İNTİHAR = ÖZKIYIM = SUİSİD “Ölüm daha fazla olasılığın

İNTİHAR = ÖZKIYIM = SUİSİD
“Ölüm daha fazla olasılığın olanaksızlığıdır” Heidegger
İntihar, tek nedeni olmayan kompleks bir sorundur. Biyolojik, genetik, psikolojik, sosyal, kültürel ve
çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu meydana gelebilir. Ancak, çoğu intihar önlenebilir.
UYARI SİNYALLERİ !
Genellikle kendisini öldürmeyi planlayan insanların
davranışlarında alışılmış olandan farklı belirgin değişiklikler olur.
Eğer tanıdığınız bir kişi, açık ya da kapalı bir şekilde kendini
öldürmekten bahsediyorsa ('Hayat yaşamaya değmez', 'Dünya
bensiz daha iyi', 'Artık dayanamıyorum', 'Her şey bitti,
öldüreceğim kendimi' gibi.), kendisi ya da bir yakınıyla ilgili
sarsıcı bir olay (kayıp, kaza vb.) yaşadıysa, yeme ve uyku düzeni
bozulduysa, arkadaşlarından ve sosyal ortamlardan uzaklaşıyorsa;
gündelik aktivitelere, okula, işine olan ilgisi azaldıysa; dış
görünüşüne hiç dikkat etmiyorsa, vasiyet yazma, veda konuşması
gibi şeyler yapıyor; önemli eşyalarını etrafındakilere veriyorsa,
daha önce intihar denemesi varsa, gereksiz riskler alıyorsa
(arabayı çok hızlı kullanmak gibi), sıkkın, yorgun, bitkin
görünüyor, hiçbir şeye konsantre olamıyorsa, depresyonda veya
suçluluk hisleri yoğunsa, kronik bir hastalığa sahipse, ailede
intihar öyküsü varsa, bağımlılığı (alkol, madde gibi) varsa, çok
kötü hissederken sebepsiz bir şekilde rahatlamış ve huzurlu görünüyorsa,
Kısacası kişi her zamanki kişiliğinde değilse, farklı davranıyor ve sizde endişe yaratan belirtiler
sergiliyorsa bunu dikkate almanız gerekir.
NE YAPABİLİRSİNİZ?
1-Onunla Konuşun ve Onu Dinleyin, 2-Yanında Bulunun, 3-Uzmandan Yardım Alın
Nasıl?
Yapabileceğiniz en önemli şey onunla konuşmaktır.
Örnek: “Son zamanlarda senin zor bir dönemde olduğunu görüyorum. Senin yanındayım, bu süreçte birlikte
olacağız, seni yalnız bırakmayacağım. Bana hislerinden ve düşüncelerinden bahset lütfen…” (sadece dinle
ve anlamaya çalış!)
Yargılayıcı olmadan, açık, ilgili ve sakin bir şekilde onu dinleyin. Bırakın istediği şey hakkında
istediği kadar konuşsun.
Sihirli kelimeler söylemek zorunda değilsiniz. Çoğu zaman önemli olan sadece ilgilendiğinizi bilmesi ve
acısıyla yalnız olmadığını görmesidir.
Sizinle konuştuğu için mutlu olduğunuzu belirtin.
Tartışmaktan ve öğüt vermekten kaçının. Hissettiklerinin ve intiharın doğruluğunu yanlışlığını
sorgulamayın, hayatının değeri hakkında söylev vermeyin.
Onu utandırmayın ve yargılamayın. Bu sadece suçluluk ve umutsuzluk duygularını artırır. Kendisini
daha kötü hissetmesine neden olacak şeyler söylemekten kaçının. Yaşadıklarının kendisini öldürmesini
gerektirmeyeceğini söyleyerek hafife almayın. Önemli olan sorunun ne kadar büyük ya da kötü olduğu
değil, onu yaşayanı ne kadar etkilediğidir.
