untitled

№ 4 (53) МАЙЫС 2010.
Ïðîãðàììíûå öåëè, ïîñòàâëåííûå Ïðåçèäåíòîì
Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Í.À.Íàçàðáàåâûì â åæåãîäíîì ïîñëàíèè íàðîäó Êàçàõñòàíà, ÿâëÿþòñÿ äëÿ
íàñ, ïðîèçâîäñòâåííèêîâ, ãëàâíîé ñîñòàâëÿþùåé
äëÿ äàëüíåéøåãî ðàçâèòèÿ è óêðåïëåíèÿ ïðîèçâîäñòâà, íàðàùèâàíèÿ òåìïîâ âûïóñêà îòå÷åñòâåííîé
ïðîäóêöèè, óëó÷øåíèÿ å¸ êà÷åñòâà. Âûñòðîåííûå
íà ïðîòÿæåíèè 18 ëåò íåçàâèñèìîñòè ìåæäó ãîñóäàðñòâîì è ïðåäïðèíèìàòåëÿìè Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí îòíîøåíèÿ ñåãîäíÿ äàþò íàì âîçìîæíîñòü ñ
Äèëìóðàò Êóçèåâ - ïðåçèäåíò ÐÎÔ
“Àññîöèàöèÿ ïðîìûøëåííèêîâ,
ïðåäïðèíèìàòåëåé è ñåëüõîçðàáîòíèêîâ"
(Êàçàõñòàí)
óâåðåííîñòüþ ñêàçàòü, ÷òî â Êàçàõñòàíå ñîçäàíû
âñå óñëîâèÿ äëÿ âñåìåðíîãî ðàçâèòèÿ ýêîíîìèêè â
öåëîì è êàæäîãî ïðåäïðèÿòèÿ â îòäåëüíîñòè, ñîçäàíà äåéñòâåííàÿ çàêîíîäàòåëüíàÿ áàçà, ïîçâîëÿþùàÿ îáåñïå÷èâàòü öèâèëèçîâàííûå ïðàâîîòíîøåíèÿ ìåæäó ãîñóäàðñòâîì è áèçíåñîì, ãàðàíòèðóþùàÿ ñîáëþäåíèå óñëîâèé äëÿ óâåðåííîãî ïðîäâèæåíèÿ âïåðåä.
Âñ¸ ýòî ñòàëî âîçìîæíûì áëàãîäàðÿ èçíà÷àëüíî
ïðàâèëüíî èçáðàííîìó Ïðåçèäåíòîì ñòðàíû êóðñó
ðàçâèòèÿ Êàçàõñòàíà, íàïðàâëåííîìó íà ñîçäàíèå
âñåîáúåìëåþùèõ óñëîâèé, ïîçâîëèâøèõ çà ðåêîðäíî êðàò÷àéøèå ñðîêè âûâåñòè ñòðàíó íà ïåðåäîâûå ïîçèöèè â ìèðîâîé àðåíå, è ñåãîäíÿ Êàçàõñòàí â ìèðîâîì ñîîáùåñòâå çàíèìàåò äîñòîéíîå
ìåñòî êàê äèíàìè÷íî ðàçâèâàþùååñÿ ãîñóäàðñòâî.
Íàøà àññîöèàöèÿ ñ ñàìîãî íà÷àëà ñâîåé äåÿòåëüíîñòè ñòàâèëà ñâîåé öåëüþ ïîääåðæêó âñåõ
ïðîãðåññèâíûõ ýêîíîìè÷åñêèõ ðåôîðì, ïðîâîäèìûõ â ñòðàíå, íàïðàâëåííûõ íà óêðåïëåíèå ýêîíîìèêè ñóáúåêòîâ ìàëîãî è ñðåäíåãî áèçíåñà, ñîäåé-
ДЕВРИМЛЕРИН
КАДЫНЫ
Òåïëûå âñòðå÷è
â ÁÀÊÓ
Àçåðáàéäæàí è
Òóðêìåíèñòàí
Эялин верелим ел-еле сыраланмыш даьлар эиби!
Сайфа
3.
Ñòð.
12.
Ñòð.
8.
www.ahiskapress.com
ñòâèå ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûì ïðåäïðèÿòèÿì, êðåñòüÿíñêèì õîçÿéñòâàì, ÷àñòíûì ïðåäïðèíèìàòåëÿì
â ñîõðàíåíèè ñâîèõ ïðîèçâîäñòâ, ðàáî÷èõ ìåñò.
Áëàãîäàðÿ àêòèâíîé äåÿòåëüíîñòè àññîöèàöèè ñåãîäíÿ íà òåððèòîðèè Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí ñîçäàí
ìîùíûé îðãàí, êîîðäèíèðóþùèé ïðîèçâîäñòâåííîõîçÿuñòâåííóþ äåÿòåëüíîñòü ìåæäó ñîòíÿìè õîçÿéñòâóþùèõ ñóáúåêòîâ.
Ïðåçèäåíò Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Íóðñóëòàí
Àáèøåâè÷ Íàçàðáàåâ íåóêëîííîå âíèìàíèå óäåëÿåò êóëüòóðíîé ñôåðå æèçíåäåÿòåëüíîñòè íàðîäà
Êàçàõñòàíà. Âñåì èçâåñòíî åãî âûñêàçûâàíèå:
"Êóëüòóðà - äåéñòâèòåëüíî åñòü òî, ÷òî îñòàåòñÿ,
êîãäà âñå îñòàëüíîå çàáûòî", êàæäûé èç íàñ äîëæåí ñòàðàòüñÿ áåðå÷ü åå, äàâàòü ñòèìóë ëþäÿì, êîòîðûå ñîçäàþò êóëüòóðó, âêëàäûâàÿ â íåå âñþ äóøó, ïîñâÿùàÿ åé æèçíü. Êëóá ìåöåíàòîâ, ñîçäàííûé â 2000 ãîäó ïðè ÐÎÔ "Àññîöèàöèè ïðîìûøëåííèêîâ, ïðåäïðèíèìàòåëåé è ñåëüõîçðàáîòíèêîâ" íà
äîáðîâîëüíîé îñíîâå, âîò óæå 10 ëåò çàíèìàåòñÿ
áëàãîòâîðèòåëüíîé äåÿòåëüíîñòüþ, íàïðàâëåííîé
íà ïîääåðæêó êóëüòóðû, èñêóññòâà è äðóãèõ ñôåð
íåìàòåðèàëüíîé æèçíè. Äàííûì êëóáîì ó÷ðåæäåíà íåçàâèñèìàÿ ïðåìèÿ "Èëüõàì", êîòîðàÿ ïðèñóæäàåòñÿ çà âêëàä â ðàçâèòèå â êóëüòóðó, èñêóññòâî,
ëèòåðàòóðó, ñïîðò, òåàòð è ò.ä. Îñíîâíîé öåëüþ ó÷ðåæäåíèÿ äàííîé ïðåìèè ÿâëÿåòñÿ ïîääåðæêà
òâîð÷åñêîé èíòåëëèãåíöèè, íàïðàâëÿþùåé ñâîþ
äåÿòåëüíîñòü íà ðàçâèòèå, ñîõðàíåíèå êóëüòóðíîãî
íàñëåäèÿ Êàçàõñòàíà, óêðåïëåíèå òðàäèöèé ïðååìñòâåííîñòè ïîêîëåíèé, îáîãàùåíèå íàöèîíàëüíîé ñîêðîâèùíèöû Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí. Â ñîñòàâå Êëóáà ìåöåíàòîâ íàõîäÿòñÿ ïðåäïðèíèìàòåëè
ðàçëè÷íûõ ñôåð äåÿòåëüíîñòè, êîòîðûå, ñîçäàâàÿ
ñâîèì òðóäîì ìàòåðèàëüíûå áëàãà, âíîñÿ ñâîþ
ëåïòó â ýêîíîìèêó Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí, íå îñòàþòñÿ ðàâíîäóøíûìè ê ïðåäñòàâèòåëÿì òâîð÷åñêèõ
ïðîôåññèé, ëþäÿì èñêóññòâ, ê òåì, êòî ñîçäàåò äóõîâíûå áëàãà.
Ìàòåðèàëüíîå íå ìîæåò áûòü áåç äóõîâíîãî òàê
æå, êàê è äóõîâíîå íå ìîæåò áûòü áåç ìàòåðèàëüíîãî.
Çà èñòåêøèé ïåðèîä ëàóðåàòàìè ïðåìèè "Èëüõàì" ñòàëè ëþäè ðàçíûõ íàöèîíàëüíîñòåé, êîòîðûå âíåñëè ñâîé âåñîìûé âêëàä, è â íàñòîÿùåå
âðåìÿ ïðîäîëæàþò ðàáîòàòü íà áëàãî íàðîäà Êàçàõñòàíà. Ñðåäè ëàóðåàòîâ èìåíà òàêèõ èçâåñòíûõ
è óâàæàåìûõ ëþäåé, êàê àêàäåìèê Àêàäåìèè íàóê
ÐÊ À.Õ.Õàéäàðîâ, îáùåñòâåííûé äåÿòåëü Ä.Í.Íàçàðàáàåâà, ìîëîäîé òàëàíòëèâûé ìóçûêàíò
Å.Ì.Ìûðçàëèåâ, íàðîäíûé ïèñàòåëü, êîìïîçèòîð
Äîëêóí ßñèí, çàñëóæåííûé äåÿòåëü èñêóññòâ
Ò.Ìèððàõèìîâ, ìàñòåð ñïîðòà ìåæäóíàðîäíîãî
êëàññà ïî ãðåêî-ðèìñêîé áîðüáå Í.Ì.Òåíåçáàåâ,
ïåâåö è êîìïîçèòîð Ì.Íàñûðîâ, çâåçäà êàçàõñòàíñêîé ýñòðàäû Ä.Ì.Àõìàäèåâà, êîìïîçèòîð ß.À.Øàìèåâ, àíòèêâàð Àçàò Àêèìáåê, çàìåñòèòåëü ïðåäñåäàòåëÿ ÍÄÏ "Íóð Îòàí" Á.Ò.Æóìàãóëîâ, êàçàõñòàíñêèé êèíîàêòåð Àñàíàëè Àøèìîâ, êàíäèäàò èñòîðè÷åñêèõ íàóê À.Ê.Êàìàëîâ, äîêòîð ìåäèöèíñêèõ íàóê
Ï.Í.Àõïàðîâ, êàíäèäàò ôèëîëîãè÷åñêèõ íàóê
Ð.Ó.Àðçèåâ, ôîðòåïèàííûé äóýò "Âèâàò" Ý.À.Ìàõïèðîâà, ïîýò Ì.Õàìðàåâ, àêòåð ðóññêîãî òåàòðà èìåíè Í.Ñàö Ò.Âîñèëîâ, äîêòîð áèîëîãè÷åñêèõ íàóê
Ñ.Í.Íåëèäîâ è ìíîãèå äðóãèå ïðåäñòàâèòåëè òâîð÷åñêîé èíòåëëèãåíöèè ðàçíûõ ïîêîëåíèé è ðàçíûõ
íàöèîíàëüíîñòåé.
 ñîîòâåòñòâèè ñ ïîëîæåíèåì ïðåìèÿ "Èëüõàì" ïðèñóæäàåòñÿ â âîñüìè íîìèíàöèÿõ:
1. Íàóêà (òåîðåòè÷åñêèå, ôóíäàìåíòàëüíûå è
ãóìàíèòàðíûå èññëåäîâàíèÿ).
2. Ëèòåðàòóðà (ïðîçà, ïîýçèÿ, äðàìàòóðãèÿ;
êðèòèêà, ïóáëèêàöèÿ).
Ïðîäîëæåíèå íà ñòð.6.
www.ватанpress.com
Ïðåçèäåíò Òóðöèè Àáäóëëà
Ãþëü ïðèáûë ñ ïðåäñòàâèòåëüíîé äåëåãàöèåé, êóäà âõîäèëè
ìèíèñòð æèëèùíîãî ñòðîèòåëüñòâà è îáùåñòâåííûõ ðàáîò Ìóñòàôà Äåìèð è ãðóïïà äåïóòàòîâ, ÷èíîâíèêîâ, ó÷åíûõ, áèçíåñìåíîâ, æóðíàëèñòîâ.
Oáà Ïðåçèäåíòà ñ ñîïðîâîæäàþùèìè ëèöàìè âûåõàëè â äóõîâíóþ ñòîëèöó Êàçàõñòàíà.
Òóðêåñòàí äëÿ Êàçàõñòàíà è
Òóðöèè - ýòî "ìåñòî âñòðå÷è, êîòîðîå èçìåíèòü íåëüçÿ". Òóðåöêèé íàðîä ñ÷èòàåò ýòîò ãîðîä
ñâîåé ïðàðîäèíîé è òðåïåòíî
÷òèò åãî. Â Òóðêåñòàíå íàõîäèòñÿ Ìåæäóíàðîäíûé êàçàõñêî-òóðåöêèé óíèâåðñèòåò, êîòîðûé
ìîæíî ñðàâíèòü ñ ñèìâîëè÷åñ-
turkelyeni @ yahoo.com
êèì êðàåóãîëüíûì êàìíåì, ëåæàùèì â ôóíäàìåíòå äðóæåñêèõ
îòíîøåíèé äâóõ ñòðàí. Ýòî
åäèíñòâåííûé î÷àã îáðàçîâàíèÿ, èìåþùèé ìåæäóíàðîäíûé
ñòàòóñ ñðåäè òþðêîÿçû÷íûõ ãîñóäàðñòâ. Èç åãî ñòåí åæåãîäíî
âûõîäÿò òûñÿ÷è ñïåöèàëèñòîâ
ðàçëè÷íûõ íàïðàâëåíèé, à âñåãî
çäåñü îáó÷àåòñÿ 21 òûñÿ÷à ñòóäåíòîâ.
Âî âðåìÿ ïîñåùåíèÿ óíèâåðñèòåòà Ïðåçèäåíòû äâóõ ñòðàí è
ïðèãëàøåííûå ãîñòè îçíàêîìèëèñü ñ ìàêåòîì óíèâåðñèòåòñêîãî ãîðîäêà, ñ îòäåëåíèÿìè êëèíèêî-äèàãíîñòè÷åñêîãî öåíòðà,
áèîõèìè÷åñêîé ëàáîðàòîðèåé è
îïåðàöèîííûìè áëîêàìè.
Ïðîäîëæåíèå íà ñòð.2.
Tцrk Hava Yollarыnыn uчaklarы “Tцркел”i dцnyanыn hеr yerinе улаштырыйор!
Yurtdышыnda 12, йurtiчinde 27 нoktaya учan Аnadolujet, Birkaч аy ичinde Ankara'dan Londra, Stuttgart, Paris, Moskova, Чanakkale ve Edremit, Иstanbul'dan da Nahчivan'a учacak.
2
№ 53 MAЙЫС 2010
BAШ EДИТЮР'ЦН
КЮШЕСИ
Рауф ДЕНКТАШ Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети
Ïðîäîëæåíèå. Íà÷àëî íà ñòð.1.
Yoklarыn iчinde var olma savaшы
vermeye чalышan bir nesil yetiшiyor. Чaьыn gereklerine uygun birer
birey olma azmi iчindeler, duyurmak
istiyorlar
seslerini.
Baьыrыyorlar… Ama duyulmuyor
sesleri…
Olaylara
duyarsыz
olmadыklarыnы haykыrыyorlar…. "Biz
kardeшiz…" чыьlыьы yцkseliyor her
birinden ve "Bu anlamsыz чatышmalarы yaratыp ayыrmayыn bizi birbirimizden" diyorlar.
Kiшi baшы dцшen gelirin
Кырэызистан'de bir gecede arttыьы
haberleri varken bir tarafta diьer
tarafta her gцn evine aч giden
veya gidecek bir evi dahi olmayan
insanlarыmыzыn sayыsы gцn be gцn
artыyor.
Yцrekler atmыyor, vicdanlar
suskun.
Юyle bir coьrafyada yaшыyoruz ki
paha
biчilmez.
Yцzyыllardыr
topraьыnda dil, din, ыrk ayrыmы
gюzetmeksizin her bireye insan
olma hakkыnы veren hoшgюrц
kцltцrцnц hep yaшatan ve hep
yaшatacak bir coьrafya bizimkisi… Yeter ki yцrekleri vicdansыz,
saflыktan uzak hareketlerinizle
daha da fazla kirletilmesin...
Иnsanlarыn en mahremi olan vicdanlarыna, kalplerine daha fazla
kin tohumlarы serpmeyin…
Herkesin aьzыnda bir taraf olmak
sюylemi. Taraf olmak… O taraf bu
taraf… Ben bu topraktan bu akarsudan,
bu
ovadan,
Улу
Тцркистан'nыn en цcra kюшesinde
bile sofrasыnda ki bir dilim ekmeьini pay etmekten kaчmayan Алйаз
amcadan, Шарабаны nineden, диьер
тцрккюкенли arkadaшыmdan tarafыm… "Ne mutlu Tцrkцm" diyenden
tarafыm….
Чekin elinizi dinimden, чekin elinizi Cumhuriyetimden, tarihimden.
Кырэызистан'дан. Yeter artыk…
Orta Asya'dan Anadolu'ya
uzanan uчsuz bucaksыz tarihimize
baktыьыmыzda bu halk hep haktan,
hep doьrudan, hep vicdandan
yana olmuш ve юyle de devam
etmeli.
Bu topraьыn insanыnыn kimseye
ihtiyacы yok. Kendi iчinde tцm
sorunlarыnы чюzer yeter ki tek
yцrek, tek bilek olsun. Yцrekleri
tarafчыlыk
oyunlarыyla
kimse
bюlmesin ne olur; samimiyetleri,
vicdanlarы, saflыklarы kirletmeyin.
Kur'an-ы Kerim'de ilk ayet "oku"
der ama okumak, araшtыrmak, hayatы sorgulamak bir yana dursun
Иslam'ыn akыl bilgi yюnцnц bir yana
bыrakanlar bugцn Иslam'ыn iman
yюnцnц, vicdan yюnцnц de чoktan
unutmuш gюrцnmekteler yazыk ki…
Hangi Иslam hangi vicdan yanы
baшыnda Ыrak'ta 1 milyon Mцslцman'ыn, Filistin de binlerce daha
yaшыna girmemiш bebeklerin юlцmlerine ses чыkarmaz… AB ve ABD
dayatmalarыna
boyun
eьer.
Чыkarыlan yasalarla vatanыn elden
gitmesine gюz yumar. Sosyal
gцvenlik yasasыyla halkыnы daha da
ezen bir anlayышыn nasыl bir vicdanы
var ki?...
Yaotыklarы her iыte din kurallarыndan dem vuranlara; vicdanlarda
yaшanan dinimizi her anlamda
kendi siyasetleri iчin kullananlara
hatыrlatmak isterim; elbet herkes
bir gцn o musalla taшыna yatacak
ve o kabre konacaktыr.
Mahшer gцnц orda siyasi gцcц,
evleri, villalarы, uчaklarы sorulmayacaktыr…. Benlerin, bizlerin toplu
iьne baшы kadar dahi olsa helal
etmediьimiz haklarыmыz sorulacaktыr.
Íàçàðáàåâ è Ãþëü çàëîæèëè êàìåíü â
ôóíäàìåíò íîâîãî ó÷åáíîãî êîðïóñà.
 õîäå ñâîåãî âèçèòà À.Ãþëü íåîäíîêðàòíî
âûñêàçûâàë âîñõèùåíèå êàçàõñòàíñêèì êîëëåãîé. Òàê, íàõîäÿñü â Ìåæäóíàðîäíîì êàçàõñêî-òóðåöêîì óíèâåðñèòåòå èì.ßññàóè,
ãäå åìó ïðèñâîèëè çâàíèå ïî÷åòíîãî ïðîôåññîðà ÌÊÒÓ, Ãþëü ïðåïîäíåñ Íàçàðáàåâó
ñèìâîëè÷åñêèé ñêèïåòð âëàñòè, êîòîðûé, ïî
ñëîâàì Ïðåçèäåíòà Òóðöèè, "îëèöåòâîðÿåò
ñèìâîë âëàñòè - êàê ýòî áûëî ó äðåâíèõ òþðêîâ". À âûñòóïàÿ ïåðåä êîëëåêòèâîì Ìåæäóíàðîäíîãî êàçàõñêî-òóðåöêîãî ëèöåÿ "ÍóðÎðäà", Ãþëü ïîîáåùàë óñòàíîâèòü â Àíêàðå
ïàìÿòíèê Í.Íàçàðáàåâó â çíàê ãëóáîêîé áëàãîäàðíîñòè çà âñå òî, ÷òî îí äåëàåò äëÿ âñåãî òþðêñêîãî ìèðà.
Çàòåì ëèäåðû äâóõ ãîñóäàðñòâ ïðèáûëè â
Àñòàíó, ãäå ïðîâåëè ïåðåãîâîðû, îòêðûëè
íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêèé öåíòð - Òþðêñêóþ àêàäåìèþ, ïðèíÿëè ó÷àñòèå â áèçíåñôîðóìå è çàñåäàíèè ïàðëàìåíòà Êàçàõñòàíà.
Íà Òóðåöêî-Êàçàõñêîì äåëîâîì ôîðóìå
áûëè ïîäïèñàíû äâóñòîðîííèå ñîãëàøåíèÿ.
Âîçðîäèòü Âåëèêèé Øåëêîâûé ïóòü, ïîñòàâèòü ïàìÿòíèê Í.Íàçàðáàåâó â Àíêàðå, îêàçàòü ïîìîùü Êûðãûçñòàíó, äîâåñòè îáúåì
òîâàðîîáîðîòà ìåæäó Êàçàõñòàíîì è Òóðöèåé äî $10 ìëðä. - òàêîâû îñíîâíûå àêöåíòû,
ñäåëàííûå Ïðåçèäåíòàìè Àáäóëëîé Ãþëåì
Ðàóô ÄÅÍÊÒÀØ (Ñåâåðíàÿ Òóðåöêàÿ
Ðåñïóáëèêà Êèïð)
Prof. Dr. Sulayman
KАЙЫПОВ - КТМЦ ректюрц
( Kыrgыzistan)
Ñóëàéìàí ÊÀÉÛÏÎÂ äîêòîð, ïðîôåññîð, ðåêòîð
ÊÒÌÓ
( Êûðãûçñòàí)
Олъас СУЛЕЙМЕНОВ
Kазакистан
Îëæàñ ÑÓËÅÉÌÅÍÎÂ
(Êàçàõñòàí)
Еднан КАРАБАЙЕВ è Íóðñóëòàíîì Íàçàðàáàåâûì íà âñòðå÷àõ â
ðàìêàõ âèçèòà òóðåöêîãî ëèäåðà.
Àáäóëëà Ãþëü òàêæå âûñòóïèë ñ ðå÷üþ â
ïàðëàìåíòå Êàçàõñòàíà.
Àáäóëëà Ãþëü âîçëîæèë öâåòû ê ïîñòàìåíòó íàöèîíàëüíîìó ëèäåðó Òóðöèè - Ìóñòàôå Êåìàëþ Àòàòþðêó è ïðèíÿë ó÷àñòèå â
öåðåìîíèè îòêðûòèÿ íîâîãî êîìïëåêñà ïîñîëüñòâà Òóðöèè â Êàçàõñòàíå.
Âèçèò Ïðåçèäåíòà Òóðöèè â Êàçàõñòàí çàâåðøèëñÿ 27 ìàÿ.
“ТЦРКЕЛ”.
Кырэызистан
Професор Др.
Ýäíàí Êàðàáàåâ äîêòîð, ïðîôåññîð
(Êûðãûçñòàí)
Низами ЖАФАРОВ Проф.др.Азербайжан Милли
Билимлер Академиси, Ататцрк
Меркези Башканы, Миллет Векили
Íèçàìè Äæàôàðîâ äîêòîð, ïðîôåññîð,
äåéñòâèòåëüíûé ÷ëåí ÀÍ
Àçåðáàéäæàíà, ïðåçèäåíò
öåíòðà Àòàòþðêà â Áàêó,
äåïóòàò Àç.ïàðëàìåíòà
Эуламрза Сабри ТАБРИЗИ Бцйцк Британйа, професордоктор
Ãóëàìðçà Ñàáðè Òàáðèçè Tarihimizin dюnцm noktalarыndan biri olan 19
Mayыs 1919'un 91. yыldюnцmцne ulaшmanыn
mutluluьu ve heyecanы iчerisindeyiz.
19 Mayыs Atatцrk'ц Anma Genчlik Spor
Bayramы
Kыrgыzistan'da
yaшayan
Tцrk
Toplumuna kutlu olsun!
Bцyцk Юnder Gazi Mustafa Kemal
Atatцrk'цn, 19 Mayыs 1919'da Samsun'dan
baшlattыьы юzgцrlцk hareketi, zamanla tцm yurda
yayыlmыш, milletimizin azim ve kararlыlыkla birleшerek giriшtiьi mцcadele sonucunda zaferle
taчlandыrыlmышtыr.
19 Mayыs, Tцrk milletinin kendisine vurulmak
istenen esaret zincirlerini parчalayыp atma
kararlыlыьыnыn ilk hareketidir. 19 Mayыs, aynы
zamanda ulusumuza olan gцvenin de adыdыr.
Sevgili Genчler,
Tцrk genчliьine olan gцvenini her vesileyle
belirten Atatцrk kurduьu Cumhuriyeti sizlere
emanet etmiшtir.
Ulu Юnder, Tцrkiye Cumhuriyeti'nin genч
nesillerin omuzlarыnda yцkseleceьine ve
чaьdaшlыk meшalesini genчlerin taшыyacaьыna
gюnцlden inanmышtыr.
Sizler, цlkemizin rengi, zenginliьi, цmidi ve
geleceьisiniz.
sevincini deьerli vatandaшlarыmыzla paylaшыyor,
19 Mayыs Atatцrk'ц Anma Genчlik ve Spor hepinize iчten sevgi ve saygыlarыmы sunuyorum.
Bayramыnы
bu
dцшцncelerle
dost
ve
Nejat AКЧАЛ,
kardeшKыrgыz halkыyla birlikte kutlamanыn
Т.Ж. Кырэызистан Bцyцkelчiси.
Tаsisжi ве сащиби: “TЦРКЕЛ” - Иctimai Tешkilatы
Башкан, baш Едитюр йардымжысы - Hюkцmе Щалилова
Эенел Йайын Йюнетмени - Ramiz Mешеdihаsаnlы
Baш Щукукжу - Байрамалы Ащмедов
MУЩАБИРЛЕР - Айфер Аксу, Талип ЮЗ (Тцркийе), Mira
Jeniшbayeva, др.Афэан Велийев (Истанбул).
Menecerlяr - Rahib Mешеdiyev, Seymur Щалилов
Bilgisayar-dizayn - Р. Аббасоьлу, А.Терешкина,
С.Карабейли
Эазете Кыrэыz Жумщурийети Адалет
Баканлыьында кайtdan keчib
Кайыt: No1062 ГР 001979
Адрес: Кырэызиstan 720051 Biшkek, Будйонов Жад. 181a
Telefon: Бишкек: (+996312) 36 76 22, (+996772) 27 77 88,
(+996555) 66 52 52; Бакц: (+99450) 7998710, 6492688
(Ращиб); Истамбул:+(90532) 373737843 (Д-р. А.Велийев);
Алматы:(+7701) 344 27 71, 344 27 72; Ташкент:(+99897)331
15 51 (Ю.Салман). Москова:+(7926) 511 48 97
E-mail: [email protected]
(Н.Новрузов).
Ó÷ðåäèòåëü: ÎÔ “ТЦРКЕЛ”
Ïðåçèäåíò è çàì.ãëàâ.ðåäàêòîða - Õîêóìà Õàëèëîâà
Ãëàâíûé ðåäàêòîð - Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû
Ãëàâíûé þðèñò-êîíñóëüòàíò - Áàéðàìàëû Àõìåäîâ
Ïðåäñòàâèòåëè: - Ò. Îç (Òóðöèÿ), Ì. Æåíèøáàåâà (ÖÀ)
Ìåíåäæåðû - Ñåéìóð Õàëèëîâ, Ðàãèá Ìåøàäèåâ
Êîìïüþòåðíàÿ âåðñòêà - Ð.Àááàñîãëó, À. Òåðåøêèíà.
Çàðåãèñòðèðîâàíà â ÌÞ ÊÐ
Ðåãèñòðàöèîííûé ¹1062 ÃÐ 001979
Àäðåñ: 720051, Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà,
ã. Áèøêåê, óë.Áóäåííîãî 181à
Òåë: +(996 312) 36-76-22, +(996 772) 27-77-88, 0555 66-52-52.
Òåë.êîð.ïóíêòîâ; Áàêó: +(99455)2095555; Àíêàðà: (Ñ.Àëòàéëû);
Ñòàìáóë: +(90532) 373737843 (ä-ð À.Âåëèåâ); Àëìàòû: +(7701)
3442771, 3442772; Òàøêåíò:+(99897)3311551 (Î.Ñàëìàíîâ),
Ìîñêâà:+(7926) 511 48 97 (Í.Íîâðóçîâ)
E-mail: [email protected], [email protected]
Îòïå÷àòàíî â òèïîãðàôèè ôîíäà “Öåíòð ïîääåðæêè ÑÌÈ”
Çàêàç - ¹ 1351
Ò.2 Ò.20
Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå,
Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè,
Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè,
íà Ñåâåðíîì Òóðåöêîì Êèïðå è â äðóãèõ ñòðàíàõ.
äîêòîð, ïðîôåññîð
(Âåëèêîáðèòàíèÿ)
Щайдарбек БОБОБЕКОВ Юзбекистан Мащпират ад. Орта
Асйа Щалклары Тарыщы Инст.
мцдцрц, Тарищ бил. пр. док. “Турон тарищи” дерэ.Едитюрц
Õàéäàðáåê Áîáîáåêîâ äèðåêòîð Èíñò. èñòîðèè íàðîäîâ Öåíòð.Àçèè èì. Ìàõïèðàòà, ä-ð,ïðîô., ãëàâ.ðåä. æóðíàëà “Òóðîí òàðèõè” è “Èñòîðèÿ Òóðàíà” (Óçáåêèñòàí)
Др. Зийаеддин Исмищаноьлу (Казакистан)
Дцнйа Ащыска Тцрклери
Бирлиьи Башканы
Ä-ð Çèÿòäèí
Èñìèõàíîãëû ïðåçèäåíò Âñåìèðíîé
àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà
(Êàçàõñòàí)
Др.Юмер САЛМАН Юзбекистан Ащыска Тцрклери
Дернеьи Башканы “Щалк Бирлиьи”
щарекети Ешбашканы
Ä-ð Óìàð Ñàëìàíîâ ïðåäñåäàòåëü ÒÍÖÊ Óçáåêèñòàíà “Àõûñêà”,
ñîïðåäñåäàòåëü ÖÑ
äâèæåíèÿ “ Õàëã Áèðëèãè”
Абiлфаs МЦСЛЦМОЬЛУ Казакистан “Азербайжанлылары
ассосиасийа’сы”
Бирлиьи башкакы
Àáèëôàñ Õàìåäîâ ïðåçèäåíò ÐÎÎ
“Àññîöèàöèÿ àçåðáàéäæàíöåâ” (Êàçàõñòàí)
Сейфетдин АЛТАЙЛЫ Тцркийе’нин сеси Радйосу,
Анкара
Ñåéôåòäèí Àëòàéëû Ðàäèî “Ãîëîñ Òóðöèè”
(Àíêàðà)
Аллащйар ЙОЛЧИЙЕВ Професор-доктор, Азербайжан
Àëëàõÿð Éîë÷èåâ äîêòî, ïðîôåññîð
(Àçåðáàéäæàí)
“ТЦРКЕЛ”пресс, АзярТАж, Кабар,ТРЕНД, ЕФРАСЙАП, Казинформ, Кщабар, Уза.уз, АПА, АА, Акипресс, РИА, “Media forum”ун материалларындан истифадя олунуб.
3
№ 53 MAЙЫС 2010
Kыrgыzistan'daki 7-8 Nisan halk ayaklanmasы sonrasы iktidarы eline geчiren
geчici yюnetim, eski цst dцzey yюneticilerin
ardыndan
devrik
lider
Kurmanbek Bakiyev'in yakыnlarыnыn
peшine dцшtц.
Bakiyev'in oьlu Maksim Bakiyev,
kardeшleri Canыbek, Ahmatbek ve
Kanыbek Bakiyev hakkыnda arama kararы
чыkarыldы. Geчici hцkцmetten yapыlan yazыlы
aчыklamada, Bakiyev'in oьlu ve kardeшleri
ile eski Baшbakan Daniyar Цsenov ve
Devlet
Baшkanlыьы
Ишleri
Mцdцrц
Kurmanbek Temirbayev'in de aralarыnda
bulunduьu чok sayыda bazы eski цst
yюneticilerin "aьыr" ve "чok aьыr" suчlar
iшlediьi ifade edildi. Bu kiшilerin bulundukHalk ayaklanmasыnыn ardыndan geчici yюnetimin baшыna getirilen Roza Otunbayeva,
Bakiyev'i iktidara taшыyan 2005'teki Lale
Devrimi'nin de mimarlarыndandы. Moskova
Devlet Цniversitesi'nde felsefe eьitimi alan
Otunbayeva, цlkesinin ABD ve Иngiltere
bцyцkelчiliklerini yaptыktan sonra dышiшleri
bakanы olarak da gюrev yaptы. Ыlыmlы bir diplomat
olarak tanыnan 59 yaшыndaki Otunbayeva, Orta
Asya цlkelerinde bu kadar цst dцzey bir pozisyona yцkselebilen birkaч isimden biri olmasы
nedeniyle de dikkat чekiyor.
1990'larda eski Devlet Baшkanы Askar
Akayev hцkцmetinde dышiшleri bakanlыьы yapan
Otunbayeva, daha sonra Akayev'le yollarыnы
ayыrdы. Otunbayeva'nыn kurucularы arasыnda
olduьu Atayurt Partisi, 2005'te Akayev'in
devrildiьi Lale Devrimi'nin arkasыndaki ana gruplardan biriydi. Ancak Otunbayeva, Lale
Devrimi'yle iktidara gelen Bakiyev ile de bir
sцre sonra ters dцшtц ve 2007'de muhalefetteki Sosyal Demokratik Parti'ye katыldы. Bakiyev'i,
geчmiш yюnetimlerin yolsuzluk ve adam kayыrma alышkanlыklarыnы devam ettirmekle suчlayan
Otunbayeva, geчen ay yaptыьы bir aчыklamada,
"Devrimimizi чaldыlar!" demiшti.
Dышiшleri Eski Bakanы,
eski bцyцkelчi
Kыrgыzistan eski bir dышiшleri bakanы ve
muhalefetteki Sosyal Demokrat Parti Kыrgыzistan meclis grup baшkanы. Cumhurbaшkanы
Kurmanbek Bakiyev devrilmesine yol aчan
ayaklanmalar sonucunda geчici hцkцmet
baшkanы ilan edildi.
23 Aьustos 1950 tarihinde Kыrgыzistan'ыn Oш
kentinde doьdu. Moskova Devlet Цniversitesi
Felsefe Fakцltesi'nden 1972 yыlыnda mezun
oldu. Kыdemli profesюr oldu. Kыrgыz Devlet
Ulusal Цniversitesi altы yыl boyunca felsefe
bюlцmцnцn baшkanы olarak gюrev yaptы. Evli ve
iki чocuk annesidir. Kыrgыzca dышыnda Иngilizce
ve Rusчa bilmektedir.
1981 yыlыnda Biшkek Lenin Rayonu Konseyi
ve Komцnist Partinin ikinci sekreter olarak politik kariyerine baшladы. 1980'li yыllarda, SSCB
heyeti baшkanы olarak Paris'te UNESCO'da
hizmet verdi. Daha sonra Malezya'da iчin
Sovyet Bцyцkelчisi olarak gюrev yaptы.
1992 yыlыnda cumhurbaшkanы Askar Akayev
tarafыndan hem Dышiшleri Bakanы ve Baшbakan
Yardыmcыsы olarak atandы. ABD ve Kanada'da
цlkesinin ilk bцyцkelчisi oldu. 1998-2001 yыllarы
arasыnda, Иngiltere'de ilk Kыrgыz bцyцkelчisi
olarak gюrev yaptы. 2002-2004 yыllarы arasыnda,
Birleшmiш Milletler genel sekreter yardыmcыsы
olarak Gцrcistan'da юzel gюrev yaptы. 2004 sonlarыnda Kыrgыzistan dюndц. Siyasi olarak aktif
oldu. Aralыk 2004 yыlыnda, diьer muhalefet milletvekilleri ile Ata-Jurt (Ata-Yurt) partisini
kurdu. Шubat 2005 parlamento seчimleri iчin
hazыrlыk yaptы.
2005 seчimlerinden юnce yцrцrlцьe giren bir
yasa, milletvekili adaylarыnыn, цlkede 5 yыl
ikamet etmesini zorunlu kыldыьы iчin seчimlere
katыlamadы. Kыrgыzistan'da Lale Devrimi denilen
ve Cumhurbaшkanы Akayev devrilmesine
neden olan liderlerinden biri idi. Daha sonra o
sonra baшbakan Kurmanbek baшkanlыьыndaki
geчici hцkцmette Dышiшleri Bakanы oldu. Daha
sonra 2006 yыlыnda, yeni bir demokratik
anayasa iчin bastыrdы. Kыsa bir dюnem iчin
Asaba (Bayrak) Ulusal Uyanыш Partisi eш
baшkanы oldu.
Aralыk 2007'de, Sosyal Demokrat Parti listesinden Kыrgыzistan parlamentosuna girdi.
SDP meclis grubu baшkanы olarak, muhalefet
eylemlerinde etkin oldu.
Nisan 2010 tarihinde Biшkek'te baшlayan
ayaklanma sonucunda, Kыrgыz geчici hцkцmetinin baшkanы olarak aчыklandы. Geчici hцkцmet
5 kiшiden oluшuyor.
Щабер МЕРКЕЗИ.
larы yeri ihbar edenlere 20 bin ile 100 bin
dolar arasыnda para юdцlц verileceьi
duyuruldu. Kыrgыzistan'da 7 Nisan'da
gцvenlik gцчleri ile muhalif gюstericiler
arasыnda чыkan чatышmada 85 kiшi hayatыnы
kaybetmiш, iktidar devrilmiшti. Dokunulmazlыьы kaldыrыlan devrik lider Kurmanbek
Bakiyev, 85 kiшinin юlцmцnden sorumlu
tutulmuшtu. Olaylarыn ardыndan Bakiyev,
юnce Kazakistan'a geчmiш daha sonra
Belarus'a gitmiшti. Kыrgыzistan'daki geчici
yюnetim, Kurmanbek Bakiyev'in, 7
Nisan'daki protesto gюsterilerinde kalabalыьыn цzerine ateш aчыlmasыna onay
verdiьi gerekчesiyle yargыlanmasы iчin
Belarus'tan iadesini istiyor.
АА.
ëàò Æàìèòîâè÷ íàçíà÷åí ñïåöèàëüíûì ïðåäñòàâèòåëåì Ïðåçèäåíòà Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí ïî
âîïðîñàì ñîòðóäíè÷åñòâà ñ ÊûðÐàñïîðÿæåíèåì ãëàâû Êàçàõñòà- ãûçñêîé Ðåñïóáëèêîé.
íà Í.Íàçàðáàåâûì Óòåìóðàòîâ Áó-
Gюrцшme esnasыnda Kыrgыz Cumhuriyeti
Ekonomik Dцzenleme Bakanы Vekili Emil
ЦMETALИYEV ve Tцrkiye Biшkek
Bцyцkelчiliьi Ticaret Baш Mцшaviri Behzat
ERTEN ticari ve ekonomi iшbirliьi ile ilgili
konularы tartышtыlar.
Behzat Erten'in Kыrgыzistan'ыn geleceьi
adыna шu юnerilerde bulundu;
Иlk юnce mahkeme sistemi tekrar gюzden geчirilmelidir, haksыz karar alma ve
rцшvet seviyesi az olan ve Kыrgыzistan'da
yaшayan tцm halk, iшadamalarы ve
yatыrыmcыlarыn gцvenebileceьi bir sistem
kurulmalыdыr.
Rцшvetчilik seviyesini azaltmak amacыyla kadro reformlarы yapыlmalыdыr, yцksek maaш vererek Tцrkчe ve diьer yabancы dil bilen vasыflы elemanlar iшe alыnmalыdыr.
Vasыflы elemanlarыn чalышtыьы devlette
bцrokratik sцrцncemeler azaltыlmalы ve iш
verimliliьi arttыrыlmalыdыr.
Devlet kuruluшlarыna iшe alma yoluyla
iшsizliьi azaltmaya чalышыlmamalыdыr,
gerekenden fazla personel bulundurulmamalыdыr.
Rцшvetчiliьi arttыrmakta olan ve devlet
gelirlerini olumsuz yюnden etkileyen kayыt
dышы ekonomi ile yapыlacak mцcadele ve
юnlemleri aktif hale getirmek lazыmdыr.
Vergi mevzuatlarы ticareti deьil, daha
чok цreticileri teшvik etmelidir (шu an цretimden ziyade ticaret iчin olumlu olan
satыш vergisi matrahыnыn dцzeltilmesi
konusu gюzden geчirilmelidir).
Etkili bir шekilde gerчekleшtirilen vergi
denetlemeleri sayesinde vergi gelirleri
arttыrыlmalыdыr.
Sanayi sektюrцnц desteklemek iчin ek
kaynaklar aranmalы, vasыflы iшчiler eьitilmeli ve sanayi bюlgelerinden hem yerli,
hem de yabancы yatыrыmcыlara altyapыsы
hazыr sanayi alanlarы karшыlыksыz olarak
verilmelidir.
Enerji
sektюrцndeki
problemleri
чюzmek ve bu sektюre чekilen yatыrыmlarы
arttыrmak
amacыyla
юzel
yatыrыmы
teшviklendirmek gereklidir. "Yap-iшletdevret" yatыrыm sistemi ile ilgili, "dцnya fiyatыna yakыn bir fiyatta" enerji kaynaklarыnыn
satыn alыnmasы ile ilgili devlet garantileri
hakkыndaki ve enerjiyi komшu цlkelere
ihraч etme hakkыndaki mevzuatlar yetkinleшtirilmelidir.
Kayыt dышы ekonomiyi en aza indirilmesi
iчin sermaye affы чыkartыlmalы ve ortaya
чыkan kayыt dышы paralarыn ekonomide kullanыlmasы saьlanmalыdыr .
Kыrsal nцfusun шehirlere gюч etmesini
azaltmak amacыyla tarыm sektюrцnц teшvik
etmek gereklidir, kюylerde yaшayan halkы
bilime dayandыrыlan etkili tarыm юьretmek
ve gerekli makine ve ekipman vererek
onlarыn gelir dцzeyini yцkseltmek gereklidir. Bunun yanы sыra hem kюylц halk,
hem de yabancы ithalatчыlar ile "Organik
Tarыm" ile ilgili faaliyetler yerine getirilmelidir.
Иnшaat sektюrцnцn ekonominin lokomitifi olduьunu gюz юnцnde bulundurarak,
halkыn konut almasыnы kolaylaшtыracak
kredi kaynaklarы oluшturulmalыdыr, inшaat
lisans ve ruhsatlarыnыn alыnmasыnы kolaylaшtыrmak lazыmdыr.
Maden sanayisi - iшsizliьi yoketmede
esas araч sыfatыnda kullanыlmalыdыr,
dolayыsыlya sюz konusu sanayi sektюrцnц
her iki tarafa uygun olan kolaylыklar ile
teшvik etmek gereklidir.
Turizmi desteklemek ve bu sektюrde iш
yerleri oluшturmak iчin bedava arazi
verme ile ilgili sistemin hazыrlanmasы ve
bununla ilgili konularыn tartышыlmasы zorunludur.
Kыrgыzistan'ыn ekonomisi iчin bцyцk
katkыda bulunmakta olan ve Orta
Asyadaki en bцyцk чarшы olan "Dordoy"
pazarы son gцnlerde kendi pozisyonunu
kaybetmeye baшlamышtыr. Devletin чarшыyы
desteklemesi ve юnceki ticaret hacmine
ulaшtыrmak iчin gerekli юnlemler almasы
lazыmdыr.
7 Nisan olaylarыndan sonra meydana
gelen iшsizliьin artmasыnы юnlemek iчin
gerekli юnlemler alыnmalы, mal-mцlkц yaьmalanan iшadamlarыna maddi destek verilmeli, devlet ve юzel sektюrde iшten
чыkartmalardan kaчыnыlmalыdыr. Юzel шirketlerde personel kыsaltmanыn юnцnц
almak iчin geчici olarak, vergi oranыnы ve
personel sosyal parasыnы azaltmak gibi
teшvikleyici araчlar kullanыlmalыdыr.
Topluma
yabancы
yatыrыmcыlarыn
Kыrgыzistan ekonomisi iчin юnemli olduklarыnы duyurmak gereklidir, цlkenin yatыrыm
чekiciliьini arttыrmak amacыyla yabancыlar
iчin vize ve чalышma izni alыnmasы kolaylaшtыrыlmalы, bu belgeler uzun sцreli olarak
verilmelidir. Devlet memurlarыn yabancы
yatыrыmcыlara karшы daha saygыlы davranmalarы gereklidir.
Eьitim ve saьlыk koruma sistemlerini
iyileшtirmek iчin bu alanda faaliyet gюstermekte olan yatыrыmcыlarы vergi kolaylыьы
tanыma veya vergiden muaf etme yoluyla
teшvik etmek lazыmdыr.
КЫТИАД - БИШКЕК.
 äîñòàòêå íå õâàñòàéñÿ, â íóæäå íå òåðÿéñÿ...
 Áðþññåëå ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë ÊÐ
Ð.Êàçàêáàåâ ïðèíÿë ó÷àñòèå â ìèíèñòåðñêîé
âñòðå÷å Òðîéêè ÅÑ è ïÿòè ãîñóäàðñòâ Öåíòðàëüíîé Àçèè.
 õîäå äâóñòîðîííåé âñòðå÷è ñ äåëåãàöèåé
Åâðîïåéñêîãî ñîþçà, âîçãëàâëÿåìîé ìèíèñòðîì èíîñòðàííûõ äåë Èñïàíèè Ì.Ìîðàòèíîñîì, ìèíèñòð Ð.Êàçàêáàåâ ïîäðîáíî ïðîèíôîðìèðîâàë î ïðè÷èíàõ ïðîèçîøåäøåé íàðîäíîé ðåâîëþöèè, òåêóùåé îáùåñòâåííîïîëèòè÷åñêîé ñèòóàöèè â Êûðãûçñòàíå, à òàêæå íûíåøíèõ è áóäóùèõ äåéñòâèÿõ Âðåìåííîãî íàðîäíîãî ïðàâèòåëüñòâà ïî äåìîíòàæó
ïðåæíåé àâòîðèòàðíîé ñèñòåìû è ïîñòðîåíèþ äåìîêðàòè÷åñêîãî îáùåñòâà â ñòðàíå.
Åâðîïåéñêàÿ ñòîðîíà âûðàçèëà íàäåæäó,
÷òî ïðîöåññ ñòàáèëèçàöèè ñèòóàöèè â Êûðãûçñòàíå ïðèìåò íåîáðàòèìûé õàðàêòåð, à
òàêæå ñâîþ ãîòîâíîñòü òåñíî âçàèìîäåéñòâîâàòü ñ Âðåìåííûì ïðàâèòåëüñòâîì ïî âñåì
ïðîâîäèìûì è íàìå÷åííûì ðåôîðìàì ïîëèòè÷åñêîé ñèñòåìû ñòðàíû.  ÷àñòíîñòè, áûëî
âûðàæåíî òâåðäîå íàìåðåíèå Åâðîïåéñêîãî
ñîþçà îêàçàòü ñîäåéñòâèå Êûðãûçñòàíó â îñóùåñòâëåíèè êîíñòèòóöèîííîé ðåôîðìû ïîñðåäñòâîì Âåíåöèàíñêîé êîìèññèè è ðåàëèçàöèè ïëàíîâ Âðåìåííîãî ïðàâèòåëüñòâà ÊÐ
ïî ïðîâåäåíèþ êîíñòèòóöèîííîãî ðåôåðåíäóìà è ïàðëàìåíòñêèõ âûáîðîâ.
Åâðîïåéñêèé ñîþç âûðàçèë ãîòîâíîñòü â
ñëó÷àå íåîáõîäèìîñòè íàïðàâèòü â Êûðãûçñòàí ýêñïåðòîâ äëÿ îêàçàíèÿ êîíñóëüòàòèâíîé ïîìîùè â äîñòèæåíèè ìàêðîýêîíîìè÷åñêîé ñòàáèëüíîñòè.
 ðàìêàõ äàííîãî ìåðîïðèÿòèÿ ìèíèñòð
Ð.Êàçàêáàåâ ïðîâåë òàêæå èíäèâèäóàëüíûå
äâóñòîðîííèå âñòðå÷è ñ ïðåäñåäàòåëåì
ÎÁÑÅ, ìèíèñòðîì èíîñòðàííûõ äåë Êàçàõñòàíà Ê.Ñàóäàáàåâûì, à òàêæå çàìåñòèòåëåì
ìèíèñòðà èíîñòðàííûõ äåë Óçáåêèñòàíà
Á.Èñëàìîâûì.
TИKA Kыrэыzиstan Program Koordinatюrц
Dr.
T a y f u n
ATMACA"nыn
"TЦRKEL"
Gazetesine
vermiш olduьu
bilgiye gюrе,
Kыrgыz Cumhuriyeti ELTR
Kamu Televizyon ve Radyo Kurumu, TИKA
Baшkanlыьы desteьi ile uydu vasыtasыyla yayыna geчerek, yayыn kalitesini iki kat artыrdы.
