Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler (İstisnalar)

Avrupa Birliği Maddi
Hukuku
Malların Serbest Dolaşımı:
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
(İstisnalar)
-8. DersAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Lisans Programı
2012-2013 Güz Dönemi
Yrd. Doç. Dr. İlke GÖÇMEN
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
--- İstisnalar --- Genel Tespitler
• Miktar kısıtlamaları ve eş etkili tedbirler,
kural olarak, yasaktır.
• Yine de, bu tür bir ulusal önlem, kimi
şartlar altında haklı gösterilebilecektir.
– Bu şartlar:
• meşru sebep
+
• orantılılık ilkesine uyum
İlke GÖÇMEN
2
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
--- İstisnalar --- Genel Tespitler
• Meşru sebepler, serbestînin tahdidine göre
farklılık gösterir.
– Ulusal önlem, (uyrukluk / köken temelinde)
doğrudan ayrımcı ise
• Yalnızca ABİHA md. 36 istisnaları
– Ulusal önlem, (uyrukluk / köken temelinde)
dolaylı ayrımcı veya serbestîyi kısıtlıyor
(pazara erişim güçleştiriyor) ise
• Hem ABİHA md. 36 istisnaları hem “zorunlu
gereksinimler”
İlke GÖÇMEN
3
Malların Serbest Dolaşımı Serbestînin Tahdidi
ve Haklı Gösterme
Ulusal Önlem
Miktar
kısıtlaması
Miktar kısıtlamasına eş etkili tedbir
Doğrudan
ayrımcı
uygulanan
md. 34: yasak
md. 36 istisnaları
+
orantılılık
Ürün
gereklilikleri
Pazara erişimi
güçleştiren her
türlü diğer önlem
md. 34: yasak
md. 36 istisnaları
+
zorunlu gereksiminler
+
orantılılık
Belirli satış
düzenlemesi
Keck pr. 16
koşulları
sağlanıyor mu?
Hayır
Evet
“eş etkili
tedbir”
değildir.
» Keck pr. 16: Bir önlem,
İlkeetkilenen
GÖÇMENtüm tacirlere uygulanıyor mu; yerli ve 4ithal
mallar yönünden hukuken ve fiilen aynı etkiye sahip mi?
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
--- İstisnalar --- Genel Tespitler
• ABİHA md. 36 istisnaları & “zorunlu
gereksinimler” --- kimi tespitler
– Md. 36 istisnaları
• Sınırlı sayıda
– Zorunlu gereksinimler
• Sınırsız sayıda
– Bu sebeplerle ilgili olarak, “dar yorum” yapılır.
– Bu sebepler, ekonomik amaçlarla
kullanılamaz.
İlke GÖÇMEN
5
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
--- İstisnalar --- Genel Tespitler
– İspat yükü
• Serbest dolaşım hakkını reddeden tarafa düşer.
– Çoğunlukla: ilgili üye devlet
– Orantılılık ilkesi
• Çoğu kez, uyuşmazlık çözülürken, merkezi bir
konum tutar.
İlke GÖÇMEN
6
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler
--- İstisnalar --- Genel Tespitler
– AB uyumlaştırma tasarrufu var ise
• -öngörülmüş ise- yalnızca, o tasarrufta belirtilen
istisnalara dayanmak mümkün hâle gelir.
– Temel haklar / İnsan hakları
• Serbest dolaşımı kısıtlamayı haklı gösteren meşru
bir sebep olabilir.
• Serbest dolaşımı kısıtlayan ulusal önlem, temel
haklar / insan hakları ile uyumlu olmalıdır.
İlke GÖÇMEN
7
ABİHA md. 36
• ABİHA md. 36 (1)
– genel ahlak, kamu düzeni ya da kamu güvenliği
– insan, hayvan veya bitki sağlığının ve hayatının
korunması
– sanatsal, tarihi veya arkeolojik değeri haiz ulusal
hazinelerin korunması
– sınai ve ticari mülkiyetin korunması
• ABİHA md. 36 (2)
– Haklı gösterilmeye çalışılan ulusal önlem, üye
devletler arası ticarette
• keyfi bir ayrımcılık
veya
• örtülü bir kısıtlama aracı
oluşturmamalıdır.
İlke GÖÇMEN
8
ABİHA md. 36 (1) --- Genel Ahlak
• Olay (1979)
– Bay Henn ve Darby, Rotterdam’dan gelen bir
kamyon ile Danimarka kökenli ve edebe aykırı
birtakım film ve dergiyi Birleşik Krallık’a
sokmak istemiştir.
