransa’nın kota kısıtlamaları
nedeniyle engelleniyor. Özellikle İtalya’daki yetersiz kotalar bu ülkeye taşımaları 3 ay durduruyor.
İtalya üzerinden transit tasımalar da yine kota engeline çarpıyor.
İran/Orta Asya
Gürbulak ve Esendere: İran’a ve Orta Asya ülkelerine açılan önemli kapı. Yoğunluğu fazla,
bekleme süreleri uzun. Bunun en temel sebebi ise İran’ın eşit rekabet şartlarından uzak ayrımcı
uygulamaları. Her yıl binlerce Türk aracı İran’ın bu uygulamaları sebebiyle yüklerini İran
araçlarına aktarmak zorunda ka lıyor. Türkiye’nin Orta Asya ile ticaretinde engelleyici bir rol
oynuyor. Yoğun dönemlerde ortalama bekleme süresi 5-7 günü buluyor.
Suudi Arabistan Ülkeleri
İskenderun: Suriye kapısının kapanması sonrasında Suudi Arabistan ve Körfez işbirliği ülkelerine
gidecek yüklerin ulaşımı, İskenderun Limanı üzerinden gerçekleştiriliyor. Suriye üzerinden Körfez
ülkelerine yapılan 40 bin adetlik taşıma, bölgedeki sorunlar nedeniyle güzergah değiştirdi.
İskenderun Limanı üzerinden bölgeye yapılan tasımalar yüzde 85 düştü ve 6 bin adede geriledi.
Şimdi bu hat da kapandı.
Suriye/Ortaodoğu
Cilvegözü / Öncüpınar: Türk araçları sadece tampon bölgeye kadar yük taşıyor ve yüklerini Suriye
plakalı araçlara aktarıyor. Elleçleme gerçekleştiği için gümrük sahasının ve tampon bölge alanının
genişletilmesi Türkiye ve bölge ihracatı için hayati önem taşıyor.
Kuzey Irak/Irak
Habur: Ortadoğu transit geçişi için en önemli alternatif. Ancak 1992 yılı itibari ile bu kapıdan
sadece Kuzey Irak’a taşıma yapılabiliyor. Dünya’da en çok araç çıkısının gerçekleştiği sayılı
gümrükler arasında. IŞİD tehdidi sonrası Orta ve Güney Irak’a da taşımalar yapılamıyor. Bekleme
süresi 3-4 günü buluyor.
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com