PDF formatı - Genelkurmay Başkanlığı

ISSN 1300-2015 / Sayı: 620 / 4 ayda bir yayımlanır
Deniz Kuvvetleri Dergisi’ne Gönderilen Makale / Yazılar İçin Uygulanan Esaslar;
1 - Deniz Kuvvetleri Dergisi yılda 3 defa Ocak, Mayıs ve Eylül aylarında yayımlanmaktadır.
2 - Dergiye gönderilecek makale / yazılar; bilgisayar ortamında word dökümanı olarak, yazı içerisinde fotoğraf
kullanılıyorsa fotoğraflar ayrı bir dosyaya kaydedilmeli ve CD’ye yüklenerek iki nüsha bilgisayar çıktısı ile birlikte
ücret talep edilip edilmediğini belirten bir dilekçe ve feragatnameye ekli olarak makale / yazı sahibinin bağlı olduğu
makam veya doğrudan yazarı tarafından Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Merkez Daire Başkanlığına gönderilmelidir.
3 - Makale / yazılar 16 (A4) sayfayı geçmemelidir.
4 - Fotoğraf CD ile (Min. 300 dpi taranmış) gönderilmelidir.
5 - Başka bir başlıkla da olsa, herhangi bir yerde evvelce yayımlanmış makale / yazılar Deniz Kuvvetleri Dergisi’nde
yayımlanmak üzere gönderilmemelidir.
6 - İntihal olduğu tespit edilen makale / yazılar Deniz Kuvvetleri Dergisi’nde yayımlanmaz.
7 -Deniz Kuvvetleri Dergisi’nde yayımlanması uygun görülen makale / yazılarda inceleme kurulu veya Dergi
Yönetim Kurulu tarafından gerekli görüldüğü taktirde makale / yazının özünü değiştirmeyecek şekilde değişiklik
yapılabilir.
8 -Dergide yayımlanan veya yayımlanmayan makale / yazılar yazara iade edilemez. Yayımlanmayan makale ve
yazılar altı ay saklandıktan sonra imha edilir.
İÇİNDEKİLER
Deniz Kuvvetleri Dergisi • Eylül
2014 • Sayı 620 • ISSN 1300-2015
TCG Salihreis’in
Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM)
Güdümlü Mermisi Atışı
Genel Yayın Yönetmeni ve
Yönetim Kurulu Başkanı
64
54
59
Bahriyeli Reşat Şevki’yi
Anıyoruz...
Bahriyenin İçinde Bir
“Ah” Var
70
Tüma. Macit ARSLAN
Genel Yayın Koordinatörü
Dz. Kd. Alb. S. Cahit GÖKGÖZ
UluGenel
Önder
YayınAtatürk’ün
Koordinatörü Yrd.
Ziyaret
Ettiği
Dz.Bnb. SerhanAskeri
ARAS ve
Sivil
Gemiler
Dz.Bnb. Ercan BİCAN
Türk Deniz Havacılığının
100. Yılı
İnceleme Kurulu
79
81
83
İsth. Bnb. SalihSistemi
DAĞBAŞI
Planlama
Milli Eğitim Vakfına
Kitap Bağışı
PALMİYELİ VE OKALİPTÜSLÜ
YILLAR
Doç. Dr. Müh. Alb. Orhan KARASAKAL
Dz. Alb. Özay ÖYMEZ
Dz. Alb. Levent TAŞ
Müh. Yb. Mustafa ÖZEREN
Dz. Bnb. Nazif BOZKURT
Dz. Kur. Bnb.Kariyer
Şakir ORUÇ
Astsubay
Yayına Hazırlık
(17 AĞUSTOS 1999 - 2014)
Dz.Bnb. Serhan ARAS
86
Dz.Yzb. Mehmet YÜKSEL
Uzm.Me. Aynur GÜNER
Grafik / Tasarım Uygulama
Gv.Atğm. Mustafa AĞIRTAŞ
Svl. Me. Emine TOMBUL
Medya Bağımlılığı ve
Yayımlayan
Medya
Toplumu
90
94
Osmanlı Korvetleri:
Bursa ve İzmir
E-Devlet Uygulamaları
Dz.K.K.lığı Per.Bşk.lığı
Bakanlıklar - ANKARA
100
102
Tel: (0312) 403 22 72
Baskı, Cilt ve Dağıtım
Deniz Basımevi Müdürlüğü
Pendik - İSTANBUL
OSMANLI
KALYONLARI
Dergideki makaleler Deniz Kuvvetleri
TEMALI
EMİSYONresmi
PULLARI
Komutanlığının
görüşünü yansıt-
TSK ANKARA ÖZEL BAKIM
MERKEZİNİN TANITIMI
maz, yazarlarının şahsi fikirlerini kapsar.
Dergideki makaleler kaynak göstermek
kaydıyla başka bir yayında kullanılabilir.
DENİZ
DENİZ KUVVETLERİ
KUVVETLERİ DERGİSİ
DERGİSİ
1
1
SAYI:
SAYI: 620
620 II EYLÜL
EYLÜL I I 2014
2014
Deniz Kuvvetleri Dergisi • Eylül 2014 • Sayı 620 • ISSN 1300-2015
44
Deniz Kuvvetleri Dergisi • Eylül 2014 • Sayı 620 • ISSN 1300-2015
İÇİNDEKİLER
06
04
DENİZ ASTSUBAY MESLEK
YÜKSEK OKULU 10.
DÖNEM DİPLOMA ALMA
VE SANCAK DEVİR TESLİM
TÖRENİ
DENİZ HARP OKULU
241. DÖNEM DİPLOMA
ALMA VE SANCAK
DEVİR TESLİM TÖRENİ
08
11
DENİZ KUVVETLERİ
KOMUTANLIĞINDA
EMEKLİLİK TÖRENİ
DENİZ KUVVETLERİ
KOMUTANLIĞINDA
RÜTBE TERFİ TÖRENİ
16
Deniz Kuvvetleri
Komutanı Oramiral
Bülent BOSTANOĞLU’nun
Kabul ve Ziyaretleri
20
23
Hizmet Dışına Ayrılan
Gemiler
HizmetE GİREN GEMİLER
29
25
TCG Fatih (F-242)’İn
PhoenIx Express-14
Fiili Davet Tatbikatına
İştiraki
Yurt Dışı Tetkik ve
İnceleme Görevi
32
36
Deniz Er Eğitim Alay
Komutanlığı Bünyesinde
Yapılan Modernizasyon
Faaliyetleri
Deniz Harp Akademisi
Komutanlığı 2013-2014
Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay Ve Kültür Gezisi
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
2
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
İÇİNDEKİLER
TCG Salihreis’in
Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM)
Güdümlü Mermisi Atışı
54
59
Bahriyeli Reşat Şevki’yi
Anıyoruz...
Bahriyenin İçinde Bir
“Ah” Var
64
70
Ulu Önder Atatürk’ün
Ziyaret Ettiği Askeri ve
Sivil Gemiler
Türk Deniz Havacılığının
100. Yılı
79
81
83
Astsubay Kariyer
Planlama Sistemi
Milli Eğitim Vakfına
Kitap Bağışı
PALMİYELİ VE OKALİPTÜSLÜ
YILLAR
86
90
94
Medya Bağımlılığı ve
Medya Toplumu
Osmanlı Korvetleri:
Bursa ve İzmir
E-Devlet Uygulamaları
100
102
OSMANLI KALYONLARI
TEMALI EMİSYON PULLARI
TSK ANKARA ÖZEL BAKIM
MERKEZİNİN TANITIMI
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
3
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Dergisi • Eylül 2014 • Sayı 620 • ISSN 1300-2015
44
Deniz Harp Okulu 241. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni
DENİZ HARP OKULU
241. DÖNEM DİPLOMA ALMA VE SANCAK
DEVİR TESLİM TÖRENİ
31 Ağustos 2014
Hazırlayan •• Deniz Harp Okulu Komutanlığı
D
eniz Harp Okulu 241. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni 31 Ağustos Pazar günü saat 15:00’da Deniz
Harp Okulu Komutanlığı Tuzla/İSTANBUL’da icra edilmiştir.
Deniz Harp Okulundan bu yıl Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adına 97 Teğmen, Sahil Güvenlik Komutanlığı adına 7 Teğmen
mezun olmuştur. Ayrıca 4’ü Azerbeycan, 2’si Arnavutluk, 2’si Kazakistan, 1’i Türkmenistan ve 1’i KKTC uyruklu olmak üzere
toplam 10 misafir askeri personel Teğmen olarak eğitimlerini tamamlamış ve ülkerine uğurlanmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
4
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Okulu 241. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
5
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Astsubay MYO 10. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni
DENİZ ASTSUBAY MESLEK YÜKSEK OKULU
10. DÖNEM DİPLOMA ALMA VE SANCAK
DEVİR TESLİM TÖRENİ
31 AĞUSTOS 2014
Hazırlayan •• Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu Komutanlığı
D
eniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu 10. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni 31 Ağustos Pazar günü saat
10:00’da Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulu Komutanlığı Altınova/YALOVA’da icra edilmiştir.
Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okulundan bu yıl Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adına 390 Astsubay Çavuş, Sahil Güvenlik Komutanlığı adına 84 Astsubay Çavuş mezun olmuştur. Ayrıca bu yıl 7’si KKTC ve 3’ü Türkmenistan uyruklu olmak üzere toplam
10 misafir askeri personel Astsubay Çavuş olarak eğitimlerini tamamlamış ve ülkerine uğurlanmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
6
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Astsubay MYO 10. Dönem Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
7
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Emeklilik Töreni
DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINDA
EMEKLİLİK TÖRENİ
26 AĞUSTOS 2014
Hazırlayan •• Dz.K.K.lığı Per.D.Bşk.lığı
D
eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, Ankara bölgesinde görevli Amiraller, Dz.K.K.lığı Karargahındaki
Başkan/Müstakil Daire Başkanları ile Subay, Astsubay ve eşlerinin katılımıyla 26 Ağustos 2014 tarihinde Dz.K.K.lığı
Karargahında emeklilik töreni icra edilmiştir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
8
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Emeklilik Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
9
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Emeklilik Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
10
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Rütbe Terfi Töreni
DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINDA
RÜTBE TERFİ TÖRENİ
29 AĞUSTOS 2014
Hazırlayan •• Dz.Bnb.Serkan AYDIN
D
eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, Ankara bölgesinde görevli Amiraller, Dz.K.K.lığı Karargahındaki Başkan/Müstakil Daire Başkanları ile bir üst rütbeye terfi edecek Amiral, Subay, Astsubay ve eşlerinin katılımıyla
29 Ağustos 2014 tarihinde Dz.K.K.lığı Karargahı KORUTÜRK Salonunda Rütbe Terfi Töreni icra edilmiştir.
Rütbe Terfi Töreninde Tümamiralliğe terfi eden 3 Tuğamirale, Tuğamiralliğe terfi eden 3 Albaya ve bir üst rütbeye terfi eden
43 Subay ve 14 Astsubaya rütbeleri ile üstün başarı kıdemi alan 2 Subay, 3 Astsubaya şerit rozet ve beratları verilmiştir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
11
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Rütbe Terfi Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
12
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Rütbe Terfi Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
13
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Rütbe Terfi Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
14
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanlığında Rütbe Terfi Töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
15
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun Kabul ve Ziyaretleri
DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI
ORAMİRAL BÜLENT BOSTANOĞLU’NUN
İNGİLTERE’DE İCRA EDİLEN
AVRUPA DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLARI
TOPLANTISINA (CHENS-2014) KATILIMI.
D
eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, 21-23 Mayıs 2014 tarihlri arasında İngiltere’de icra edilen
Avrupa Deniz Kuvvetleri Komutanları Toplantısına (CHENS-2014) katılmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
16
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun Kabul ve Ziyaretleri
Dz.K.K.Oramiral Bülent BOSTANOĞLU tarafından faaliyet kapsamında;
22 Mayıs 2014 tarihinde, NATO üyesi 15 Avrupa ülkesinin Deniz Kuvvetleri Komutanları ile beraber, NATO Müttefik Deniz
Komutanlığı (MARCOM) Karargahı ziyaret edilmiş,
Karargâhta görev yapan Türk Deniz Kuvvetleri personeli ile görüşülmüş, NATO Müttefik Deniz Komutanlığı ziyareti hitamında,
İngiltere Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral George ZAMBELLAS ile ikili görüşme icra edilmiş ve HMS VICTORY’de düzenlenen akşam yemeğine iştirak edilmiş,
23 Mayıs 2014 tarihinde İngiltere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ev sahipliğinde düzenlenen ve 24 Avrupa ülkesinin Deniz
Kuvvetleri Komutanlarının katıldığı CHENS (Chief of European Navies) toplantısına katılım sağlanmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
17
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun Kabul ve Ziyaretleri
DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANI
ORAMİRAL BÜLENT BOSTANOĞLU’NUN
GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ’NE
RESMİ ZİYARETİ VE DENEL OVERBERG ATIŞ
ALANINDA YAPILAN ATIŞLARA KATILIMI
D
eniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU, Barbaros Türk Deniz Görev Grubu gemileri
tarafından Güney Afrika Denel Overberg Atış Alanında yapılan top ve güdümlü mermi atışlarını izlemek maksadıyla,
11-16 Mayıs 2014 tarihleri arasında Güney Afrika Cumhuriyeti’ne resmi ziyarette bulunmuştur.
alanında icra edilen top ve güdümlü mermi atışları gemilerden izlenmiş,
Oramiral Bülent BOSTANOĞLU tarafından ziyaret
kapsamında; 12 Mayıs 2014 tarihinde Denel Overberg atış
alanında incelemelerde bulunulmuş, müteakiben 12-14
Mayıs 2014 tarihlerinde Barbaros Türk Deniz Görev Grubu gemileri tarafından, Güney Afrika Denel Overberg atış
Güney Afrika Deniz Kuvvetleri Komutanı Koramiral
HLONGWANE ve Donanma Komutanı Tümamiral MHLANA
ziyaret edilmiş,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
15 Mayıs 2014 tarihinde TCG GEDİZ’de Türk basın mensuplarına top ve güdümlü mermi atışları ile Barbaros Türk Deniz
Görev Grubunun faaliyetleri hakkında basın açıklaması yapılmış,
Güney Afrika Deniz Kuvvetlerine ait SAS SPIOENKOP (F-147)
fırkateyni ve Denizaltı Eğitim Simülatörü gezilmiştir.
18
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent BOSTANOĞLU’nun Kabul ve Ziyaretleri
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
19
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Hizmet Dışına Ayrılan Gemiler
TCG Ç-120, TCG Ç-305, TCG SİLİFKE (M-514),
TCG KASIRGA (P-329), TCG FETHİYE (M-501)
Hazırlayan •• Deniz Kuvvetleri Genel Sekreterliği
TCG Ç-305
İstanbul Boğaz Komutanlığı kuruluşunda bulunan TCG Ç-305 İstanbul Tersanesi Komutanlığında icra edilen törenle
01 Ağustos 2014 tarihinde hizmet dışına ayrılmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
20
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Hizmet Dışına Ayrılan Gemiler
TCG KASIRGA (P-329)
Güney Görev Grup Komutanlığı kuruluşunda bulunan TCG KASIRGA (P-329), 30 Haziran 2014 tarihinde Aksaz/MUĞLA’da
icra edilen törenle hizmet dışına ayrılmıştır.
TCG FETHİYE (M-501)
Mayın Filosu Komutanlığı kuruluşunda bulunan TCG FETHİYE (M-501), 30 Haziran 2014 tarihinde Erdek/BALIKESİR’de icra
edilen törenle hizmet dışına ayrılmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
21
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Hizmet Dışına Ayrılan Gemiler
TCG Ç-120
İstanbul Boğaz Komutanlığı kuruluşunda bulunan TCG Ç-120, çıkarma gemisi 27 Haziran 2014 tarihinde Pendik/İSTANBUL’da
icra edilen törenlerle hizmet dışına ayrılmışdır.
TCG SİLİFKE (M-514)
Akdeniz Bölge Komutanlığı kuruluşunda bulunan TCG SİLİFKE (M-514), 27 Haziran 2014 tarihinde Mersin’de icra edilen
törenle hizmet dışına ayrılmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
22
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Hizmete Giren Gemiler
TCG KARATAŞ (P-1212)’IN
İSKENDERUN DENİZ ÜS KOMUTANLIĞINA
KATILIŞI VE KARŞILANMASI
Hazırlayan •• Karataş Komutanlığı
B
üyük Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün
01 Kasım 1937 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapmış olduğu konuşmasındaki “Denizciliği Türk’ün
büyük milli ülküsü olarak düşünmeli ve bunu en kısa zamanda başarmalıyız” hedefini benimseyen Türk Deniz Kuvvetleri,
teknolojinin büyük bir hızla ilerlediği günümüzde, envanterimizde bulunan bir kısım karakol gemileri ve avcı botlarını, günümüz ihtiyaçlarına cevap verememeleri nedeniyle yeni inşa
edilen karakol gemileriyle değiştirmeye başlamıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Bu gereksinimler doğrultusunda Tuzla Sınıfı Karakol Gemileri
(TSKG) ortaya çıkmış, Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) ve
DEARSAN Gemi inşaat Sanayii A.Ş. arasında, 23 Mayıs 2007
tarihinde TSKG Niyet İmza Mektubu Töreni icra edilmiştir. İmzalanan anlaşmaya göre gemilerin tasarım, inşa, donatım ve
entegrasyonu Türk mühendislerince yapılmış, Türk savunma
sanayii firmaları, gemi inşa yan sanayi ve üniversite işbirliği
kapsamında yerli katkıpayı %67,5’in üzerine çıkarılmıştır.
