Genel Cerrahi Nedir?

Genel Cerrahi Nedir?
Prof.Dr. Korhan Taviloğlu • www.taviloglu.com
Tanım: Cerrahi kelimesi Latince’de ‘chirurgiae’
teriminden köken almakta ve ‘el işi’ anlamına gelmektedir. Cerrahi, tıbbın en eski dallarından biri
olup ilaçla ya da diğer tedavi yöntemleriyle iyileştirilemeyen hastalıkların, yaralanmaların, vücuttaki
yapı bozukluklarının ameliyatla onarılması ya da
hastalıklı organın kesip çıkarılarak doğal ve uygun
şekline dönüştürülmesi esasına dayanır.
Tarihçe: Bugünkü cerrahi uygulamalara benzer ilk cerrahi uygulama eski Mısır’da MÖ 3,500
yılına aittir, daha sonra eski Yunan’da Hipokrat ile
bugünlere dek gelmiştir. Ülkemizde ise cerrahi 20.
yüzyılın başında Cemil Topuzlu ile birlikte başlamıştır.
Alanı: Ameliyat türleri çoğunlukla organ veya
bağlı bulunduğu sistemin adı ile anılmaktadır.
Guatr (tiroid bezi), meme, yemek borusu (özofagus), mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, rektum,
anüs (makat), fıtıklar, karaciğer, safra kesesi, safra
yolları, endoskopik ve laparoskopik cerrahi girişimleri Genel Cerrahi alanına girmektedir. Sistemlere göre ayrıldığında ise: guatr ameliyatları, meme
ameliyatları (tümörler), yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı, ince bağırsak, kalın bağırsak,
rektum ve anüs bölgesi ameliyatları: hemoroid –
basur, anal fissür, makatta çatlak, perianal fistül,
makatta apse, rektum kanseri, anüs kanseri, karaciğer, fıtık: kasık, göbek, uyluk, mide fıtığı (reflü)
ameliyatları Genel Cerrahi’nin kapsamına girer.
Genel Cerrahi bazı olgularda sadece ameliyat ile
değil koruyucu hekimlik ile ameliyattan korunmayı
da hedefler.
Cerrahi tipleri:
Randevu verilerek yapılan ameliyatlar: Safra
kesesi, fıtık, hemoroid, bağırsak kanseri vb.
Acil koşullarda yapılan ameliyatlar: Safra kesesi iltihabı ve gangreni, boğulmuş fıtık, pıhtılaşmış (tromboze) hemoroid, tıkanmış veya delinmiş
2 www.turkiyedegolf.com NİSAN 2009
bağırsak kanseri, apandisit vb.
Minimal invaziv cerrahi: Küçük deliklerden
vücut boşluklarına girerek organların tedavi edilmesi esasına dayanır. Laparoskopik safra kesesi,
apandisit, fıtık, reflü, bağırsak cerrahisi vb. ameliyatlar bu şekilde rutin olarak yapılmaktadır.
Cerrahi girişimin tanımı:
Ameliyat, ameliyathane adı verilen mikroptan
arındırılmış (steril) ortamlarda ve mikroptan arındırılmış (steril) aletler kullanılarak, anestezi altında
gerçekleştirilir. Tüm cerrahi ekip ameliyattan önce
el ve kollarını mikropları ortadan kaldıran bazı
maddelerle yıkanır ve steril eldiven giyerler. Gerçekleştirilecek olan ameliyat türüne göre cerrah
ameliyat öncesi hazırlıklar hakkında hasta ve hasta
yakınını bilgilendirir ve onayını alır. Ameliyat öncesinde hasta Anestezi Uzmanı ve / veya İç Hastalıkları Uzmanı tarafından detaylı bir muayeneden
geçirilir ve riskleri araştırılır.
Anestezi: Anestezi hastanın ağrı hissetmemesi
için yapılan girişimlere verilen addır, başlıca: genel
anestezi (narkoz), lokal anestezi (sadece ameliyat
bölgesini iğne ile uyuşturma) veya spinal anestezi
(belden iğne yapılarak belden aşağısının uyuşturulması) şeklinde yapılabilir. Genel anestezi el veya
kol üzerinden bir damar yolu sağlanarak buradan
anestezi (hastayı uyutan) ilaçlar verilir.
Ameliyat öncesi hazırlık:
• Aç kalma: Sıklıkla ameliyat öncesinde 6 ile 8
saatlik bir açlık (katı ve sıvı gıdalar alınmayacak)
dönemi arzulanır.
• Kıl traşı: Ameliyat bölgesinin kıl traşının günümüzde ameliyathanede deneyimli personel tarafından yapılması tercih edilmektedir.
• Bağırsak temizliği: Bağırsak ameliyatlarında
bir gün öncesinde bazı müshil ilaçlarının alınması
ile bağırsak temizliği yapılması gerekir, bunu cerrahınız size açıklayacaktır.
• Kan nakli: Kan ve kan ürünleri verilmesi gerekirse bu durum cerrahınız tarafından size bildirilecektir.
Ameliyat sonrası dönem:
• Ameliyatlı kişi hasta odası veya yakın takip
yada mekanik alet ile solunum desteği amacı ile
yoğun bakım ünitesine alınır.
• Ameliyat sonrası beslenme ve diyet: Her
ameliyat türüne göre farklıdır ve cerrah tarafından
belirtilecektir.
• Dikişlerin alınması: Genellikle dikişler ameliyattan sonraki 7-10 günlük sürede alınırlar ve günümüzde bazı ameliyatlarda alınması gerekmeyen
ve kendiliğinden emilen dikişler kullanılmaktadır.
Bu süre cerrah tarafından hastaya belirtilecektir.
• Ameliyat sonrası ek tedavi: Bazı kanser olgularında ameliyat sonrasında kemoterapi, radyoterapi, atom tedavisi, hormonoterapi gibi ek
tedaviler gerekebilmektedir. Bu durum cerrah tarafından hastaya açıklanacaktır.
• Ameliyat sonrası yıkanma: Her ameliyat türüne göre farklıdır ve cerrah tarafından hastaya
açıklanacaktır.