Endustriyel Simbiyoz Kavramı ve Uygulama Örnekleri_Prof. Dr
advertisement
Endüstriyel Simbiyoz Kavramı ve Uygulama Örnekleri Prof. Dr. Göksel N. Demirer Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Ġskenderun Körfezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi Bilgilendirme Toplantı ve ÇalıĢtayı 7 Mart 2012 Ceyhan Öğretmen Evi Tükenmekte olan Ham Petrol Kaynakları ve Artmakta Olan Talep Bulunan Petrol Rezervleri Petrol Talebi Petrol, Doğalgaz ve Kömür Üretim Profilleri Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara 21. Yüzyılın Sonuna Kadar Olan Ham Petrol Ġhtiyacı (Günümüzdeki tüketim hızı baz alınmıĢtır) Ġhtiyaç her 25 yılda iki katına çıkmaktadır Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Tükenmekte olan Doğal Kaynaklar Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Konvansiyonel su kaynakları yakın gelecekte su ihtiyacını karşılayamaz duruma gelecektir. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Diğer Yandan ÇeĢitli Tür ve Ölçeklerdeki Çevre Sorunları Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Sürdürülebilir Endüstriyel Üretim ya da Büyüme Mümkün mü ? Kaynak kullanımının ekonomik büyümeden bağımsızlaĢtırılması Ekonomik Etkinlik Doğal Kaynak Kullanımı Çevresel etkinin kaynak kullanımından bağımsızlaĢtırılması Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Çevresel Etki Faktör X: Daha Fazla Refah, Daha Az Doğal Kaynak Kullanımı ve Çevre Kirliliği Ekonomik Etkinlik Doğal Kaynak Kullanımı Faktör 2-4: Kaynak Verimliliğini 2-4 Kez Arttırma Hedefi (Weizsacker, 1995). Somut hedef koyan ülkeler var. Örneğin Almanya 1994-2020 arası Faktör 2’yi hedefliyor. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Problem: ‡ Ekonomik büyüme ve çevresel değerlerin korunmasının paralel olarak sağlanamayacağı düĢünülüyor ‡ Sanayi/üretim doğal kaynak, su ve enerji tüketip, çeĢitli atıklar üretiyor ‡ Nakliye ve altyapı eksiklikleri kırsal ve kent merkezlerinden uzak alanlarda endüstriyel geliĢimi engelliyor ‡ Bu sorunlar ı bütünsel olarak ele alıp çözebilecek bilgi ve uzmanlık yeterli değil ve çok sınırlı olarak kullanılabiliyor. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Çözüm: ‡ Endüstriyel tesisler sistematik olarak ilintilendirilerek, ham madde, su ve enerji tüketimleri ile atık üretimleri düĢürülebilir ‡ Endüstriyel atık ve diğer kaynaklar ilintilendirilmiĢ firmalar arasında alınabilir/verilebilir ‡ Endüstriyel tesisler bu simbiyotik iliĢkiyi maksimize edecek biçimde kümelendirilebilir. Böylelikle sadece üretim maliyetlerinden değil, atık yönetim ve diğer altyapı ve lojistik giderlerinden de tasarruf sağlanabilir. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara SĠMBĠYOZ: Farklı türden canlıların, belirli koĢullar altında bir arada yaĢaması olarak tanımlanabilir. Bir arada yaĢayan bu türler, birbirlerinin varlığından karĢılıklı olarak yarar sağlarlar. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara ENDÜSTRĠYEL SĠMBĠYOZ: Doğadaki bu kavramın endüstriyel işletmelere uyarlanmasıdır Diğer bir deyişle endüstriyel işletmelerin karşılıklı fayda sağlayacakları ortaklıklar kurması olarak tanımlanabilir Sadece atıkların değil, diğer kaynakların da (enerji, lojistik, insan gücü, yatırım, su, vd.) ortak kullanımını içerebilir. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara ENDÜSTRĠYEL SĠMBĠYOZ YERĠNE KULLANILAN DĠĞER KAVRAMLAR: Eko-endüstriyel Endüstriyel Yan gelişme ekoloji ürün sinerjisi Bölgesel metabolizma Eko-endüstriyel parklar Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Sistem yaklaşımı... Temiz Üretim Cleaner production MİKRO Yaşam Döngüsü Yönetimi Life Cycle management Endüstriyel Simbiyoz Industrial Ecology MAKRO Yaşam döngüsü yaklaşımı... Temiz Üretim, Çevre için Tasarım, Geri Dönüşüm için Tasarım ÜRETİM AŞAMASI KULLANIM AŞAMASI Ham madde Ham madde eldesi Rafinasyon/işleme Üretim Döngünün Kapatılması Tüketim Atık Yönetimi Geri Kazanım Yeniden Kullanım ÜRÜNÜN YAŞAM DÖNGÜSÜNÜ TAMAMLAMA AŞAMASI TĠPĠK BĠR ENDÜSTRĠYEL SĠSTEM (TEK YÖNLÜ MADDESEL