KKDF`nin kalkması sevindirdi ama

MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
KKDF’nin kalkması sevindirdi ama...
KKDF’yi kaldıran düzenlemeden nihai ürün üreticileri endişeli: Üretimi destekleyelim
derken ithalat artabilir
HÜSEYİN GÖKÇE - ANKARA
SERCAN AKINCI - İSTANBUL
Yeni teşvik paketi kapsamında, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’nun (KKDF) yatırım malı,
hammadde, ara malı ve nihai ürün ayrımı yapılmaksızın 51 ürün grubu ithalatında sıfırlanması
birçok sektörde olumlu karşılandı. Kararla, özellikle dış girdiye bağımlı üretim yapan sektörler
yüzde 6’lık yükten kurtuldu. Sektör temsilcileri, açıklamalarında yüzde 6’lık maliyet avantajının
üretime ve şirketlere can suyu olduğu görüşünü dile getirdi. Ancak 2 noktada “ithalatı
artırabileceği” uyarısı da var. Özellikle nihai ürün üreticileri karardan endişeli. Edinilen bilgilere
göre muhtemel olumsuz etkiler konusunda da değerlendirme yapılıyor. Ancak henüz resmi bir
düzeltme yapılmadı.
Yeni teşvik paketi kapsamında, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’nun (KKDF) hammadde,
ara malı ve nihai ürün ayrımı yapılmaksızın 51 fasıl ve ürünün ithalatında sıfırlanması olumlu
karşılandı. 10 Nisan Cuma günü yayınlanan kararla, özellikle dış girdiye bağımlı üretim yapan
sektörler yüzde 6’lık bir yükten kurtulmuş oldu. Birçok sektör temsilcisi yaptıkları açıklamalarda
zaten karlılığın yüksek olmadığı bir ortamda yüzde 6’lık maliyet avantajının can suyu gibi
olduğunu bildirdiler. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, düzenlemeyle birlikte sanayicinin yatırım
ve finansman imkanlarının artacağını belirtti. Hisarcıklıoğlu kararın açıklanmasından sonra yaptığı
açıklamada, “Bu yükün ortadan kaldırılması, sanayicimizin daha kolay ve daha az maliyetle
yatırım yapmasını sağlayacak” demişti.
İki noktadan eleştiri var
Ancak karara iki noktada eleştiri getiriliyor. Birincisi, “Daha önce KKDF nedeniyle ithalatın pahalı
geldiği, yerli girdinin tercih edildiği sektörler, şimdi KKDF kalktı, ithalat daha ucuz oldu
gerekçesiyle ithalata yönelme olabilir” deniliyor. İkincisi; “Amaç üretimi desteklemek olduğuna
göre KKDF, nihai ürünlerde kalkmamalı” görüşü dile getiriliyor.
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
DÜNYA’ya bilgi veren kaynaklar, “Maliyetleri düşürmek için olumlu bir adım. Ancak yerli üretimi
ve yatırımı destekleme amacıyla hazırlanan bir paketin ‘nihai ürünü’ de içermesi sıkıntı yaratabilir”
dediler. DÜNYA gazetesi yazarı, dış ticaret uzmanı Şefik Ergönül de bu iki noktaya dikkat çekti.
Ergönül, “Yatırım mallarında kalkması uygun ve önemli. Ara malı ithalatında, ithalatı rahatlatması,
önünü açması bakımından yerli malının pahalı düştüğü noktalarda GTİP bazında ayrım yapılmalı.
Yerli üretimi sıkıntıya sokacak bir şey varsa orada korumacılık devam edebilir. Bu DTÖ’ye de
anlatılabilir. Şimdiye kadar koruma sıkıntısı çıkmadı. Ancak direkt tüketiciye sunulan ürünlerde
rahatsız edici sonuçları olabilir. Yatırım malı ve GTİP bazında ara malları için olmalı” dedi.
Edinilen bilgilere göre ilgili düzenlemede, itirazlara göre yeni bir düzeltme de değerlendiriliyor.
Ancak 10 Nisan’da yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında henüz bir resmi düzeltme yapılmadı.