TИKA tarafыndan temin edilen teknik
malzemelerin kurulumu ile TURKSAT 3A
Uydusuna baьlanan ELTR, Kыrgыzistan'ыn
daьlыk bюlgeleri, Kыrgыzistan'ыn sыnыrlarы dышыnda yaшayan Kыrgыzlar ve юzellikle Rusya
Federasyonu'nda bulunan iш gючmenleri
olmak цzere bir milyon Kыrgыz tarafыndan
daha izlenmeye baшlandы. "Иш gючmenlerimiz unutmaya baшladыklarы Kыrgыz dilini,
televizyon kanalыmыz aracыlыьы ile yine
sahiplendiklerini bizlere sevinчle bildirmektedirler. Bunun gibi baшarыlara ulaшmamыzda katkы ve yardыmlarыnы esirgemeyen TИKA'ya bir kez daha minnettarlыьыmыzы bildirmek isteriz" шeklinde aчыklama yapan ELTR Genel Mцdцrц Nurlan
ШAKЫYEV, uydu yayыnы ile daha fazla sorumluluk цstlendiklerini, aynы zamanda bunun
kendilerine bцyцk bir itibar ve nцfuz
getirdiьini de sюzlerine ekledi.
Îòâîäèòå âçãëÿä îò ìîíèòîðà
Ðàç â ïîë÷àñà õîòÿ áû ïàðó ìèíóò ñìîòðèòå êóäà óãîäíî, òîëüêî íå â êîìïüþòåð. Ëó÷øèé âàðèàíò - îêíî. Ïðè ëþáîé
âîçìîæíîñòè ðàñïå÷àòûâàéòå äîêóìåíòû è ÷èòàéòå áóìàæíóþ âåðñèþ.
4
№ 53 MAЙЫС 2010
usya Baшbakanы Vladimir Putin, 7-9
R
Haziran'da Иstanbul'da yapыlmasы planlanan 'Asya'da Ишbirliьi ve Gцven Artыrыcы
Юnlemler Konferansы'na katыlmak цzere 8
Haziran'da Tцrkiye'ye gidecek. Rusya
Baшbakanlыьы'ndan yapыlan aчыklamada,
Putin'in Иstanbul temaslarыnda bir dizi ikili
gюrцшme gerчekleшtireceьi kaydedildi.
Bu yыl devlet ve hцkцmet baшkanlarы
dцzeyinde цчцncцsц gerчekleшecek konferansыn dюnem baшkanlыьыnы Kazakistan'dan
Tцrkiye devralacak.
èíèñòð ýíåðãåòèêè Òóðöèè çàÿâèë,
Ì
÷òî Òóðöèÿ, Àçåðáàéäæàí, Èòàëèÿ
è Ãðåöèÿ ïðîâåäóò ñîâìåñòíûé ñàììèò
ïî ïðèðîäíîìó ãàçó, ñîîáùàåò àãåíòñòâî
“Àíàäîëó”.
Ìèíèñòð ýíåðãåòèêè è ïðèðîäíûõ
ðåñóðñîâ Òóðöèè Òàíåð Éûëäûç ñêàçàë,
÷òî ïðîâåë âñòðå÷ó ñî ñâîèì ãðå÷åñêèì
êîëëåãîé è îáñóäèë ñòðîèòåëüñòâî
òðóáîïðîâîäà äëÿ ïîñòàâêè ïðèðîäíîãî
ãàçà èç Àçåðáàéäæàíà â Èòàëèþ ÷åðåç
Òóðöèþ è Ãðåöèþ.
"Â ýòîé ñâÿçè ìû ñîáèðàåìñÿ
ïðîâåñòè ñàììèò êâàðòåòà ïî
ïðèðîäíîìó ãàçó â Òóðöèè èëè æå â
Ãðåöèè", - ñêàçàë Òàíåð Éûëäûç
æóðíàëèñòàì.
Òóðöèÿ è Ãðåöèÿ òàêæå ìîãóò ðàçâèâàòü
ðàçðàáîòêè ñîâìåñòíûõ ïðîåêòîâ ïî
âåòðÿíîé ýíåðãåòèêå, ñêàçàë Éûëäûç.
Azerbaycan'ыn Иstanbul Baшkonsolosluьunda
эюrev дeьiшimi йapыldы. Azerbaycan Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev'in кararы ile Azerbaycan'ыn
Иstanbul Baшkonsoloslu Seyyaд Salahlы мerkeze
чaьrыldы. Azerbaycan'ыn рesmi Haber Ajansыnda
йer аlan кarara эюre, Salahlы'dan бoшalan эюreve
иse Azerbaycan'ыn Kars Baшkonsolosu Hasan
Zeynalov аtandы.
* * *
Ïðåçèäåíò Èëüõàì Àëèåâ ïîäïèñàë ðàñïîðÿæåíèå î íàçíà÷åíèè Àéõàíà Ôèðóäèí îãëó
Ñóëåéìàíîâà ãåíåðàëüíûì êîíñóëîì Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè â ãîðîäå Êàðñå Òóðåöêîé Ðåñïóáëèêè, ðàñïðîñòðàíèëî èíôîðìàöèþ ãîñóäàðñòâåííîå àãåíòñòâî ÀçåðÒÀäæ.
Äðóãèì ðàñïîðÿæåíèåì ãëàâû ãîñóäàðñòâà
Àéõàí Ôèðóäèí îãëó Ñóëåéìàíîâ îòîçâàí ñ
äîëæíîñòè ãåíåðàëüíîãî êîíñóëà Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè â ãîðîäå Òåáðèçå Èñëàìñêîé Ðåñïóáëèêè Èðàí.
'Cuntaya hizmet ettiьi' gerekчesiyle
Sюleyman Demirel Caddesi'nin ismi deьiшtirildi.
Adыyaman'ыn Чelikhan ilчesinde, Sюleyman
Demirel Caddesi'nin adы belediye meclisi kararыyla deьiшtirildi. Чelikhan Belediye Baшkanы
Mehmet Bora, yaptыьы aчыklamada, ilчedeki sivil
toplum kuruluшlarыnыn, ''cuntaya hizmet ettiьi''
gerekчesiyle Sюleyman Demirel Caddesi'nin
adыnыn deьiшtirilmesini istediklerini sюyledi.
Sivil toplum kuruluшlarыnыn isteminin belediye
meclisi toplantыsыnda gюrюшюldюьюnю ifade eden
Mehmet Bora, шюyle konuшtu:
''Belediye meclisinde юneri gюrюшюldю ve
Sюleyman Demirel Caddesi'nin adыnыn deьiшtirilmesine karar verildi. Bu caddeye Чelikhan'ыn ilk
belediye baшkanы olan Mehmet Щahin'in adыnы
verdik. Bюylece sivil toplum kuruluщlarыmыzыn
talebini yerine getirdik.'
Èçáåãàéòå ïûëè
Êèïû äîêóìåíòîâ, ïàïêè, æóðíàëû è
ïðî÷èå áóìàæíûå çàâàëû íà ñòîëå - ýòî
ïûëåñáîðíèêè, à ãäå ïûëü, òàì è
ìèêðîáû. Íå ãîâîðÿ óæå îá àëëåðãèè è
àñòìå.
Gцrcistan
Cumhurbaшkanы
Mikhail
Saakashvili, ''Baшbakan Erdoьan bugцn
Иran'da yaptыklarы ile tцm dцnyanыn
alkышlamasыnы hak etti'' dedi. Baшbakan
Recep Tayyip Erdoьan, Gцrcistan'ыn
baшkentinde, Sheraton Batum Oteli'nin
aчыlыш tюrenine katыldы.
Baшbakan Erdoьan, eшi Emine Erdoьan,
Gцrcistan Cumhurbaшkanы Saakashvili ve
eшi Sandra Saakashvili, Devlet Bakanы
Egemen Baьыш ve milletvekilleriyle birlikte
kurdele keserek otelin aчыlышыnы yaptы.
Aчыlыш tюreninde bir konuшma yapan
Erdoьan, ''Иran ve Azerbaycan'dan buraya
ancak gelebildik'' diyerek Gцrcistan programыna geч katыldыьы iчin юzrцnцn kabul
edilmesini istedi.
Batum'un, Karadeniz'in en gцzel yerlerinden biri olduьunu belirten Erdoьan,
Sheraton Batum Oteli'nin Batum'un parlayan beyaz yыldыzы olduьunu ifade etti.
Bюylesine gцzel bir eseri kazandыrdыьы iчin
Nurol Holding ve Nurettin Чarmыklы'ya
teшekkцr eden Erdoьan, otelin mimari projesinin чok юnemli bir proje olduьunu sюyledi.
Tцrkiye
ve
Gцrcistan'ыn,
Batum
Havaalanы ile bir farklыlыьы ortaya koyduьunu
anlatan Erdoьan, iki farklы цlkenin bu
havaalanыnы birlikte kullandыьыnы ve bunun
dцnyada bir ilk olduьunu sюyledi. Bu adыmыn
''юzgцven'' meselesi olduьunu belirten
Baшbakan Erdoьan, bu юzgцvenli adыmы
Cumhurbaшkanы Saakashvili ile birlikte
attыklarыnы ifade etti.
Mikhail Saakashvili konuшmasыnda,
bugцn Batum'da bцyцk ve юnemli bir gцnцn
yaшandыьыnы belirterek Baшbakan Erdoьan'a
''evinize hoш geldiniz'' diye seslendi.
Batum'un eski yыllardaki zarafetine
yeniden kavuшtuьunu kaydeden Gцrcistan
Cumhurbaшkanы, bugцn чok юnemli bir
eserin Batum'a kazandыrыldыьыnы sюyledi.
Yaptыьы konuшmada Baшbakan Erdoьan
ile ilgili deьerlendirmelerde bulunan
Saakashvili, Erdoьan'ыn bugцne kadar
verdiьi bцtцn sюzleri tuttuьunu belirterek,
bundan memnuniyet duyduklarыnы dile getirdi.
Baшbakan Erdoьan ile birlikte attыklarы
adыmlarla Batum Havaalanы'nыn iki цlke
tarafыndan ortaklaшa kullanыldыьыnы ve vizesiz
seyahatin
baшladыьыnы
hatыrlatan
Saakashvili, Tцrkiye ve Gцrcistan arasыnda
чok gцzel iliшkilerin yaшandыьыnы ifade
ederek, ''Tцrkiye ve Gцrcistan arasыndaki
iliшki eшi ve benzeri olmayan bir iliшki'' diye
konuшtu.
-ERDOЬAN'A GЦRCИSTAN
DEVLET NИШANЫTцrk iш adamlarыnыn Gцrcistan'a gюsterdiьi ilgiden duyduьu memnuniyeti dile
getiren Saakashvili, Tцrk iш adamlarыnыn
yatыrыmlarыnыn artmasыnы istediklerini sюyledi.
Saakashvili, Gцrcistan'da yatыrыmlar
yapan iш adamы Nurettin Чarmыklы'nыn
isminin Batum'da bir caddeye verildiьini de
bildirdi.
Иran, Tцrkiye ve Brezilya arasыndaki
uranyum takasы konusunda atыlan adыmыn
чok юnemli bir adыm olduьunu vurgulayan
Saakashvili, ''Tцrkiye ve Brezilya, mцzakereleri baшarыyla sonuчlandыrdы. Bize чok
umut verdi. Baшbakan Erdoьan bugцn
Иran'da yaptыklarы ile tцm dцnyanыn alkышlamasыnы hak etti'' dedi.
Saakashvili, konuшmasыnыn ardыndan
Baшbakan Erdoьan'a Gцrcistan Devlet
Niшanы verdi. Baшbakan Erdoьan, ''bu
niшanы milletim adыna almaktan gurur
duyuyorum' dedi.
Иstanbul'un kardeш kenti Kюln, Иstanbul'un
2010 yыlы kцltцr baшkenti olmasыnы kutlayacak. 11 ile 15 Kasыm tarihleri arasыnda, Kюln
Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Jцrgen
Roters'in (SPD) himayesinde "Иstanbul
2010 - Avrupa Kцltцr Baшkenti" adы altыnda
dцzenlenecek olan kutlamalara Иstanbul
Bцyцkшehir Belediye Baшkanы Kadir Topbaш
da katыlыcak.
Kutlamalar чerчevesinde Kюln Цniversitesi, "Alman ve Tцrk Ekonomi Hukuku" adlы,
iki dilli bir master programыnы hayata geчirecek. Etkinliklerin yoьnulaшacaьы yer ise
Neumarkt'taki Rautenstrauch-Joest Mцzesi
olacak. Bu kampasmada dцzenlecek
ekonomi ve kцltцr gцnlerine Kadir
Topbaш'ыn yanы sыra Kцltцr Baшkenti Genel
Sekreteri Yыlmaz Kurt, Tцrkiye'nin Kюln
Baшkonsolosu Mustafa Kemal Basa katыlacak.
Kasыm ayыnda yapыlcak etkinlikler, etkinlikleri dцzenlecek olan kurumlarыn temsilcilerinin katыldыьы ve Kюln Bцшцkшehir Belediye
binasыnda dцzenlenen bir programla
Anadolu Ajansы (AA) tarafыndan
Ankara'da dцzenlenen eьitim чalышmasыna
katыlmak цzere Tцrkiye'ye gelen Tцrk Dilli
Haber Ajanslarы Birliьine цye ajans temsilcileri Eskiшehir'i gezdi.
Ankara'dan Yцksek Hыzlы Tren (YHT) ile
Eskiшehir'e gelen Azerbaycan, Tataristan,
Kыrgыzistan,
Kыrыm,
KKTC
ve
Baшkordostanlы 13 ajans temsilcisi, kentte
gюrev yapan gazeteciler tarafыndan
чiчeklerle karшыlandы.
Rehber Ahmet Kapanoьlu eшliьinde
kenti gezen heyete юnce Kыrыm Чibюrek
Evi'nde чiь bюrek ikramы yapыldы. Heyet
daha sonra Eskiшehir Kыrыm Tцrkleri Kцltцr
ve Yardыmlaшma Derneьini ziyaret etti.
Dernek Baшkanы Mesut Юr, ajans temsilcilerine чalышmalarы hakkыnda bilgi verdi.
Mustafa Abdulcemil Kыrыmoьlu Kыrыm
Tatar Kцltцr Evi'nde de incelemelerde
bulunan konuklar, tarihi Odunpazarы
evlerinin yer aldыьы bюlgeyi gezdi.
Eskiшehirspor
Asbaшkanы
Mesut
Hoшcan,
ajans
temsilcilerine
Eskiшehirspor formasы ve шapkasы hediye
etti. Ziyaretten duyduьu memnuniyeti dile
getiren Hoшcan, 'Aynы geчmiшin ve
kцltцrцn чocuklarыyыz. Birbirimizi daha iyi
tanыyarak kardeшliьimizi gцчlendireceьiz.
Burada gazetecilere юnemli gюrevler
dцшцyor. Eskiшehirspor, kentin юnemli
markalarыndan biridir. Tцrkiye sadece
Иstanbul,
Antalya,
Bodrum
deьil.
Eskiшehir'de de gюrцlmeye deьer yerler
var. Hepinizi fahri taraftar kabul ediyoruz'
dedi.
Kыrgыzistan Haber Ajansы Genel Mцdцrц
Jыrgalbek Turdukojoyev de Eskiшehir'in adы
gibi eski bir шehir olmadыьыnы belirterek,
tanыtыldы. Programda ilk olarak, Kasыm ayыnda yapыlacak olan etkinliklerin koordinatюrц
Oliver Lueb ve Kюln-Иstanbul Шehir
Kardeшliьini Geliшtirme Derneьi Baшkanы
Walter Kluth kыsa birer konuшma yaptы.
Daha sonra ise etkinlikleri dцzenlecek olan
kurumlarыn temsilcileri kurumlarыnы ve etkinlikleri tanыttы.
Yaklaшыk bir hafta sцrecek olan kutlamalar чerчevesinde Kюln sinema evi Kюlner
Filmhaus'da Tцrk filimleri haftasы, AlmanTцrk ekonomi forumu, kцltцr haftasonu gibi
etkinlikler
dцzenlencek.
Ekinlikleri
dцzenleyecek чok sayыda kurum arasыnda,
Kюln Bцyцkшehir Belediyesi, Tцrk-Alman
Ticaret ve Sanayi Odasы (TD-ЫHK), T.C.
Baшbakanlыk Yatыrыm ve Tanыtыm Ajansы
(ЫSPAT), Kюln Ekonomi ve Kaltыnma Ajansы,
Sparkasse
KюlnBonn
bankasы,
Rautenstrauch-Joest Mцzesi, Dцnya
Kцltцrleri Derneьi, ve Kюln Иstanbul Шehir
Kardeшliьini Geliшtirme Derneьi ve Kюln
Цniversitesi bulunuyor.
'Geleceьe yюnelik чok potansiyeli olan bir
kent. Чok gцzel insanlarы var. Чok misafirperverler. Biz kendimizi misafirperver
bilirdik ama bizden de daha misafirperverler varmыш. Kendimizi onursal taraftar ilan
ediyoruz' dedi.
Odunpazarы
Belediyesi
Lцletaшы
Mцzesi'ni de gezen heyet, daha sonra
lцletaшы цrцnlerinin satыldыьы Atlыhan El
Sanatlarы Чarшыsы'nda alышveriш yapыp,
Kurшunlu Kцlliyesi'ni inceledi.
Tepebaшы Belediye Baшkanы Ahmet
Ataч'ы ziyaret eden konuklar ardыndan kent
merkezinden geчen Porsuk Чayы'nda
tekne turu yaptы. Buradan Sazova Bilim
Sanat ve Kцltцr Parkы'na geчen gazeteciler, korsan gemisi ve masal dцnyasыnы
gezdi.
Bцyцkшehir Belediyesi, Odunpazarы
Belediyesi ve Eskiшehir Ticaret Odasы,
ziyaretчilere Eskiшehir'i tanыtan kitap, harita, CD, broшцr ve чeшitli hediyeler verdi.
BИRLИK VE BERABERLИK; ЮLЦMDEN BAШKA HER ШEYИ YENER... (Ататцрк).
Щабер Меркези.
5
№ 53 MAЙЫС 2010
 ïîñîëüñòâå Àçåðáàéäæàíà â Êûðãûçñòàíå ñîñòîÿëîñü ìåðîïðèÿòèå, ïîñâÿùåííîå Äíþ ãåíîöèäà àçåðáàéäæàíöåâ.
Íà ìåðîïðèÿòèè ïðèñóòñòâîâàëè ïðåäñòàâèòåëè àçåðáàéäæàíñêîé îáùèíû,
ÑÌÈ, ïîñîë Àçåðáàéäæàíà â Êûðãûçñòàíå Àðèô Àãàåâ è ñîòðóäíèêè äèïëîìàòè÷åñêîé ìèññèè.
Ïîñîë ïðîèíôîðìèðîâàë ñîáðàâøèõñÿ îá èñòîðèè ãåíîöèäà àçåðáàéäæàíöåâ.
Íà ìåðîïðèÿòèè ãîâîðèëè òàêæå î äåïîðòàöèè, ðåïðåññèÿõ àçåðáàéäæàíöåâ
è òóðîê-àõûñêà.
Äèïëîìàò ïîä÷åðêíóë, ÷òî ïîñëå ïðèíÿòèÿ îáùåíàöèîíàëüíûì ëèäåðîì
àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà Ãåéäàðîì
Àëèåâûì â 1998 ãîäó Óêàçà "Î ãåíîöèäå
àçåðáàéäæàíöåâ" äåíü 31 ìàðòà ñòàë
åùå îäíîé ñêîðáíîé äàòîé â èñòîðèè
àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà - Äíåì ãåíîöèäà àçåðáàéäæàíöåâ.
Çàòåì ñîñòîÿëàñü ïðåçåíòàöèÿ êíèãè
"SЦRGЦN" íàðîäíîãî ïîýòà Àçåðáàéäæàíà Çåëèìõàí ßãóáà, èçäàííîé â íà÷àëå ýòîãî ãîäà â Àëìàòû, ñïîíñîðîì êîòîðîé ÿâëÿåòñÿ ëèäåð òóðîê-àõûñêà ìèðà Çèÿòäèí Èñìèõàíîãëó.
Ñîàâòîð è îäèí èç ñîñòàâèòåëåé äàííîé êíèãè - ãëàâíûé ðåäàêòîð ãàçåò
"TЦRKEL", "VЯTЯN" è åâðàçèéñêîãî
æóðíàëà "ALTIN KЮPRЦ" Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû - äàë ïîäðîáíóþ èíôîðìàöèþ î ñîçäàíèÿ ïîýìû "SЦRGЦN".
 êîíöå ìåðîïðèÿòèÿ ×ðåçâû÷àéíûé è
Ïîëíîìî÷íûé Ïîñîë Àçåðáàéäæàíà â
Êûðãûçñòàíå Àðèô Àãàåâ ïîáëàãîäàðèë
Çèÿòäèíà Èñìèõàíîãëó è ñêàçàë:
- Êàê èçâåñòíî, âî âðåìÿ ñòàëèíñêîãî ðåæèìà â 1929-32 ãã., 1937-1938 ãã., â
1944-48 ãã. è â 1951-53 ãã. èç îäèííàäöàòè ðàéîíîâ Àçåðáàéäæàíà ìíîãîòûñÿ÷íûå íàøè ñîîòå÷åñòâåííèêè áûëè ðåïðåññèðîâàííûìè. Íåçàâèñèìî îò ïîëà è
âîçðàñòà ìóæ÷èíû, æåíùèíû, ñòàðèêè è
äåòè, ñòàâ æåðòâàìè áåñïîùàäíûõ ðåïðåññèé, áûëè èçãíàíû èç ðîäíûõ ìåñò â
äàëåêóþ õîëîäíóþ Ñèáèðü è ïóñòûíè
Ñðåäíåé Àçèè. Æèòåëè òåïëîãî þãà, íå
âûòåðïåâ ñóðîâîãî êëèìàòà, óìèðàëè îò
õîëîäà è ãîëîäà. Â íàøè ìèðíûå äíè îò
ðàññêàçîâ ëþäåé, äîæèâøèõ äî ñåãîäíÿøíåãî äíÿ, êðîâü ñòûíåò â æèëàõ. Îá
ýòîé ñòðàøíîé òðàãåäèè, êîòîðàÿ ïðîèçîøëà ñ ëþäüìè òîãî âðåìåíè, ìíîãî
ñêàçàíî è íàïèñàíî. Ñêîëüêî ÷åëîâå÷åñêèõ ñóäåá èñêàëå÷åíî, èñòðåáëåíî èíòåëëèãåíöèè! Ïðî íåâèííûõ äåòåé, ñòàðèêîâ è æåíùèí ãîâîðèòü íå ïðèõîäèòñÿ.
 êàêèõ óñëîâèÿõ îíè ïðîæèâàëè! Îíè
áûëè áðîøåíû íà ïðîèçâîë ñóäüáû, îáðå÷åíû íà âûæèâàíèå òàì, ãäå ïîëçàëè
çìåè. Èõ çàñòàâëÿëè ðàáîòàòü ïðàêòè÷åñêè áåç åäû è êðîâà, èçäåâàëèñü íàä íèìè.
ðåçèÏ
ä å í ò
Êàçàõñòàíà
Í óðñóëòàí
Í à ç à ð áà å â
ïîçäðàâèë
Ïðåçèäåíòà
Àçåðáàéäæàíà
ñ
Äíåì ðåñïóáëèêè.
"Âàøå ïðåâîñõîäèòåëüñòâî,
Îò èìåíè íàðîäà Êàçàõñòàíà è îò ñåáÿ
ëè÷íî ñåðäå÷íî ïîçäðàâëÿþ Âàñ ïî ñëó÷àþ
íàöèîíàëüíîãî ïðàçäíèêà Àçåðáàéäæàíà Äíÿ ðåñïóáëèêè.
Î÷åíü óâåðåí, ÷òî îñíîâàííûå íà âçàèìíîì óâàæåíèè è äîâåðèè ñâÿçè ìåæäó
Êàçàõñòàíîì è Àçåðáàéäæàíîì è â áóäóùåì áóäóò ïëîäîòâîðíî ðàçâèâàòüñÿ, óêðåïëÿòüñÿ è ðàñøèðÿòüñÿ â èíòåðåñàõ
íàøèõ íàðîäîâ.
Ïîëüçóÿñü ñëó÷àåì, æåëàþ Âàì, Âàøå
ïðåâîñõîäèòåëüñòâî, êðåïêîãî çäîðîâüÿ è
óñïåõîâ â äåÿòåëüíîñòè âî èìÿ èíòåðåñîâ Âàøåãî íàðîäà, à íàðîäó Àçåðáàéäæàíà - èçîáèëèÿ è ñïîêîéñòâèÿ.
Ñ äîáðûìè ïîæåëàíèÿìè
Âñå ýòî èçâåñòíî èç ðàññêàçîâ æèâûõ
ñâèäåòåëåé è èç àðõèâîâ, êîòîðûå ñîõðàíèëèñü äî íàøèõ äíåé.
Ñåãîäíÿ èõ ïîòîìêè, ïðîäîëæàÿ ñâîé
ðîä, òðóäÿòñÿ â ðàçíûõ ðåãèîíàõ Öåíòðàëüíîé Àçèè è äîñòîéíî ïðåäñòàâëÿþò
ñâîé íàðîä. Îíè âíîñÿò ñâîþ ëåïòó â
ðàçâèòèå è ïðîöâåòàíèå ñòðàí, àêòèâíî
ó÷àñòâóÿ â îáùåñòâåííîé, ýêîíîìè÷åñêîé è êóëüòóðíîé æèçíè ðåñïóáëèêè.
Àçåðáàéäæàíöû â Êûðãûçñòàíå òðóäÿòñÿ âî âñåõ îòðàñëÿõ: â ýêîíîìèêå,
ìåäèöèíå, áèçíåñå, îáðàçîâàòåëüíûõ
ó÷ðåæäåíèÿõ, þñòèöèè è ò. ä.
Íî, êàê ãîâîðèòñÿ, íèêòî íå çàáûò è
íè÷òî íå çàáûòî. Çíàåòå, ÷òî â òå ñòðàøíûå ãîäû áûëè ðåïðåññèðîâàíû íå
òîëüêî àçåðáàéäæàíöû, íî è ÷å÷åíöû,
êàðà÷àåâöû, òàòàðû, íåìöû, òóðêè-àõûñêà, äàæå òå æå ñàìûå ðóññêèå. Ñåãîäíÿ
àõûñêèíñêèå òóðêè, êîòîðûå áûëè âûñëàíû â 1944 ãîäó èç Ãðóçèè, ïóñòèëè
ãëóáîêèå êîðíè â Êàçàõñòàíå. Èõ íàñ÷èòûâàåòñÿ áîëåå äâóõñîò òûñÿ÷ òîëüêî â
Êàçàõñòàíå. Â äðóãèõ ðåãèîíàõ Öåíòðàëüíîé Àçèè èõ òîæå ìíîãî. Â ïðîøëîì
ãîäó èçâåñòíûé ïîýò Àçåðáàéäæàíà Çåëèìõàí ßãóá ïîñåòèë Öåíòðàëüíóþ
Àçèþ è âñòðåòèëñÿ ñî ìíîãèìè ñîîòå÷åñòâåííèêàìè. Ïîñëóøàâ èõ ðàññêàçû î
ñâîèõ ïðåäêàõ, ñðàçó æå ïî ïðèåçäå â
Àçåðáàéäæàí
íàïèñàë
ïîýìó
"SЦRGЦN". Ïðî÷èòàâ å¸, ñðàçó æå âñòàåò ïåðåä ãëàçàìè êàðòèíà, êîòîðóþ ïåðåæèëè íàøè ñîîòå÷åñòâåííèêè, ìóêè,
÷åðåç êîòîðûå îíè ïðîøëè.
Îçíàêîìèâøèñü ñ ýòîé ïîýìîé, ïðåäñåäàòåëü Ðåñïóáëèêàíñêîãî íàöèîíàëüíîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà - ÒÍÖ "Àõûñêà"
â Êàçàõñòàíå, ëèäåð òóðîê-àõûñêà ìèðà
 Ìîñêâå ñêîí÷àëñÿ ñîçäàòåëü òðåõ
ïîêîëåíèé àòîìíûõ ïîäâîäíûõ ðàêåòîíîñöåâ, áûâøèé ãåíåðàëüíûé äèðåêòîð
ÎÀÎ "Ñåâìàø" Äàâèä Ïàøàåâ. 69-ëåòíèé Ãåðîé Ðîññèè óøåë èç æèçíè ïîñëå
ïðîäîëæèòåëüíîé áîëåçíè.
Ïðåçèäåíò Ãîñóäàðñòâåííîãî ðîññèéñêîãî öåíòðà àòîìíîãî ñóäîñòðîåíèÿ
(ÃÐÖÀÑ) Äàâèä Ïàøàåâ ðîäèëñÿ 19 èþëÿ 1940 ã. â ñåëå Îñòàøåâî Ìîñêîâñêîé
îáëàñòè, àçåðáàéäæàíåö. Â 1963 ã. îí
îêîí÷èë Óðàëüñêèé ïîëèòåõíè÷åñêèé
èíñòèòóò â Ñâåðäëîâñêå. Íà ÏÎ "Ñåâìàøïðåäïðèÿòèå" ïðîøåë ïóòü îò ìàñòåðà äî ãåíåðàëüíîãî äèðåêòîðà.
Çèÿòäèí Èñìèõàíîãëó, ó êîòîðîãî ïðåäêè
òîæå áûëè ðåïðåññèðîâàíû èç Ãðóçèè,
ðåøèë ýòó ðóêîïèñü âûïóñòèòü êàê êíèãó
è ïîäàðèòü ê 60-ëåòíåìó þáèëåþ ïîýòà.
Òàêèì îáðàçîì óâèäåëà ñâåò êíèãà
"SЦRGЦN".
Ïîñëå âûõîäà ýòîé êíèãè, â êîòîðîé
÷åòêî îòðàæåíû òå ñòðàäàíèÿ, îñêîðáëåíèÿ öåëîãî íàðîäà è â ïàìÿòü æåðòâ ðåïðåññèé, ÿ, êàê ×ðåçâû÷àéíûé è Ïîëíîìî÷íûé Ïîñîë Àçåðáàéäæàíà â Êûðãûçñòàíå, ñ÷èòàþ óìåñòíûì è ïðåäëàãàþ
ñëåäóþùåå: âûéòè â ïðàâèòåëüñòâî
Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñ ïðåäëîæåíèåì îá óñòàíîâëåíèè ïàìÿòíèêà ïîñòðàäàâøèì è ïàâøèì ñîîòå÷åñòâåííèêàì â
ãîäû ðåïðåññèé íà ìåñòå êîìïàêòíîãî
ïðîæèâàíèÿ àçåðáàéäæàíöåâ â ãîðîäå
Áèøêåêå èëè â ãîðîäå Êàíòå. Óñòàíîâêà
ýòîãî ïàìÿòíèêà äàñò çíàòü, ÷òî ìû íå
çàáûëè èñòîðèþ è ãåðîåâ òîãî âðåìåíè.
Îäíîâðåìåííî ýòî ïîñëóæèò ñáëèæåíèþ
äâóõ áðàòñêèõ ðåñïóáëèê è íàðîäîâ
Àçåðáàéäæàíà è Êûðãûçñòàíà. Ýòî ñòàíåò î÷åíü âàæíûì øàãîì â èñòîðèè îáîèõ íàðîäîâ. Ìû æå, äèïëîìàòû, âûïîëíèì ñâîþ ìèññèþ êàê ïîñëû ìèðà, ñîãëàñèÿ è äðóæáû.
Çàòåì áûë ïîêàçàí äîêóìåíòàëüíûé
ôèëüì ïðî Çåëèìõàí ßãóáà, êîòîðûé
ñíèìàëè àçåðáàéäæàíñêèå äîêóìåíòàëèñòû â ïðîøëîì ãîäó â Óçáåêèñòàíå,
Òóðêåñòàíå è Êûðãûçñòàíå.
 çàâåðøåíèå ìåðîïðèÿòèÿ áûë äàí
ýõñàí (îáåä) îò èìåíè ïîñîëüñòâà è ïðî÷èòàí Êîðàí.
Õîêóìà Õàëèëîâà,
ñîïðåäñåäàòåëü ïðåññ-öåíòðà
“ÀÕÛÑÊÀ”.
Îí ðóêîâîäèë êðóïíûìè ïðîåêòàìè ïî
ñîçäàíèþ àòîìíûõ ïîäâîäíûõ ëîäîê,
ìîäåðíèçàöèè íàäâîäíûõ êîðàáëåé,
ñòðîèòåëüñòâó ìîðñêèõ ïëàòôîðì äëÿ
äîáû÷è íåôòè è ãàçà, ãðàæäàíñêîìó ñóäîñòðîåíèþ.
 2004 ãîäó Ïàøàåâ âîçãëàâèë ÃÐÖÀÑ.
 2006 ãîäó ïîëó÷èë Ãîñóäàðñòâåííóþ
ïðåìèþ ÐÔ çà ðàçðàáîòêó, ñîçäàíèå è
ðàçâèòèå òðåõ ïîêîëåíèé àòîìíûõ ïîäâîäíûõ ðàêåòîíîñöåâ.
Çà áîëüøèå çàñëóãè â îáîðîíêå îòìå÷åí Çîëîòûì ïî÷åòíûì çíàêîì Íàöèîíàëüíîãî ôîíäà "Îáùåñòâåííîå ïðèçíàíèå".
Íóðñóëòàí Íàçàðáàåâ, Ïðåçèäåíò
Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí".
Azerbaycan'ыn Истанбул Baшkonsolosu Hasan Zeynalov,
Erzurum'a konsolosluk шubesi aчmak
iчin giriшim
baшlattыklarыnы aчыkladы.
Mцstakil Sanayici ve Иш Adamlarы Derneьi
(MЦSИAD) Erzurum Шube Baшkanы Mustafa
Gцvenli'nin konsolosluk ziyaretinde aчыklama yapan Zeynalov, Erzurum'a konsolosluk
aчacaklarыnы ifade etti. 8 Mayыs Cumartesi
gцnц Erzurum'da gerчekleшtirilecek Lojistik
Sektюr Kurulu Toplantыsы'na Baшkonsolos
Zeynalov'u davet eden MЦSИAD Шube
Baшkanы Gцvenli, "Kardeш iki цlke arasыndaki ticari, sosyal ve kцltцrel iшbirliюi giriшimlerinin gцчlendirilmesinden yanayыz.
Bunun iчin de Azerbaycan'ыn Tцrkiye'ye
uyguladыюы vize iшleminin kaldыrыlmasы en
bцyцk arzumuz." diye konuшtu.
Baшkonsolos Zeynalov ise Erzurumlu iш
adamlarыnы
yatыrыm
yapmalarы
iчin
Azerbaycan'a davet etti. Baшkonsolos
Zeynalov, Erzurum'da юnцmцzdeki gцnlerde konsolosluk шubesi aчacaklarыna
dikkat чekerek, "Erzurum'a konsolosluk
шubesi aчarak, iki цlke arasыndaki diplomatik ve sosyo-ekonomik iliшkilerimizi daha
da gцчlendirmeyi istiyoruz." шeklinde
konuшtu.
Æèòåëè Òáèëèñè ñòàëè ñâèäåòåëÿìè
íåîáû÷íîãî çðåëèùà. Ãðóçèíñêèé êàíàòîõîäåö Ðàìàç Ãàðøàóëèøâèëè ïðîäåìîíñòðèðîâàë ñëîæíåéøèé òðþê - áåç ñòðàõîâêè îí ïåðåøåë ïî òðîñó ñ îäíîãî áåðåãà Êóðû íà äðóãîé. Ïðåäñòàâëåíèå
ïðîøëî â ðàìêàõ ïðîåêòà "Òàëàíòû", êîòîðûé âûõîäèò â ýôèð ãðóçèíñêîé òåëåêîìïàíèè "Ðóñòàâè 2". Ñïåöèàëüíûé êàíàò íàòÿíóëè â ñòàðîì Òáèëèñè ó Ìåòåõñêîãî ìîñòà. Êàíàòîõîäåö äîñòàòî÷íî
óâåðåííî ïåðåñåê ïî êàíàòó Êóðó. Íåñìîòðÿ íà ïîääåðæêó çðèòåëåé, îí íå ñìîã
âûéòè â ôèíàë øîó. Ìåæäó òåì êàíàòîõîäåö ïîîáåùàë çðèòåëÿì ïðåäñòàâèòü áîëåå ãðàíäèîçíîå çðåëèùå, ÷åì òî, êîòîðîå ïðîøëî â ðàìêàõ ïðîãðàììû.
BЦYЦK VE TARИHИ OLAYLARЫ ANCAK BЦYЦK MИLLETLER YAШAYABИLИR... ( Atatцrk ).
6
№ 53 MAЙЫС 2010
Kazakistan Dышiшleri Bakanы ve AGИT Dюnem
Baшkanы Kanat Saudabayev, юrgцtц daha aktif
hale getirmek iчin чaba harcadыklarыnы sюyledi.
AGИT Komisyonu чalышma toplantыsыnda konuшan
Saudabayev, Mart ayыnda yaptыьы resmi gюrцшmeler hakkыnda bilgi verdi. Kazakistan'ыn юnцne
gelen bu fыrsatы en iyi bir шekilde deьerlendirmesi
gerektiьini vurgulayan Saudabayev, Cumhurbaшkanы Nursultan Nazarbayev'in, "AGИT dюnem
baшkanlыьы Kazakistan iчin stratejik ve ulusal bir
projedir" sюzцnц hatыrlattы. Kazak Bakan, "Kazakistan'a verilen bu tarihi sorumluluьu hakkыyla
yerine getirmeliyiz" dedi. Юrgцte yeni bir ivme
kazandыrыlmasы gerektiьini aktaran Saudabayev,
en son AGИT liderler toplantыsы'nыn 1999'da Иstanbul'da yapыldыьыnы belirtti. AGИT zirvesinin Kazakistan'da yapыlmasы fikrini; Rusya, Fransa, Иspanya, Иtalya, Tцrkiye ve Romanya devlet baшkanlarыnыn desteklediьini belirten Saudabayev, zirve
юncesinde hazыrlыk maksadы ile цye devletler
dышiшleri bakanlarы gayri resmi toplantыsыnыn 9-10
Temmuz'da Almatы'da yapыlacaьыnы bildirdi. Devlet organlarыnыn sistematik ve tutarlы iшbirliьinin
юnemine vurgu yapan Kazak Bakan, uluslararasы
toplumun gцvenini kazanmak, Kazakistan'ыn
uluslararasы arenada saygыnlыьыnы artыrmak iчin
verilen bu misyonu hakkыyla ve baшarыyla yerine
getirmek iчin herkesin elinden gelen gayreti
gюstermesi gerektiьini vurguladы.
Tцrkiye Иhracatчыlar Meclisi (TИM) Baшkanы
Mehmet Bцyцkekшi, "Kazakistan ile 1.8 milyar
Dolar olan dыш ticaret hacmini, юnce 5 sonra da
10 milyar dolara чыkartmak istiyoruz" dedi.
TИM Baшkanы Mehmet Bцyцkekшi, Kazakistan
Baшbakan Yardыmcыsы ve Sanayi ve Yeni
Teknolojiler Bakanы Aset Иsekeшev'i aьыrladы.
Ticari ikili gюrцшmelerin ardыndan yapыlan aчыklamada, iki цlke arasыndaki iliшkilerin geliшtirilmesi
iчin yapыlacak чalышmalardan bahsedildi. TИM
Baшkanы Bцyцkekшi, 24-26 Mayыs tarihlerinde
Cumhurbaшkanы Gцl ile birlikte oldukчa kalabalыk
bir iшadamы kafilesinin Kazakistan'ы ziyaret edeceьini hatыrlatarak, "Kazakistan ile1.8 milyar
Dolar olan dыш ticaret hacmini, юnce 5 sonra da
10 milyar dolara чыkartmak istiyoruz" dedi.
Иsekeшev ise Kazakistan'da Tцrk firmalarыn
юzellikle inшaat alanыnda чok bцyцk projelere
imza attыьыnы belirtti. Devlet politikasы olarak
yatыrыm yapmak isteyen yabancы sermayeye
bцyцk kolaylыklar saьladыklarыnы kaydeden
Иsekeшev, "Kazakistan, hammadde zenginliьi,
ucuz enerji imkanы ve deьiшen yatыrыm politikalarыyla Tцrkiye iчin bцyцk fыrsatlar sunuyor"
ifadesini kullandы. Иsekeшev, yaklaшыk 400 ayrы iш
kolunda vergileri kaldыrdыklarыnы ve цlkeye yatыrыm
iчin sokulacak makinelerden de vergi almadыklarыnы belirterek, halihazыrda 80 yeni projenin Tцrk
iшadamlarыndan teklif beklediьini vurguladы.
H a z i r a n
sonuna kadar hasat alыmы, цretim
iчin
harcanan
araчlarыn telafisi
ve цlkenin silo
kapasitesini
boшaltmak iчin
Kazakistan'ыn 6,5
milyon ton tahыl
ihraч etmesi gerekiyor.
Kazak-Zerno'nun aчыklamasыna gюre, 2010
Nisan ayыnыn ilk on gцnцnde 259,8 bin ton yцklenmiш, bunun iчinde 145,8 bin ton ihracatы
gerчekleшmiш. Uzmanlarыn gюrц-шцne gюre, bu
nakliye temposuyla Kazakistan'ыn yukarыda belirtilen rakamы чыkartmasы iчin 15 ay gerekli.
Kazakistan Cumhurbaшkanыnыn Gцney Kore
ziyareti sыrasыnda, Gцney Kore'nin Kaza-kistan'dan 2 milyon ton buьday satыn almasыnыn kesinleшtiьini hatыrlatalыm. Daha юnce aчыklandыьы gibi
Kazakistan tahыlыnыn fiyatы % 4 dцшecek.
Analistlere gюre bu, dцnya piyasasыndaki tahыl
fiyatlarыnыn deьiшmesine baьlы.
Ïîëüçóéòåñü
ñòàöèîíàðíûì òåëåôîíîì
Åñëè âû â îôèñå, ñòàðàéòåñü ãîâîðèòü ïî ñòàöèîíàðíîìó òåëåôîíó, à íå
ïî ìîáèëüíîìó - èçëó÷åíèå îò îáû÷íîãî
òåëåôîíà â ðàçû ìåíüøå, ÷åì îò ñîòîâîãî.
Ïðîäîëæåíèå. Íà÷àëî íà ñòð.1.
3. Ïðîñâåùåíèå (ïåäàãîãèêà, èçäàíèå
ó÷åáíèêîâ è ò.ä.).
4. Èçîáðàçèòåëüíîå èñêóññòâî (æèâîïèñü,
ñêóëüïòóðà, àðõèòåêòóðà).
5. Ñïîðò (÷åìïèîíû, òðåíåðû, ñïåöèàëèñòû, âíåñøèå âêëàä â ðàçâèòèå êàçàõñòàíñêîãî ñïîðòà).
6. Ìóçûêà (êîìïîçèòîðû, ìóçûêàíòû, ìóçûêîâåäû).
7. Òåàòð (ðåæèññóðà ìóçûêàëüíîãî è äðàìàòè÷åñêîãî òåàòðà, èñïîëíèòåëè - àêòåðû, òåàòðîâåäû).
8. Çà íåîöåíèìûé âêëàä â óêðåïëåíèå ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ.
Íîìèíàöèÿ "Çà íåîöåíèìûé âêëàä â óêðåïëåíèå ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ" ó÷ðåæäåíà âïåðâûå, ñîçâó÷íî íûíåøíåìó âðåìåíè, êîãäà
Êàçàõñòàí ñòàë èçâåñòåí ìèðó êàê ìèðîëþáèâîå ãîñóäàðñòâî ñ ðàçâèòîé ýêîíîìèêîé, ñòàáèëüíûì ðàçâèòèåì ïî ïóòè ìèðà è ñîçèäàíèÿ.  2008 ãîäó áûëà ïðîâåäåíà î÷åðåäíàÿ
åæåãîäíàÿ öåðåìîíèÿ âðó÷åíèÿ äàííîé ïðåìèè.  íàñòîÿùåå âðåìÿ àññîöèàöèÿ ãîòîâèòñÿ ê 10-ëåòíåìó þáèëåþ ïðåìèè "Èëüõàì", êîòîðûé ïëàíèðóåòñÿ ïðîâåñòè 20 ñåíòÿáðÿ 2010 ãîäà.
Ïî êàæäîé íîìèíàöèè ïðåìèÿ ïðèñóæäàåòñÿ çà 1-å è 2-å ìåñòà.
1-å ìåñòî: ïîçîëî÷åííàÿ ñòàòóýòêà "Èëüõàì", ïàìÿòíûé äèïëîì ëàóðåàòà, äåíåæíàÿ
ïðåìèÿ 500 000 (ïÿòüñîò òûñÿ÷) òåíãå;
2-å ìåñòî: ïàìÿòíûé äèïëîì, äåíåæíàÿ
ïðåìèÿ 200 000 (äâåñòè òûñÿ÷) òåíãå.
 íîìèíàöèè "Çà íåîöåíèìûé âêëàä â óêðåïëåíèå ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ" íå ïðåäóñìàòðèâàåòñÿ 2-å ìåñòî.  äàííîé íîìèíàöèè
ïðèñóæäàåòñÿ òîëüêî 1-å ìåñòî.
Äëÿ íîìèíàöèè "Çà íåîöåíèìûé âêëàä â
óêðåïëåíèå ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ" èçãîòàâëèâàåòñÿ ïî ñïåöèàëüíîìó çàêàçó ïîçîëî÷åííàÿ
ñòàòóýòêà, äèïëîì ëàóðåàòà â ïîçîëî÷åííîé
ðàìêå è âûäàåòñÿ äåíåæíàÿ ïðåìèÿ â ðàçìåðå 1 000 000 (îäèí ìèëëèîí) òåíãå.
Âðó÷åíèå íåçàâèñèìîé ïðåìèè "Èëüõàì"
ïðîèçâîäèòñÿ â òîðæåñòâåííîé îáñòàíîâêå ñ
ó÷àñòèåì âèäíûõ äåÿòåëåé êóëüòóðû, èñêóññòâà, ïðîñâåùåíèÿ, ïîñëîâ, àêêðåäèòîâàííûõ â Êàçàõñòàíå, à òàêæå âèäíûõ ïðåäïðèíèìàòåëåé, ïðîèçâîäñòâåííèêîâ, ðàáîòíèêîâ
äðóãèõ îòðàñëåé, âíåñøèõ âêëàä â ðàçâèòèå
ýêîíîìèêè, ñîöèàëüíîé æèçíè íàðîäà.
Òîðæåñòâî ñîïðîâîæäàåòñÿ îáøèðíîé êîíöåðòíîé ïðîãðàììîé ñ ó÷àñòèåì èçâåñòíûõ
àðòèñòîâ è ýñòðàäíûõ çâåçä Êàçàõñòàíà, ïðîâîäèòñÿ ôîòîâûñòàâêà è ò.ä.
ñåíòÿáðå 2010 ãîäà â çäàíèè òåàòðà
Â
îïåðû è áàëåòà èì. Àáàÿ ñîñòîèòñÿ
þáèëåéíàÿ äåñÿòàÿ òîðæåñòâåííàÿ öåðåìî-
íèÿ âðó÷åíèÿ íåçàâèñèìîé ïðåìèè "Èëüõàì"
Êëóáà ìåöåíàòîâ ðåñïóáëèêàíñêîãî îáùåñòâåííîãî ôîíäà "Àññîöèàöèÿ ïðîìûøëåííèêîâ, ïðåäïðèíèìàòåëåé è ñåëüõîçðàáîòíèêîâ".
Êëóá ìåöåíàòîâ áûë ñîçäàí â 2000 ãîäó â
îòâåò íà îáðàùåíèå Ïðåçèäåíòà Ðåñïóáëèêè
Êàçàõñòàí Íàçàðáàåâà Íóðñóëòàíà Àáèøåâè÷à ê ïðåäïðèíèìàòåëÿì ñòðàíû î ïîääåðæêå
òâîð÷åñêîé èíòåëëèãåíöèè.
Áëàãîäàðÿ ïðàâèëüíîñòè èçáðàííîãî Ïðåçèäåíòîì Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Í.À.Íàçàðáàåâûì ñòðàòåãè÷åñêîãî êóðñà ðàçâèòèÿ
ñòðàíû â íà÷àëå åå ïóòè ñåãîäíÿ Ðåñïóáëèêà
Êàçàõñòàí çàíÿëà ñâî¸ äîñòîéíîå ìåñòî â
ìèðîâîì ñîîáùåñòâå êàê ãîñóäàðñòâî ñî ñòàáèëüíîé ýêîíîìèêîé. Êîãäà â ñòðàíå ýêîíîìèêà ðàçâèâàåòñÿ ïîñòóïàòåëüíûìè øàãàìè
âïåðåä, òî ñîçäàþòñÿ óñëîâèÿ äëÿ âñåìåðíîãî ðàçâèòèÿ îñòàëüíûõ, íåìàòåðèàëüíûõ
ñôåð æèçíè. Ýòî ñòàíîâèòñÿ ïðåäïîñûëêîé
äëÿ âîçðîæäåíèÿ êóëüòóðíîãî, äóõîâíîãî íàñëåäèÿ, ïåðåäàâàåìîãî èç ïîêîëåíèÿ â ïîêîëåíèå, áëàãîäàðÿ òðàäèöèÿì ìåöåíàòñòâà,
áëàãîòâîðèòåëüíîñòè, ìèëîñåðäèÿ, íà êîòîðûå òàê áîãàòà êàçàõñòàíñêàÿ çåìëÿ. Óêðåïëÿÿ òðàäèöèè êàçàõñòàíñêîãî ïàòðèîòèçìà è
ñîöèàëüíîé îòâåòñòâåííîñòè áèçíåñà, Êëóá
ìåöåíàòîâ âîò óæå 10 ëåò, ïîääåðæèâàÿ
òâîð÷åñêóþ èíòåëëèãåíöèþ, ïðèñóæäàåò íåçàâèñèìóþ ïðåìèþ "Èëüõàì" ïðåäñòàâèòåëÿì èñêóññòâà, ëèòåðàòóðû, íàóêè, ïðîñâåùåíèÿ è äðóãèõ ñôåð òâîð÷åñêîé äåÿòåëüíîñòè, âíåñøèõ âêëàä â ñîõðàíåíèå äóõîâíîãî
íàñëåäèÿ ñòðàíû, îáîãàùàþùèõ äóõîâíóþ
ñîêðîâèùíèöó Êàçàõñòàíà. Çà èñòåêøèé ïåðèîä ëàóðåàòàìè ïðåìèè "Èëüõàì" ñòàëè áîëåå 60 ïðåäñòàâèòåëåé ðàçíûõ ñôåð äåÿòåëüíîñòè, ëþäè ðàçíûõ íàöèîíàëüíîñòåé,
êîòîðûå âíåñëè ñâîé âåñîìûé âêëàä â ðàçâèòèå ñòðàíû è â íàñòîÿùåå âðåìÿ ïðîäîëæàþò ðàáîòàòü íà áëàãî ìíîãîíàöèîíàëüíîãî
íàðîäà Êàçàõñòàíà.