23
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Hizmete Giren Gemiler
İskenderun Deniz Üs Komutanlığının ilk harp gemisi olan
TCG KARATAŞ‘ın ana görev fonksiyonları Suüstü Harbi ve
Denizaltı Savunma Harbi olarak belirlenmiş olup, belirlenen
ana görev fonksiyonları çerçevesinde liman önü savunma ve
karakol görevlerini icra edecek şekilde 24 Ocak 2012 tarihinde inşa sürecine başlanmış ve 17 Eylül 2013 tarihinde inşa
süreci son bulmuştur.
TCG KARATAŞ Komutanı Deniz Üsteğmen Mustafa AZİMLİ,
“TCG KARATAŞ, Türk Savunma Sanayiinin geldiği nokta itibariyle hepimizi gururlandırmakta ve heyecanlandırmaktadır.
TCG KARATAŞ ve personeli, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal
Atatürk’ün ilke ve inkılaplarına, denizcilik gelenek ve göreneklerine, kanun ve nizamlarına ve vatanına kuvvetli bağ ile
bağlı olup, her şartta daima harekata hazırdır’’ ifadelerini kullanmıştır.
24 Ocak 2012 tarihinde sac kesim işlemleriyle bir çelik yığını
halinde iken inşa faaliyetlerine başlanan ve 17 Eylül 2013 tarihinde bir gemi olarak denize indirilen, “KARATAŞ” gemimizin
04 Kasım 2013 tarihinde, gemi personeli ile projede görevli SSM
ve DEARSAN personelinin katılımıyla test sürecine başlanmış,
09 Mayıs 2014 tarihinde bayrak ve flandra toka edilerek
TCG KARATAŞ (P-1212) ismini almış ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığına geçici teslimi yapılmıştır.
Türkiye’nin denizlerdeki stratejik önemine dikkat çeken
İskenderun Deniz Üs Komutanı Tuğamiral, “Türkiye, Asya ile
Avrupa arasında bulunan, Karadeniz, Ege ve Akdeniz gibi,
stratejik öneme sahip denizlerle çevrili, bu denizleri birleştiren iki önemli su yoluna ve bir iç denize sahip, jeopolitik
ve jeostratejik konumu gereği önemi her gün daha da artan
bir ülkedir. Türkiye, dünyada savaş gemisi tasarım ve inşasını gerçekleştirebilen 10 ülke arasına girmiş bulunmaktadır.
Daha önce yurt dışından satın almak zorunda kaldığımız bu
gemileri bugün kendi mühendislerimiz, teknisyenlerimiz ve
işçilerimiz beraber üretmektedir. TCG KARATAŞ Dosta güven
düşmana korku verecektir” sözleri ile Türk Deniz Kuvvetlerinin, ülke savunmasında ve milli savunma sanayimizde almış
olduğu rolü ortaya koymuştur.
TCG KARATAŞ; inşa süreci sonrası, 20-21 Mayıs 2014 tarihleri arasında Ön Emniyet Eğitimlerini, 09-27 Haziran 2014
tarihleri arasında intibak eğitimlerini başarıyla icra etmiş ve
27 Haziran 2014 tarihinde Leventler Limanı’na veda ederek
gün batımı ile birlikte İskenderun Deniz Üs Komutanlığına
doğru harekete geçmiştir.
Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nın 88’inci yıldönümü olan
01 Temmuz 2014 tarihinde Hatay Valisi, Adana 6’ncı Mekanize
Tümen Komutanı, 39’uncu Mekanize Piyade Tugay Komutanı
ve İskenderun Deniz Üs Komutanı, bölgedeki diğer protokol
üyeleri ile kamu kurum/kuruluş temsilcilerinin ve İskenderun
halkının geniş çaplı katılımıyla, TCG KARATAŞ’ın İskenderun
Deniz Üs Komutanlığı kuruluşuna giriş töreni icra edilmiştir.
1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren İskenderun’da görev
yapmaya başlayan TCG KARATAŞ’ın katılış törenindeki yoğun
ilgi ve candan sevgi gösterileri İskenderun halkının denize
ve denizciliğe olan yakınlığını da ortaya koymuştur. Tören
esnasında ziyarete açılan gemide İskenderun halkının “Artık
bizim de bir gemimiz var. Ne mutlu bize ki İskenderun’da
bir harp gemimiz oldu” şeklindeki ifadeleri bu ilginin ve sahiplenmenin Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adına hangi
seviyelerde hayata geçtiğinin bir göstergesi olarak memnuniyet ile karşılanmaktadır. Bu kapsamda dosta güven düşmana
korku salan şanlı Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığının onurlu
unsurlarından birisi olan TCG KARATAŞ’ın denizlerinin sakin
pruvasının neta olmasını dileriz...
Tören konuşmasında, inşa faaliyetleri sonrası liman
ve seyir kabul testleri esnasında TCG KARATAŞ’ın
her türlü şart ve ortamda en zorlu koşullarda denizcilik vasıflarını ispat ettiğini, sahip olduğu silahların üstün
yeteneklerini başarıyla ortaya koyduğunu, Suüstü ve Denizaltı Savunma Harbi niteliklerine sahip olduğunu vurgulayan
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
24
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Yurt Dışı Tetkik ve İnceleme Görevi
DENİZ HARP AKADEMİSİ KOMUTANLIĞI
2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
YURT DIŞI TETKİK VE İNCELEME GÖREVİ
(19-24 Mayıs 2014)
MS 79’da, hemen yanı başındaki Vezüv Yanardağı’nın faaliyete geçmesi sonucunda küller altında kalan Pompei
Antik Şehri insanoğlunun doğa karşısındaki çaresizliğini gösteren olaylardan birisidir. Yanardağın külleri altında
kalarak ölen insanların, şehir kalıntılarında sergilenen ve hayatlarının son anlarındaki vücut şekillerini gösteren
alçı kalıpları bu çaresizliğin en büyük göstergesidir.
Hazırlayan •• Dz.Yzb.Salim KARAMAN
eniz Harp Akademisi koordinatörlüğünde, 2’nci sınıf öğrenci
subaylarının katıldığı “20132014 Eğitim-Öğretim Yılı Yurt Dışı Tetkik
ve İnceleme Görevi” 19-24 Mayıs 2014
tarihleri arasında İtalya’ya istinaden icra
edilmiştir. Planlı olan faaliyetin maksadı;
öğrenci subayların,
D
> İtalya’nın akademik düzeyde eğitim
veren askerî eğitim kurumları ile diğer askerî kurumlarını tanımasını,
> İtalya’nın savunma politikası, millî
güç unsurları ve kültürü hakkında bilgi
sahibi olmasını,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
25
> Bilgi ve görgü seviyelerinin artırılmasını sağlamaktı.
Gezi öncesinde gerek askerî gerekse genel kültür açısından bize önemli birikim
kazandıracak olan böyle bir geziye iştirak
etmenin heyecanı ile doluyduk. Bu duygularla, 19 Mayıs 2014 Pazartesi günü,
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Yurt Dışı Tetkik ve İnceleme Görevi
kafile komutanımız Deniz Harp Akademisi Komutanı Tuğamiral Tayyar Ertem
komutasında Atatürk Havaalanı’na intikal ettik. Bu intikalimiz de dâhil olmak
üzere, inceleme ve tetkik görevi süresince, yurt içindeki bir turizm firmasından
otel, ulaşım, yemek, müze gezileri ve
rehberlik faaliyetleri konularında hizmet
desteği aldık.
edilen harekât ve görevler hakkında
bilgi aldık.
JFC Karargâhından sonra 45 dakikalık
mesafedeki Pompei Antik Kenti’ne doğru
yola çıktık.
Kafilemizin yurt dışı çıkış işlemleri tamamlandıktan sonra, Türk Hava Yolları’nın 11.45C tarifeli uçağı ile 2 saatlik bir
uçuşun ardından Napoli’ye ulaştık. Uçağımızın inişinden sonra, havaalanından
ayrılarak ilk durağımız olan NATO
Müşterek Kuvvet Karargâhına (Joint
Force Command Headquarter (JFCHQ))
hareket ettik. Burada, Kurmay Başkanı
İtalyan Korg.Leonardo di Marco tarafından karşılandıktan sonra, JFCHQ Harekât Başkanı Fransız Tümg. Jean Fred
Berger ve aralarında Tümg.Müjdat Uzun ile
Tuğg.Ali Akyürek’in yer aldığı Türk
heyetinin de katıldığı brifingte Jaht
Faree Comnad (JFC) karargâhı, NATO
Kuvvet Yapısı, NATO tarafından icra
Vezüv’ün faaliyete geçmesi, sadece
şehrin küller altında bırakılmasına ve insanların hayatlarını kaybetmesine neden
olmakla kalmamış, ayrıca bir zamanlar
Akdeniz’in önemli bir liman kenti olan
Pompei’yi denizden uzaklaştırmıştır.
Pompei Antik Kenti
Günümüzde, denizden iki kilometre mesafede bulunan Pompei, yaklaşık 1700
yıl küllerin altında kaldıktan sonra, 18’inci
yüzyılın ortalarında keşfedilmiştir. O tarihten itibaren antik şehirde yapılan kazılar,
Romalılar’ın ve dönemin liman şehirlerine özgü yaşam tarzı hakkında detaylı
bilgiler sunmuştur. Pompei’deki incelemelerden sonra, Napoli’den ayrıldık.
İkinci gün olan 20 Mayıs 2014 Salı gününe, planlı resmî ziyaretler kapsamdaki ilk durağımız olan İtalya’nın Savunma Yüksek Öğrenim Kurumu’nun (The
Centre for Defence Higher Studies(CASD))
ziyaret edilmesi ile başladık. Burada
CASD ve ona bağlı olarak faaliyet gösteren İtalya Silahlı Kuvvetler Akademisi
(The Joint Services Staff College (ISSMI))
hakkında bilgi aldık. İtalya’nın savunma
ve güvenlik konularındaki en yüksek seviyeli eğitim kurumu olan CASD ve ISSMI
hakkındaki sorularımıza, ISSMI Direktörü
Tümgeneral Pierluigi Leonarduzzi tarafından samimi cevaplar verildi.
İkinci gün öğleden sonraya planlı diğer faaliyetimiz NATO Savunma Koleji
(NATO Defence College, NDC) ziya-
İtalyan Silahlı Kuvvetler Akademisi
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
26
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Yurt Dışı Tetkik ve İnceleme Görevi
retiydi. Ziyaretimiz süresince, kafilemize kolejde Türkiye temsilcisi ve fakülte danışmanı olarak görev yapan
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ebru Ekeman eşlik etti. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Eisenhower’ın direktifleri
doğrultusunda, NATO’ya nitelikle personel yetiştirmek için 1951 yılında açılan
NDC, stratejik seviyede eğitim veren bir
kurumdur. 3 yıllık periyot için seçilen korgeneral rütbesindeki Kolej Komutanı ve
tümgeneral eşidi sivil bir dekan tarafından
idare edilen kolejde, şu anda 29 ülkeden
toplam 79 öğrenci eğitim görmektedir. Bu
öğrenciler arasında NATO üyesi olmayan
ülkelere mensup subaylar da bulunmaktadır. Farklı ülkelerden gelen ve 6 ay süreyle kolejde eğitim gören bu subayların,
özellikle grup çalışması yapabilme ve
fikir ayrılıklarının olduğu durumlarda uzlaşabilme konularındaki yetenekleri geliştirilmektedir. Bu öğrencilerin çalışmaları farklı ülkelere mensup asker ve sivil
danışmanlar tarafından gözlenmekte ve yönlendirilmektedir. Ancak, söz
konusu asker danışmanlar arasında maalesef Türk personel bulunmamaktadır.
NATO’nun eğitim sisteminde önemli bir
yere sahip olan bu kurumda, Türk personelin de görev yapmasının uygun olacağı
değerlendirilmiştir. NDC’de dikkat çeken
bir başka husus da Ortadoğu Fakültesi’nin bulunmasıdır. NATO’nun Ortadoğu
ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmeyi ve bölgenin dinamiklerine uyum sağlamasını
amaçlayan bu fakültede Türk uzmanların
bulunmamasının, Ortadoğu’ya komşu
olan tek NATO üyesi olan ülkemiz açısından düşünülmesi gereken bir konu olduğu değerlendirilmektedir.
turistlerin dinlenme yeri olarak kullandıkları İspanyol Merdivenleri’ni, sahip
olduğu eşsiz süslemeleri ile dünyaca meşhur olan ve ülkemizde Aşıklar Çeşmesi
olarak bilinen Üç Yol Çeşmesi’ni (Fontana di
Trevi), Antik Roma’nın tanrıları için
inceledik. Moladan sonraki durağımız
ise kentin en önemli sanat müzesi olan
Uffizi Galerisi’ydi. Müzede başta
Michelangelo, Leonardo Da Vinci,
Raffaello ve Botticelli olmak üzere çok
sayıda Rönesans dönemi sanatçısının
Roma Colosseum
tapınak olarak inşa edilen ve sonra
kilise olarak kullanılan Pantheon’u ve başta
ressamlar olmak üzere çok sayıda sanatçının eserlerini sergilediği Navona
Meydanı’nı ziyaret ederek öğleden önceki
faaliyetlerimizi tamamladık. Öğleden sonraki periyotta ise Roma şehri içerisinde
yer alan Vatikan’ı inceledik.
22 Mayıs 2014 Perşembe sabahı
Roma’daki faaliyetlerimizi tamamlayarak bir sonraki durağımız olan Floransa’ya doğru hareket ettik. Şehirdeki ilk
muhteşem eserlerini, Roma döneminden kalma heykelleri ve Osmanlı padişahları da dâhil olmak üzere Medici
hanedanlığı süresince Avrupa devletlerinin
başında bulunan hükümdarların tablolarını yakından görme fırsatı elde ettik. Eşsiz
Floransa manzarası ile hatıra fotoğrafları
çektirdikten sonra otobüslerle Pisa kentine
intikale başladık.
Pisa kentindeki durağımız şehir katedrali, vaftizhanesi ve eğik kulesi ile
UNESCO’nun Dünya Mirası listesine
Yurt dışı tetkik ve inceleme görevinin üçüncü günü olan 21 Mayıs 2014
Çarşamba gününde, köklü ve zengin bir
tarihî geçmişe sahip olan Roma şehrinin
önemli kültürel ve tarihî yerlerini görme
fırsatı elde ettik.
Roma şehir gezisindeki ilk durağımız bir zamanlar gladyatör savaşlarına sahne olan Colosseum’du. Kırmızı
tuğladan yapılan ve 55.000 seyirciye ev
sahipliği yapan devasa tarihî eser, Roma
İmparatorluğu’nun ulaştığı seviyenin
anlaşılması açısından önemli bir göstergedir. Colosseum’dan sonra sırasıyla,
şehrin tarihî mekânları arasında dolaşan
Floransa Tepe
durağımız 13’üncü yüzyılın başlarında
inşa edilen ve başta Michelangelo, Galileo ve Machiavelli gibi dünyaca tanınan çok sayıda kişinin mezarına ev
sahipliği yapan Santa Croce Kilisesi’ydi.
Daha sonra heykelleri, havuzu ve saat
kulesi ile meşhur Signoria Meydanı’nı
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
27
giren Mucizeler Meydanı’ydı. Hepsi birbirinden güzel bir mimariye sahip olan
bu tarihî eserlerden, şehri üne kavuşturan ise Pisa Kulesi’dir. 23 Mayıs 2014
günü Venedik’e ulaştık. Bir zamanlar
Osmanlı İmparatorluğu’nun denizlerdeki en önemli rakiplerinden birisi olan
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Yurt Dışı Tetkik ve İnceleme Görevi
Venedik Cumhuriyeti,Akdeniz ve Karadeniz
havzasında kurduğu kolonilerle deniz
ticaretinde önemli bir merkez hâline
gelmiş ve deniz ticaretinden elde ettiği
zenginlikle Venedik’e muhteşem eserler kazandırmıştır. Venedik’in diğer bir
ilginç özelliği de üzerinde kurulu olduğu
coğrafyadır. İtalya’nın Adriyatik kıyılarında
bulunan ve denizle iç içe olan şehir, sığ
bir denizle İtalya anakarasından ayrılan
irili ufaklı 118 ada üzerine kuruludur.
rıldık ve 24 Mayıs 2014 gecesi Harp Akademileri Komutanlığına vardık. Yurt Dışı
Tetkik ve İnceleme Gezisi’ni tamamlamış
olduk.
