Slayt 1

TÜBİTAK – BİDEB
LİSE ÖĞRETMENLERİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ, MATEMATİK- PROJE DANIŞMANLIĞI
EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI
(LİSE-4 [ÇALIŞTAY 2014])
GRUP ADI : TESLA
PROJE ADI :ELEKTRİK ALANA KARŞI ZIRHLI GİYSİLER
Proje Ekibi
Celal AKAR
Mehmet AKSAÇ
PROJE DANIŞMANLARI
Prof. Dr. Şakir ERKOÇ
Doç. Dr. Mahmut BÖYÜKATA
Ar. Gör. Fatma ÖZÜTOK
ÇANAKKALE
25 OCAK - 2ŞUBAT 2014
PROJENİN AMACI
Elektrik alanın zararlı etkilerini azaltan
maddeleri belirleyerek bu maddelerin
günlük hayatta giysilerde kullanılmasını
sağlamak.
KONDANSATÖR NEDİR?
Kondansatör, elektronların kutuplanarak elektriksel
yükü elektrik alanın içerisinde depolayabilme
özelliklerinden faydalanılarak, bir yalıtkan
Malzemenin iki metal tabaka arasına yerleştirilmesiyle
oluşturulan temel elektrik ve elektronik
devre elemanıdır.
Piyasada kapasite, kapasitör, sığa gibi isimlerle anılan
kondansatörler, 18. yüzyılda icat edilmiştir.
KULLANIM ALANI
Kondansatörler; radyo alıcılarının
frekans ayarlarında, elektronik flaşlarda
enerji depolamada ve güç kaynaklarında
filtre olarak kullanılırlar.
SIĞA
Kondansatörü oluşturan bu iki iletken plaka arasına sabit
bir V gerilimi uygulanırsa oluşan elektrik alan sonucu
kondansatör plakasındaki elektronlar kaynağın pozitif
tarafına doğru çekilir.
Belirli bir süre sonra iki plaka arasında alanı dengeleyen
Q yükü birikir. Biriken Q yükünün uygulanan V gerilimine
oranı kondansatörün “sığası” ya da “kapasitesi” olarak
adlandırılır, C ile gösterilir, birimi “Farad” dır.
SIĞANIN BULUNMASI
Q: Biriken yük miktarı
V: Uygulanan gerilim
C: Sığa ya da kapasite
(Coulomb)
(Volt)
(Farad)
Yük-Potansiyel grafiğin eğimi kondansatörün sığasını verir.
C = Q /V
DİELEKTRİKLİ KONDANSATÖRLER
Kondansatörün levhaları arasında
boşluk varken kondansatörün sığası;
 Eo
: Boşluğun dielektrik katsayısı:
 A
: Plakaların alanı
(m2)
 d
: Plakalar arası uzaklık
(m)
8.854x10-12 F/m
Kondansatörün levhaları arasında yalıtkan
madde varken kondansatörün sığası;

Dielektrik katsayısı maddeler için ayırt edici özelliktir. Dielektrikle
dolu bir kondansatörün sığası,boş olandan K çarpanı kadar
büyüktür.

Levhalar arasında konulan yalıtkan madde elektrik alan şiddetini
azaltır.Levhalar arasında dielektirk madde yokken elektrik alan E0
ise, dielektrik konulduğunda elektrik alan E,
Projemizde kurduğumuz düzenek ile
kondansatörlerin arasına konulabilecek
farklı cins maddelerin dielektrik
katsayısını ölçtük.

ÖNEMLİ ARAŞTIRMA

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalından Öğretim
Görevlisi Dr. Göknur Güler, Prof. Dr. Nesrin Seyhan Atalay elektrik
alanın canlı vücudundaki etkilerini incelemişlerdir.

Elektrik alan içinde bir kafese konulan fare üzerinde yapılan
deneyde 3 gün sonra karaciğer, akciğer ve böbrek dokularında HP,
karaciğerde C vitamini, kanda total protein, albumin, AST, ALP, LDH
ve ALT seviyesinde azalış tespit edildi.
MATERYAL ve YÖNTEM
Kullanılan Materyaller
1 Adet düzlem kondansatör
 1 Adet güç kaynağı
 1 adet nova(voltaj ölçümü ve kaydı için)
 1 parça keçe
 1 parça yün
 1 parça pamuk
 1 parça polyester
 Bağlantı kabloları

PROJENİN YAPILIŞI
Deneyimizde güç kaynağıdan çıkan bağlantı kablosu levhalar
arası 1 cm olan düzlem kondansatörün bir levhasına bağlandı.
Düzlem kondansatörün çıkışından gelen bağlantı kablosu güç
kaynağına bağlandı.Bir süre beklendi ve düzlem kondansatör
yük depoladı.Daha sonra Nova cihazının bağlantı kablosuna
iki adet prop takıldı.
Güç kaynağı kapatıldı ve proplarlar düzlem
kondansatörlere değdirildi.Düzlem kondansatörün levhaları
arasında boşluk varken üzerindeki voltaj değerleri cihazda
kaydedildi.
İkinci kısımda düzlem kondansatörler yine güç kaynağına
bağlanarak yüklenmesi sağlandı. Güç kaynağı kapatıldı.
Kondansatörler arasına keçe yerleştirildi ve güç kaynağı
kapatılarak proplar düzlem kondansatörlere değdirildi. Düzlem
kondansatörün levhaları arasında keçe varken üzerindeki voltaj
değerleri cihazda kaydedildi.
Bundan sonraki kısımlarda düzlem kondansatörlerin arasına
yün,pamuk ve polyester konularak deney tekrarlandı.
BULGULAR
Levhalar arasında hava varken;
Levhalar arasında keçe varken;
Levhalar arasında polyester varken;
Levhalar arasında yün varken;
Levhalar arasında pamuk varken
VERİLER
SONUÇ VE TARTIŞMA

Yaptığımız projede giysilerde kullanılan keçe, polyester,pamuk ve yünün
düzlem kondansatörler vasıtasıyla dielektrik katsayılarını ölçtük.
Dielektrik katsayıları büyük olan maddeler konulduğunda levhalar
arasındaki elektrik alan şiddeti daha az oluyor.Elektrik alan şiddetinin
fazla olması sonucunda canlı üzerindeki olumsuz etkilerini giriş kısmında
belirttik.

Dielektrik katsayısı büyük olan maddeleri giysilerde kullanırsak, elektrik
alandan daha az etkilenecektir.Bu da sağlımız açısından çok büyük önem
taşımaktadır.
TEŞEKKÜR

Burada bulunmamızı ve bu ortamı sağladığı için
Prof.Dr. Sayın Mehmet AY’a, sıkıntı ve
sorunlarımızın çözümlerinde yardımlarını esirgemeyen
danışman hocalarımız Prof. Dr. Sayın Şakir ERKOÇ
ve Doç. Dr. Sayın Mahmut BÖYÜKATA’ya,yorgun
düştüğümüz zamanlarda yaptırdığı farklı etkinliklerle
bizi kendimize getiren Sayın Uğur
DEĞİRMENCİOĞLU hocamıza, programların
aksamadan yürütülmesi için çaba sarf eden Araştırma
görevlisi Sayın Fatma ÖZÜTOK’a ve diğer yardımcı
arkadaşlara teşekkür ederiz.