Íåîáõîäèìî îòìåòèòü, ÷òî çà ýòî âðåìÿ ñîñòàâ Êëóáà ìåöåíàòîâ ïîïîëíèëñÿ ïðåäñòàâèòåëÿìè ðàçíûõ íàöèîíàëüíîñòåé - êàçàõàìè, óéãóðàìè, åâðåÿìè, ðóññêèìè, êîðåéöàìè è äð.
Ýòî ëþäè, îáúåäèíåííûå îäíîé îáùåé
èäååé, - ñîõðàíèòü è ïðåóìíîæèòü äóõîâíîå
áîãàòñòâî Êàçàõñòàíà. Åñëè â íà÷àëå ñîçäàíèÿ êëóá íàñ÷èòûâàë â ñâîåì ñîñòàâå 7 ÷ëåíîâ, òî ñåãîäíÿ èõ êîëè÷åñòâî ñîñòàâëÿåò
óæå áîëåå 35 ÷åëîâåê.  ïåðâûå äâà ãîäà
ïðåìèÿ ïðèñóæäàëàñü â 5 íîìèíàöèÿõ: òåàòð, ïðîñâåùåíèå è íàóêà, ìóçûêà, èçîáðàçèòåëüíîå èñêóññòâî, ëèòåðàòóðà. Ó÷èòûâàÿ
ïðîñüáû îáùåñòâåííîñòè, ïðåäñòàâèòåëåé
Ðóêîâîäèòåëè àíñàìáëÿ Áå÷åò è Ìàìåä
Àëèåâû îáó÷èëè èãðå íà ñàçå íå òîëüêî ìóæ÷èí, íî è æåíùèí è äåòåé! Àêòèâèñòû ÒÝÊÖ
èç ãîðîäà Àëìàòû ïðèâåçëè ñ ñîáîé ýêñïîíàòû ìóçåÿ, êîòîðûå ó ìíîãèõ ãîñòåé âûçâàëè
âîñòîðã è áîëüøîé èíòåðåñ. Íà ìåðîïðèÿòèè
ïðèñóòñòâîâàëè âñå ðàéîííûå àêèìû è áûëè
ïðèãëàøåíû âñå ïðåäñòàâèòåëè ýòíîêóëüòóðíûõ öåíòðîâ, ìíîãèå ãîñóäàðñòâåííûå
ñëóæàùèå, ïðåïîäàâàòåëè, ðåêòîðû è ïðåïîäàâàòåëè âóçîâ, ïðåäñòàâèòåëè ÑÌÈ è ò.ä.
Ñ ïðèâåòñòâåííîé ðå÷üþ ìåðîïðèÿòèå
äðóãèõ ñôåð äåÿòåëüíîñòè, à òàêæå ïðèíèìàÿ âî âíèìàíèå ïîñòîÿííîå ðàñøèðåíèå
ñîñòàâà Êëóáà ìåöåíàòîâ, ñ 2003 ãîäà äëÿ
ïðèñóæäåíèÿ áûëè äîáàâëåíû åùå 2 íîìèíàöèè: ñïîðò è íàóêà îòäåëåíà îò ïðîñâåùåíèÿ.  2004 ãîäó áûëà ó÷ðåæäåíà åùå îäíà
íîìèíàöèÿ - "Çà íåîöåíèìûé âêëàä â óêðåïëåíèå ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ". Ó÷ðåæäåíèå äàííîé íîìèíàöèè áûëî ñîçâó÷íî âðåìåíè, êîãäà â Êàçàõñòàíå áûëà ñîçäàíà íîâàÿ ìîäåëü
ìåæíàöèîíàëüíûõ îòíîøåíèé áëàãîäàðÿ äåÿòåëüíîñòè Àññàìáëåè íàðîäà Êàçàõñòàíà óíèêàëüíîãî ôîðìèðîâàíèÿ, ñîçäàííîãî ïî
èíèöèàòèâå ãëàâû ãîñóäàðñòâà.
Ïðåìèÿ “Èëüõàì” ïðèîáðåòàåò âñ¸ áîëüøóþ çíà÷èìîñòü íå ñòîëüêî èç-çà ìàòåðèàëüíîãî ñòèìóëà, à ñêîëüêî èç-çà ïðåñòèæà å¸
ïðèñóæäåíèÿ ñðåäè áîëüøîãî êîëè÷åñòâà íîìèíàíòîâ, ïðèäàíèÿ áîëüøîé îáùåñòâåííîé
çíà÷èìîñòè èçäàííûì ðàáîòàì è òâîðåíèÿì.
Åæåãîäíî íà íîìèíèðîâàíèå ïðåìèåé ïî
âñåì íîìèíàöèÿì ïîäà¸òñÿ îãðîìíîå êîëè÷åñòâî çàÿâîê. Ýêñïåðòíàÿ êîìèññèÿ â ñîñòàâå âèäíûõ äåÿòåëåé ïî îòðàñëÿì òùàòåëüíî
ðàçáèðàåò êàæäóþ ðàáîòó.
Êðèòåðèÿìè îòáîðà íîìèíàíòîâ ÿâëÿþòñÿ:
* çíà÷åíèå ðàáîò â ðàçâèòèè òîé èëè
èíîé ñôåðû äåÿòåëüíîñòè; íîâàòîðñòâî;
* âîñïèòàòåëüíîå, ïîçíàâàòåëüíîå çíà÷åíèå, èíäèâèäóàëüíûé âêëàä â ðàçâèòèå
òîé èëè èíîé ñôåðû äåÿòåëüíîñòè, ñïîñîáñòâóþùåé ïðîãðåññèâíîìó äâèæåíèþ
âïåðåä, äàëüíåéøåìó ðàçâèòèþ è óêðåïëåíèþ êóëüòóðíîãî, äóõîâíîãî íàñëåäèÿ.
 òåêóùåì ãîäó ïðåìèÿ âíîâü áóäåò ïðèñóæäàòüñÿ â âîñüìè íîìèíàöèÿõ: "Íàóêà",
"Ëèòåðàòóðà", "Ïðîñâåùåíèå", "Èçîáðàçèòåëüíîå èñêóññòâî", "Ñïîðò", "Ìóçûêà", "Òåàòð", "Çà íåîöåíèìûé âêëàä â óêðåïëåíèå
ìèðà, ìåæíàöèîíàëüíîãî è ìåæêîíôåññèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ".
Ïðèäàâàÿ âàæíîå çíà÷åíèå äàííîé ïðåìèè
äëÿ óêðåïëåíèÿ ìåæíàöèîíàëüíîãî ñîãëàñèÿ, ðàçâèòèÿ êóëüòóðû, èñêóññòâà è äðóãèõ
ñôåð òâîð÷åñêîé æèçíè, ìû ïðèãëàøàåì âåäóùèå ñðåäñòâà ìàññîâîé èíôîðìàöèè äëÿ
îñâåùåíèÿ äàííîãî ìåðîïðèÿòèÿ.
Áîëåå ïîäðîáíóþ èíôîðìàöèþ âû ìîæåòå ïîëó÷èòü ïî ñëåäóþùèì àäðåñàì:
òåë. (727)- 299-38-87, е-маил:
[email protected]
òåë/ôàêñ (727)-299-45- 22,299-36-90
ìîá. 8 70236844 90. Àäðåñ: ã. Àëìàòû,
ìêð.”Êàðàñó”, óë.Ìè÷óðèíà ,58,
èñïîëíèòåëü: îòâåòñòâåííûé ñåêðåòàðü îðãêîìèòåòà Ø.Ìóòàëèï.
Îðãêîìèòåò ïî ïðîâåäåíèþ Õ
þáèëåéíîé íåçàâèñèìîé ïðåìèè “Èëüõàì”.
îòêðûë aêuì Ñàéðàìñêîãî ðàéîíà Óàëèõàí
Êàéíàçàðîâ.
Çàòåì âûñòóïèë ïðåçèäåíò ÂÀÒÀ è
ðóêîâîäèòåëü ÒÝÍÖ Êàçàõñòàíà, äîêòîð
Çèÿòäèí Èñìèõàíîãëó è íàãðàäèë ìåäàëÿìè
è öåííûìè ïîäàðêàìè âåòåðàíîâ ÂÎÂ,
àêòèâèñòîâ ÒÝÊÖ.
Çèÿòäèí
Èñìèõàíîãëó
Íåäàâíî, â ãîðîäå Øûìêåíòå ïðîøëî
áîëüøîå òîðæåñòâåííîå ìåðîïðèÿòèå â
÷åñòü 65-ëåòèÿ Ïîáåäû â Âåëèêîé Îòå÷åñòâåííîé âîéíå è 65-ëåòèÿ ïðîæèâàíèÿ òóðîêàõûñêà â Êàçàõñòàíå.
Ìåðîïðèÿòèå íà÷àëîñü ñ âîçëîæåíèÿ öâåòîâ ê ïàìÿòíèêó ïîãèáøèì â ÂÎÂ, âíîâü îòêðûòîìó â Øûìêåíòå, êîòîðûé ïðîèçâåë îãðîìíîå âïå÷àòëåíèå íà ó÷àñòíèêîâ ïðîöåññèè ñâîåé ìàñøòàáíîñòüþ. ßðêèé êîíöåðò
ïîðàäîâàë âñåõ ñâîåé îðãàíèçîâàííîñòüþ,
ìàñøòàáíîñòüþ è êðàñî÷íîñòüþ. Ìíîãî÷èñëåííûõ ãîñòåé ïåðåä ñàìûì Äîìîì äðóæáû
âñòðå÷àëè äåòè ñ ãîëóáûìè íàöèîíàëüíûìè
ôëàæêàìè â ðóêàõ. Âî äâîðå áûëà âûñòàâëåíà þðòà è ðàçíûå íàöèîíàëüíûå áëþäà.
Þíîøè è äåâóøêè òàíöåâàëè íàöèîíàëüíûå
òàíöû â êðàñèâûõ ÿðêèõ íàðÿäàõ. Áîëüøå
âñåõ çðèòåëåé ïîðàçèë àíñàìáëü àøóãîâ, ñîñòîÿùèé êàê èç âçðîñëûõ ìóçûêàíòîâ, òàê è
èç ñîâñåì ìàëåíüêèõ, êîòîðûå åäâà óäåðæèâàëè èíñòðóìåíò â ðóêàõ.
Áîãàòûðü âîçãëàâëÿåò âîéñêî, ìóäðåö îòêðûâàåò ïó òü...
Ïðåññ-öåíòð “ÀÕÛÑÊÀ”.
(Êàçàõñòàí).
7
№ 53 MAЙЫС 2010
Ïðåçèäåíò Àçèàòñêîãî áàíêà ðàçâèòèÿ Õàðóõèêî Êóðîäà ïîçäðàâèë Ïðåçèäåíòà, ïðàâèòåëüñòâî è íàðîä Óçáåêèñòàíà ñ óñïåøíûì ïðîâåäåíèåì 43-ãî
åæåãîäíîãî çàñåäàíèÿ ÀÁÐ â Òàøêåíòå.
“Åãî Ïðåâîñõîäèòåëüñòâó ãîñïîäèíó
Èñëàìó Êàðèìîâó, Ïðåçèäåíòó Ðåñïóáëèêè Óçáåêèñòàí.
Âàøå Ïðåâîñõîäèòåëüñòâî!
Îò èìåíè Àçèàòñêîãî áàíêà ðàçâèòèÿ
è âñåõ òåõ, êòî ó÷àñòâîâàë â íåäàâíî
ïðîâåäåííîì â ãîðîäå Òàøêåíòå 43-ì
åæåãîäíîì çàñåäàíèè Ñîâåòà óïðàâëÿþùèõ ÀÁÐ, ÿ õîòåë áû âûðàçèòü ìîè
èñêðåííèå ïîçäðàâëåíèÿ Âàì, Âàøåìó
ïðàâèòåëüñòâó è íàðîäó Óçáåêèñòàíà
çà ïðåâîñõîäíîå ïðîâåäåíèå çàñåäàíèÿ.
Áëàãîäàðÿ Âàøåìó ëèäåðñòâó è íàïðÿæåííîé ðàáîòå, ïðîâåäåííîé Âàøèìè îôèöèàëüíûìè ëèöàìè, äàííîå
åæåãîäíîå çàñåäàíèå ñòàëî îäíèì èç
ñàìûõ óñïåøíûõ ñðåäè êîãäà-ëèáî
ïðîâåäåííûõ çàñåäàíèé ÀÁÐ.
Áåçóïðå÷íàÿ îðãàíèçàöèÿ âñåõ îôèöèàëüíûõ ìåðîïðèÿòèé ñî ñòîðîíû Îðãàíèçàöèîííîãî êîìèòåòà Óçáåêèñòàíà,
èñêëþ÷èòåëüíîå ãîñòåïðèèìñòâî ëþäåé Óçáåêèñòàíà, áîãàòàÿ èñòîðèÿ âàøåé ïðåêðàñíîé ñòðàíû è âïå÷àòëÿþùèå äîñòèæåíèÿ â ñî÷åòàíèè ñ ñîâðåìåííîé èíôðàñòðóêòóðîé ïîñòîÿííî
îòìå÷àëèñü ìíîãèìè ó÷àñòíèêàìè çàñåäàíèÿ.
Óñïåõ åæåãîäíîãî çàñåäàíèÿ ÿñíî
ïðîäåìîíñòðèðîâàë
ïðàâèëüíîñòü
ïðèíÿòîãî ðåøåíèÿ ïðîâåñòè 43-å åæåãîäíîå çàñåäàíèå Ñîâåòà óïðàâëÿþùèõ ÀÁÐ â Òàøêåíòå. Ýòî íàãëÿäíûé
îáðàçåö ýêîíîìè÷åñêèõ è ñîöèàëüíûõ
äîñòèæåíèé Óçáåêèñòàíà, îñîáåííî
ýôôåêòèâíîñòè ðåàëèçóåìûõ àíòèêðèçèñíûõ ìåð, ïðî÷íîñòè "óçáåêñêîé ìîäåëè" ðàçâèòèÿ, îñíîâàííîé íà ïîýòàïíûõ ðåôîðìàõ è ðàçóìíîé ôèñêàëüíîé
ïîëèòèêå, à òàêæå îãðîìíîãî ïîòåíöèàëà äëÿ áóäóùåãî ðàçâèòèÿ.
Âàøà ïðèâåòñòâåííàÿ ðå÷ü íà öåðåìîíèè îòêðûòèÿ, îñîáåííî Âàøå ñòðàòåãè÷åñêîå âèäåíèå ïîñòêðèçèñíîãî
ðàçâèòèÿ Óçáåêèñòàíà è Àçèè â öåëîì
áûëè ãëóáîêèìè è äàëüíîâèäíûìè è
âûñîêî îöåíåíû âñåìè ó÷àñòíèêàìè
çàñåäàíèÿ. ß òàêæå õîòåë áû ïîáëàãî-
Ïðåçèäåíò Óçáåêèñòàíà Èñëàì
Êàðèìîâ óòâåðäèë ñâîèì
ïîñòàíîâëåíèåì êâîòû íà ïðèåì â
âûñøèå îáðàçîâàòåëüíûå
çàâåäåíèÿ Óçáåêèñòàíà íà 20102011 ó÷åáíûé ãîä.
Ñîãëàñíî ïîñòàíîâëåíèþ, âóçû
Óçáåêèñòàíà â íîâîì ó÷åáíîì ãîäó
ïðèìóò 56 607 ñòóäåíòîâ íà
îòäåëåíèÿ ïî ïîäãîòîâêå
áàêàëàâðîâ, èç êîòîðûõ 19 755
áóäóò îáó÷àòüñÿ ïî
ãîñóäàðñòâåííûì ãðàíòàì, à
36 852 - íà ïëàòíî-êîíòðàêòíîé
îñíîâå.
Íà îòäåëåíèÿ ìàãèñòðàòóðû
ïëàíèðóåòñÿ ïðèíÿòü 5 856
÷åëîâåê, â òîì ÷èñëå ïî
ãîñóäàðñòâåííûì ãðàíòàì - 1 561,
íà ïëàòíî-êîíòðàêòíîé îñíîâå 4 295.
Äâà âóçà ïðåäëîæàò çàî÷íûå
êóðñû 115 ñòóäåíòàì.
Êàê è â ïðîøëîì ãîäó, çàî÷íûå
îòäåëåíèÿ (áàêàëàâðèàò) áóäóò
äåéñòâîâàòü òîëüêî â äâóõ âóçàõ Òàøêåíòñêîì óíèâåðñèòåòå
èíôîðìàöèîííûõ òåõíîëîãèé è
Êóíãðàäñêîì îòäåëåíèè
äàðèòü Âàøå Ïðåâîñõîäèòåëüñòâî çà
ñâîåâðåìåííîå îïðåäåëåíèå â Âàøåì
âûñòóïëåíèè ïðèîðèòåòíûõ íàïðàâëåíèé äàëüíåéøåãî ñîòðóäíè÷åñòâà ìåæäó Ðåñïóáëèêîé Óçáåêèñòàí è Àçèàòñêèì áàíêîì ðàçâèòèÿ, êîòîðûå ñòàíóò
íàøåé äàëüíåéøåé ïðîãðàììîé äåéñòâèé.
Äàííîå åæåãîäíîå çàñåäàíèå çíà÷èòåëüíî óñèëèëî ïàðòíåðñòâî ìåæäó
ÀÁÐ è Óçáåêèñòàíîì ïîäïèñàíèåì ñîãëàøåíèé íà ñóììó áîëåå 1 ìèëëèàðäà
äîëëàðîâ, ÷òî ïî÷òè â äâà ðàçà óâåëè÷èëî îáúåì íàøåãî êðåäèòíîãî ïîðòôåëÿ. ß çàâåðÿþ Âàøå Ïðåâîñõîäèòåëüñòâî, ÷òî Óçáåêèñòàí áóäåò âñåãäà
îñòàâàòüñÿ ñòðàòåãè÷åñêèì ïàðòíåðîì
äëÿ ÀÁÐ â Öåíòðàëüíîé Àçèè.
Ïðè ëèäèðóþùåé ðîëè Óçáåêèñòàíà â
ðåãèîíàëüíîì ñîòðóäíè÷åñòâå ÀÁÐ áóäåò ïðîäîëæàòü è óñèëèâàòü ñâîå ìàêñèìàëüíîå ñîäåéñòâèå Óçáåêèñòàíó.
Ðàçðåøèòå ìíå åùå ðàç ïîáëàãîäàðèòü Âàñ è íàðîä Óçáåêèñòàíà çà ñòîëü
óñïåøíîå ïðîâåäåíèå ýòîãî âàæíåéøåãî ôîðóìà.
Ñ ãëóáîêèì óâàæåíèåì
èñêðåííå Âàø
Õàðóõèêî Êóðîäà,
ïðåçèäåíò Àçèàòñêîãî
áàíêà ðàçâèòèÿ”.
Òàøêåíòñêîãî õèìèêîòåõíîëîãè÷åñêîãî èíñòèòóòà.
Ïåðâûé ïðèìåò 50 ÷åëîâåê (â òîì
÷èñëå 15 - ïî ãðàíòàì), âòîðîé - 65
(âñå ïî ãðàíòàì).
Êâîòû ðàçðàáîòàíû èñõîäÿ èç
ðåàëüíîé ïîòðåáíîñòè îòðàñëåé è
ñôåð ýêîíîìèêè â ñïåöèàëèñòàõ
ïî âîñòðåáîâàííûì
ñïåöèàëüíîñòÿì, îòìå÷àåòñÿ â
ïîñòàíîâëåíèè.
20 ïðîöåíòîâ îò îáùåé êâîòû
ïðèåìà, èëè 11 003 ìåñòà, íà
êóðñàõ ïîäãîòîâêè áàêàëàâðîâ
âûäåëåíû âîåííîñëóæàùèì
ñðî÷íîé ñëóæáû, ïîëó÷èâøèì ïðè
óâîëüíåíèè ðåêîìåíäàöèè äëÿ
ïîñòóïëåíèÿ â âóçû.
Òóðèíñêèé ïîëèòåõíè÷åñêèé
óíèâåðñèòåò â Òàøêåíòå, îòêðûòûé
â ïðîøëîì ãîäó, â ýòîì ãîäó
ïðèìåò 200 ñòóäåíòîâ.
 2009-2010 ó÷åáíîì ãîäó íà
äíåâíûå îòäåëåíèÿ ïîäãîòîâêè
áàêàëàâðîâ áûëî ïðèíÿòî 57 003
ìîëîäûõ ÷åëîâåêà, â
ìàãèñòðàòóðó - ïî÷òè 5 650.
Îòäåë èíôîðìàöèè.
Ïðåçèäåíò Ðåñïóáëèêè Óçáåêèñòàí
Èñëàì Êàðèìîâ íàêàíóíå 43-ãî åæåãîäíîãî çàñåäàíèÿ Ñîâåòà óïðàâëÿþùèõ Àçèàòñêîãî áàíêà ðàçâèòèÿ
(ÀÁÐ) â ðåçèäåíöèè “Îêñàðîé” ïðèíÿë
ïðåçèäåíòà ÀÁÐ Õàðóõèêî Êóðîäó.
Ãëàâà ãîñóäàðñòâà, ïðèâåòñòâóÿ ãîñòÿ,
îòìåòèë, ÷òî ÀÁÐ ïî ïðàâó ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç íàèáîëåå àâòîðèòåòíûõ è âëèÿòåëüíûõ ìåæäóíàðîäíûõ ôèíàíñîâûõ
èíñòèòóòîâ, ñ êîòîðûì íàøà ñòðàíà ñâÿçàíà äàâíèìè è íàäåæíûìè óçàìè ïàðòíåðñòâà. Ïîäòâåðæäåíèåì ýòîãî ñëóæèò
ïîñëåäîâàòåëüíî ðåàëèçóåìàÿ ñòðàòåãèÿ
ñîòðóäíè÷åñòâà áàíêà ñ Óçáåêèñòàíîì.
- Ïîçâîëüòå ïîáëàãîäàðèòü Âàñ çà
âûáîð Òàøêåíòà â êà÷åñòâå ìåñòà ïðîâåäåíèÿ î÷åðåäíîãî çàñåäàíèÿ Àçèàòñêîãî áàíêà ðàçâèòèÿ. Ïðîâåäåíèå ìåæäóíàðîäíîãî ôîðóìà òàêîãî óðîâíÿ â
Òàøêåíòå - âûñîêàÿ ÷åñòü äëÿ íàøåé
ñòðàíû è â òî æå âðåìÿ ñîáûòèå èñòîðè÷åñêîãî çíà÷åíèÿ. Íà ïîñëåäíèõ çàñåäàíèÿõ óïðàâëÿþùèõ Àçèàòñêîãî áàíêà
ðàçâèòèÿ áûëè îäîáðåíû ÷åòûðå êðóïíûõ èíâåñòèöèîííûõ ïðîåêòà ñòîèìîñòüþ ñâûøå 1 ìèëëèàðäà 140 ìèëëèîíîâ
äîëëàðîâ ÑØÀ. Ýòè ïðîåêòû îõâàòûâàþò òàêèå âàæíûå íàïðàâëåíèÿ, êàê
ñîâåðøåíñòâîâàíèå òðàíñïîðòíî-êîììóíèêàöèîííîé èíôðàñòðóêòóðû, ñèñòåìû îáåñïå÷åíèÿ ïèòüåâîé âîäîé, ðàçâèòèå êîììóíàëüíîãî õîçÿéñòâà, ñòðîèòåëüñòâî ïàðîãàçîâûõ óñòàíîâîê íà
Òàëèìàðæàíñêîé ÒÝÑ, à òàêæå ïîääåðæêó ìàëîãî áèçíåñà è ÷àñòíîãî ïðåäïðèíèìàòåëüñòâà ÷åðåç êîììåð÷åñêèå áàíêè ñòðàíû, - ñêàçàë Ïðåçèäåíò Èñëàì
Êàðèìîâ.
Óçáåêèñòàí ñîâìåñòíî ñ Àçèàòñêèì
áàíêîì ðàçâèòèÿ ðåàëèçóåò êðóïíûå ïðîåêòû â ïðèîðèòåòíûõ ñåêòîðàõ ýêîíîìèêè, íàöåëåííûå íà ðàçâèòèå ñòðàòåãè÷åñêè çíà÷èìûõ è æèçíåííî âàæíûõ îòðàñëåé. Ýôôåêòèâíîå âûïîëíåíèå ýòèõ ïðîåêòîâ, ðàçðàáîòàííûõ ñîâìåñòíî ñî ñïåöèàëèñòàìè ÀÁÐ, ñòàëî âîçìîæíûì áëàãîäàðÿ ñîçäàííîé â íàøåé ñòðàíå ïðàâîâîé áàçå ðåôîðìèðîâàíèÿ è ëèáåðàëèçàöèè ýêîíîìèêè, áëàãîïðèÿòíîìó èíâåñòèöèîííîìó êëèìàòó.
43-å åæåãîäíîå çàñåäàíèå ÀÁÐ íà÷èíàåò ñâîþ ðàáîòó â ýòè äíè â Òàøêåíòå è
ñòàíåò ïåðâûì ôîðóìîì òàêîãî óðîâíÿ â
ðåãèîíå Öåíòðàëüíîé Àçèè è ñâèäåòåëüñòâîì ïðèçíàíèÿ ìåæäóíàðîäíûì ñîîáùåñòâîì ýôôåêòèâíîñòè "óçáåêñêîé ìîäåëè" ðàçâèòèÿ. 2-4 ìàÿ ïðîøëà òàêæå
âñòðå÷à ìèíèñòðîâ ôèíàíñîâ ñòðàí
ÀÑÅÀÍ+3, â õîäå êîòîðîé îáñóæäàëèñü
ïðîãðàììà ÀÁÐ "Ñòðàòåãèÿ - 2020", âîïðîñû ðåôîðìèðîâàíèÿ ãëîáàëüíîé ôèíàíñîâîé àðõèòåêòóðû, ðåãèîíàëüíîãî
ñîòðóäíè÷åñòâà è ïîñòêðèçèñíîãî ðàçâèòèÿ ñòðàí Àçèè, îõðàíû îêðóæàþùåé
ñðåäû è èçìåíåíèÿ êëèìàòà.
Ïî ïðèçíàíèþ âåäóùèõ ýêñïåðòîâ è
ñïåöèàëèñòîâ àâòîðèòåòíûõ ìåæäóíàðîäíûõ ôèíàíñîâûõ èíñòèòóòîâ, â òîì
÷èñëå Àçèàòñêîãî áàíêà ðàçâèòèÿ, íûíåøíèé óðîâåíü ðàçâèòèÿ ýêîíîìèêè Ðåñïóáëèêè Óçáåêèñòàí ÿâëÿåòñÿ ïðèìåðîì
ñòàáèëüíîãî ñîñòîÿíèÿ áàçîâûõ ïîêàçàòåëåé è óñòîé÷èâîé äèíàìèêè åå ðîñòà â
óñëîâèÿõ ãëîáàëüíîé ðåöåññèè.
Êàê îñîáî îòìåòèë Õàðóõèêî Êóðîäà,
Óçáåêèñòàí ñòàë îäíèì èç íåìíîãèõ ãîñóäàðñòâ ìèðà, ãäå íàäåæíî îáåñïå÷åíû
óñòîé÷èâûå òåìïû ýêîíîìè÷åñêîãî è ñîöèàëüíîãî ðàçâèòèÿ. Ïî åãî ìíåíèþ, îñíîâàìè óñïåõà "óçáåêñêîé ìîäåëè" ÿâëÿåòñÿ åùå è òî, ÷òî ðóêîâîäñòâî Ðåñïóáëèêè Óçáåêèñòàí íå ïîëàãàëîñü ëèøü íà
âíåøíèå çàèìñòâîâàíèÿ, à ïðèíèìàëî
ìåðû ïî àêòèâíîé äèâåðñèôèêàöèè ýêîíîìèêè è ðàöèîíàëüíîìó óïðàâëåíèþ
áîãàòûìè ìèíåðàëüíûìè, ïðîèçâîäñòâåííî-ïðîìûøëåííûìè, ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûìè ðåñóðñàìè è, ãëàâíîå, ìîùíûì è âûñîêîèíòåëëåêòóàëüíûì ÷åëîâå÷åñêèì ïîòåíöèàëîì â ñîâðåìåííûõ óñëîâèÿõ.
Ïðåçèäåíò ÀÁÐ Õ.Êóðîäà âûðàçèë èñêðåííþþ ïðèçíàòåëüíîñòü ãëàâå Óçáåêèñòàíà çà òåïëûé ïðèåì, îñîáî îòìåòèâ
ïðè ýòîì âûñîêóþ çàèíòåðåñîâàííîñòü
ÀÁÐ â äàëüíåéøåì ðàñøèðåíèè è ðàçâèòèè ïàðòíåðñêèõ îòíîøåíèé ñ Ðåñïóáëèêîé Óçáåêèñòàí â ðàçëè÷íûõ îòðàñëÿõ
ýêîíîìèêè è ñîöèàëüíîãî ðàçâèòèÿ.
Ïîñîëüñòâî Àçåðáàéäæàíà â Óçáåêèñòàíå
ïðîâåëî òîðæåñòâåííûé ïðèåì â ñâÿçè ñ
ïðàçäíîâàíèåì Äíÿ ðåñïóáëèêè.
Íà ïðèåìå, ñîñòîÿâøåìñÿ â ðåñòîðàíå
îäíîãî èç ñàìûõ êðóïíûõ îòåëåé Òàøêåíòà "Óçáåêèñòàí", ïðèñóòñòâîâàëè ðóêîâîäèòåëè
ãîñó÷ðåæäåíèé, îáùåñòâåííûõ îðãàíèçàöèé
Óçáåêèñòàíà, ãëàâû ïîñîëüñòâ è äðóãèõ èíîñòðàííûõ ïðåäñòàâèòåëüñòâ, àêêðåäèòîâàííûõ â Òàøêåíòå, ïðåäñòàâèòåëè ñðåäñòâ
ìàññîâûõ èíôîðìàöèè, àêòèâèñòû àçåðáàéäæàíñêîé äèàñïîðû. Îò èìåíè ïðàâèòåëüñòâà Óçáåêèñòàíà â ìåðîïðèÿòèè ïðèíÿë ó÷àñòèå âèöå-ïðåìüåð Áàòûð Õîäæàåâ.
Òîðæåñòâåííûé âå÷åð íà÷àëñÿ ñ èñïîëíåíèÿ ãîñóäàðñòâåííûõ ãèìíîâ Àçåðáàéäæàíà
è Óçáåêèñòàíà.
Âûñòóïàÿ ïåðåä ñîáðàâøèìèñÿ, ïîñîë
Àçåðáàéäæàíà â Óçáåêèñòàíå Íàìèê Àááàñîâ ïîä÷åðêíóë, ÷òî, ïðîâîçãëàøàÿ â 1918
ãîäó ïåðâîå íà ìóñóëüìàíñêîì Âîñòîêå äåìîêðàòè÷åñêîå ãîñóäàðñòâî - Àçåðáàéäæàíñêóþ Äåìîêðàòè÷åñêóþ Ðåñïóáëèêó, åå âîæäè çàÿâèëè î ñòðåìëåíèè óñòàíîâèòü äîáðîñîñåäñêèå îòíîøåíèÿ ñî âñåìè ÷ëåíàìè
ìåæäóíàðîäíîãî ñîîáùåñòâà.
Ïðèíÿòàÿ Äåêëàðàöèÿ íåçàâèñèìîñòè ãàðàíòèðîâàëà ãðàæäàíñêèå è ïîëèòè÷åñêèå
ïðàâà âñåì ãðàæäàíàì áåç ðàçëè÷èÿ íàöèîíàëüíîñòè, âåðîèñïîâåäàíèÿ, ñîöèàëüíîãî
ïîëîæåíèÿ è ïîëà.
Ïîñîë îòìåòèë áîëüøèå äîñòèæåíèÿ ïðàâîïðååìíèöû ÀÄÐ - Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè, âîññòàíîâèâøåé ñâîþ íåçàâèñèìîñòü â 1991 ãîäó.
"Àçåðáàéäæàí ñåãîäíÿ - ýòî ñòðåìèòåëüíî
ðàçâèâàþùàÿñÿ ñòðàíà, êîòîðàÿ áëàãîäàðÿ
ýêîíîìè÷åñêîìó ïîòåíöèàëó, à òàêæå ïîëèòèêå, ïðîâîäèìîé ïîä ðóêîâîäñòâîì Ïðåçèäåíòà Èëüõàìà Àëèåâà, àêòèâíî èíòåãðèðóåòñÿ â ìèðîâîå ñîîáùåñòâî, óêðåïëÿåò ìåæäóíàðîäíûå ïîçèöèè, âûñòóïàåò èíèöèàòîðîì è ÿâëÿåòñÿ àêòèâíûì ó÷àñòíèêîì ðåãèîíàëüíûõ è ìåæäóíàðîäíûõ ïðîåêòîâ", - ñêàçàë Àááàñîâ.
Àááàñîâ íàçâàë ðÿä îñíîâíûõ ýêîíîìè÷åñêèõ ïîêàçàòåëåé ðåñïóáëèêè çà 2009 ãîä,
îñîáî ïîä÷åðêíóâ, ÷òî îíè äîñòèãíóòû â óñëîâèÿõ ìèðîâîãî êðèçèñà ãîñóäàðñòâîì,
èìåþùèì íåáîëüøîé îïûò ðûíî÷íîé ýêîíîìèêè.
Ïîñîë àêöåíòèðîâàë âíèìàíèå ñîáðàâøèõñÿ íà òîì îáñòîÿòåëüñòâå, ÷òî åäèíñòâåííîé ñëîæíîé ïðîáëåìîé, ñòîÿùåé ïåðåä ðåñïóáëèêîé, ÿâëÿåòñÿ íåðåøåííîñòü
Íàãîðíî-Êàðàáàõñêîãî êîíôëèêòà. Îí îòìåòèë ðåøèòåëüíóþ è íåèçìåííóþ ïîçèöèþ
Àçåðáàéäæàíà â òîì, ÷òî òåððèòîðèàëüíàÿ
öåëîñòíîñòü è ñóâåðåíèòåò Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè íå ìîãóò áûòü òåìîé ïåðåãîâîðîâ.
Îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî Óçáåêèñòàí çàíèìàåò
îñîáîå ìåñòî ñðåäè ñòðàòåãè÷åñêèõ ñîþçíèêîâ Àçåðáàéäæàíà è ãîñóäàðñòâåííûé âèçèò
Ïðåçèäåíòà Óçáåêèñòàíà Èñëàìà Êàðèìîâà
â ñåíòÿáðå 2008 ãîäà â Àçåðáàéäæàí äàë íîâûé èìïóëüñ áðàòñêèì è äðóæåñòâåííûì îòíîøåíèÿì, îòêðûâ íîâûå âîçìîæíîñòè â
ðàñøèðåíèè ýêîíîìè÷åñêèõ è êóëüòóðíûõ îòíîøåíèé.
"Âûðàæàþ âàì áëàãîäàðíîñòü çà òî, ÷òî
ðàçäåëèëè íàøó ðàäîñòü â ýòîò òîðæåñòâåííûé äëÿ àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà äåíü.
Æåëàþ âñåì ñòðàíàì ìèðà è ÷èñòîãî íåáà, à
íàðîäàì - ïðîöâåòàíèÿ è áëàãîñîñòîÿíèÿ", ñêàçàë Àááàñîâ.
Ãîñòÿì áûëà ïðåäñòàâëåíà ôîòîâûñòàâêà
"Âå÷åðà Áàêó", äåìîíñòðèðóþùàÿ óðîâåíü è
ðàçìàõ ðàáîò ïî êîðåííîé ðåêîíñòðóêöèè ãîðîäà, ðåñòàâðàöèè èñòîðè÷åñêèõ çäàíèé,
ñòðîèòåëüñòâó íîâûõ ñîîðóæåíèé, ñîçäàíèþ
ïàðêîâ è ñêâåðîâ.
 ðàìêàõ ïðèåìà áûë ïðîäåìîíñòðèðîâàí
âèäåîìàòåðèàë îá èñòîðèè, êóëüòóðå, òðàäèöèÿõ àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà, ñåãîäíÿøíåì óðîâíå ðàçâèòèÿ è äîñòèæåíèÿõ ðåñïóáëèêè, à òàêæå ôèëüì "Âå÷åðà Áàêó". Ãîñòÿì
âå÷åðà áûë ïðåäëîæåí ôóðøåò, íà êîòîðîì
áûëè ïðåäñòàâëåíû óãîùåíèÿ èç áëþä íàöèîíàëüíîé è åâðîïåéñêîé êóõíè, íàöèîíàëüíûå âèíà Àçåðáàéäæàíà.
Îòêàæèòåñü îò ïåðåêóñîâ
À åñëè ñîâñåì íå ìîæåòå ýòîãî
ñäåëàòü, òî åøüòå ôðóêòû, îðåõè èëè
ñóõîôðóêòû âìåñòî áàðàíîê, ñåìå÷åê,
ïå÷åíüÿ è êîíôåò.
Èìååøü ðóêè, ëîïàòà íàéäåòñÿ, çíà÷èò, è äåíüãè çàâåäóòñÿ...
8
Çàìîñêâîðåöêèé ñóä Ìîñêâû, êàê îæèäàåòñÿ,
îãëàñèò ïðèãîâîð áèçíåñìåíó Ñàâåëèþ Áóðøòåéíó, îáâèíÿåìîìó â ìîøåííè÷åñòâå è ëåãàëèçàöèè 20 ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ èç áþäæåòà Òóðêìåíèñòàíà, ñîîáùèëà Ðîññèéñêîìó àãåíòñòâó
ïðàâîâîé ñóäåáíîé èíôîðìàöèè àäâîêàò ïîäñóäèìîãî Àííà Ñàâèöêàÿ.
Ðàíåå ñóä íàçíà÷àë îãëàøåíèå íà 28 ìàÿ, îäíàêî çàñåäàíèå áûëî ïåðåíåñåíî ïî òåõíè÷åñêèì ïðè÷èíàì.
Ïî âåðñèè ñëåäñòâèÿ, íå ïîçäíåå ñåíòÿáðÿ
2002 ãîäà ïðåñòóïíàÿ ãðóïïà, â êîòîðóþ âõîäèë
ïîäñóäèìûé, ðàçðàáîòàëà ïëàí õèùåíèÿ äåíåã
èç Öåíòðîáàíêà Òóðêìåíèè "ïóòåì ñëîæíûõ çàâóàëèðîâàííûõ ñäåëîê, íà ïåðâûé âçãëÿä êàçàâøèõñÿ çàêîííûìè". Òàê, ñ ïîìîùüþ ýëåêòðîííîé
ñèñòåìû ïëàòåæåé "Ñâèôò" ñî ñ÷åòà â îäíîì èç
áàíêîâ Ãåðìàíèè, ïðèíàäëåæàùåãî ÖÁÒ, ñ ïðèâëå÷åíèåì íåîñâåäîìëåííûõ ëþäåé è îðãàíèçàöèé çëîóìûøëåííèêè ïåðåâåëè 20 ìèëëèîíîâ
äîëëàðîâ íà ñ÷åò â îäíîì èç ìîñêîâñêèõ áàíêîâ.
Çàòåì ÷åðåç ïîäñòàâíîå ëèöî îíè ïîëó÷èëè
çà âû÷åòîì êîìèññèîííûõ 19,3 ìèëëèîíà äîëëàðîâ.  ãðóïïó, êàê ïîëàãàþò ñëåäîâàòåëè, âõîäèëè òðè ãðàæäàíèíà ÐÔ - ïðåäñòàâèòåëè ðóêîâîäñòâà ìîñêîâñêèõ áàíêîâ - è äâà ãðàæäàíèíà
Òóðêìåíèè.
Ìàòåðèàëû ýòîãî äåëà áûëè âûäåëåíû èç
äðóãîãî, ïî êîòîðîìó â 2004 ãîäó áûë íà ÷åòûðå
ãîäà êîëîíèè îñóæäåí ïðåäñåäàòåëü ïðàâëåíèÿ
"Ðóññêîãî äåïîçèòíîãî áàíêà" Äìèòðèé Ëåóñ è
îïðàâäàí áûâøèé ðàáîòíèê Öåíòðàëüíîãî áàíêà Òóðêìåíèè Ìóðàä Ãàðàáàåâ. Òàêæå ïî ýòîìó
äåëó ïðîõîäèò áûâøàÿ ïðåäñåäàòåëü ñîâåòà äèðåêòîðîâ "Èíäåêñ-áàíêà" Àéñîëòàí Íèÿçîâà, êîòîðàÿ íàõîäèòñÿ â ìåæäóíàðîäíîì ðîçûñêå.
Áóðøòåéíà îáâèíÿþò â òîì, ÷òî îí ó÷àñòâîâàë â ðàçðàáîòêå ïëàíà õèùåíèÿ, à òàêæå çàíèìàëñÿ èçó÷åíèåì îáñòàíîâêè â ñòîëè÷íîì áàíêå
è âîçìîæíîñòè âûâîäà ïåðåâåäåííûõ äåíåã, èñïîëüçóÿ äëÿ ýòîãî ôàëüøèâûå äîêóìåíòû íà
èìÿ óðîæåíöà Ñàðàòîâñêîé îáëàñòè.
Áóðøòåéí íå ïðèçíàåò ñâîåé âèíû. Â ðàìêàõ
óãîëîâíîãî äåëà ïîòåðïåâøèå ïîäàëè èñê î âçûñêàíèè êîìïåíñàöèè â 20 ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ.
Ãîñîáâèíåíèå ïðîñèò ïî îáåèì âìåíÿþùèìñÿ
Áóðøòåéíó ñòàòüÿì ïÿòü ëåò ëèøåíèÿ ñâîáîäû,
ïðè÷åì ñ ïðèìåíåíèåì ìåðû íàêàçàíèÿ íèæå
íèçøåãî ïðåäåëà, à ïî ñîâîêóïíîñòè - øåñòü ëåò
èçîëÿöèè îò îáùåñòâà.
 ñâîþ î÷åðåäü çàùèòà ïîëàãàåò, ÷òî òàê è íå
äîêàçàííûì îñòàëñÿ ñàì ôàêò õèùåíèÿ äåíåã,
íåò ïîäòâåðæäåíèÿ, ÷òî ýòè 20 ìèëëèîíîâ äîëëàðîâ äåéñòâèòåëüíî ïðèíàäëåæàëè Öåíòðàëüíîìó áàíêó Òóðêìåíèè, îòñóòñòâóþò êàêèå-ëèáî
ôèíàíñîâûå äîêóìåíòû, ïîäòâåðæäàþùèå íàíåñåííûé óùåðá, ñêàçàëà àäâîêàò.
Êðîìå òîãî, ïî åå ñëîâàì, â 2003 ãîäó â Òóðêìåíèè óæå áûë âûíåñåí ïðèãîâîð â îòíîøåíèè
ïðåäñåäàòåëÿ áàíêà è åùå äâóõ æåíùèí ïî ôàêòó õèùåíèÿ è ðàñòðàòû ýòèõ æå äåíåã. Îíà íàïîìíèëà, ÷òî â 2004 ãîäó äâîå ôèãóðàíòîâ äåëà,
èç êîòîðîãî áûëî âûäåëåíî äåëî Áóðøòåéíà,
áûëè îïðàâäàíû â ìîøåííè÷åñòâå íà îñíîâå
ýòîãî æå ïðèãîâîðà.
 ðàìêàõ III Ìåæäóíàðîäíîãî ôåñòèâàëÿ
"Àâàçà - êðàé äðóæáû" íà ïîáåðåæüå Êàñïèÿ ïðîøëè äâå òâîð÷åñêèå àêöèè, îðãàíèçîâàííûå ñîâìåñòíî Ìèíèñòåðñòâîì êóëüòóðû è òåëåðàäèîâåùàíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîì
îáðàçîâàíèÿ Òóðêìåíèñòàíà è ÞÍÈÑÅÔ.
Îäíà èç íèõ - êîíêóðñ ðèñóíêîâ - áûëà ïîñâÿùåíà íîâîìó äíþ òóðêìåíñêîãî ïîáåðåæüÿ Êàñïèÿ. Ðåáÿòà èç ðàçíûõ ñòðàí ðàñïîëîæèñü ñ ìîëüáåðòàìè ïðÿìî íà ïëÿæå ó
êðîìêè âîäû, îòêóäà îòêðûâàåòñÿ âèä íà
âåëè÷åñòâåííûé ìîðñêîé ïåéçàæ è íà ðÿä
âîçâûøàþùèõñÿ íàïðîòèâ êîìôîðòàáåëüíûõ îòåëåé.  êîíêóðñå ïðèíÿëè ó÷àñòèå íå
òîëüêî þíûå õóäîæíèêè, íî è âñå, êîìó õîòåëîñü â ýòîò äåíü âçÿòü â ðóêè êðàñêè è êàðàíäàøè, ÷òîáû âûðàçèòü âîñõèùåíèå ãîñòåïðèèìíûì êðàåì Àâàçû, ïîäåëèòüñÿ âïå÷àòëåíèåì îò ôåñòèâàëÿ. Ïîýòîìó ñëîâî
"êîíêóðñ" íîñèëî çäåñü òîëüêî óñëîâíûé
õàðàêòåð. Ñïåöèàëüíûõ ïðèçîâ áûëè óäîñòîåíû âñå ó÷àñòíèêè, ïîñâÿòèâøèå ñâîè ðàáîòû òåìå äðóæáû, ìèðà, ôåñòèâàëÿ.
Âòîðàÿ àêöèÿ - ëèòåðàòóðíàÿ. Ðåáÿòà ïèñàëè ñî÷èíåíèÿ, â êîòîðûõ ïîñòàðàëèñü
âûðàçèòü ñâîè âïå÷àòëåíèÿ î Òóðêìåíèñòàíå, ãîñòåïðèèìíîì òóðêìåíñêîì íàðîäå,
íîâûõ äðóçüÿõ, òâîð÷åñêèõ îòêðûòèÿõ, îáî
âñåì, ÷òî îíè óâèäåëè è óñëûøàëè íà ôåñòèâàëå.
Íåóäèâèòåëüíî, ÷òî ìíîãèå ðåáÿòà ñâîè
ýìîöèè âûðàæàëè â ñòèõàõ.  ýòèõ ñâîåîáðàçíûõ ïîñëàíèÿõ, â òîì ÷èñëå ïåðåâåäåííûõ ñ ðîäíîãî ÿçûêà àâòîðîâ, çâó÷àë åäèíûé ìîòèâ - ýòî ñòðåìëåíèå äåòåé ðàçíûõ
№ 53 МАЙЫС 2010
 Òóðêìåíèè âûøëà êíèãà î Ïðåçèäåíòå Ãóðáàíãóëû Áåðäûìóõàìåäîâå - "Âíóê, âîïëîùàþùèé ìå÷òó äåäà". Êíèãà èçäàíà Òóðêìåíñêîé ãîñóäàðñòâåííîé èçäàòåëüñêîé
ñëóæáîé òèðàæîì 10,5 òûñÿ÷è ýêçåìïëÿðîâ íà ãëÿíöåâîé áóìàãå. Ïî
äàííûì "Ôåðãàíû.Ðó", êíèæêó áóäóò
èçó÷àòü â âóçàõ è øêîëàõ, êàê èçó÷àëè "Ðóõíàìó" è òðóäû Òóðêìåíáàøè.
Êíèãà "Âíóê, âîïëîùàþùèé ìå÷òó äåäà" èçäàíà Òóðêìåíñêîé ãîñóäàðñòâåííîé èçäàòåëüñêîé ñëóæáîé
â 2010 ãîäó, òèðàæ - 10,5 òûñÿ÷è ýêçåìïëÿðîâ.  êíèãó âîøëè 22 ñòàòüè
Òà÷ìàìåäà Äæóðäåêîâà, íàïèñàííûå èì ñ îêòÿáðÿ 2007 ïî íîÿáðü
2009 ãîäà, ïëþñ âñòóïëåíèå è çàêëþ÷åíèå. Âñå ñòàòüè - î ñâåòëåéøåì ñûíå òóðêìåíñêîãî íàðîäà, ëèäåðå òóðêìåíñêîãî Âîçðîæäåíèÿ,
÷åëîâåêå, íåñóùåì îòâåòñòâåííîñòü
çà ñóäüáó ñâîåãî íàðîäà, - î Ïðåçèäåíòå Òóðêìåíèñòàíà Ãóðáàíãóëû
Áåðäûìóõàìåäîâå.
