MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ Yeni Dönemde Türkiye

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Yeni Dönemde Türkiye-ABD-AB Perspektifi Konferansı İzmir'de Yapıldı
18 Eylül 2014 - Yeni Dönemde Türkiye-ABD-AB Perspektifi Konferansı İzmir’de Yapıldı. Konferansta konuşan
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye'nin ABD ve AB arasında görüşmeleri devam eden Transatlantik
Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) içinde AB ile olan Gümrük Birliği anlaşmasını yenileyerek mutlaka yer
alacağını, bunun tersini kabul etmediklerini söyledi.
Zeybekci, İzmir programı kapsamında, Ege Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş (ESBAŞ) tarafından bölge
içinde yer alan Teknoloji Merkezi'nde düzenlenen "Yeni Dönemde Türkiye-ABD-AB Perspektifi: Transatlantik
Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP), Fırsatlar ve Riskler" başlıklı konferansın açılış oturumuna katıldı.
Yaptığı konuşmada Türkiye'nin ABD ve AB arasında görüşmeleri devam eden TTIP konusunda Gümrük Birliği
anlaşması kapsamında bazı sıkıntılar yaşadığını, Gümrük Birliği anlaşmasının detaylarına bakıldığında hiçbir
egemen devletin imzalamaması gereken bir anlaşma olduğunu ancak ülke olarak bu anlaşmadan büyük fayda
gördüklerini anlattı.
Türkiye'nin GB'nin hiçbir mekanizmasında oy hakkının olmadığını, istişare mekanizmalarının içinde
bulunmadığını ancak batıya yönelen ülke politikasının bir sonucu olduğunu anlatan Zeybekci, o dönemde kısa
vadeli düşünülerek imzalanan anlaşmanın üzerinden 20 yıl geçmesiyle sıkıntıların ortaya çıkmaya başladığına
dikkati çekti.
Türkiye'nin AB ile olan ilişkisinin 53 yılı geride bıraktığını, kendisinin de 53 yaşında olduğunu belirten Zeybekci,
"53 yıldan bu yana kapıda bekliyoruz" dedi.
Zeybekci, AB üyeliğinin bir ülke politikası olduğunu, siyasi görüşlerle değişmediğini, bu hedefin kalıcı olduğunu
belirterek, "Herkesin bilmesini istediğimiz bir şey var. AB'ye tam üyelik önemli ama bizim için önemli olan
AB'ye tam üyelikten daha ziyade tam üyelik sürecini yaşamak ve tamamlamaktır. Biz AB sürecini
önemsiyoruz. Bu süreci tamamladıktan sonra AB'ye tam üye olup olmamamız gözardı edebileceğimiz kadar
basit bir detay haline gelecektir. Çünkü o gün geldiğinde Fransa, Avusturya referanduma götürecek, Türkiye
de bu işi referanduma götürecek. Aslında bu ülkelerin Türkiye'nin katılımını referanduma götürmesini de
hukukdışı buluyoruz. Bugüne kadar hep AB'ye katılan ülke konuyu referanduma götürdü" dedi.
Türkiye'nin üyelik müzakerelerini tamamladığı dönemde AB'nin en büyük 3 ekonomisinden birisi ve 20 bin
dolar üzerinde milli gelire sahip olması halinde tam üyeliğin kamuoyunun baskısıyla referanduma gideceğine
inandığını ifade eden Zeybekci, Türkiye'nin ABD ve AB ile cumhuriyetin kurulduğu günden bu yana barış ve
işbirliği temelinde ilişkiler geliştirdiğini söyledi.
Çocukluk dönemlerinde ABD'nin aya çıkmasının Türkiye'de büyük heyecana neden olduğunu, o dönemde
ABD ile dost ve müttefik olunmasının gönüllere hoş geldiğini anlatan Zeybekci, "Dünyanın süper gücü haline
gelmiş bir Amerika ile telefonda 'merhaba George nasılsın' nasılsın diyebilen bir cumhurbaşkanı olan bir
ülkenin onun da 'Nasılsın Turgut, merhaba' diyebildiği bir ilişkinin gönüllerimize hoş geldiğini de hep beraber
hatırlayalım. Biz ABD ve AB ile hep dost, müttefik olduk, aynı hatta yer aldık. 50 yıldan fazla biz batı
dünyasının en uçtaki kalesi gibi olduk" dedi.
Türkiye'nin AB'ye üyelik iradesini 1963'te ortaya koymasına rağmen bunun halen gerçekleşmediğini, bir buçuk
yıl önce üyelik sürecine başlayan Karadağ'ın Türkiye'yi solladığını belirterek AB'nın en önemli hatayı
uluslararası anlaşmaları ihlal ederek Kıbrıs Rum Kesimi'ni üye olarak yaptığını, bunun bilinçli olarak
yapıldığına ilişkin farklı yorumlar bulunduğunu söyledi.