DÖNGÜ) Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara MADDESEL DÖNGÜNÜN KAPALI OLDUĞU BĠR ENDÜSTRĠYEL EKOSİSTEM ÜRÜN DIġINDAKĠ TÜM ÇIKTILAR TESĠ ĠÇĠ YA DA DIġINDA (DĠĞER TESĠSLERDE) DEĞERLENDĠRĠLĠR Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Başarı için Önemli Faktörler: ↣ Firmalar birbirlerinden farklı ama maddesel girdi-çıktı bazında uyumlu olmalıdırlar. ↣ Yapılacak girdi-çıktı değişimleri hammadde ve enerji tüketim ile atık bertaraf maliyetleri bazında katılan her firma için kabul edilebilir ve karlı olmalıdır ↣ Varolan simbiyoz olanaklarını belirlemek için yapılacak denetleme/değerlendirme faliyetleri gönüllü ancak, ilgili yasal kurum ile işbirliği içinde gerçekleştirilmelidir. ↣ Nakliye masraflarının elde edilecek ekonomik faydanın önüne geçmemesi için firmalar arasındaki mesafe çok uzak olmamalıdır. ↣ Uygulamadan önce katılımcılar arasında yeterli farkındalık ve şeffaflık sağlanmalıdır. ↣ Yapılacak girdi-çıktı değişimleri için nitel ve nicel olarak güvenilir bir veri tabanı oluşturulmalıdır. Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Olası en yüksek kaynak verimliliği ve atık azaltımı uygulamaları için Endüstriyel Simbiyoz Ekoverimlilik (Temiz Üretim) olanakları değerlendirildikten sonra uygulanmalıdır. Avusturalya’da Kullanılan Yöntem Ġsviçre’de Kullanılan Yöntem Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara DÜNYADA ENDÜSTRĠYEL SĠMBĠYOZ Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara ÖRNEKLER... Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara KALUNDBORG ÖRNEĞĠ Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara KALUNDBORG’DA SAĞLANAN KAZANIMLARDAN BAZILARI 2008 yılına ait veriler doğrultusunda, bölgede sağlanan bazı çevresel ve ekonomik kazanımlar Ģunlardır: - 265.000 ton/yıl CO2 emisyonunda azaltım - 3 milyon m3/yıl su geri kazanımı 15 milyon GJ enerji değerinde proses buharı (75.000 evin yıllık elektrik tüketimine denk) 15 milyon m2/yıl alçı duvarına denk gelen alçı taĢı kazanımı 150.000 ton/yıl biyokütlenin gübreye dönüĢtürülerek toplam gübre ihtiyacının %60’ının bu Ģekilde sağlanması - 250 milyon USD’den fazla toplam kazanç Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara NISP Programı, İngiltere Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara http://www.endustriyelsimbiyoz.org/wp-content/uploads/sunumlar/Industrial-Symbiosis-Applications-in%20the-UK-and-the-Potential-in-Iskenderun-Bay_Ian-Humphreys.pdf Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara ÇĠN ÖRNEĞĠ (GUIGANG ġEHRĠ) Alkol Atığı Atık Melas Şeker Kamışı Alkol Fabrikası Gübre Fabrikası Şeker Fabrikası Küspe Çimento Fabrikası Kağıt Fabrikası Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Kağıt Çamuru CENEVRE (ĠSVĠÇRE) ÖRNEĞĠ Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Styria, Avusturya Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Kwinana, Avusturalya Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Caguas, Puerto Rico Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara ARAÇLAR... Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Endüstriyel Simbiyoz Projelerinde Kulanılan Web Bazlı Araçlar CSRP Küresel Sinerji Veritabanı CSRP Global Synergy Database Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara CSRP Küresel Sinerji Veritabanı dünyanın çeĢitli bölgelerinde gerçekleĢtirilmiĢ Endüstriyel Simbiyoz uygulama ve baĢarı hikayelerinden derlenmiĢ web bazlı bir veri tabanı. Bu veri tabanını belli bir bölge ya da sektör için kullanmak mümkün. ÇeĢitli anahtar kelimeler kullanarak daha detaylı arama yapmak da olası. Her bir örnek uygulama için özet, sektör, bölge, uygulanan teknoloji ve detaylar ile kaynakça ve güncellemelere iliĢkin bilgilere ulaĢılabiliyor Ayrıca veri tabanına yeni uygulamalar sunmak, varolanlara iliĢkin yorum bildirmek, vb. de olası. Web Adresi: http://www.csrp.com.au/database/ Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara TEŞEKKÜRLER Prof.Dr. Göksel N. Demirer ODTÜ Çevre Mühendisligi Bölümü Tel: 312 210 58 67 e.posta: [email protected]
