CİLT III EM SEBZE ZARARLILARI LAHANA KOKULUBÖCEĞİ G Eurydema ornatum L. (Hemiptera: Pentatomidae) 1. TANIMI VE YAŞAYIŞI TA Erginleri 8-10 mm boyunda, vücudunda parlak siyah ve kırmızı renkte desenler vardır. Baş siyahtır. Pronotum üzerinde 6 adet siyah leke ve üst kanatlar üzerinde de siyah desenler tür tanısında karakteristiktir (Şekil 111a). Kirli beyaz renkte olan yumurtaları silindir şeklinde ve 1 mm boyundadır. Üzerinde birbirine paralel 2 siyah kuşak ve ortada bir leke bulunur. Diğer Pentatomidae yumurtalarında olduğu gibi, bunun da yumurtalarının üst kısımında bir kapakçık vardır. Kapakçığın ortası siyah, kenarları beyazdır. Yumurtalar muntazam 2 sıra halinde konulur. Bir grupta çoğunlukla 12 yumurta bulunur (Şekil 111b). Nimfler kanatsız olup portakal renginde ve lekesizdir. Daha sonra abdomen sarı renk alır ve üzerinde siyah lekeler oluşur. Baş, toraks, antenler ve bacaklar siyahtır (Şekil 111c). 216 Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ZİRAİ MÜCADELE TEKNİK TALİMATLARI a b CİLT III c EM Şekil 111. Lahana kokulu böceği ergini (yumurta bırakırken) (a), yumurtaları (b) ve nimfleri (c). Zararlı kışı ergin halde, dökülmüş yaprakların, bitki artıklarının arasında veya otların, toprak keseklerinin altında geçirir. İlkbaharda havalar ısınmaya başlayınca, kışlaklardan çıkar ve çevredeki lahana, karnabahar veya yabani Cruciferler üzerinde beslenir. Kışlaktan çıkan erginler 10–12 gün kadar beslendikten sonra çiftleşir ve 1-2 gün sonra da yumurta koymaya başlar. Bir dişi ortalama 110–120 yumurta bırakır. Yumurtaların kuluçka devresi 5–13 gündür. Yumurtadan çıkan nimfler önce yumurta paketi üzerinde toplu halde bulunur. Nimf dönemi yaklaşık bir aydır. 5 nimf dönemi geçirdikten sonra ergin olur. Ege ve Marmara Bölgelerinde yılda 3–4 döl verir. 2. ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI G Konukçu bitkinin yaprak ve dallarında bitki özsuyunu emerek zararlı olur. Yapraklarda kıvrılmalar, emgi yerlerinde beyazımsı sarı lekeler, lekelerin birleşip kurumaları ve dökülmeleri sonucu delinmeler meydana gelir. Bitkinin iletim dokuları zarar görür. Özellikle fide döneminde çok zarar yaptıklarında, fidenin gelişmesini engeller ve kurutabilir. Bu dönemdeki zararları daha önemlidir. Ayrıca beslendiği yerlerde pis koku bırakır. Ülkemizde yaygın olarak bulunur. Ancak ekonomik bir zarar yapmamaktadır. TA 3. KONUKÇULARI Başlıca konukçuları lahana ve karnabahardır. 4. DOĞAL DÜŞMANLARI En önemli doğal düşmanları Trissolcus spp. (Hym.: Scelionidae)’dir. 5. MÜCADELESİ 5.1. Kültürel Önlemler Gübreleme, sulama gibi bakım işlemlerini zamanında yaparak bitkilerin ilk dönemlerinde hızlı gelişmeleri sağlamalıdır. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü 217 CİLT III SEBZE ZARARLILARI 5.2. Kimyasal Mücadele 5.2.1. İlaçlama zamanı Fidelik ve tarlada ilk gelişme dönemlerinde bitkiler kontrol edilerek yumurta paketi, nimf veya ergin aranır. Ortalama bir bitkide bir yumurta paketi, 3 ergin veya nimf görüldüğünde ilaçlamaya başlanır. 5.2.2. Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır. EM 5.2.3. Kullanılacak alet ve makineler İlaçlamada, hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü (mekanik, otomatik, motorlu) veya sırt atomizörü kullanılır. 5.2.4. İlaçlama tekniği TA G Bitkinin her tarafı ilaçla kaplanacak şekilde uygulama yapılır. 218 Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü