serbest bölge avantajları

BATI AKDENĠZ KALKINMA
AJANSI (BAKA)
SERBEST BÖLGELERDE SAĞLANAN
TEġVĠKLER
Hasan YÜKSEK
Mayıs 2011
SUNUM PLANI
I. SERBEST BÖLGENĠN TANIMI VE AMACI
II. SERBEST BÖLGELER
III. ANTALYA SERBEST BÖLGE
IV. SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
AVANTAJLAR
SUNDUĞU
SUNUM PLANI
I. SERBEST BÖLGENĠN TANIMI VE AMACI
II. SERBEST BÖLGELER
III. ANTALYA SERBEST BÖLGE
IV. SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
AVANTAJLAR
SUNDUĞU
SERBEST BÖLGENĠN TANIMI ve AMACI
Serbest Bölgenin Tanımı:
Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali
ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari
düzenlemelerin
uygulanmadığı
veya
kısmen
uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş
teşviklerin tanındığı yerlerdir.
Serbest Bölgelerin KuruluĢ Amacı:
İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek
Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini
hızlandırmak
İşletmeleri ihracata yönlendirmek
Uluslararası ticareti geliştirmek.
SERBEST BÖLGENĠN ĠġLEVĠ (I)
Serbest Bölgelerin ĠĢlevi:
Serbest bölgeler;
Ülkeye yabancı sermaye ve teknolojilerin
getirilmesine imkan sağlayacak uygun zemin
yaratılması
Sanayicinin ihtiyaç duyduğu bazı hammadde ve
ara malların kolaylıkla, istenilen miktarda ve
zaman kaybı olmadan temin edilebilmesi
Sağlanan teşvik ve avantajlarla düşük maliyetli
mal üretimi ve ihracı
SERBEST BÖLGENĠN ĠġLEVĠ (II)
Türkiye dışından gelen malların transit olarak
diğer ülkelere satımı
Yeni istihdam olanaklarının yaratılması
Türk ihraç ürünlerinin ihracatını kolaylaştırmak
ve hızlandırmak bakımından bir basamak olması
işlevlerini görmektedir.
SUNUM PLANI
I. SERBEST BÖLGENĠN TANIMI VE AMACI
II. SERBEST BÖLGELER
III. ANTALYA SERBEST BÖLGE
IV. SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
AVANTAJLAR
SUNDUĞU
SERBEST BÖLGELER (I)
2009 yılı Aralık ayı sonu itibariyle ülkemizde toplam 19
adet serbest bölge bulunmaktadır. Ülkemizdeki serbest
bölgelerde 2.796’sı yerli, 637’si yabancı olmak üzere
toplam 3.433 firma faaliyet göstermekte olup,
oluşturdukları
istihdam
hacmi
44.083
kişiye
ulaşmaktadır. Tüm serbest bölgelerin ticaret hacmi ise
2009 yılı sonu itibariyle 17.8 milyar ABD Dolarına
ulaşmıştır.
Ülkemizde bulunan serbest bölgeler:
Mersin Serbest Bölgesi
Antalya Serbest Bölgesi
Ege Serbest Bölgesi
İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi
Trabzon Serbest Bölgesi
SERBEST BÖLGELER (II)
İstanbul Trakya Serbest Bölgesi
Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi
İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölgesi
Mardin Serbest Bölgesi
Samsun Serbest Bölgesi
Avrupa Serbest Bölgesi
Rize Serbest Bölgesi
Kayseri Serbest Bölgesi
İzmir Menemen Serbest Bölgesi
Gaziantep Serbest Bölgesi
TÜBİTAK-MAM Serbest Bölgesi
Denizli Serbest Bölgesi
Bursa Serbest Bölgesi
Kocaeli Serbest Bölgesi
SUNUM PLANI
I. SERBEST BÖLGENĠN TANIMI VE AMACI
II. SERBEST BÖLGELER
III. ANTALYA SERBEST BÖLGE
IV. SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
AVANTAJLAR
SUNDUĞU
ANTALYA SERBEST BÖLGE (I)
625.490 metrekarelik bir alana kurulmuştur.
14 Kasım 1987’de hizmete girmiştir.
Sürekli çalışan 108 firma bulunmakta ve yaklaşık
2.800 kişi istihdam edilmektedir.
Serbest bölgede bulunan 108 firmanın 60’ı yatırımcı,
48’i ise kiracı pozisyonundadır. Aynı zamanda bu
firmaların 76’sı yerli firma, 32’si ise yabancı ortaklı
firmadır.
Antalya Serbest Bölgesinin doluluk oranı % 98’dir.
2010 yılı toplam ticaret hacmi 710 milyon dolardır.
