Bir Vard›››› Yok Oldu!

KÖfiEDEN BUCAKTAN
Mehmet Muhsino¤lu
Bir Vard››››
sonra yandı bitti
Yok Oldu!
Dokuz ay cezaevinde yatt›…
Baflbakanl›k makam›na t›rmand›…
Milyonlarca insan›n ölümüne
neden oldu…
Sonunda intihar etti ve
dünyay› kendinden kurtard›.
H
Hitler’in gelifl, iktidara ç›k›fl ve
dünyadan gidifl öyküsünün en öz anlat›m› budur. 8 Kas›m 1923’te ordunun
sa¤ kanad›ndaki askerler ve Nazi partisi üyeleriyle birlikte Bavyera’da düzenledi¤i baflar›s›z “Birahane Darbesi”
nedeniyle, 1924’te befl y›l hapse mahkum edilen Hitler, Landsberg cezaevine gönderilmiflti.
***
1920’li y›llarda Almanya ulusal bir
kriz içindeydi. I. Dünya Savafl›’ndan
sonra ülke ekonomik y›k›nt›ya sürüklenmifl, yaflanan hiper enflasyon, kitlelerin mutsuzlu¤una yol açm›flt›. Hitler ve arkadafllar›n›n ›rkç› söylemleri,
bu çürüme sürecinde insanlar›n bel
ba¤lad›¤› bir umut kayna¤› olmufltu.
‹ktidar partisinin solcu politikalar›ndan
ve Yahudilerden nefret eden binlerce
kifli, ak›n ak›n Nazi partisine kofluyordu.
Kas›m/1923’te hükümetin, Britanya ve Fransa’ya savafl tazminat› öde57
BD N‹SAN 2011
BD N‹SAN 2011
meye bafllamas› üzerine, Naziler ilk kez güç kullanarak,
iktidar› darbeyle ele geçirmek için birahanede eylem
bafllatm›fl, ancak baflar›l› olamam›fllard›. Hitler, bu “milliyetçi darbe”nin, ülkenin içinde bulundu¤u ortamdan
memnun olmad›¤› bilinen
ordu saflar›nda taraftar bulaca¤›n› ve böylece Berlin hükümetinin alafla¤› edilece¤ini
Cezaevinde kaldığı sürede hitabet yeteneğini
umuyordu. Ancak darbe tegeliştiren Hitler sonradan bu özelliği ile
flebbüsü ilk aflamada h›zla
Alman halkını etkileyecekti
bast›r›ld›. Hemen tutuklanan
Hitler, “büyük vatan hainli¤i”
suçlamas›yla befl y›l hapis cezas›na f›ndan tehdit edilen savc› ise, san›¤›n
çarpt›r›ld›.
meydan okumas› karfl›s›nda bir köfleye
***
büzülmüfl halde oturuyordu.
Baflar›s›z darbe teflebbüsü Hitler
25 gün devam eden duruflma süreiçin ilerideki günlerde flans kap›s›na cini, Hitler’in “halkla iliflkiler” amadönüfltü. Yarg›lanma sürecinde kamu- c›yla kulland›¤›, afl›r› milliyetçi görüfloyunun dikkatini üzerinde topluyor, lerini kitlelere duyurmak için bu f›rsat›
bas›n dahil binlerce kifli duruflmalar› baflar›yla de¤erlendirdi¤i görülüyordu.
büyük bir ilgiyle izliyordu. Hitler mah- Hitler mahkeme heyetine, “verece¤ikemede “en iyi savunma hücumdur” niz karar› önemsemiyorum, çünkü
anlay›fl›yla konufluyordu. Her f›rsat› tarihin ebedi ve ezeli yarg›s› beni bekendisine yönelik darbe suçlamas›n- raat ettirecektir.” diyordu.
dan s›yr›lmak için kullan›yor, sözü
***
Almanya’n›n I.Dünya Savafl›’ndan Landsberg cezaevinde kald›¤› dönesonraki durumuna getiriyordu. Afl›r› mi, “Mein Kampf-Kavgam” adl› oto›rkç› söylemi yan›nda, Yahudiler, biyografi kitab›n› dikte ederek ve “hiMarksizim ve Fransa’y› suçluyor, Al- tabet yetene¤ini” gelifltirme çal›flmalamanya’n›n içinde bulundu¤u durum- r›yla geçiren Hitler, partisinin ve tadan onlar› sorumlu tutuyordu. Bu ara- raftarlar›n›n oluflturdu¤u politik bask›
da muhafazakâr e¤ilimli yarg›ç, Hit- sonucu, dokuz ay sonra serbest b›rak›ler’in mahkemede siyasi nutuk verme- l›yordu.