Zeybekci, "Biz bu resmin içinden olumsuz bir yorum çıkarmıyoruz. Bizim için AB tam üyeliği vazgeçilmezdir.
Bizim için Gümrük Birliği bugün itibarıyla bizi çok rahatsız eden bir anlaşmadır ancak içinde olmak istediğimiz,
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
illa ki devam etmek istediğimiz düzenlemeler ve tamiratlarını yaparak sürdürmek istediğimiz bir anlaşmadır"
dedi.
Türkiye'nin AB'nin imzaladığı serbest ticaret anlaşmalarının hiçbir karar ve istişare mekanizmasında
olmadığını, ama AB'nin üçüncü ülkelerle yaptığı tüm anlaşmalara otomatik olarak tabi olduğunu, ancak bu
ülkelere yönelik avantajların dışında tutulduğunu kaydeden Zeybekci, AB'nin bu ülkelere Türkiye ile de
anlaşma imzalanmasını tavsiye ettiğini ancak bu ülkelerden Cezayir ile 9 yıldır masaya oturamadıklarını
söyledi.
Ülkeler arasında imzalanan serbest ticaret anlaşmalarıyla dünya ticaretinin yeniden şekillendiğini, Türkiye'nin
de bu süreçten GB nedeniyle olumsuz etkilenmesinin söz konusu olduğunu anlatan Zeybekci, 21 ülkeyle STA
imzalamak üzere çalışma yapıldığını ifade etti.
ABD ile AB arasında görüşmeleri devam eden TTIP'nin sıradan bir anlaşma olmadığını, dünya ticaretinin
yüzde 50'sini yeniden şekillendirecek bu anlaşmanın siyasi ve ileriki dönemde kültürel etkilerinin de
bulunacağını anlatan Zeybekci, şunları söyledi:
"TTIP'nin parasal değeri dünya ticaretinin yüzde 50'sinin üzerindedir. Meksika ve Kanada'nın da katılmasıyla
biraz daha artabilir. Öte yanda ABD ile Japonya, Yeni Zelanda’ya kadar 15 ülkeyle de ortaklık görüşmeleri
devam ediyor. İkisi gerçekleştiği zaman dünya ekonomisinin üçte ikisinden fazlasına ulaşıyor.
Türkiye'nin gerek AB gerek Gümrük Birliği, gerekse TTIP dışında kalmak gibi bir şansı yoktur. Böyle bir tercihi
asla kabul edemeyiz, biz bu organizasyonun içindeyiz. AB ile Gümrük Birliği anlaşması olan tek ülkeyiz. Bunu
kabul edemeyeceğimizi, içinde olmamız gerektiğini her şartta anlatıyoruz."
Zeybekci, TTIP'nin uygulamaya girmesi halinde ABD'nin AB üzerinde elde ettiği tüm hak ve imkanları Türkiye
üzerinde de otomatik olarak elde edeceğini, Türkiye'nin ise ABD üzerinde bu haklarla ilgili hiçbir şey elde
edemeyeceğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sözüm belki ileri gitmiş olabilir ama iyi anlaşılsın diye söylüyorum. Bu, ticari ve ekonomik anlamda Türkiye
üzerinde bir Amerikan istilası demektir, böyle bir şeye yol açar. İstila kelimesinin yanlış anlaşılmasını
istemiyorum. Biz aynı takımın içinde yer almak istiyoruz, ABD'nin AB'den elde ettiği tüm hakları biz de
otomatik olarak ABD üzerinde elde etmek istiyoruz, eşitlik istiyoruz, eşit rekabet imkanı istiyoruz. Onların bize
gelmesine ABD ürünlerinin, ticaretinin ve hizmetlerinin bize gelmesine asla hayır demiyoruz, diyoruz ki 'biz de
size gelelim', biz kendimize güveniyoruz, rekabet edebileceğimize inanıyoruz."
Türkiye'nin bu konudaki endişelerini çeşitli ortamlarda dile getirdiğini, AB ve ABD ile görüşmeler yapıldığını,
ocak ayında Brüksel'de AB yetkilileriyle ilk görüşmede Gümrük Birliği ilişkisinin kabul edilemez noktalara
geldiği konusunda uzlaştıklarını, onların da Gümrük Birliği'nin yenilenmesi, upgrade edilmesi gerektiği
görüşünü ifade ettiğini anlatan Zeybekci, Türkiye'nin bu konuda iki önerisinin olduğunu kaydetti.
Gümrük Birliği karar mekanizması içinde olarak 3. ülkelerle imzalanan tüm anlaşmaların içinde olunması
önerisine Türkiye'nin AB tam üyesi olmaması nedeniyle karar mekanizması içinde yer almasına çekince
konulduğunu söyleyen Zeybekci, "O zaman şunu önerdik. Biz sizin 3. ülkelerle imzaladığınız serbest ticaret
anlaşmalarına otomatik olarak taraf olalım ve biz orada olalım. Sizin yaptığınız tüm görüşmeleri kabul edelim,
sonuçlarına katlanalım. Bu iki öneri üzerinde görüşüyoruz. En son yaptığımız görüşmelerde bu alanlarla, karar
ve istişare mekanizmalarının geliştirilmesiyle ilgili bizim söylemlerimizle ilgili görüşmekte zorlanıyorlardı. Ama
hepsi kabul edilerek liste halinde tutanaklara geçirilmesini sağladık" dedi.