ANTALYA SERBEST BÖLGE (II)
Antalya Serbest
dağılımı:
Bölgesindeki
Yat Sektörü
Tekstil Sektörü
Medikal Sektörü
Tarım Sektörü
Elektrik, Elektronik
Makine
Diğer
firmaların
52 firma
7 firma
11 firma
3 firma
8 firma
7 firma
20 firma
sektörel
SUNUM PLANI
I. SERBEST BÖLGENĠN TANIMI VE AMACI
II. SERBEST BÖLGELER
III. ANTALYA SERBEST BÖLGE
IV. SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
AVANTAJLAR
SUNDUĞU
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (I)
1. Serbest Bölgedeki İmalatçı Firmalar için Vergi
Avantajlarından Yararlanma İmkanı
2. Orta ve Uzun Vadeli Faaliyet Ruhsatı Alabilme İmkanı
3. Kar Transferi İmkanı
4. Ticaret Kolaylığı İmkanı
5. Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari
Faaliyet İmkanı
6. AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği
Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkanı
7. Eşitlik Prensibi
8. Zaman Kısıtlaması Bulunmaması
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (II)
9. Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Belirlenecek
Ticari Faaliyet İmkanı
10. Gerçekçi Bir Enflasyon Muhasebesi İmkanı
11. Yerli ve Yabancı Tüm Pazarlara Ulaşım İmkanı
12. Azaltılmış Bürokratik Prosedür ve Dinamik İşletme
Yönetimi
13. Stratejik Avantaj
14. Her Türlü Ticari ve Sınai Faaliyete Uygun ve Ucuz
Altyapı İmkanı
15. Tedarik Zinciri İmkanlarından Yararlanma Kolaylığı
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (III)
SERBEST BÖLGEDEKĠ ĠMALATÇI FĠRMALAR ĠÇĠN
VERGĠ AVANTAJLARINDAN YARARLANMA ĠMKANI
Serbest bölge kullanıcılarının imal ettikleri ürünlerin
satıĢından elde ettikleri kazançlar, Avrupa Birliği
üyeliğinin gerçekleĢeceği yılın vergileme dönemi
sonuna kadar Gelir veya Kurumlar vergisinden
muaftır.
Serbest bölgelerde üretilen FOB bedelinin en az %
85’ini yurt dıĢına ihraç eden kullanıcıların istihdam
ettikleri
personele
ödedikleri
ücretler
gelir
vergisinden müstesnadır. Bu oran Bakanlar Kurulu
tarafından yüzde 50’ye kadar indirilebilir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (IV)
Üretim
faaliyetinde
bulunan
serbest
bölge
kullanıcılarının, serbest bölgelerde gerçekleştirilen
faaliyetlerle ilgili olarak yapılan iĢlemleri ve düzenlenen
kağıtları damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.
Üretim faaliyeti dışındaki konularda 06/02/2004 tarihinden
önce ruhsat almış olan kullanıcıların Gelir veya Kurumlar
Vergisi muafiyeti, Faaliyet Ruhsatı süresi sonuna kadar devam
edecektir. 06/02/2004 tarihinden itibaren diğer konularda
düzenlenen Faaliyet Ruhsatları kapsamında vergi muafiyeti
bulunmamaktadır.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (V)
ORTA ve UZUN
ALABĠLME ĠMKANI
VADELĠ
FAALĠYET
RUHSATI
Hazır işyeri kiralayan kiracı-kullanıcı firmalar için 15 yıl
Hazır işyeri kiralayan üretici-kiracı-kullanıcı firmalar
için 20 yıl
Kendi işyerini inşa eden yatırımcı-kullanıcı firmalar için
30 yıl
Kendi işyerini inşa eden üretici-yatırımcı-kullanıcı
firmalar için 45 yıl
süreli faaliyet ruhsatı düzenlenmektedir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (VI)
Diğer taraftan, yatırımcı kullanıcılara Hazinenin özel
mülkiyetinde bulunan arazi, arsa ve binalar kiralanabilir veya
bunlar üzerinde 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilebilir.
KAR TRANSFERĠ ĠMKANI
Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler,
hiçbir izne tabi olmaksızın yurtdışına veya Türkiye’ye serbestçe
transfer edilebilmektedir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (VII)
TĠCARET KOLAYLIĞI ĠMKANI
Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer yerleri arasında yapılan
ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Başka bir
deyişle, Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat
rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise
ithalat rejimine tabi olup, serbest bölge kullanıcıları
Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın
alabilirler. Diğer taraftan, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer
serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri
uygulanmaz.
Ayrıca, bölgelerde sarf malzemelerinin en kısa sürede teminini
sağlayabilmek amacıyla bedeli 5000 ABD Doları veya karşılığı
Türk Lirasını geçmeyen Türkiye mahreçli mallar, isteğe bağlı
olarak ihracat işlemine tabi tutulmayabilir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (VIII)
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
PROSEDÜRÜNDEN
TĠCARĠ FAALĠYET ĠMKANI
ARINDIRILMIġ
Serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli ya da
buralarda serbest dolaşımda bulunan malların, serbest
dolaşımda bulunma statüsü değişmediğinden, Türkiye’ye veya
AB üyesi ülkelere giriĢinde gümrük vergisi ödenmez.