óãîëêå òóðêìåíñêîé çåìëè Ìåæäóíàðîäíîãî
ôåñòèâàëÿ äåòñêîãî òâîð÷åñòâà. Âåäü
èìåííî â îáùåíèè ðîæäàåòñÿ äðóæáà, â
äðóæáå êðåïíåò ìèð, à òâîð÷åñêèå ïîðûâû
ïèòàþò ñîçèäàòåëüíûé äóõ þíîãî ïîêîëåíèÿ, êîòîðîìó ñòðîèòü ñâåòëîå áóäóùåå íå
òîëüêî íàøåé ñòðàíû, íî è âñåé ïëàíåòû.
Íó, à âïåðåäè ó÷àñòíèêîâ ôåñòèâàëÿ
æäóò óâëåêàòåëüíûå êðóèçû ïî ðåêå Àâàçà,
êîíöåðòû è âûñòóïëåíèÿ, òâîð÷åñêèå êîíêóðñû è âåñåëûå ñïîðòèâíûå ñòàðòû è ìíîãîå äðóãîå. Ôåñòèâàëü ðàçãîðàåòñÿ, äàðèò
âñå áîëüøå ÿðêèõ âïå÷àòëåíèé è íîâûõ
äðóçåé. È ïóñòü îíè ãîâîðÿò íà ðàçíûõ ÿçûêàõ, ïîðîé ñ ïîìîùüþ æåñòîâ - îíè ïðåêðàñíî ïîíèìàþò äðóã äðóãà îòêðûòûìè
ñåðäöàìè, â êîòîðûõ æèâóò îáùèå íàäåæäû è ìå÷òû î ñ÷àñòüå è ìèðå âî âñåì ìèðå.
ñòðàí ê äðóæáå è îáùåíèþ, èñêðåííÿÿ áëàãîäàðíîñòü ðåáÿò çà ïðåäîñòàâëåííóþ âîçìîæíîñòü äëÿ ýòîãî. Âñåì àâòîðàì ýòèõ
ïðåêðàñíûõ ïîñâÿùåíèé Òóðêìåíèñòàíó
áûëè òàêæå âðó÷åíû ïîäàðêè.
Âî âòîðîé ïîëîâèíå äíÿ ó÷àñòíèêîâ ôåñòèâàëÿ ñîáðàë äåòñêèé ôîðóì, ïðîâîäèìûé ïîä ýãèäîé ÞÍÈÑÅÔ. Íà ýòîì ôîðóìå, ïîñâÿùåííîì íàñòóïàþùåé çíàìåíàòåëüíîé äàòå - Ìåæäóíàðîäíîìó äíþ çàùèòû äåòåé, ðå÷ü øëà î äåòñêèõ ïðàâàõ è ãàðàíòèÿõ Ïîëîæåíèé Ìåæäóíàðîäíîé êîíâåíöèè î ïðàâàõ ðåáåíêà è òîé îãðîìíîé
ðàáîòå, êîòîðàÿ ïðîâîäèòñÿ â ýòîé ñôåðå
Òóðêìåíèñòàíîì è åãî ëèäåðîì Ãóðáàíãóëû
Áåðäûìóõàìåäîâûì, âèäÿùèì â çàáîòå î
äåòÿõ ãëàâíûé çàëîã ïðîöâåòàþùåãî è äîñòîéíîãî áóäóùåãî ñòðàíû. Ýòîé îòå÷åñêîé
çàáîòîé ïðîäèêòîâàíà è èíèöèàòèâà ãëàâû
ãîñóäàðñòâà î ïðîâåäåíèè â ïðåêðàñíîì
Çåìëå íóæíà âëàãà, ìóæó - ñëàâà...
Àçåðáàéäæàí è Òóðêìåíèñòàí, ÿâëÿÿñü
ýíåðãåòè÷åñêèìè äåðæàâàìè, èçó÷àþò ïîòåíöèàë ñîòðóäíè÷åñòâà â ýíåðãåòè÷åñêîé
ñôåðå, ñêàçàíî â ðàñïðîñòðàíåííîì ïîñðåäñòâîì òóðêìåíñêèõ ÑÌÈ äîêëàäå
×ðåçâû÷àéíîãî è Ïîëíîìî÷íîãî Ïîñëà
Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè â Òóðêìåíèñòàíå Âàõäåòà Ñóëòàí-çàäå. Ýòî âûñòóïëåíèå ïðèóðî÷åíî ê 92-é ãîäîâùèíå ïðîâîçãëàøåíèÿ Àçåðáàéäæàíñêîé Äåìîêðàòè÷åñêîé Ðåñïóáëèêè.
"Íàøè ñòðàíû, ÿâëÿÿñü ýíåðãåòè÷åñêèìè äåðæàâàìè, ñîâìåñòíî êîíöåíòðèðóþò óñèëèÿ íà îðãàíèçàöèè, ñîâåðøåíñòâîâàíèè è äàëüíåéøåì ðàçâèòèè ñâîèõ íåôòåãàçîâûõ êîìïëåêñîâ, èçó÷åíèè
âîçìîæíîñòè è ïîòåíöèàëà ñîòðóäíè÷åñòâà â ýíåðãåòè÷åñêîé ñôåðå è ñîîòâåòñòâóþùåãî ïðåäñòàâëåíèÿ èõ ìèðó",
- îòìå÷àåò äèïëîìàò.
Ïî åãî ñëîâàì, "âûãîäíîå ðàñïîëîæåíèå Òóðêìåíèñòàíà è Àçåðáàéäæàíà íà
ñòûêå Åâðîïû è Àçèè, êàê ýòî íåîäíîêðàòíî ïîä÷åðêèâàëîñü ãëàâàìè ãîñóäàðñòâ, îáóñëàâëèâàåò âîçìîæíîñòè
ýôôåêòèâíîãî èñïîëüçîâàíèÿ ýòîé ãåîýêîíîìè÷åñêîé îñîáåííîñòè äâóõ ñòðàí
êàê â èíòåðåñàõ èõ ãîñóäàðñòâåííî-íàöèîíàëüíîãî ðàçâèòèÿ, òàê è â ðàêóðñå
âçàèìîâûãîäíîãî ñîòðóäíè÷åñòâà ñ äðóãèìè çàèíòåðåñîâàííûìè ñòðàíàìè".
Ñóëòàí-çàäå ïîä÷åðêèâàåò, ÷òî Àçåðáàéäæàí ïî òåìïàì ýêîíîìè÷åñêîãî ðàçâèòèÿ ïðåâðàòèëñÿ â îäíó èç âåäóùèõ
ñòðàí íå òîëüêî ÑÍÃ, íî è Âîñòî÷íîé Åâðîïû.
Ìåæãîñóäàðñòâåííûå îòíîøåíèÿ ìåæäó
Àçåðáàéäæàíîì è Òóðêìåíèñòàíîì, êàê îí
îòìå÷àåò, "ïðîíèêíóòû òðàäèöèîííûìè
áðàòñêèìè ñâÿçÿìè ìåæäó äâóìÿ íàðîäàìè, çèæäóùèìèñÿ íà ýòíè÷åñêîé, äóõîâíîé áëèçîñòè, îáùíîñòè èñòîðè÷åñêîé
ñóäüáû".
Äâå ñòðàíû, ïîäïèñàâ çà ãîäû íåçàâèñèìîñòè áîëåå 40 äâóñòîðîííèõ äîêóìåíòîâ íà óðîâíå ìåæãîñóäàðñòâåííûõ, ìåæïðàâèòåëüñòâåííûõ è ìåæâåäîìñòâåííûõ
êîíòàêòîâ, äèíàìè÷íî è ïëîäîòâîðíî ñîòðóäíè÷àþò â êëþ÷åâûõ îòðàñëÿõ ñîöèàëüíî-ýêîíîìè÷åñêîãî è ïîëèòè÷åñêîãî
ðàçâèòèÿ.
Àêòèâíî äåéñòâóåò Ìåæïðàâèòåëüñòâåííàÿ àçåðáàéäæàíî-òóðêìåíñêàÿ êîìèññèÿ
ïî ýêîíîìè÷åñêîìó ñîòðóäíè÷åñòâó.
Áîëüøóþ ðîëü èãðàåò êóëüòóðíûé îáìåí.  ÷àñòíîñòè, ïðîâåäåíèå â Àøõàáàäå Äíåé àçåðáàéäæàíñêîãî êèíî, ïîñòàíîâêà îïåðåòòû èçâåñòíîãî àçåðáàéäæàíñêîãî êîìïîçèòîðà Óçåèðà Ãàäæèáåêîâà
"Àðøèí ìàë-àëàí" íà òóðêìåíñêîì ÿçûêå
íà ñöåíå Òóðêìåíñêîãî íàöèîíàëüíîãî ìóçûêàëüíî-äðàìàòè÷åñêîãî òåàòðà èìåíè
Ìàõòóìêóëè, ïðåçåíòàöèÿ êíèãè äîöåíòà
Áàêèíñêîãî ãîñóäàðñòâåííîãî óíèâåðñèòåòà Ôèðóçû Àõìåäîâîé "Òâîð÷åñòâî Ìàõòóìêóëè", ñáîðíèêîâ ïîýòè÷åñêèõ ïðîèçâåäåíèé Ìàõòóìêóëè è Ìîëëàíåïåñà, ïðîâåäåíèå Äíåé êóëüòóðû Àçåðáàéäæàíà â
Òóðêìåíèñòàíå, ïðåäñòîÿùèå â òåêóùåì
ãîäó Äíè êóëüòóðû Òóðêìåíèñòàíà â Àçåðáàéäæàíå è äð.
Äèïëîìàò îáðàùàåò âíèìàíèå íà òîò
ôàêò, ÷òî ãîñóäàðñòâåííîé èçäàòåëüñêîé
ñëóæáîé Òóðêìåíèñòàíà áûëà èçäàíà êíèãà èç ñåðèè "Æèçíü çàìå÷àòåëüíûõ ëþäåé" î âåëèêîì îáùåíàöèîíàëüíîì ëèäåðå àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà Ãåéäàðå
Àëèåâå.
№ 53 МАЙЫС 2010
9
Mustafa ЧOKAYOЬLU
HAKKINDA BИR ESER:
KKTC'deki cumhurbaшkanlыьы
seчimlerini kazanmasыnыn ardыndan
'hemen mцzakere masasыna oturmak
istediьini' ilan eden Derviш Eroьlu,
gюrцшmelerin 26 Mayыs'ta baшlayabileceьini sюyledi.
Recep Tayyip Erdoьan'ыn Atina ziyareti
юncesi Ankara'ya gideceьini sюyledi.
Downer da Dышiшleri Bakanы Ahmet
Davutoьlu ile bir telefon gюrцшmesi
gerчekleшtirdiьini belirterek, Tцrkiye'yi
ziyaret edeceьini belirtti.
Eroьlu, Kыbrыs'ta чюzцm iчin bцyцk чaba
harcayan Talat'ы seчimlerde yenilgiye uьratmasыnыn ardыndan ilk kez BM Genel
Sekreteri Kыbrыs Юzel Danышmanы Alexander
Downer'ы makamыnda dцn kabul etti.
Gюrцшmede,
юnceki
Cumhurbaшkanы
Mehmet Ali Talat ile Rum lider Dimitris
Hristofyas arasыnda yapыlan gюrцшmelerin
kaldыьы yerden devam etmesi konusunda
mutabakat saьlandы.
Downer ile gюrцшmesi sonrasы basыna
konuшan Eroьlu, en kыsa zamanda mцzakereleri sonuчlandыrыp referanduma gitme
politikasыnы юzel danышmana ilettiklerini ifade
etti. Downer'in de kendileriyle aynы
dцшцnceleri paylaшtыьыnы vurgulayan Eroьlu,
mцzakerelerin sonsuza kadar devam edemeyeceьi konusunda BM ile aynы gюrцшte
olduklarыnы sюyledi. Mцzakerelerin baшlamasы konusunda mutabakata vardыklarыnы
belirten Eroьlu, "Bцyцk bir ihtimalle 26
Mayыs'ta mцzakereler baшlayabilir." dedi.
Gюrцшmelerin saьlыklы bir sonuч doьurabilmesi iчin Rum tarafыnыn bir anlaшma
niyetiyle mцzakere masasыna oturmasы
gereьini de ortaya koyduklarыnы belirten
Eroьlu, "Bizim цzerinde durduьumuz,
mцzakerelerin baшlamasы, mцzakerelerin
devamы ve mцzakerelerin her iki halkыn tatmin olacaьы bir anlaшmayla sonuчlanmasыdыr." ifadelerini kullandы. BM yetkilisi
Downer da mцzakerelerin 26 Mayыs'ta
mцzakerelerin kaldыьы yerden devam edeceьini
umduьunu
belirtti.
Downer,
"Mцzakerelerin, 23 Mayыs-1 Temmuz
(2008) anlaшmalarы, BM Parametreleri ve
Gцvenlik Konseyi kararlarы чerчevesinde
ilerlemesi konusunda Eroьlu ile mutabыk
kaldыk. Bundan memnunuz." dedi. Cihan'a
bilgi veren Cumhurbaшkanlыьы kaynaklarы da
gюrцшmelerin kaldыьы yerden devam edeceьini doьruladы. Downer, Rum lider Dmitris
Hristofyas ile de bugцn bir araya gelecek.
Rum yюnetimi, Eroьlu'nun cumhurbaшkanlыьы seчimlerini kazanmasы halinde mцzakerelerin sonuчsuz kalacaьы шeklinde propaganda yapыyordu. Ancak gюrцшmelere
KKTC'deki cumhurbaшkanlыьы seчimler;
nedeniyle ara verilmesinin ardыndan Tцrk
Dышiшleri'nden yapыlan aчыklamada, sцrecin
"yerleшik BM parametreleri ve liderlerin
ortak aчыklamalarы чerчevesinde" devam
edeceьini bildirilmiшti. Eroьlu da mцzakereleri Ankara ile koordineli yцrцteceьini
ifade etmiшti. Yeni makamыna oturmasыnыn
ardыndan Eroьlu, kыsa zaman iчinde de
Ankara'yы ziyaret edecek. Eroьlu, Baшbakan
Ulusal Birlik Partisi (UBP)
Genel Baшkanы Иrsen Kцчцk,
DP'nin dышtan desteьiyle
kurulan UBP azыnlыk hцkцmeti kabinesini Cumhurbaшkanы Eroьlu'na sundu.
Cumhurbaшkanы Eroьlu
kabineyi onayladы. KKTC
iktidarыnы elinde tutan Ulusal
Birlik Partisi (UBP) Genel
Baшkanы Иrsen Kцчцk, DP'nin
dышtan desteьiyle kurulan
UBP azыnlыk hцkцmeti kabinesini
Cumhurbaшkanы
Eroьlu'na sundu. Cumhur-
'Birkaч yыl sonra AB,
Tцrkiye'yi almak iчin
чalышmaya baшlar'
Danimarka'nыn eski Dышiшleri Bakanы
Mogens Lykketoft, Tцrkiye'nin son 10 yыl
iчerisinde bцyцk bir atыlыm gerчekleшtirdiьini
sюyleyerek, "Bugцn, Tцrkiye Avrupa
Birliьi'ne girmek iчin mцcadele ediyor,
birkaч yыl sonra AB Tцrkiye'yi цye yapmak
iчin чalышmaya baшlar." dedi. Sosyal
Demokrat Parti'nin юnde gelen isimlerinden
Lykketoft, Tцrk Kцltцr Derneьi'ni ziyaretinde
yaptыьы aчыklamada Tцrkiye'nin юzellikle
ekonomi ve dыш politikada ciddi geliшim kaydettiьini belirterek bunun fark edileceьini
sюyledi. Eski Almanya Baшbakanы Gerhard
Schrюder de Die Welt gazetesi iчin kaleme
aldыьы yazыda, AB'nin diьer sцper gцчlerle
baш edebilmesi iчin Tцrkiye'ye yeшil ышыk yakmasы ve Rusya ile iliшkileri gцчlendirmesi
gerektiьini belirtti. AB'nin 2020 yыlыna kadar
kendisini deьiшtirmemesi durumunda
zayыflayacaьыnы vurgulayan Schrюder,
Tцrkiye'de ekonomik geliшmenin hыzla
sцrdцьцnц kaydederek, "Tцrkiye 20 ila 25
yыla kadar Avrupa'nыn 4. ya da 5. bцyцk
ekonomisine sahip olacak, Иtalya ya da
Fransa'nыn dцzeyine gelecek." dedi.
Yunan validen юneri: Sakыz
Adasы'na Tцrkler yerleшsin
Иzmir aчыklarыndaki Sakыz Adasы'nыn valisi
Polidoros Lambrinudis'in, adaya Tцrklerin
yerleшtirilmesi юnerisinde bulunduьu bildirildi. Yunan basыnы daha юnce Yunanistan
Baшbakanы Yorgo Papandreu'ya mektup
gюndererek, "Ege adalarыnы ziyaret etmek
isteyen Tцrk vatandaшlarыna vize kolaylыьы
saьlanmasыnы' isteyen Vali Lambrinudis'in
bu kez de, 'nцfusun ihtiyarladыьы, genчlerin
ise adayы terk ettikleri gerekчesiyle Tцrklerin
bюlgeye yerleшmeleri' fikrini de gцndeme
getirdiьi kaydedildi. 'Duruma yabancы
korkusu ve ыrkчыlыk чerчevesinden bakыlmamasы gerektiьinin' altыnы чizen Sakыz valisinin, "Tцrklerin adalara yerleшmeleri gibi
bir geliшmeye belki de olumlu шekilde yaklaшыlmalы." ifadesine yer verdiьine dikkat
чekildi.
Lambrinudis,
geчen
hafta
Papandreu'ya
gюnderdiьi
mektupta,
adalarыn ekonomik krizden doьrudan etkilendiklerini vurgulamыш ve turizm sektюrцnde gцчlцkler yaшandыьыnы ifade etmiшti.
Lambrinudis, Papandreu'dan, Baшbakan
Recep Tayyip Erdoьan'ыn Atina ziyareti
sыrasыnda konunun ele alыnmasыnы da
istemiшti.
ATИNA - AA.
baшkanы Eroьlu kabineyi
onayladы. Baшbakan Иrsen
Kцчцk'цn aчыkladыьы kabinede Bayыndыrlыk ve Ulaшtыrma Bakanы Hasan Taчoy
yer almazken, yeni isim
olarak kabineye giren Zorlu
Tюre ise Tarыm ve Doьal
Kaynaklar Bakanы oldu.
Baшbakan Иrsen Kцчцk'цn
yaptыьы aчыklamaya gюre yeni
kabine шюyle oluшtu:
"Baшbakan: Иrsen Kцчцk Dышiшleri Bakanы: Hцseyin
Юzgцrgцn - Ичiшleri ve Yerel
Yюnetimler Bakanы: Иlkay
Kamil - Maliye Bakanы: Ersin
Tatar - Milli Eьitim, Genчlik
ve Spor Bakanы: Nazыm
Чavuшoьlu - Saьlыk Bakanы:
Ahmet Kaшif - Tarыm ve
Doьal Kaynaklar Bakanы:
Zorlu Tюre - Bayыndыrlыk ve
Ulaшtыrma Bakanы: Hamza
Ersan Saner - Turizm,
Чevre ve Kцltцr Bakanы:
Kemal Dцrцst - Чalышma ve
Sosyal Gцvenlik Bakanы:
Turkay Tokel - Ekonomi ve
Enerji Bakanы: Sunat Atu".
TЦRKЦSTAN ATEШИ
Девамы. Башы № 52-де
Tцrk vatandaшы olduktan sonra Юktem
soyadыnы alan ve 20 Nisan 1984 tarihinde
Иstanbul'da vefat eden (Tercцman,
24.4.1984) Dr. Ahmet Naim Юktem,
Tцrkistan'ыn Buhara eшrafыndandыr. Tцrkistanlыlar Kцltцr ve Yardыmlaшma Derneьi, Tцrk Gючmen ve Mцlteci Dernekleri
Federasyonu baшkanlыьы gюrevlerinde
bulunmuшtur. Resmи gюrevleri arasыnda
Birleшmiш Milletler Mцlteciler Yцksek
Komiserliьi Tцrkiye Temsilciliьi ve Иstanbul Bюlge Иktisat Mцdцrlцьц bulunmaktadыr.
Tцrkistan Tцrk Genчler Birliьi teшkilаtыnыn ismi ыsrarla Tцrkistan Genчler
Birliьi olarak yazыlmышtыr. Literatцrde TGB
olarak geчmekle birlikte derneьin resmи
neшriyatыnda adыnыn Tцrkistan Tцrk Genчler Birliьi olduьu aчыk olarak belirtilmiшtir.
Derneьin neшrettiьi risalelerden ilk цчцnden sadece ikisinin adы verilmiшtir.
Bunlardan sonra чыkan neшriyattan bilgi
sahibi olunmadыьы sonucu чыkarыlabilir. Bu
konuda eksik bilgi verilmesi, mehaz gюsterilen Gцnay Gюksu Юzdoьan'dan kaynaklanmaktadыr. Чцnkц Юzdoьan, Tцrkistan Tцrk Genчler Birliьi'nin sadece iki
risalesinin ismini vermektedir. Kara'nыn,
kaynak olarak faydalandыьы Юzdoьan'ыn
kitabы hakkыnda yapыlan tenkitten haberdar olmadыьы anlaшыlыyor. Юzdoьan, doktora tezinde Tцrkistan Tцrk Genчler Birliьi
ile Tцrk Kцltцr Birliьi'ni farklы dernekler
olarak gюstermiшtir. Kara, istifade ettiюi
kaynaьыnы tenkit sюzgecinden geчirmemiшtir. Bu derneьin baшlangычta siyasetle uьraшmadыьы ileri sцrцlemez. Derneьin baшыndaki kiшilerin kimlikleri, dцzenlediьi
konferanslar
ve
neшrettiьi
risalelerin konularы siyasи konumunun
aчыk delilleridir. Derneьin 1936 yыlы aralыk
ve 1937 mayыs aylarы arasыnda dцzenlediьi konferanslarda konuшmacы olan
Abdцlkadir Иnan, Cafer Seydahmet Kыrыmer, Ahmet Can-Иbrahim Okay, Dr. Zahid
Юzbulak, Muharrem Fevzi Togay, Dr.
Ahmet Caferoьlu, Osman Чokay, Иbrahim
Arif Yarkыn, Reшid Rahmeti Arat, Mecit
Иbrahim Okay, Erzal Vensцrel isimleri
zihinlerde belli шeyler чaьrышtыrыr. 1932
yыlыnda dernek baшkanlыьыna getirilen ve
soyadыnыn tespit edilemediьi bildirilen
Doktor Salih Bey, Tцrkistan ile meшgul
olan herkesin rahatlыkla tanыyacaьы Dr.
Salih Erginkol'dur. TTG Birliьi'nin 1939
sonlarыnda veya 1940 baшlarыnda kapatыldыьыnыn belirtilmesi konu цzerinde yeterli inceleme yapmamaktan kaynaklanmaktadыr. Tцrkistan Tцrk Genчler Birliьi,
o tarihte yцrцrlцkte bulunan Cemiyetler
Kanunu gereьi 21 Temmuz 1940 tarihinde yaptыьы genel kurul sonrasыnda
adыnы Tцrk Kцltцr Birliьi olarak deьiшtirmiшtir. Kara da Юzdoьan gibi Tцrk Kцltцr
Birliьi'ni farklы, yeni kurulan bir teшkilаt
olarak kabul etmektedir. Tцrkistan Tцrk
Genчler Birliьi'nin ve Tцrk Kцltцr Birliьi'nin neшrettiьi risalelerin incelenmediьi,
sadece bibliyografik kцnyelerinden derlenen bilgilerin aktarыldыьы anlaшыlыyor. Tцrk
Kцltцr Birliьi'nin neшrettiьi 8. numaralы, Dr.
Abdullah Zihni Soysal'ыn, Hanlыk Devrinde
Kыrыm Tцrk Kцltцrц isimli risalesinin arka
kapaьыnda derneьin Tцrkistan Tцrk
Genчler Birliьi'nin devamы olduьu aчыk
olarak belirtilmektedir. Tцrk Kцltцr Birliьi'nin sadece isim deьiшikliьi yaptыьы tespit
edilemediьi iчin yapыlan yorumlar da isabetli olmamышtыr. 1940 yыlыnda isim deьiшikliьinden sonra derneьe baшkan seчilen Ahmet Can Okay Tцrkistan muhaceret юnderleri arasыnda Togan ve Чokayoьlu'ndan farklы чizgide durduьu iчin TMB
yюnetimince benimsenmemiш olmalыdыr.
Чokayoьlu'nun юlцmцnden sonra Tцrkistan Millи Merkezi'nin yюnetiminde, Okay
ile Tahir Чaьatay arasыnda meydana
DЦШMANЫN KARЫNCAYSADA KORK...
gelen
ikiliьi
gidermek
mцmkцn
olmamышtыr. Tцrk Kцltцr Birliьi'nin kurucularы arasыnda Rusya'dan gelen aydыnlarыn
yanы sыra, Tцrkiyeli Tцrkчц aydыnlarыn
bulunduьu ileri sцrцlцrken en azыndan
isimlerinin belirtilmesi gerekirdi, dp. 104).
Kanaatimize gюre bu bilgi de mesnetsizdir. TKB'nin 1941 yыlыndaki idare
heyetinin asil ve yedek цyeleri ile
denetleme heyeti iчinde tanыnmыш hiчbir
Tцrkчцnцn adы bulunmamaktadыr. Bu bilgilerin kaynaьы da Юzdoьan'ыn eseridir.
1950'li yыllardan sonra kurulan ve unvanlarы arasыnda Tцrkistan ismi de bulunan bazы dernekler hakkыnda bilgi verilmiшtir. 1959 yыlыnda Tahir Чaьatay'ыn
baшkan olarak gюrцndцьц Tцrkistan
Doьutцrk Иlleri Kцltцr Derneьi adыnы
taшыyan kuruluшu da bunlara ilаve etmek
gerekiyor. Bu derneьin ne zaman ve kimler tarafыndan kurulduьu, varlыьыnы hangi
tarihe kadar devam ettirdiьi hakkыnda
fazla bilgimiz bulunmamaktadыr.
Tцrkistan Millи Birlik Teшkilаtы misyonunun ЫЫ. Dцnya Savaшыndan sonra Kares
Kanatbay tarafыndan tesis edilen Tцrkeli
Komitesi tarafыndan devam ettirilmek
istendiьi belirtilmiшtir. Sadece Kanatbay'ыn komitesinin, TMB teшkilаtыnыn takipчisi
olduьunu belirtmek hatalы olur. Daha
doьrusu bu tцr komiteler TMB'nin mirasыna sahip чыkmak iddiasыnda olmalarыna
raьmen yaptыklarы faaliyetlerle bцtцn
Tцrkistan'ы kucaklayamamыш, dar kabileci
zihniyetten юteye geчmemiшlerdir. Konuya bu aчыdan yaklaшыp, deьerlendirmede
bulunulmasы ve biraz daha geriye gidilmesi gerekirdi. Чokayoьlu'nun 27 Aralыk
1941 tarihinde Berlin'deki юlуmу sыrasыnda yardыmcыsы durumunda bulunan Veli
Kayyum Han tarafыndan 1942 nisan ayы
iчinde Almanya'da Millи Tцrkistan Birlik
Komitesi tesis edilmiшti. Komite Kayyum
Han baшkanlыьыnda, Almanlara esir dцшen
Юzbek, Kazak, Kыrgыzlardan mцteшekkil
idi. Komite цyeleri arasыnda zamanla boy
ayrыlыklarыna dayanan keskin gruplaшmalar ortaya чыktы. Boy mцcadelesinin
arkasыndaki asыl sebep gцce sahip olmaktы. Юzbek Kayyum Hanыn en yakыn mesai
arkadaшlarыnы kendi hemшehrileri arasыndan seчmesi gerginliьi artыrdы. Kыrgыz ve
Kazaklar ayrы bir komite kurmak istediler.
Ичlerinde en etkili muhalif чizgiyi sergileyen Kanatbay, uzun oyalamalardan
sonra 1944 yыlы sonunda komite genel
sekreterliьine getirildi. Kanatbay bir mцddet sonra gюrevden ayrыlarak 1945 шubatmart aylarыnda kendi baшkanlыьыnda
Tцrkistan Millи Konseyini kurdu. Her iki
komite de Чokayoьlu'nun mirasыna sahiplenmek hususunda birbirleriyle yarышtыlar.
ЫЫ. Dцnya Savaшыnыn bitiminden sonraki
yыllarda her iki komite de baшkanlarы
tarafыndan yeniden canlandыrыlarak юnceki
politikalarыnы sцrdцrmцшler, neшriyat ve
devamlыlыk bakыmыndan Kayyum Hanыn
komitesi daha uzun юmцrlц olmuшtur. Her
iki komitenin samimиyet ve fonksiyon
bakыmыndan TMB teшkilаtыnыn takipчisi
olduklarы sюylenemez.
Sovyetlerin Rusya'ya hakim olmalarыndan sonra Avrupa'da toplanan Rus
muhalefetinin Rus olmayan milletler
hakkыndaki dцшцnceleri baшlangычta belli
idi. Ruslarыn чok юnceden beri цlkeleri
hakkыnda iyi niyetler taшыmadыьыnы bilen
Polonya yerinde bir teшebbцsle Rus
olmayan milletleri bir araya getirmek
цzere Promete teшkilаtыnыn temellerini attы.
Teшkilаtыn 1926 yыlыnda kurulmasы Sovyetlere karшы mцcadelede yol ayrыmы olarak
nitelendirilemez. Promete hareketi, юnceden шuur altыnda mevcut olan ayrыlыьы
gerekli imkаnы hazыrlamak suretiyle
netleшtirmiшtir...
Юмer ЮZCAN.
Девам едежек.
10
№ 53 МАЙЫС 2010
-''BИRGЦN
VATANЫMЫZA
DЮNECEЬИZ''Â Àñòàíå â ñêâåðå ó ìóçåÿ ïåðâîãî
Ïðåçèäåíòà Êàçàõñòàíà óñòàíîâÿò ïàìÿòíèê îñíîâàòåëÿì Êàçàõñêîãî õàíñòâà
- Êåðåþ è Æàíûáåêó.
Ñ 12 àïðåëÿ óæå íà÷àòû ðàáîòû, ñâÿçàííûå ñ ðåàëèçàöèåé ýòîãî ïðîåêòà. Â
÷àñòíîñòè, ñî ñòîðîíû óëèöû Æåëòîêñàí
óñòàíîâëåíû îãðàæäåíèÿ, íà÷àòû ïîäãîòîâêà ïëîùàäêè äëÿ íîâîãî ïàìÿòíèêà, à
òàêæå ðåêîíñòðóêöèÿ è áëàãîóñòðîéñòâî
ñêâåðà.
Rusya Dышiшleri Bakanlыьы'ndan йapыlan
ачыklamada,
Rusya
ve
ABD'nin
Kыrgыzistan'da аyaklanma сonrasы оrtaya
чыkan чatышma оrtamыnыn иstikrara кavuшturulmasы ичin бirlikte щareket еdeceьi бelirtildi. Bюlgede аskeri йsleri бulunan иki йlkenin
нцfuz мцcadelesi ичinde оlduklarы бilinirken,
ишbirliьi йюnцndeki ачыklamalar дikkat чekti.
ñîîòâåòñòâèè ñ ðàñïîðÿæåíèåì
Â
Ïðåçèäåíòà Ðîññèè Ä.À.Ìåäâåäåâà
â Áèøêåê ïðèáûë î÷åðåäíîé ãðóç ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè, ïðåäíàçíà÷åííûé äëÿ
íóæä Ìèíèñòåðñòâà çäðàâîîõðàíåíèÿ è
Ìèíèñòåðñòâà ïî ÷ðåçâû÷àéíûì ñèòóàöèÿì Êûðãûçêîé Ðåñïóáëèêè. Ñïåöáîðòîì Ì×Ñ Ðîññèè â àýðîïîðò "Ìàíàñ" äîñòàâëåíû 43 òîííû ìàòåðèàëüíûõ öåííîñòåé íà îáùóþ ñóììó ñâûøå 17 ìëí.
ðóáëåé, â ò.÷. ìåäèöèíñêàÿ òåõíèêà, ëåêàðñòâåííûå è äåçèíôèöèðóþùèå ñðåäñòâà, òåõíèêà è ïðîäóêòû äëÿ Ì×Ñ Êûðãûçñòàíà.
 öåðåìîíèè ïåðåäà÷è ãðóçà ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè ïðèíÿë ó÷àñòèå è âûñòóïèë ïîñîë Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå Â.Ñ.Âëàñîâ. Îí ïîä÷åðêíóë, ÷òî Ðîññèÿ îñòàåòñÿ âåðíîé
òðàäèöèÿì äðóæáû è ñîòðóäíè÷åñòâà ñ
Êûðãûçñòàíîì. Ïåðåäà÷ó ãðóçà ïðåäñòàâèòåëÿì ïðàâèòåëüñòâà, Ìèíèñòåðñòâà
çäðàâîîõðàíåíèÿ è Ìèíèñòåðñòâà ïî
÷ðåçâû÷àéíûì ñèòóàöèÿì Êûðãûçêîé Ðåñïóáëèêè ìû ðàññìàòðèâàåì êàê åùå îäíî ñâèäåòåëüñòâî ãîòîâíîñòè íàøåãî ãîñóäàðñòâà ïðèéòè íà ïîìîùü ÊÐ â òðóäíûå äëÿ íåå ìèíóòû.
Ïîñîë îñîáî ïîä÷åðêíóë, ÷òî ðåøåíèå
î íàïðàâëåíèè â Áèøêåê ñïåöáîðòà Ì×Ñ
ñ ãðóçîì ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè ïðèíÿòî
Ïðåçèäåíòîì Ðîññèè Ä.À.Ìåäâåäåâûì.
Êðîìå òîãî, ïî ðåøåíèþ ðóêîâîäñòâà
Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè Êûðãûçñòàíó óæå
ïðåäîñòàâëåíà ãóìàíèòàðíàÿ ïîìîùü â
âèäå ãðàíòà â ðàçìåðå 20 ìëí. äîëëàðîâ
äëÿ ñîöèàëüíîé ïîääåðæêè è âûïëàòû
ïåðâîî÷åðåäíûõ ïëàòåæåé. Ìû òàêæå ãîòîâû ïðåäîñòàâèòü ëüãîòíûé êðåäèò â
ðàçìåðå 30 ìëí. äîëëàðîâ. Ïðàâèòåëüñòâî Ðîññèè ðàññìàòðèâàåò âîïðîñ î íàïðàâëåíèè â Êûðãûçñêóþ Ðåñïóáëèêó äîïîëíèòåëüíûõ îáúåìîâ ãóìàíèòàðíîé
ïîìîùè. Ïðèíÿòî ðåøåíèå íàïðàâèòü â
Êûðãûçñòàí 20 òûñ. òîíí äèçåëüíîãî òîïëèâà è 2,5 òûñ.òîíí îçèìîé ïøåíèöû äëÿ
ïîñåâíûõ ðàáîò. Ðàññìàòðèâàåòñÿ âîïðîñ î ïðîäëåíèè è óâåëè÷åíèè îáúåìîâ
ýòîé ïîìîùè.
Ïîñîë Ðîññèè âûðàçèë óâåðåííîñòü â
òîì, ÷òî äîñòàâëåííûå â Áèøêåê ñàìîëåòîì Ì×Ñ Ðîññèè ìàòåðèàëüíûå öåííîñòè è ëåêàðñòâåííûå ñðåäñòâà, àäðåñîâàííûå æèòåëÿì ÊÐ, îêàæóò ïðàêòè÷åñêóþ ïîääåðæêó íóæäàþùèìñÿ, ïîìîãóò
ñîîòâåòñòâóþùèì ìèíèñòåðñòâàì ñîçäàòü íåîáõîäèìûé ðåçåðâ äëÿ ñëó÷àåâ
êðàéíåé íåîáõîäèìîñòè.
Ïîñîëüñòâî Ðîññèéñêîé
Ôåäåðàöèè â ÊÐ.
ABD'nin New York kentinde
Ahыska Tцrkleri, BM binasыnыn
hemen karшыsыnda bir gюsteri
dцzenleyerek Kыrgыzistan'da soydaшlarыna karшы giriшilen saldыrы olaylarыnы protesto ettiler ve ABD, BM ve
Tцrkiye'den destek talebinde bulundular.
BM merkez binasыnыn karшыsыnda
ve Tцrkevinin hemen yakыnыndaki
Dag Hammarskjюld parkыnda dцzenlenen protesto gюsterisine, New
York, New Jersey, Pennsylvania,
West Springfield-Massachusetts
eyaletlerinde
yaшayan
Ahыska
Tцrkleri katыldы. Protesto gюsterisinin
юncesinde gazetecilere aчыklamalarda bulunan Ahыska Tцrklerinin
ABD'deki lideri Tiyanшan Muradoьlu,
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun,
ABD Baшkanы Barack Obama ve
Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'e
mektup yazdыklarыnы ve kendilerine
destek alma talebiyle baшvuracaklarыnы belirtti.
Kыrgыzistan'da Ahыska Tцrkleri'ni
hedef alan geчen ayki saldыrыlarыn
son derece ''yakышыksыz'' olduьunu ve
saldыrыlarы kыnadыklarыnы ifade eden
Muradoьlu, ''Biz Kыrgыzistan'daki
kardeшlerimizle her zaman birlikteyiz, bu olaylarыn bir daha yaшanmasыnы istemiyoruz. BM'den,
ABD'den, Tцrkiye'mizin Cumhurbaшkanыnыndan talebimiz, onlarыn
her zaman yaшadыklarы цlkelerde
azыnlыk olan Ahыska Tцrklerinin
yanыnda olmalarыdыr'' dedi.
Kыrgыzistan'da Ahыska Tцrklerinden
юlenler olduьunu, evlerinin yakыldыьыnы ve arsalarыnыn ellerinden
alыndыьыnы
anlatan
Muradoьlu,
Kыrgыzistan'da iktidarыn devrilmesinden sonra bu olaylarыn yaшandыьыnы,
oradaki Ahыska Tцrklerinin hiчbir
suчu olmadыьыnы, hiчbir kышkыrtыcы
harekette bulunmadыklarыnы sюyledi.
''Bu olaylar yine olmasыn diye
bugцn protesto yapыyoruz'' diye
konuшan Muradoьlu, Kыrgыz milletiyle
Ahыska Tцrklerinin kardeш olduklarыnы, Ahыska Tцrklerinin Kыrgыzistan'ыn geliшmesine katkыda bulunduklarыnы anlattы. Muradoьlu, ''Kardeшliьimiz devam etmeli, bu olaylar
Kыrgыz milletine leke getiriyor,
kardeшin kardeшe saldыrmasы чok
yakышыksыz ve bu Tцrk milletine
layыk olmayan bir davranышtыr''
dedi.
New York'ta Kыrgыzistan diplomatik
misyonuna baшvurmayы dцшцnmediklerini, чцnkц sorularыna yanыt
verecek yetkili makamlarыn шu an
olmadыьыnы dцшцndцklerini belirten
Muradoьlu, Kыrgыzistan'da durumun
biraz sakinleшtiьini, ama oradaki
Ahыska Tцrkleri cemaatinin tam
olarak ne yapacaьыnы bilemediьini,
istikrarыn saьlanmadыьыnы, hцkцmetin
de henцz gцчlц olmadыьыnы sюyledi.
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'la
gюrцшme taleplerinin olacaьыnы belirten Muradoьlu, Ahыska Tцrklerinin
durumlarыnы kendisine anlatmak istediklerini sюyledi.
* * *
West Springfield, Massachusetts'te yerleшen Ahыskalы Tцrklerin
temsilcisi Mehdi Osman da, yaptыьы
aчыklamada, Sovyetler Birliьi zamanыndan beri чok bцyцk sыkыntыlar
чektiklerini, ABD'ye kaчak statцsцyle geldiklerini ABD'de 12
binden fazla Ahыska Tцrkц bulunduьunu sюyledi ve ''Bunun temel
nedeni vatansыzlыk, vatandan ayrыlыktыr'' dedi.
Yaшadыklarы tцm sыkыntыlara raьmen
dillerini, dinlerini, milliyetlerini, Tцrklцklerini asla yitirmediklerini anlatan
Osman, ABD'nin tцm imkanlarыndan
yararlanmak ve чocuklarыnы, torunlarыnы okutmak istediklerini belirtti.
''Birgцn vatanыmыza dюneceьiz,
biz o arzuyla, o umutla yaшыyoruz''
diye konuшan Osman, vatanlarы
olsaydы Kыrgыzistan'da, Юzbekis-tan'da, Rusya'da Ahыska Tцrklerine
yapыlan saldыrыlarыn olmayacaьыnы,
Kыrgыzistan'daki olaylarыn temelinde
de ekonomik nedenlerin yattыьыnы
dцшцndцьцnц sюyledi.
''Kыrgыzlarыn bir millet olduklarыnы, Tцrk olduklarыnы'' sюyleyen
Osman, ''Biz kardeшiz, ama
Kыrgыzistan'da adalet olsun'' dedi.
Ahыska Tцrklerinin ABD'deki lideri
Tiyanшan Muradoьlu'nun liderliьinde
yapыlan protesto gюsterisinde de
New York, New Jersey, New Jersey,
Pennsylvania, West SpringfieldMassachusetts eyaletlerinden gelen
Ahыska Tцrklerinin liderleri, Kыrgы-zistan'daki olaylarы kыnayan konuшma
yaptыlar, barыш ve kardeшlik чaьrыsыnda bulundular. Hayatlarыnы kaybeden
Ahыska Tцrkleri iчin dua da edilen
gюsteride, 82 yaшыndaki ''Mцlkiye
Ana'' da duygulu bir шiir okudu ve
gюzyaшlarыnы tutamadы.
''Kыrgыzistan'da Adalet Иstiyoruz''
yazыlы pankartlar da taшыyan Ahыska
Tцrkleri
grubu
daha
sonra
Cumhurbaшkanы Abdullah Gцl'e, BM
Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a ve
ABD Baшkanы Barack Obama'ya
yazdыklarы mektuplarы okudular.
Mektuplarыn gюsterinin ardыndan
postalanacaьы bildirildi.
Cumhurbaшkanы Gцl'e yazыlan
mektupta, Cumhurbaшkanыnыn kendilerine ''her zaman gюsterdiьi yakыn
ilgiden ve kalbinden gelen sыcak
duygulardan'' dolayы minnettar
olduklarыnы belirten ABD'de yaшayan
Ahыska Tцrkleri, ''Kыrgыz-Ahыska
halklarы kardeшliьinin ne kadar
eskilere dayandыьыnы bilemeyen
kцчцk bir azыnlыьыn Kыrgizistan'da
yaшayan Ahыskalы kardeшlerine
olan saldыrыsы bizleri derinden
цzmцшtцr. Olaylar esnasыnda
шehit edilen 5 kiшinin ve evleri
yakыlan 11 ev sahibi ailelerimizin
acыlarыnы iчten paylaшыyoruz'' ifadesine yer verdi. Ahыska Tцrklerinin her
zaman barышtan ve huzurdan yana
olduklarы belirtilen mektupta, Tцrk
Milletinin desteьine ihtiyaч duyduklarы kaydedildi.
Genel Sekreter Ban'a yazыlan
mektupta da, Kыrgыzistan'daki olaylardan duyulan endiшe ifade edilerek
Genel Sekreterden bu цlkede bulunan Ahыska Tцrklerine yardыm
etmesi, korumasы istendi ve BM'nin
bu цlkede istikrarыn saьlamasыna
yardыmcы olmasы gerektiьi ifade edildi.
ABD Baшkanы Obama'ya yazыlan
mektupta da, ABD'nin kendilerine
kucak aчmasыndan dolayы minnettarlыьыnы ifade eden Ahыska Tцrkleri,
Kыrgыzistan'daki
kardeшlerine
ABD'nin yardыm elini uzatmasыnы istediklerini belirtti.
Gюьe direk, denize kapak olmaz...
Azerbaycan Amerikan yюnetimine resti чekti.
Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev'in Dыш Politika
Danышmanы Nevruz Memedov, Amerika'nыn
Azerbaycan'ы kaybetmek цzere olduьunu sюyledi.
Bugцn bir geliшme de Ermenistan cephesinde
yaшandы. Erivan yюnetimi Tцrkiye ile Ermenistan
arasыndaki protokollerin onay sцrecini dondurdu.
Ermenistan Ulusal ve Uluslararasы Etцtler
Merkezi Direktюrц Richard Giragosyan ise,
Tцrkiye-Ermenistan iliшkilerinde Rusya'nыn ipleri
eline aldыьыnы sюyledi.
Bakц
yюnetimi
Amerika'ya
resti
чekti.
Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev'in Dыш Politika
Danышmanы Nevruz Memedov, Washington yюnetiminin Azerbaycan ile Ermenistan arasыndaki iliшkilerde aчыkчa Erivan yюnetiminin yanыnda yer aldыьыnы,
bu nedenle de Amerika'nыn Azerbaycan'ы kaybetmek
цzere olduьunu aчыkladы. Memedov шюyke konuшtu:
"Tцrkiye ve Azerbaycan derin tarihsel baьlarы olan
stratejik mцttefiklerdir. Oysa шimdi Amerika,
Tцrkiye'yi Bakц'den uzaklaшmaya zorluyor. Amerika,
dцnyanыn kritik bir bюlgesindeki en юnemli mцttefiklerinden biri olan Azerbaycan'ы kaybetme tehlikesiyle
karшы karшыya."
Azerbaycan geчen gцn de Amerika ile юnцmцzdeki ay yapыlmasы planlanan askeri tatbikatы iptal ettiьini
aчыklamышtы.
Amerika'nыn inisiyatif kaybettiьi yюnцnde bilgiler
bununla sыnыrlы deьil. Ermenistan Ulusal ve
Uluslararasы Edцtler Merkezi Direktюrц Richard
Giragosyan, Washington'da yapыlan gюrцшmelerde
Azerbaycan'ыn devre dышы bыrakыldыьыnы, Bakц yюnetiminin Amerika'nыn ve Tцrkiye'nin tutumundan dolayы
hayal kыrыklыьы yaшadыьыnы sюyledi. Giragosyan,
"Washington'daki zirve Amerika aчыsыndan ErmeniTцrk sцrecini kurtarmak iчin son шanstы" dedi.
Ermeni Direktюr, Tцrkiye-Ermenistan iliшkilerinde
Rusya'nыn kontrolц ele aldыьыna dikkat чekti ve
Erdoьan-Sarkisyan gюrцшmelerinin Mayыs veya
Haziran ayыnda Moskova'da sцreceьini ifade etti.
Giragosyan, Rusya Cumhurbaшkanы Dimitri
Medvedev'in 11 Mayыs'taki Tцrkiye ziyaretini TцrkiyeErmenistan iliшkilerinin devamы aчыsыndan чok юnemli
gюrdцьцnц belirtti.
Ermenistan cephesinde юnemli bir geliшme daha
var. Erivan yюnetimi Tцrkiye ile Ermenistan arasыnda
imzalanan protokollerin onay sцrecini tek taraflы
olarak dondurdu. Ermenistan gerekчe olarak
Tцrkiye'nin prokolleri onaylamak iчin koшul юne
sцrmesini gюsterdi.
Ermenistan'da, iktidardaki koalisyon hцkцmetinde
yer alan partiler yaptыklarы ortak aчыklamada protokollerin Ermenistan meclisinin gцndeminden чыkarыlmasы
ve onay sцrecinin askыya alыnmasы чaьrыsыnda bulundu. Иktidar partileri protokollerin, Tцrkiye koшulsuz
onaylamayы kabul edene kadar askыya alыnmasы istendi.
Tayyip Erdoьan bu geliшme iчin "Ermenistan'da
yetkili makam parlamentodur. Onay sцrecini nasыl
yюneteceklerini kendileri bilir" dedi. Diplomatik kaynaklar, Tцrkiye'de de sцrecin fiilen donduьunu,
Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin kararыnыn ardыndan protokollerin TBMM'de beklediьini sюyledi.
11
№ 53 МАЙЫС 2010
2010 Yыlы Kutlu Doьum Haftasы Kutluama
Proьramы Biшkek Kocomkul Spor Sarayыnda
1300 kiшinin katыlыmы ile yapыlmышtыr.
KЫRGЫZИSTAN Mцftцsц Sцyun Hacы KULUEV,
Manas Цniversitesi Rektюr Vekili
Prof.Dr.Sebahattin BALCЫ, Araшan Иlahiyat
Fak. Dekanы Doч.Dr.Kadir ЮZKЮSE, T.C.
Biшkek Bцyцkelчiliьi Ticaret Baшmцшaviri
Behzat ERTEN, ve чok sayыda sivil kuruluшu
yюneticisinin katыldыьы programda Mцftц
KULUEV, Din Hizmetleri Mцшaviri Fahri
SAЬLЫK. Mцftiyat Eьitim Bюlцm Baшkanы
Dr.Niyazali ARИPOV, Araшan Иlahiyat Fak.
Юь.Цyesi Doч.Dr. Adnan MEMDUHOЬLU birer
konuшma yapmышlardыr.
Programda KЫRGЫZИSTAN'ЫN Meшhur Halk
Шairi CENИШBEK CUMAKADЫR Ve SULTAN
KERИMOV'da Kыrgыzca ilahiler okumuшlar,
Manas Цnv. Konservatuarы Юь.Цyeleri Fatih
ERENLER ile Abdurrahman KЮKSAL ney
taksimi sunumu yapmышlardыr. Ayrыca
Araшan Иlahiyiyat Fak.Юьrencisi Dцшenbek
ИMANALИEV'in Taif Seferi Canlandыrmasы ile
Din Hizmetleri Иlahi Korosunun seslendirdiьi
ilahiler dinleyicilerin takdirini kazanmышtыr.