Hitler serbest b›rak›l›nca kamuosini izlemekle yetiniyor, esas konu
olan darbe suçlamas›na odaklanmas›n› yunda daha önce görülmedik ölçüde
sa¤lamak için hiçbir çaba göstermi- popüler oluyor, sekiz y›l sonra da Alyordu. Nazi liderinin yoldafllar› tara- manya’n›n yönetimini ele geçiriyordu.
L
58
Hitler di¤er Nazi önderleriyle birlikte, partiyi
birkaç y›l içinde yeniden
düzenleyip, fanatik bir
kitle hareketine dönüfltürmeyi baflarm›flt›.
1932 y›l›nda bu hareket, “Reichstag-Alman
parlamentosu” içinde
yasal ço¤unlu¤u ele geçirmifl, böylece bir afl›r› uç demokrasiyi kullanarak iktidara gelebilmiflti.
Baflkan Paul von Hindenburg,
1933’te Hitler’i baflbakanl›¤a atarken,
“çok güçlü Nazi liderinin dizginlerini
ele geçirebilece¤ini” san›yordu. Ancak
onun “ars›z ve küstah” taraf›n› hesaplayamam›flt›.
Yeni baflbakan›n ilk icraat›, parlamento binas›n›n politik amaçlarla yak›lmas›n› bir f›rsat olarak kullanmak
ve erken seçim ça¤r›s›nda bulunmak
olmufltu. Hermann Goering’in yönetti¤i polis örgütü, seçimden önce muhalefete karfl› büyük bir bask› kampanyas› bafllat›yor, böylece Naziler seçimde
ço¤unlu¤u ele geçiriyorlard›. K›sa süre sonra “yetki kararnamesi”nin yürürlü¤e girmesiyle, Hitler ülkenin mutlak
hakimi oluyordu. 1934 y›l›nda Hindenburg ölünce, Almanya’n›n son demokratik hükümeti de da¤›l›yor, Hit-
Hermann Goering’in yönettii
polis örgütü, seçimden önce
muhalefete kar büyük bir
bask kampanyas balatyor,
böylece Naziler seçimde
çounluu ele geçiriyorlard.
Hitler saklandığı sığınağında
intihar etmişti.
ler’in tüm dünyay› sürükledi¤i II. Dünya Savafl› ve soyk›r›m dönemi bafll›yordu.
***
Ocak/1945’te Berlin Sovyet askerlerince kuflat›ld›¤›nda, Hitler yerin 17
metre alt›ndaki 18 odal›, yeterli su ve
elektrik ba¤lant›s› bulunan s›¤›na¤›na
çekiliyordu. Diktatör, özel sekreterine
yazd›rd›¤› vasiyetinde, amiral Karl
Donitz’i devlet baflkanl›¤›na, Goebbels’i de baflbakanl›¤›na at›yordu.
Hitler ve eflinin intihar etti¤i ayn› gün,
ABD birlikleri Dachau toplama kamp›n› kurtar›yor, buray› korumakla görevli 500 Nazi askeri bir saat içinde
öldürülüyor ve Nazi rejiminin kurdu¤u
bu ilk toplama kamp›ndan, 2.539’u
Yahudi olmak üzere 33.000 tutsak
kurtar›l›yordu.
***
Diktatörün verdi¤i son talimat uyar›nca, kendisinin ve Eva’n›n cesetleri
idari ifller binas›n›n bahçesinde üzerlerine benzin dökülerek yak›lm›flt›.
Ölümü, 1956 y›l›nda bir Alman
mahkemesi taraf›ndan resmen aç›kland›¤›nda, onun baflka ülkelerde yaflamakta oldu¤u dedikodular› da art›k
son bulmufltu. •
[email protected]
59