Kesinlikle kendisini öldüremeyeceğini aslında blöf yaptığını söylemeyin.
İntihar etmeyi düşünüp düşünmediğini, intihar planını, zamanını, şeklini ve kullanacağı araçlara ulaşıp
ulaşamayacağını sorun. Bu konuda açık açık konuşmaktan çekinmeyin. Şokta görünmeyin, olabildiğince
sakin konuşun.
Cevap evet ise, zamanını ve nasıl yapacağını belirlemişse bu acil durumdur. Mutlaka ciddiye alın,
kesinlikle 1 saniye bile yalnız bırakmayın ve yardım isteyin. Etrafında kullanabileceği herhangi bir şey varsa
(silah, ilaç gibi) uzaklaştırın. Mutlaka bir uzman ya da tıp doktoru görmelidir. Hastaneye götürebilir ya da
ambulans çağırabilirsiniz. Paniklemeyin ve acil yardım çağırmak konusunda tereddüt etmeyin.
Cevap hayır ise yine ciddiye alınmalıdır. “Sana yardım edeceğime dair bana güvenmeni ve bu süre
zarfında kendine bir zarar vermeyeceğine dair söz vermeni istiyorum.” diyerek bir psikologdan veya
psikiyatristten randevu alıp kişiyi ilk randevusuna kadar yalnız bırakmamak, bu konuda diğer yakınlarından
da destek almak, ilk randevusuna birlikte gitmek alınması gereken önlemlerdir.
Durumunu takip edin ve onunla bağınızı koparmayın. Acil bir risk yokken de desteğinizi devam
ettirmeniz ve başka destek kaynakları da bulmanız çok önemlidir.
İntihar etmeyi düşünen birisine yardım ediyorsanız mutlaka kendinize de iyi bakmalısınız. İntihar
etmeyi düşünen bir kişiye, hele uzun bir süre destek olmak güçtür ve insanı duygusal olarak yıpratır. Bunu
kendi başınıza yapmayın. Konuşacak birisini bulun; belki bir arkadaş, aileden biri ya da bir profesyonel.
SEN DÜŞÜNÜYORSAN NE YAPARSIN;
Unutmayın eğer yoğun bir duygusal ya da fiziksel acı yaşıyorsanız, algılarınız ve düşünceleriniz bu
acıdan çok fazla etkilenir. Acıya son vermekle yaşamınıza son vermek aynı şey değildir. Rahatlama sadece
hayattayken hissedebileceğiniz bir duygudur.
Kendinize zaman tanıyın. Herhangi bir şey yapmadan önce 1 hafta bekleyin. Unutmayın, hissetmek
ve yapmak aynı şey değildir. Kendinizi öldürmek istemeniz bunu o anda yapacağınız ya da yapmanız
gerektiği anlamına gelmez.
Bu zor zamanda sizin yanınızda olabilecek, sizinle tartışmayacak ve sizi yargılamayacak, konuyu
değiştirmeye çalışmayacak ya da sizi hastaneye kapatmayacak insanlar var. Onlar sadece sizinle ilgileniyor.
Bu bir psikolog, bir arkadaş ya da aileden birisi olabilir. Kendinize verdiğiniz 1 hafta içinde sizinle
ilgilenecek birine nasıl hissettiğinizden bahsedin.
Kendinize zarar verebileceğiniz ortamlardan ve eşyalardan uzak durun.
Çok fazla alkol almaktan ya da başka bir madde kullanmaktan kaçının.
Kendinizi çok sosyal hissetmeyebilirsiniz ama diğer insanlarla konuşun. Duygularınız hakkında ya
da tamamen başka konularda olabilir. İnsanların arasına biraz daha karışmak iyi gelebilir.
Eğer uyuyamıyor, yiyemiyor, çalışamıyor, acının bitmeyeceğine inanıyor, sağlıklı düşünemiyorsanız
bir an önce bir profesyonelden (psikolog, psikiyatrist) yardım alın.