İtalya’daki son günümüz olan 24 Mayıs
2014 Cumartesi sabahı Padova’dan ay-
İcra edilen bu gezi sayesinde, derslerde
hakkında bilgi aldığımız ve gelecekte bir
kısmımızın görev alacağı/öğrenim göreceği NATO’nun önemli karargâh ve kurumlarının yanı sıra İtalyan askerî eğitim
kurumlarını da yerinde inceleme fırsatı
elde ettik. Ayrıca, atalarından kalan tarihî,
kültürel ve sanatsal mirası orijinaline sadık bir şekilde muhafaza etmeyi başaran
ve bunu önemli bir turizm gelirine dönüştüren İtalya’nın dünyaca bilinen şehirlerini
ziyaret ederek bilgi seviyemizi de artırdık.
Pisa
Venedik
Floransa San Croce Kilisesi
Venedik San Marco Meydanı
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
28
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
TCG Fatih (F-242)’in Phoenix Express-14 Fiili Davet Tatbikatına İştiraki
TCG FATİH (F-242)’İN
PHOENIX EXPRESS-14 FİİLİ DAVET
TATBİKATINA İŞTİRAKİ
ABD Afrika Komutanlığı tarafından planlanan, Türkiye’nin yanı sıra Hırvatistan, İtalya, Malta, Yunanistan, ABD, Fas,
Cezayir, Tunus ve Libya Deniz Kuvvetlerine ait unsurların katıldığı 20 günlük PHOENIX EXPRESS-14 tatbikatına
TCG Fatih (F-242) iştirak etmiştir.
Hazırlayan •• TCG Fatih Komutanlığı
T
CG FATİH (F-242) personeli olarak Orta Akdeniz’de icra
edilecek PHOENIX EXPRESS-14 fiili davet tatbikatına iştirak
etmek maksadıyla 19 Mayıs 2014 tarihinde ailelerimizle vedalaşarak Gölcük Limanı Poyraz Rıhtımından avara ettik. Yaklaşık 20
gün sürecek olan tatbikat süresince hem şanlı Türk bayrağını dalgalandıracak hem de Boarding ağırlıklı eğitimlerle Denizde Denetim Harekatı hakkındaki bilgilerimizi tazeleme imkanı bulacaktık.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Gölcük’ten ayrılmadan önce tatbikat süresince gemimizde
görevlendirilen Amfibi Hücum Timi (AHT) ile Sualtı Görev Timi (SGT)
gemimize katıldı. TCB-47 kuyruk numaralı AB-212 helikopterinin
limandan avara ettiğimiz saatlerde platformumuza konuşlanmasının ardından bize verilen görevi en iyi şekilde yerine
getirmek üzere Gölcük’ten ayrılarak Girit Adası’na doğru intikale
geçtik.
29
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
TCG Fatih (F-242)’in Phoenix Express-14 Fiili Davet Tatbikatına İştiraki
Girit’teki ikinci gün, tatbikat planlama makamı temsilcilerinin gemileri ziyareti kapsamında; ABD Deniz Kuvvetleri 6’ncı Filo Komutanı Yardımcısı Tümamiral Chris SADLER, dördüncü gün ise Yunanistan Deniz Askeri Ataşemiz İsth.Kur.Yb.Halis TUNÇ gemimizi
ziyaret ettiler.
26 Mayıs’ta tatbikatın seyir safhası süresince gemimizde misafir ettiğimiz Libya Deniz Kuvvetleri bağlısı Boarding
Timinin de katılımıyla Girit’ten ayrılarak bizimle aynı Suüstü Muharebe Grubu’nda (SMG) yer alan Cezayir Deniz Kuvvetlerine ait
MOURAD RAIS-901 gemisi ile birlikte eğitimin icra edileceği sahalara intikale geçtik.
Genel itibariyle gündüz boarding eğitimleri, akşam ise Işıldakla Muhabere ve
QUIZEX eğitimlerini icra ettiğimiz tatbikatın
seyir safhasında;
1- Denizde Denetim Harekatına yönelik deniz hukuku ve angajman kuralları eğitimlerinin icra edilmesi,
2- Fiili deniz eğitimlerinin icra edilmesi,
3- Sağlık timlerine eğitim imkanı sağlanması,
23 Mayıs’ta tatbikata katılan gemilerin personellerinin birbirlerini daha yakından tanıması için düzenlenen spor faaliyetleri kapsamında futbol ve basketbol maçlarına iştirak ettik.
4- Denizdeki kuvvetler ile Birleşik Harekat Merkezi (CMOC) arasında senaryoya bağlı karşılıklı çalışabilirlik ve Denizde Durumsal
Farkındalık eğitimlerinin icra edilmesi,hem gemi personelinin bireysel gelişimine katkı sağlamış, hem de Denizde Denetim Harekatı ve Boarding konularında tecrübe kazanılmasında önemli rol
oynamıştır.
Gerek sahada ter döken sporcu personelimizin gerekse seyirci desteği sağlayan personelimizin büyük katkı ve emekleriyle
zorlu fakat bir o kadar da keyifli geçen spor müsabakalarının ardından tatbikata katılan ülkeler arasında basketbolda birinciliği
elde ederek büyük bir mutluluk yaşadık.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
30
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
TCG Fatih (F-242)’in Phoenix Express-14 Fiili Davet Tatbikatına İştiraki
Yaklaşık sekiz gün süren seyir safhası faaliyetlerinin ardından
2 Haziran’da İtalya’nın Sicilya Adası’nda bulunan Agusta Limanı’na vardık. Tatbikatın değerlendirme toplantılarının yapılmasını
müteakip 5 Haziran’da Agusta Limanı’ndan avara ederek Türkiye’ye intikale geçtik.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Tatbikat hitamında Gölcük Limanı’na avdet ettiğimizde, geçen 25
günlük sürenin sonunda görevimizi başarıyla icra etmenin gurur
ve mutluluğunu yaşıyorduk.
31
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı Bünyesinde
Yapılan Modernizasyon Faaliyetleri
DENİZ ER EĞİTİM ALAY KOMUTANLIĞI
BÜNYESİNDE YAPILAN MODERNİZASYON
FAALİYETLERİ
Hazırlayan •• İskenderun Deniz Üs K.lığı
İ
1500 kişilik Er Kışla Binası ve 1500 kişilik Er Yemekhane
Binası
skenderun’da konuşlu Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı,
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının eğitimli er ihtiyacını karşılamak maksadıyla ilk olarak
1943 yılında İstanbul Kasımpaşa’daki “Gazi Hasan Paşa Kışlası”nda Deniz Eğitim Merkezi adı altında hizmete başlamıştır.
Halen konuşlu olduğu İskenderun/HATAY’a 1953 yılında taşınmış ve “Deniz Yeni Erat Kışlası” ismiyle hizmete devam etmiştir.
15 Şubat 2002 tarihinden itibaren ise Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı ismini almıştır. Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı halen
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının “En Büyük Er Eğitim Birliği” olarak faaliyetlerine devam etmektedir.
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı modernizasyon faaliyetlerinin en önemlisi ve en büyüğü olan 1500 kişilik er
kışla binası ve 1500 kişilik er yemekhane binasının inşaatına
24 Eylül 2012 tarihinde başlanmıştır.
Kışla ve yemekhane binası inşaatı 16 Aralık 2013 tarihinde
tamamlanmış ve 7 Ocak 2014 tarihinden itibaren kullanıma
açılmıştır. 25 Mart 2014 tarihinde icra edilen denetlemeler
esnasında G.Dz.Sh.Komutanı Koramiral Hasan UŞAKLIOĞLU
tarafından, her iki binanın açılış töreni gerçekleştirilmiştir.
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığının görevi;
Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına tertip edilen erlere temel
askerlik eğitimi vermek ve bu erleri disiplinli ve
denizcilik sevgisini kazanmış olarak yetiştirmektir. Deniz Er Eğitim Alayı bu görevlerin ifası
için erbaş/erlerin çağdaş şartlarda iaşe ve ibate edilmesi, eğitim/öğretim hizmetlerinin yürütülmesi maksadıyla 105 adet muhtelif bina
ve diğer tesisin bulunduğu 564 dönümlük geniş bir arazide konuşlandırılmıştır.
Anılan Komutanlıkta temel askerlik eğitimi
almak üzere birliğe katılan acemi erlere çağdaş, modern ve
günümüz yaşam standartlarını sağlayabilecek özellikte ortam
sağlamak maksadıyla bir kısmı aşağıda sunulan modernizasyon
faaliyetleri gerçekleştirilmiş/gerçekleştirilmektedir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Önceki dönemlerde mevcutları 40 ila 188 kişi arasında değişen
koğuşlarda ibate ettirilmek zorunda kalan acemi deniz erleri,
yeni inşa edilen kışla binasına geçilmesiyle birlikte 10’ar kişilik, merkezi ısıtma/soğutma sistemine sahip modern koğuşlarda
ibate ettirilmeye başlanmıştır.
32
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı Bünyesinde
Yapılan Modernizasyon Faaliyetleri
Güneş enerji sistemi ve stim vasıtasıyla sıcak su üretilebilen ısı
merkezi sayesinde bina içerisinde 7 gün 24 saat sıcak su imkanı
sağlanmıştır. Koğuş katlarında bulunan 10 banyoda mevcut 190
duş kabini sayesinde, özellikle sıcak ve nemli olan İskenderun
bölgesi için erlere sunulan bu hizmet moral ve motivasyonun
artırılmasında olumlu bir etki sağlamaktadır.
70 kamyon toprak peyzaj/çevre düzenleme ve ağaç ekim faaliyetlerinde kullanılmış, dinlenme yerleri (oturma yerleri), satranç
sahaları oluşturulmuş ve erbaş/erlerin doğayla iç içe yaşamalarına imkan sağlanmıştır.
1500 kişilik er kışla binasının içinde ve dışında kurulmuş olan
ses yayın sistemi vasıtasıyla acil durum anonsları ve ziyaretçi
anonslarında tüm personel kolaylıkla ikaz edilebilmektedir.
Deniz Er Eğitim Alayı içerisinde bulunan baraka ve konteynerlerde konuşlu bölük depoları, bu binanın bodrum katında bulunan mahallere taşınmış, erbaş/erlerin ibatesinde kullanılan
malzemelere ulaşım kolaylaşmış ve devlet malı uygun şartlarda
muhafaza altına alınmıştır. Bu depolar sayesinde erbaş/erlerin
bavulları ve şahsi eşyaları daha geniş ve hijyenik ortamlarda muhafaza edilme imkanına kavuşmuştur.
Moral ve motivasyon için çok önemli olan diğer bir faktör ise
erlerin boş zamanlarında kullandıkları er gazinolarıdır. Önceki
yıllarda en büyük sıkıntılardan biri olan er gazinosu ihtiyacı bina
içerisinde bulunan 5 adet er gazinosu ile çözüme kavuşmuştur.
Kışla binasının önündeki geniş tabur alanlarıyla erbaş/erlerin
tabur faaliyetlerinin daha güvenli ve kontrollü ortamlarda icra
edilmesine imkan sağlanmıştır. Özellikle tabur toplanma alanlarında tesis edilen aydınlatma sistemi akşam saatlerinde yapılan
kontrol faaliyetlerini önemli ölçüde kolaylaştırmıştır.
Çok sayıda erin ibatesini sağlayan kışla binasında tesis edilen ve
merkezi kontrolü Nöbetçi Subaylığında bulunan yangın ikaz sistemi
ile erlerin tüm yaşam alanlarına tesis edilmiş yangın ihbar sensörleri,
yangın çıkış kapı ve merdivenleri ile yangın emniyeti sağlanmıştır.
Erbaş/erlerin daha modern şartlarda eğitim ve öğretim ihtiyaçlarının karşılanması kapsamında, yeni kışla binasında Kamu
İnternet Erişim Merkezi (KİEM), Yurt Sevgisi, Üreme Sağlığı, Okuma-Yazma ve Denizcilik dershaneleri oluşturulmuştur.
Ayrıca erbaş/erlerin dinlenme saatlerinde daha rahat bir ortamda vakit geçirebilmeleri amacıyla TV izleme, okuma/satranç salonları oluşturulmuştur.
Ayrıca personelin kitap okuma alışkanlıklarını artırmak maksadıyla kurulan Alay Kütüphanesi bu binaya taşınmış ve kütüphane
hizmetleri zenginleştirilerek erbaş/erlerin kullanımına sunulmuştur. Personelin atış ünsiyetlerini ve kabiliyetlerini geliştirmek için
Bina dışında yapılan peyzaj çalışmalarında bölgemizde 2013 yılı
sonlarında görevlendirilen Rıhtım İskele Onarım Tabur Komutanlığı (RİSTAB) kamyon ve personelinden de istifade ile taşınan
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
33
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı Bünyesinde
Yapılan Modernizasyon Faaliyetleri
kurulan hafif silah atışları simülatörü de yeni kışla binasına taşınarak kullanılmaya başlanmıştır.
El değmeden hizmet veren köfte hazırlama makineleri ile
soğutmalı kıyma makineleri tedarik edilerek yemek hazırlama
faaliyetleri daha kaliteli, hijyenik ve süratli hale getirilmiştir.
3 adet soğuk hava deposunun kurulumu tamamlanarak erzak ve
yiyeceklerin saklama koşulları iyileştirilmiştir.
Komutanlığımızda bulunan er yemekhaneleri aynı anda 1200 erbaş/ere yemek hizmeti verebilmekteydi. Bu durum özellikle kalabalık celp dönemlerinde (3500-4000 acemi er) kapasite olarak
yetersiz kalmasından dolayı Deniz Er Eğitim Alayının en büyük
sorunlarından biri iken, inşa edilen 1500 kişilik Er Yemekhane
Binasının tamamlanması ile; aynı anda yemek yeme kapasitesi
2700 kişiye çıkartılmış, kazanılan bu imkan ile yoğun celplerde (arttırılmış kapasite ile 4500-5000 acemi er) dört periyot
şeklinde sunulan ve uzun zaman alarak erbaş/erlerin dinlenme
zamanını kısaltan yemek hizmetinin daha hızlı ve hijyenik bir
şekilde yürütülmesi sağlanmıştır. 1500 kişilik er yemekhane
binası, merkezi soğutma/ısıtma sistemi ve acil durum ikaz sistemleri ile donatılmış olup günümüz teknoloji ve şartlarına uygun
olarak erbaş/erlere hizmet vermeye başlamıştır.
Sağlık Merkezi Baştabipliği
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı revir faaliyetleri bir tabur binasının birinci katında, çok dar bir alanda ve kısıtlı imkanlarla
sunulmaktaydı. İskenderun Bölgesinde hizmet veren ancak poliklinik ve klinik binalarının “depreme dayanıksız” olması sonrasında 30 Nisan 2013 tarihinde İskenderun Asker Hastanesi
Aşhane, Bulaşıkhane, Soğuk Hava Depoları
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı modernizasyon faaliyetleri
kapsamında, temel askerlik eğitimi almaya gelen erlerin hijyenik
koşullarda yemek yemelerini sağlamak maksadıyla yenileme ve
modernizasyon çalışmaları başlatılmıştır.
Alay aşhanesinde, temizlik/hijyen cihazlarının tedariki ile Hijyen
Koridoru (turnike geçişli sanitasyon hattı) oluşturulmuş, aşhaneye giriş ve çıkışlar sınırlandırılarak aşhanenin gerektirdiği gerekli
hijyen standartları sağlanmıştır.
Yemek yapım hazırlıkları ve sonrasındaki faaliyetleri daha
modern ve hijyenik hale getirmek maksadıyla sebze ayıklama mahalli, aşhane ve bulaşıkhanenin zemin onarımı ve su
tahliye sistemi yenilenerek su kanalları kapatılmış ve ilave
havalandırma fanları takılarak temiz hava sirkülasyonu sağlanmıştır.
lağv edilmiş, anılan hastanenin hizmet binası ile birlikte 6 adet
bina/tesisin Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığına verilmesi Milli
Savunma Bakanlığınca 21 Kasım 2013 tarihinde onaylanmıştır.
Lağv edilen Asker Hastanesi hizmet binasının 02 Ocak 2014
tarihinde tadilat işlemlerine başlanmış ve 15 Ocak 2014 tarihinden itibaren E-1 Grubu Sağlık Merkezi üç katlı ve içerisinde 24
saat hizmet veren acil servis, muayene/müşahede odaları, diş
ünitesi, bekleme koridorları ve idari büroları bulunan yeni binasına taşınarak faaliyetlere başlamıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
34
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı Bünyesinde
Yapılan Modernizasyon Faaliyetleri
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı; yapılan yeni modernizasyon
faaaliyetleriyle daha da güçlenerek, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
ve Sahil Güvenlik Komutanlığının eğitimli er ihtiyacını karşılama hedefi kapsamında, deniz erlerini sevgiyle karşılayıp çağdaş
şartlarda iaşe ve ibate edecek, Atatürk ilkeleri ışığında eğitimli ve
disiplinli bir şekilde yetiştirmeye devam edecektir.