'Orta ve uzun vadede sorun yaratır'
Kararın bütçe yönünden etkilerini değerlendiren Güncel Laviale Yönetim Kurulu Başkanı Yeminli
Mali Müşavir Yılmaz Tezer, “Orta ve uzun vadede büyük sorunlar yaratabilir. Bütçe içinde önemli
bir gelir kalemi karşılığı olmaksızın kaldırıldı. Kaldırılan KKDF’nin mutlak suretle başka bir gelir
kalemi ile takviye edilmesine neden olacağı için ekonomiye olumsuz yansıma olasılığı yüksektir.
Yerli sanayicinin fırsat eşitliği de bozulacak. Birçok ürün ithal ürün karşısında pahalı hale gelecek
tüketim ve üretimde ciddi sorunlar yaşanacaktır” dedi. Gümrük Müşaviri İlhan Bulut da “Çok
radikal bir karar, ithalatta artış kaçınılmaz” dedi. Bulut şöyle konuştu: “Uygulama imalatçı
ithalatçılar açısından yararlı. Ancak ithalatı da artıracak. Yüksek teknolojili ürünler ve hammadde yarı mamulle sınırlı bir uygulama olacağı beklentisi vardı. Ayrım yapılmaksızın her mal kaleminde
KKDF sıfırlandı. Çok radikal bir karar. İhracata dayalı bir üretim prosesi olan firmaların vadeli
alımları için ithalat maliyetleri doğrudan yüzde 6 azalacak. Bu kapsamdaki üreticilerin çoğu DİR’le
ithalat yaptıkları için hali hazırda zaten KKDF ödemiyorlardı. Bu aşamadan sonra bu belgelere
ihtiyaç kalmayacak. KKDF yüzünden ithalata soğuk bakan firmalar ithalata yönelecek, ithalat
artışı olacak. Bunu firmaların kısa vadeli döviz borçlanmaları olarak düşünebiliriz. Düzenlemeyle
beklentiler karşılanamazsa ya da cari açığa olumsuz etkileri gözlenirse eski haline döneceği göz
ardı edilmemelidir. Ürün yelpazesi geniş tutulmuş. Nihai ürünlerde yerli üreticiye olumsuz bir etki
yapacak.”
'Camdaki net ihracatçı konumumuz tersine döner'
Şişecam Genel Müdür Ahmet Kırman: “Türkiye camda net ihracatçı ülke. KKDF ile ilgili Bakanlar
Kurulu kararı bu gidişatı tersine çevirebilir. Cam ürün gruplarında Türkiye lehine bir dış ticaret
fazlası söz konusu. Zaten son dönemlerde ithalatta bir artış da başlamıştı. Bu karar dış ticaretteki
lehimize giden durumu tersine çevirecek bir gidişata imkan verebilir diye düşünüyorum. Özellikle
Türkiye’nin yakın bölgelerinde mal göndermek için hareketlenen ülkeler var. Camda bazı ürünler
kararname dışında tutulmakla birlikte KKDF’si sıfırlanan ürünlerin tamamı Türkiye’de üretilen
ürünler. Türkiye cam ürün grubunda geçen sene 877 milyon dolarlık ithalat yaptı. Bu yılın ilk iki
aylık döneminde de geçen yıl aynı döneme göre yüzde 40 civarında ithalat artışı söz konusu. Dış
ticaretteki makas giderek daralıyor.”
Sektör temsilcileri ne dedi?
'Vicdanlara sığmayan bir kamburdu'
PAGDER Başkanı Hüseyin Semerci: KKDF kararıyla yaklaşık 10 milyar dolarlık ithalat yapan ve
yüzde 85 dışa bağımlı olan sektörümüzün üzerinden büyük bir yük kalktı. Akıllara, vicdanlara
[email protected] | www.evrim.com
MEVZUAT BİLGİLENDİRME SERVİSİ
sığmayan bir kamburdan kurtulduk. Yüzde 6 bazılarına küçük görünebilir ama iş öyle değil. 500
büyük sanayicinin ortalama karı yüzde 6 seviyelerinde. Kesinlikle sektöre nefes aldıracak bir
uygulama. Yerli hammadde üreticilerini olumsuz etkileyip etkilemeyeceği tartışmalı. Teşvik
sisteminde petrokimya sektörüne özel destekler verilmesine rağmen yatırımlar artmadı. İşletme
dönemi desteği olmadığı için bedelsiz arsa ve yatırım bedelinin yıllara bağlı olarak alınması çok
fayda sağlamadı. İşletme aşamasında enerji ve istihdam teşviki gerekiyor. Nafta, doğalgaz gibi
ürün ithalinin vergiden arındırılması, önemli. Plastik sanayiinin sürdürülebilir bir rekabet içinde
olması için, Türkiye’nin kendi plastik hammaddesini en az yarısının yerli üretilmesi gerekli. Yerli
üretici, diğer sanayicinin üzerine yük bindirmeden desteklenmeli. Gelişmekte olan ülkelerden
gelen hammadde için yüzde 6.5’lik koruma devam ediyor. Bunun da kaldırılması gerekir.
