SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve

SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ
Hacettepe Üniversitesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
18 Haziran 2014
18 Haziran 1932’de gazeteci, yazar ve yönetmen Fazlı Necip Bey öldü.
1863’te Selanik’te doğan Fazlı Necip Bey, Selanik
Duyun-u Umumiye İdaresi’nde çalışan Abdurrahman Nafiz
Efendi’nin oğludur. Hukuk eğitimine başladığı yıllarda
bazı İstanbul gazetelerine Selanik mektupları göndererek
yazarlık hayatına başlamıştır. Daha 18 yaşındayken Asır
adlı bir gazete çıkarmak isteyen Fazlı Necip Bey’in bu
fikri, istibdat döneminde bir yayın organına sahip olmak
kolay olmadığından ancak 32 ay sonra hayata geçebilmiş,
Asır, 19 Ağustos 1895’te ilk sayısını çıkarabilmiştir. Fazlı
Necip
1909
Bey,
yılına kadar kurduğu
gazetenin
başyazarlığını ve genel müdürlüğünü üstlenmiştir.
Gazeteciliğin yanı sıra çevirmenlik de yapan Fazlı Necip Bey, genellikle polisiye
çevirilerle
ilgilenmiştir.
Arsen
Lüpen
bunlardan
en
bilineni
ve
sevilenidir.
Beşir Fuad’la yaptığı yazışmaları içeren ve Beşir Fuad’ın ölümünden sonra yayımlanan
Mektubat adlı eseri edebiyat dünyasında oldukça ilgi görmüştür. Sinema alanında çalışmaları
da olan Fazlı Necip Bey, Ahmet Fehim'in yönettiği 1919 yapımı Binnaz isimli filmde
yardımcı yönetmen olarak çalışmış, 1922 yılında ise İstanbul Perisi isimli filmi yönetmiştir.
Üniversite sözcüğü nereden gelir?
Güncel Türkçe Sözlük’te “bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, yüksek
düzeyde eğitim, öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan fakülte, enstitü, yüksekokul vb.
kuruluş ve birimlerden oluşan öğretim kurumu” olarak tanımlanan, Arapça darülfünun
karşılığı kullanılan üniversite sözcüğü dilimize Fransızca université “üniversite” sözcüğünden
girmiştir. Sözcüğün asıl kökeni ise Latince universus “tüm, genel”dir. Nurullah Ataç, bu
sözcüğün Türkçe karşılığı olarak “bilim yurdu”nu önermiş, ancak bu öneri yaygınlaşmamıştır.
Türkçe üzerine popüler yayınlar yapan Dr. Oktay Sinanoğlu tarafından, bu sözcük için
İngilizcedeki university biçiminin ses benzerliğinden ötürü universe “evren” ve city “kent”
şeklinde analiz edilebileceği yanılgısından yola çıkılarak evrenkent sözcüğü önerilmiş, yine
bu sözcük de kabul görmemiştir.