web formları - Kırklareli Üniversitesi Personel Web Sistemi

WEB FORMLARI
Öğr. Gör. Emine TUNÇEL
Kırklareli Üniversitesi Pınarhisar Meslek Yüksekokulu
WEB FORMLARI
• Web uygulamalarının etkileşimli olabilmesi için , diğer bir
ifade ile uygulamanın kullanıcı isteğine cevap
verebilmesi için gerekli olan tüm kullanıcı bilgileri web
formlar aracılığıyla alınır.
• Bir ASP.NET sayfası kullanıcıların gördüğü form ve
formun çalışma mantığını oluşturan program kodlarından
oluşur.
• Bu yönüyle ASP.NET sayfasına genel olarak web form
denilebilir
WEB FORMLARI
• Web formlarını kullanmaktaki amaç, web sayfasında
kullanıcıya gözüken elemanları sunucunun kontrolüne
almak böylece web uygulama geliştiricisinin uygulama
üzerindeki hakimiyetini artırmaktır.
• Formlar ziyaretçiden bilgi alınmasını sağlayan araçlardır.
HTML FORMLARI
• HTML formlar, HTML tag leri ile, tamamıyla istemcinin
bilgisayarı vasıtasıyla oluşturulurlar.
• Diğer bir ifade ile sunucu sayfayı istemciye gönderir,
gönderilen sayfada eğer form elemanlarını belirten
tag’lar var ise, bu tag’lar browser tarafından yorumlanır
ve ilgili form elemanları sayfada gösterilir.
• Bu işleyişte sunucunun HTML kodlarını istemciye
göndermek dışında bir işlevi yoktur.
HTML FORMLARI
 Bu örnekte "post" metodu ile forma girilen veriler sunucuya iletilir.
 Sunucunun aldığı ve kontrol ettiği veriler yalnızca kullanıcının formlar
vasıtasıyla aldığı verilerdir.
 Form elemanlarının sayfada görüntülenmesi ve kullanıcıya bir arabirim
oluşturması tamamıyla browser tarafından gerçekleştirilir.
HTML FORMLARI
HTML FORMLARI
 Ancak bu işleyiş web geliştiricileri için sınırlı bir kontrol
imkanı tanımaktadır.
 Sunucu, form elemanlarının neler olduğundan, sayfada
nasıl gözüktüğünden veya sunucuya gönderilmeden
önce ne tarz bir veri girdisi olması gerektiğinden
habersizdir.
WEB FORMLARI
• Web formları ise tamamen sunucu tarafından oluşturulup
HTML’e çevrilerek tarayıcıya gönderilir.
• Sunucuya ait birimler olduklarından, sayfada görünen
elemanların kontrolü tamamıyla sunucuya dolayısıyla
programcıya aittir.
WEB FORMLARI
Web form elemanlarındaki bir
olay sonucu çalıştırılacak alt
program
Sayfada gözükecek
elemanları
WEB FORMLARI
• ASP.NET sayfamıza bir istek geldiğinde, sayfa içinde
ASP.NET’ e ait özel tag’lar ile yazılmış web form
elemanları, HTML form elemanlarına veya HTML tag’
larına çevrilerek istemciye gönderilir.
• Aynı zamanda kullanıcıdaki değişimleri takip eden bir
takım mekanizmaları da oluşturup istemciye gönderir.
WEB FORMLARI
WEB FORMLARI
• Web form elemanları aşağıdaki şekilde oluşturulurlar:
• Ayrıca kontrol bir olay ile ilişkilendirilmişse bu olay ve
olayın gerçekleştiğinde çalışacak alt program da buraya
eklenir.
SUNUCU KONTROLLERİ
• ASP.NET de pek çok kategoriye ayrılmış onlarca
sunucu kontrolü bulunmaktadır.
• Her sunucu kontrolü illaki bir web form elemanı demek
değildir.