Programыn sonunda 2010 Yыlы Kutlu Doьum
TЦRK DЦNYASЫ
ИNSAN HAKLARЫ
DERNEЬИ BASЫN
AЧЫKLAMASЫ
Deьerlы basыn mensuplarы.
1944'te Stalыn tarafыndan
vatanlarыndan edыlmыш, sцrgцne tabы tutulmuш Gцrcыstan'ыn Meshetы bюlgesыnde
yaшarken bыr gecede bыlmedыklerы topraklara savrulmuш
ыnsanlardan bыr bюlцmц olan,
Kыrgыzыstan`da yaшayan, yaшamaya чalышan Ahыska
Tцrklerы`nden, onlarыn en
temel hakkы olan yaшama
hakkыna kast eden canыce
saldыrыlardan sюz edeceьыz.
19.04.2010
tarыhыnde
Kыrgыzыstan'ыn baшkentы Bышkek'e чok yakыn olan ve
Ahыska Tцrklerы'nыn yoьun
olarak yaшadыьы Mayevka
kюyц, vahшыce saldыrыlara
tanыklыk etmышtыr. Masum
ыnsanlarыn, ыnsanlыk dышы
saldыrы ve muamelelere tabы
tutulduьu kюyde, юlц ve
yaralыlarы Kыrgыzыstan Saьlыk
Bakanlыьы verыlerыyle sыzlerle
paylaшыyoruz; 5 юlц, 28 kышы
yaralы ve yaralыlardan 7'sыnыn
Haftasы mцnasebetiyle Kыrgыz Шairleri
arasы Naat Yazma Yarышmasы sonuчlarы aчыklanmыш olup, юdцlleri verilmiшtir. Naat Yazma Yarышmasыnda
birinciliьi Celal-Abad Иli Toktogul
Иlчesinden Иsabek TOKTOGULOV,
ikinciliьi Narыn Иli Merkez Cerge-Tal
Kюyцnden Jыlkычы CAMGЫRЧИEVA,
цчцncцlцьц Чцy Bюlgesi Sokuluk
Иlчesi Orok Kюyцnden Чinara
YUSUPOVA,Mansiyon
юdцllerini
Alamedin
Иlчesinden
Alaygы
SEYИTBEKOV, Biшkek Merkezden
Bakыt CUNUSALИYEV, Biшkek'ten
Mahabat KASEYИNOVA, Oш Merkezden
Murzabaydan AMANИLLA
Uulu, Moskova Иlчesi Belovodskaya
Kюyцnden Seksenbay TURDUKOJOEV,
Чцy Иli Sokuluk Иlчesi Janы-Jer Kюyцnden
Ayыlчы TOKTOGULOV ve Oш Иli Merkezden
Saida SAYPИDИNOVA almышlardыr.
Birinжiye 15.000 som, ikinciye 10.000 som,
цчцncцye 7.500 som, mansiyon alanlara da
5.000'er som юdцl verilmiшtir.
Fahri SAЬLЫK,
Biшkek Din Hizmetleri Mцшaviri.
hastanede tedavы altыna alыndыьы resmы verыlerdыr.
Olaylarda masum sыvыl
halka, hычbыr gerekчe olmaksыzыn saldыrыldыьыnы aчыklayan
Ahыska Tцrklerы Derneьы
Baшkanы Murafaddыn Sakиmov, yaьmalanan ve ateшe
verыlen
evlerыn
Ahыska
Tцrklerы`ne aыt olduьunu,
юlenler arasыnda 40 yaшыnda
Kazakыstan vatandaшы bыr
Ahыska Tцrkц`nцn bulunduьunu ыfade ettы.
Evы yakыlanlardan Bыnalы
Dursunov, 35 yыl чalышarak
yaptыьы evыnыn bыr gecede
yakыldыьыnы belыrterek, "Ne
pasaportum var, ne de belgelerыm, kapыda kaldыm" dыye
konuшarak чaresыzlыьыnы dыle
getыrdы.
Tellы Dursunova da, evlerыne
saldыrыldыьыnы, elbыselerыnыn,
paralarыnыn, altыnlarыnыn ve
kыzыnыn чeyыzыnыn alыndыьыnы
anlattы. Bahчede bulunan
dюrt aracыn ateшe verыldыьыnы
sюyleyen Dursunova, "Her
шeyыmыze zarar verdыler, ahыrlarыmыzы ateшe verdыler, hayvanlar telef oldu" dedы.
Kюyde Ahыska Tцrklerы`ne aыt
Óêàçîì Ïðåçèäåíòà Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèè Äìèòðèÿ Ìåäâåäåâà èçâåñòíûé
îáùåñòâåííûé äåÿòåëü, êàâàëåð ôðàíöóçñêîãî îðäåíà Ïî÷åòíîãî ëåãèîíà,
÷ëåí ïðàâëåíèÿ îáùåñòâà àçåðáàéäæàíñêîé êóëüòóðû "Îäæàã" Ðàìèç Àáóòàëûáîâ íàãðàæäåí ìåäàëüþ À.Ñ. Ïóøêèíà çà çàñëóãè â ðàçâèòèè êóëüòóðû è
èñêóññòâà.
Ðàìèç Àáóòàëûáîâ äëèòåëüíîå âðåìÿ
ðàáîòàë â Ïàðèæå â ñåêðåòàðèàòå
ÞÍÅÑÊÎ è ñîäåéñòâîâàë âîçâðàùåíèþ â Àçåðáàéäæàí è Ðîññèþ êóëüòóðíûõ öåííîñòåé, âûâåçåííûõ çà ðóáåæ
ïîñëå ãðàæäàíñêîé âîéíû. Òàê, â Ñîâåòñêèé, à çàòåì è Ðîññèéñêèé ôîíä êóëüòóðû èì áûëè ïåðåäàíû êàðòèíû èçâåñòíûõ ðóññêèõ õóäîæíèêîâ Èâàíà Àéâàçîâñêîãî è Ôèëèïïà Ìàëÿâèíà, ïåðåïèñêà âûäàþùåãîñÿ ðóññêîãî ïèñàòåëÿ
Èâàíà Áóíèíà, ðàðèòåòíûå ãàçåòû è
æóðíàëû, èçäàâàâøèåñÿ â Ïàðèæå â
30-å ãîäû ïðîøëîãî ñòîëåòèÿ, è äðóãèå
íåèçâåñòíûå ìàòåðèàëû èç ïàðèæñêèõ
àðõèâîâ è ÷àñòíûõ êîëëåêöèé. Ìíîãèå
ðóññêèå è àçåðáàéäæàíñêèå ýìèãðàíòû
òîëüêî åìó äîâåðÿëè äëÿ îòïðàâêè â
ÑÑÑÐ ñâîè ëè÷íûå àðõèâû è öåííûå
ðåëèêâèè.
Ñåãîäíÿ ïåðåäàííûå åìó êàðòèíû, êîâðû, êíèãè è äîêóìåíòû õðàíÿòñÿ â Ãîñóäàðñòâåííîì èñòîðè÷åñêîì ìóçåå
(Ìîñêâà), â Ìóçåå ×åðíîìîðñêîãî ôëîòà (Ñåâàñòîïîëü), Ìóçåå Ìàðèíû Öâåòàåâîé (Ìîñêâà), Ðîññèéñêîì ôîíäå
êóëüòóðû, Ãîñóäàðñòâåííîì àðõèâå
Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè, â áàêèíñêèõ ìóçåÿõ íåçàâèñèìîñòè, èçîáðàçèòåëüíîãî èñêóññòâà, ëèòåðàòóðû, êîâðîâ
è äð.
Ïðîæèâàÿ â íàñòîÿùåå âðåìÿ â Ìîñêâå, Ðàìèç Àáóòàëûáîâ çà ïîñëåäíèå
ãîäû èçäàë â ðîññèéñêîé ñòîëèöå íåñêîëüêî êíèã îá Àçåðáàéäæàíñêîé Äåìîêðàòè÷åñêîé Ðåñïóáëèêå, àçåðáàéäæàíñêîé è ðóññêîé ýìèãðàöèè â Ïàðèæå, ñîäåéñòâîâàë èçäàíèþ äåñÿòêîâ
êíèã ïî àçåðáàéäæàíñêîé èñòîðèè è
êóëüòóðå íà ðóññêîì ÿçûêå è àêòèâíî
ó÷àñòâîâàë â æèçíè äèàñïîðû.
80 evden 7'sыnыn tamamen
yakыldыьы ve onlarca evыn de
yaьmalandыьы bыldыrыldы.
Kыrgыzыstan devletы kendы
vatandaшыna saldыran, kюylerы
talan eden bu canыlerы durdurmalыdыr.
Чoьunlukla Ahыska Tцrklerы`nыn yaшadыьы Mayevka
kюyцnde 7 evыn ateшe
verыlmesы ыle baшlayan olay
sonucunda kюylцlerыn bцyцk
чoьunluьu чevre kюylere
sыьыnmышtыr.
Geчыcы
Hцkцmetыn
Baшbakanы Sayыn OTUNBAYEVA Mayevka kюyцnde
durumu kontrol altыna aldыklarыnы belыrtыrken, юzel hareket
tыmlerыnыn Mayevka kюyцnц
kontrol ettыklerыnы ve 40?tan
fazla kышыyы tutukladыklarыnы
aчыkladы.
Ичышlerы Bakanы Bakыt
Alыmbekov'un, durumun kontrol altыna alыnmaya чalышыldыьы
kюye "600 polыs sevk edыldы"
sюzlerы olayыn vahametыnы
ortaya koymaktadыr.
Mayevka kюyцndekы yerel
halka aыt topraklarы ышgal
eden bыnlerce genч, yerlы
halkla 6 saat sцren taшlы
Ñïðàâêà. Ðàìèç Àáóòàëûáîâ ðîäèëñÿ â 1937 ãîäó â äðåâíåì àçåðáàéäæàíñêîì ãîðîäå Ãÿíäæå.
Îêîí÷èë Áàêèíñêèé ãîñóäàðñòâåííûé
óíèâåðñèòåò. Ïðîäîëæèë ó÷åáó â Ìîñêâå âî Âñåñîþçíîé àêàäåìèè âíåøíåé
òîðãîâëè è Àêàäåìèè îáùåñòâåííûõ
íàóê.
 ðàçíûå ãîäû ðàáîòàë â àïïàðàòå
Ñîâåòà Ìèíèñòðîâ Àçåðáàéäæàíà, â
ÌÈÄå ÑÑÑÐ, áûë çàâåäóþùèì îòäåëà
çàðóáåæíûõ ñâÿçåé ÖÊ Êîìïàðòèè
Àçåðáàéäæàíà, èçáèðàëñÿ äåïóòàòîì
Âåðõîâíîãî Ñîâåòà Àçåðáàéäæàíñêîé
ÑÑÐ.
Ñ 1972-ãî ïî 1979 ã. è ñ 1985-ãî ïî
1993 ã. ïðîðàáîòàë â Ñåêðåòàðèàòå
ÎÎÍ ïî îáðàçîâàíèþ, íàóêå è êóëüòóðå (ÞÍÅÑÊÎ) â Ïàðèæå. Â ïîñëåäíèå
ãîäû áûë ïîñëîì ïî îñîáûì ïîðó÷åíèÿì Ìèíèñòåðñòâà èíîñòðàííûõ äåë
Àçåðáàéäæàíñêîé Ðåñïóáëèêè.
Çà âêëàä â ðàçâèòèå êóëüòóðíûõ ñâÿçåé ìåæäó ñòðàíàìè Ðàìèç Àáóòàëûáîâ áûë íàãðàæäåí ôðàíöóçñêèì îðäåíîì Ïî÷åòíîãî ëåãèîíà è Íàöèîíàëüíîé ïðåìèåé èìåíè Ã.Ç.Òàãèåâà..
sopalы kavganыn ardыndan,
Ahыska Tцrklerы'ne aыt evlerы
yakmaya baшlamышtыr.
Komшu kюylere sыьыnan
Ahыska Tцrklerы'nыn yaшadыьы
kюyцn yollarыnы trafыьe kapatan ышgalcыler, kюye ambulans ve ыtfaыye araчlarыnыn
gыrmesыne ыzыn vermemышtыr.
Юlцmlerыn en юnemlы nedenlerыnden bыrыsы de budur.
Чuy Eyalet Valыsы Bakыrdыn
Subanbekov, yaptыьы aчыklamada, kюyde durumun cыddы
olduьunun gюzlendыьыnы dыle
getыrdы.
Иnsan haklarы kuruluшlarы
olarak, Kыrgыzыstan Geчыcы
hцkцmetыnden, цlke genelыnde yaшayan bцtцn ыnsanlarыn can ve mal gцvenlыьыnыn
korunmasы ычыn gereklы юnlemlerыn alыnmasыnы ыstыyoruz.
Mayevka kюyцnde, Ahыska
Tцrklerы'ne ve burada yaшayan dыьer uluslara aыt ekыlы
topraklarы ышgal eden bыnlerce
genч, taшlы sopalы kavganыn
ardыndan, karanlыьыn чюkmesиyle aralarыnda Ruslara aыt
olanlar da dahыl olmak цzere
Ahыska Tцrk-lerы'ne aыt evlerы
ateшe vermeye baшlamышtыr.
GЦZEL GЮZЦNDEN, YИЬИT SЮZЦNDEN BELLИ OLUR...
Bцtцn bu olaylar Toplumsal
anlamda bыr travma yaшandыьыnыn aчыk gюstergesыdыr.
Kыrgыzыstan yюnetыmыnы, yaшananlarы, yaшanmasы muhtemel olaylar hakkыnda bыr
fыkыr verыr nыtelыkte olduьu
bыlыncыyle hareket etmesыnы ve
gereklы юnlemlerы almasыnы
talep edыyoruz.
Чaьrыmыz ve talebыmыz,
barышыn, kardeшlыьыn, Иnsan
haklarы ve юzgцrlцklerыn
yaшandыьы bыr Kыrgыzыstan
ычыndыr.
Abdullah Buksur
Иnsan Haklarы Aktыvыstы
Tцrk Dцnyasы Иnsan
Haklarы Derneьы Gn. Bшk.
ИHAF Genel Sekreterы www.uиhaf.org
12
Íåäàâíî áûëà ñîâåðøåíà ïîåçäêà â Áàêó äåëåãàöèåé èç Êàçàõñòàíà è ïðåäñòàâèòåëÿìè
àçåðáàéäæàíñêîé è òóðåöêîé äèàñïîðû âî ãëàâå ñ ïðåäñåäàòåëåì Ðåñïóáëèêàíñêîãî òóðåöêîãî
íàöèîíàëüíîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà "Àõûñêà" â Êàçàõñòàíå, ëèäåðîì Âñåìèðíîé àññîöàöèè òóðîê
-àõûñêà Çèÿòäèíîì Èñìèõàíîãëó (ê âåëèêîìó ñîæàëåíèþ, ðóêîâîäèòåëü àçåðáàéäæàíñêîé äèàñïîðû Àáèëôàñ Ìóñëèìîãëó ïî
№ 53 МАЙЫС 2010
óâàæèòåëüíûì ïðè÷èíàì íå
ñìîã ïðèñóòñòâîâàòü íà ýòîì
òâîð÷åñêîì âå÷åðå). Öåëü ïîåçäêè áûëà ñâÿçàíà ñ ìåðîïðèÿòèåì, ïðèóðî÷åííûì ê 60-ëåòíåìó
þáèëåþ íàðîäíîãî ïîýòà, ïðåäñåäàòåëÿ Ñîþçà àøóãîâ Àçåðáàéäæàíà Çåëèìõàíà ßãóáà. Â ñîñòàâå äåëåãàöèè áûëè è ñëåäóþùèå ëèöà: äåïóòàò Àëìàòèíñêîãî
îáëàñòíîãî ìàñëèõàòà, ïðåäñåäàòåëü ãîðîäñêîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà "Àõûñêà", êðóïíûé áèçíåñìåí-ïðåäïðèíèìàòåëü Óñåèí Èñìèõàíîãëó, ýêñ-÷ëåí êîëëåãèè ñóäà Êàçàõñòàíà, ïðåäñåäàòåëü Ñîþçà ïðåäïðèíèìàòåëåé òóðîêàõûñêà Áàéðàìàëû Àõìåäîâ, çàìåñòèòåëü ïðåäñåäàòåëÿ ÂÀÒÀ
ïî ÑÌÈ Ñàäûð Ýèáîâ è ìû - Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû è Õîêóìà
Õàëèëîâà - ðóêîâîäèòåëè ïðåññöåíòðà ÂÀÒÀ (Âñåìèðíîé àññîöèàöèè òóðîê-àõûñêà), äðóãèå àêòèâèñòû äèàñïîðû, à òàêæå ïðåäñòàâèòåëè èç Òóðöèè.
Ïðèíÿâ ó÷àñòèå â þáèëåéíîì
âå÷åðå, Ç.Èñìèõàíîãëó íà äðóãîé
äåíü âñòðåòèëñÿ ñ èçâåñòíûìè
âèäíûìè äåÿòåëÿìè Àçåðáàéäæàíà. Ïðîøëà íåîôèöèàëüíàÿ
âñòðå÷à ñ ïðåäñåäàòåëåì Åâðîïåéñêîé ïàðëàìåíòñêîé àññàìáëåè Ìåâëþäîì ×àâûøîãëó, êîòîðûé íàõîäèëñÿ â Áàêó. Ç.Èñìèõàíîãëó âñòðåòèëñÿ òàêæå ñ äåïóòàòàì Ìèëëè Ìàæëèñà Àçåðáàéäæàíà Ãàíèðîé Ïàøàåâîé,
ïðåäñåäàòåëåì äèàñïîðû òóðîêàõûñêà "ВЯТЯН" â Àçåðáàéäæàíå Èáðàõèìîì Áóðõàíîâûì, ïî÷åòíûì ïðåçèäåíòîì ÊÂÀ (Êîíãðåññ âñåìèðíûõ àçåðáàéäæàíöåâ) ïðîôåññîðîì Ãóëàìðçà Ñàáðè Òàáðèçè è ñ äðóãèìè.  õîäå
ðàçãîâîðà áûëè îáñóæäåíû âîïðîñû, ñâÿçàíííûå ñ âîçâðàùåíèåì òóðîê-àõûñêà íà èñòîðè÷åñêóþ ðîäèíó - â Ãðóçèþ.
Äåëåãàöèÿ Êàçàõñòàíà ïðèíÿëà
ó÷àñòèå â íåñêîëüêèõ êóëüòóðíûõ
ìåðîïðèÿòèÿõ. Ïðè ïîñåùåíèè
ÀÒÕÅÌ ðóêîâîäèòåëü äàííîé îðãàíèçàöèè Èëüõàì Èñìàèëîâ ïîçíàêîìèë ãîñòåé èç Òóðêåñòàíà
ñî ñâîåé äåÿòåëüíîñòüþ è â
ñâîþ î÷åðåäü ïîèíòåðåñîâàëñÿ
èõ äåÿòåëüíîñòüþ. Âñòðå÷è íîñèëè îçíàêîìèòåëüíûé õàðàêòåð.
Ó÷àñòíèêè îáåèõ ñòîðîí Êàçàõñòàí - Àçåðáàéäæàí îñòàëèñü äîâîëüíûìè îò óâèäåííîãî è óñëûøàííîãî.
Âåðíåìñÿ ê þáèëåéíîìó âå÷åðó Çåëèìõàíà ßãóáà. Âå÷åð, êîòîðûé ïðîõîäèë âî Äâîðöå èìåíè îáùåíàöèîíàëüíîãî ëèäåðà
àçåðáàéäæàíñêîãî íàðîäà Ãåéäà-
Êîãäà þáèëÿð îäåë íà ñåáÿ
õàíñêóþ êàçàõñêóþ íàöèîíàëüíóþ îäåæäó, ïðèâåçåííóþ åìó èç
Êàçàõñòàíà Ç.Èñèìõàíîãëó, çàë
ïðèøåë â âîñòîðã è âñòðåòèë åãî
ïðîäîëæèòåëüíûìè àïëîäèñìåíòàìè.
Ïîçæå áûëè âðó÷åíû ïîäàðêè
àçåðáàéäæàíñêîé äèàñïîðû, êîòîðûå âðó÷èëè çàìåñòèòåëü
ïðåäñåäàòåëÿ ÐÎÎ “Àññîöèàöèÿ
àçåðáàéäæàíöåâ” â Êàçàõñòàíå
Ñóëåéìàí Àõìåäîâ è ãëàâíûé
ðåäàêòîð ãàçåò "ТЦРКЕЛ",
"ВЯТЯН", æóðíàëà "АЛТЫН
КЮПРЦ", ñîïðåäñåäàòåëü ïðåññ öåíòðà "Àõûñêà" Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû.
Áûë ïîëíûé àíøëàã. Ñòèõè, íàïèñàííûå ïîýòîì, êîòîðûå ðàññêàçûâàëè ìàëîëåòíèå øêîëüíèêè, çàñòàâèë àïëîäèðîâàòü çàë
ñòîÿ. Îäíèì ñëîâîì, ñîìíåíèé
íå áûëî â òîì, ÷òî òâîð÷åñòâî
Çåëèìõàíà ßãóáà - óíèêàëüíîå è
íåïîâòîðèìîå. Íî âñå ïðèñóòñòâóþùèå óáåäèëèñü åùå ðàç â
ðà Àëèåâà, âïå÷àòëÿë êàæäîãî
ïðèñóòñòâóþùåãî ñâîèì âåëè÷èåì. Çàë áûë ïîëîí äî îòêàçà. Â
ýòîò òâîð÷åñêèé âå÷åð ñîáðàëèñü
ñëèâêè àçåðáàéäæàíñêîé ýëèòû,
èçâåñòíûå ïîýòû, ïîëèòèêè, êðèòèêè, àêàäåìèêè, äåïóòàòû Ìèëëè Ìàæëèñà, ðàáîòíèêè êóëüòóðû
è èñêóññòâà, ïåâöû è àøóãè è
ïðîñòî ëþáèòåëè Çåëèìõàíñêîãî
òâîð÷åñòâà. Âñåì èçâåñòíî, ÷òî
Àçåðáàéäæàí èñïîêîí âåêîâ ÿâëÿåòñÿ î÷àãîì ìóäðûõ ñëîâ, ñòè-
õîâ, ïåñåí è ñàçà. Ïî ïðèðîäå
àçåðáàéäæàíñêèé íàðîä î÷åíü
ýìîöèîíàëüíûé, ìóçûêàëüíûé. Ýìîöèîíàëüíûå ðå÷è,
ñêàçàííûå â àäðåñ þáèëÿðà,
ñïåòûå ïåñíè, âðó÷åííûå ïîäàðêè ïîýòó èç ðàçíûõ óãîëêîâ ìèðà: èç Òóðöèè, Ãåðìàíèè, Èðàíà, Öåíòðàëüíîé
Àçèè, Ãðóçèè è ò.ä. è âûñòóïëåíèÿ ìíîãèõ àðòèñòîâ çàë
âñòðå÷àë äëèòåëüíûìè íåîäíîêðàòíûìè àïëîäèñìåíòàìè.
"YURT SEVGИSИ ONA HИZMETLE ЮLЧЦLЦR". ( Ататцрк ).
ò
ë
ó
á
ÿ
í
í
ñ
è
í
î
ï
ò
ê
í
è
ý
á
î
ë
№ 53 МАЙЫС 2010
13
îì, ÷òî, Çåëèìõàí, êàê è ãîâîðèëè ìíîãèå â ñâîèõ âûñòóïëåíèÿõ,
óæå íå ïðèíàäëåæèò ñàìîìó ñåáå, îí ïðèíàäëåæèò íàðîäó, îí
ÿâëÿåòñÿ íàöèîíàëüíûì äîñòîÿíèåì. Åãî ïðîèçâåäåíèÿ - ýòî îñíîâà ñîâðåìåííîé àçåðáàéäæàíñêîé ïîýçèè, â íèõ îòðàæåíà íåèññÿêàåìàÿ ëþáîâü ê Îò÷èçíå,
íàðîäó, ãîñóäàðñòâó.
Íà ñëåäóþùèé äåíü ïîýò äàë
îôèöèàëüíûé óæèí ñ êîíöåðòíîé
ïðîãðàììîé, êóäà ïðèãëàñèë ãîñåé èçäàëåêà, ñâîèõ äðóçåé è
îëëåã.
 êîíöå âå÷åðà ëèäåð âñåìèðíûõ òóðîê-àõûñêà Ç.Èñìèõàíîãëó
è çâåçäà àçåðáàéäæàíñêîé ïîýçèè Ç.ßãóá ïî òðàäèöèè àçåðáàéäæàíöåâ ïîñîðåâíîâàëèñü â
îñòðîóìèè, è âñå ãîñòè òàíöåâàëè íàöèîíàëüíûé òàíåö "ßËËÛ".
Õîêóìà Õàëèëîâà è
Ðàìèç Ìåøåäèãàñàíëû.
Àëìàòû- Áàêó-Àëìàòû.
"Milli sыnыrlar iчinde bulunan yurt parчalarы bir bцtцndцr; birbirinden ayrыlamaz". (Ататцрк).
14
№ 53 MAЙЫС 2010
inalde konuшan eьitimci yazar
Mehmet Yыldыz, "Ичimizde hissettiьimiz bu sevgiyi, yine bu
genчlerle paylaшmak istiyoruz.
Onlarыn aileleriyle paylaшmak
istiyoruz. Dцnyanыn dюrt bir
yanыnda, kцltцrler arasы diyalog
olmasыnы istiyoruz. Kavgalardan
шimdiye kadar kimse bir fayda
gюrmedi. Bakышlardaki sыcaklыьы
yakalayabilmek, gюnцllerdeki o
gцzelliьi yakalayabilmek adыna
zannediyorum sizler tarihe чok
юnemli notlar dцшцyorsunuz."
dedi.
Иzmir eшrafыndan Yusuf Pekmezci
de шarkы yarышmasыnda birinci olan
Kazak юьrencilere юdцllerini
verirken kыsa bir konuшma yaptы.
Kazakistan'a 1991 yыlыnda gittiьini,
14 yыl boyunca чeшitli okullarыn
aчыlmasыna
katkы
saьladыьыnы
belirten Pekmezci, "Bu okullarыn
buralara geleceьini hayal bile
edemezdik. Benim gibi diьer
arkadaшlarыm da чeшitli цlkelere
gitti. Шimdi tevafuken yanыmda
bulunan kыzlarыmы, юz torunlarыm
gibi gюrцyorum. Hepsine baшarыlar diliyorum." шeklinde konuшtu.
Иzmir'in gцzel bir bahar akшamыn-
F
KKTC Kurucu Cumhurbaшkanы Rauf Denktaш,
KKTC'deki 1 Mayыs'ta, 'Ишgale Son' pankartыnыn ardыndan, Mehmet Ali Talat'ыn eski bir cumhurbaшkanы
olarak yцrцmemesi gerektiьini sюyledi.
rabzon Ticaret ve Sanayi Odasы (TTSO) heyeti
T
KKTC gezisinde Rauf
"KKTC'YИ BEN
KURMADЫM, ШEHИT
Denktaш'a ziyarette bulun- OLANLAR KURDU"
du. Denktaш, ziyarette yaptыьы konuшmada Cumhurbaшkanlыьы'na yeni seчilen
Derviш Eroьlu ile gюrцшtцьцnц, baшarы dilediьini ve
bazы юnerilerde bulunduьunu hatыrlattы. Denktaш,
Eroьlu'na eski Cumhurbaшkanы Mehmet Ali Talat
ile bir araya gelerek Rum
tarafы ile gюrцшmelerde ne
yaptыьыnы, nelerde anlaшыp
anlaшamadыьыnы юьrenmesini sюylediьini bildirdi. Ardыndan, Eroьlu'nun Kыbrыs
Rum Yюnetimi Lideri Dimitris Hristofyas ile gюrцшmelerde, Talat bey ile nerelerde anlaшtыklarыnы sorarak
mцzakerelere devam etmesi gerektiьini ifade etti.
KKTC'deki 1 Mayыs yцrцyцшцnde, "Ишgale son!" diye
bir pankartыn arkasыnda
Mehmet Ali Talat olarak,
eski bir Cumhurbaшkanы
olarak yцrцmesi kabul
edilemeyeceьi deьerlendirmesinde bulunan Denktaш, "Hiч deьilse gюrцnme. Kыbrыs'ы юnemsemeyen Bцyцk basыn bunu
gюrmek istemedi" dedi.
Denktaш, Tцrkiye'deki
цniversitelerdeki konuшmalarыnda sцrekli genчler tarafыndan kendisine, "Kыbrыslы
Tцrklerin Tцrkiye'yi istemediьi" шeklinde bir soru
yюneltildiьine deьinen Rauf
Denktaш, "Garanti anlaшmasы bizim iшimiz deьil.
Tцrkiye'nin iшi. Tцrkiye,
AB'ye girmeden KKTC'nin
AB'ye цye olmasы tehlikelidir.
Bюyle bir durumda, AB'ye
цye bir цlkede garantюr
uygulamasыnыn
kalkmasы
istenecektir. Tцrk Askeri'nin
adadan
uzaklaшtыrыlmasы
istenecektir" uyarыlыrыnda bulundu.
Rauf Denktaш, "Bana, (шu
yaшa gelmiшsin, nedir
hala oturmamышsыn, susmamышsыn) deniyor. Bize
gцvenen ya шehit olmuшtur. Ya da юlmцшtцr.
Rumlara karшы bu devleti
ben kurmadыm. Шehit
olanlar kurdu" ifadelerini
kullandы.
Sюzlerine "Etinizden
budunuzdan kesip bize
yedirdiniz"шeklinde devam
eden Denktaш, "Yыllar юnce
Tцrkiye Cumhur-baшkanы
Fahri Korutцrk bana bir
sюzц var. Demiшti ki,
(Kыbrыs'tan Tцrkiye'nin elini
ayaьыnы
чekemeyiz.
Чekersek Tцrkiye aчыk denizlere kapanыr.) Evet, bu sюz
her zaman geчerlidir" шeklinde konuшarak Kыbrыs'ыn
юnemini izah etti.
Denktaш, Tцrk hцkцmetinin
son yaptыьы aчыklamanыn
kendilerini
rahatlattыьыnы
ifade ederek шюyle konuшtu:
"AB 'ye tam цyelik mi?
Kыbrыs mы? Bu iki tercihten
Tцrkiye Kыbrыs'ы tercih etti.
Bu bizi fevkalede memnun
et-miш,
rahatlaшmышtыr. Kыbrыs meselesini AB, Tцrkiye'ye karшы
koz olarak kullanыyor. Ya
tanы Rum'u ya da unut
Kыbrыs'ы. KKTC'yi AB'ye
almak istiyorlar. 'Hayыr'
diyorum. Neye 'hayыr' diyorum. Teslim olmaya
'hayыr'. Tцrkiye'nin tam
цye olmadыьы bir yere
'hayыr' diyorum. 1963'den
2010'a geldik. Bundan
sonrada teslim olmayacaьыz."
Юte yandan ziyaretin anыsыna TTSO Meclis Baшkanы Ali
Osman Ulusoy ile Yюnetim
Kurulu Baшkanы Suat Hacыsalihoьlu Denktaш'a plaket
verdi.
Иbrahim Demirtaш,
da, duygu ve coшku dolu bir vakit
geчirdiklerini belirten Manisa Vali
Yardыmcыsы Kadri Canan ise, "Шiir
ve шarkыlarы dinlerken dцnya
insanlarыnыn bugцn hava, su ve
yemek gibi ihtiyaч duyduьu
barышыn tesisinde sevgi dili
Tцrkчe'nin ne kadar bцyцk bir
fonksiyon ifa edeceьini gюrdцk.
Gerчekten bugцn bцtцn insanlыk, dцnya barышыna muhtaч. 50
yыl юnce bu davayы baшlatmыш
olan bцyцk insanlarыn юncцlцьцnde o yolda devam eden
deьerli yolcular, onu takip eden
fedakаr ve cefakаrlar,
dцnya barышыnыn tesisinde
Иzmir Kц
ltцrler A
bu gюrevi baшarыyla sцr- (ИZDИM
rasы
)
dцrцr." dedi.
Sevgi D tarafыndan dDiyalog Merkez
i
цzenlen
Yarышma
sonucunda teшem ili Tцrkчe
en
Azerbaycanlы Natik Bakы- Kongr bir finalle son Yarышmasы, mu 2.
шov, Necip Fazыl Kыsa- yцzle e ve Sergi M uчlandы. Tepek hkцrek'in "Zindandan Meh- ciler rce kiшi, 15 цlk erkezi'ni dold ule
met'e Mektup" шiiriyle bir- men den Tцrkчe ш eden gelen ю uran
nici oldu. Шarkы kate- ver in keyfini ya iir ve шarkы ьrengorisinde ise Ыrak Tцrk- cil sitelerde bulu шadы. Иzmir'de dinlemenleri'nden Saad Ka- c er arasыnda ya nan yabancы ki цnisapoьlu, "Damыmыz Ardы p eye girenlere 2 pыlan yarышma юьrend
ara юdц
5
Чюle" tцrkцsцyle "Gesi
lц verild 0, 500 ve 750'шa derei.
er lira
Baьlarы" tцrkцsцnц seslendiren Kazakistanlы Dilara ve
Dinara Kebeabeyeva kardeшlerle
birinciliьi paylaшtы.
Azer Hasret,
Yedi Devlet Bir Millet Kцltцr ve Dayanышma
Derneьi`nin цч kiшilik heyeti Bursa Yыldыrыm Belediyesi
baшkanы Sayыn Юzgen Keskin`i makamыnda ziyaret etdi.
Dernek Genel Baшkanы Иbrahim Demirtaш, Tцrk
Cumhuriyetleri Baш Temsilcisi Azer Hasret ve Иsmet
Terzioьlu`dan oluшan heyet Baшkan Keskin`e Yedi
Devlet Bir Millet Bayrak Meydanы projesinden dolayы
teшekkцr etti. Dernek Baшkanы Иbrahim Demirtaш Sayыn
Keskin`in bu giriшiminin diьer Tцrk цlkelerinde bцyцk
ilgi gюrdцьцnц dile getirerek sюzц Azer Hasret`e bыraktы.
Baш Temsilci Azer Hasret Azerbaycan ve Orta Asya
Tцrk Cumhuriyetlerinde Yedi Devlet Bir Millet Bayrak
Meydanы projesine geniш yer verildiьini, Azerbaycan
Ичtimai TV kanalыnыn TRT Avaz`la birlikte haberi gюrцntцlц olarak цч kez yayыnladыьыnы, Azerbaycan,
Kazakistan ve Kыrgыzistan radyo kanallarыnыn haberi
ЭЦЖ БИРЛИКДЯДИР...
Юzgen Keskin
ve
Иsmet Terzioьlu
tekrar-tekrar yayыnladыklarыnы, Azerbaycan, Kazakistan,
Kыrgыzistan ve Tцrkiye basыnыnыn da meseleyi geniш шekilde haber edindiьini sюyledi. "Biz sizin bюyle bir giriшimde bulunmanыzы taktir ediyor, baшarыlы bir projeye imza attыьыnыz iчin tebrik ediyoruz", - diye Azer
Hasret Baшkan Keskin`e hitap etti.
Baшkan Keskin de kendi sыrasыnda Tцrk Dцnyasы`na
hizmet aчыsыndan her zaman bюyle giriшimlerde bulunmaktan gurur duyduьunu ifade etti.
Daha sonra 3 Temmuz 2010 tarihinde yapыlmasы
gereken Yedi Devlet Bir Millet Bayrak Meydanы`nыn
aчыlыш tюreni ile ilgili konu ele alыndы. Dernek yetkilileri ile
Belediye Baшkanы aьыlыш tюreninin resmi konuшmalar,
marшlar eшliьinde bayraklarыn gюnnere ьekilmesi, ardыndan da konserle devam etmesi yюnцnde fikir alыш veriшi
ettiler.
ЩАБЕР МЕРКЕЗИ.
15
№ 53 MAЙЫС 2010
BИР АДАМ КЮПРЦ КУРАР БИН АДАМ ЭЕЧЕР
Eьitim, kцltцr ve
bilgi aydыnlыьa
aчыlan en geniш
penceredir.
Atatцrk.
цrkiye Cumhuriyeti Astana
Bцyцkelчiliьi Eьitim Mцшaviri
Dr.Kadir ЬETИN, Ahыska
Derneьinin dцzenlemiш olduьu
"Kazakчa Olimpiyatlarы" ile ilgili gюrцш
ve dцшцncelerini gazetemiz iчin
deчerlendirdi.
T
Sцleyman Demirel Цniversitesinin
salonunda, Ahыska Derneьinin "Dile
hцrmet, ele hцrmet" sloganы ile
Kazakistan'ыn deьiшik bюlgelerindeki
mekteplerde okuyan ahыskalы юьrenciler arasыnda yapыlacak olan
"Kazakчa Olimpiyatы" iчin bir araya
gelmiш bulunuyoruz. Bюyle bir organizasyonu gerчekleшtirdikleri iчin baшta
Dernek Baшkanы Sayыn Ziyaеddin
KASANOV beye ve emeьi geчenlere
teшekkцr ediyorum. Юьrencileri ve
onlarы yetiшtiren юьretmenlerini kutluyorum.
Eьitim her шeyden юnce "Иnsanыn
kendine karшы, ailesine karшы, iчinde
yaшadыьы toplumuna ve insanlыьa
karшы olan sorumluluklarыnы yerine
getirebilmesi iчin beden ve zihin
olarak donanыmlы kыlыnmasы sцrecidir."
Bu anlamda eьitim, bireye, iчinde
yaшadыьы topluma karшы olan sorumluluklarыnы, gюrevlerini yerine getirmeyi
bir borч olarak yцklemektedir. Ишte
ahыskalы kardeшlerimiz de yыllardыr birlikte yaшadыklarы KAZAK kardeшlerimizin konuшtuьu dili юьrenerek
devletin uygulamaya чalышtыьы politikaya desteklerini ortaya koymaktadыrlar. Kazak Tцrkчesini юьrenerek
yakыn-uzak iчinde yaшadыklarы toplum
ile daha yakыn ve iчten iletiшim kurma
arzularыnы deklare etmektedirler. Aynы
zamanda birlikte yaшadыklarы topluma
karшы sorumluluklarыnы yerine getirmiш
olmanыn derin hazzыnы tatmalarыna da
vesile olmaktadыr diye dцшцnцyorum.
Dil bir tanышma, anlaшma ve birlikte
uzlaшarak iш yapma aracыdыr. Tabii dili
юьrenirken aynы zamanda o dili
konuшan insanlarыn kцltцrцnц de
юьrenmek gerekiyor. Bu doьal olarak
kiшiyi entelektцel anlamda zenginleшtiriyor, ona ufuk kazandыrыyor.
Ben bugцnlerde Kazakьa юьrenmeye чalышыyorum. Ve Kazakчa'yы
юьrendikчe kюklerimizin чok derinlerde deьil, чok daha yakыn bir tarihte, tarihin bir cilvesi ile ayrы diyarlarы
yurt edinmiш iki kardeш toplum
olduьumuzu daha iyi anlыyorum.
Kazakчayы юьrendikчe bireysel
anlamda zenginleшtiьimi dцшцnцyorum. Ьцnkц dil юьrenmek, yeni bir
kцltцrц tanыmak bцyцk bir zenginlik.
Bu anlamda ben acizane bцtцn
ahыskalы kardeшlerimizin Kazak
Tцrkчesini de юьrenmelerini ve bunu
hayatta kullanmalarыnыn onlara bцyцk
avantajlar saьlayacaьыnы dцшцnцyorum. Kazakчa olimpiyatlarыnыn,
genчlerin Kazakчa юьrenmelerini
teшvik edecek bir organizasyon
olduьu kanaatindeyim. Kazakistan'ыn
genelinde Kazak Tцrkчesinin kыsa
zamanda daha yaygыn olarak kullanыlmasыnы yцrekten destekliyor ve bu
konuda emeьi geчenleri saygы ile
selamlыyorum. Bu vesile ile TЦRKEL
Gazetesi yюneticilerine ve okuyucularыna saygы ve selamlarыmы bildiriyorum.
Posof'ta doьdum ben. Gцrcistan sыnыrыndaki Posof'ta. Doьu Anadolu'nun en kuzeyinde, kuzeyin de en doьusunda yer alыr
Posof. Tцrkiye'nin en kuzeydoьu ucunda,
Gцney Kafkasya'ya uzanmыш bir Tцrk beldesidir Posof. Yemyeшil чayыrlarы, pыnarlarы,
akarsularы, baьlarы, bahчeleri, leziz elmalarы, cevizleri ile muhteшem bir coьrafyadыr
Posof.
Ишte ben bu gцzel beldede doьdum. Her
sabah uyandыьыmda karшыmda o zamanki
adыyla Sovyetler Birliьi coьrafyasыnы, шimdiki adыyla Gцrcistan topraklarыnы gюrцrdцm.
Ahыska'yы gюrцrdцm. O topraklara hцzцnle
bakardыm hep. Чцnkц biz de oradan
gelmiшtik. Anne tarafыndan da baba tarafыndan da dedelerim oradan gelmiшti. Babamыn babasы Entel'den, babamыn ninesi
Sцlцs'ten, annemin babasы Ecere'den
kalkыp sыnыrыn hemen bu yakasыndaki kюye
yerleшmiшti.
O topraklara hцzцnle bakышыmыn tek sebebi oralardan geliшimiz deьildi elbet.
Oralarda bir yarыmыz kalmышtы. Akrabalarыmыz
oradaydы. Daha doьrusu yakыn zamana
kadar oradaydыlar. Чцnkц onlarыn yurtlarыndan koparыlыp baшka diyarlara sцrцldцьцnц
юьrenmiшtik. 1944 yыlыnыn soьuk bir Kasыmыnda topraklarыndan, canlarыndan koparыlыp acыmasыz bir шekilde bilinmeyen yerlere
sцrцlmцшtц akrabalarыmыz. Sцrgцnц bцyцklerimiz radyodan, gazeteden deьil; feryatlardan юьrenmiшlerdi. Evlerinden, topraklarыndan, hayvanlarыndan zorla koparыlan
insanlarыn feryatlarы bizim kюylere kadar
gelmiшti чцnkц. Sцrцlenler nereye gitmiшlerdi? Юlmцшler miydi, yaшыyorlar mыydы,
bilmiyorduk. Иnsanlar Ay'a чыkыyordu ama
biz burnumuzun dibindeki akrabalarыmыzыn
akыbetini юьrenemiyorduk
O topraklarda akrabalarыmыzыn kalmadыьыnы bilsek de vatan gюzцyle bakardыk o
topraklara. Юksцz vatan gюzцyle… Sahiplerinden, dostlarыndan koparыlmыш vatan
gюzцyle.
Bizim kюyцn tam karшыsыnda Caьыsman
vardыr. Harabeye dюndцrцlen Caьыsman…
Dedelerimizin anlattыьыna gюre bir zamanlar
шen шakrak bir kюymцш Caьыsman. Ama
шimdi korkunч bir yalnыzlыьa gюmцlmцшtц.
Artыk birkaч metruk evden gayrы bir шey
kalmamышtы Caьыsman'da. Acaba bцtцn
kюyleri bюyle mi olmuшtu Ahыska'nыn?
Dedelerimin, ninelerimin kюyleri… Entel,
Sцlцs, Ercene…
Чok garip bir duygudur serhat чocuьu
olmak. Oralardan geldiьinizi bile bile sadece ve sadece gцn boyu oralara bakmak.
Oralarda bir parчanыzыn kaldыьыnы bile bile
oralara bakmak. Oralarda kalan parчalarыnыzыn artыk orada olmadыьыnы bile bile oralara
bakmak…
Oralarla bizi kюyцmцzцn hemen altыndan geчen bir чay ayыrыrdы. Haziran sonlarыna doьru kolhozlar gelip чayыn kenarыndaki
bцyцk чayыrlarы tыrpanlarla biчerlerdi. Onlar
geldiьinde ben hemen чay kenarыna iner,
akrabalarыmыzdan bir haber almak цmidiyle
onlara sorular sorardыm. Ичlerinde Tцrkчe
bilenler olurdu ama sorularыma karшыlыk alamazdыm. Tek istediьim Ahыska'da, Entel'de,
Sцlцs'teki akrabalarыmыzыn nerelere sцrцldцьцnц юьrenmekti. Ama bundan bile
mahrumduk.
Derken gцnlerden bir gцn bir mektup
aldыk. 1974 yыlыydы. Herkes heyecan iчindeydi. Bцyцklerimiz aьlыyordu. Чцnkц mektup Ahыska'dan sцrцlen akrabalarыmыzdan,
Kыrgыzistan'dan geliyordu. Иlk o zaman duymuшtum Kыrgыzistan adыnы. Mektup ve iчinden чыkan fotoьraf elden ele dolaшыyor,
mektup da fotoьraf da gюzyaшlarыyla ыslatыlыyordu. Ben o zaman ilkokula gidiyordum
ve ders kitaplarы dышыnda ilk okuduьum ve
hiч unutamadыьыm metin o mektuptu. Uzun
aralыklarla gelmeye devam etti mektuplar.
Arada Kiril alfabesinden harfler karышtыrыlsa
da dцzgцn bir Tцrkчeyle yazыlыyordu ve
hepsi kadim geleneьe uyarak hiч unutamadыьыm o gцzel ifadeyle, 'Huzur-u aliyenize bir adet mektuptur' diye baшlыyordu.
Kim bilir, belki de Kыrgыzistan'dan
Tцrkiye'ye gelen ilk mektuplardы o mektuplar…
Burhanettin ЧAKЫCЫ.
Son dюnemde Kыrgыzistan'da
iшlenen чirkin olaylarыn цlkede
yaшanan istikrarsыzlыktan vazife
чыkartan birчok grup ve gruplarыn
Ahыskalы hemшerilerimize yapmыш
olduklarы saldыrыlarы цzцntцyle
karшыlamaktayыz.
Дцнйа Ащыскалы Тцрклери Бирлиьи
Эенел Башканы, Казакистан
АЩЫСКА Милли Меркези Башканы
Зийаеддин Исмищаноьлу Kыrgыzistan'da maьdur duruma dцшmцш,
evleri yakыlmыш ailelerin maь- З.Исмищаноьлу
duriyetlerinin giderilmesi konusunda ilgili Тцркийе devlet yetkilileriyle Kыrgыzistan'daki Ahыska Tцrkleri Dernek
gюrцшmцш, en kыsa zamanda TИKA tarafыn- Baшkanы Sn. Mцrefeddin SAKИMOV'un
dan gereken destek verileceьi sюzц alыn- talep ve istekleri doьrultusunda hareket
mышtыr.
ederek Kыrgыzistan'a, olaylarы yatышtыrmak,
Юnцmцzdeki gцnlerde ДАТЦБ yюnetimi yaralarы sarmak, birlik beraberliьimizi koruве Казакистанда булунан АЩЫСКА МИлли mak amacыyla ziyaret gerчekleшtirecektir.
Меркезине баьлы Ишадамлары Консейи,
Ащыска Басын Билим Меркези.
Bir milletin ahlak deьeri, o milletin yцkselmesini saьlar... Atatцrk.
16
№ 53 MAЙЫС 2010
Devlet Bakanы ve Baшmцzakereci Egemen
Baьыш, dцnyada yaшayan tцm Tцrklerin Tцrk
olmaktan gurur duymasы gerektiьini sюyledi.
Bakan Baьыш, bugцn Almanya'nыn Hannover
kentinde dцzenlenen "Tцrk Gцnц" etkinliьi kapsamыnda vatandaшlara yaptыьы konuшmada,
"Sizden birkaч beklentimizi юzellikle vurgulamak
istiyorum: Sizden en bцyцk beklentimiz, юncelikle birbirinizi sevmenizdir" dedi ve sюzlerini шюyle
sцrdцrdц:
"Ичinizdeki farklыlыklarы bir zenginlik olarak
gюrцn. Ичimizde Alevimiz de, Sцnnimiz de,
Kцrdцmцz, Lazыmыz, saьcыmыz, solucumuz da
olacak. Fenerbahчelimiz, Galatasaraylыmыz,
Beшiktaшlыmыz da olacak. Ancak hepimizin ortak
paydasы olacak. Hepimiz Tцrkiyeli olmaktan
gurur duyacaьыz. Bir Tцrk nerede doьarsa doьsun, Tцrktцr ve Tцrk kalacaktыr."
Tцrk Gцnц etkinliьinde yaьышlы havaya raьmen
bir araya gelen чok sayыdaki Tцrk vatandaшыnыn
kendilerine bцyцk bir gurur yaшattыьыnы belirten
Baьыш, "Aranыzdaki birlik ve beraberlik gцcцmцze
gцч katыyor. Biz bu coшkuyla birlikte Tцrkiye'nin
AB yolunu da aчacaьыz inшallah. Tцrkiye ile
Almanya, AB'nin iki bцyцk lokomotifi olarak
Eurovision'da bцyцklцklerini bir kez daha gюstermiш oldular. Avrupa'daki en dinamik ekonomiler,
bugцn Tцrkiye ve Almanya'nыn ekonomisidir.
Tцrk-Alman dostluьu, sizin gibi 3 milyona varan
vatandaшыmыz ve soydaшыmыzla dцnyanыn en
gцчlц kюprцlerinden bir tanesidir. Ancak
kюprцnцn gцчlenmesi iчin yardыmыnыza ve
desteьinize ihtiyacыmыz var" diye konuшtu.
Tцrklerin Alman toplumu iчinde gцvenilir ve
чalышkan olmasы gerektiьini vurgulayan Baьыш,
"Ичinizde yaшadыьыnыz toplumun en saygыn, en
gцvenilir, en temiz, en чalышkan, en dцrцst insanы
olmak zorundasыnыz. Yaptыьыnыz her bir iyilik,
Almanya'da bir Tцrk'цn yaptыьы iyilik olarak
algыlanыyor. Sizden hata yapanыnыz чыkmaz, onu
чok iyi biliyorum, ama aranыzda hata yapan olursa da bu her birinize olumsuz etki olarak yansыr.