Sağlık Merkezi Baştabipliğinin yeni yerine geçmesi ile birlikte
İskenderun ve civar bölgelerindeki askeri personel ve aileleri ile
temel askerlik eğitimi almakta olan deniz erleri daha kaliteli ve
modern şartlarda muayene, tedavi ve tıbbi müdahale imkanına
kavuşmuşlardır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
35
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
DENİZ HARP AKADEMİSİ KOMUTANLIĞI
2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
KURMAY VE KÜLTÜR GEZİSİ
(28 Haziran-12 Temmuz 2014)
Doğduğumuz ve büyüdüğümüz toprakları gezdikçe her geçen gün bu zengin ve renkli toprakları ne kadar az tanıdığımızın
farkına vararak Atatürk’ün şu sözünün önemini daha iyi anladık. “Bir vatanın sahibi olmanın yolu o topraklarda yaşanmış tarihi
olayları bilmek, doğmuş uygarlıkları tanımak ve sahip olmaktan geçer.”
Hazırlayan •• Dz.Yzb.Serkan TEZGEL, Dz.Yzb.Murat MALKOÇOĞLU, Dz.Ütğm.Kenan ERKALKAN
D
eniz Harp Akademisi 1’inci ve 2’nci sınıf öğrenci subayları tarafından bilgilerinin artırılması ve pekiştirilmesi maksadıyla 28 Haziran-12 Temmuz 2014 tarihleri arasında Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerine tarihi, coğrafi, askeri, sosyal, ekonomik
ve kültürel yönlerden tetkik ve inceleme gezisi icra edilmiştir.
28 Haziran 2014 Cumartesi günü ailelerimizle vedalaştıktan
sonra saat 14:00C’de Deniz Harp Akademisi Komutanı Tuğamiral Tayyar ERTEM komutasında sivil otobüsler ile 28 Haziran-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
6 Temmuz 2014 tarihleri arasında gezinin İstanbul’dan Aksaz’a
kadar olan bölümünde bize ev sahipliği yapan TCG OSMANGAZİ
(NL-125)’nin bulunduğu İstanbul Tersanesi Komutanlığına intikal ettik. 16:00C’de avara ederek özlediğimiz denize “merhaba”
dedik. Askeri ve genel kültür açısından bize çok önemli birikim
kazandıracak böylesine güzel bir geziye katılmanın heyecanı
hepimizin gözlerinden okunuyordu. Bu heyecanın bir kısmını da
gezi esnasında icra edilecek sınavlar ve tarafımıza tevdi edilen
inceleme/araştırma görevleri oluşturmaktaydı.
36
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
Çanakkale Gezisi:
larla keşfedilen Truva antik kentinde, M.Ö. 3000 yılından itibaren kurulmuş olan uygarlıkların 9 katman halindeki kalıntılarını
yakından görme fırsatı bulduk. Çanakkale Boğazı’nın güneyinde
bir liman şehri olarak kurulan Truva antik kentinin, Karamenderes Nehri’nin kent kıyılarına taşıdığı alüvyonlar nedeniyle zaman
içinde denizden ne kadar uzaklaştığına yerinde şahit olduk.
29 Haziran günü saat 08:00C’de Nara’ya bağlamayı müteakip
otobüslerle Nara Kalesi’ne intikal ettik. Tarihi kalenin içinde Çanakkale Boğaz Komutanı Tuğamiral Aydın ŞİRİN’in de katılımıyla
Çanakkale Boğaz Komutanlığı’nı tanıtıcı brifing verildi. Brifing
hitamında Çanakkale Güdümlü Mermi Test İstasyon Komutanlığında güdümlü mermilerin bakımı ve yapılan testler hakkında
bilgi aldık.
Ertesi gün, Çanakkale gezisi süresince bize eşlik edecek
subay/astsubay emeklisi olan üç rehberimizin kafilemize katılması hitamında feribotla Gelibolu Yarımadası’na geçerek Kabatepe Simülasyon Merkezi’ne intikal ettik. 4 Haziran 2012’den
beri hizmette olan simülasyon merkezinde canlandırılan deniz
ve kara savaşları ile zaman tünelinden geçmiş gibi olduk. Yapılan gösterimlerden sonra bilgilerimizi tazelemenin verdiği
şevkle muharebelerin yaşandığı koyları, tepeleri ve geride kalan
anıtları görmek üzere harekete geçtik. İlk önce Yarbay Mustafa
Kemal ve komutasındaki askerlerinin atacak tek bir mermi yokken süngü takıp göğsünü siper ettiği ve Çanakkale’nin geçilmez
olduğunu dünyaya haykırdığı 57. Alay Şehitliği’ni ziyaret ettik.
Müteakiben, Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal’in
10 Ağustos 1915’de gecenin karanlığında sarp yamaçlardan
askerlerini gizlice sevk ederek, güneşin ilk ışıklarıyla düşmanın
gözlerinin kamaştığı hattan yaptığı taarruz ile düğümlenen muharebeleri bir günde çözdüğü Conkbayırı’na intikal ettik. Düşmanın hiçbir zaman ele geçiremediği ve Mustafa Kemal’in hayatını
Türk Milleti’ne bağışladığı özel bir yer olması nedeniyle “Uğurlu
Tepe” olarak da anılan Conkbayırı’nı şükran duyguları içerisinde
gezdik.
Müteakiben, canını vatanı uğruna feda eden tüm Türk denizcilerinin isimlerinin, şehit oldukları olay ve tarihlerinin anıt mezarlara
yazıldığı Barbaros Şehitliği’ni ziyaret ederek 483 aziz şehidimizin
hatıraları önünde saygı duruşunda bulunduk. Gezimizin sonraki
Öğleden sonra ise dinlenmeyi müteakip, tarihte 2’nci Truva olayı
olarak da bilinen, İngiliz River Clyde gemisinin hastane gemisi
görünümünde çıkarma yaptığı Ertuğrul Koyu’na hareket ettik.
Yaklaşık 2000 düşman askerini 60 kişi ile geri püskürten Ezineli
Yahya Çavuş ve takımının son nefere kadar şehadet şerbetini
içerek düşmana dur dediği yerde inşa edilen Yahya Çavuş Şehitliği’ni ve Ertuğrul Tabyası’nı gezdik. Buralarda yapılan fedakârlığın savaşın kaderini nasıl etkilediğini bir kez daha anlayarak
şehitlerimizi saygı ile anmak maksadıyla Şehitler Abidesi’ne
gittik. Çanakkale’yi “geçilmez” sıfatıyla özdeşleştirerek adını
altın harflerle tarihe yazdıran kahramanlık öyküsünün mimarları adına yaptırılan temsili anıt mezarları gezdik. Atamızın da
isteğine uygun olarak 41,70 metre yüksekliğinde inşa edilmiş
olan Şehitler Abidesi’nde hüzün ve şükran duygularını birarada
hissederek aziz şehitlerimiz önünde saygı ile eğildik. Daha sonra
Gelibolu Yarımadası’ndaki son durağımız olan Rumeli Mecidiye
Tabyası ile Dumlupınar Tabyası’nı gezmek için kuzeye doğru yol
aldık. Rumeli Mecidiye Tabyası’nda Seyit Onbaşı’nın tek başına kaldırarak namluya sürdüğü merminin büyüklüğü kahraman
Türk askerinin vatanı uğruna neler yapabileceğinin örneği mahiyetinde hepimizin göğsünü kabarttı. Müteakiben hâlihazırda
Dumlupınar Tabyası’nda konuşlu bulunan ve boğazın
hava tehdidine karşı savunmasından sorumlu olan 32’nci
Deniz Hava Savunma Batarya Komutanlığı’nı ziyaret ettik.
durağı olan restorasyon faaliyetleri devam eden Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığına intikal ederek, müzenin açık sergi bölümünü, anı obje salonunu ve TCG NUSRET’i gezdik. Aslına sadık
kalınarak Gölcük Tersanesi Komutanlığı tarafından inşa edilen
yüzer bir müze niteliğindeki gemi içerisinde, Çanakkale Deniz
Muharebeleri’nin kaderini tayin eden NUSRET’in icra ettiği mayın
döküş harekâtını ve 18 Mart 1915 deniz muharebelerinin en ince
ayrıntısına kadar canlandırıldığı simülasyon gösterilerini izledik.
Öğleden sonraki programda 1904 yılında Çanakkale Müstahkem Mevki Er Hamamı olarak inşa edilip 1995 yılında kapatılarak 2013 yılında belediye tarafından müzeye dönüştürülen
Seramik Müzesi’ni ziyaret ettik. Ardından Truva antik kentindeki
kalıntılardan tarihin en karanlık sayfalarına ışık tutmaya başladık. Homeros’un İlyada ve Odysseia destanlarında anlatılan ve
ilk olarak 1871’de Heinrich Schliemann tarafından yapılan kazıDENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
İzmir Gezisi:
30 Haziran Pazar günü saat 19:00C’de Nara’dan hareketi müteakip Deniz Harp Akademisi Komutanı Tuğamiral Tayyar ERTEM
37
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
başkanlığındaki heyet tarafından kurmay ve kültür gezisi sözlü
sınavları icra edildi.
01 Temmuz Pazartesi günü saat 11:00C’de İzmir Alsancak Limanı’na sancak taraftan aborda olduktan sonra Ege Ordu Komutanlığına intikal ettik. Müşterek Özel Görev Kuvvet Komutanlığı’nı tanıtıcı brifing ve hitamında izlenen Efes-2014 Müşterek
Fiili Atışlı Tatbikatı atış görüntüleri hepimizi etkiledi. Müteakiben
Güney Deniz Saha Komutanlığı Karargâhına intikal ederek tanıtıcı brifing aldık. Daha önce birçok kez deniz resminin oluşturulması maksadıyla koordinasyon içerisinde çalıştığımız Deniz
Gözetleme Koordinasyon Merkezinde Uzun Ufuk projesiyle ilgili
bilgilendirici brifing aldık. Tanımlanmış deniz resminin ve beyaz
resmin gerçek zamanlı olarak nasıl takip edildiğini yerinde görerek sistemin imkân ve kabiliyetlerine ilişkin bilgi dağarcığımızı
geliştirdik.
Harekâtı Müzelerini gezdik. Müzelerde gördüğümüz fotoğraf ve
objeler, bize kahraman deniz piyadelerimizin fedakârlıklarını ve
göreve olan sadakatlerini bir kez daha gösterdi.
Denizciliği tanıtma, sevdirme ve yaygınlaştırma faaliyetleri kapsamında hizmet dışına ayrılarak Müze Gemileri Komutanlığı
bünyesinde ziyarete açılan TCG EGE Fırkateyni ve TCG PİRİREİS
Denizaltısı gemilerini gezerek öğleden sonraki programa başladık. TCG EGE’nin bazı bölümlerinde sergi ve konferans salonları
Batı Görev Grup Komutanlığı yüzer unsurlarının bulunduğu
Foça Limanı’nda ise ilk olarak yakın zamanda Türk Deniz Görev Grubu görevi kapsamında Afrika’yı dolaşarak bayrağımızı
uzak denizlerde dalgalandıran TCG HEYBELİADA (F-511)’yı
ziyaret ettik. Afrika seyrinde icra edilen liman ziyaretleri ve
Deniz Kuvvetleri Komutanı’nın iştirakiyle yapılan başarılı güdümlü mermi atışlarına ait video gösterisi, Türk Deniz Kuvvetlerinin
günümüzde gelmiş olduğu noktayı bize bir kez daha gösterdi.
TCG HEYBELİADA’yı gezmeyi müteakip, yine milli imkânlarımızla
inşa edilen TCG KARABURUN (P-1201) ve TCG Ç-151’i ziyaret
ettik.
oluşturulduğunu, büyük bölümünün ise orijinal haliyle muhafaza
edildiğini gördük. Aslına uygun bir şekilde İnciraltı’nda iskeleye bağlı bulunan TCG PİRİREİS’in ise, uzun yıllar süren gizliliği
ve sessizliğinin aksine, denizaltıcılığın özel şartlarını ve yapısını tüm çıplaklığıyla sergilediğini müşahede ettik. TCG EGE ve
TCG PİRİREİS’in çok iyi bir şekilde muhafaza edilmesi ve geziye
uygun hale getirilmiş olması bizleri memnun etti.
İzmir’deki son günümüz olan 3 Temmuz Perşembe sabahı, tarihi zenginlikleriyle ünlü Selçuk bölgesine otobüslerle intikal ettik. Selçuk İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından rehber olarak
görevlendirilen Jandarma erler eşliğindeki gezimizin ilk durağı,Meryem Ana Evi oldu. Meryem Ana Evi’nin avlusunda bulunan
çeşmelerden su içtikten sonra, bu çeşmelerden ilkinin sağlık,
ikincisinin aşk ve üçüncüsünün ise para getirdiğine dair bir inanış olduğunu öğrendik. Selçuk’un en eski yerleşim yeri olan Efes
Ören Yeri’ne intikal ettik.
2 Temmuz Salı sabahı NATO Müttefik Kara Kuvvetleri Karargâhına intikal ettik. NATO Müttefik Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Frederick Ben HODGES ve Kurmay Başkanı Tümgeneral
Uğur TARÇIN tarafından karşılandık. Karargah personeli tarafından verilen tanıtıcı brifing hitamında, Libya Harekâtı’nda da görev alan NATO DISKO-HIT Harp Karargahına intikal ettik.
NATO DISKO-HIT Harp Karargâhını gezmeyi müteakip, Amfibi
Görev Grup Komutanlığı’na doğru yola çıktık. Amfibi Görev Grup
Komutanlığı ve Batı Görev Grup Komutanlığı hakkında tanıtıcı
brifingleri aldıktan sonra, Amfibi Görev Grup Komutanlığı Karargâhına intikal ettik. Burada karargâh önünde sergilenmekte olan
ve deniz piyade askerlerimizce kullanılan silahların bulunduğu
sergiyi gezmeyi müteakip, Kıbrıs Barış Harekâtı ve İç Güvenlik
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
İyonya’nın en büyük şehri ve görkemli dönemlerde antik dünyanın en değerli liman kentlerinden biri olan Efes’in; Neolitik,
Helenistik ve Roma dönemleri boyunca üst üste beş kez yeniden
kurulması ve günümüze kadar çok az hasar alarak ayakta kalması hepimizi şaşırttı. Türkiye’nin en zengin tarihi ve arkeolojik
38
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
merkezlerinden biri olan Efes Antik Kenti’ne girdikten sonra, kentin en önemli caddesi olan Kuretler Caddesi’nde, şehrin mimarisiyle büyülenmiş olarak ilerlemeye başladık. Yukarı Agora’dan
Aksaz Gezisi:
4 Temmuz Cuma günü saat 15:00C’de Aksaz’a intikali müteakip Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Yalçın ATAMAN,
TCG OSMANGAZİ’den ayrıldı. Günün geri kalan kısmında serbest
zaman kapsamında Marmaris ilçe merkezi ve Aksaz Özel Eğitim
Merkezi’ni dolaşma fırsatı bulduk. Ertesi gün, Aksaz Deniz Üs
Komutanlığı Kurmay Başkanı ve Güney Görev Grup Komutanlığı
Harekât Şube Müdürü tarafından Aksaz Deniz Üs Komutanlığı
ve Güney Görev Grup Komutanlığı faaliyetleri hakkında brifingler
verildi.
başlayan cadde üzerinde Hadrian Tapınağı, Trajan Çeşmesi, Skolasticia Hamamları, Hereon Çeşmesi ve 8 köşeli çatısı olan Oktagon Anıt Mezarı’nı gördük ve bu yapıların mimarisindeki işçilik
hepimizi hayrete düşürdü. Mermerlerle kaplanmış 8 metre enindeki Kuretler caddesinde ilerlerken teraslar üzerine inşa edilmiş,
kentin zenginlerinin oturduğu ifade edilen başta Efes Vakfı olmak
üzere özel sponsorların desteği ile sergiye açılan Yamaç Evleri
gezme fırsatı bulduk. Ardından, Kuretler Caddesi’nin dönemecinde Roma döneminin en çarpıcı örneklerinden birini yansıtan
Celsius Kütüphanesi tüm ihtişamıyla bizi karşıladı. Kafilemizle
Kuretler Caddesi’nin sonuna yaklaştığımızda; mükemmel akustik düzeni ve mimari özellikleri ile bizleri kendine hayran bırakan
büyük Antik Tiyatro karşımıza çıktı. Antik Tiyatro’nun sıraları arasında bir konser öncesi yerimizi alırcasına dolaştıktan sonra Efes
Antik Kenti’nin çıkış kapısına doğru ilerledik.