• Klasik formlarda bulunmayan fakat ASP.NET ile gelen
sunucu kontrolleri bulunmaktadır. Bunların <form
runat=server></form> tag leri arasında tanımlanma
zorunluluğu yoktur.
• Bütün sunucu kontrolleri özelliklere (properties),
olaylara(events) ve metotlara (methods) sahiptir.
SUNUCU KONTROLLERİ
OLAYLAR (EVENTS)
• Web sitesinin kullanıcıları sunucu kontrolleri üzerinde
bir işlem yaptığında olay meydana gelir.
• Örneğin, kullanıcı butona tıkladığında
meydana gelir.
click olayı
• Olay ifadeleri "on" ifadesi ile başlar
• Olay gerçekleştiğinde işletilmesi gereken yordamın
referansı verilir. Onclick=‘’gonder’’ şeklinde
• İstemci bilgisayarda yapılan bir işlem sonucu
gerçekleşen olaya bağlı yordam sunucu bilgisayarda
çalışır ve sonuç istemciye gönderilir.
OLAYA BAĞLI YORDAMLAR (METOTLAR)
• Yordam (metot) olay meydana geldiğinde yapılacak
olan işlemleri belirtir.
OLAYA BAĞLI YORDAMLAR (METOTLAR)
• Aşağıda buton olayında referans gösterilen arttir
metodu yer almaktadır.
• Object sender ifadesi butonumuzu temsil eden bir
değişkendir. Bu değişkene istediğimiz ismi verebiliriz
• Değişken kullanmak; bir metot ya da yordamı birden
fazla kontrolün kullanmasını sağlar
• Örneğin 3
sağlayalım:
butonun
aynı
metodu
kullanmasını
OLAYLAR (EVENTS)
• Aşağıda button ve textbox kont
WEB FORMLARININ POSTALANMASI (POSTBACK)
•
•
İstemci bilgisayardan sunucuya veriler 2 şekilde postalanır:
– Tüm form kontrolleri doldurulduktan sonra. Biriktirerek
postalama
– Herhangi bir form kontrolü ile işimiz biter bitmez. Örneğin il
seçimi yaptıktan hemen sonra o ile ait ilçelerin bir başka kontrolde
listelenmesi hemen postalamadır.
Hemen postalama yapmak istiyorsak, kontrol bildiriminde ilgili
kontrolün AutoPostBack özelliğinin True yapılması gerekir.
WEB FORMLARININ POSTALANMASI (POSTBACK)
•
Tumunu_postala.aspx
WEB FORMLARININ POSTALANMASI (POSTBACK)
•
hemen_postala.aspx
AUTOPOSTBACK Nasıl Yapılıyor?
• Bir kontrolde işimiz biter bitmez yapılan postalama
işleminde sunucu bu kontroldeki değişimden istemci
bilgisayarda çalışan javascript kodları sayesinde
haberdar olmaktadır
• Formdaki bir kontrolden ayrıldığımızda bu javascript
kodları tarafından algılanır ve sunucuya bildirilir.
• Bu javascript kodlarını sayfanın
baktığınızda görebilirsiniz.
kaynak
koduna
ISPOSTBACK Özelliği
• Postback: Sayfanın yine kendisine yönlenmesi
• IsPostBack Page nesnesinin bir özelliğidir.
• Sayfanın ilk defa mı yüklendiğini yoksa geri postalama mı
yapıldığını öğrenmek için kullanılır
• Page nesnesinin IsPostBack özelliğinin değeri false ise
sayfa ilk defa yüklenmiş demektir.
• Böylelikle örneğin bazı işlemlerin yalnızca sayfa ilk
yüklendiğinde çalışmasını sağlayabilirsiniz.
ISPOSTBACK Özelliği
Sayfa ilk defa yüklendiğinde
label kontrolüne 0 değeri
atanacak geri postalama
işlemlerinde ise label
kontrolünde sayı artırılacak
• KAYNAK
• C# ile ASP.NET
• Zafer Demirkol