Gösteri başlıyor - video.eba.gov.tr
advertisement
15.03.2010 Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla MÜŞRİKLERLE İLİŞKİLER HUDEYBİYE ANLAŞMASI Mekke’nin Tarihi: Kendisine peygamberlik görevi verilmiş ve peygamberliğinin de on üç yılını burada geçirmiştir Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Efendimiz, o büyük hendek sınavının ardından , bir gece, Allah’ın kendisine olan lütuflarından bir lütuf olarak bir rüya gösterildi. Rüyasında Mekke’ye girmiş, Kabe’nin anahtarı ellerine teslim edilmiş, kendisini Hac yaparken görmüştü. Beytullah, Allah Rasulünün burnunda tütüyordu. Mekke’den ayrılalı yaklaşık 6.5 yıl geçmişti. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah hemen tüm sahabelere haber vererek gücü olanları Hac’ca çağırıyordu. Bir bayram sevinci kapladı Medine’yi. Herkes yol hazırlığına başladı. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Hazırlıklar tamamlandı. Yerine Abdullah b. Ümmü Mektum’u bırakarak 1500 civarında sahâbî ile birlikte Medine’den hareket etti.. Müslümanlar yanlarına yolculuk silahı olarak sadece kınlarına sokulmuş olan kılıçlarını aldılar. Hz. Peygamber gerekirse savaşmak için silah alınması yolundaki teklifleri kabul etmedi. (Hz Ömer ve Sa’d’ın teklifi). Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah, ben savaşa gitmiyorum. Ben Hac etmeye gidiyorum diyordu. Mekkeliler, Medine’den kopup gelen bu Hac kervanını haber alınca endişelendiler ve telaşa düştüler. Hemen, Halid b. Velid komutasında 200 kişilik bir müfreze çıkarttılar. Rasulullah, bu durumu haber alınca, kendisine yeni bir izci, rehber tayin ederek farklı bir yoldan götürmelerini istedi. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Hudeybiye denilen bir yerde, doğal su kaynakları kurumuş olmakla birlikte küçük küçük iki gölet ve birkaç suyu çekilmiş kuyunun bulunduğu bir yerde kafile konakladı. Yukarıdaki haritada Hudeybiye'ye kadar izlenen güzergâhı görüyorsunuz. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Bu arada Mekke ile irtibat kurulmuş, elçiler gönderilmeye başlanmıştı. Önce Mekke’liler atak davrandılar, hem casusluk yapmak hem de Rasulullah ile, ne yapmak istediklerini konuşmak için Huleys diye bir adamı gönderdiler (Beni Kinane’den) Bu Huleys, Uhud savaşında müslümanların cesetlerine işkence yapılmasına karşı çıkan bir müşriktir. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah, Hueleys’in geldiğini anlayınca tüm kurbanlık develeri, süsleyerek Huleys’i karşılamaya gönderin dedi. 70’e yakın deveyi Huleys’e doğru sürdürdü. Bunu niye yaptı? Burada, karşındaki kişinin insan piskolojisini bilmek yatıyor. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Karşısındakinin ruh halini çok iyi kontrol edip neden etkilenir, bunu tespit etmek ve ona göre davranmak. Gelen, saf bir bedevi Reisi. Allı pullu, süslü kurbanlık develerin kendisini karşıladığını görünce başladı ağlamaya. Geldi. Ben ne diyeyim ey Muhammed! Sen Hac’ca çıkmışsın. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Gidip bunları aynen aktaracağım. Gidip Mekkelilere durumu anlattı ve size gelenler Hac için geliyorlar, onun için atalarınızın geleneğini bozmamanız lazım. Onları, kendi dinleriyle, kendi gelenekleriyle tehdit ediyor. Öteden beri gelen emniyeti sarsmamalısınız. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Ebu Cehil’in oğlu İkrime, daha fazla dayanamayarak konuşmanın tamamını dinlemeden çekip gitti. Başka sesler de çıkıyordu. Huleys, baktı ki, kendisini gönderen adamlar kendisini kullanmaya kalkıyorlar. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) (İyi muamelenin ne getireceğine harika bir örn.) Kalktı ve siz dedi, beni ve benim gibi bir kabile reisini kendi emellerinize alet mi edeceksiniz. Eğer Muhammed’i, Hac’ca geldiği halde engellemeye kalkarsanız bundan böyle beni karşınızda bulursunuz. İhsan ile muamele, kazandırmış oluyordu. bir müttefik daha Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Daha sonra, aslen Taif’li olan bir kabile reisi Urve, müşrik elçisi olarak Hudeybiye’ye geldi. Biraz cıvık bir adamdı, elini Rasulullah’ın sakalına ata ata konuşuyordu. Bu durumdan hoşlanmayan sahabelerden biri, Urve’nin eline kılıcının tersi ile vurarak, şu an sana ait olan elini Rasulullah’ın sakalından çek yoksa birazdan o el sana ait olmayacak. