PSİKOFARMAKOLOJİ 10
advertisement
PSİKOFARMAKOLOJİ 10 Yaşlılarda İlaç Kullanımı Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül HKU, Psikoloji YL, 2017 Bahar www.gunescocuk.com Yaşlılarda ilaç kullanımı; • Sıklıkla – demansa bağlı davranım sorunları, – deliryum ve – psikoz belirtilerinin düzeltilmesinde kullanılır. • Yaygın anksiyete bozukluğu ve uyku bozukluğu gibi durumlarda kullanılması pek önerilmemektedir. • Yaşlılık çağında genel olarak ilaç kullanımı artar. • Bu nedenle yaşlılarda ilaç başlanırken, kullandığı diğer ilaçlarla etkileşim riski olabilir. • Buna dikkat edilmezse ilaç etkileşimleri ve ilaç zehirlenmeleri de sık görülmektedir. • 70 yaş üstünde yan etki daha fazla görülebileceği için; – ilaçlara düşük dozlarda başlanmalı ve – yavaş arttırılmalıdır. Dikkat!!! • Yaşlının kullandığı diğer ilaçlar psikotrop ilaçların farmakokinetiğini değiştirebilir. – Örneğin antiasitler psikotrop ilaç emilimini bozabilir. • İlaçların böbrekten atılımı ve krc. metabolizması da yaşlılıkta değişir. • Yaşlı hastalarda mümkün olduğunca ilaçları – tek tek başlamak ve – keserken teker teker ilaç kesmek veya değiştirmek gerekir. • Yaşlılarda; – tipik antipsikotik kullanımı yan etki potansiyelinin yüksek olması nedeniyle önerilmez. • Yaşlılarda olası – EPS, – tardif diskinezi, – kalp ileti problemleri, – bilişsel işlev bozukluğu, – sedasyon ve buna bağlı düşme riskinde artış tipik antipsikotik kullanılmama nedenlerinden en önemlileridir. • Ancak; deliryumda haloperidol ilk sıra ilaçtır. • Yaşlılık depresyonunda klinik biraz farklıdır. – bedensel belirti ve yakınmalar daha ağırlıklıdır, – bilişsel işlevler de etkilenebilir. • Yaşlı hastalarda depresyon vasküler nedenle gelişti ise, ilaç tedavisi genellikle çok fayda vermez. • Yaşlılarda antidepresana yanıt erişkinlere göre daha geç olur. • İlaç başlandıktan sonra 6-12 hafta beklenmesi önerilir. • SSRI’lar – yan etkilerinin düşük olması ve – ilaç etkileşim riskinin düşük olması nedeniyle nedenidir. genellikle ilk sıra ilaçlardır. • TSAD yan etkilerinden dolayı çok önerilmemektedir. • Sitalopram, essitalopram ve sertralin genellikle daha çok tercih edilir. Ancak; • Fluvoksamin ilaç etkileşimleri, • Paroksetin görece güçlü sedasyon etkisi ve • Fluoksetin de uzun yarı ömür ve ani ilaç kesilmesi istene durumlar göz önüne alındığında çok tercih edilmeyen SSRI‘lardır. • SSRI’lar trombositlerde serotonin alımını engelleyerek trombosit agregasyonunu bozar ve kanama riskini artırır. • Fluoksetin, paroksetin ve sertralin en çok kanama riskini arttıran ilaçlardır. • Bu nedenle cerrahi operasyonlardan birkaç gün önce SSRI’lar kesilmelidir. • • Doç. Dr. Cem Gökçen’e teşekkürler.