Aksaz sinema salonunda alınan brifingler sonrasında Çok
Uluslu Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi (ÇUDGMM)’ni
gezdik. Dz.Alb.Sümer KAYSER tarafından verilen tanıtıcı brifingte,
12 Kasım 2012 tarihinde faaliyetlerine başlayan mükemmeliyet merkezinin kapsamlı deniz güvenliği yaklaşımı çerçevesinde
NATO, ortaklık ülkeleri ve deniz güvenliği paydaşlarını her seviyede ve konuda, alan uzmanları ile desteklemeyi amaçladığı
ve deniz güvenliği alanında farklı ülkelerin sivil ve askeri temsilcilerine çeşitli eğitimler, çalıştaylar ve seminerler düzenlediği
belirtildi. ÇUDGMM’nin, deniz güvenliğini sağlamak için karşılıklı
işbirliği ve çalışabilirliği temel alan “Bilgi Paylaşımı, Deniz Güvenliği Harekâtı ve Yetenek İnşası” formülünü uyguladığı vurgulandı. Deniz Güvenliği alanında uzmanların yetişmesine büyük
önem veren ÇUDGMM’nin gezilmesi hitamında, Aksaz ÜSHM’yi
ziyaret ederek Aksaz limanının sualtı ve suüstü tehditlerine karşı
korunması maksadıyla geliştirilen Yunus Projesi’nin geldiği noktayı görme fırsatı bulduk ve proje hakkında detaylı bilgi aldık.
Yorucu ama bir o kadar da zevkli, Efes Antik Kenti’nden ayrılmayı müteakip, eski bir tarihi tren istasyonu olan ve günümüzde
TCDD’den kiralanan alanda müze restoran olarak işletilen Aziziye Restorant’a intikal ettik. Öğle yemeğinin yenilmesi hitamında
Atatürk’ün seyahat ettiği vagonun da sergilendiği tarihi tren açık
hava müzesini gezdik. Sonrasında Aksaz’a intikal etmek için TCG
OSMANGAZİ’ye döndük. Kurmay ve kültür gezisi sözlü sınavı
maksadıyla TCG OSMANGAZİ’ye gelen Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Yalçın ATAMAN resmi törenle karşılandı.
TCG OSMANGAZİ’nin Aksaz’a intikali süresince öğrenci subayların kurmay ve kültür gezisi sözlü sınavları icra edildi.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
39
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
6 Temmuz Pazar sabahı TCG OSMANGAZİ’den ayrılarak, Dalaman Havalimanı’ndan bir C-130 ve bir CASA
CN-235 uçağı ile 11:00C’de Batman’a intikal ettik.
Savaşı esnasında kapanan medresenin, 2014 yılı sonuna doğru El Cezire Bilim Müzesi’ne dönüştürüleceğini bilgisini edindik.
Ayrıca, medresede bulunan havuza akan çeşmenin bir insanın
yaşam sürecini havuz mimarisi ile betimlemesine şahit olduk.
Batman Gezisi:
Medresenin gezilmesi hitamında, 5’inci yüzyılda inşa edilen Deyrulzafarân Manastırı’na intikal ettik. Manastırın tarihi dokusuyla
beraber kültürel yapısının da günümüze dek korunması ve İbrahim Mütefferika’dan sonra Anadolu’ya getirilen 2’nci matbaanın
burada bulunması oldukça ilgimizi çekti. Mor Hananyo Kilisesi
(Kubbeli Kilise), Azizler Evi (Beth Kadişe), Meryem Ana Kilisesi ve
Güneş Tapınağı’nı barıdıran manastırın, tarihte ilk tıp fakültesine
ev sahipliği yaptığı ve Yukarı Mezopotamya’nın bilinen en eski
yapılarından biri olduğu belirtildi.
Deniz Harp Akademisi tarafından ilk defa ziyaret edilen Batman’a intikali müteakip 14’üncü İnsansız Uçak Sistemleri Üs
Komutanlığına bağlı 2’nci İnsansız Hava Aracı Filo Komutanlığında insansız sistemler tarafından icra edilen faaliyetlere ilişkin
ayrıntılı bir brifing verildi.
Deyrülzafarân Manastırı’ndan sonra mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel değerleri ile zamanın durduğu izlenimini
veren güneydoğunun şiirsel kenti Mardin’deki son durağımız
olan ve bugünkü şeklini 12’nci yüzyılın son çeyreğinde alan Ulu
Camii’ni gezdik.
Uçaklar ile Şanlıurfa’ya intikale geçmeden önce serbest zaman
kapsamında, şehrin otantik mimarisinin hâkim olduğu çarşısından sevdiklerimize yöresel hediyeler aldık.
2’nci İnsansız Hava Filosunun gezilmesi, teknolojik gelişmelerin
ve modern muharebe yöntemlerinin, günümüz harekâtının icrasında ne kadar önemli olduğunu bizlere bir kez daha gösterdi.
Mardin Gezisi:
Müteakiben 24 ayrı medeniyete ev sahipliği yapmış, farklı din ve
kültürleri buluşturan tarihi Mardin ilimize ulaştık. Mardin gezisinin ilk durağı, şehrin çatısı konumundaki 223 No.lı Hava Radar
Kıta Komutanlığı oldu. Burada radarın imkân kabiliyetlerine ilişkin bilgi edindik.
Şanlıurfa Gezisi:
8 Temmuz Salı sabahı, Şanlıurfa’da Harran Ovası’ndaki tarihi
Harran Üniversitesi’ne doğru otobüslerle yola çıktık. MÖ. 2000’li
yıllarda Babilliler tarafından yapıldığı bilinen Üniversite’nin dünya
ve ay arasındaki mesafeyi ölçen Al-Battanai, astronomi ve matematik hakkında eserleri olan ve birçok Yunan eserini tercüme
eden Thabit ibn Kuarrah ve atomun parçalanabileceği tezini ilk
ileri süren kimyager Cabir ibn Hayyam gibi daha birçok bilim ve
düşünce adamının yetiştiği bir eğitim kurumu olduğunu öğrendik. 1260 yılında Moğollar’ın istilasıyla büyük oranda tahrip olan
Üniversite’yi gezdikten sonra, yapılış tekniği 2.000 yıl öncelere
dayanan Harran Kültür Evi’ni ziyaret ettik.
07 Temmuz Pazartesi günü, gezimize Artuklular döneminde inşa
edilmeye başlanan, Moğol istilası sonrası yapımına ara verilen ve
Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn-i Cihangir tarafından tamamlanan
Kasımiye Medresesi ile başladık. Tıp ve astronomi bilimlerinde
17’nci yüzyıl ortalarına kadar eğitim veren ve Birinci Dünya
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eserinde de yer alan Harran
Kale’sini restorasyon çalışmaları nedeniyle dışarıdan gezdikten
sonra, 20’nci Zırhlı Tugay Komutanlığına intikal ettik. Suriye
toprakları içerisinde yer alan ve ülkemizin sınırları dışındaki tek
40
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
cevabı bulunduğunda, belki de insanlık tarihinin yeniden yazılacağı düşünceleriyle diğer bir ziyaret noktamız olan Atatürk Barajı’na doğru intikale geçtik.
Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)’nin kalbi konumunda olan
Atatürk Barajı’nda aldığımız brifingde; barajın, 84.500 m3 su
tutma hacmi ile Türkiye’nin en büyük ve dünyanın 5’inci büyük barajı olduğu ifade edildi. GAP’ın halihazırda bölgenin
% 23’ünün sulama ihtiyacını karşıladığı, 2-3 yıl içerisinde bu
oranın % 60’lara çıkacağı ve Şanlıurfa’da bulunan sulama tünellerinin dünyanın en uzun sulama tünelleri olduğu belirtildi. Devlet Su İşleri 15’inci Bölge Müdürlüğü Sosyal Tesisleri’nde öğle
yemeğini yedikten sonra, Atatürk Barajı’nı ve kontrol merkezini
gezdik ve Şanlıurfa’dan Adıyaman’a intikale geçtik.
toprağı olan Süleyman Şah Saygı Karakolu’nun güvenliğinden
de sorumlu olan bu Tugay’da tanıtıcı brifingi aldıktan sonra gezi
güzergâhımızın bir sonraki noktası olan ve Mahmud Nedim Bey
Konağı olarak da bilinen Şanlıurfa Kurtuluş Müzesi’ne intikal ettik. Müze’de, Şanlıurfa’nın kurtuluş savaşı döneminde kurtuluş
hareketini başlatan 12 kişinin balmumu heykellerini ve kurtuluş
mücadelesinde yöre halkınca kullanılan silahları gördük. Daha
sonra, hâlihazırda yapımı devam eden ve tamamlandığında Türkiye’nin en büyük müze komplekslerinden biri haline gelecek
olan Haleplibahçe Mozaik Müzesi ve Edessa Arkeoloji Müzesi’nin
bulunduğu bölgeye intikal ettik.
Adıyaman Gezisi:
Adıyaman’a girerken ilk durağımız, Perre Antik Kenti oldu.
Karadağ’ın yamaçları üzerine kurulmuş ve Kommagene döneminde büyük bir yerleşim yeri olan bu nekropolde bulunan kaya
mezarlar kafilemizce gezildi.
10 Temmuz Perşembe günü saat 02:30C’de Adıyaman’da
Kommagene uygarlığının en önemli tarihi yapısı olan ve Nemrut
Dağı’nın tepesinde bulunan Antiochos Tümülüsü’nde gündoğumunu izlemek için, minibüslerle Nemrut Dağı’na intikale geçtik.
Minibüsler ile zirvenin yaklaşık 600 metre kadar alt kısmına gelen kafilemiz, sert rüzgârların hâkim olduğu bu dağ için yanında
getirdiği ilave kıyafetleri giyinmeyi müteakip tırmanışa başladık.
2.150 metre yüksekliği ile dünyanın en yüksek açık hava müzesi
olarak da bilinen Nemrut Dağı’nın tepesine 15 dakikada vardık.
Grekçe “genler topluluğu” anlamına gelen Kommagene’nin ismi
ile bağdaşırcasına, Grek ve Pers uygarlıklarının inanç, kültür ve
geleneklerinin bütünleştiği güçlü bir uygarlık olduğunu bilgisini
edindik. Nemrut Dağı’nda gündoğumunu izledikten sonra Kommagene Krallığı’nın başka bir kenti olan Arsameia’ya intikale
geçtik.
Mozaik Müzesi’nde 3.000 yıl önce erkek egemenliğine karşı savaşmış dört amazon kraliçesi olan Hippolyte, Antiope, Melanipe
ve Penthesileia’nın Grekçe isimleri ile birlikte yer aldığı av sahnesinin, mozaiğe resmedilmiş dünyadaki ilk örneklerini gördük.
Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nin ardından, Balıklı Göl’e gittik.
Balıklı Göl’ü ve çevresini rehberimiz eşliğinde gezdik.
Ertesi gün, 12.000 yıl önce inşa edilen ve dünyanın ilk tapınağı
olan Göbekli Tepe’ye doğru yola koyulduk. Günümüzde çalışmaların devam ettiği tapınakta ortaya çıkartılan sütunlar üzerinde
boğa, yaban domuzu, tilki, yılan, turna, yaban ördekleri ve insan
vücudu tasvirlerinin yer aldığını gördük. Gezi esnasında hepimizi hayrete düşüren husus, Göbekli Tepe Tapınağı’nın günümüze kadar nasıl bu denli mükemmel olarak korunmuş bir şekilde kaldığı oldu. Ayrıca el aletlerinden başka bir aletin olmadığı
cilalı taş döneminde, yaklaşık ağırlıkları 40-60 ton arası değişen sütunların, bu yüksek tepeye nasıl taşındığı ve nasıl dikildiği sorusu hepimizde şaşkınlık uyandırdı. Tüm bu soruların
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Kahta Çayı’nın doğusunda yüksek ve korunaklı bir tepede yer
alan ve MÖ. 3’üncü yüzyılda Arsames tarafından kurulan Arsameia’da çok sayıda kabartma heykel ve dikilitaşların yanı sıra,
Anadolu’nun bilinen en büyük Grekçe kitabesinin de bulunduğunu gördük. Kitabenin bulunduğu yerde 150 basamak ile aşağıya
inen dehliz ve ören yerinin üst kısmında yer alan saray kalıntılarını ve Kral Mithritades Kollenikos’a ait kült mezarı inceledikten
sonra bir sonraki güzergâh noktamız olan eski Kahta Kalesi’ne
intikal ettik.
41
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
Kommagene Krallığı döneminde yazlık yönetim merkezi olan
Arsameia ile birlikte önemli bir idare merkezi olan ve restorasyonu devam eden Kahta Kalesi’ne uğradıktan sonra Cendere
Çayı üzerine MS. 1’inci yüzyılda 16’ncı Roma Lejyonu Septimus
Severus tarafından inşa ettirilen Cendere Köprüsü’ne minibüslerle intikal ettik. 92 adet taş bloğun üst üste bindirilmesi ile
çimento kullanılmadan inşa ettirilen köprünün, Septimus Severus tarafından; kendi, eşi ve oğulları adına yaptırılan sütunlar ile
süslendirilmiş olduğunu gördük. Köprünün üzerinden, ince ince
akan Cendere Çayı’nı izledikten sonra günün son gezi noktası
olan Karakuş Tümülüsü’ne doğru minibüslerle yola çıktık.
GAOSB’de alınan bilgilendirme sonrasında Zeugma Antik Kenti’nin Birecik Barajı sularının altında kalacak kısmının belli bir
bölümünün taşınmasıyla oluşturulan müzeyi gezmek maksadıyla Zeugma Mozaik Müzesi’ne intikal ettik. Sergilediği 1.700
m2‘lik mozaik ile dünyanın en büyük ikinci mozaik müzesi
olan Zeugma Mozaik Müzesi’nde, perspektif mühendisliğinin
hâkim şekilde kullanıldığı mozaik ve freskleri görme fırsatını
bulduk. Zeugma Antik Kenti ve Gaziantep’in simgesi haline gelen
“Çingene Kızı” mozaiği hüzünlü, hülyalı gözleri, dağınık saçları,
çıkık elmacık kemiği ve dolgun yüzü ile müze ziyareti esnasında
en çok dikkatimizi çeken eser oldu.
Kommagene Kralı Antiochos Theos’un yerine geçen oğlu
II. Mithridates’in, annesi Isias için yaptırdığı ve yakınında bulunan sütunların birinin üzerindeki kuş figüründen ötürü Karakuş Tümülüsü olarak anılan bu anıt mezar etrafında dolaştık.
Kommagene Krallığı’na ait yerleşim yerlerinden oluşan Adıyaman gezimizi burada noktalayıp otele intikal ettik. Kısa bir hazırlık sonrası otobüslerimizle günün yorgunluğunu üzerimizden
atacağımız ve ertesi günkü gezimizin başlangıç noktası olan
Gaziantep’teki otelimize intikal ettik.
Zeugma Mozaik Müzesi ile Gaziantep gezisini tamamladık ve
İskenderun’a intikale geçtik.
İskenderun ve Antakya Gezisi:
12 Temmuz Cumartesi sabahı son gün faaliyetleri kapsamında ilk olarak 39’uncu Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’nın
Gaziantep Gezisi:
11 Temmuz Cuma günü Gaziantep gezisine ilk olarak 5’inci
Zırhlı Tugay Komutanlığı’nda brifing alarak başladık. Tugay Komutanlığı’nda verilen brifing, güncel gelişmeler hakkında bilgi
alınması açısından faydalı oldu.
5’inci Zırhlı Tugay Komutanlığı’nda yapılan bilgilendirmeden
sonra Gaziantep’te konuşlandırılan PATRIOT hava savunma sistemini yerinde inceleme fırsatı bulduk.
müze görünümünde olan karargâh binasını gezdik. 1837 yılında
askeri birliklerin konaklama ihtiyacı maksadıyla inşasından sonra hastane, tugay/tümen karargâh binası gibi çeşitli
maksatlarla da kullanılan bu tarihi binada bulunan Hatay Kapısı ve Kıbrıs Kapısı bölümlerinde Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli iki dönemin gazete haberleri ve fotoğraflarla gün
gün anlatıldığı sergiler adeta bize yakın tarihimizi yeniden yaşattı. Ardından İskenderun Deniz Üs Komutanlığını gezdik ve
Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığına intikal ederek İskenderun Deniz Üs Komutanı Tuğamiral Atilla DEMİRHAN
tarafından verilen İskenderun Deniz Üs Komutanlığı ve Akdeniz Bölge Komutanlığının tanıtıcı brifinglerini aldık.