Onun iчin birbirinizi sevip, olduьu gibi kabul edip
birbirinizi desteklemeniz lazыm. Birbirinize юrnek
olmanыz lazыm."
Almanya'da yaшayan Tцrklerin eьitime bцyцk
юnem vermesini de isteyen Baьыш, "Arkadaшlar,
чocuklarыnыzы en iyi okullara gюnderin. Иyi bir
eьitim alыrlarsa, iшчi olarak geldiьiniz bu цlkede
20 yыl sonra чok iyi doktor, avukat, gazeteci, politikacы, baшbakan, hatta federal шansюlye bile olabilirsiniz" diye konuшtu.
Baьыш, Almanya'da yaшayan Tцrklerden, bu
цlkedeki siyasete aktif шekilde katыlmalarыnы da
isteyerek шunlarы sюyledi:
"Almanya'nыn sorunlarыna чare getiren
siyasetчiler olmanыzы istiyoruz. Her birinizin
buradaki siyaseti dцшцnmenizi istiyorum.
Almanya'nыn insanlarыna saьlыk getiren doktorlar,
altyapыsыna чюzцm getiren mцhendisler olmanыzы
istiyoruz. Bu цlkeye sahip чыkmanыzы, bu цlkenin
vatandaшlarы olarak bu цlkenin zenginliьi
olduьunuzu anlatmanыzы, bunu anlamak istemeyenlere de anlatmanыzы istiyoruz."
Íî, êàê îí îòìåòèë, äëÿ òîãî ÷òîáû ñäåëàòü åùå áîëüøå
è óñïåâàòü, íóæíî ñîçäàòü
ñïåöèàëüíûé ôîíä è ïðîãðàììó äëÿ óñïåøíîãî ðàçâèòèÿ äèàñïîðû.  õîäå ñîáðàíèÿ ìíîãèå âûñòóïèëè, âûðàçèâ ñâîå ìíåíèå è ïðåäëîæåíèÿ. Ó÷àñòíèêè ñîáðàíèÿ
ïðåäëîæèëè ðàçíûå ñóììû
äëÿ åæåìåñÿ÷íîãî âíåñåíèÿ
âçíîñîâ. Íî âñå-òàêè áûëî
ðåøåíî, ÷òî êàæäûé, êòî âûñòóïèò êàê ÷ëåí ñîþçà, äîë-
æíî âíåñòè ïðè æåëàíèè â áîëåå êðóïíûõ ðàçìåðàõ.
Áûëî ðåøåíî, ÷òî äåíåæíûå ñðåäñòâà äëÿ ôîíäà
ìîæíî âíîñèòü êàê íàëè÷íûìè, òàê è ÷åðåç áàíêîâñêèå
ñ÷åòà. Áûëî îòìå÷åíî, ÷òî ñîçäàíà ñïåöèàëüíàÿ êîìèññèÿ,
êîòîðàÿ áóäåò ñëåäèòü çà ïåðåäâèæåíèåì ýòèõ äåíåæíûõ
ñðåäñòâ è áóäåò îò÷èòûâàòüñÿ
ïåðåä ÷ëåíàìè ñîþçà.  êîíöå áûë ïîäàí óæèí è, êàê ãîâîðèòñÿ, çà ÷àøêîé ÷àÿ ïðî-
ïðîáëåì äèàñïîðû. Íî, êîíå÷íî æå, íå òîëüêî äèàñïîðû, íî è ÷àñòè íàñåëåíèÿ è
îáùåñòâà Êàçàõñòàíà. Íó à
ãäå ðåøåíû ñîöèàëüíûå è
áûòîâûå ïðîáëåìû, òàì âñåãäà öàðÿò ìèð è ñîãëàñèå. Ýòî
æå ñîâïàäàåò ñ íàöèîíàëüíîé
ïîëèòèêîé ãëàâû ãîñóäàðñòâà
è Àññàìáëåè íàðîäà Êàçàõñòàíà.
Ïóñòü ýòîò îáðàçåö áóäåò
ïðèìåðîì äëÿ âñåõ òåõ, êòî
ðàáîòàåò îò èìåíè íàðîäà è
æåí íå ìåíåå 15 òûñÿ÷ òåíãå
ïåðå÷èñëèòü èç ñîáñòâåííîãî
áþäæåòà â îáùóþ êàçíó ôîíäà ðàçâèòèÿ. Ç.Èñìèõàíîãëó
ïîä÷åðêèâàë íåîäíîêðàòíî,
÷òî âñå æåëàþùèå ìîãóò
âñòóïèòü â ÷ëåíñòâî, ÷òî âñå
ýòî äîáðîâîëüíî è ñóììó ìî-
äîëæèëñÿ ðàçãîâîð î âàæíîñòè è çíà÷èìîñòè ñîçäàíèÿ òàêîãî ðîäà ôîíäà.
Ýòî ñîáðàíèå ïîñëóæèëî
íà÷àëîì äëÿ íàâåäåíèÿ íîâûõ äåëîâûõ ìîñòîâ, ðàñøèðåíèÿ âîçìîæíîñòåé, ðàçðåøåíèÿ ìíîãèõ ñîöèàëüíûõ
íàöèè. Ðàçâèâàòüñÿ íàäî, ãîñïîäà, ðàçâèâàòüñÿ, à íå ïðîñèæèâàòü íà çàíÿòûõ êðåñëàõ,
ëèøü áû óäåðæàòüñÿ!
Íåäàâíî â ãîðîäå Àëìàòû
ïðîøëî ñîáðàíèå ïðåäïðèíèìàòåëåé òóðîê-àõûñêà Àëìàòû è Àëìàòèíñêîé îáëàñòè.
Âñòóïèòåëüíîå ñëîâî ïåðâîìó áûëî ïðåäñòàâëåíî
ïðåäñåäàòåëþ Ñîþçà ïðåäïðèíèìàòåëåé òóðîê-àõûñêà
Áàéðàìàëû Àõìåäîâó. Îí
ðàññêàçàë ó÷àñòíèêàì ñîáðàíèÿ î öåëè è çàäà÷àõ íîâîãî
ñîçäàííîãî ñîþçà. Ïîçæå âûñòóïèë ðóêîâîäèòåëü òóðåö-
êîé äèàñïîðû â Êàçàõñòàíå
Çèÿòäèí Èñìèõàíîãëó ñ áîëåå
îòêðûòîé ðå÷üþ, ðàññêàçàâ
âñåì ïðèñóòñòâóþùèì î ïðîäåëàííîé ðàáîòå äèàñïîðû,
îá óñïåõàõ è íåäîñòàòêàõ, à
òàêæå î ïðåäñòîÿùèõ ïëàíàõ.
Õîêóìà Õ. è Ðàìèç Ì.,
ïðåññ-öåíòð “ÀÕÛÑÊÀ”.
-"ЮRGЦTLЦ OLUN"-
Tцrklerin юrgцtlц olmasыnы da isteyen Baьыш,
"Yurt dышыnda yaшayan her bir Tцrk, bir derneьe
цye olursa ve o derneьin yюnetiminden hesap
sorarsa, derneьin aktif olmasыnы saьlarsa, biz
Ankara'dan baшkonsolosluklarыmыza, bцyцkelчiliklerimize mesaj gюndermek istediьimizde bu
dernekler aracыlыьыyla her birinize ulaшabiliriz"
dedi.
Tцrkiye'de ilk defa yurt dышыnda yaшayan vatandaшlarыn soruna чюzцm getirmek iчin bir baшkanlыk kurulduьunu hatыrlatan Baьыш шюyle devam
etti:
"Иnшallah bu, gelecek yыl bu шenliьin daha da
coшkulu olmasыna katkы saьlayacak. Hannover
nasыl Schrюder gibi bir baшbakan чыkarmышsa,
bizim iчimizden de gelecekte bu цlke iчin чok
daha iyi insanlarыn чыkacaьыna yцrekten inanыyorum. Arkanыzda kapы gibi bir Tцrkiye Cumhuriyeti
devleti var. Artыk dцnyanыn 16, Avrupa'nыn 6.
bцyцk ekonomisiyiz. Sыradan bir цlke deьiliz. Biz
kendi gцcцmцzцn farkыna varmыш ve baшka цlkeler tarafыndan da gцcцmцzцn farkыna varыldыьы bir
цlkeyiz."
Tцrklerin birlik ve beraberliьini sцrdцrmesi ve
farklыlыklarы bir zenginlik olarak kabul etmesi durumunda Tцrklerin dцnyaya barыш getirme potansiyelini herkese hep birlikte anlatma imkanы bulacaьыnы kaydeden Baьыш шюyle konuшtu:
"Bugцn Afganistan'la Pakistan'ы, Suriye ile
Ыrak'ы, Somali ile Eritre'yi, Rusya ve Gцrcistan'ы,
ABD ile Иran'ы aynы anda bir araya getirebilecek,
arabuluculuk yapacak baшka bir цlke yoktur.
Hem Иslam Konferansыnыn Genel Sekreterliьini
цstlenip hem Medeniyetlet Иttifakыna baшkanlыk
yapabilecek hem de BM Gцvenlik Konseyinde
dцnya sorunlarыna чюzцm bulabilecek, hem de
AB mцzakerelerini yцrцtebilecek baшka bir цlke
de yok. Biz bцyцk bir цlkeyiz, gцчlц bir цlkeyiz.
Dцnyanыn dюrt bir yanыnda, юzellikle de
Almanya'daki vatandaш ve soydaшlarыmыzla tцm
dцnyada sesini duyuran bir milletiz. Gцcцnцzцn
farkыnda olun, birbirinizi sevin ve birbirinizle
kucaklaшыn."
Íàìåðåíèå Ïðåçèäåíòà Òóðåöêîé
Ðåñïóáëèêè Àáäóëëû Ãþëÿ óñòàíîâèòü â Àíêàðå ïàìÿòíèê Ïðåçèäåíòó Ðåñïóáëèêè Êàçàõñòàí Íóðñóëòàíó Íàçàðáàåâó ïîääåðæàíî, íàðÿäó ñ
òóðåöêèìè ïîëèòèêàìè, âñåé îáùåñòâåííîñòüþ ñòðàíû.
Äåïóòàò ïàðëàìåíòà Òóðöèè 21-22
ñîçûâà, ïðîôåññîð Íåâçàò ßë÷ûíòàø:
- Íàøè êàçàõñêèå áðàòüÿ, ïðîÿâëÿÿ
ñâîå ãîñòåïðèèìñòâî è óâàæåíèå, ïîñòàâèëè â ñàìîì êðàñèâîì ìåñòå Àñòàíû
ïàìÿòíèê íàøåìó âîæäþ Ìóñòàôå Êåìàëþ Àòàòþðêó, îêàçàâ ýòèì îñîáóþ ïî÷åñòü. Êàçàõñòàí èçâåñòåí êàê îäíî èç
ñòàáèëüíûõ äåìîêðàòè÷åñêèõ ãîñóäàðñòâ â ñâîåì ðåãèîíå. Íå ñåêðåò, ÷òî
ñîñåäíèå áðàòñêèå ñòðàíû âîñõèùàþòñÿ
ñòðàòåãèåé ðàçâèòèÿ Êàçàõñòàíà. Ðóêîâîäñòâî ñòðàíîé óâàæàåìûì Íóðñóëòàíîì Íàçàðáàåâûì - îáðàçåö íå òîëüêî
äëÿ íàðîäà Êàçàõñòàíà, íî è äëÿ âñåãî
òþðêñêîãî ìèðà. Í.Íàçàðáàåâ, â ñàìûå
òðóäíûå âðåìåíà ïîäíÿâøèé ñâîþ ñòðàíó, ñòàë àâòîðèòåòíûì âî âñåì ìèðå ïîëèòèêîì. ß ïîëíîñòüþ ïîääåðæèâàþ íàìåðåíèå Ïðåçèäåíòà Òóðöèè Àáäóëëû
Ãþëÿ óñòàíîâèòü ïàìÿòíèê Ïðåçèäåíòó
Êàçàõñòàíà Íóðñóëòàíó Íàçàðáàåâó è
ñ÷èòàþ ýòî áëàãîðîäíûì äåëîì.
Ïðåññ-öåíòð “ÀÕÛÑÊÀ”.
“TAM BAЬЫMSЫZLЫK ANCAK EKONOMIK BAЬЫMSЫZLЫKLA OLUR”. ( Ататцрк ).
17
№ 53 MAЙЫС 2010
M. Gandi'ye gюre "Hindistan bir anadыr. Onun
iki чocuьu vardыr. Bunlarыn biri Tцrkler diьeri ise
Hintlilerdir". Gцney Asya'da цч юnemli anakara
bulunmaktadыr. Bunlar; Arabistan, Hindistan ve
Hind-i Чin'dir. Bu цч bюlge dцnya tarihi aчыsыndan
her zaman юnemini korumuшtur. Arabistan'da
doьan Иslamiyet tцm dцnyaya yayыlmыш ve
Hindistan'da Buda'nыn юьretileri geniш bir kitleyi
etkilemiшtir.
Hindistan batыlыlarыn Иndia'sыdыr. Иran - Afganistan ve Hindistan dцnya ticareti aчыsыndan
юnemli merkezlerdir. Bundan dolayы batыlыlar
Hindistan'ы keшfetmek uьruna чok чaba sarf
etmiшler. Atlantik цlkeleri olarak bilinen Fransa,
Hollanda, Иngiltere, Portekiz ve Иspanya цnlц
denizcilerini bu esrarengiz цlkeyi keшfe gюndermiшlerdir. Hatta K. Kolomb Hindistan iчin чыktыьы
keшif hareketinde Amerika'yы bulmuшtur. Burada
karшыlaшtыklarы insanlara ise Hindistan- Hindu
anlamыna gelen Иndian demiшlerdir. Иndian dedikleri bu insanlar aslыnda Kыzыlderililer idi.
Hintlilerin Tцrklerle iliшkileri чok eski tarihlere
dayanmaktadыr. M.Ю. 1000'li yыllarda Hintliler demiri kullanmaya baшlarlar. Hindistan'a demiri o
dюnemlerde Orta Asya Tцrklerinin getirdiьi yюnцnde kayыtlar mevcuttur. Hatta Hindistan'daki
yerli dillerde birчok Tцrkчe kelime vardыr.
Bunlarыn M.Ю.2500-1500 yыllarы arasыnda yayыlmыш
olabileceьi yюnцnde gюrцшler tebliь edilmiшtir.
Hindistan'a en чok tesir eden topluluk
Tцrklerdir. Tцrklerden юnce ise Perslerin цnlц
komutanы Darius (M.Ю. 522-486) bюlgeye hakim
olmuшtur. Darius'un hakimiyetini Makedon Bцyцk Иskender sona erdirmiшtir. Makedonya'dan
чыktыьы yolculuьunu Kudцs'ten ve Иran'da devam
ettirmiшtir. Иran'da Persiopolis antik kentini yerle
bir ederek Perslerin hakimiyetine son vermiш,
oradan da devam ederek Afganistan ve Иndus
(Hindistan) sahillerine inmiш, anlaшmalar
yaparak geri dюnmцшtцr. Bu yolculuьunda doьubatы birlikteliьini saьlamak iчin de Helenizm'i
yayma politikasы gцtmцшtцr.
VЫ. yy.a kadar bu bюlgede etkin olan
Kuшanlar'dыr. Bunlar Tцrkistan kюkenlidirler. Bu
dюnemde heykellerde Tцrk sцvarilere ait elbiseler ve paralar цzerinde Tцrkчe gцzel anlamыna
gelen Kucula gibi unvanlar vardыr ( Kuшan dюnemi Ы- ЫV. yy arasыdыr). Hatta Budizm Kuшanlar
sayesinde cihanшumцl bir din haline gelmiшtir.
Tamamen Tцrk adы olan MANAS kelimesi de bu
dюnemde Brahmaputra nehrinin bir koluna ad
olarak verilmiшtir.
Daha sonra Akhunlar (Hцnaslar) dюnemi gelir.
Akhunlar daha sonra Gazneliler, Gurlular,
Temцrlцler'in de yaptыьы gibi Afganistan'ы Hin-distan'a baьlayan yol gцzergahыnda bulunan Gazne
шehrinden hareket ederek Orta Asya'dan daha
verimli olan ve daha fazla yaьmur alan Pencap
bюlgesine doьru akыnlar baшlatыrlar. Toraman ve
daha sonra Mihrakula baшkanlыьыnda (515-550)
Kuzey Hindistan'ы tamamen ele geчirirler.
557'de Batы Gюktцrk ve Sasani ittifakы sonucu
Afganistan'da iktidarы kaybeden Akhunlar
Hindistan'da da gerileme dюnemine girerler. VЫЫ.
yy baшыnda ise Hintli racalar tarafыndan ortadan
kaldыrыlыrlar. Bюylece Иran- Afganistan ve Kuzey
Hindistan'dan geчen ticaret yolu Akhunlar'ыn elinden чыkar. Ancak burada bir gurup Tцrk Шahiler
870 yыlыna kadar Afganistan - Hindistan sыnыrыndaki Ohint'de varlыklarыnы sцrdцrцrler. Daha sonra
bunlar Gazneli Mahmud'un Hint seferlerinde
юnemli rol oynarlar. Hem Hindistan'da kurulacak
Tцrk hakimiyeti iчin temel teшkil ederler ve hem
de bugцnkц Pakistan'ыn ortaya чыkmasыnы saьlarlar.
X-XЫ.
asыrlarda
Hindistan'da
yeniden
Turiшkalar
(Tцrkler)
devri
baшlamышtыr.
Afganistan'ыn Gazne bюlgesine yerleшen Sebцk
Tigin kuzey batы Hindistan'ы ele geчirir. Daha
sonra Gazneli Mahmud fetih hareketini hыzlandыrarak 15'in цstцnde seferle Hindistan'da
Tцrk gцcцnц yaygыnlaшtыrыr. Gazneliler 1040 yыlыnda Selчuklulara yenilerek Hindistan'daki
hakimiyetini kaybeder. Ancak XЫЫ. yy sonlarыna
kadar Pencap bюlgesinde hakimiyetlerini
sцrdцrцrler.
Gaznelilerden sonra Afganistan ve Hindistan
bюlgesinde Gurlular hakim olurlar. Gurlular,
Afganistan'ыn Gur bюlgesine yerleшerek oradan
Hindistan'a doьru akыnlar yaparlar. XЫЫЫ yy.da
Cцzcani tarafыndan yazыlan Tabakat-i Nasiri'de
Gurlularыn bцyцk sultanы Muhammed B. Sam'ыn
Hayber'i geчerek Gaznelilerin kalыntыlarыna son
verip Иndus ve Pencap boylarыna kadar indiьi
yazыlыdыr. Gurlu Sultanы Muhammed B. Sam'ыn
oьlu yoktur. Varis olarak "Benim birчok oьlum
var onlar da Tцrk Memluklarыmdыr. Onun iчin binlerce halefim vardыr" diye ifade eder. Cцzcani'ye
gюre Mu'izzi Memluklar, Kutbed-din Aybeg,
Nasыr ed-Din Kabaca, Baha ed-Din Tuьrыl, Tac
ed-Din Yыldыz ve Kalaчlы Иhtiyar ed-Din
Muhammed'dir. Yыldыz ve Aybeg Sam'ыn damadыr.
Bunlarla Sam 1206 tarihinde suikast sonucu
юlene kadar Gazne, Lahor, Eski Delhi ve
Hindistan'da Tцrk hakimiyetini sцrdцrmцшlerdir.
Delhi'de ilk TЦRK SULTANLЫЬЫ AYBEG
sayesinde kuruldu. Hindistan'da Tцrk - Иslam
kцltцrцnцn ve mirasыnыn temelleri atыldы (Kuzey Batы Hindistan 1206 -1210). Bюylece Hindularыn
Dili'si Delhi olur. Alimlere son derece saygыlы olan
Aybeg Tцrk geleneklerine sыkы sыkыya baьlы idi.
Чюgen/ Чevgan oyunu sыrasыnda atыndan
dцшerek юlen Aybeg'in en юnemli eseri Delhi'nin
ortasыna diktirdiьi KUTUB M?NAR (Kutbi
Minaresi) idi.
Bundan sonra Kыpчak asыllы Tцrklerden
Шemsiler (1211-66 ), Balabanlыlar (1266-1290),
Kalaчlar (1290-1320), Tuьluklar (1320-1414)
saltanat sцrdцrmцшlerdir. Шemsiler; Шemsed din
Иltutmuш, Balabanlыlar; Balaban, Kalaчlar (24
Oьuz boyundan biridir); Melik Tыnaz Шah юnderliьinde Hindistan'da bцyцk hizmetler vermiшlerdir. Kalaчlar altыn чaьыnы Ala ed-Din
Muhammed dюneminde yaшadы. Tцm Hindistan,
Seylan dahil Delhi'ye baьlandы.
Tuьluklardaki en юnemli dюnemlerden birisi
Firuz Шah dюnemidir. 1388'de 83 yaшыnda юlen
Firuz Шah her iшinde Иlimlere danышtы, dыш seferlerden чok iч iшlerle uьraшtы. Devleti mali ve iktisadi
alanda bцyцk geliшmeler saьladы. 1398'de Timur
Han'ыn Hindistan'a girmesiyle Delhi Sultanы
Mahmud Шah'ы yenildi. Delhi Timur'un eline geчti.
1399 senesinde Timur'un Tцrkistan'a geri dюnmesinden sonra Mahmud Шah yeniden baшa
geldi ve 1413'e kadar hцkцmdarlыьыnы sцrdцrdц.
Firuz Шah dюneminde 50 sulama bendi, 40 cami,
30 medrese, 20 hamam, 100 kervansaray ve
han, 5 darцшшifa, 100 tцrbe ve mezar, 10
hamam, 150 sulama kuyusu ve havuz, 100
kюprц yaptыrmыш.
Tuьluklardan sonra Mцslцman menшeili
Seyyidiler (1414-1451), Lodiler (1451-1489),
Suri/Afganlыlar (1540-1555) Delhi'de iktidar oldular.
1526'da ise Hindistan'da yeni bir devir baшladы.
Babur'un liderliьinde Delhi iktidarыna yeniden
Tцrkler geчti. 1858'e kadar Kuzey Hindistan'da
iktidarda kalan bu hanedanыn atasы Babur-Шah
Moьollardan bahsederken; "Шu uьursuz Moьol
yaьmacыdыr. Yaьma yapacak birilerini bulamazsa
dюner kendi milletini yaьmalar" diyecek kadar
kendini Moьol'dan ayыrmasыna, Tцrkчeyi
konuшup, Tцrk kцltцrцnц temsil etmesine raьmen; batыlы yazarlar, Babцr'ц ve Babцrlцleri
Moьol yapmышtыr. Babцr Tцrk Иmparatorluьu
Babцr Шah ile baшlamыш ve Hцmayun, Ekber,
Cihangir, Шah Cihan ve Evrengzib Шah ile
devam etmiшtir. Bugцn Hindistan'daki юnemli tarihi eserlerin bцyцk чoьunluьu Babцrler dюnemine aittir.
Hintliler komшularыnыn topraklarыnы ele geчirme
dцшцncesinde hiчbir zaman olmadыlar. Genelde
kuzey batыdan saldыrыlara maruz kaldыlar ve
kцltцrleri gelenlerden etkilendi. Gelenlerin en
юnemlileri Tцrklerdi. Иndo - Turcica чalышmalarыna
dayanыlarak verilen bilgilere gюre M.Ю: 2. yy.dan
itibaren Tцrkler Hindistan'da etkili olmaya
baшlarlar. Bu nedenle bugцn Hindistan'da sanat,
mцzik, resim gibi alanlarыn yanыnda idari yapыda
da Tцrk tesirlerini gюrebiliriz. Aslыnda bu tesirlerin
temellerini M.Ю. 1. binlerde aramak gerekir. Zira
Hint kaynaklarы Saka, Turцшka ve Hцna adlarы ile
ilk чaьlarda da sadece bir toplumun yani
Tцrklerin boylarыnы belirtmektedirler.
Hindistan M.S. 5. yy.dan 1858 Иngiliz sюmцrge
yюnetimi dюnemine kadar Tцrklerin idare ettiьi,
bugцn 1 milyon nцfusu ve nцkleer teknolojiyi
yakalamыш bir цlke. Asya'da gюrmeyi чok istediьim цlkelerden birisi idi. Eman Tur Hindistan'a
gidiyoruz deyince hemen bilgi toplamaya
baшladыm. Yeni Чaь gazetesinde bu konuda
araшtыrmalarы ile цnlц Prof. Dr. Salim CЮHCE'nin
adыnы gюrdцm ve hemen ona ulaшtыm.
Salim bey Hindistan tarihinin Tцrkiye'de чok
bilinmediьini, binlerce yыl orayы Tцrklerin idare
ettiьini ve bugцne ulaшabilen tarihi eserlerin
bцyцk чoьunluьunun Tцrkler tarafыndan
yapыldыьыnы, Tцrklerle Hindularыn binlerce yыl
kardeшчe barыш iчinde yaшadыklarыnы sюylцyordu.
Bana mutlaka gitmemi, izlenimlerimi kendileri ve
Tцrkiye kamuoyu ile paylaшmamыn чok yararlы
olacaьыnы sюyledi. Bu tavsiye beni чok daha
istekli kыldы ve 09.12.2006'da Delhi'ye uчtuk.
Yaklaшыk 5,5 saatlik bir yolculuktan sonra
uчaьыmыz Delhi'ye indiьinde ekibimizde heyecan
dorukta idi. Havaalanы nцkleer teknolojiyi yakalamыш bir цlkenin havaalanы gюrцnцmцnde deьildi. Pasaport kontrolц iчin beklediьimiz salonda,
deьiшik baшkentlerindeki saat farklыlыklarыnы gюsteren tabloda Иstanbul'un olmayышы bizi цzdц.
Buradan Tцrkiye'nin Hindistan Bцyцkelчisine
sesleniyorum; "Юnce havaalanыna Иstanbul ismini yazdыrыn. Bunu baшaramazsanыz hiчbir шey
baшaramazsыnыz."
Pasaport kontrolцnden sonra bizi bekleyen
otobцse binerek Agra'ya doьru yola чыktыk.
Havaalanы gюrцntцleri soьuk olsa da karшыlama
oldukчa sыcaktы. Hintli rehberimiz hepimizin boynuna taze чiчeklerden yapыlmыш birer gerdanlыk
takarak bize "hoш geldin" dedi. Artыk trafik bize
gюre ters ve kalabalыk olsa da gцzel bir dцzenin
olduьu mutlu insanlarыn цlkesindeyiz. Delhi'de
gece yarыsы olmasыna raьmen sokaklar insanlarla
dolu idi. Delhi'den 2 -2,5 saatte чыkabildik. 5
saatlik bir kara yolculuьundan sonra Agra'ya
vardыk.
Otele yerleшtikten sonra gezimizin ilk duraьы
olan Agra kalesine gittik. Agra; Babцr Tцrk
Иmparatorluьunun ilk baшkenti ve Agra kalesi de
yюnetim merkezi idi. Kalenin uzaktan gюrцnцшц
ve giriш kapыsыnыn heybeti insanы etkiliyor.
Yaklaшыk 15 dakikalыk yцrцyцшten sonra Babцr
Шah'larыnыn halkыn dertlerini dinlediьi divanыn
юnцne geliyoruz. Kalenin iч kыsmы oldukчa geniш.
Zaman kыsыtlыlыьы nedeniyle ancak divanы ve saray
iчini gezebiliyoruz. Beyaz mermerden yapыlmыш
saray iчi camisi hepimizi hayrete dцшцrцyor.
Kalenin Yamuna nehrine bakan kыsmыnda son
Babцr Шahы Evrengzib'in babasы Шah Cihan'ы
hapsettiьi kыsыm, saray iчi Hindu tapыnaьы, harem
kыsmы ve haremin bahчesi gibi kыsыmlarы ziyaret
ediyoruz. Harem юnц bahчesi altыgen biчimde
шekillendirilmiш ve чok hoш bir gюrцnцm arz ediyor.
Agra kalesi iчinde Mцslцmanlar iчin cami,
Hindular iчin de tapыnak mevcut. Tцrklerin hakim
olduьu her yerde olduьu gibi burada da farklы
inanчlara ait kutsal mekanlarы birlikte gюrebiliyorsunuz. Tam bir Tцrk ve Mцslцman hoшgюrц
юrneьidir bu. Bunu юzellikle okuyucularыn dikkatine sunuyorum. Tarih boyunca Tцrkler nereye
hцkmetmiшse oradaki insanlarыn dinlerine, dillerine, yaшam biчimlerine mцdahale etmemiшler ve
zorlama yapmamышlardыr. Bunun yцzlerce юrneklerini Adriyatik'ten Чin Seddi'ne tцm Tцrk
coьrafyasыnda bulabilirsiniz.
Havanыn sisli olmasы nedeni ile kaleden шehri
doya doya izleyemedik ve Шah Cihan'ыn
hapsedildiьi kыsыmdan Taч Mahal'in o gцzel
gюrцntцlerini gюremedik. Bunu чekmeyi чok
arzuluyordum. Чцnkц rivayete gюre Evrengzib
babasы Шah Cihan'ы buraya hapsettiьinde
sюylediьi "Sen eшin Mцmtaz Banu'yu чok seviyordun. Onun iчin yaptыrdыьыn Taч Mahal'i buradan
izleyebilirsin. Bюylece Mцmtaz Banu'ya hasretliьini giderirsin" sюzцnцn doьruluьunu tespit
edemedik.
Шah Cihan юmrцnцn kalan sekiz yыlыnы bu
kalede geчirmiш ve юlцmцnden sonra Mцmtaz
Banu'nun yanыna Taч Mahal'e defnedilmiшtir.
Шah Cihan Taч Mahal'in tam karшыsыna, Yamuna
nehrinin юteki kыyыsыna Taч Mahal'in aynыsыnы
siyah mermerden yaptыrmayы pilanlamыш ve oraya
gюmцlmeyi istemiшtir. Ancak oьullarы arasыndaki
taht kavgasы sonucu 1658'de devrilerek yerine
geчen oьlu Evrengzib babasыnыn bu isteьini
kabul etmemiшtir.
Agra'da ikinci duraьыmыz Taч Mahal,
Babцrlerin 5. hцkцmdarы Шah Cihan (1593 1666) tarafыndan yaptыrыlmыш bir anыt mezardыr.
Dцnyada aшk iчin dikilmiш en bцyцk ve en gцzel
anыt olarak kabul edilen bu tцrbe, Шah Cihan'ыn
bцyцk bir aшkla sevdiьi eшi Иran Safevi Tцrk
Devleti Prensesi Arcцmend Banu'nun (Mцmtaz
Banu) hatыrasыna yapыlmышtыr. Dцnya'nыn yedi
harikasыndan biri olan Taч Mahal'in 1632'de
baшlayan inшaatы 1652'de tamamlanmышtыr. Moьol
Иmparatoru Akbar'ыn torunu Kumar tarafыndan
yapыlmышtыr. Yapыnыn mimarlarы, Mimar Sinan'ыn
talebelerinden Mehmet Иsa Efendi ve Mehmet
Иsmail Efendi ile yapыdaki yazыlarы yazan Hattat
Serdar Efendi'dir.
Bir isyanы bastыrmak iчin Burhapur'a giden Шah
Cihan'a dokuz aylыk hamile eшi Mцmtaz Banu'da
her zaman olduьu gibi eшlik etmiшtir. Mцmtaz
Banu 14. чocuьunu doьururken юlmцшtцr.
Rivayete gюre юlmeden юnce eшinden kendi
anыsыna eшi benzeri gюrцlmemiш gцzellikte bir anыt
yaptыrmasыnы istemiшtir. Шah Cihan eшinin
юlцmцnden sonra 2 yыl yas tutmuш. Vefatыndan 6
ay sonra ise Taч Mahal'in temeli atыlmышtыr. Eser
tamamen beyaz mermerden yapыlmыш olup tцm
figцrler oyma sistemi kullanыlarak mermerlere
iшlenmiшtir.
Taч Mahal'i gюrebilmek iчin 2 saat sыra bekledik. Чok yoьun bir ziyaretчi akыnы vardы. Hыzlы bir
шekilde orta kapыdan girerek Taч Mahal'in o
muhteшem gюrцntцsц ile karшы karшыya geldik.
Daha юnce resimlerinden tanыdыьыmыz bu eseri
yakыndan gюrmek ve bir eшe duyulabilecek en
bцyцk sevginin yansыmalarыnы hissetmek
gerчekten чok bцyцk bir mutluluk. Taч Mahal'in
sol tarafыnda bir mescit, saь tarafыnda ise bir misafirhane yapыlmыш, arkasыnda ise Yamuna nehri
bulunuyor. Agra kalesindeki altыgen bahчe
dцzenini burada da gюrцyoruz. Su, yeшil ve aьaч
чok gцzel harmanlanmыш. Mцmtaz Banu ve Шah
Cihan'ыn kabirlerinde tцm Mцslцmanlar iчin
dualar edip, Taч Mahal'i esrarengiz gцzelliьi ile
baш baшa bыrakarak ayrыlыyoruz.
Otelde Hindistan'daki binlerce yыllыk Tцrk tarihini kritik ediyor ve Иngiliz sюmцrцsцnцn baшladыьы
1858'e kadar geliyoruz. Иngiltere Gцney Afrika'da
olduьu gibi Gцney Asya'da da aynы sюmцrgeci
zihniyetle kendisine gцneшin batmadыьы imparatorluk sыfatыnы kazandыrmышtыr. Иngiltere юnemli bir
merkez haline gelmesini saьlayan zenginliьini
Hindistan'ы sюmцrmesine borчludur. Cengiz
Чandar'ыn ifadesiyle "Иngilizler sюmцrgelerinin
merkezini Delhi'ye naklettikleri andan itibaren
gerчek anlamda imparatorluk gцcцne ve bilincine eriшmiшlerdir". Иngilizler Hindistan'daki
sюmцrge yюnetimi dюneminde bцyцk bir soykыrыm
uygulamышlar ve tahminen 25 milyonun цstцnde
Hindistan vatandaшыnы katletmiшlerdir. Иngiltere ve
Avrupa Цlkeleri Osmanlы Иmparatorluьu yыkыldыktan sonra aч kurtlar gibi Balkanlarы, Afrika ve
Arap yarыmadasыnыn bцyцk kыsmыnы iшgal ederek
uzun sцre sюmцrmцшlerdir. Bu topraklarda чok
bцyцk soykыrыmlar ve katliamlar yapmышlardыr.
Soykыrыmlar dцnyaya batы цlkelerinin hediyesidir.
Halen de dцnyada yoьun bir Иngiliz sюmцrцsц
vardыr. Bunun en son юrneьi ise Amerika ile
ortaklaшa yaptыklarы Ыrak iшgalidir. Batыnыn tek
dцшцncesi юzellikle Mцslцmanlarы sюmцrmektir.
Mцslцman dцnyanыn bu sюmцrцye artыk dur
demesinin zamanы gelmiш ve geчmektedir.
Sabah Delhi'ye doьru yola чыktыk. Yolumuz
цzerinde Babцrlerin ЫЫЫ. Шahы Ekber'in kabrini
ziyaret ettik ve tцrbenin oldukчa bakыmsыz ve
ciddi bir tamire ihtiyacы olduьunu gюrdцk.
Hindistan yetkililerinden ricamыz bu tцrbenin de
шanыna yakышыr bir шekilde restore edilmesidir.
Yaklaшыk 5,5 saatlik bir yolculuktan sonra
Delhi'ye vardыk. Delhi Eski ve Yeni Delhi diye iki
kыsыmdan oluшmaktadыr. Eski Delhi Babцr
Tцrklerinin oluшturduьu kыsыmdыr. Tцrk eserlerinin
bцyцk чoьunluьu buradadыr. Yeni Delhi ise Иngilizlerin sюmцrge yюnetimini oluшturduьu kыsыmdыr.
Иngilizlerin ilk baшkenti Hindistan'ыn doьusunda
Kalkuta'dыr. 1911'de baшkent Kalkuta'dan
ÂÕÎ Äß, ÏÎ Ä ÓÌÀÉ Î ÂÛÕÎ ÄÅ...
Delhi'ye taшыnыr ve Иngiliz Kыralы Delhi'de taч giyerek kendisini Hindistan'ыn kralы ilan eder.
Kыralыn Hindistan'a geliшi шerefine baшkent
Kalkuta'dan Delhi'ye taшыnыr.
Yeni Delhi Иngiliz, Hint ve Roma mimarisi
karышыmы bir tarzda oluшturulmuшtur. Иngiltere'nin
Hindistan sюmцrge valisinin sarayы Backhengam
Sarayыna benzetilmiшtir. Bugцn de baшkanlыk
sarayы olarak kullanыlmaktadыr. Tцm yatыrыmlar
Yeni Delhi bюlgesine yapыlmыш. Bu nedenle
bugцn Yeni Delhi gayet gцzel ve bakыmlы iken,
Eski Delhi harap durumdadыr. Yeni Delhi'de en
юnemli anыt Hindistan kapыsыdыr. Bu anыt Ы. Dцnya
harbinde юlen 85 bin Hintli iчin dikilmiшtir.
Hindistan'ыn nцfusu 1 milyar civarыndadыr.
Bunun yцzde 83'ц Hindu, yцzde 13'ц Mцslцman,
yцzde 2 -4'ц Sihler ve diьer unsurlardan oluшmaktadыr. Mцslцman dцnyanыn ikinci bцyцk
nцfusa sahip цlkesidir. Birinci Endonezya'dыr.
Hindistan Cumhurbaшkanы Mцslцman, Baшbakan
Sih ve yardыmcыlarы Hindu'dur. Bюyle bir harmoni
oluшturularak ayrыmcыlыьыn юnцne geчilmiшtir.
Hindistan 31 eyaletten oluшmakta ve her eyaletin
parlamentosu ayrыdыr. Savunma, dыш ticaret ve
ekonomik iшler merkezi hцkцmet tarafыndan
yцrцtцlцr. Eyaletlerin genel valisini parlamento
atamaktadыr.
Delhi'de ilk duraьыmыz Babцr Tцrk Иmparatorluьu ЫЫ. Шahы Hцmayun'un tцrbesi oldu. Tцrbenin
saьыnda Lюdi asыllы Иsa Han'ыn anыt mezarы ve
camisini ziyaret ettik. Camide ve anыt mezarda
tamir чalышmasы mevcuttu. Oradan Hцmayun
Шah'ыn anыt mezarыna geчtik. Burada da чok gцzel
bir чevre dцzenlemesi var. Anыtыn gюrkemi ve
mimarisinin чekiciliьi ile ters orantыda sade bir
mezar taшы olduьunu gюrцyoruz.
Eski Delhi'nin iч kыsыmlarыna doьru yol alыyor ve
Kыzыl kaleye geliyoruz. Шah Cihan tarafыndan
1646 -1656 yыllarыnda yaptыrыlmыш olan bu kale,
baшkent Delhi'ye taшыndыьыnda hem kale ve hem
de saray olarak kullanыlmышtыr. Kыzыl kalenin
Hindistan tarihinde юnemi чok bцyцktцr. Eski
yюnetim merkezi olmasыnыn dышыnda M. Gandi
?ngilizlerden baьыmsыzlыьы bu kalede 1947'de ilan
etmesi ile de ayrы bir юnem kazanmышtыr. Kalede
halkыn kabul edildiьi Divan-ы Aam ve devlet
iшlerinin konuшulduьu Divan-ы Has ve Harem
kыsыmlarы mevcuttur. Cuma camisinin avlusundan
baktыьыnыzda kalenin sыnыrlarыnы gюrmeniz mцmkцn
deьildir. Kale чok geniш olduьundan iчini tamamen gezmek uzun zaman gerektirmektedir. Bu
aчыdan geziyi sыnыrlы tutarak hemen karшыdaki
Cuma mescidine gidiyoruz.
Cuma mescidi Kыzыl kalenin tam karшыsыna
kurulmuш oldukчa heybetli ve etkileyici bir cami.
Mimarisinin biraz farklы olduьunu gюrцyoruz.
Geniш bir avlu, avlunun ortasыnda ve kenarlarda
abdest alma bюlцmleri mevcut. Caminin kapыlarы
yok. Bunun nedeni iklimin sыcak olmasыndan kaynaklanыyor. Semerkant'ta Cuma namazы
kыldыьыmыz bir caminin de kapы yoktu. Bu aчыdan
bir benzerlik kurabiliyoruz. Юьle namazыnы
cemaatle avluda kыldыktan sonra bir sцre Kыzыl
Kale'yi seyrederken bu gцzel ve muhteшem
eserleri yapыp bыrakan Tцrk Шahlarыnыn ruhlarыna
fatihalar okuyoruz.
Cuma camisinin arkasыnda ise Sultan Raziye
tцrbesi bulunmaktadыr. Delhi'ye gidenlerin burayы
da ziyaret etmeleri tavsiyemizdir. Sultan Raziye
Hindistan tarihinde Mцslцman Tцrk kadыn
hцkцmdarlardan biridir. Bu gelenekten olsa
gerek daha sonralarda da Gцney Asya'da kadыn
idareciler
devlet
yюnetimlerinde
gюrev
almышlardыr.
Namazdan sonra Cuma mescidinin etrafыndaki чarшыyы dolaшыyoruz. Иnsanыn adeta beyni duruyor. Korkunч kalabalыklar caddelerde sel gibi
akыyor. Satыcыlarы, sokak doktorlarыnы, sokak
berberlerini, kasaplarы adeta bir renk ve insan
cцmbцшц шeklinde seyrediyoruz. Dцnyada ilk
kez 1 milyar nцfuslu bir цlkeyi ziyaret ediyor ve
bu kadar kalabalыk bir caddede dolaшыyorum.
Biraz korku ve шaшkыnlыkla etrafы gюzetliyorum.
Иnsanlar kalabalыьa ve fakirliьe raьmen mutlu
gюzцkцyorlar. Fakirliьin en kюtцsцnц ve zenginliьin de en ilerisini burada gюrebiliyorsunuz.
Adeta "Hint fakiri" tabirini canlы olarak yaшыyorsunuz. Чok yoьun kalabalыьa raьmen kimse
sizin cцzdanыnыzы чekmiyor ve kюtц bir muamele
yapmыyor. Bizi oldukчa шaшыrtan bu gюrцntцlerden sonra gezimizin diьer bir duraьы olan M.
Gandi'nin yakыldыьы yere gidiyoruz.
M. Gandi zengin bir aileye mensuptur. Ailesi
onu Gцney Afrika'ya eьitime gюnderir. Bu sыrada
sюzцm ona uygar ve medeni batыnыn Afrika'da
uyguladыьы ыrk ayыrыmы onu derinden yaralar ve
1915 yыlыnda цlkesine dюnerek baьыmsыzlыk
mцcadelesini baшlatыr. M. Gandi; "Hindistan bir
anadыr. Onun iki evladы vardыr. Bunlar Hindular ve
Tцrklerdir" diyerek Hindistan'da birliьi saьlar.
Soykыrыmcы Иngilizlere karшы sivil direniш hareketini
baшlatыr. Dцnyada Иngiliz sюmцrgeci zihniyetine
karшы en bцyцk sivil direniшtir bu. Direniш
sцresince Иngilizler 25 milyonun цstцnde Hintli
ve Tцrkц katlederler. Bu, dцnya tarihinin en acы
soykыrыmlarыndan biridir. Sonunda 1947'de M.
Gandi Kыzыl Kale'de baьыmsыzlыьыnы ilan eder ve
sюmцrgeci Иngilizleri Hindistan'dan kovar. Ancak
1948'de fanatik Hintliler tarafыndan юldцrцlцr.
Delhi'de yakыlarak kцlleri Ganj nehrine atыlыr.
Tцrkmen Kapыsы'ndan geчtikten sonra dar ara
sokaklardan ilerleyerek Dehlevi Hazretlerinin
kцlliyesine geliyor ve ziyaretimizi yapыyoruz. Bu
bюlgede Mцslцmanlar oturuyor ve belediye
hizmetlerinin oldukчa yetersiz olduьunu gюrцyoruz. Bir haftalыk Hindistan gezimizde tek
Tцrkmen isminin geчtiьi yer de burasы idi. Иngilizler binlerce yыl Tцrk hakimiyetinin olduьu
Hindistan'da Tцrk ismini bir tane bile kalmayacak шekilde yok etmiшler.
Dr. Orhan Gedikli.
Девам едежек.
18
№ 53 MAЙЫС 2010
Mustafa Kemal Atatцrk'цn
Иslam Tarihi Anlayышы
Девамы. Башы №51-52де.
6- M. KEMAL ATATЦRK'ЦN
HИLАFET'E BAKЫШЫ
“...Bir taraftan da Muaviye yine Halife'yim
diye yюnetimde bulunmuшtu. Abbasi
halifeleri zamanыnda bir taraftan Halife'yim
diye Baьdat'ta bir takыm hцkцmdarlar
yюnetiminde bulunuyordu bir tarafta da
Emevi hilаfeti. Bugцn zamanыmыzda da
Fas'ta, Sudan'da halifeler vardыr. Onlar da
kendilerine "mцminlerin emri" diyorlar. O
halde bu, tarihte sabit deьildir ve bundan
sonra da bцtцn Иslаm аlemini, hilаfet
makamы adы altыnda bir noktada baьlayыp
yюnetmenin mцmkцn olabileceьini kabul
etmek doьru deьildir. Шimdi Mыsыr, Hint,
Tцrk, Batы vs. Mцslцmanlarыn tцmцnц kendi
чevresinin шartlarыndan ve kendi чevresinin
gelenek-lerinden kopartыlacak ve цmmet adы
altыnda bir noktada birleшebilecek... Buna
imkаn tasavvur etmek doьru bir шey
deьildir".
M. Kemal meseleyi tarihi yюnden
deьerlendirdikten sonra шeriat aчыsыndan da
deьerlendirir. Bu konuda шu aчыkla-mada
bulunur:
"Diьer bir prensip, шer'an ve dinen hilаfet
denilen шey yoktur. Bildiьiniz gibi bir defa
Peygamber'in kendisi demiшtir ki: "Bende
otuz yыl sonra krallыklar olacak! bu bir
hadistir. O halde hilаfet vardыr. Hilаfet
olacaktыr. Hilаfet devam edecektir, demek
Peygamber'in hadisine aykыrы bir шeyin
gerчekleшmesini istemek demektir.
Diьer bir шey mesela Юmer, Halife olduьu
zaman kendisine "Resulullah'ыn Halifesi"
demiшler. Kendisi ilk hutbesinde demiш ki
"bюyle bir sыfat bende yoktur ve olamaz.
Bюyle bir sыfat yoktur. Halife yoktur. Siz
muminlersiniz ve bende sizin emirinizim."
Zaten Peygamberin vefatыndan sonra Halife
seчmek iчin hiч bir kimsenin kafasыna bir
fikir gelmemiш. Emaret, emir, hilаfet adы
altыnda vuku bulan teшekkцller emаnettir ve
hцkц-metten ibarettir. Yani hilаfet demek bir
hцkцmet demektir. Hцkцmet demek olunca
hцkцmetin nasыl olmasы sюz konusu olur.
Yani шeriatыn esaslarыna gюre шu ya da bu
шekilde bir hцkцmet tesbit olunmuш mudur?
Biliyorsunuz ki bюyle birшey tesbit olunmamышtыr. Herhangi bir hцkцmet meшru olur ya
Ыrak Genчlik ve Spor Bakanlыьы tarafыndan
organize edilen 1. Uluslararasы Fuzuli
Festivali Hz. Ali'nin Шehit edildiьi mukaddes
Kerbela шehrinde dцzenlendi. Tцrkiye,
Azerbaycan, Nahчivan ve Ыrak'ыn muhtelif
bюlgelerinden шair, yazar, araшtыrmacы, bilim
adamы ve Fuzuli шinaslar katыldы. THY
Ucaьыyla yurtdышыndan gelen katыlыmcыlar
Baьdat havaalanыnda Tцrkmen Milletvekili
Fevzi Ekrem Terzioьlu ve Spor Bakanlыьыnыn
yetkilileri tarafыndan karшыlandыlar Mansur
Otelinde ikamet eden heyetler, aynы gцn
akшamы Genчlik ve Spor Bakanы Casыm
Muhammed Cafer tarafыndan yurtdышыndan
gelen misafirlerin onuruna bir akшam
yemeьи verildi. Heyetler, gecenin geч
saatlerine kadar Baьdat'ы dolaшtыlar…
Сabahы Ыrak Genчlik ve Spor Banklыьыnы
ziyaret eden Heyetler sыkы gцvenlik altыnda
15 araчtan oluшan bir kortejle Bakanla
birlikte Kerbela'ya hareket edildi. Иki saat
sonra mukaddes topraklar Kerbela'da
dцzenlenen Fuzuli Festivali'nin yapыldыьы
Genчlik salonu giriшinde Kerbela Valisi
tarafыndan karшыlandыlar.
Festivale yurtdышыndan Genчlik Bakanlыьыnыn davetlisi olanlarыn yanыnda Ыrak Arap,
Tцrkmen edebiyatчыlarы da katыldы. 100
civarыnda aydыnыn katыldыьы Festivalin aчыlыш
programы TRT AVAZ ve Tцrkmeneli TV
tarafыndan canlы olarak sunuldu. Ayrыca,
Ыrak'ыn birчok yerle ve ulusal kanalы Festivali
3 gцn boyunca takip ettiler. Ыrak'ta dini
gruplara ait olan TV kanallarы bile Festivali
siyah чarшaflы muhabirleri yoluyla izlediler.