– Birleşik Krallık hukukuna göre, edebe aykırı
ve müstehcen eşyalar hakkında ithalat yasağı
vardır.
– Birlik hukuku uyarınca, bu olay, nasıl
çözülecektir?
İlke GÖÇMEN
9
ABİHA md. 36 (1) --- Genel Ahlak
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: Miktar kısıtlaması
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Genel Ahlak
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
10
ABİHA md. 36 (1) --- Genel Ahlak
• ABAD’a göre
– Her üye devlet
• kendi değerler ölçüsüne
ve
• kendince seçtiği forma
uygun olarak
• kendi ülkesinde
genel ahlakın gereksinimlerini belirler.
• Somut olay yönünden
– Birleşik Krallık, edebe aykırı ve müstehcen eşyaların
ithalatı hakkında yasak getirebilir.
• Zira, bu tür eşyalar, Birleşik Krallık içinde de
satılamamaktadır.
İlke GÖÇMEN
11
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Düzeni
• Olay (1978)
– Üç İngiliz, Birleşik Krallık’ta 1947 yılı
öncesinde basılan gümüş alaşımlı paraları
ihraç etmek istemiştir.
– Birleşik Krallık hukukuna göre, bu tür
paraların ihracı, on tanenin üstü için ve ihraç
tarihinde paranın yüz yıllık olmaması hâlinde
yasaktır.
İlke GÖÇMEN
12
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Düzeni
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 35: Miktar kısıtlaması
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Kamu düzeni
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
13
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Düzeni
• ABAD’a göre
– Her üye devlet
• para basmak
ve
• parayı imhadan korumak
yönünden yetkilidir.
• Somut olay yönünden
– Birleşik Krallık, tedavülde olmasa bile ulusal
paraların eritilmesi ya da imha edilmesini
yasaklayabilir.
İlke GÖÇMEN
14
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Güvenliği
• Olay (1991)
– Bay R., kabarcık bellek devresi yapımında kullanılan
ve Birlik içinde hukuka uygun olarak serbest
dolaşımda olan kimi maddeleri, Sovyetler Birliği’ne
ithal etmektedir.
– Bay R., Fransa’da bu ithalata ilişkin gerekli
formaliteleri yerine getirmiştir.
– Buna göre, mallar, Fransa’dan uçakla doğrudan
Moskova’ya taşınacaktır.
– Bununla birlikte, uçak, arıza yapınca, bu mallar,
Lüksemburg’a tırlar ile taşınmıştır.
– Lüksemburg otoriteleri, buradaki gümrük kontrolleri
esnasında bu malları alıkoymuştur.
– Lüksemburg hukukuna göre bu tür mallar yönünden
özel transit lisansı aranmaktadır.
İlke GÖÇMEN
15
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Güvenliği
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– 222/77 sayılı Tüzük: transit mallar
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Kamu güvenliği (md. 36---transit terimi)
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
16
ABİHA md. 36 (1) --- Kamu Güvenliği
• ABAD’a göre
– Kamu güvenliği
• iç güvenlik
+
• dış güvenlik
– Stratejik amaçlarla kullanılmaya elverişli mallar
• ithalat, ihracat ve transit geçiş yönünden
• bir üye devletin kamu güvenliğini etkileyebilir.
• Somut olay yönünden
– Lüksemburg, stratejik malların niteliklerini tasdik
etmek için, bu tür malların transit geçişini özel bir
onayın verilmesine bağlı kılabilir.
İlke GÖÇMEN
17
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• Genel tespitler
– En önde gelen çıkar olarak görülür.
– Üye devletler
• (kural olarak), sağlamayı amaçladıkları koruma
düzeyini belirlemekte serbesttir.
• Bunun için
– Hakiki sağlık endişeleri kanıtlanmalıdır.
+
– Ciddi bir sağlık politikası olmalıdır.
İlke GÖÇMEN
18
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• Olay --Uyuşmazlık konusu (1989)
– Ulusal hukuk uyarınca eczacılar, hastayı
muayene eden doktorca yazılan reçetedeki
tıbbi ürünü aynı tedavi edici etkiye sahip bir
başka ürünle değiştirememektedir.
İlke GÖÇMEN
19
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– İnsan sağlığının korunması
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
20
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• ABAD’a göre
– Ulusal genel sağlık sistemi
• doktorlar ile eczacılar arasındaki ilişkiye dair
kurallar getirebilir.
– Üye devletler
• insan sağlığı ve hayatının korunmasının derecesine
ve
• bu koruma derecesine nasıl ulaşacağına
karar vermekte serbesttir.
