Dış Ticaret Dış ticaret açığı Nisan ayında 2016 yılının aynı ayına göre %16,7 artarak 4,9 milyar $ oldu. 12 aylık birikimli dış ticaret açığı Nisan ayında 57,3 milyar $ düzeyine yükseldi (Mart 2017: 56,5 milyar $). İhracat Nisan ayında yıllık bazda %7,4 artışla 12,8 milyar $, ithalat da %9,9’luk artışla 17,8 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. İthalattaki artışın ihracata göre daha fazla olması nedeniyle ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %72,2’ye (2016 Nisan: %73,8) geriledi. Nisan ayında dış ticaret açığının genişlemesinde altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ithalatındaki %182’lik artış belirleyici oldu. Ayrıca enerji fiyatlarındaki göreceli yüksek seviyelerden dolayı mineral yakıtlar ve yağlar (enerji) ithalatındaki artış (%33) dış ticaret açığındaki bozulmayı artıran diğer bir unsur oldu. Diğer taraftan ihracatın lokomotifi konumunda bulunan motorlu kara taşıtları yılbaşından bu yana güçlü görünümünü sürdürdü. Motorlu kara taşıtları ihracatı Nisan ayında yıllık bazda %20,2, ilk dört ayda ise %25,8 artış gösterdi. Ayrıca emtia fiyatlarındaki toparlanmanın etkisiyle demir çelik (%+80,5) ihracatındaki yükseliş de ihracatın olumlu bir performans göstermesinde önemli rol oynadı. İhracat içerisinde önemli paya sahip olan elektronik ve tekstil sektörleri ise zayıf seyrini Nisan’da da sürdürdü. Nisan 2017 Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD) OcakNis.16 12-aylık toplam Nis.17 12-aylık toplam Mar.17 (Milyar USD) Nis.17 Nis.16 Ocak Nis.17 Dış Ticaret Açığı 4,9 4,2 17,5 16,4 57,3 56,5 Enerji 2,4 1,7 10,0 7,5 26,5 25,9 Enerji Dışı 2,6 2,5 7,5 8,8 30,8 30,7 12,8 12,0 50,7 46,6 146,6 145,7 Toplam İhracat Enerji 0,3 0,3 1,7 1,0 3,9 3,8 Enerji Dışı 12,5 11,7 49,0 45,6 142,7 141,9 Toplam İthalat 202,2 17,8 16,2 68,2 63,0 203,8 Enerji 2,7 2,0 11,7 8,5 30,4 29,7 Enerji Dışı 15,1 14,2 56,5 54,5 173,5 172,5 Altın İhracatı 0,7 0,3 2,6 3,0 7,8 7,4 Altın İthalatı 1,1 0,4 3,8 1,1 9,2 8,5 Altın Ticareti (net) -0,4 -0,1 -1,2 2,0 -1,4 -1,1 Altın 12 Aylık Enerji Aylık, Enerji Milyar Açığı USD) milyar $ Açığı (12 60 50 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü Dış $Ticaret milyar Nisan 17 Ağustos … Aralık 16 Nisan 16 Ağustos … Aralık 15 Nisan 15 Ağustos … Aralık 14 Nisan 14 Ağustos … Aralık 13 Nisan 13 Ağustos … Aralık 12 Nisan 12 Ağustos … Aralık 11 Nisan 11 Ağustos … Aralık 10 Nisan 10 Ağustos … Aralık 09 20 Dış Ticaret Açığı (12USD) aylık) Görünümü (Milyar 110 100 90 80 70 60 57,3 55,8 50 12 Aylık Dış Ticaret Açığı 40 Altın Hariç Dış Ticaret Açığı Nisan 17 Aralık 16 Ağustos 16 Nisan 16 Aralık 15 Ağustos 15 Nisan 15 Aralık 14 Ağustos 14 Nisan 14 Aralık 13 Ağustos 13 Nisan 13 Aralık 12 Ağustos 12 Nisan 12 Aralık 11 Ağustos 11 30 Nisan 11 Nisan ayıyla birlikte dış ticaret açığı son 4 ayın 3’ünde artış gösterdi. Özellikle petrol fiyatlarının (54,4 $/varil) geçen yıl Ocak-Nisan ortalamasının (37,2 $/varil) üzerinde seyretmesi ve altın ithalatının 4 aylık dönemde %200’ün üzerinde artması bu genişlemede etkili oldu. Bununla birlikte Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Orta Doğu Ülkelerine yapılan ihracatta gözlenen artış ve otomotiv sektörü ihracatındaki güçlü görünüm dış ticaret açığındaki genişlemeyi sınırlandırdı. Sonuç olarak son dönemde iç talebi desteklemek amacıyla atılan adımların etkisiyle önümüzdeki aylarda enerji dışı ithalattaki artışın devam edeceğini düşünüyoruz. Bu çerçevede birikimli dış ticaret açığının önümüzdeki dönemde kademeli olarak yükseleceğini ve yılı 60 milyar $ düzeyinde kapatacağını tahmin ediyoruz. 26,5 Aralık 10 Ülke bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yapılan ihracat Nisan ayında da %238 artış kaydederek en fazla ihracat yapılan ikinci ülke konumunu korudu. Bu dönemde Almanya 1,1 milyar $ ile en fazla ihracat yapılan ülke olmayı sürdürürken bu ülkeyi 1 milyar $ ile BAE ve 857 milyon $ ile Irak izledi. İthalatta ise ilk sırayı 1,6 milyar $ ile Almanya ile Çin paylaşırken bu ülkeleri Rusya (1,5 milyar $) ve ABD (980 milyon $) takip etti. 30 Nisan 10 Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracat yıllık bazda %2,2 artarak 5,8 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. AB ülkelerine yapılan ihracattaki artışın nispeten düşük kalmasına bağlı olarak Bölge’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı 2016 Nisan ayında %47,3 iken 2017 Nisan ayında %45’e geriledi. Bölge’ye yapılan ihracat euro bazında ise %8,3 artışla 5,4 milyar € seviyesine yükseldi. 40 Ağustos 10 Nisan ayında net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde 0,4 milyar $ negatif etkisi oldu (2016 Nisan: -0,1 milyar $). Böylece 12 aylık birikimli altın ticaret açığı 1,1 milyar $’dan 1,1 milyar $’a yükseldi. Öte yandan 12 aylık birikimli enerji açığı ise 626 milyon $ artışla 26,5 milyar $’a yükseldi. http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü [email protected] Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2