ELSET Elektrik Sistemleri ve Enerji Teknolojileri MÜHENDİSLİK_DİZAYN_PROJE_TAAHHÜT_TEST_MÜŞAVİRLİK _TİC. Necatibey cad.No : 40/22 Çankaya_Kızılay_06420 / Ankara Tel : 0312 230 30 08 / Fax : 0312 230 30 08 / GSM : 0539 931 24 32 Email : [email protected] ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE HARMONİKLER Yarı iletken düzeneklerin( tristör, transistör, MOSFET, IGBT gibi) kullanılmasıyla, şebekeden akım çekme süreleri üzerinde denetim sağlanarak, şebekeden çekilen akım giderek sinüzoidal olmaktan uzaklaşmakta ve bu akım üzerinde 50 Hz ana frekanstan başka daha yüksek frekanslarda harmonik bileşenler oluşmaktadır. Bu oluşum ise aynı zamanda besleme geriliminin bozulmasına neden olmaktadır. ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE HARMONİK 1 of 3 ELSET Elektrik Sistemleri ve Enerji Teknolojileri MÜHENDİSLİK_DİZAYN_PROJE_TAAHHÜT_TEST_MÜŞAVİRLİK _TİC. Necatibey cad.No : 40/22 Çankaya_Kızılay_06420 / Ankara Tel : 0312 230 30 08 / Fax : 0312 230 30 08 / GSM : 0539 931 24 32 Email : [email protected] Fourier Analizi : Temel bileşenler (Faydalı bileşenler) Filtre edilmesi gereken HARMONİKLER і = Im1Sin(α+Φ1) + Im3Sin(3α+Φ3) + Im5Sin(5α+Φ5) + Im7Sin(7α+Φ7)+…….+ …1.denk v = Vm1Sin(α+Ǿ1) + Vm3Sin(3α+Ǿ3) + Vm5Sin(5α+Ǿ5) + Vm7Sin(7α+Ǿ7)+….+ …2. denk Temel bileşen Filtre edilmesi gereken harmonik bileşenler Komplex dalga (Bozulmuş dalga ) h = 1 ………………..Temel bileşen……………………Aktif Güç (Watt) h = 3n+1……………..+ bileşen……………………….. Aşırı Isınma-Kayıp Güç(Watt)Rezonanslar h = 3n-1………………- bileşen………………………….Aşırı Isınma-Kayıp Güç(Watt)Motor problemleri h = 3n…………………0 bileşen…………………………Aşırı Isınma ve Nötr hattı problemleri. ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE HARMONİK 2 of 3 ELSET Elektrik Sistemleri ve Enerji Teknolojileri MÜHENDİSLİK_DİZAYN_PROJE_TAAHHÜT_TEST_MÜŞAVİRLİK _TİC. Necatibey cad.No : 40/22 Çankaya_Kızılay_06420 / Ankara Tel : 0312 230 30 08 / Fax : 0312 230 30 08 / GSM : 0539 931 24 32 Email : [email protected] A) HARMONİK ETKİLER NELERDİR : 1. Harmonikler, devre akımını ve besleme gerilimini deformasyona uğratarak sinüzoidal yapıyı bozarlar. 2. Harmonikler, devre akımının ve besleme geriliminin efektif (RMS) değerini arttırırlar. Bunun sonucu olarak, özellikle akıma bağlı olarak çalışan röle, şalter gibi koruma ve kumanda techizatı, görevini yapamaz. Sistem risk altına girer 3. Harmonikler sistemde aktif kayıpları arttırır, enerji maliyetlerini yükseltir.( %7-%18 arası ). 4. Hamonikler, enerji kalitesinin düşmesiyle sistemin kısa devre gücünü azaltır.İş gücü kaybına ve ekipman yaşlanmasına neden olurlar. 5. Harmonikler, sistemi rezonansa sokarlar. Rezonans bandında, kondansatorlerin aşırı yüklenmelerine, değer kaybetmelerine veya patlamalarına neden olurlar.Bu durumda, reaktif güç bedeli ödemenin yanında sistem, aynı zamanda yangın tehlikesi ile risk altındadır. 6. Özellikle yüksek frekanslı harmonikler, belli oranda yayılmaya (radyasyona) neden olurlar. 7. Harmonikler, haberleşme hatlarında girişim (enterferans) oluştururlar. 8. Harmonikler, elektronik kart arızalarına neden olurlar. B)ELSET’in ÇÖZÜMÜ : Harmonik bileşenlerin yarattığı etkileri ortadan kaldırmak için öncelikle, sistemin analiz edilmesi gerekir. Bu analiz sonucunda, sistemin en son durumu netleştirilir. Sistemin kendi içinde oluşturduğu harmonikler ile enterkonnekte şebekeden gelen harmoniklerin birbirine etkileri ortaya konur. Ayrıca, sistemin herhangi bir noktasında hangi harmonik bileşeninin ne düzeyde etkili olduğu saptanır. Akım ve gerilimdeki toplam bozulmalar belirlenir. Bu amaçla ana bara yada sistemde kiritik görülen diğer noktaların, akım ve gerilim harmonik bileşenleri,son derece gelişmiş, programlanabilir, 50. harmoniğe kadar ölçüm yapabilen ve bu değerleri bir çok grafik modunda gösterebilen bir cihazla ölçülerek, tarafınıza görsel olarakta sunulur. Sisteminiz aynı zamanda arşivleştirilmiş olunur. Ayrıca bu ölçüm sonuçlarının değerlendirildiği detaylandırılmış bir rapor,tarafınıza sağlanarak sisteminizin tam olarak analizi yapılmış olunur. . Bu analiz sonucu, sisteminizin enerji kalitesinin, ulusal ve uluslararası standartların neresinde olduğunu belirleyerek, Harmonik Filtre dizaynını gerçekleştirecek, gerekli verileri sağlar. Bu dizaynın nasıl olacağına karar vermek, tamamıyla sisteminizin yapısına ve karekteristiğine bağlıdır. ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE HARMONİK 3 of 3