PATRIOT hava savunma sistemlerinin yerinde görülmesi hitamında 120.000 üzerinde kişiye istihdam sağlayan ve 6.5 milyar
dolar ihracat hacmine sahip Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi
(GAOSB) ziyaret edildi. GAOSB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı tarafından yapılan bilgilendirmede 43 milyon m2 alanıyla
Türkiye’nin en büyük sanayi bölgesi olduğu, 177 ülkeye ihracat
yapıldığı, dünyanın halı ihtiyacının %57’sinin burada üretildiği
ve Mersin Limanı’nın kapasitesinin %40’ının GAOSB tarafından
kullanıldığı belirtildi.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
42
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Deniz Harp Akademisi Komutanlığı 2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılı
Kurmay ve Kültür Gezisi (28 Haziran-12 Temmuz 2014)
ilk savaşı olan Kadeş Savaşı’nın neden bu topraklar uğruna yapıldığını ve Atatürk’ün “Hatay benim şahsi meselemdir” sözünün
anlamını daha iyi kavradık.
İstanbul’a Dönüş:
12 Temmuz Cumartesi akşamı havayolu ile İstanbul’a dönerek son
durağımız ve yuvamız olan Harp Akademilerine intikal ettik. Askeri birliklere yapılan ziyaretler, büyüleyici atmosfere sahip tarihi
ve kültürel mekânlara yönelik geziler ile keyifli ve dopdolu geçen
15 gün neticesinde kurmay ve kültür gezisini tamamlamış olduk.
Sonuç olarak; hafızalardan silinmeyecek birçok hatıra ile dolu
olan kurmay ve kültür gezisinin bizleri mesleki yönden derinleştirmesi ve genel kültür haznemizi zenginleştirmesiyle Deniz Harp
Akademisinde öğrenim görmenin önemli bir ayrıcalık olduğunu
bir kez daha hissettik. Kurmay ve kültür gezisi süresince ziyaret
edilen her şehirde yerel halkın ve görevli personelin gösterdiği
ilgi, alaka ve misafirperverlik bizleri oldukça memnun etti.
Öğleden sonra gezimizin son durağı olan Antakya’ya geçerek,
açıldığında 5000 m2’lik mozaik sergileme alanı bakımından dünyanın en büyük mozaik sergileme müzesi konumuna
yükselecek olan ve hâlihazırda inşasına devam edilen Hatay
Arkeoloji Müzesi’nde Paleolitik döneme (MÖ. 41.000) ait ilk insan yaşantısının izlerini sürdük. Hatay gezisi ile insanlık tarihinin
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
43
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
ÖNCESİ VE SONRASIYLA TCG SALİHREİS’İN
GELİŞTİRİLMİŞ SEA SPARROW (ESSM)
GÜDÜMLÜ MERMİSİ ATIŞI
Biliyorduk ki, nöbet sırası bizdeydi. Uğruna kanımızın son damlasına kadar mücadele etme sözünü verdiğimiz yeminimizin
gereğini yapma sırası bize gelmişti. Denizde, bir yandan Ocak ayının Doğu Akdeniz’deki yansıması doğa şartları ile mücadele
ederken, bir yandan da harekâtın gerektirdiklerini yapıyor, büyük haz duyuyor, denizi iliklerimize kadar hissediyorduk.
Hazırlayan •• TCG SALİHREİS Komutanlığı
enilerini tatmaktır amacımız, hedefimiz… her daim, her
denizde, her türlü göreve hazırız” mesajını vermiştik, 2013
yılının altı aya yakın bölümünü kapsayan SNMG-2 Özel
Görevimiz hitamında yazdığımız yazı da1
Y
Yeni yıl bize yeni heyecanları ve başta ESSM G/M atışı
olmak üzere birbirinden tarihi ve anlamlı görevleri de peşinden getirmişti… Bu yazımızda da söz konusu görevlerimize yelken açarken hissettiklerimizi, yaşadıklarımızı ve SALİHREİS ruhunu sizlerle paylaşmaya çalıştık….
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
44
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Gölcük’ten Bir “Ateş Aldık”... 15’inci Yaş Günümüzü Kutladık.
ler 27 Aralık 2013’ü gösterdiğinde, bizler için ana üssümüzden,
sevdiklerimizden “milletin bize emaneti” ile ayrılma vakti gelmişti
yine…
15 Haziran – 27 Kasım 2013 tarihleri arasında icra ettiğimiz
NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2 (SNMG-2) Özel Görevi sonrası
Gölcük’te, ana üssümüzde, geçirdiğimiz süre içerisinde, 2014
yılı tatbikat planlamaları da olanca hızıyla devam ediyordu. Gerek Komutanımız, gerekse Savaş Harekat ve Silah Subaylarımız
ilgili karargah personeli tarafından zaman zaman aranıyor ve icra
edilecek BEYAZ FIRTINA-2014 Tatbikatı kapsamında G/M Atışlarının da icra edileceği, bu atışlardan birisinin de ESSM G/M’si
olacağı, bu çerçevede de muhtemelen gemimiz veya kardeş gemimiz TCG KEMALREİS tarafından atışın yapılacağı söyleniyordu.
Bu durum, 2014 yılının ilk yarısının bizler için hem liman, hem
de seyir faaliyetleri açısından ne kadar yoğun da geçeceğinin
habercisiydi.
Ritüelimiz, gemi anons sisteminde çaldığımız “Cenk Marşı-Uğurlar Ola” eşliğinde “Bismillah, Halatlar Fora” ile, güneşli bir Aralık
günü, yılbaşını evden uzakta geçirecek olmanın, eşi öğretmen
olanların 15 tatili eşleriyle geçiremeyecek olmalarının, çocuğu
okul çağında olanların karne gününde onların yanında olamayacak olmalarının hüznüyle Gölcük’ün o sıcak girişine veda ettik…
Ama, hüznümüz çok uzun sürmedi.
Henüz SNMG-2 Özel Görevinden dönmüştük. Bu nedenle, bir
yanda Kuzey Görev Grup Komutanlığı İdari ve Materyal Denetlemesi ve 15’inci yaşına girecek olan şanlı gemimizin Yaş Günü
hazırlıkları, bir yanda ise 30 Aralık 2013 -13 Şubat 2014 tarihleri arasında icra edeceğimiz UNIFIL Deniz Harekatı Özel Görevi
hazırlıkları ile meşgul, “yorgun ama yılgınlık göstermeyen” personelimiz için şimdilik bu planlamayı çok da fazla öne çıkartıp,
gayretimizi dağıtmamız gerektiğine karar verdik. “İlgilileri bilsin,
uzun vade planlamamızda olsun” dedik ve hazırlıklarımıza devam ettik.
Kısa sürede, yine devreden çalınan “Dombıra”, “Cendere”, Mehter Marşları” ve ardından helikopter konuşlanması, yerini görevin
aşk ve heyecanı ile harekatımızın uğrak limanı Mersin’in nefis
tantuni, kebap ve künefesinin hayali ve konuşmalarına bıraktı…Denizcilik, gemicilik buydu işte…kah hüzünlü, kah hırçın,
kah sevinçli… Seviyorduk… Müteşekkirdik… Minnettardık…
Başarı ile geçirdiğimiz denetleme ve SALİHREİS’e gönül vermişlerle bir araya geldiğimiz Yaş Günü faaliyetimizin ardından, tarih-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
UNIFIL Deniz Harekatına İştirak...
45
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Yine harekat kapsamında icra ettiğimiz son Mersin liman ziyareti
esnasında 3 Şubat 2014 günü, Komutanımızın, üzerimize aborda olan BRS LIBERAL fırkateyninde, UNIFIL Deniz Görev Kuvveti
Komutanı Tümamiral Jose de Andrade Bandeira LEANDRO ve
gemi komutanını ziyareti Brezilyalı meslektaşlarımız ile bahse
konu harekat vesilesiyle kurduğumuz dostluğun bir nişanesi
oldu.
Yeni
Görevler...
Yeni
Hedefler...
Yeni
Ufuklar...
UNIFIL harekatına yoğunlaşmış olduğumuz böyle günlerden birinde, tarihler 23 Ocak’ı gösterirken, Donanma Komutanlığından
gelen bir mesajla, önümüzdeki dört ay süresince gayretlerimizi odaklayacağımız nokta belli olmuştu. BEYAZ FIRTINA-2014
Tatbikatı kapsamında icra edilecek ESSM G/M Atışı bizim tarafımızdan yapılacaktı. Bu bizim için hem bir onur ve gurur vesilesi,
hem de büyük bir sorumluluktu.
UNIFIL Harekatı süresince denizde olduğu kadar limanda
da temsil ve bayrak gösterme faaliyetleri icra etmekteydik.
6 Ocak 2014 günü yaptığımız Beyrut Liman Ziyareti kapsamında Büyükelçilik Müsteşarı Sn. Arda ULUTAŞ ve Askeri Ataşe
J.Kur.Alb. Kamil GÜNLER’in gemimizi ziyaretleri bizim için güzel
bir anı oldu. Aynı gün, ayrıca, Komutanımızın daveti ile harekata iştirak eden Bangladeş Deniz Kuvvetleri bağlısı BNS OSMAN
fırkateyni Komutanı Alb. Sheikh Mohammad Abul Kalam AZAD’ı
da gemimizde ağırladık ve iki ülke arasındaki dostane ilişkilere
bir küçük katkı sağlamaya çalıştık.
ESSM G/M’si, menzilinin değişmemesine rağmen SEA SPARROW’a kıyasla üstün bir sürat ve manevra kabiliyetine sahipti,
ayrıca merminin hazır olması için 180 sn.lik ön bekleme süresine de ihtiyaç duymamaktaydı. Diğer bir büyük avantajı ise,
eskiye göre aynı hücreye dört adet mermi alabilmesiydi.
Gölcük’e Avdet
Güneşli ve sıcak bir 10 Şubat sabahında Gölcük’e avdet ettik ve
zorlu bir süreç başladı bizim için. BEYAZ FIRTINA-2014 tatbikatına sancak gemisi olarak iştirak edecek ve Sayın Genelkurmay
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
46
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Başkanımız ile Kuvvet Komutanlarımızın huzurunda ESSM atışını
icra edecektik.
Çanakkale Deniz Zaferi ve Şehitlerimizi Anma günü faaliyetleri
maksadıyla, Çanakkale’ye intikal ettik, Bu seyirden istifadeyle
de, 20 Mart 2014 tarihinde üzerimizdeki tüm güdümlü mermileri
Çanakkale Güdümlü Mermi Test İstasyon Komutanlığı’na teslim
ettik ve başarılı geçen tören geçişi ve taktik eğitim faaliyetlerini
takiben yeniden Gölcük’e intikal ettik.
DENİZ YILDIZI-2014 Tatbikatı ve Dron Traklama Eğitimleri
DENİZ YILDIZI-2014 Tatbikatına, Donanma Komutanımız ve
1’inci Muhrip Filotillası Komodorumuzu hamilen çıkacaktık.
6 Nisan’ı 7 Nisan’a bağlayan gece tatbikata başladık.
Eğitimlerin yedek günü olan 11 Nisan günü de, traklama ve atış
faaliyetlerine devam edildi.
Sancak Gemisi Hazırlıkları Son Sürat Devam Ediyor…
Yüzdeler 100…
Bu ilk prova ve yerinde inceleme faaliyetinin tamamlanması ile
birlikte, 11 Nisan gecesi Gölcük’e avdet ettik. Ama durmak yoktu. Hemen 13 Nisan’ı, 14 Nisan’a bağlayan gece, ESSM G/M
atışı kapsamında, gemimize tahsisli bir adedi asıl, iki adedi yedek olmak üzere toplam üç adet ESSM G/M’sinin de içerisinde
olduğu kanisterlerimizi transfer etmek üzere, Çanakkale’ye intikale geçtik ve 14 Nisan günü Çanakkale Güdümlü Mermi Test İstasyon Komutanlığından yapılan transferle birlikte, atış mermileri
gemimiz envanterine girmişti.
Artık sorumluluğumuz sadece kendi gemimizin güdümlü mermi
atışlarıyla sınırlı değildi, atış yapacak diğer gemilerin atışlarının
da birer parçasıydık. Sorumluluğumuz ve üzerimizdeki yük bir
kat daha artmıştı.
Dron Traklama Eğitimi, 8 Nisan günü, Şile açıklarında ve Hava
Uçaksavar Er Eğitim Merkezi Komutanlığı bünyesinde yer alan
atış alanından fırlatılan drona istinaden icra edildi.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
47
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Komutanımızın, Seçkin Gözlemci Günü, Sayın Genelkurmay Başkanımızın personel sayısına ilişkin sorusuna: ”180 personelim;
180 de misafirim var” cevabı ise yüzlerde tatlı bir tebessüm bırakan küçük bir anekdot olarak hafızalarımızdaki yerini alacaktı.
İlk kapsamlı prova faaliyetini 24 Nisan 2014 tarihinde
Karadeniz Ereğli açıklarında 1’inci Muhrip Filotillası Komodorumuzun taktik kontrolünde gemimizin yanı sıra TCG YAVUZ,
TCG BARBAROS, TCG KEMALREİS ve TCG BÜYÜKADA’nın iştirakiyle başarıyla icra ettik. Yavaş yavaş faaliyetlerin sırası, nasıl
icra edileceğine yönelik detaylar netleşiyor, planlama ete kemiğe
bürünüyor ve diğer gemiler ile birlikte atışlar ve diğer faaliyetleri
başarı ile icra edeceğimize olan inancımız artıyordu.
Hazırlıklarımızın materyal ve lojistik boyunda ise, hem gemimizin
makine, elektronik ve silah sistemlerini her yönüyle her an hazır tutacak, hem misafirlerimiz için gemimizi sürekli bakımlı ve
temiz tutacak, hem de göreve yönelik gemimize transfer edilen
malzemelerin gemi içi transferlerini en etkin şekilde yapacak ve
25 Nisan sabahı seyirden dönüşümüzle birlikte, hem seçkin gözlemci ve basın mensuplarının ağırlanacağı Donanma
Komutanımızın sancak gemisi, hem ESSM atış gemisi, hem dron
fırlatma gemisi, hem de atışların kayıtlarının alındığı cihazların
bulunduğu gemi olarak, 19 Mayıs akşamı tatbikat maksadıyla
seyre çıkacağımız ana kadar her yönüyle hazır olmak üzere kapsamlı bir hazırlık sürecine girdik. Bu bağlamda, gerek personel
ve ağırlama, gerek materyal ve lojistik, gerekse harekat-eğitim
boyutuyla çok fazla işlem maddesi vardı ve her geçen saat ve
günü çok iyi değerlendirmemiz gerekiyordu.
de gözümüz gibi bakacaktık. Harekat-eğitim boyutunda ise hem
kendi gemimizi sevk ve idare edecek, hem de gemide bulunan
Donanma Komutanımız ve karargahı ile, Deniz Hava Komutanımız, Denizaltı Filosu Komutanımız ve 1’inci Muhrip Filotillası Komodorumuza direktif buyurdukları desteği sağlayacaktık. Ama,
ne ilk olduğumuzun, ne de son olacağımızın bilinciyle, büyüklerimizden öğrendiğimiz, onların bize öğrettiği şekilde, nöbet sırasının biz de olduğunun farkında olarak, görevimizi aldık, kabul ettik
ve dikenlerine rağmen gülü sevmenin hazzıyla işe koyulduk…
Hep birbirimize telkin ettik; “planlı, programlı olursak, görevlerimizi en üst seviyede deruhte edersek, pozitif tutum ve duruşumuzu bozmazsak, birbirimize kenetlenmiş bir ekip ruhu ile hareket eder, “halata hep beraber asılırsak”, geride kalmak üzere
Öyle ki; görevimizin personel ve ağırlama boyutunda, sancak
gemisi olarak, Seçkin Gözlemci Günü’ne kadar 100’ü aşkın hariçten katılan personeli misafir edecek, bu sayı Seçkin Gözlemci
Gününde basın mensupları ile birlikte 180’i bulacaktı. Bu durum,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
48
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
bizim tatbikat hazırlıklarımızla örtüştü. Neyse ki, ilgili cihaz ve
monitörler, uzun uğraşlar neticesinde, sorunsuz bir şekilde gemimize monte edildi ve seyirden önceki 16 Mayıs, Cuma günü
deniz kabul testleri tamamlandı.
olanı “kolundan tutup yanımıza çekersek”, yorulacağımızın, ama
yorgunluk, yılgınlık, usanç göstermeyeceğimizin farkında olursak ve ona göre de hareket edersek, sonunda birtakım nedenlerden ötürü, başarılı olunmasa da, biz elimizden gelenin en iyisini
yapmış olacaktık; ama biliyorduk ki, böyle bir tablonun karşılığı,
başarı olacaktı, zafer olacaktı…
Bu arada, eş zamanlı olarak, ESSM G/M’sinin atılması esnasında
sistemler ve mermi içerisinde gerçekleşen adımların daha sonra analiz edilebilmesi maksadıyla kullanılan Telemetri cihazları
(PETRA, PATAS) da ABD vatandaşı 3 personel tarafından aynı
gün gemimize kuruldu ve kontrolleri tamamlandı.