İlke GÖÇMEN
21
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• Olay (1994)
– Alman hukukuna göre, %2 tuz oranını aşan
ekmek ve fırın ürünlerinin pazarlanması
yasaktır.
• Zira, belirli bir miktarı aşan tuz alımı, genel sağlığa
risk oluşturmaktadır.
İlke GÖÇMEN
22
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– İnsan sağlığının korunması
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
23
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• ABAD’a göre
– Tüketicilere yönelik risk varsa
• Bu düzenleme, md. 36 gereklilikleri ile uyumlu
sayılacaktır.
– Bu risk
• genel varsayımlar ölçütüne göre değil;
• ilgili bilimsel araştırmalar temelinde ölçülmelidir.
İlke GÖÇMEN
24
ABİHA md. 36 (1) --- İnsan, Hayvan veya Bitki
Sağlığı ve Hayatının Korunması
• Soru:
– Gıda katkı maddelerinin zararlılığı konusunda
“bilimsel araştırmanın mevcut durumunda
belirsizlikler bulunuyorsa”, ne olacaktır?
• İhtiyatlılık ilkesi
– Makul şüphe varsa
– Birlik hukuku
– genel sağlığın korunması tarafında yer alacaktır.
İlke GÖÇMEN
25
ABİHA md. 36 (1) --- Sınaî ve Ticari
Mülkiyetin Korunması
• Genel tespitler
– Sınai ve ticari mülkiyet
• patent, marka, telif ve tasarım hakları U
– Fikri mülkiyet haklarının etkisi
• Çoğunlukla: pazar bölücü
– Hassas denge
• Malların serbest dolaşımı vs. sınaî ve ticari
mülkiyetin korunması
İlke GÖÇMEN
26
ABİHA md. 36 (1) --- Sınaî ve Ticari
Mülkiyetin Korunması
• Hassas denge --- iki doktrin
– Hakkın varlığı vs. hakkın kullanılması
• Hakkın varlığı
– korunur.
• Hakkın kullanımı
– hakkın “spesifik konusu” olan o hak ile korunan merkezi
alanın aşılıp aşılmadığı yönünden denetime tâbi tutulur.
İlke GÖÇMEN
27
ABİHA md. 36 (1) --- Sınaî ve Ticari
Mülkiyetin Korunması
– Hakkın tüketilmesi doktrini
• Hak sahibi
– bir ürünün ilk kez pazarlanmasını kontrol edebilirken;
– bundan sonraki pazarlanma ve dağıtımını kontrol
edememektedir.
İlke GÖÇMEN
28
ABİHA md. 36 (2) --- Ticaret Üzerinde Keyfi
Ayrımcılık ve Örtülü Kısıtlama Oluşturmama
• Keyfi ayrımcılık ve örtülü kısıtlama
– Orantılılık ilkesi ile yakından bağlantılıdır.
• Keyfi ayrımcılık (söz gelimi)
– İthal mallar için alınan önlemler ile yerli
mallara karşı alınan önlemler karşılaştırılabilir.
• Ayrım var ise; bu ayrım, nesnel ve meşru bir
temele dayanmalıdır.
• Örtülü kısıtlama (söz gelimi)
– Malların serbest dolaşımı üstündeki her türlü
kısıtlayıcı etki, ilgili çıkarı korumak için gerekli
olan ile sınırlanmalıdır.
İlke GÖÇMEN
29
ABİHA md. 36 (2) --- Ticaret Üzerinde Keyfi
Ayrımcılık ve Örtülü Kısıtlama Oluşturmama
• Olay (1975)
– Almanya, İtalya’dan ithal edilen elmaları
sağlık denetiminden geçirmektedir.
– Almanya’ya göre, bu denetimler, bitki
sağlığının korunması adına yapılmaktadır.
– Bu denetimler sayesinde ithal bitki ürünleri,
ithalat esnasında, bitkiler için zararlı kimi
organizmaları taşıyıp taşımadıkları yönünden
incelenebilmektedir.
İlke GÖÇMEN
30
ABİHA md. 36 (2) --- Ticaret Üzerinde Keyfi
Ayrımcılık ve Örtülü Kısıtlama Oluşturmama
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Bitki sağlığının korunması
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
31
ABİHA md. 36 (2) --- Ticaret Üzerinde Keyfi
Ayrımcılık ve Örtülü Kısıtlama Oluşturmama
• ABAD’a göre
– Bitki sağlığının korunması
• Haklı gösterilebilir.
– Keyfi ayrımcılık yönünden
• Bulaşık yerli ürünlerin dağıtımını engellemek adına
da etkili önlemler alınmalıdır.