'Nihai ürün ithalatında kalkmamalı'
Yassı Çelik Kullanıcıları Platformu Sözcüsü ve Erensan CEO’su Ali Eren: KKDF’nin makine
ithalatında kaldırılmasını tasvip etmiyoruz. Yerli sanayicinin gözetilmesi gerekir. KKDF’nin sadece
makine aksam ve komponentlerinde kalkması doğru olur. Bitmiş üründe bunun kaldırılmasıyla bizi
ters köşe yaptı. Bu konuda geri adım atılması gerek. Amaç üretimi, yatırımı desteklemek değil
miydi? O zaman bitmiş üründe niye KKDF kaldırılıyor? Hammadde ve ara malı ithalatında
kaldırılması doğru olur.
'Finansal politika aracıydı, gerek kalmadı'
İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi: Yerli üreticilerle ilgili mevzuatta zaten korunma önlemleri var.
Kararı olumlu karşıladık. KKDF kriz döneminde dışarıdan borçlanmayı önlemek adına yürürlüğe
konuldu. KKDF yüzünden insanlar ithalatı peşin yapmak zorunda kalıyordu. Şimdi finansman
teminin zor olduğu bir dönemde, bunu kullanmamak mantıklı değil. Nihai ürün ithalatı yapanlar
zaten bir şekilde finansmanı buluyor. KKDF’nin finansal bir politika aracı olarak kullanılmasına
gerek kalmadı.
'Sektör DİR bürokrasisinden kurtuldu'
TÇÜD Genel Sekreteri Dr. Veysel Yayan: KKDF’nin 10 Nisan itibarıyla 72 ve 73’üncü fasıllarda
sıfırlanmasını çelik sektörü olarak memnuniyetle karşıladık. Sanayiciler DİR bürokrasisinden
kurtulacak. Yüzde 6’lık KKDF’yi ödemek istemeyen sanayici kredili ithalatta DİR sistemine
yöneliyordu. Bu da işleri yavaşlatıyor. DİR içerisinde ikincil işlem görmüş ürünlerin ve onlar için
ödenecek vergilerin hesaplanması gibi, süreci yavaşlatan pek çok ilave unsur ortaya çıkıyordu.
İthalatçının DİR’i tercih etmesinin devlete de bir faydası yok. Bu, sanayide maliyetleri artırırken
DİR kapsamında gerçekleştirilen ithalatı suni şekilde artırıyordu. Maliye, sonunda bu durumu
görerek, devlete gelir sağlamayan ancak maliyetleri artıran bir unsuru kaldırdı. Rekabet gücü
açısından çok yönlü faydaları olacak.
'Ekonomiye doping olacak'
TÜGİAD Ankara Başkanı Türker Naslı: Uygulama ekonomiyi canlandıracak, doping etkisi
yaratacak. Girdi maliyetinin düşmesiyle üretimin daha kolay hale gelecek. Sanayide çarklar
hızlanacak. Bunun da enfl asyonu düşürücü etkisi olacak. Sanayici KKDF ödememek için peşin
ithalat yoluna gidiyordu. Ayrıca kredi maliyetine katlanıyordu. Bu kararla Türk sanayicisinin
yaklaşık 1 milyar dolarlık bir mali yükten kurtulacağı hesaplanıyor. Bu yükün ortadan kalkması,
zincirleme bir etkiyle ara malları ve yatırım malları ithalatında girdi maliyetlerini düşürecek.
[email protected] | www.evrim.com