Bu anlayış, arzu, azim ve kararlılıkla, 19 Mayıs gününe kadar
hazırlıklara devam ettik.
Gemicilik Yarışmaları ve Kuzu Gününde Tulum Çıkardık…
BEYAZ FIRTINA-2014 Tatbikatı
Hazırlıklarımız azami süratte devam ederken 6 Mayıs günü
Poyraz Rıhtımında icra edilen gemicilik yarışmaları gemimizin
şanlı tarihine yakışır bir şekilde, büyük bir titizlikle hazırlık yapan personelimize bu yoğunlukta güç ve moral verecek şekilde
neticelenmişti… 2011 yılından sonra tekrar “Netası En İyi Fırkateyn” ve yine 2009 yılından sonra tekrar “Netası ve Personelinin
Mesleki Bilgi Seviyesi En İyi Vasıtaya Sahip Fırkateyn” seçildik.
Ayrıca, Halat Çekme yarışmalarında koordinatör olarak, Kuzey
Görev Grup Komutanlığının birincilik kazanmasında önemli katkı
sağladık.
19 Mayıs günü akşam üzeri, güneş guruba yaklaşmak üzereyken, “Bismillah Halatlar Fora”, hemen akabinde gemi genel
anons devresinden çaldığımız “Uğurlar Ola” eşliğinde uzun süredir hazırlık yaptığımız BEYAZ FIRTINA-2014 Tatbikatı maksadıyla,
nihayet harekete geçiyorduk.
Tatbikatın, İzmir Liman Ziyaretine kadarki olan kısmını kapsayan 1’inci Safha faaliyetleri süresince, gemimize tevdi edilen
görevleri dikkatle icra ediyorduk, ama aklımız liman ziyareti ile
başlayacak yoğun tempodaydı. Son hazırlıklarımızı tamamladık
ve İzmir Alsancak limanına aborda olduk.
Teknik Hazırlıklar Tamamlanıyor…
Aksaz açıklarında, gemimizin standardı haline gelen “Üstün Başarı” ile tamamladığımız suüstü ve hava savunma atışlarının ardından sadece tatbikatın değil, geride bıraktığımız eğitim yılının
Donanmamız açısından en önemli gününü ve öncesinde provalarını icra etmek üzere Antalya Limanına intikale geçtik.
Bahse konu idari ve lojistik faaliyetler devam ederken, bir yanda da, atışa yönelik teknik hazırlıklarımız devam ediyordu. Bu
kapsamda, ESSM Modernizasyonu sonrasında tespit ve tecrübe
ederek, bildirdiğimiz hususlar paralelinde, SHM’mizde OPKON
Tadilatı uygulanmasına karar verildi ve tadilatın icra periyodu,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
49
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Seçkin Gözlemci Günü ve Atışlar…
bizler de müteakiben icra edilecek planlı faaliyetler için son kontrollerimizi yapma fırsatı bulduk…
Prova gün ve akşamının ardından, limana avdet eder etmez, gemiyi ertesi büyük güne hazırlamak üzere, tekrar işe koyulduk.
Saat 06:00’ydı.Nöbetçi Subayımızın davudi sesiyle, her birimiz
bu büyük günün seyir mevcut taburuna yöneldik. Koşuşturma
başlıyordu, seyir hazırlıkları başlamıştı, anonslar yapılıyor, geminin her yerinde faaliyetler olanca hızıyla devam ediyordu.
Basın mensuplarının gemiye intikali ve karşılanması ile basın
brifinginin başarılı bir şekilde icrasının ardından, önce 07:50’de
Deniz Kuvvetleri Komutanımız gemiye intikal etti, bizlere iyi dileklerini iletmesi ile moral ve motivasyonumuz daha da arttı…
Atışlar iki grupta toplanmıştı. Birinci grupta, hedef gemi
M/G SERDAR’a istinaden icra edilecek, STINGER, HELL FIRE,
SEA SPARROW, PENGUIN G/M atışları ile denizaltıdan yapılacak
torpido atışları vardı. İkinci grupta ise, gemimizden fırlatılacak
dronlara istinaden yapılacak RAM, SEA SPARROW ve ESSM G/M
atışları vardı.
Saat 08:30 olmuştu. Önce diğer Kuvvet Komutanlarımız, ardından Sayın Genelkurmay Başkanımız gemimize intikal etti. Seçkin
Gözlemcilerin Donanma Komutanımızın refakatinde Köprüüstüne intikal etmelerini takiben, Komutanımızın “Bismillah Halatlar
Fora” emri ile birlikte, büyük gün başladı…
Liman çıkışının emniyetli bir şekilde tamamlanması ile birlikte,
ilk faaliyet TCG KEMALREİS’teki kardeşlerimizin Sayın Genelkurmay Başkanımızı top ve çimariva ile selamlamasıydı. Hassas
yapılan hesaplamalar ve provalar meyvesini vermişti…Faaliyet başarılı bir şekilde tamamlandı. Ardından kısa süreli sancak kırlangıcımızda geçirilen zaman dilimini takiben, brifingler
maksadıyla Subay Salonumuza intikal edildi. Brifing süresince,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
50
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
Sırada, gemimizden fırlatılacak dronlara istinaden yapılacak
atışlar vardı. Nitekim, PENGUIN atışına yönelik üçüncü helikopterin iniş-kalkışının tamamlanması ile birlikte, artık bizden biri
haline gelen TAI-TUSAŞ personeli ile birlikte “DRON Timimiz”
süratli bir şekilde katapultu platforma çıkartmak suretiyle dronu
fırlatma hazırlıklarına başlamıştı.
Brifingin bitimi sonrasında ilk atış TCG YILDIZ hücumbotundaki
silah arkadaşlarımız tarafından icra edilecek STINGER atışlarıydı.
02 güvertedeki tente-oturma-ses-görüntü düzeneğinde her
şey çalışır durumdaydı. Komutanlarımızın 02 güverteyi teşrifleri
sonrasında, atış ve izleme mevkilerinin alınmasını takiben, atışlar başarı ile icra edildi. Müteakiben, sıra, gemimiz tarafından
kontrol edilen TCG GELİBOLU’ya konuşlu TCB – 65 kuyruk nu.lı
Sea Hawk helikopteri tarafından yapılacak HELLFIRE atışındaydı.
Yine, izleme mevkiinin alınması sonrasında, bu atış da başarı ile
icra edildi.
Saat 15:00’dı…İlk dronu fırlatmıştık ki, kısa bir süre sonra üzerine monteli kızıl ötesi flareler nedeniyle, dron dengesiz uçmaya
başladı ve denize düştü. Bir anda soğuk terler dökmeye başladık. Bu yoksa bundan sonraki kısımda işlerin sarpa saracağının
habercisi miydi?...Hayır olamazdı…“Meşhur Murphy” buraya da
mı gelmişti, yoksa?…Hemen şu soru dillendirilmeye başlandı
Komutanlarımız tarafından…“İkinci dron ne zaman atılacaktı?”…Cevap geldi: “15 dakika”…TAI-TUSAŞ personeli de bizlerin de elektriği ile ellerinden gelenin de üzerinde bir gayretle,
günü başarı ile noktalamaya kilitlenmişlerdi çoktan…
Bundan sonra, sahneye TCG BARBAROS ‘taki kardeşlerimiz çıktı. Normalde hava hedeflerine karşı kullanılan SEA SPARROW
G/M’sini suüstü modunda (SASS) öyle bir attılar ki, tam isabet
kaydettiler. Çok gururlanmıştık…
Yine gemimiz tarafından kontrol edilen TCG KEMALREİS’e konuşlu TCB – 71 kuyruk nu.lı Sea Hawk helikopteri tarafından
başarı ile PENGUIN atışı icra edildi. Sırada, hem atış yapan helikopter pilotunun ve atışa ait çekim kayıtlarının gemimize intikal
ettirilmesi ve seçkin gözlemcilere sunum yapılması vardı. Personel ve malzeme transferleri planlandığı şekilde gerçekleştirildi.
Nitekim, hemen fırlattık ikinci dronu…sahnede şimdi milli gururumuz, milli gemimiz TCG BÜYÜKADA’daki arkadaşlarımız vardı.Görüntü ve ses uyumluydu atışa yönelik…Aynen, RAM G/M’si de…
Atış tam isabetti. Dron irtifa kaybedip, denize doğru süzülüyordu,
bizlerin de sevinç ve mutluluk çığlıkları gönlümüze…
Sırada, TCG SALDIRAY denizaltımızdaki arkadaşlarımız tarafından yapılacak torpido atışları vardı. Bu atışlarında başarı ve emniyetle ile icra edilmesi ve yine atış heyecanının sorunsuz olarak
kesiksiz bir şekilde izleyicilere yaşatılması ile birlikte hedef gemi
M/G SERDAR’a yönelik icra edilen atışların sonuncusu da tamamlanmış oluyordu.
Durmak yoktu…TCG BARBAROS’taki kardeşlerimizin sahne alması için, üçüncü dronu hemen fırlattık. Dron atış ranına girdi.
Tam o esnada, Deniz Kuvvetleri Komutanımızdan, atışın planlı tek salvo yerine, ikili salvo şeklinde atılması emri ulaştırıldı
TCG BARBAROS’a...Ekranlarda, TCG BARBAROS ve dron vardı…Hoparlörde, TCG BARBAROS’dan gelen heyecanlı ses:
“HEDEF TRAKLANDI, ATIŞA HAZIRIM”…hala kulaklarımızda…
Bir anda, iki SEA SPARROW G/M’si 3’er saniye aralıklarla ateşlendi BARBAROS’tan ardı ardına…Netice, ne olabilirdi ki başarı
ve tam isabetten başka…Öyle ki, 1’inci mermi dronu vurmuş,
2’nci mermi, ilk merminin isabetinden sonra denizde doğru süzülen drona doğru yönelmiş ve onu vurmuştu…Sistemlerimize,
silahlarımıza, daha da önemlisi kendimize olan güvenimiz daha
da artmıştı…
İşte, şimdi, son 100 metreye girmiştik…Sırada, bizim atışımız
vardı…Öncesi ve sonrasında icra edilecek faaliyetlerle, inanıl-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
51
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
düğümüz hava savunma harbi senaryosu kapsamında gerekli
reaksiyonların uygulanmasına başlandı.
maz bir koşuşturma başlamıştı gemide…Bir yanda, 02 güvertede VLS platformu çevresinin neta edilip, atışa hazır duruma
getirilmesi faaliyeti vardı… İnanılmaz derecede süratli bir şekilde koltuklar, sehpalar, irili ufaklı tüm malzemeler taşınıyor, tenteler sökülüyordu…Provalarda 25 dakika bitirdiğimiz faaliyeti, 12
dakikada bitirmiştik…
Dron ran başlangıç noktası olan yaklaşık 34.000 yd. mesafeye ulaşmıştı. İlk olarak hedefin tespit, teşhis ve sınıflandırma
faaliyeti ilgili istasyonların koordinesinde icra edildi. Yaklaşık
23.000 yd. mesafede ise hava temasının çatladığı ve gemimize
EXOCET G/M’si atıldığı faraziyesi uygulandı. Yaklaşan güdümlü
merminin tespit edilmesini müteakip “Güdümlü Mermiye Karşı
Savunma (GMKS)” reaksiyonları başlatıldı. GMKS reaksiyonları kapsamında fonksiyonel imha tedbirleri tanziren icra edildi.
Diğer yandan, yaklaşan güdümlü merminin fiziksel imhası kapsamında silah kontrol tarafından hazırlıklara başlandı. Komutanımızın yaklaşan hedefin ESSM ile imha edilmesi emrini müteakip
mermi seçimi yapıldı ve lançer hedefe tevcih edildi. Komutanımızın “Bismillah, Atış Serbest” emri ve Silah Subayımızın atış anına
geri sayımı ile birlikte saat 17:15:22’de ateşleme düğmesine
basıldı.
Bir yanda ise, son anda yapılan değişiklikle, atışın izleneceği
yerin Taktik Harekat Merkezinden (THM), Savaş Harekat Merkezine (SHM) değiştirilmesi ile birlikte, görüntü planlamasının,
oturma planının buna uygun olarak değiştirilmesi gerekiyordu…
Bir anda SHM’ye koltukları getirdik, hemen uygun bir oturma
planı yaptık. Görüntü aktarımlarını değiştirdik, atışı Komutanlarımıza en uygun şekilde izlettirebilmek üzere, kendimizce bir akış
planı oluşturduk. Buna göre, Komutanımız ilk SHM organizasyon
ve atış takdimlerini verecek, sonra atış kapsamındaki yerini alacak, 2’nci Komutanımız ise, dronun fırlatılmasından itibaren, atış
anına kadar, o an itibariyle oluşturduğumuz görüntü planlaması
üzerinden, icra edilen faaliyetleri Komutanlarımıza arz edecekti…Bunların kararı o anda verilmiş ve hemen uygulamaya geçilmişti…Bu arada, yine gemide bir yanda, helikopter platformunda, dronun fırlatma hazırlıklarına, SHM’de ve dikey lançerde atış
hazırlıklarına, helikopter hangarında atışın kayıtlarının alınma
hazırlıklarına devam ediliyordu
O an, zaman bizim için adeta durma noktasına geldi. İşte lançer kapağı açılmıştı, mermi çıkmıştı ve arkasında yoğun alev,
sonrasında duman…Yaklaşık 3 saniyede hepsi oluverip bitti…
ESSM’imiz havadaydı ve hedefi drona hızla ilerliyordu. Yaklaşık
5 saniye sonra, Silah Subayımız bu kez vuruş anına geri sayıyordu...Ve mermimiz hedefle buluştu… Tam isabetti…Vuruşma
anı ekranlardaydı…SHM’de bir alkış tufanı koptu…Daha da
fazlasını yapmak, haykırmak istiyorduk sevincimizi…Ama, sıktık
yumruklarımızı, sevincimizi, mutluluğumuzu akıttık içimize...Atışı
izleyen Komutanlarımızın Savaş Harekât Merkezinden ayrılmasını müteakip, geleneksel atış tatlımızı gemi personelimiz yanında
SHM’de incelemelerde bulunan Kara Kuvvetleri Komutanımız ve
Araştırma Merkezi Komutanlığı personelimiz ile birlikte yedik.
Bu son anlarda, söz konusu faaliyetler icra edilirken, aynı zamanda atışımızın ve gün boyu icra edilen faaliyetlerin başarı
ile, zafer ile taçlandırılmasının mutluluğunun dışa vurumlarını
da görmüyor değildik…Kuvvet Komutanımızın Komutanımıza,
2’nci Komutanımıza ve Gemi Kıdemli Astsubayımıza tebriklerini
iletmeleri, onlara tek tek sarılmaları ve yanaklarından öpmeleri
İlk olarak, Genelkurmay Başkanımız ve Kuvvet Komutanlarımızın SHM’ye intikalleriyle birlikte, Komutanımız tarafından SHM
organizasyonu ve ESSM atışına yönelik takdim arz edildi. Müteakiben, dron 17:00’da, planlandığı şekilde fırlatıldı ve öngör-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
52
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Öncesi ve Sonrasıyla TCG Salihreis’in Geliştirilmiş
Sea Sparrow (ESSM) Güdümlü Mermisi Atışı
salimen limana getirmiş, Komutanlarımızın, büyüklerimizin takdirlerine mazhar olmuştuk…Biliyorduk, ne ilktik, ne de son olacaktık bunları yapan...
hafızalarımızda uzun yıllar sıcaklığını ve samimiyetini koruyacaktı. Kuvvet Komutanımızın memnuniyeti; Komutanımıza söylediği
“ Herşey çok güzel oldu. Savaş Harekat Merkezindeki organizasyon, atışın takdimi, izlettirilmesi ve icrası dört dörtlüktü. Mükemmel oldu.” sözleri ile vücut buluyordu.
Özellikle, Sayın Genelkurmay Başkanımızın Barbaros’un torunlarıyla beraber olmaktan duyduğu memnuniyeti vurguladığı basın
açıklamasında; “Bugün izlediğimiz atışlarda gösterilen başarıdan
dolayı gurur duydum. Bu başarı sahip olduğumuz teknolojinin
yanı sıra, personelimizin ulaşmış olduğu eğitim seviyesinin de bir
sonucudur.” ifadesi bizler için yaşadığımız onur ve gururun zirvesini teşkil etti. Genelkurmay Başkanımız ve Kuvvet Komutanımızın bu sözleri ve tüm komutan ve konuklarımızdaki memnuniyet
ifadeleri bizlere verilen en büyük ve en anlamlı hediye olmuştu.