+
• Özellikle geçmiş deneyimler ışığında ithalat
üzerinde denetim olmadığı takdirde zararlı
organizmaların yayılması riski olduğuna inanmak
için neden bulunmalıdır.
İlke GÖÇMEN
32
Zorunlu Gereksinimler --- (Cassis de Dijon
Kararı ve sonrası)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
mali denetimin etkililiği
genel sağlığın korunması
ticari işlemlerin adilliği
tüketicinin korunması
çalışma koşullarının iyileştirilmesi
sinemaya ilişkin yeni eserlerin teşvik edilmesi
çevrenin korunması
çocuğun korunması
ulusal ya da bölgesel sosyo-kültürel vasfın korunması
toplumda düzenin muhafaza edilmesi
basın çeşitliliğinin muhafaza edilmesi U
İlke GÖÇMEN
33
Zorunlu Gereksinimler --Tüketicinin Korunması
• Olay (1987)
– Alman hukukuna göre bir başka
üye devlette hukuka uygun olarak
üretilen biraların pazarlanması, ancak
1952 tarihli Bira Sorumluluğu Kanunu’nun ilgili
maddelerine uygun ise olabilmektedir.
– Buna göre, bir içki, ancak arpa, şerbetçiotu, maya ve
su ile oluşuyorsa, “bira” adı altında satılabilecektir.
– Alman Hükümetine göre, bu düzenleme, tüketiciyi
korumayı amaçlamaktadır.
• Zira, tüketiciler, “bira” terimini bu içeriklerle özdeşleştirmiştir.
İlke GÖÇMEN
34
Zorunlu Gereksinimler --Tüketicinin Korunması
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Tüketicinin korunması
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
35
Zorunlu Gereksinimler --Tüketicinin Korunması
• ABAD’a göre
– Tüketicinin korunması
• Aldatıcı uygulamalara karşı
gerçekleşebilir.
– Burada, böyle bir durum yoktur.
• Tüketicinin fikri, bir devletten diğerine ve bir
zamandan diğerine değişiklik gösterir.
– İç pazar, bu fikre katkı yapacaktır.
– Orantılılık ilkesi
• Uygun etiketler aracılığıyla tüketicinin korunması
sağlanabilir.
İlke GÖÇMEN
36
Zorunlu Gereksinimler --- Çevrenin Korunması
• Olay (1988)
– Danimarka hukukuna göre
bira kutuları, iade edilebilir /
depozitolu olmalı ve belirli bir oranda da
yeniden kullanılabilir olmalıdır.
– Ulusal Çevre Ajansı, bu kriterlere uygunluk
yönünden kutuları onaylamaktadır.
– Boş kutular için de, bir depozito-iade sistemi
vardır.
– Danimarka Hükümetine göre, bu kurallar,
çevrenin korunması gereksinimi nedeni ile
haklı görülmelidir.
İlke GÖÇMEN
37
Zorunlu Gereksinimler --- Çevrenin Korunması
• (1) Uyuşmazlık konuları
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– Çevrenin korunması
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
38
Zorunlu Gereksinimler --- Çevrenin Korunması
• ABAD’a göre
– Çevrenin korunması
• Zorunlu gereksinim
– (1) depozito-iade sistemi
• Haklı görülebilir orantılı
– İlgili kural, kutuların yeniden kullanımı için getirilmiştir.
– Uygun + Gerekli (Daha az kısıtlayıcı araç ile aynı sonuca
ulaşılamaz.)
İlke GÖÇMEN
39
Zorunlu Gereksinimler --- Çevrenin Korunması
– (2) Yalnızca Ulusal Çevre
Ajansının onayladığı kutuların
kullanılabilmesi
• Haklı görülmemiştir.
– Danimarka, her bir tacir yönünden onaylanmamış kutular
ile 3000 hektolitre bira ithalatına izin vermektedir.
– Onaylanmamış kutular da, satıcılara iade
edilebilmektedir.
– Öyleyse, bu tür kutuların iadesi sistemi de, zaten,
çevrenin korunması amacına hizmet etmektedir.
İlke GÖÇMEN
40
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler --Temel Haklar / İnsan Hakları
• Temel haklar / İnsan hakları
– Serbest dolaşımı kısıtlamayı haklı gösteren
meşru bir sebep olabilir.
– Serbest dolaşımı kısıtlayan ulusal önlem,
temel haklar / insan hakları ile uyumlu
olmalıdır.
İlke GÖÇMEN
41
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler --- Temel
Haklar / İnsan Hakları
• Olay (2003)
– Avusturya makamları, Brenner otoyolunda
gösteri düzenlemeleri için çevreci bir gruba
izin vermiştir.
