İSLAMDA SORUMLULUK س ُك ْم َوا َ ْهل۪ ي ُك ْم نَارا َ ُيََٓا اَيُّ َها الَّذ۪ ينَ ٰا َمنُوا َٓقُوا اَ ْنف 'EY İMAN EDENLER, GEREK KENDİLERİNİZİ, GEREK AİLELERİNİZİ (EVLÂDI IYALİNİZİ) ATEŞTEN (YÂNİ CEHENNEMDEN) SAKLAYIP, KORUYUN..." Muhterem Müminler! 20. Asrın ve günümüzün topyekûn buhranları içinde üzerinde durulması gereken en önemli konulardan birisi şüphe yok ki "İslam'da Sorumluluk" mevzuudur. Ruh ve beden bütünlüğü içinde kendisini dine, millete, vatana hizmet gayesiyle adayan, yurt ve cihan kalkınmasında ilme, fenne, tekniğe, toplumun sosyal ve kültürel tarihi zenginliklerine katkıda bulunabilecek dimağların çıkması ve yetişmesi, şu veya bu yollarla değil, kurtuluş, felah her şey İslam'a göre sorumluluk duygusu kazanmakla olur. Aziz Müslümanlar? Allahü Teala "Ey iman edenler, gerek kendilerinizi, gerek ailelerinizi (evladılyalinizi) ateşten (yani cehennemden) saklayıp, koruyun..." (1) buyurmuştur. Allah'a ve Resûlüne itaati, namaz, oruç, zekat gibi farz ibadetleri, sıhhati, ömrü, serveti, malı, mülkü, parayı, eşyayı, üzerimize aldığımız vazifeleri, bize tevdi edilen (verilen) sırtar, millet, vatan malını, komşu ve akraba hakkını, hâsılı aile ve çocuklarımızı korumak için ilahi mesuliyeti kavrayalım. Bunun için çalışalım. "Göklere, yerlere, dağlara ve yeryüzüne teklif edilen" ilahi sorumluluğu "ancak insanın yükleniverdiği" (2) hakikatini kabul eden insan olduğumuzu hatırlayalım. Ve şu güzel kıssaya kulak verelim: — "Rafi b. Amr'dan, Ben çocukken Ensar'ın hurma ağacını taşlardım. Ensari beni tutup Peygamberimiz (S.A.V.) götürdü. Peygamberimiz: — Çocuğum, onların hurma ağaçlarını niçin taşladın? diye sordu. — Ya Resûlallah aç idim, yemek için taşladım, dedim. — Sen bir daha taşlama!.. Altlarına düşenleri al ye!.. Allah seni doyurur, dedikten sonra başımı sıvadı ve "Allah'ım karnını doyur" diye dua etti. (3) İşte bu terbiyevi ve mesuliyet dolu örnekle hareket ederek, tembih edici, tatlı ve sevindirici, güzel ve ilgi çekici sözlerle toplumdaki bunalımları gidermeye gayret edelim. Değerli Din kardeşlerim! Kuranı Kerim'de Cenabı Hak "O gün, size verilmiş olan her nimetten and olsun sorguya çekileceksiniz" buyurmuşlardır. (4) Hz. Muhammed de (S.A.V.) bir hadisi şerifinde "Hepiniz çoban ve muhafızsınız ve hepinizde maiyetinizde bulunanların hukukundan mesulsünüz. amirle maiyetindekilerin koruyucusudur. Aile reisi de aile efradının çobanıdır. Kadında kocasının evi ve çocukları üzerinde koruyucudur. Hülasa hepiniz koruyucusunuz. Ve hepiniz de idarenizde bulunanların hukukundan sorumludur" (5) buyruğu, bizim en mühim vicdani (ve fiili) vazifemizdir. Mürebbi durumunda olan bizler, çocuk gibi hakiki cevherin kıymetini takdir edelim. Sorumluluk duyalım. Onları, cehalet, sefalet ve isyan bataklıklarında yapayalnız bırakmayalım. Bu hususta uğraşalım, çalışalım. Hayata gözlerini açan yavruların, edepsiz, dinsiz, cani, hırsız olmaması için acıma hissi duyalım. Terbiyelerine önem verelim. En vahşi hayvan ve yavrularının dahi ehlileştirilebilğini unutmayalım. İnsanlığı, cemiyeti ıslah için çalışalım. Çocuğumuzu gazete sütunlarına, adalet mercilerine, kaçak, eşkıya, çete, yankesici... olarak geçirmemek, geleceklerini ümitli bir istikbale yöneltmek için bütün çabamızı sarf edelim. Zira insan için çalıştığından başkası yoktur". (6) *** (1) (2) (3) (4) (5) (6) et-Tahrîm Sûresi : 6 el-Ahzâb Sûresi : 73 İbn-i Mâce, Sünen. Mısır 1372. C. E. S 771 vd.. et-Tekasür Sûresi : 8 Riyâzu’s-Sâlihîn C I, S. 256. No : 286 en-Necm Sûresi : 39 Kasım 1979