Bu da Fuzuli'nin Ыrak'ыn bцtцn gruplarыca
sevildiьinin anlamыna geliyor…
Fuzuli Festivali'nin ilk oturumu saat
10.00'da baшladы. Ыrak Milli Marшыnыn
da olmaz. En zorba davranan hцkцmetlere
en kюtц hareket eden hцkцmetlere din
alimleri meшrudur (yasal) demiшtir. Yalnыz
dini esaslarda, yюnetimin ne gibi noktalara
dikkat etmesi gerekeceьine dair kesin
aчыklamalar vardы ki, onlardan bir tanesi
шыraya (danышma aittir) bir tanesi adalete
aitdir. Bir tanesi ulц'-l-emre itaate aittir.
Юyleyse sosyal bir toplumun iшlerini
yюnetecek bir hцkцmetin шцrasы olacak ve o
шцra adaletle iш yapacak olursa tamamen
dine ve шeriata uygun bir hцkцmet kurulmuш
olur. Ulц-l-emirden de maksat аmir demek
deьildir. Аmirler demektir. Аmirler demek
ihtisastы kiшiler demektir. Иш beceren kiшiler
demektir. O halde iш beceren kiшilerden
bulunan insanlardan oluшan bir шцra, adalet
dairesinde ve шeriat'ыn istediьi derecede
hцkцmeti yюnetir. Bizim hцkцmetimiz
tamamen bu esaslarы iчerir. Buna gюre
baшkaca halife sюzkonusu olamaz. Buna
raьmen TBMM kendisinden baшka bir
Mцslцmanlarыn halifesi seчti ve bir hilаfet
makamы oluшtu. Bunu aчыklamak gerekirse
шюyle dцшцnmek gerekir. Bцtцn Иslаm аlemi
esir durumdadыr. Arzu edilir ki bunlar ayrы
ayrы чalышsыnlar ve kendi millи egemenliklerini
ele alsыnlar. Ишte bunlara bu konuda teselli
ve цmit kaynaьы olmak цzere bir irtibat
noktasы baшlarыna baьыmsыz olduktan sonra
hemen birleшip bir makamыn yюnetimi altыna
girmek isteyeceklerini dцшцnmek uygun
mudur? O da baшka... Demek oluyor ki, biz
yalnыz onlarыn kurtulmasы iчin ortak rabыta
noktasы gюsteriyoruz ve bu hususta adeta
dinи ve tarihи ya da vicdanы bir gюrev yapmыш
oluyoruz bu makamы korumakla.
Yukarыdaki aчыklamalardan da anlaшыldыьы
gibi M. Kemal'e gюre hilаfet demek bir
hцkцmet demektir. Hцkцmetin temelini de
шцra (danышma), adalet ve ulu'l-emr denilen
amirlere yani yetenekli kiшilere uymak
oluшturmaktadыr. Bюylece, hilаfetin dini
makam deьil, siyasal bir sistem; adalet,
ehliyet, meшveret esaslarы temelinde
insanlarы idare etme шekli olarak anlamышtыr.
"Ulu'l-emr" kavramыnыn anlayыш ve yorumu
ise чaьdaш kavrayыш ve aчыklamalara
tamamen uygundur.
Atatцrk, konuyla ilgili olarak 29 Ekim
1923'te, Cumhuriyet'in ilan edildiьi gцn bir
Fransыz muhabire de benzer aчыklamalarda
bulunur:
"Aldыьыmыz bцtцn tedbirler bir cцmle ile
юzetlenebilir. Millи egemenliьi ilan ettik.
Kelimeler цzerinde oynamayalыm. Bugцnkц
Tцrk hцkцmeti az чok Cumhuriyettir. Bu
bizim hakkыmыzdыr. Fenalыk nerede?
Kaynaklarыmыzы hatыrlayыnыz.
"Tarihimizin en mutlu dюnemi hцkцmdarыmыzыn halife olmadыklarы zamandыr. Bir
Tцrk padiшahы hilаfeti her nasыlsa kendisine
maletmek iчin nцfuzunu, itiyadыnы, servetini
kullandы. Bu sыrf bir tesadцf eseridir.
Peygamberimiz, юьrencilerine dцnya
milletlerine Иslаmiyeti kabul ettirmelerini
emretti. Bu milletlerin hцkцmeti baшыna
geчmelerini emretmedi. Peygamberimizin
zihninden asla bюyle bir fikir geчmemiшtir.
Hilаfet demek, idare, hцkцmet demektir.
Gerчekten gюrevini yapmak, bцtцn Mцslцman milletleri yюnetmek isteyen bir Halife,
bunu nasыl baшarыr? Иtiraf ederim ki bu шartlar
iчinde beni Halife seчseler, derhal istifamы
verirdim.
Fakat tarihe gelelim, gerчeьi inceleyelim.
Araplar Baьdat'ta bir hilаfet oluшturdular
ama Kurtuba'da bir halife daha ortaya чыktы.
Ne Иranlыlar, ne Afganlыlar, ne Afrika
Mцslцmanlarы, Иstanbul halifesini asla
tanыmadыlar. BV цn Иslаm milletleri цzerinde
yцce ruhani gюrevi yapacak yegane halif
fikri hakikatten deьil, kitaplardan чыkmыш bir
fikirdir. Halife hiчbir zaman Roma'daki
Papa'nыn Katolikler цzerindeki kuvvet ve
iktidarыnы gюsterememiшtir.
Biz Halife'yi eski ve muhterem bir
geleneьe saygыdan bыraktыk. Halife'ye
saygыmыz vardыr. Gerek kendisinin, gerekse
ailesinin ihtiyaчlarыnы saьlыyoruz. Иlave
edeyim ki, Иslаm аleminde Tцrkler halifenin
maddi ihtiyaчlarыnы fiilen saьlayan tek
millettir: Dцnya чapыnda bir hilаfeti tercih
edenler шimdiye kadar her tцrlц katыlыmdan
kaчmышlardыr. O halde neyi savunuyorlar".
Mustafa Kemal Atatцrk'цn arzusu
istikаmetinde Hilаfetin 3 Mart 1924'de
Tцrkiye Bцyцk Millet Meclisi tarafыndan
kaldыrыlmasы olayы dцnyada bцyцk akisler
yapmышtыr. "Tцrkler'in Иslвm'dan kopmasы,
uzaklaшmasы, Иslаm'a cephe almasы; ya da
Иngilizlerin oyunu, veyahut iчtihat; hilаfeti
halk oyu ile seчilen Meclis'le birleшtirme,
millи devlet tesisinin gereьi kabul etme"
hilаfetin kaldыrыlmasыyla ilgili deьerlendir-
melerin baшlыcalarыdыr.
Kanaatimizce hilаfetin saltanattan
ayrыldыktan sonra kaldыrыlmasыnda юnemli
olan etkenler;
a- XX. yцzyыlda "millи devlet" ve "millи
hаkimiyet" kurma anlayышыnыn dцnyadaki
yaygыnlыьыna uygun olarak, Mustafa Kemal
Atatцrk ve arkadaшtan, "Millи bir Tцrk
Devleti" kurmayы, Tцrk milliyetчiliьini
цmmetчiliьi ya da Osmanlыlыьa tercih etmeyi
kararlaшtыrmышlardыr.
b- Hilаfeti, hцkцmet ve Cumhuriyet
anlamыnda anlamышlar; halifenin de
baшlangычta olduьu gibi seчimle iшbaшыna
gelmesi dцшцncesini savunmuшlar; dolayыsыyla millи iradenin hakim olduьu ve devlet
baшkanыnыn seчimle iшbaшыna geldiьi bir
siyasи yюnetim biчimini tercih etmiшlerdir.
c- Чok yaшlanmыш, eski kuvvet ve kudretini
yitirmiш Hilаfet Makamыnыn Чaьdaш Иslаm
Dцnyasыnыn ve Tцrkiye'nin ihtiyaчlarыna
cevap veremeyeceьi kanaatine varmышlardыr.
d- "Redd-i miras-ы Osmanи" ilkesi
doьrultusunda ve Иslаm'ы Tцrkler'in
чaьdaшlaшmasы ve uygarlaшmasы юnцnde
engel gюrenlere olumlu imaj vermek
amacыyla, hilаfet ve saltanat gibi kurumlarыn
varlыьыnы Чaьdaш Tцrk Devleti ve milleti iчin
zararlы
kabul
etmiшlerdir,
шeklinde
sыralanabilir.
Prof. Dr. Sabri HИЗМЕТЛИ,
Казакистан.
Necef Ziyareti
(Hz. Ali'nin huzurunda)
okunmasыyla start alan Festival; Kuran'ы
Kerim'den ayetler okunarak saygы duruшu
ve Шehitlerin ruhu iчin Fatiha suresi okundu.
Ыrak Spor Bakanы Casыm Muhammed Cafer,
Tцrkmen Milletvekili Fevzi Ekrem Terzio?lu,
Kerbela Valisi Dr. Akil El-Hizai ve Spor
Bakanlыьы Genel Mцdцrц Dr. Faiz Taha ElUbaydi birer protokol konuшmasы yaptы.
Yurtdышыndan
gelen
heyetler
adыna
Tцrkiye'den Dr. Mehmet Sыlay ve
Azerbaycan'dan Prof. Dr. Muharrem Kasыmlы selamlama konuшmalarы yaptыlar.
Program Yюnetmen Basыm Muttalip'in
hazыrladыьы "Kalem ve Acыlarыn Шairi" adыnda
Fuzuli'nin hayatыnы yansыtan bir belgesel ile
devam etti. Шair Dr. Hasan Abid Razы ve
Muhammed Ali El-Hafaci birer шiir okudular.
Ardыndan da Ressam Galip Mansur'un
hazыrladыьы Fuzuli'nin шiirleriyle чizilen
tablolarы iчeren bir resim sergisi aчыldы.
Resim sergisi sonrasы Fuzuli'nin mezarыna
heyetler, Veli ve Bakan'ыn katыlыmыyla чiчek
konularak, ruhuna Fatiha okundu. Hz.
Hцseyin'in yattыьы Mukaddes mekаnlar
ziyaret edildi.
Programыn ikinci oturumunda Fuzuli
hakkыnda
hazыrlanan
Tebliьler
ve
araшtыrmalar sunuldu. Ыrak'tan; Mehmet
Mehdi Bayat, Dr. Faruk Faik Kюprцlц,
Mehmet Hurшit, Mцnevver Molla Hassun,
Abdцlaziz Semin Beyatlы, Tцrkiye'den; Prof.
Programыn ikinci gцnц yurtdышыndan gelen
heyetler gцvenlik gцчlerinin himayesinde
Necef шehrinde Mukaddes mekаnlar ziyaret
ettiler. Hz. Ali'nin yanы baшыnda namaz kыlыndы
ve dualar edildi. Necef'in meшhur kapalы
чarшыsы gezildikten sonra heyetler Baьdat'a
Dr. Иsa Kayacan, Prof. Dr. Hayrettin Иvgin, dюndцler…
Azerbaycan'dan; Prof. Dr. Muharrem
Tцrkmen Milletvekillerinden
Kasыmlы, Osman Enveroьlu, Nahчivan'dan
konuk heyetlere sыcak ilgi
Doч. Dr. Galibe Gцltekin birer sunum
Fuzuli Festivaline yurtdышыndan katыlan
yaptыlar. Ayrыca Yurtdышыndan katыlan шairler:
Dr. Mehmet Sыlay, Шemsettin Kцzeci, Ekber heyetlere festival boyunca eшlik eden Spor
Qoшalы ve Gцlaye Шыnaxlы birer шiir okudular. Bakanы ve Tцrkmen Milletvekili Fevzi Ekrem
Programыn sonunda hazыrlыk komisyonu Terzioьlu ile birlikte Tцrkmen Milletvekili
tarafыnda bazы kararalar ve tavsiyeler Abbas Beyatlы da katыldы. Abbas Beyatlы;
okundu, ardыndan da katыlыmcыlara onur heyeti, kaldыklarы Mansur Otelinde ziyaret
plaketi ve bazы armaьanlar daьыtыldы. ederek, akшam yemeklerinde bir araya
Program Genчlik Bakanыnыn kapanыш geldiler. Beyatlы konuklara bu zor durumda
konuшmasыyla milli marшыn okunmasыyla bюylesi bir festivale katыlыmlarыndan dolayы
teшekkцr etti.
sona erdi.
Ыrak Cumhurbaшkanы Yardыmcыsы Dr. Adil
Azerbaycan Cumhurbaшkanы
Abdulmehdi Fuzuli festivaline katыlan
Иlham Aliyev'den
heyetleri kabul etti.
Fuzuli Anыtы Teklifi…
Ыrak'ыn Kerbela Шehrinde dцzenlenen 1.
Ыrak'ыn Azerbaycan bцyцkelчisi Erшat Uluslar arasы Fuzuli Festivali'ne yurtdышыnЮmer'in verdiьi bilgiye gюre Azerbaycan dan (Azerbaycan ve Tцrkiye)den katыlan
Cumhurbaшkanы Иlham Aliyev'den юnemli bir heyetleri, Ыrak Genчlik ve Spor Bakanы
teklif aldыьыnы sюyledi. Kerbela шehrinde Casыm Muhammed Cafer, Tцrkmen
Fuzuli'nin bulunduьu mekаn veya mezarыna Milletvekili Fevzi Ekrem Terzioьlu ile birlikte
yakыn olan bir mekаnda Fuzuli Anыtы Ыrak Cumhurbaшkanы Yardыmcыsы Dr. Adil
dikecekleri teklifini verdi. Heyetler bu teklifi Abdulmehdi Darul Selam Sarayыnda kabul
Spor bakanыnыn huzurunda Kerbela Valisine etti. Komшu цlkeler arasыnda iшbirliьinin
sundular. Юnцmцzdeki gцnlerde mцzakere artыrыlmasы ve gelecekte ortak projelerin
edileceklerinin sюzцnц aldыlar…
yapыlmasы ele alыndы. Mehdi yapыlan Fuzuli
Eh! Azerbaycan devleti Fuzuli iчin bюyle festivalinden memnuniyetini dile getirerek,
dцшцnцrken, Ыrak halkыnыn ne dцшцndцьцnц yurtdышыndan katыlanlara teшekkцr etti.
чok merak ettim…
Kerkцk Gazetesi.
BИRLИK VE BERABERLИK; ЮLЦMDEN BAШKA HER ШEYИ YENER... (А татцрк ).
19
№ 53 МАЙЫС 2010
Девамы. Башы №3'де.
Ahыskalы цnlц gazeteciyazar ve fikir adamы Юmer
Faik'le ilgili en ciddи чalышmalarы yapan kiшi, шцphesiz rahmetli Prof. Шamil
Gurbanov'dur. Biz bu
yazыmыzda, Шamil
Gurbanov tarafыndan
kaleme alыnan,
"Azerbaycan'ыn Gюrkemli
Adamlarы" цst baшlыьыyla
basыlan ve Юmer Faik'in
hayatыnы anlatan monografiyi tanыtmaya чalышacaьыz.
“... Onlarla hemre'y ve hemfikirdi.
Popцler yazыlarыnda da ictimaи faaliyetinde de bunu hissetmek чetin deьildir.
Muasыrlarыnыn nazarыnda o, 1905 yыlыnda
inkыlаp zamanы kыrmыzы bayrak kaldыran ilk
Mцslцmanlardan biri olarak biliniyordu."
7.Birinci Dцnya Muharebesi yыllarыnda (s.
97-111): Юmer Faik Ahыska'da yaшыyor,
fakat Tiflis'te чыkmaya devam eden Molla
Nasreddin'den ilgisini esirgemiyordu. Fakat
шartlar aьыrlaшmышtы. Ekonomik sыkыntы,
dergiyi derinden etkiliyordu. 1912'de Иkbal
gazetesinde чыkan bir yazыsыndan sonra
Molla Nasreddin de dahil 1915 yыlыna kadar
yazmaya ara verdiьini gюrцyoruz.
"Sarыkamыш muharebesinde Kars ve
Ardahan vilаyetlerinde yaшayan ahaliye
hususen Azerbaycanlыlara divan tutulmuш, yaшayыш mыntыkalarы yerle yeksаn
edilmiшtir. Tцrk ordusu bцyцk kayыplar
vermiшtir. Bu muharebenin musibetleri
hakkыnda matbuatta ilk heyecan davulunu чalan Юmer Faik'ti. Юmer Faik'in
teшebbцsц ve faal tebligatыyla Ahыska'nыn
Azgur kюyцnde yardыm toplanmыш, цstelik her ay iki yцz manat harч ile yaralыlara
mahsus bir kцчцk hastane aчыlmышtыr.
Ahыskalы Шefika Hanыm Efendizade, Юmer
Faik'in чыkышыndan birkaч gцn sonra
heyecanla yazыyordu: Birkaч gцnden
beri yцreklerimizi kana dюnderen Kars
ve etrafыndaki Mцslцmanlarыn duчаr
olduklarы felаketli hallerden her bir vicdan sahibi olan tesirlenmiшtir. Bir insan
bulunmaz ki, bu felаkete, bu hanиmansыz
ahvаle ah-vay etmesin…"
Ruslar, Osmanlы'ya olan юfkesini tebaasы
bulunan Mцslцman yerli ahaliden чыkarmыш,
topyekцn katliam yapmыш, her tarafы harabeye чevirmiшti. Юmer Faik'in feryadыyla,
Bakц Hayriye Cemiyeti, Kars ve Arda-hanlыlara yardыma gelmiшti. Bu heyetle Ardahan'a gelen шаir Ahmet Cevad'ыn 15 Mart
1915 tarihli Иkbal gazetesinde чыkan шiiri
шюyledir:
HAYRET
Vicdanыm emretti, imdada geldim,
Mazlum sesi duydum, ben dьda geldim.
Ziyafet gюrmedim, yaslыdыr eller,
Чoьalmыш mezarlar derdini sюyler.
Talanmыш шаneler, yolunmuш teller,
Olduьun duydum da imdada geldim.
Yarыlmыш korkudan pembe dudaklar,
Ашыklar аh чeker, derdinden aьlar,
Bak, neler sюylцyor tarlalar, daьlar,
Kardaш sesi duydum, imdada geldim.
Komшularda toydur, bizde aьlaшma,
Bu yerde kыz gцlmez, gel hiч uьraшma,
Sen, ferdli gюnlцm, gel burda dolaшma,
Ben seninчцn deьil, imdada geldim.
Karlarы boyamыш mazlumlar kanы,
Юlenler чok, fakat mezarы hanы?
Ayaklar altыnda шюhreti шanы,
Kalanlarы gюrцp feryada geldim.
Felаket gюrmeyen millet olar mы?
Dцшцn, biraz dцшцn, hiч kanыn var mы?
Gюzler kюr mц, yoksa gюnцller dar mы?
Аh yine ben, yine feryada geldim.
Gцrcц milliyetчileriyle mцbarizede(s. 112128): 1917 yыlыnda Ahыska'da kurulan Amele
ve Asker Hцkцmetinin bir цyesi olmuшtu.
Gurbanov, bu hususta, "Meselenin izahata ihtiyacы vardыr." demekle чok юnemli bir
meseleye parmak basыyor. Sovyet inkыlаp
hareketlerinden yararlanan Gцrcц milliyetчileri, 1919'da yюnetimi ele alarak yeni bir
hцkцmet kurmuшlardы. Ahыska'da siyasи
durum karышыktы. Ahыska Millи Komitesi,
hususen Юmer Faik'in faaliyeti sыnыrlandыrыldы. Gцrcistan Иnkыlаp Komitesi'nin faal
цyelerinden biri olan Юmer Faik, birtakыm
Gцrcц ileri gelenleriyle aynы cephede yer
almышtы. Diьer taraftan Gцrcцler, BrestLitovsk Barышыyla Ruslarыn Tцrkiye'ye bыrakmayы kabul ettiьi Ardahan ve Artvin bюlgesinden vazgeчmek istemiyorlardы. Yerli
ahali baш kaldыrarak Юmer Faik'in юteden
beri "Koblыyan Beylerinden" diye cephe
aldыьы Osman Server Atabek'le birlikte
Gцrcцlere karшы savaшыrken, kendisinin o
zamanki faaliyetini bilmiyoruz. Kаzыm
Karabekir'in hatыralarыndaki olumsuz ifadelere bakыlыrsa, Юmer Faik'in Tцrk Millи
Mцcadelesini desteklemediьi anlaшыlmaktadыr. Sonuчta Gцrcistan'da Menшevikler
gitmiш, Bolшevikler gelmiш, bunda bцyцk
katkыsы olan Юmer Faik, "Tцrk milliyetчisi ve
Tцrk ajanы" olma ithamыndan kurtulamamышtыr. Gцrcцlerin ve Ermenilerin, Ahыska'nыn Mцslцman ahalisine reva gюrdцkleri
zulцm, tahammцl edilemez bir safhaya
ulaшmышtыr. Юmer Faik bu iчinden чыkыlmaz
durumu шu sюzleriyle ifade ediyordu:
"Muharebe vakti yine iyiydi. Иnsan ya
юldцrцr ya юlцr veya esir olurdu. Шimdi
ise cemaat чыkыlmaz belа, юlцmden de
beter bir felаket iчindedir." Onun bu
gidiшattan rahatsыz olmasы, Tiflis yюnetimini
de tedirgin ediyordu. Nihayet tutuklayarak
Tiflis'te hapse attыlar; Agara ve Azgur'daki
mal varlыьыna da el koydular. Sonra da
hastalыьы sebebiyle, Tiflis'te gюzetim altыnda
tutulmak шartыyla serbest bыraktыlar. Юmer
Faik, 21 Nisan 1919 tarihli Azerbaycan
gazetesindeki yazыsыnda o gцnleri шюyle
anlatыr: "Budur sosyalist Ramiшvili
hцkцmetinin ve Mцslцman dostu Gцrcцlerin Mцslцman kюylerinin baшыna
getirdiьi belа ve felаket! Budur sosyalist
maskesi altыnda oynanыlan en menfur
milliyetperestlik! Budur Nikolay Kazaklarыndan daha vahшiyane davranan
demokratik Gцrcц askeri!"
8.Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nde (s. 129-141): Юmer Faik, bцtцn bu
olanlardan sonra artыk Gцrcistan'da kalamazdы. Цlkeyi terk ederek 1919 yыlы ortalarыnda Bakц'ye gitti. Bacыsыnыn oьlu Ahmet
Cevdet Bey, Azerbaycan Parlamentosuna
girmiш, hatta Emek ve Ekincilik Bakanы
olmuшtu. Ahmet Cevdet Bey, Azerbaycanda mаrif sahasыnda юnemli чalышmalar yapmыш bir kiшiydi. (O, 1935 yыlыnda юnce
sцrgцn, sonra hapsedilmiш, nihayet kurшuna dizilmiшtir.) 1920 yыlы baharыnda Kыzыl
Ordu Azerbaycan'a girdi. Lenin prensiplerine inanan Юmer Faik de, Nerimanov'un
teklifiyle komцnist hцkцmetin iчinde yer
aldы. Onun iчin yeni bir dюnem baшlыyordu.
Девам едежек.
Saьlыk, bereket, bolluk, шans, kыsmet gibi
dileklerin gerчekleшeceьi, uьursuzluklarыn
sona ereceьi gцn oldu ьuna inanыlan
Hыdыrellez'in UNESCO'nun 'insanlыьыn
somut olmayan kцltцr mirasы listesine' alыnmasы amacыyla Tцrkiye'nin юnderliьinde, 12
цlkenin katыlы mыyla чalышtay dцzenlenecek.
UNESCO tarafыndan 2003'te kabul
edilen, Tцrkiye'nin de 2006'da taraf olduьu
"Somut
Olmayan
Kцltцrel
Mirasыn
Korunmasы Sюzleшmesi" kapsamыnda,
"Hыdыrellez", somut olmayan kцltцr mirasы
listesine girmeye hazыrlanыyor.
Kцltцr ve Turizm Bakanlыьы Araшtыrma ve
Eьitim Genel Mцdцrц Mahmut Evkuran,
konuyla
ilgili
sorularы
yanыtlarken,
sюzleшmede vurgulanan en юnemli konulardan birinin somut olmayan kцltцrel mirasыn
yaшayabilirliьini gцvence altыna almak
olduьunu sюyledi.
Иnsanlыьыn sюzlц ve somut olmayan
kцltцrel mirasыnыn baшyapыtlarы arasыnda yer
alan "Meddahlыk"ыn 2003 , "Mevlevi Sema
Tюrenleri"nin 2005 yыlыnda listeye dahil
edildiьini anыmsatan Evkuran, 2009 yыlыnda
da "Karagюz" ve "Aшыklыk Geleneьi" konularыnda iki ulusal dosya sunulduьunu ve
dosyalarыn onaylandыьыnы bildirdi.
Listeye alыnan "Nevruz" konusunda da
Tцrkiye'nin Azerbaycan, Hindistan, ?ran,
Kыrgыzistan, Pakistan, Юzbekistan ile birlikte
чoklu dosya sunumuna katыldыьыnы anlatan
Evkuran, шunlarы kaydetti:
"Semah, geleneksel sohbet toplantыlarы
ve Kыrkpыnar Yaьlы Gцreш Festivali konulu
unsurlarыn 2010 yыlы aday dosyalarы arasыnda yer alыyor. Чalышmalarы devam eden
nazar boncuьu, tюren keшkeьi geleneьi ve
aшure 2011 yыlы aday dosyalarы arasыnda
olacak.
Bu yыl ayrыca Hыdыrellez konusunda чoklu
dosya sunmayы planlыyoruz. Tцrkiye'nin
юnderliьinde 12 цlkeyi davet ettiьimiz
Hыdыrellez Чalышtayы yarыn Ankara'da baшlayacak 2 gцn sцrecek. Geleneьin
sцrdцrцldцьц diьer цlkelerle birlikte ortak
dosya sunulmasы юngюrцlmцш olup, Suriye,
?ran, Ыrak, Makedonya, Bosna-Hersek,
Sыrbistan-Karadaь, Moldova, Bulgaristan,
Kosova, Romanya ve Yunanistan davet
edilmiшtir.
Чalышtayda цlke temsilcilerinin katыlыmыyla
UNESCO'ya sunulacak dosya hazыrlanacak ve bakanlыьыmыzыn koordinatюrlцьцnde tercцme edilecek. Ekim ayыnda
gюrsel materyallerle ve ilgili belgelerle
UNESCO'ya gюnderilecek."
Doьanыn canlanmasы, soьuk kышыn geride
bыrakыlmasы anlamыna gelen bahar ya da yaz
mevsiminin geliшi yыllardыr tюrenlerle kutlanыrken, doьadaki mevsimsel dюngцde kыш
юlцmц, ilkbahar ise diriliшi ve yaшamы
simgeliyor.
Иnsanlar iчin цmit, saьlыk, mutluluk ve
baшarы beklentileriyle dolu gцnlerin baшlamasы olarak kabul edilen "Hыdыrellez", baшka
bir gюrцшe gюre Hыzыr ile Иlyas peygamberlerin buluшtuьu gцndцr. Tцrkler arasыnda
eskiden kullanыlan takvimde bir yыl Hыzыr ve
Kasыm gцnleri olarak iki ana bюlцme ayrыlыr.
Takvime gюre, "Hыdыrellez" 6 Mayыsa rastlamaktadыr.
Anadolu'da yaygыn olan inanca gюre Hыzыr
karalarda dolaшan ve bereket getiren bir
peygamber, Иlyas ise denizlerin hakimidir.
Yыl boyunca biri karalarda biri denizlerde
Ermeniler Aьrы Daьы sevdasыndan
vazgeчmiyor.
ABD'de bir mimarlыk шirketiyle
anlaшan diaspora, Aьrы Daьыnыn minyatцrцnц yaptыracak.
Aьrы Daьы'nы Erivan'a kopyalama planы yapыyor. ABD'deki
Ermeniler, Alabama eyaletindeki Forrest Fulton Mimarlыk
шirketine Erivan'a minyatцr bir
Aьrы Daьы planы hazыrlattы.
ERMENИSTAN'ыn
baшkenti
Erivan'dan da gюrцlen Aьrы Daьы'nы
Ermeni diasporasы klonlatma planы
yapыyor. Buna gюre ABD'deki
gezerek kendilerine yцklenen gюrevleri yerine getiren bu iki peygamberin, her yыl 6
Mayыs gцnц buluшmasы suyla topraьыn birleшmesini de simgeler.
Hыzыr, halk inancыnda darda kalanlarыn,
baшы sыkышanlarыn yardыmыna koшan, insanlara bereket ve iyilik getiren юlцmsцz bir
nebi veya veli olarak betimlenir.
Anadolu'nun birчok yюresinde farklыlыk
gюsterse de Hыdыrellez gecesi tutulan dileklerin gerчekleшeceьine, hastalarыn iyileшeceьine, uьursuzluklarыn sona ereceьine,
sorunlara чюzцm bulunacaьыna, kыsmetin
aчыlacaьыna, bereketin artacaьыna inanыlыr.
Gцnцmцzde bцyцk шehirlerde daha az
olmakla birlikte kasaba ve kюylerde
Hыdыrellez'e ciddi bir шekilde hazыrlanыlыr.
Evlerin iчi, bahчeler temiz olmak zorundadыr чцnkц Hыzыr'ыn evleri ziyaret edeceьine inanыlыr. Hыdыrellez de giyim, kuшam,
yiyecek ve iчeceьe verilen юnem ve kuzu
kurban edilmesi hemen her yerde gюzlemlenir.
Anadolu'da Hыdыrellez tюrenleri aьaчlыk ve
yeшillik yerlerde yapыlыr. Bu gibi yerlerde
чoьu zaman dere, gюl ve su kaynaklarы
mevcuttur. Kimi zaman da tцrbe ve ziyaret
yerlerinin etrafыnda toplanыlabilir. Bu юzellikleri taшыyan yerlere Hыdыrellezin kutlandыьы
yer anlamыnda Hыdыrlыk adы verilmektedir.
Hыzыr'ыn шifa daьыtыcы ve saьlыьa kavuшturucu niteliklerine duyulan inancыn etkisiyle,
Hыdыrellez gцnцnde mutlaka kuzu kesilir ve
kuzu etiyle yapыlmыш yemekler yenir. Шifa ve
saьlыk bulma taleplerine dюnцk olarak
yapыlan baшka bir uygulama ise ateшten
atlamaktыr. Evlerdeki eski eшyalar ve чalы
чыrpыyla yakыlan ateшler цzerinden tekerlemeler ve dualar sюylenerek birkaч kere
atlanыr. Hыdыrellez gцnц yakыlan bu ateшe
"Hыdыrellez Ateшi" denir. Bюylece yыl boyunca hastalыьa yakalanыlmayacaьыna, hastalananlarыn шifa bulacaьыna inanыlыr.
Hыdыrellez gecesi Hыzыr'ыn yeryцzцnde
gezindiьi ve dokunduьu yerlere feyiz ve
bereket vereceьi inancы чok yaygыndыr. Bu
nedenle evlerdeki yiyecek ve iчecek
kaplarыnыn, ambarlarыn, cцzdanlarыn aьzы bir
gece boyunca aчыk bыrakыlыr.
Mal, mцlk edinmek isteyenler, genellikle
oturduklarы evin bahчesine inerek toprak
цzerinde istedikleri шeyin kцчцk bir maketini yaparlar. Kimi zaman da dileklerin Hыzыr'a
ulaшmasы iчin istenilen шeyler kцчцk bir
kaьыda yazыlarak bir akarsuya veya denize
atыlыr.
Anadolu'daki Hыdыrellez kutlamalarыnda
talih aчmaya ve kыsmet talebine yюnelik
olarak bazы uygulamalar da vardыr.
Bunlardan biri de bir tцr baht aчma oyunu
olarak adlandыrыlabilecek olan "mantufar"
geleneьidir.
Geleceьe yюnelik niyet tutmak, talih ve
kыsmet aчtыrmak isteyen genч kыz ve kadыnlardan yцzцk, kцpe gibi eшyalarыnы чюmleьe
atmalarы istenir. Bu чюmleьin цzerine su
eklenerek aьzы kapatыlыr. Kapalы чюmlek bir
gece boyunca bir gцl aьacыnыn dibinde bekletilir. Ertesi gцnц bir araya toplanan kadыnlar, чюmleьi ortaya koyarak maniler
eшliьinde eшyalarы чыkarmaya baшlarlar. Bu
anlamda Hыdыrellez kutlamalarы halk mцziьinin ve halk edebiyatы юrneklerinin
yaшatыlыp zenginleшtirilmesi aчыsыndan
toplumsal farkыndalыьыn saьlanmasыna da
yardыmcы olmaktadыr.
Forrest Fulton Mimarlыk Шirketi,
Erivan'a minyatцr bir Aьrы Daьы inшa
edilmesi iчin plan hazыrladы. Ermeni
Panorama Haber Sitesi'nde yer
alan habere gюre inшa edilecek
yapay daьa "Lace Hill" yani Dantel
Tepesi adы verilecek. Betonarme
daь, 85 bin metre kare alanы
kaplayacak. Dыш cephede Ermeni
motifleriyle sцslenmiш balkon ve
teraslar bulunacak. Daь biчimindeki kompleksin iчinde ise maьazalar, lцks apartmanlar, otel ve
eьlence merkezleri yer alacak.
Yapay Aьrы Daьы'nыn inшaasыnыn ne
GARIP KUШUN YUVASЫNЫ ALLAH YAPAR...
zaman baшlayacaьы ve maliyeti
hakkыnda ise bilgi verilmedi.
Tцrkiye-Ermenistan sыnыrы Sovyetler
ile Tцrkiye Cumhuriyeti arasыnda
imzalanan 1921 Kars anlaшmasыyla чizilmiшti. Ermenilerin yыllardыr
sцren Aьrы Daьы sevdasы, protokol
tartышmalarыna da damgasыnы vurmuшtu. Иsviчre'de 10 Ekim 2009 tarihinde imzalanan protokoller чerчevesinde Ermenistan'ыn Tцrkiye'nin шimdiki sыnыr чizgisini tanыyacak olmasы milliyetчi Ermeni
cephelerinde hayalkыrыklыьы yaratmышtы. Ermenistan'ыn geчen ay protokolleri dondurmasыyla "Aьrы daьы
bizimdir" iddialarы hala canlы tutuluyor.
20
№ 53 MAЙЫС 2010
Àçèç Íàðûíáàåâ
ðîäèëñÿ 24
àïðåëÿ 1924
ãîäà â ãîðîäå Êàðàêîëå, â ñåìüå ïåêàðÿ.
Äåä áóäóùåãî ó÷åíîãî Íàðûíáàé è áàáóøêà Õàççóõàí ïåðååõàëè èç
Êàøãàðà â
Êàðàêîë â
íà÷àëå
1880-õ ãã.
Îòåö Àçèçà
Èñàäæàí,
áóäó÷è ÷åëîâåêîì
ãðàìîòíûì, ñòðåìèëñÿ äàòü
ñûíó ñîâðåìåííîå îáðàçîâàíèå.
ëåòèåì Ïîáåäû ÂÎÂ òåïëî ïîçäðàâèëà
óéãóðñêàÿ äèàñïîðà, êîëëåãè èç Àêàäåìèè íàóê, ñòóäåíòû, ðîäñòâåííèêè è æóðíàëèñòû. Æåëàëè àêñàêàëó äîëãèõ ëåò
òâîð÷åñòâà è çäîðîâüÿ.  åãî ÷åñòü äàë
êîíöåðò óéãóðñêèé òàíöåâàëüíûé àíñàìáëü.
Ïåðâîìó äîêòîðó ôèëîñîôñêèõ íàóê
ñðåäè óéãóðîâ, ïî÷åòíîìó àêàäåìèêó
ÍÀÍ, çàñëóæåííîìó äåÿòåëþ íàóêè Êûð-
ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ïðîôåññîðó Àçèçó
Íàðûíáàåâó èñïîëíèëîñü óæå áîëåå 80
ëåò. Åãî íàó÷íî-ïåäàãîãè÷åñêèé ñòàæ ñîñòàâëÿåò ñâûøå 60 ëåò.
Ñ 1931-ãî ïî 1938 ãîä Àçèç Èñàäæàíîâè÷ ó÷èëñÿ â øêîëå èì. Íàðèìàíîâà â
Êàðàêîëå. Çàòåì ïðîäîëæèë ó÷åáó â ïåäó÷èëèùå èì. Ì.Ãîðüêîãî. Îêîí÷èâ â 1941
ãîäó ïåäó÷èëèùå, ïîñòóïèë â ïåäèíñòèòóò èì. Ì.Ôðóíçå. Ïîñëå îêîí÷àíèÿ ïåðâîãî êóðñà, â àâãóñòå 1942 ãîäà, äîáðîâîëüöåì óøåë â ðÿäû Ñîâåòñêîé Àðìèè,
ó÷àñòâîâàë â áîÿõ íà ôðîíòå ÂΠâ êà÷åñòâå àðòèëëåðèñòà ïðîòèâîòàíêîâîé
áàòàðåè. Â êîíöå ÿíâàðÿ 1945 ãîäà ïîñëå
òÿæåëîãî ðàíåíèÿ îí âåðíóëñÿ íà Ðîäèíó. Çà îòâàãó â áîÿõ çà Ðîäèíó îí áûë íàãðàæäåí ìíîãèìè áîåâûìè îðäåíàìè è
ìåäàëÿìè ÑÑÑÐ.
Ñ ñåíòÿáðÿ 1945 ãîäà Àçèç Èñàäæàíîâè÷ ïðîäîëæèë ó÷åáó â Êèðãèçñêîì ïåäàãîãè÷åñêîì èíñòèòóòå íà èñòîðè÷åñêîì
ôàêóëüòåòå. Îêîí÷èë èíñòèòóò â 1947 ãîäó è íà÷àë ðàáîòàòü â ýòîì æå èíñòèòóòå
ñíà÷àëà ïðåïîäàâàòåëåì èñòîðèè, à ïîçæå - ôèëîñîôèè.
 1950 - 1952 ãîäàõ îí ó÷èëñÿ â î÷íîé
àñïèðàíòóðå íà ôèëîñîôñêîì ôàêóëüòåòå Ìîñêâñêîãî óíèâåðñèòåòà èì. Ëîìîíîñîâà, ãäå çàùèòèë êàíäèäàòñêóþ äèññåðòàöèþ íà òåìó "Ðîëü ñîâåòñêîãî ãîñóäàðñòâà â ôîðìèðîâàíèè è ðàçâèòèè ñîöèàëèñòè÷åñêèõ íàöèé".  1953 ãîäó åìó áûëî ïðèñâîåíî ó÷åíîå çâàíèå äîöåíòà.
Ñ ñåíòÿáðÿ 1968 ãîäà îí áûë èçáðàí íà
äîëæíîñòü çàâ. ñåêòîðîì Èíñòèòóòà ôèëîñîôèè è ïðàâà ÍÀÍ Êèðãèçñêîé ÑÑÐ. Ñ
ñåíòÿáðÿ 1977 ãîäà ó÷åíûé ðàáîòàë çàâ.
îí áûë èçáðàí ÷ëåíîì-êîððåñïîíäåíòîì
ÍÀÍ Êèðãèçñêîé ÑÑÐ; â 1994 ãîäó åìó
ïðèñâîåíî çâàíèå "Çàñëóæåííûé äåÿòåëü íàóêè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè", â
2002 ãîäó - çâàíèå Ïî÷åòíîãî àêàäåìèêà
ÍÀÍ ÊÐ.
À.È.Íàðûíáàåâ ÿâëÿåòñÿ àâòîðîì ñâûøå 270 íàó÷íûõ, íàó÷íî-ìåòîäè÷åñêèõ,
ïðîïàãàíäèñòñêèõ ðàáîò, â òîì ÷èñëå 20
êíèã, à òàêæå àâòîðîì è ðåäàêòîðîì ïîñîáèé äëÿ àñïèðàíòîâ, ñîèñêàòåëåé è ñòóäåíòîâ âóçîâ ïî ôèëîñîôèè. Îí òàêæå
ÿâëÿåòñÿ ðåäàêòîðîì ïåðåâîäà ó÷åáíèêîâ íà êûðãûçñêèé ÿçûê.
Íàó÷íàÿ äåÿòåëüíîñòü ïðîôåññîðà
À.È.Íàðûíáàåâà ïîñâÿùåíà â îñíîâíîì
äâóì âàæíåéøèì ïðîáëåìàì: èññëåäîâàíèþ ðàçâèòèÿ íàöèé è ìåæíàöèîíàëüíûõ îòíîøåíèé â ðåñïóáëèêàõ Öåíòðàëüíîé Àçèè è îáùåñòâåííî-ôèëîñîôñêîé
ìûñëè óéãóðîâ è êûðãûçîâ. Áîëüøóþ
öåííîñòü ïðåäñòàâëÿåò èññëåäîâàíèå äî
ñèõ ïîð íå èçó÷åííîé â ðåñïóáëèêàõ ÑÍÃ
ïðîáëåìû ðàçâèòèÿ îáùåñòâåííî-ôèëîñîôñêîé ìûñëè óéãóðîâ. Ðàáîòû àâòîðà
ÿâëÿþòñÿ âàæíûì âêëàäîì â ðàçâèòèå
äóõîâíîé êóëüòóðû ìàëûõ íàðîäîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Îíè çíàêîìÿò ÷èòàòåëåé ñî ìíîãèìè àñïåêòàìè ìàòåðèàëüíîé è äóõîâíîé æèçíè êàê ñðåäíåàçèàòñêèõ, òàê è âîñòî÷íîòóðêåñòàíñêèõ óéãóðîâ. Àâòîð ïîäðîáíî àíàëèçèðóåò ìèðîâîççðåíèå äðåâíèõ è ñðåäíåâåêîâûõ óéãóðîâ, èçó÷àåò îñîáåííîñòè ðàçâèòèÿ îáùåñòâåííî-ôèëîñîôñêîé ìûñëè óéãóðîâ
âòîðîé ïîëîâèíû XIX â. è ïðîñâåòèòåëüñêèå èäåè óéãóðñêèõ ïîýòîâ 1930 - 1940-õ
ãîäîâ XX âåêà.
êàôåäðîé ôèëîñîôèè Èíñòèòóòà ôèëîñîôèè ÍÀÍ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.
 àïðåëå 1970 ãîäà À.È.Íàðûíáàåâ çàùèòèë äèññåðòàöèþ íà ñîèñêàíèå ó÷åíîé ñòåïåíè äîêòîðà íàóê ïî òåìå "Çàêîíîìåðíîñòè ðàçâèòèÿ íàöèîíàëüíûõ îòíîøåíèé â ÑÑÑÐ â ïåðèîä ñòðîèòåëüñòâà êîììóíèçìà".  íà÷àëå 1979 ãîäà åìó
áûëî ïðèñâîåíî ó÷åíîå çâàíèå ïðîôåññîðà êàôåäðû ôèëîñîôèè, â 1989 ãîäó
Òðóäû àêàäåìèêà Íàðûíáàåâà ïîëó÷èëè øèðîêóþ èçâåñòíîñòü â ñòðàíàõ ÑÍà è
Êèòàå. Îíè èçäàíû íà êûðãûçñêîì, óéãóðñêîì, ðóññêîì, êèòàéñêîì è àíãëèéñêîì
ÿçûêàõ. Îïóáëèêîâàíû ïîëîæèòåëüíûå
ðåöåíçèè êðóïíûõ ñïåöèàëèñòîâ.
Ïîä ðóêîâîäñòâîì À.Íàðûíáàåâà ñïåöèàëèñòû-ôèëîñîôû çàùèòèëè 20 êàíäèäàòñêèõ è 2 äîêòîðñêèõ äèññåðòàöèè.
Ó÷åíûé ÷àñòî âûñòóïàåò ñ íàó÷íûìè äîêëàäàìè íà ðåñïóáëèêàíñêèõ, ðåãèîíàëüíûõ êîíôåðåíöèÿõ, êîíôåðåíöèÿõ ñòðàí
ÑÍÃ, à òàêæå íà ìåæäóíàðîäíûõ.
Àêàäåìèê À.È.Íàðûíáàåâ ÿâëÿåòñÿ
÷ëåíîì Ñïåöèàëèçèðîâàííîãî ñîâåòà ïî
çàùèòå äîêòîðñêèõ äèññåðòàöèé ïî ôèëîñîôèè, ÷ëåíîì ÖÑ îáùåñòâà óéãóðîâ
"Èòòèïàê" ÊÐ. Òàêæå îí ñòîÿë ó èñòîêîâ
ôàêóëüòåòà
óéãóðñêîé
ôèëîëîãèè
ÈÈÌÎÏ ÊÍÓ èì. Æ.Áàëàñàãûíà, ãäå íà
ïðîòÿæåíèè íåñêîëüêèõ ëåò ïðîâîäèë çàíÿòèÿ ïî àêòóàëüíûì ïðîáëåìàì èñòîðèè óéãóðîâ è ôèëîñîôèè, à â íàñòîÿùåå âðåìÿ ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç àâòîðèòåòíûõ ÷ëåíîâ ó÷åíîãî ñîâåòà ôàêóëüòåòà.
Çà äîáðîñîâåñòíûé òðóä ïðîôåññîð
À.È.Íàðûíáàåâ êàê âåòåðàí òðóäà íàãðàæäåí îðäåíîì "Çíàê ïî÷åòà", ìåäàëÿìè, Ïî÷åòíîé ãðàìîòîé è ãðàìîòîé Æîãîðêó Êåíåøà ÊÐ, çíà÷êîì "Îòëè÷íèê íàðîäíîãî îáðàçîâàíèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè" è äð.
Òîëêóí Ñàãûíîâà.
 Áèøêåêå ñîñòîÿëàñü ïðåçåíòàöèÿ
êíèãè èçáðàííûõ ïðîèçâåäåíèé èçâåñòíîãî äîêòîðà ôèëîñîôñêèõ íàóê, ïðîôåññîðà, âåòåðàíà ÂΠÀçèçà Íàðûíáàåâà.  èçäàíèå âîøëè òðóäû, îïóáëèêîâàííûå àâòîðîì â ïåðèîäè÷åñêîé ïå÷àòè, íàó÷íûå ñòàòüè, ðåöåíçèè. Êíèãà àäðåñîâàíà íàó÷íûì êðóãàì. Àâòîðà ñ 65"Kыlыч ve saban; bu iki fatihten birincisi ikincisine daima yenildi". (Ататцрк).
21
№ 53 MAЙЫС 2010
Baшbakanlыk Afet вe Acil
Durum Yюnetimi Baшkanlыьы, Kыrgыzistan'a askeri bir
uчakla ambulans, ilaч ve
tыbbi malzeme gюnderdi.
Dышiшleri Bakanlыьы, Kыrgыzistan'da yaшanan olaylardan
etkilenen
Kыrgыz
halkыnыn yaralarыnы sarmak
amacыyla Tцrkiye'nin insani yardыm saьlama
isteьini Kыrgыzistan'ыn geчici hцkцmet yetkililerine
iletmiшti. Bunun цzerine
harekete geчen hцkцmet,
Genelkurmay Baшkanlыьы,
Dышiшleri ve Saьlыk bakanlыklarы ile Tцrk Ишbirliьi ve
Kalkыnma Иdaresi Baш-kanlыьы (TИKA) arasыnda koordinasyon saьlandы ve
Genelkurmay Baшkanlыьыna ait bir adet yardыm
uчaьы Kыrgыzistan'a geldi.
Tыbbы malzemeyi taшыyan
askeri uчaьы karшыlamak
iчin Kыrgыzistan geчici
Hцkцmet yetkililerinden
hцkцmet koordinatюrц Elmira Иbrahimova ve Saьlыk
Bakanы Damira Niyazaliyeva karшыladы. Bunun yanы
sыra Tцrkiye'nin Biшkek
Bцyцkelчisi Nejat Akчal,
TИKA Biшkek Koordinatюrц
Dr. Tayfun Atmaca da
hazыr bulundu.
Saьlыk ekipmanlarыn teslim tюreninde aчыklamada
bulunan Kыrgыz hцkцmet
yetkilisi Elmira Иbrahimova, Tцrk saьlыk yardыmыndan dolayы чok memnun
olduьunu belirtti. Иbrahimova, Kыrgыzistan шu anda
zor gцnlerin geчirdiьini
hatыrlatarak, Tцrkiye elini
uzatmasы kardeшlik ve birliьin simgesi olduьunu
belirtti. Иbrahimova, "Yapы-
ars Belediyesi'nin
K
organizesiyle yаpыlan 5. Uluslararasы
Kars Aшыklar Bayramы'nda sahne alan
Azerbaycanlы
kadыn
aшыklar
izleyenleri
mest etti.
Tцrkiye'den katыlan
aшыklarыn yarышtыьы Aшыklar
Bayramы'na konuk olarak katыlan Kafkas цlke-
lan saьlыk ekipleri цlkedeki hastanelere teslim
edilecek ve yarыndan
itibaren iшleme baшlatыlarak." dedi.
Saьlыk Bakanы Damira
Niyazaliyeva, Kыrgыz halkыnыn zor gцnцnde Tцrk
halkыnыn bцyцk desteьi
olarak gюrdцьцnц belirterek, юzellikle чok acil
durumlarda kullanыlacak
saьlыk tыbbi malzemelerin
getirtilmesi, hastalarыn tedavisine en чok gerekli
olduьunu iшaret etti. "Tцrkiye ile Kыrgыzistan iki
kardeш devlet ve geчmiшi
bir olan milletlerdendir."
diyen Kыrgыz bakan, bu gibi
yardыmlarыn karшыlыksыz da
kalmayacaьыnы kaydetti.
Tцrkiye'nin Biшkek Bцyцkelчisi Nejat Akчal ise
Tцrkiye'nin Kыrgыzistan'da
yaшanan son olaylar net-
Ãóëó Êàçèìîâ (Ãóëó Êåíãåðëè),
êîððåñïîíäåíò Ãîñóäàðñòâåííîãî
èíôîðìàöèîííîãî
àãåíòñòâà
Àçåðáàéäæàíà (ÀçåðÒÀäæ) â
Óçáåêèñòàíå, ñòàë ëàóðåàòîì ïðåìèè ìåæäóíàðîäíîãî êîíêóðñà V
Íàöèîíàëüíîé ïðåìèè "Îëòèí êàëàì" ("Çîëîòîå ïåðî") çà ëó÷øèé
ìàòåðèàë èíîñòðàííîãî æóðíàëèñòà îá Óçáåêèñòàíå.