Ayrıca üçüncü ülke menşeli malların serbest bölgeye girişinde
ve bu malların Türkiye veya AB üyesi ülkeler dışındaki üçüncü
ülkelere gönderilmesi halinde de gümrük vergisi ödenmez.
Ancak serbest bölgeden Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere
gönderilen serbest dolaĢım durumunda olmayan üçüncü
ülke menĢeli mallar için Ortak Gümrük Tarifesinde
belirtilen oran üzerinden gümrük vergisi ödenir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (IX)
AB
ve
GÜMRÜK
BĠRLĠĞĠ
KRĠTERLERĠNĠN
GEREKTĠRDĠĞĠ SERBEST DOLAġIM BELGELERĠNĠN
TEMĠNĠ ĠMKANI
Serbest bölgeler, ‘’Türkiye-AB Gümrük Birliği’’nin parçası
sayıldığından, bölgelerden Türkiye veya AB menşeli ürünler ile
Türkiye’de serbest dolaşım durumunda bulunan ürünlerin A.TR
Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilmesi mümkündür.
Üçüncü ülke menşeli ürünler ise Ortak Gümrük Tarifesi’nde
belirtilen oran üzerinden Serbest Bölge Gümrük Müdürlüğüne
gümrük vergisi ödenerek serbest dolaşıma geçirildikten sonra
A.TR Belgesi düzenlenerek AB’ye gönderilebilir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (X)
EġĠTLĠK PRENSĠBĠ
Serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı
bütün firmalar eşit olarak yararlanır. İşleticiler ve kullanıcılar,
yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek
vergi dışı teşviklerden de yararlandırılabilir.
ZAMAN KISITLAMASI BULUNMAMASI
Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (XI)
PAZAR ĠHTĠYAÇLARINA VE
SERBESTÇE
BELĠRLENECEK
ĠMKANI
ġARTLARINA GÖRE
TĠCARĠ
FAALĠYET
Gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat hükümleri
ile üretici işletmelerin talepleri hariç olmak üzere, kalite ve
standartlarla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşlarına verilen
yetkiler serbest bölgelerde uygulanmaz.
GERÇEKÇĠ BĠR ENFLASYON MUHASEBESĠ ĠMKANI
Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme dövizle
yapılır.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (XII)
YERLĠ VE YABANCI TÜM PAZARLARA ERĠġĠM ĠMKANI
Serbest bölgelerden Türkiye’ye yönelik mal satışına ve serbest
bölge ile diğer ülkeler arasında yapılacak ticarete kısıtlama
getirilmemiştir.
Serbest bölgelerden yurtiçine mal satışına, üretim malları ve
riskli mallar dışında, herhangi bir kısıtlama getirilmemiştir.
AZALTILMIġ BÜROKRATĠK PROSEDÜR VE DĠNAMĠK
ĠġLETME YÖNETĠMĠ
Başvuru ve faaliyet süresince her türlü bürokrasi en aza
indirilmiştir.
Serbest
bölgeler
özel
sektör
şirketlerince
işletilmektedir.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (XIII)
STRATEJĠK AVANTAJ
Serbest bölgelerimiz, AB ve Orta Doğu pazarlarının yakınında,
Akdeniz, Ege ve Karadeniz’deki büyük limanlara, uluslararası
havaalanlarına, karayolu ağlarına, kültür, turizm ve eğlence
merkezlerine yakın yerlerde kurulmuştur.
HER TÜRLÜ TĠCARĠ VE SINAĠ FAALĠYETE UYGUN VE
UCUZ ALTYAPI ĠMKANI
Serbest bölgelerin altyapısı gelişmiş ülkelerdeki benzerleri ile
aynı standarttadır.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (XIV)
TEDARĠK ZĠNCĠRĠ
KOLAYLIĞI
ĠMKANLARINDAN
YARARLANMA
Serbest bölgeler özellikle ihracata dönük üretim yapan firmalara,
ara malı ve hammadde temininde, dünya fiyatları ve şartları ile
kesintisiz tedarik imkanları sunmaktadır.
SERBEST BÖLGELERĠMĠZĠN
SUNDUĞU AVANTAJLAR (ÖZET)
Kurumlar vergisinden muafiyet
Gümrük vergisinden muafiyet
Damga vergisi ve harç muafiyeti
Serbest bölgeye satılan ürünlerde KDV muafiyeti
Yerli ve yabancı pazarlara erişim
Azaltılmış bürokrasi
TEġEKKÜRLER…
SORU - CEVAP