– Bu otoyol, bu gösteri nedeniyle, yaklaşık 30
saat için kapatılmıştır.
– S. şirketi, bu yolu kullanarak, ithalat
yapmaktadır.
– S. şirketi, bu yol kapanınca, zarara uğraması
nedeniyle, Avusturya devleti aleyhine
tazminat davası açmıştır.
İlke GÖÇMEN
42
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler --- Temel
Haklar / İnsan Hakları
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– İfade ve toplanma özgürlüğü (temel hak /
insan hakkı)
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
43
Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Tedbirler --- Temel
Haklar / İnsan Hakları
• ABAD’a göre
– Temel haklar, temel serbestîleri -malların
serbest dolaşımını- sınırlandırabilir.
– Temel haklar ile temel serbestîler arasında bir
denge arayışı olacaktır.
• Somut olay yönünden
– Avusturya, yaklaşık 30 saat yolu kapatarak,
orantılılık ilkesine uygun bir biçimde, temel
serbestîyi sınırlamıştır.
• Birlik hukukuna uygunU
İlke GÖÇMEN
44
Orantılılık İlkesi
• İki unsuru vardır:
– Uygunluk
• Uygunluk, önlem ile güdülen hedef arasında illiyet
bağı olmasını gerektirmektedir.
– Gereklilik
• Gereklilik, bir önlemin güdülen amaca erişmek için
gerekli olup olmadığı sorusuna ilişkindir.
– Aynı hedefe, daha az kısıtlayıcı bir araç ile erişmek
mümkün mü?
İlke GÖÇMEN
45
Orantılılık İlkesi
• Olay (2008)
– Birleşik Krallık’ta yerleşik A şirketi, internet sitesi ve
elektronik alışveriş platformu aracılığıyla posta siparişi
ile görsel ve işitsel dosya satmaktadır.
– Bu şirket, Japon çizgi filmi olan ‘anime’leri DVD veya
VCD formatında Birleşik Krallık’tan Almanya’ya
satmaktadır.
– Bu filmler, satış öncesi İngiliz Film Sınıflandırma
Kurulunca incelenerek, “15 yaş ve üzerine uygun”
olarak tasniflenmiştir.
– Alman hukukuna göre yetkili Alman makamlarınca
incelenmeyen ve yaş sınıflandırması yapılmayan
görüntü saklayan araçlar, posta siparişi yoluyla
satılamamaktadır.
İlke GÖÇMEN
46
Orantılılık İlkesi
• (1) Uyuşmazlık konusu
• (2) Hangi madde / kavram
– ABİHA md. 34: “eş etkili tedbir”
• (3) Haklı gösterilebilir mi?
– çocukların korunması (zorunlu gereksinim)
+
– Orantılılık ilkesi
İlke GÖÇMEN
47
Orantılılık İlkesi
• ABAD’a göre
– Çocukların korunması
• Çocuklar, sağlıklarına zarar verebilecek bilgi ve malzemelere
karşı korunabilir.
– Orantılılık ilkesi
• Uygunluk:
– Araç, amaca erişmek için uygun mu? --- Ulusal önlem,
çocukların korunması amacına hizmet etmek için uygun mu?
• Gereklilik:
– Aynı hedefe, daha az kısıtlayıcı bir araç ile erişmek mümkün
mü?
» HayırU (takdir marjı)
İlke GÖÇMEN
48
ABİHA md. 34
• Üye devletler arasında, ithalata ilişkin
miktar kısıtlamaları ve eş etkili tüm
tedbirler yasaktır.
İlke GÖÇMEN
49
ABİHA md. 35
• Üye devletler arasında, ihracata ilişkin
miktar kısıtlamaları ve eş etkili tüm
tedbirler yasaktır.
İlke GÖÇMEN
50
ABİHA md. 36
• 34 ve 35. madde hükümleri, genel ahlak, kamu
düzeni ve kamu güvenliği; insanların,
hayvanların veya bitkilerin sağlığının ve
yaşamının korunması; sanatsal, tarihî veya
arkeolojik değer taşıyan milli varlıkların
korunması; sınai ve ticari mülkiyetin korunması
nedenlerinin haklı kıldığı, ithalata, ihracata veya
transit mallara getirilen yasaklama veya
kısıtlamalara engel teşkil etmez.
• Ancak, bu yasaklama ve kısıtlamalar, üye
devletler arasındaki ticarette keyfi bir ayrımcılık
veya örtülü bir kısıtlama aracı oluşturamaz.
İlke GÖÇMEN
51