"ß ïðèçíàòåëåí îðãàíèçàòîðàì çà âûñîêóþ îöåíêó
ìîåé ðàáîòû. Íàäåþñü, ÷òî è
ìîé òðóä âíåñåò ñâîé âêëàä â
äàëüíåéøåå ðàçâèòèå àçåðáàéäæàíî-óçáåêñêèõ
äðóæåñòâåííûõ îòíîøåíèé", ñêàçàë Êåíãåðëè.
Êåíãåðëè ðàáîòàåò â Óçáåêèñ-
icesinde desteьini saьlamak amacыyla bir adet
ambulans ve 5 adet bцyцk
ameliyat seti ile чeшitli tыbbы
malzemelerden oluшan 4
tonluk saьlыk ekibinin
geldiьini belirtti. Bцyцkelчi
Akчal, aьыr yaralыlarыn
tedavisinin ise Иstanbul'a
gюtцrцldцьцnц ve 6 kiшinin
чeшitli hastanelerinde tedavi gюrdцьцnц belirtti.
Akчal, diьer aьыr yaralыlarыn
da Tцrkiye'de tedavi edilmesin юngюrцldцьцnц kaydetti.
Yardыm malzemelerinin
tesliminde sюz alan TИKA
Biшkek Koordinatюrц Dr.
Tayfun Atmaca, TИKA'nыn
Kыrgыzistan'ыn ihtiyaч duyduьu her an bugцn olduьu
gibi destek olmaya devam
edeceьini, maddi ve manevi olarak her daim yanlarыnda olmayы sцrdцrecek-
òàíå ñ 1998 ãîäà. Âåñíîé ýòîãî
ãîäà â ñâÿçè ñ 90-ëåòèåì
àãåíòñòâà ÀçåðÒÀäæ, îí â ÷èñëå
äðóãèõ ñîòðóäíèêîâ àãåíòñòâà ïî
ðàñïîðÿæåíèþ Ïðåçèäåíòà Àçåðáàéäæàíà Èëüõàìà Àëèåâà áûë
íàãðàæäåí ìåäàëüþ "Òåðåããè".
Ìåæäóíàðîäíûé êîíêóðñ íà
íàöèîíàëüíóþ ïðåìèþ "Îëòèí
êàëàì" ïðîâîäèòñÿ ñ 2006 ãîäà
Òâîð÷åñêèì ñîþçîì æóðíàëèñòîâ
Óçáåêèñòàíà ñîâìåñòíî ñ Ìåæäóíàðîäíûì öåíòðîì ïåðåïîäãîòîâêè æóðíàëèñòîâ ñ öåëüþ
ïîïóëÿðèçèðîâàòü ëó÷øèå äîñòèæåíèÿ íàöèîíàëüíîé è ìåæäóíàðîäíîé æóðíàëèñòèêè.
 êîíêóðñå ýòîãî ãîäà áûëî
ïðåäñòàâëåíî áîëåå 6,7 òûñÿ÷è
lerini belirtti.
Yardыm malzemesi olarak bir adet tam donanыmlы
ambulans ile tыbbi malzeme ve 4 ton ilaч gюnderildi.
Tыbbы malzemeler arasыnda
5 adet bцyцk ameliyat seti
bulunuyor. Иlaч olarak ise,
antibiyotikler, serum, anatoksinler, yerel anestezikler ve kanыn pыhtыlaшmasыnы
etkileyen ilaчlar bulunuyor.
Yardыm
malzemesini
tesliminde Tцrkiye adыna,
TC Biшkek Bцyцkelчisi
Nejat Akчal ve TИKA Biшkek Koordinatюrц Dr.
Tayfun Atmaca katыlыrken,
Kыrgыzistan'ыn geчici hцkцmeti adыna ise Saьlыk
Bakanы Damira Niyazalieva ve geчici hцkцmetin
Soysal Ишler ve Basыn
Koordinatюrц Elmira Иbraimova hazыr bulundu.
Щабер Меркези.
òâîð÷åñêèõ ðàáîò 450 æóðíàëèñòîâ, ðàáîòàþùèõ íà òåëåâèäåíèè, ðàäèî, â ïå÷àòè, èíòåðíåòæóðíàëèñòèêå, ïî 28 íîìèíàöèÿì.
Ïîáåäèòåëè íàãðàæäåíû äèïëîìàìè è äåíåæíûìè ïðåìèÿìè.
Ãëàâíîé íàöèîíàëüíîé ïðåìèè
êîíêóðñà - Ãðàí-ïðè - óäîñòîåí
òåëåðàäèîêàíàë "¨øëàð" çà öèêë
ïåðåäà÷ ïî ìîëîäåæíîé òåìàòèêå.
lerinin aшыklarы bцyцk bir ilgi gюrdц. Иran, Gцrcistan ve
Azerbaycan'dan gelen aшыklar bюlgenin ortak kцltцrц olan aшыklыk
geleneьini farklы melodilerle sahnelediler. Yюresel kыyafetleriyle
sahne alan aшыklar performanslarыnыn yanыnda Tцrkiye'ye olan
sevdalarыnы da her fыrsatta dile getirdi.
Цlkelerin bayraklarыnыn da dalgalandыьы salonda en чok ilgiyi de
Azerbaycanlы kadыn aшыklar gюrdц. Sesleri ve sazlarыyla birbirinden gцzel deyiшleri seslendiren kadыn aшыklar Karslыlarыn
gюnlцnde taht kurdu.
Yabancы konuklarы Kars Valisi Ahmet Kara, Belediye Baшkanы
Nevzat Bozkuш, AK Parti Иl Baшkanы Ensar Erdoьdu ve daire
amirleri de izledi.
azakistan'ыn baшшehK
ri Astana'da 16 yыldыr
faaliyet gюsteren Kazak
Tцrk Erkek Lisesi юьrenci velileri, kardeш
шehir
ilan
ettikleri
Uшak'a geldi. Vali йardыmcы Mustafa Yыldыz,
Belediye Baшkanы Ali
Erdoьan ve Uшak Organize Sanayi Bюlgesi
(UOSB) Yюnetim Kurulu
Baшkanы Ali Yыldыrыm'ы
makamlarыnda ziyaret
eden grup, Kazak millи
giysisi "чapan" giydirdiler ve adaleti temsil eden
kыrbaчы hediye etti. Yыldыz ve
Erdoьan da misafirlerini bu
шekilde aьыrladы. Kazakistanlы
veliler, mayыs ayыnda Astana'da
dцzenlenecek mezuniyet tюrenine ve baьыmsыzlыk kutlamalarыna, Vali Yardыmcыsы Yыldыz
ve Baшkan Erdoьan'ы da davet
etti.
Astana Kazak Tцrk Erkek
Lisesi'nin 1994 yыlыnda aчыldыьыnы belirten Okul Mцdцrц
Hasan Hastцrk, "Sadece
Kazakistana'da deьil, dцnya
чapыnda ciddi baшarыlar elde
eden bir okuluz. Yeni dюnem
iчin nisan ayыnda 48 юьrenci
almak istedik, bin 16 kiшi
mцracaat etti." dedi. Юьrencilerinin sosyal yюnlerinin de
gцчlц olduьunu aktaran Mцdцr
onlardan razы olsun. Ama en юnemlisi zihninde
bu projeyi baшlatan, bugцne kadar yыlmadan bu
iшleri geliшtiren bцyцьцmцze en bцyцk saygыmыz
var. Duamыz шudur ki Allah bцyцьцmцze uzun
юmцrler versin ve baшыmыzdan eksik etmesin.
Bu yыl 8.si dцzenlenen Uluslararasы Tцrkчe seslendirdi. Halkoyunlarыyla izleyenleri kendiler- Tцrkiye adыna, Ankara adыna bu organizasyona
imza atanlara teшekkцr ediyorum." dedi.
Olimpiyatlarы, Ankara Altыnpark'ta muhteшem bir ine hayran bыraktы.
Gюkчek: Gittiьim her цlkede Tцrkчeyi
tюrenle aчыldы. 120 цlkeden 750 юьrencinin konuk
Atatцrk'цn dileьini, Tцrk okullarы
olduьu шюlenin aчыlышыnы Baшmцzakereci ve Devlet
duymak eшsiz bir mutluluk
gerчekleшtirdi
Bakanы Egemen Baьыш, Ankara Bцyцkшehir
Kцltцr Шюleni'nin aчыlышыna eшi Nevin Gюkчek'le
Tцrkчe Olimpiyatlarы'nыn aчыlышыnы yapan Devlet
Belediye Baшkanы Melih Gюkчek ve Olimpiyat katыlan Melih Gюkчek, dцnyanыn dюrt bir yanыn- Bakanы Egemen Baьыш, 'bюylesi coшku, heyecan
Tertip Komitesi Baшkanы Mehmet Saьlam birlikte dan genчlerin buluшtuьu bu dev organizasyona ve muhabbet dolu' organizasyonda bulunmakyaptы. Altыnpark'ыn ortasыna olimpiyatlar iчin kuru- ev sahipliьi yapmaktan duyduьu mutluluьu dile tan duyduьu memnuniyeti ifade etti. "8 yыldыr
lan bцyцk чadыra sыьmayan vatandaшlar tюreni getirdi. Tцrkiye'nin artыk dцnyada markalaшtыьыnы Tцrkiye, dцnyanыn dюrt bir yanыndan dilimize,
ayakta izledi. Ankara Bцyцkшehir Belediyesi'nin sюyleyen Gюkчek, цlkenin Osmanlы'nыn torunu шarkы ve шiirlerimize gюnцl vermiш yцrekleri
katkыlarыyla organize edilen шюlende olimpiyatы olarak yoluna devam ettiьini kaydetti. "Belediye gюrdцьц zaman gюzyaшlarыnы tutamыyor." diyen
gюrцntцlemek iчin bir helikopter park цzerinde baшkanы olarak hangi цlkeye gitsem orada Baьыш, bu gюzyaшlarыnыn hцznцn deьil sevincin,
gezdi. Шюlene Ankaralыlar bцyцk ilgi gюsterdi. Tцrkiye'nin sesini duymak, bayraьыnы gюrmek coшkunun ve onurun gюzyaшlarы olduьunu sюyleSabahыn erken saatlerinden itibaren Altыnpark'a beni чok mutlu ediyor." diyen Baшkan Gюkчek, di. "Dцnyada kimileri yardыma muhtaч чocuklara
akыn eden on binlerce Ankaralы, юьrencilerin dцnyanыn цcra kюшelerinde Tцrkчeyi anlatan yetiшtirilmeye чalышыlan yardыmlarы engellemeye
aчtыklarы stantlarы teker teker gezdi. Юьrenciler fedakаr insanlarыn haklarыnы юdeyebilmenin чalышыrken buradan dцnyaya barыш mesajыnы
yюresel kыyafetleriyle Tцrkчe шiir ve шarkыlar mцmkцn olmadыьыnы vurguladы. Gюkчek, "Allah haykыran genчler var." diye konuшan Egemen
Nastцrk, "Kazakistan'ыn millи
deьerlerine ve evrensel
deьerlere sahip чыkan юьrencileri gюren velilerimizin
ilgisi bizleri memnun ediyor." шeklinde konuшtu.
Иl hakkыnda bilgi veren Uшak
Vali Yardыmcыsы ise, "Dost
цlkeden gelen misafirlerimizi
шehrimizde
aьыrlamaktan
onur ve mutluluk duydum.
Ишadamlarыmыzla da gюrцшmenizi ve gцzel vakit geчirmenizi diliyorum." dedi.
Kazak misafirler, daha sonra
UOSB
Yюnetim
Kurulu
Baшkanы Yыldыrыm'la Belediye
Baшkanы Erdoьan'ы makamыnda
ziyaret etti. Erdoьan, misafirlere Uшak kilimi ve Kurtuluш
Savaшы'nы temsil eden, "Biz
Cumhuriyeti Bюyle Kurduk"
isimli fotoьrafы hediye etti.
Baьыш, "Diyalog kцltцrц ile insanlar birbirini
kucaklamaya baшladы. Bunda bize kimseye kin
ve nefretle bakыlmamasыnы юьreten bцyцklerimizin payы bцyцk. Tцrkiye'nin AB sцrecinde de o
tavsiyeleri hep akыlda tutuyoruz." ifadelerini kullandы. AB'nin insanlыk tarihinin en kapsamlы barыш
projesi olduьunu vurgulayan Bakan, "Tцrkiye
barыш mimarы olarak AB'de hak ettiьi onurlu yeri
alacaktыr. AB, Tцrkiye'nin katыlыmы olmadan
gerчek bir barыш platformu olamayacaktыr." dedi.
Atatцrk'цn 1930'lu yыllarda bir gцn Sovyetlerin
чюkeceьini belirterek o gцn diyalog kurabilmemiz iчin tavsiyelerde bulunduьunu anlatan Bakan
Baьыш, шюyle devam etti: "Tцrk okullarы aчыlana
kadar kimse bu tavsiyeyi юnemsememiш. Ишte o
Tцrk okullarы inanarak, юzveriyle genч ve
dinamik юьretmenlerin tarihine, kцltцrцne ve
inancыna olan saygыsыyla bugцn Tцrkiye'nin 120
цlkede dil bayraьыnы sergiler konuma geldi. Ne
mutlu bunu organize edenlere, dцшцnenlere ve
gerчekleшtirenlere. Allah bu birlikteliьe nazar
deьdirmesin."
“Tцrk'цn haysiyeti, onuru ve kabiliyeti чok yцksek ve bцyцktцr”. (Atatцrk).
22
№ 53 MAЙЫС 2010
ЙАШАМ.. .
ÐÅÀ ËÈÈ ÆÈÇÍÈ...
Девамы. Башы № 3де. aчan bir gцl Sen, rengi solmaz, kokusu tцkenmez bir gцl... Sevgisinin bedelini юdeyen
Anladыm; hiчlikten geldik, her шeye uьradыk. Yakuplar alabilir senin kokunu... Ama Sen'i чok
Sadece her шeyin alnыna bir "Niчin?" sorusunu юzledik... Bizi bu чaьa karшы dik tutacak olan
yapышtыrmak iчin. Yokken niye var edilmiшiz, her Senin kokun. Yel essin Ya Rasulallah... Kokun
шey bir hiчken neden her шey olmuш? Anladыm; gelsin... Anlayana...
tatlы bal bize zehirli bir sineьin eliyle yedirilir.
Иnsanlыьы iчinde bulunduьu karanlыk dцnyadan
Иpek, elsiz bir sineьin eliyle giydirilir. Elektronlar kurtarmak, onlara kыlavuzluk yaparak yollarыnы
fыrыl fыrыl dюnerler yюrцngelerinde. Anladыm; kir ve aydыnlatmak цzere ышыklar saчan bir kandil olarak
чюp yeryцzцne insanla gelir. Bцyцyцnce doktor seчilmiш ve vazifelendirilmiш olan sevgili Peyolmak isteyen чocuklar, bцyцyцnce cellat olur. gamberimizin (sallallаhu aleyhi ve sellem)
Miras iчin babalarыnы, kalpleri iчin sevdiklerini, dцnyaya teшriflerinin kutlanыldыьы Mevlid kandilinи
ilkeleri iчin kendilerini юldцrцr. Anladыm; kюtц баша вурмуш олдук. Bugцnleri nasыl deьerbakan, Yusuf'u чirkin gюrцr ve iskemlenin ayaьы- lendirelim, neler yapalыm diyorsanыz size шu
na vurmak kыymetlenir. Karanlыьы sevenler ышыьa tavsiyelerde bulunabiliriz:
hasetlenir. Vahшi hayvanlar hiч olmasa vahшiliьini bilir. Anladыm...
1) O'nun getirdiьi mesaj, bir huzur kaynaьыdыr.
Anladыm; dayatmadan baшka dil bilmeyen Bu huzur kaynaьыndan istifade edebilmek iчin
soьuk bakышlarыn юnцnde Ammar'ыn (r.a.) kыrgыn O'nu ve O'nun getirdiklerini tanыmak gerekir. Bu
yцreьinden deьil, чatlamыш dudaьыndan iчeriksiz amaчla Allah Rasulц'nц (sas) tanыtan kitaplar
bir reddiye чыkmышtы. Sonra iчinde bir deprem okuyabiliriz. Okuduklarыmыzыn kalыcы olmasы iчin
yaшayan Ammar (r.a.)'ыn Efendimize koшuшu.. ve de юьrendiьimiz bilgileri baшta aile fertlerimiz
Efendimizin Ammar (r.a.)'ыn yцreьine bыraktыьы o olmak цzere чevremize anlatabiliriz.
muшtu: "Yцreьini dinle, duy sesini bak ne
diyor?" Peki benim kalbim kimi sюylцyordu.
2) Akшamlarы чocuklarыmыza Efendimiz'in (sas)
Kalbimin efendileri cesetlerimizin цzerinde yaшadыьы юrnek hayattan kesitler anlatabiliriz.
piramitler inшa ediyordu. Yцreьimiz sahipsiz O'nun ashabыyla arasыnda geчen diyaloglarы
kaldыkчa, sahiplerimiz daha чok cefa ediyordu.
Aьыzlarыmыz aчыlыp, diшlerimiz, gюz kapaklarыmыz
kaldыrыlыp gюzlerimize bakыlыyordu. Biz шцkrediyorduk, burnumuza kanca takыp sokaklarda
gezdirmiyorlardы. Sahi gezdirmiyorlar mыydы?
Anladыm; kuшu юlen komшu чocuьuna taziyeye
giden Rasul (s.a.v.)'цn sюzleri bize eriшmez.
Yaьmur yaьarken ыslanan, ыslanыnca "Tufan"ы
dцшцnen Fahr-i Kainat'ыn yanaьыndan sцzцlen
damlalar bizim gюzlerimize deьmez. Delikanlыlar
ve genч kыzlar omzumuza dokunarak yцrцrler,
sararmыш hцzцnleri acemi шiirleri ve masum
hoyratlыklarы kalbimize dokunmaz. Musa
(a.s.)'nыn ardыnda yцrцyor olsak deniz bize
aчыlmaz...
Anladыm; pencereleri aчыlarak havalandыrыlmayan bir ev, aьыr aьыr юrцmcekleri karшыlыyor.
Kapaьы aчыlmayan kцp yosunlara kucak aчыyor...
Senin hicret ettiьin kalp duruyor. Чюlde balыklar
yцzerken, Boьaz'da kelimeler kuruyor. Ay'ы
koparыlmыш gюk gibi, aшыlы bir omuz gibi yerin hala
duruyor. Avucu veren istememizi istemiш.
Kalpler seni istiyor. "Sevgili, en sevgili, ey
sevgili seni bekleyemedim ben. Uzatma
dцnya sцrgцnцmц." diyen bir dil ver bana...
"Seni чaьыracak bir ses ver bana" diyor.
Anlat; araba camыndan el sallayan nefsimi
nasыl sallayacaьыm? Nasыl oturtacaьыm sanыk
sandalyesine, hala kendini masum gюrцrken
nasыl razы edeceьim cam fanusa? Haydi anlat!
Vцcudumuzun bir parчasыnыn geчirdiьi rahatsыzlыk, hani bцtцn vцcudu kan ter iчinde bыrakыrdы,
tцm vцcut bundan elem duyardы? Kol kesilirken,
dudak gцlцyor; ayak kesilirken kollar el чыrpыyor;
bir gюz oyulurken, bir diьer gюz futbol maчы
seyrediyor. Иzlerimiz sadece rцzgarы ilgilendiriyor. Neden? Anlat; bu gюrkemli mabetler niye?
Gцnahkar dudaklarыmыn siyah lekeler bыrakacaьы
beyaz eller nerede? Kюmцr dudaklarыm neden
katran karasы ellerde? Ben neden yokum
Nuh'un gemisinde?
Ne olur anlatsana! Bizim Peygamberi (s.a.v.)
ыsыrmasыn diye, ayaьыnы yыlan deliьinin цstцne
kapatan Hz. Ebu Bekir'imizi, suikastы haber alыnca Peygamberin (s.a.v.) yataьыna yatan Hz.
Ali'miz vardы. Son yudum suyu birbirlerine gюnderip susuz шehit olan sahabelerimiz, "Иman
etmedikчe cennete giremezsiniz, birbirinizi
gerчekten sevmedikчe iman etmiш sayыlmazsыnыz." diyen Peygamberimiz vardы...
"Sevelim sevilelim dцnya kimseye kalmaz."
diyen Yunus'umuz, dцшmanыn attыьы taшtan deьil,
dostun attыьы gцlden incinen Hallac-ы Mansur'umuz vardы. Anlat; saadet asrыnda olsak nereye
dцшerdik, Юmer'in dцшmanы mы olurduk yoksa!
En sevgili, ey sevgili! Kiramen Katibin шimdi ne
yazыyordur bizim hakkыmыzda?
Anladыm; kolay anlatыlыyor 63 yыl, kolay yazыlыyor, kolay yaшanmыyor oysa... Demek ki yanыmыzdasыn, helak olmadыk hala... Minicik gюvdesiyle, Kaf daьыnы taшыyor, toz kanatlы kelebek... Ve
biz чaьыn modern Ebu Cehillerinden daha чok
цzцyoruz seni... Kimimiz Zцleyha'ya yenik, kimimiz saraya... Ne sabыr kaldы Eyцp'ten, ne
Lokman'dan юьцt... Zulцm baш tacы... Sen parladыkчa biz kararыyoruz... Ama yine de anlat!
Ellerimizi baьlayacak mыyыz yoksa iki yana mы
sallayacaьыz? Herkes gюz ucuyla birbirine
bakыyor, юnцmцzdekiler шaшkыn, yanыmыzdakiler
de... Bu durumda eller havaya mы kaldыrыlmalы
"affet" mi demeli, rahmet ayы hatыrыna anlat...
Anladыm; dцnyanыn gцneш sisteminin diьer
hayatsыz, neшesiz gezegenlerinden farkы Sen...
Dokunduьu her шeyi merhametiyle altыna чeviren Sen... Sюzlerini sevgi ipliьiyle teьelleyen
Sen... Nisanыn canlыlыk, kainatыn yaratыlыш sebebi
Sen... Aшkыn, vefanыn sembolц Sen... Menekшenin mor kalbine giren Sen... Firavun ruhluya,
Nemrut kafalыya bile dua eden Sen... "Ballar
balыnы buldum, kovanыm yaьma olsun"
dedirten Sen... Tufan bulutlarыyla aramыzdaki tek
set Sen... Aydan юnce doьan ay Sen... Чюlde
zamanda hak dinlerin tаrihidir. Zиrа gцzel ahlаk,
dиnin gюnцlde iyi hazmedilmesinin, olgunlaшыp
kemаle ermesinin bir netиcesidir. Bu bakыmdan
Иslаm ahlаkы da, dиnimizin юzц, esаsы ve bizzat
kendisidir.
Fаnиlerin kanaat ve telakkиleri, kаmil bir ahlаk
nizаmыnda юlчц olamaz. Bir ahlаk nizаmыnыn
kыymeti, ne kadar ilаhи menшe'li olduьuna
baьlыdыr. Чцnkц insan tabiatыnы en iyi bilen, onun
yaratыcыsы olan Allаh Teаlа'dыr. Bu bakыmdan
insanlыk аleminin ahlаkы, kendi hevаsыndan bir
шey sюylemediьi ilаhи beyаn ile sаbit olan
Hazret-i Peygamber -sallаllаhu aleyhi ve sellem-, ve O'nun kalbine indirilmiш olan Kur'аn-ы
Kerиm ile kemаle erdirilmiшtir.
Nitekim аyet-i kerаmede:
"(Ey Rasцlцm!) Onu (Kur'аn'ы) Cebrаиl,
uyarыcыlardan olasыn diye Sen'in kalbine
indirmiшtir." (eш-Шuarа, 193-194) buyrulmaktadыr.
Allаh'ыn rаzы olduьu ahlak ve davranышlardan
ibаret olan gцzel ahlаk, Peygamber Efendimiz sallаllаhu aleyhi ve sellem-'in mцbаrek lisan ve
u
gцl kokus
kladыьыmhayatыnы haro
k
n
ц
g
bir
in
y
Anladыmu; olacak. Para iч
etli bir шыle
an
aha kыym
ыr
k
e
d
n
sonuncur,s karшыlыьыnda dta
ы юnц
en
cayanlaacak. Mezar ayшыlmayacak. B
k.
alamay hayalden s da bize aьlayaca
nhayal, e aьlarken Uhud nlarca koku, milylыok...
kendim rca yцrek, milyo larca yaшanmышiчine
Milyonlaeyecan, milyondar rakamlarыn sler,
larca hrkes soьuk ve ak. Nice kapri inde
gibi he ilir bir hal olac paklarыnыn geris шler
sыkышab nefretleri gюzka an renkler, gцlцcek.
hыrslar cak, юdцnч alыnan bakышlar verile cek.
sыralanailecek. Borч alыn чokluk tekleшe шkaiade ed lik bire inecek, a dizilecek. Ba n bu
Bin bir sanlar aynы saftьыnы sюyleyenleri
Tцm in lbinde yaшataca
larыnы ka sessizleшecek...
kalpleri
Tцrkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Ulu Юnder
Mustafa Kemal Atatцrk'цn чocuklara armaьan
ettiьi bugцn, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Чocuk Bayramы, tцm Tцrkiye'de olduьu gibi yurt
dышы temsilciliklerinde de coшkuyla kutlandы.
Almatы'da bulunan Юzel Шahlan Иlkюьretim Okulu
ile 139. Mektep'in Mцdцrц Raya Harikыzы, Tцrkчe
юьretmenleri ve okulun Tцrkчe sыnыfы юьrencilerinden bir grup, Eьitim Mцшaviri Dr. Kadir
Чetin'in
baшkanlыьыnda
T.C.
Almatы
Baшkonsolosu
Yeшim
KEBAPЧЫOЬLU'nu
makamыnda ziyaret ettiler. Bцtцn чocuklarla tek
tek tanышan ve onlarla sohbet eden Yeшim
Kebapчыoьlu, Atatцrk'цn чocuklara armaьan
ettiьi bugцnцn 1979 yыlыnda Birleшmiш Milletler
tarafыndan "Dцnya Чocuk Yыlы" olarak kabul
edildiьini ve bu tarihten itibaren dцnyanыn dюrt
bir yanыndan Tцrkiye'ye gelen чocuklarыn kendi
bayramlarыnы bцyцk bir coшku ve sevinч iчinde
kutladыklarыnы, yeni arkadaшlыklar edindiklerini
sюyledi.
Baшkonsolos Yeшim Kebapчыoьlu, kendisini
ziyarete gelen, bugцnцn kцчцkleri yarыnыn
tatbikаtы ile beшeriyyete teblиь olunmuшtur.
Allаh Rasуlц'nцn ahlаkыnы soranlara Hazret-i
Аiшe
-radыyallаhu anhа- vаlidemizin; "O'nun ahlаkы
Kur'аn'dыr." buyurduьu gibi, nebevа ahlаk,
tamаmen "Kur'аn ahlаkы"ndan ibаrettir. Allаh
Rasуlц -sallаllаhu aleyhi ve sellem-, canlы bir
Kur'аn mаhiyetindeki юmrц boyunca, her hаl ve
hareketiyle pаk kalb-i шerаfine indirilen
Kur'аn-ы Kerиm'in fiilи bir tefsиri olmuшtur.
Cenаb-ы Hak, Иslаm ile murаd ettiьi "kаmil
insan" modelini, Hazret-i Peygamber -sallаllаhu
aleyhi ve sellem-'in шahsыnda sergilemiш, O'nu
bцtцn bir beшeriyet iчin юrnek шahsiyet kыlmышtыr.
Yine O'nun ahlаkыnы tekrаm sadedinde:
"(Ey Rasуlцm!) Muhakkak ki Sen'in iчin
tцkenmeyen bir mцkаfаt vardыr. Шцphesiz ki
Sen, yцce bir ahlаk цzeresin!" (el-Kalem, 3-4)
buyurmuшtur.
Gцzel ahlаkыn Hak katыndaki kыymetini anlamak iчin, Hak Teаlа'nыn yцce kelаmы Kur'аn-ы
Kerиm'e bakmak kаfиdir. Ahlаk, Kur'аn-ы
hikaye tarzыndan anlatarak чocuklarыmыzыn Ker?m'de en bцyцk ve esaslы yer tutan hususlardikkatlerini Peygamberimizi anlama цzerinde dan biridir. Yine Kur'аn-ы Kerиm'de bцyцk bir yer
yoьunlaшtыrabiliriz.
tutan kыssalar dahи bir bakыma ahlаkи esaslarы
tamamlayыcы mаhiyettedir.
3) Nebiler Serveri'ni hayatыnы anlatan video
kasetlerini veya film CD'lerini ev halkыyla beraAllаh Rasуlц -sallаllаhu aleyhi ve sellember izleyebiliriz. Yine bunun gibi Efendimiz'in Efendimiz de:
"Ben baшka bir maksatla deьil, ancak
(sas) hayatыndan kesitler sunan veya O'nunla
alakalы yazыlan шiirlerin bulunduьu ses kasetleri- gцzel ahlаkы tamamlamak iчin gюnderildim."
(Иmаm Mаlik, Muvattа, Hцsnц'l-hulk, 8) buyurni dinleyebiliriz.
mak sуretiyle vazиfesinin юzцnц hulаsa etmiшtir.
Hakиkaten, o Varlыk Nуru'nun ulvи teшrиfiyle,
4) Yaшadыьыmыz yerde Allah Rasulц'nц (sas)
hatыrlatan ne varsa oralarы ziyaret edip hayalen cihаnыn kararmыш ufuklarы nуra garkoldu, insanasr-ы saadete gidip tefekkцre dalabiliriz. lыьыn beklediьi yeni bir saаdet sabahы doьdu,
Ziyaretlerimizde yanыmыza чocuklarыmыzы da ala- kalbler nуrlandы, basиretler aчыldы, hayаtыn bulanыk
akышlarы duruldu. O yцce Peygamber'in feyz ve
biliriz.
bereketiyle аlem ebedи bir bahаra kavuшtu.
5) Bir gцl satыn alarak yanыnda da Efendimiz'i Иnsanlыьы hakиkи шeref ve haysiyetine, hayыr(sas) anlatan bir kitapla beraber akraba veya hasenаta, hakka, adаlete ve mцsаvаta O erdirdost ziyaretlerinde bulunabilir. Onlarla beraber di. Hayat ve ebediyyetin sыrrыnы O юьretti.
O yцce Peygamber, цmmи bir toplumda
Efendimiz (sas) yюrцngeli sohbetler yapabiliriz.
yetiшti. Lаkin getirdiьi yцce kitаb ile dцnyа
6) Иki Cihan Serveri, "Beni Hud, Vakыa, kцtцphаnelerine ышыk kaynaьы oldu. Gюnцlleri hikMцrselat sureleri ihtiyarlattы." (Tirmizi, Tefsir, 57) met, sыr ve ledцnnи ilimle doldurdu. O kitаbыn
buyuruyor. Bu surelerde iчerisinde kыyamet sah- geliшiyle minberler, mihraplar, kцrsцler, Hakk'ыn
nelerinin resm edildiьi ayetler, Allah Rasulц'nц hakиkat derslerini okutmaya baшladы.
Rasуl-i Ekrem Efendimiz, bцtцn insanlыьa,
(sas) derin bir tefekkцre salmышtы. Bizler de bu
gцnlerde bu surelerin muhatabыnыn kendimiz hattа kаinattaki bцtцn yaratыlmышlara rahmet
olduьunu dцшцnerek Hud, Vakыa ve Mцrselat oldu. Yine o Rahmet Peygamberi, bize sessiz
kаinаt kitabыnыn sayfalarыnы araladы. Gizli ve
surelerini okuyabiliriz.
meчhul dillerin zikir ve tesbиhаtыna tercцmаn
7) Allah, "Muhakkak ki Allah ve melekleri oldu. Иnsanlыk haysiyetini kaybetmiш ve hayvаnи
Peygamber'e hep salаt ederler. Ey iman bir hayаta dalmыш sиneleri gerчek insanlыk izzet,
edenler! Siz de O'na salаt edin ve tam bir шeref ve haysiyetine kavuшturarak gюnцllerdeki
iчtenlikle selаm verin." (Ahzab, 33/56) buyu- muhabbet sarayыnыn sultаnы oldu.
O'nun muhabbetine nаil olabilmek, ebedи bir
rarak bizlerden Efendimiz'in (sas) ismini
andыьыmыz zaman salavat getirmemizi istiyor. Bu saаdet hazиnesi, cennet vizesi ve ilаhи huzуra
Иlahi emir doьrultusunda bizler de юzellikle bu kabцl vesаkasыdыr. Шцphesiz ki O'nun ulvи
gцnlerde Efendimiz'e (sas) bol bol salavat muhabbeti, O'nda fаnи olanlarыn nasиbi ve
kаrыdыr. Beшeriyetin en bцyцk ahlаk kahramanы
getirebiliriz:
ALLAHЦMME SALLИ ALA MUHAMMEDИN VE olan Hazret-i Peygamber -sallаllаhu aleyhi ve
sellem-'in, en iyi tаkipчileri de ashаb-ы kirаm ve
ALA ALИ MUHAMMED(S.A.V.)
Hak dostlarыdыr. Bunlarыn izinden yцrцmesini
bilen mц'minler de, hakиkи insanlыk haysiyetine
Nebevи Ahlаk ile Ahlаklanmak
"Gel ey gюnцl! Hakиkи bayram, Cenаb-ы yaraшыr bir ahlаk-ы hamиdeye sаhip olmuшlardыr.
Sahаbe-i kirаm, gюnцllerini Allаh Rasуlц'nцn
Muhammed'e vuslattыr. Чцnkц cihаnыn aydыnlыьы, O mцbаrek varlыьыn cemаlinin nуrun- muhabbetiyle doldurup, O'na her hususta itaat
etmek sуretiyle O'nun ahlаkыyla ahlаklandыklarы
dandыr." (Hz. Mevlаnа)
iчin Cenаb-ы Hakk'ыn senаsыna nаil oldular...
Fuat UЧAR,
Yaratыlыш olarak kаinattaki varlыklarыn en шereКазакистан Ahыska Милли Меркези Din
flisi olan insanыn gerчek kыymeti, maddи yapыsыnKomitesi Baшkanы, [email protected]
dan ziyаde mаnevи dцnyаsыnda, yаni ahlаkыnda
Девам едежек.
gizlidir. Иnsanlыьыn ahlаk ve fazиlet tаrihi, aynы
bцyцkleri olan чocuklara, чeшitli hediyeler verdi.
Юьrenciler 23 Nisanla ilgili шiirler okudular ve
шarkыlar sюylediler. KEBAPЧЫOЬLU, 23 Nisan
Ulusal Egemenlik ve Чocuk Bayramы nedeniyle
koltuьunu, bir gцnlцьцne de olsa чocuklara
devretti; onlarla hatыra fotoьrafы чektirdi.
Цnlц sanatчы Hцlya Avшar, iшadamы Sadettin
Saran ile birlikte Kars'ta 5 bin yыllыk tarihi geчmiшi
bulunan
Ermenistan
sыnыrыndaki
Ani
Harabeleri'nde eline kыna yaktы.
Hцlya Avшar, Saran Holding Yюnetim Kurulu
Baшkanы Ишadamы Sadettin Saran ve Ишadamы
Taner Yыldыrыm'ыn da aralarыnda bulunduьu
heyetle Ani Harabeleri'ni gezdi. TцrkiyeErmenistan sыnыrыndaki Ani Harabeleri'ne ilk defa
gelen ve bцyцk bir hayranlыk duyan Avшar kыzы,
Kars'ta ikamet eden akrabalarыyla birlikte keyifli
dakikalar geчirdi. Avшar burada, "Dцn iчimden
geчti. Bu aralar elimde kыna yok чok rahatsыz
oluyorum." deyince Ani Antik Kenti'ndeki
birчok taшta doьal kыna olduьunu юьrendi.
Bunun цzerine akrabalarы harekete geчerek
taшыn цzerine su dюkцp Hцlya Avшar'ыn eline kыna
yaktы. Avшar kыna yakarken iшadamы Sadettin
Saran da harabeleri gezintide olduьu iчin bu
kыna merasimine yetiшemedi.
Sol elinin avucuna yaptыьы kыnayla objektiflere
poz veren Avшar kыzы, kыnanыn юzelliklerinden de
sюz ederek, kыna, dюvme, hыzmalarыn da ne anlama geldiьi konusunda gюrцшlerini getirdi. Hцlya
Avшar, "Ben kыnayы чok severim. Gцzel bir enerji verdiьini dцшцnцyorum. Dюvmeler, halhallar,
hыzmalar, ben bu tцr шeyleri gerчekten чok
seviyorum. Fakat, bunlarыn takыldыьы yerlerin
hepsinin bir sebebi varmыш. Dolayыsыyla kыnanыn
da bюyle bir enerjisi olduьuna inanыyorum."
dedi.
Ïåéòå ñîê âìåñòî êîôå
Åñëè âû äóìàåòå, ÷òî êîôå ïîìîãàåò
âàì âçáîäðèòüñÿ, çíà÷èò, âû íå ïðîáîâàëè ãðåéïôðóòîâûé ñîê. Åñëè âû íå ëþáèòå ãðåéïôðóòû, öèòðóñîâûå ìîæíî ÷åðåäîâàòü, à òàêæå êîìáèíèðîâàòü. Èëè
íàéòè ñåáå äðóãîé áîäðÿùèé ôðóêò ïî
äóøå.
TЦRK MИLLETИ ИNSANLЫK АLEMИNИN SAMИMИ BИR AИLESИDИR... (A tatцrk ).
23
№ 53 MAЙЫС 2010
ЩЯР ЙЕРДЯН . . . ЩЯР ШЕЙДЯН...
ФУТБОЛ
ÔÓÒÁÎË
ÍÀØÈ ÐÅÊËÀÌÍÛÅ
ÐÀÑÖÅÍÊÈ:
Ðàìèí Ìóñàåâ ïîäåëèëñÿ ñâîèì ìíåíèåì î
íàïàäàþùåì "Êàðâàíà" Õàãàíè Ìàìåäîâå,
ïðèçíàííûì ëó÷øèì èãðîêîì.
"Õîòü Õàãàíè è íå âåðèò, ÷òî ìîæåò
ñòàòü ëó÷øèì, ýòî òàê. Íàäåþñü, ÷òî ìåñòíûå èãðîêè ïîñòîÿííî áóäóò ïîëó÷àòü
ýòè òèòóëû" - ñêàçàë îí.
Íàïàäàþùèé åâëàõñêîãî "Êàðâàíà", êîòîðûé
íàõîäèòñÿ íà ïîñëåäíåì ìåñòå, ïîäåëèëñÿ
ñâîèìè âïå÷àòëåíèÿìè îò íàãðàäû. "Íåñìîòðÿ íà ïëîõîå âûñòóïëåíèå êîìàíäû, ìíå
óäàëîñü ñòàòü ëó÷øèì èãðîêîì ìåñÿöà, è ìåíÿ ýòî ðàäóåò. Æàëü, ÷òî ýòî íå ïîìîãàåò âûñòóïëåíèþ â ÷åìïèîíàòå Àçåðáàéäæàíà. Â
ëþáîì ñëó÷àå ýòî íåïëîõîå ïîïîëíåíèå â
ìîé òðîôåéíûé ìóçåé", - ñêàçàë Ìàìåäîâ.
Ãëàâà ÏÔË Ðàìèí Ìóñàåâ çàÿâèë, ÷òî îòíûíå êàæäûé ãîë, çàáèòûé â ìàò÷àõ UniBank
ïðåìüåð-ëèãè, áóäåò îöåíåí áàíêîì â 100
ìàíàòîâ (120 äîë.), à ñðåäñòâà áóäóò íàïðàâëåíû â äåòñêèé äîì ïîñåëêà Ñàðàé.
Òàêæå ãëàâà ÏÔË Ðàìèí Ìóñàåâ ñîîáùèë,
÷òî ëó÷øåìó òðåíåðó íûíåøíåãî àçåðáàéäæàíñêîãî ôóòáîëüíîãî ñåçîíà áóäåò âðó÷åí
ïðèç.
Àçåðáàéäæàíñêèé
ñóäüÿ ïîëó÷èë
íàçíà÷åíèå íà
ôèíàëüíóþ
ñòàäèþ
÷åìïèîíàòà
Åâðîïû ïî
ôóòáîëó
àéñìàí ÔÈÔÀ Îðõàí
Ë
Ìàìåäîâ íàçíà÷åí
îäíèì èç ïîìîùíèêîâ
ãëàâíîãî ñóäüè íà
ôèíàëüíîé ñòàäèè
÷åìïèîíàòà Åâðîïû ïî
ôóòáîëó ñðåäè ñáîðíûõ
U-17, ñîîáùèëè â
ïðåññ-ñëóæáå
Àññîöèàöèè
ôóòáîëüíûõ ôåäåðàöèé
Àçåðáàéäæàíà.
Ôèíàëüíàÿ ñòàäèÿ
÷åìïèîíàòà Åâðîïû
ñðåäè þíèîðîâ ïðîøëà
ñ 18 ïî 30 ìàÿ 2010
ãîäà â Ëèõòåíøòåéíå. Â
ãðóïïå À áîðüáó âåëè
ñáîðíûå Ôðàíöèè,
Èñïàíèè, Ïîðòóãàëèè è
Øâåéöàðèè, â ãðóïïå Â Ãðåöèè, Òóðöèè,
Âåëèêîáðèòàíèè è
×åõèè.
* * *
цnya Kupasы'nda
Taraftarlar 'Waka
Waka' Шarkышы ile
Coшacak
Dцnyaca цnlц шarkыcы
Shakira, Gцney Afrika’da
D
dцzenlenecek Dцnya
Kupasы’nыn resmi шarkыsыnы
dцzenlenen gюrkemli
geceyle tanыttы. 11
Haziran’da baшlayacak
olan dev turnuvada
taraftarlar Shakira’nыn
'Waka Waka' шarkыsы ile
cosacak.
Dцnya Kupasы’nыn resmi
шarkыsыnыn klibinde ise
Tцrkiye -Чek Cumhuriyeti
maчыnda Nihat
Kahveci'nin attыьы
muhteшem golцn gюrцntцleri yer alыyor.
Âíóòðåííèå öåëûå ïîëîñû (8, 9, 12, 13 è 17
ñòð. öâåòíûå) - $800 ÑØÀ - ñòð.24 - $1000
ïîëïîëîñû - $500 ÑØÀ
÷åòâåðòü ïîëîñû - $200 ÑØÀ
Âíóòðåííèå ïîëîñû (÷/áåëûå) - 1 ñì2 =
0,30$ ÑØÀ
Íà öâåòíîé ïîëîñå 1 ñì2 = $1 ÑØÀ
Ïîçäðàâëåíèå â ãàçåòå íà ÷åðíî-áåëîé ïîëîñå - $25 ÑØÀ
Íà öâåòíîé - $50 ÑØÀ
Äèçàéí è ðàçðàáîòêà ðåêëàìíîãî ìîäóëÿ $70 ÑØÀ
ÏÐÎÄÎËÆÀÅÒÑß
ÏÎÄÏÈÑÊÀ ÍÀ ÃÀÇÅÒÓ
“TЦRKEL”
Ñòîèìîñòü ïî Êûðãûçñòàíó - çà ãîä $15
ÑØÀ (500 ñîìîâ)
Ïî Êàçàõñòàíó - çà ãîä $45 ÑØÀ (5000
òåíãå)
Ïî Àçåðáàéäæàíó, Ðîññèè, Óçáåêèñòàíó
è Òóðêìåíèñòàíó - $60 ÑØÀ
Ïî Òóðöèè - $80 ÑØÀ
REKLAM FИYATLAR’I
Siyah-beyaz sayfa 1sm/2= $0,30 USD
=
$0,80
Rengli
sayfa
1sm2
USD
TEBRИK MESAJLAR’I
Siyah-beyaz sayfa - $25 USD
Rengli sayfa - $50 USD
YILLIK ABONE
FИYATLAR’Ы
ÏÔË è UniBank íàçâàëè ëó÷øèõ èãðîêîâ
"Ïðîñòûì êóáêîì ìû íå îãðàíè÷èìñÿ, êàê
ôåâðàëÿ è ìàðòà â ÷åìïèîíàòå Àçåðáàéäæàíà
ïî
ôóòáîëó.
Êàê
ïåðåäàåò ýòî áûëî â ïðîøëîì ãîäó. Çà íûíåøíèé
www.azerisport.com, ëàóðåàòîì ôåâðàëÿ ïðèç íàñòàâíèêàì êîìàíä ñòîèò ïîáîñòàë íàïàäàþùèé "Êàðâàíà" Õàãàíè Ìàìå- ðîòüñÿ", - ñêàçàë îí.
äîâ, à ëó÷øèì çà ìàðò - ïîëóçàùèòíèê
Îòäåë ìîëîäåæè è ñïîðòà.
"Íåôò÷è" Àðàç Àáäóëëàåâ.
Kыrgыzistan - 500 som
Kazakistan - 5000 tenge
Azerbaycan, Русйа,
Юzbekistan ve Тцркмянистан
Tцrkiye - $80 USD
$50
УСД
“ТЦРКЕЛ”IN БАНКА ЩЕСАП
NУМАРАЛАР’Ы
INTERMEDIARY BANK
AMERICAN EXPRESS BANK LTD., NEW York,
USA
SWIFT BIC: AEIBUS33XXX Routing number:
124071889
Address: 23 rd Floor, American Express Tower,
200 Vesey str, New York. NY 10285, USA
“Áóðñàñïîð” ñòàë
÷åìïèîíîì ñóïåðëèãè
Òóðöèè ïî ôóòáîëó.
Ïîñëåäíÿÿ âñòðå÷à
ñåçîíà Áóðñàñïîð Áåøèêòàø çàâåðøèëàñü
ñî ñ÷åòîì 2:1 â ïîëüçó
ïåðâîé, ñîîáùàåò
òóðåöêîå àãåíòñòâî
Anadolu.
Ôåíåðáàõ÷å, ñûãðàâøåå
ìàò÷ ñ Òðàáçîíñïîð,
çàíÿë âòîðîå ìåñòî â
ñóïåðëèãå. Âñòðå÷à ýòèõ
êîìàíä çàâåðøèëàñü ñî
ñ÷åòîì 1:1 âíè÷üþ.
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT: 740464
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
CITIBANK N.A., NEW York,USA
SWIFT BIC: CITIUS33XXX Routing number:
021000089
Address: ADR Department, 399 Park Avenue,
NEW York, NY 10043. USA
BENEFICIARY BANK
Âíèìàíèå!
EFИRDЯ “MANAS”
RADИOSUDUR
Óâàæàåìûå ÷èòàòåëè!
Щяр базар эцнц saat
17:00-dяn 18:00-dяk
“Manas
FM-102.9”
dalьasыnda
Íàïîìèíàåì, ÷òî êàæäóþ
ñóááîòó â 17:20 âûõîäèò â
ýôèð ðàäèîïåðåäà÷à "Äîñòûê". Ýòî ïðîãðàììà ÐÎÎ “Àññîöèàöèÿ
àçåðáàéäæàíöåâ” ðåäàêöèè â òåëåðàäèîêîðïîðàöèè "Êàçàõñòàí".
Àâòîðû è âåäóùèå ïðîãðàììû "Ä î ñòûê" - Ðàìèç Ìåøåäèãàñ àíëû è
Õîêóìà Õàëèëîâà. Òåëåôîí äëÿ ñïðàâîê +7701-344-27-71.
Ïåðåäà÷ó ìîæíî ïîñëóøàòü â Èíòåðíåòå ïî E-mail: www.kazradio.kz
“DОСТЛУГ KЮРПЦСЦ” (Азярбайжанжа) proqramыnы dinlяyя
bilяrsiniz.
+99(6312) 36 76 22 saylы telefona
zяng vurmaqla, ялагя сахламаг
олар.
Proqramыn aparыcыlarы
Hюkцmя Tovuzlu vя
Ramiz Мяшяdihяsяnlidir.
CORRESPONDENT ACCOUNT: 361000089
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
INTERMEDIARY BANK
COMMERZBANK AG, FRANKFURT, GERMANY
SWIFT BIC: COBADEFFXXX BLZ: 50040000
Address: Neu Mainger str., 32-36, 60311
Frankfurt am Main, Germany
BENEFICIARY BANK
CORRESPONDENT ACCOUNT:
400887192300USD (USD)
400887192300EUR (EURO)
DEMIR KYRGYZ INTERNATIONAL BANK,
BISHKEK, KYRGYZ REPUBLIC
SWIFT BIC: DEMIKG22XXX
Address: Prospect Chui, 245
BENEFICIARY'S NAME: TURKEL PUBLIC
FUND
BENEFICIARY'S ACCOUNT # OR PASSP
INFO: 1181000500115485
РЕКЛАМ РЕЗЕРВАСЙОНУ - Тел: +996(555) 66 52 52, +996(312) 36 76 22; +7701 3442771; +99455 6879025.
24
№ 4 (53) МАЙЫС 2010
E-mail: [email protected]
[email protected]
Pàñïðîñòðàíÿåòñÿ â Êàçàõñòàíå, Êûðãûçñòàíå, Óçáåêèñòàíå, Öåíòðàëüíîé Àçèè, Åâðîïå, Òóðöèè, Àçåðáàéäæàíå, Ðîññèè è â äðóãèõ ñòðàíàõ...
“Тцркел” Казакистан, Кырэызистан, Юзбекистан, Орта Асйа Жумщурийетлери, Азербайжан, Русйа, Кузей Кыбрыс Тцрк Жумщурийети ве башка цлкелери ащате едийор...