Son olarak Avustralya'da yaptıkları görüşmede ABD'nin de içinde bulunduğu üçlü mekanizmayla görüşmelerin
devam ettirilmesine karar verildiğini belirten Zeybekci, ABD tarafıyla yaptıkları görüşmede de "gerçekten
müttefiksek dostsak, Türkiye'nin menfaatleri sizin için önemliyse bizim için TTIP'nin içinde olmak
kaçınılmazdır" dediklerini ifade etti.
"Biz asla Türkiye'nin GB, AB tam üyelik müzakereleri sürecinin dışında olmasını asla kabul etmiyoruz. Bizim
böyle bir seçeneğimiz, alternatifimiz yok. Ama ola ki böyle bir şey olursa yani siz TTIP'yi bizsiz imzalarsanız ve
yürürlüğe koyarsanız maalesef üzülerek söylüyoruz ki GB bizim için sürdürülemez hale gelir. Sürdüremeyiz.
Kendimizi korumak zorunda olduğumuzu anlattık lisan-ı münasiple. Çok iyi anlaşıldığını da biliyoruz.
Önümüzdeki dönemde bu tarzda topyekün, başta cumhurbaşkanımız olmak üzere başbakanımız ve tüm
bakanlarımız bu yönde çok yoğun görüşmeler yapacağız. Bugün buradayız, pazartesi ABD'deyiz, dönünce
Hollanda, Belçika, Romanya, ardından Sırbistan, Japonya ve Kore gibi geniş bir alanda çalışacağız."
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
Güney Kore ile imzaladıkları serbest ticaret anlaşmasına hizmetler ve tarımı da ekleyeceklerini, Japonya ile de
2015 sonuna doğru bir sonuca ulaşmayı hedeflediklerini anlattı.
Türkiye'nin bu ortamda boş duramayacağını ifade eden Zeybekci, "Türkiye kendi geleceğini, kendi dünyasını
kurmak zorundadır. Türkiye tabi olacak, çaresizce bekleyecek bir genetik yapıya sahip değildir. Duramayız.
İstesek de duramayız. Onun için biz Türkiye olarak bu dönemde bizim için bir stratejik hedef olan AB ile
Gümrük Birliği'ni upgrade ederek, yenileyerek, bunu tekrar bize yakışan, egemen bir ülkeye yakışan bir hale
getirerek kadim müttefikimiz ABD ile olan TTIP içinde mutlaka ve mutlaka yer alacağız. Bunun tersini asla ve
asla kabul etmiyoruz"
Türkiye'nin hiç bir ülkeyi, hiç bir komşusunu ihmal etmeyeceğini ifade eden Zeybekci, Orta Doğu, Kuzey Afrika,
Balkanlar'ın Türkiye için çok önemli pazarlar olduğunu ifade etti.
Zeybekci, önümüzdeki dönemde en yoğun ekonomik ilişkiler içinde olacakları ülkelerden birinin de Rusya
olacağına dikkati çekerek, "Rusya Ekonomi Bakanlığı ile çok hızlı bir süreç yaşıyoruz. Rusya bizim için ihmal
edilecek bir pazar değildir. Rusya bizim için o coğrafyanın anahtarıdır. Kendimize yeni bir yol izleyeceğiz.
Herşeyi çok yakından takip ettiğimizi bilmenizi istiyoruz. Kadim müttefiklerimiz bizim için çok önemlidir. Ama
dünyada bütün ilişkiler menfaatler üzerinedir. Benim ülkemin menfaati hiç birşeyin önüne geçemez. Ülkemin
ve insanımızın menfaatleri için ne gerekiyorsa yapacağımızdan hiç kimsenin şüphesi olmasın" şeklinde
konuştu.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Saygılarımızla,Best Regards
Evrim Haberleri; Gümrük mevzuatı, Dış Ticaret, Lojistik, muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü
profesyonel anlamda yayınlanan Kanun,Yönetmelik,Tebliğ,Genelge,Tasarruflu yazı, mevzuat taslakları en hızlı şekilde
yayınlanmakta ve bilgileri sunulmaktadır. Yayınlanan Gümrük ,Dış Ticaret, Haberler ile ilgili bilgiler belli bir konunun veya
konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi verme amacını taşımaktadır.
Yayınlanan Bilgileri konusuna hakim profesyonel bir Gümrük Müşavirine, Mevzuat Danışmanına, başvurmanız tavsiye edilir.
Bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır. Evrim Yazılım ve Danışmanlık.
[email protected] | www.evrim.com