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Gördüğü bu manzara Urve’yi büyüledi. Döndüğünde Mekke’lilere aynen şöyle diyordu. Vallahi ben yeryüzünde çok kral gördüm, ama Muhammed’in arkadaşlarının ona olan hürmet, edep ve saygısını hiçbir yerde hiçbir kimseye yapıldığını görmedim. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Bu arada Rasulullah da elçiler gönderiyordu. Bu elçiler Mekke’de iyi muamele görmüyorlardı. Gelen elçiler, Ya Rasulallah, bizden çok daha koruması güçlü birini göndermelisin diyorlardı. Bunun üzerine Ömer’e teklif etti. Ancak Ömer; kabilesinin kendisini savunmayacağını söyleyerek Hz Osman’ı (Osman b. Afvan) önerdi. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Hz Osman’ı saygıyla karşıladılar. Osman onlarla görüştü. Onlar, kafilenin Hac’cını kabul etmediler ancak sen Hac edebilirsin dediler. Hz Osman, Allah Rasulu Hac yapmadan ben de yapmam diyerek reddetti. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Aynı teklifi Abdullah b. Ubey b. Selül’e de yaptılar. Abdullah b. Übey bu teklif karşısında ilginç bir tavır sergiledi. Allah’ın Rasulü Hac etmedikçe ben de etmem diyordu. Bu tavrıyla herkesi şaşırtıyordu. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Giden elçiler, elleri boş döndüler. Bir netice çıkmadı. Müslümanların isteğini kabul etmek istemiyorlar, ama savaşmak da istemiyorlar. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Kabul etseler, bu durum Rasulullah için büyük bir başarı olacak. Herkesin gözünün içine baka baka gelecek, Hac’cını yapacak ve dönecek. Bu şu manaya gelmektedir. • Bölgede tek güç, tek otorite benim. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Kabul etmeseler; bu kez tüm araplar tarafından kınanacaklar, bazı müttefiklerini kaybedecekler. Çünkü bu yaptıkları arap geleneklerine ihanet manasına gelecektir. İki arada bir derede kaldılar. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) En akıllılarından biri olan Süheyl b. Amr’ı beraberindeki iki kişilik bir diplomatik heyet ile Hudeybiye’ye yolladılar. Süheyl b. Amr, birikimli bir diplomat idi. Rasulullah ile karşı karşıya oturdular. Rasulullah’ın yanında da bir heyet var tabi. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah’ın arkasındakiler; • • • • Süheyl b. Amr’ın müslüman olan oğlu Abdullah. Hz Ömer Hz Ebu Bekir Sa’d b. Ebi Vakkas ve birkaç sahabe daha. Sözlü anlaşma yapıldı ve anlaşma yazılı metin haline getirilecekti. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Hz Ali Katib. Rasulullah; ‘’Bismillahirrahmanirrahim’’ yaz ya Ali. Süheyl’den ilk cümlede birinci itiraz geldi. ‘’Rahman da kim’’ dedi. Biz onu bilmiyoruz. ‘’Bismikellahümme’’ yaz. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Olurdu, olmazdı, Allah Rasulu durun manasında elini kaldırdı. Süheyl’in söylediğinde ne yanlış var, Tevhid’e aykırı bir söz teklif etmiyor. ‘’Ey Allah’ım Senin adınla’’ demektir. Öyle olsun dedi Rasulallah ve Süheyl’in dediğini yazdırdı Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) İkinci cümle; ‘’Allah’ın Rasulü Muhammed ile Süheyl b. Amr arasında…’’ Daha söz bitmeden itiraz geldi. ‘’Eğer senin Allah’ın Rasulü olduğuna inansaydık zaten savaşmazdık ve seni de engellemezdik’’. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) ‘’Abdullah’ın oğlu Muhammed …’’ yaz. Buna Hz Ali de dayanamadı. Ben yazmam edi. O ana kadar Hz Ali, ‘’Allah’ın Rasulü Muhammed’’ cümlesini zaten yazmıştı. Sil dedi Rasulullah. Ben silemem dedi Hz Ali. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah kendisi silmek zorunda kaldı. Süheyl’in dediği gibi yazıldı. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Burada alınacak ders nedir? • Formaliteye takılmayın. • Maksadı unutmayın. • Maksat gerçekleşecekse eğer, ilkelerden taviz vermeden karşıdaki insanların hassasiyetlerini gözetebilirsiniz. • Çünkü meselenin ruhu önemli, elde edilecek netice önemli. Onun için de küçük şeylere takılmayın. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Anlaşma yazıldı. Anlaşmada neler var? …… Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) 1. Müslümanlar bu yıl Mekke'ye giremeyecekler ve Kâbe'yi ziyaret edemeyecekler, gelecek yıl bu ziyareti yapabileceklerdir. 2. Ertesi yıl ancak üç gün Mekke’de kalabilecekler, bu süre zarfında hiçbir Mekkeli onlarla görüşmeyecektir. 3. Kâbe ziyaretine gelirken yanlarında sadece yolcu kılıcı bulundurabileceklerdir. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) 4. Peygamber, Mekke'den çıkarken kendisiyle birlikte gitmek isteyenlerden hiç kimseyi yanına alamayacaktır; kendisiyle birlikte Mekke'ye girenlerden burada kalmak isteyenler olursa onlara engel olmayacaktır. 5. Arap kabilelerinden, isteyen kabile iki taraftan birisiyle birlik kurabilecektir Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) 6. Kureyş'ten birisi bu arada İslâm’ı kabul eder ve Müslümanlara sığınırsa, bu kişi Müslümanlar tarafından kabul edilmeyecek; fakat Mekke'ye iltica eden hiç bir Müslüman iade edilmeyecektir 7. Hac ve umre maksadıyla Mekke'ye gelen veya Yemen ve Tâif’e gitmek üzere buradan geçenlerle, Suriye’ye veya doğuya gitmek üzere Medine'ye gelenler emniyet içinde olacaklardır Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) 8. Bu antlaşma on yıllık bir süre için geçerlidir. Bu süre zarfında ne Kureyş Müslümanlara, ne de Müslümanlar Kureyş’e saldıracaktır. Buna her iki tarafın müttefikleri de dahildir Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah ve Süheyl, heyetleri ile birlikte anlaşmayı imzaladılar. Hz Ömer çok direndi ama sonunda imzaladı. Tam da bu sırada dramatik bir olay yaşanıyor. Süheyl’in diğer oğlu Ebu Cendel. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Müslüman olduğu için babası tarafından zincire vurulmuştu. Zincirini kırmış ve bitkin bir vaziyette, kan revan içerisinde Hudeybiye’ye, anlaşmanın yapıldığı yere geldi. Herkes şaşırmış durumda. Rasulullah durumda. şaşırmış, Süheyl şaşırmış bir Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Süheyl ile Rasulullah arasında şu diyalog geçiyor. • • • • Anlaşma imzalanmıştı değil mi’’ diyor Süheyl. Evet imzalanmıştı. Bu kişi anlaşmadan sonra geldi değil mi? Evet anlaşmadan sonra geldi. Ama ne olur onu bana bağışla. • Süheyl’in yanındaki diğer iki kişi; daha ilk günden anlaşmayı ihlal edemeyiz diyor. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Rasulullah ne kadar istediyse de vermiyorlar ve orta bir formül bularak, o iki kişi Ebu Cendel’i himayesine aldıklarını söylüyorlar. Bu durumda babasından Ebu Cendel’i almış oluyorlar. Rasulullah bu durumu kabullenmek zorunda kalıyor ve ‘’Ya Ebu Cendel, Allah senin için bir çıkış yolu nasib eder’’ diyor. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Ebu Cendel, beni bunların eline mi bırakıyorsunuz diye müslümanlara sitem ediyor. Orada herkes bu dramatik durum karşısında hıçkırarak ağlıyor. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Bundan sonra, Rasulullah, bir haberci göndererek tüm çadırlara haber salıyor, Cebrail bana haber getirdi ‘’Bey’at’’ alacağım. Rıdvan ağacı altında, tüm gelenlerden Bey’at alıyor bir kişi hariç. Allah orada müjdeliyor. Bey’at edenleri Kur’an’da Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Ve dönüş başlıyor. Hudeybiye'de on günden biraz fazla kaldıktan sonra Medine'ye dönmek üzere yola çıktılar. Yolda Dacnân mevkiine geldiklerinde umre seferi, Rıdvan Bîatı ve Hudeybiye Barışı'ndan bahseden Fetih Sûresi nâzil oldu. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Hiç kuşkusuz biz sana apaçık bir fetih ihsan ettik. • Allah, senin geçmiş ve gelecek tüm günahlarını affetsin için. • Ve Sen’in üzerine nimetini tamamlasın için. • Ve Sen’i dosdoğru bir yola kılavuzlasın için. • Ve Allah sana muhteşem bir zafer ihsan etsin. • Ve Mü’minlerin kalplerine iç sukununu, iç huzurunu indiren işte O Allah’tır. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Güvenlerine güven katsın, imanlarına iman katsın diye o sekineti, o gönül huzurunu indiren, işte o Allah’tır. • Göklerin ve yerlerin orduları Allah’a aittir. • Hiç kuşkunuz olmasın ki, Allah her şeyi bilir. Ve yaptığı her şeyi hikmetle yapar. • Ve yine mü’min erkeklerle mü’min kadınları içinden ırmaklar akan cennetlere koysun. Ebediyyen orda barındırsın. • Ve onların günahlarını ve hatalarını örtsün. Silsin için böyle yaptık. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • İşte bu Allah katında en büyük başarı, en büyük zaferdir. Bu ayetleri dinleyen Ömer; ‘’Şimdi bu fetih mi Ya Rasulallah’’ dedi. ‘’Kesinlikle Ya Ömer. İşte fetih bu’’. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Nereyi Fethetti, Kim fetholundu? Mekke’ye dahi girememiş bir kafile dönüyor yarı yoldan. O halde Fetih ne? Allah, fetih dediğine göre fetihtir o zaman. Bir ülke kazanmadılar, bir savaş kazanmadılar. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Öyleyse bu fetih denen ne? Fetih, işte o anlaşmadır. İslamla insan arasındaki engellerin bu anlaşma ile kalkmasıdır. Yürek fethidir bu. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Hudeybiye Barış Antlaşması İslâm tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Antlaşma, ilk bakışta Müslümanların aleyhine görünmesine rağmen, lehlerinde gelişmelere vesile olmuştur. • Bu gelişmelerin başında İslâm’ın hızla yayılması gelmektedir. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Hudeybiye Barışı'ndan bir yıl önceki Hendek Savaşı esnasında Müslümanlar Medine'yi üç bin mücahid ile savunmuşlardı. Fakat, Hudeybiye'den yirmi iki ay sonra gerçekleşecek olan Mekke'nin Fethi'ne on bin Müslüman katılacaktır. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Ayrıca, Müslümanların Kureyş müşrikleri tarafından resmen tanınmasını sağlamıştır. Nitekim müşrikler, o zamana kadar tanımadıkları Müslümanları bu antlaşma ile siyâsî bir güç olarak kabul etmişlerdir. Bu durum diğer müşrik Arap kabilelerinin korkuya kapılmalarını sağlamıştır. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Nitekim daha önce Müslümanlarla irtibat kurmak istemelerine rağmen Kureyş'ten çekinen bazı Arap kabileleri bundan böyle Hz. Peygamber'le rahatça görüşme ve İslâm hakkında bilgi sahibi olma imkânına kavuşmuşlardır. Hatta bir kısmı İslâm'ı kabul etmiştir. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Hz. Peygamber, barış ortamından yararlanarak komşu ülkelerin devlet başkanlarına İslâm'a davet mektupları göndermiştir. • Öte yandan Hudeybiye Barışı, Hayber Yahudilerini kuvvetli müttefikleri olan Mekke müşriklerinden ayırmıştır. Çünkü bu antlaşmadan sonra, eskiden birbirlerine müttefik gözü ile bakan Hayber Yahudileri, Kureyş, Gatafan ve Fezâre gibi kabileler arasındaki işbirliği bozulmuştur. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) • Peygamberimiz, antlaşma sayesinde Kureyş'in arkadan vurma ihtimali ortadan kalktığı için, Hudeybiye'den döndükten sonra Hayber üzerine yürümüştür. • Dolayısıyla bu antlaşma, Hz. Peygamber'in diplomatik açıdan büyük bir başarısıdır. • Bütün bunlara ek olarak Hudeybiye Barış Antlaşması'ndan sonraki ortamda İslâmiyet hızla yayılmıştır. ……. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Anlaşma maddelerinden biri ve Ebu Cendel uygulaması sahâbîler arasında huzursuzluğa yol açtı. Hz Muhammed’in İslam’a ve Müslümanlara Yönelik Saldırılarla Mücadelesi Hudeybiye Barış Anlaşması (H6 / 628) Ne var ki, Ebû Basîr ve Ebû Cendel başta olmak üzere Mekke'den kaçan, ancak antlaşma gereğince Medine'ye giremeyen Müslümanların Kızıldeniz sahilindeki Îs mevkiine yerleşmesi ve Kureyş'e ait kervanları tehdit etmesi üzerine müşrikler, aradan bir yıldan biraz fazla zaman geçtikten sonra Hz. Peygamber'e müracaat edecek ve “Müslüman olan Mekkelilerin iadesi” maddesi antlaşma metninden çıkarılacaktır. ….