Gün batımı yaklaşıyordu. Her birimizde günün tatlı yorgunluğunun izleri vardı. Bu arada gemimize yönelik takdir hisleri de
yavaş yavaş ifadelere dökülmeye başlamıştı…
Tüm bunları icra ederken, yaşarken, hissederken sadece aşkla, şevkle, azimle, kararlılıkla, fedakarane bir şekilde bize tevdi
edilene sahip çıkmıştık…Tıpkı bizden büyüklerimizin, bizlerin
yerindeyken yaptıkları gibi…Tıpkı şu anda bizimle aynı safta
olup, farklı mevzilerde mücadelesine devam eden silah arkadaşlarımız, kardeşlerimiz gibi…Tıpkı, eminiz, bizden sonraki küçüklerimizin yapacağı gibi…
Sadece o anda bizde olan nöbetin hakkını layıkıyla eda etmiş
olmanın hazzını yaşıyorduk… Önümüzdeki dönemde benzerlerini daha üst seviyelerde başarmaktır amacımız, hedefimiz…
SALİHREİS her göreve, her yerde, her an hazırdı…Hazırdır…Ve
de öyle kalacaktır…Arz ederiz.
Saatler 22:00’ı gösteriyordu Antalya Limanına aborda olmuştuk
Donanma Komutanımız ve refakatindekiler ile 1’inci Muhrip Filotillası Komodorumuz haricinde herkes bir saatlik süre içerisinde
gemiden ayrılmıştı. Saat 03:00’de avara edip, tatbikatın son safhası ve Gölcük’e intikal maksadıyla harekete geçecektik.
Hep beraber asılmıştık halata ve çekmiştik… Başarmıştık…
Daha ne isteyebilirdik ki? milletin bizlere emaneti SALİHREİS’i
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
53
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyeli Reşat Şevki’yi Anıyoruz...
BAHRİYELİ REŞAT ŞEVKİ’Yİ ANIYORUZ...
Yazar •• Araştırmacı Yazar Sedat ONAR,
Yayına Hazırlayan ••Y. Müh.Alb.Uğurcan ŞAMLI,
Dz.Bnb.Serhan ARAS
M
akalemizin hikayesi, Uğurcan Albay’ın Kuşadası’na yapılan aile ziyareti neticesinde Kuşadası Yerel Tarih Dergisi’ni
okuması ve bir bahriyeli hassasiyetiyle göreve dönüşünde dergiyi bize getirmesiyle başladı.
Derginin kapağına baktım siyah beyaz bir tören fotoğrafı...
Bahriyeli Reşat Şevki’yi bizlere yeniden kavuşturan Kuşadası Yerel Tarih Dergisi’ne, denize ve deniz tarihine göstermiş oldukları
alakadan dolayı teşekkür ediyor ve Sn. Sedat ONAR’ın kalemiyle
Bahriyeli Reşat Şevki’yi anıyoruz...
Bahriyeli Reşat Şevki’yi biliyor muyuz? Sorduk birbirimize...
Peki siz biliyor musunuz?
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Dergiyi ilgiyle okuduktan sonra Yayın Kurulunu aradım. Kapaktaki fotoğrafın sahibi Sn. Ali CAN Bey ve mütakiben makalenin
sahibi Sn. Sedat ONUR Bey ile görüştüm. Görüşme neticesinde
makaleyi dergimizde bizlerle paylaşmaktan mutluluk duyacaklarını dile getirdiler.
54
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyeli Reşat Şevki’yi Anıyoruz...
K
bahriyeli üniforması içindeki hali gibi. Herhalde böyle olmalıydı
diye düşündüm.
uşadası Adalızade Mezarlığının önündeki yoldan hepimiz
belki yüzlerce kez gelip geçmişizdir. Adalızade Mezarlığına çok sık giden benim gibi bir insan bile bu mezarın farkına beş ay öncesine kadar varamamıştı. Ta ki, Alkan Bozdoğan
Bey ile bir sohbet sırasında bana bu mezardan bahsedinceye
kadar. Alkan ağabey, bana “Adalızade Mezarlığında 1929 yılında
gömülmüş bir bahriyelinin mezarının bulunduğunu, mutlaka görmem ve öyküsünü araştırmam gerektiğini” söyledi.
Bulduğum ipuçlarını bir araya getirdim. Öyküyü içimden geldiği gibi ana unsurlarına zarar vermeden biraz dramatize ettim.
İşte size Adalızade Mezarlığındaki dikilitaşın altında yatan “Genç
bahriye talebesi Reşat Şevki’nin” öyküsü…
Yıl 1929, aylardan Temmuz.
Aynı gün ilk iş gidip mezarı buldum.
Yer, Gölcük…
Adalızade mezarlığında buna benzer dikilitaş şeklinde başka bir
mezar taşı yok. Bu tek örnek.
Genç bahriye talebesi, yani 1929 yılının Deniz Harp Okulu öğrencisi Reşat Şevki kimdi? Hangi hastalıktan veya olaydan ölmüştü?
Buraya neden gömülmüştü?
Gölcük donanma limanında demirli Turgut Reis Zırhlısı açık deniz
eğitimlerinden önce bahriye talebelerinin üç ay boyunca gemi
eğitimi aldıkları sabit bir okul gemisi görevi görüyordu. Gemi
iyice köhnemiş ve sürati çok düşük olduğu için limana bağlı olarak son üç yıldır bahriye talebelerinin Hamidiye Zırhlı Firkateyni
ile denize açılmadan önce kısa eğitim aldıkları bir okul gibiydi.
Genç bahriye subay adayları Turgut Reis Zırhlısında seyrüsefer
tekniklerini öğreniyor, açık denize açılmadan önce gemi havasını
teneffüs ediyorlardı. Gemi aynı zamanda geçmişi ile ün yapmış
bir gemiydi. Gemiye bahriyeli öğrenciler tarafından adeta canlı
bir varlığa duyulan saygı gibi saygı duyuluyordu. Zira 1901’de
Çin’de meydana gelen Boxer Ayaklanması sırasında Alman Deniz Kuvvetleri emrinde iken kullanılmış ve ayaklanmanın bastırılmasında önemli bir rol oynamıştı. Bundan daha da ilginci 1’inci
Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Osmanlı Devletinden savaş tazminatı olarak Turgut Reis Zırhlısı alınarak Japonya’ya verilmiş,
ancak Japon İmparatoru tarafından 1924’te Türkiye Cumhuriyetine iade edilmişti. İşte böyle ilginç bir öyküsü vardı.
İsmi haşmetli ve fonojenikti. Adeta şiir gibi “Genç bahriye talebesi Reşat Şevki”. Gözümün önüne beyaz üniforması içinde
sırım gibi bir delikanlı hayali belirdi. Adeta Ediz Hun’un Hülya Koçyiğit ile birlikte oynadığı ‘Hıçkırık’ filminde Ediz Hun’un
Turgut Reis Zırhlısında sadece ders yapılmıyordu. Nöbet çizelgelerine bağlı olarak kimi bahriyeli subay adayı elinde paspas
güverteyi temizliyor, kimisi boya fırçası ile paslanmış yerleri boyuyordu.
Dikili taşın ön cephesinde yukarıdan aşağı doğru: “Burada bütün
Donanma ve Kuşada halkının ağlayarak gömdüğü genç bahriye
talebesi Reşat Şevki metfundur Allah rahmet eylesin. 18 Ağustos
1929” ibaresi yazılmış.
Elimden geldiğince temizledim ama mezarın yalnızlığına ve kimsesizliğine çare bulamadım.
Yalnızlığının dostu, kimsesizliğinin kimsesi olmak için hemen
araştırmaya başladım. Bir çok yerle yazıştım, kitaplar karıştırdım,
bu konuda uzmanlığı olan insanlara başvurdum.
50’li yıllarda Bahriyelilerin Kuşadası Liman ziyaretleri esnasında Reşat Şevki’nin kabrine çelenk koyma töreni
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
55
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyeli Reşat Şevki’yi Anıyoruz...
Reşat Şevki, Temmuz ayının o yakıcı sıcağında elinde paspası
ile baş kısmındaki zincirliğin önünü paspaslıyordu. Beyaz fanilası
terden sırılsıklam olmuş, şapkasını geriye doğru atmış, günler
görmüş geçirmiş bu yaşlı geminin mazisini ve üç gün sonra Hamidiye Firkateyni ile çıkılacakları açık denizi düşünerek paspası
gelişi güzel kullanıyordu.
hayal ettiği efsanevi Hamdiye’ye ilk adımını atınca kendini rüyada hissetti. Gerçekten de bir efsaneyle iç içeydi. Bahriyeliler
arasında Hamidiye ve bu geminin bir zamanlar komutanı olan
Rauf Orbay’ın çok farklı bir yeri vardı. Hamidiye çökmekte olan
bir İmparatorluğun denizcilik tarihinde bir zafer güneşi gibi parlamış, elde ettiği başarılarla bahriyeliler arasında müstesna bir
yer edinmişti.
Reşat Şevki Güverte subay adayıydı. İllaki denizin engin maviliğini gözlerinde görerek yaşayacaktı. Denizi adeta yararak köpükler savuran demirden ejderhaların birinin gözü, kulağı, beyni
olacaktı.
1905 yılında İngiltere’den satın alınarak Osmanlı Donanmasına
katılan Hamidiye’nin ilk adı Abdülhamid Kruvazörü olarak kabul
edilmişti. İlk defa 1908 yılında Sisam’da başlayan ayaklanmayı
bastırmak için Haliç’ten çıkarıldı. Sisam’ın Vathy limanını ile çevresindeki akaryakıt ve cephane depolarını top atışıyla yerle bir
etti. Ayaklanma bu surette bastırıldı.
Denizi olmayan bir kentten gelmişti: Ankaralıydı. Aslında kökten
Ankaralı da değildi. Babası Şevki Efendi’nin Cumhuriyetin ilanı
ile birlikte bir gelecek aramak için Ankara’ya gelmesinden sonra
artık Ankara’lı olmuştu.
Hamidiye, 31 Mart 1909 tarihinde II’nci Meşrutiyete karşı başlatılan ayaklanmayı bastırılmasında görev aldıktan sonra Abdülhamit olan adı Hamidiye olarak değiştirildi. Zamanının güçlü ve
hızlı savaş gemileri arasında yer alıyordu. İmparatorluğun denizlerdeki gurur abidesiydi. 1913 yılında Rauf Orbay ile birlikte
Akdeniz’e açıldı. Kullandığı teknikler ve taktik hilelerle denizcilik
tarihinde köklü bir yer edindi. Akdeniz’de yedi ay boyunca devam eden cesurane hareketleri halk arasında kulaktan kulağa
anlatılarak gemi efsanevi bir kimliğe kavuştu. Bu yüzden Yavuz
Zırhlısından sonra donanmadaki en farklı gemiydi. Sırf bu ünden
dolayı bahriyeli öğrencilerin açık deniz eğitimlerinde okul gemisi
olarak Hamidiye’nin kullanılması emredildi. O yıllarda güverte
sınıfı zabit adayları Hamidiye ile, makine sınıfı zabit adayları ise
Mecidiye Kruvazörü ile deniz eğitimlerine çıkıyorlardı.
Şevki Efendi 1924 yılında eşi Nermin, büyük oğlu Reşat, küçük
oğlu Burhanettin ve kızı Sabiha ile birlikte Manisa’dan Ankara’nın yolunu tutmuştu.
Oğlu Reşat Manisa’da iken Rüştiye’yi bitirmiş ve İdadiye başlamıştı. Ankara’ya geldikleri yıl İdadiyi bitirip 1926’te şimdiki adıyla Deniz Harp Okulu olan Heybeliada Bahriye Mektebine yazıldı.
Deniz subayı olmaya karar vermişti.
Şevki Efendi için Reşat’ın Bahriye Mektebine gitmesi büyük bir
mutluluktu. Hem kısıtlı kazancı ile Reşat’ı okutma külfetine girmeyecek, hem de oğlu Reşat daha bir yaşında iken ölen babası
Hilmi Efendi’nin “Bak, Şevki bu güzel yavrucağı mutlaka zabit
yap” vasiyetini yerine getirmiş olacaktı.
O yıl ki deniz eğitimi programında Marmara Denizi’nden Akdeniz’e kadar uzanan sahil şeridinde yer alan liman kentlerinin ziyaret edilmesi de vardı.
Reşat’ın bahriye okulu iyi gidiyordu. Derslerinde çok başarılıydı.
Zekâsı ve ağırbaşlılığından dolayı öğretmenleri tarafından sitayişle “Sen ilerde Bahriye Nazırı bile olursun” denilerek gururu
okşanıyordu.
Aynı gün Gölcük’ten demir alındı. Gemideki her şey olağan
seyrinde devam ediyordu. Öğrenciler neşe ve heyecan içinde
günlerini okulda öğrendikleri nazari bilgilerin tatbikini yaparak
geçiriyorlardı.
1928 yılında Bahriye Mektebi’nin tadilata girmesinden dolayı
3ncü sınıfa geçen Bahriyeli talebeleri o sıralar Gölcük’te limana
bağlı okul gemisi olarak kullanılan Turgut Reis Zırhlısına gönderilmişti. Öğrenimlerine burada devam edeceklerdi. Reşat’ta
diğer bahriyeliler gibi Gölcük’e geldi.
İlk durak Gemlik oldu. Ardından Çanakkale ve daha güneyindeki
kentlere uğrandı. Hamidiye her limanda birer ikişer gün kalarak
Bahriyeli öğrencilerine uygulamalı derslerin yanında Türkiye’yi
tanıtma görevini de yürütüyordu.
1928-1929 yılının Haziran’ında Bahriye Mektebi’nin son sınıfına
geçti. Sınıfı belli olmuştu. Güverteci olacaktı.
Aslında I’nci Dünya Savaşı ile birlikte Almanların teşvikiyle Türk
Deniz Kuvvetleri denizaltılarla ilgilenmeye başlamış, denizaltıcılık sınıfı emekleme aşamasındaydı. Bu yüzden Bahriye Mektebi
öğrencileri arasında şimdi “Denizaltıcılık” olarak bildiğimiz eski
adıyla “Teltelbahir” sınıfına olan ilgi artmıştı. Yeni alınan I’nci ve
II’nci İnönü Teltelbahirlerinde (Denizaltı) görev almak öğrenciler
arasında bir saygınlık meselesiydi.
Bir taraftan liman ziyaretleri yapılırken diğer yandan da gemide her öğrenciye verilen görevler aksaksız yürütülüyordu. Reşat
Şevki boş vakitlerinde her daim baş güvertesinde zincirlik bölgesinde oturarak engin mavilikler ve martılarla gelecek hayalleri
kuruyordu.
Çoğu zaman baş zincirlikde oturur, sırtını kaportaya dayar ve
böylece köprüüstü tarafından görünmezdi. Hamidiye Kruvazörü
seyir esnasındayken bile Reşat Şevki buraya oturur saatlerce
serin rüzgârı göğsünde hissederdi. Hatta arkadaşları arasında
“Reşat sen güverte zabiti değil, çıpa zabiti olsaydın işe yarardı.
Senin kadar çıpadan anlayan bahriyeli yoktur” tarzı takılmalar
da oluyordu. Buna rağmen Reşat gemide yalnız kalabileceği tek
yerin zincirlik olduğunu düşünerek, boş vakitlerinin tamamını
burada geçiriyordu.
Reşat’ın ilgisi de o yöndeydi. Ama acelesi yoktu. Kardeşi Burhanettin’in tahsiline devam etmesini, kendisi gibi bahriyeli zabiti
olması en büyük hayaliydi.
Ağustos ayı, açık deniz görevi, Gölcük Limanı…
Bahriyeli talebeleri Turgut Reis Zırhlısının karşısındaki rıhtıma
demirlemiş Hamidiye Kruvazörü’nün borda iskelesinden birerli sırada Hamidiye’ye girmeye başlamışlardı. Reşat’ta yıllardır
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
56
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyeli Reşat Şevki’yi Anıyoruz...
İzmir Limanı’nda kaldıkları üç gün boyunca Reşat gemideki her
akşamını zincirliğin üzerinde geçirmiş, kentin umut vaat eden
ışıkları, gençliğine göz kırpan haşmetli yıldızları altında türlü türlü
hayaller kurmuştu.
zincirinin sarktığı demir locasına doğru ayaklarını uzatarak zincirin denize indirilmesini seyretmek istedi. Diğer bahriyeli talebeleri üst güvertede toplanmış hava tam olarak kararmadan
Kuşadası’nı görmek istiyorlardı.
Ertesi gün ışırken Bahriye Okulu Komutanı Yarbay Emin Mehmet
Bey, güvertede talebeleri topladı. Güverte subay adaylarından
denizaltıcılığa geçmek isteyenlerin seçmek için toplandıklarını,
söyledi. Ancak denizaltıcı olmak için gönüllü olmanın yeterli olmadığı, bunun için açık deniz eğitimlerinden yüksek notlar
almak gerektiğini bahsetti. Ardından sınıf amirleri aday olmak
isteyenlerin isimlerini yazdı. Reşat Şevki’de denizaltıcı olarak
ismi yazılanlar arasındaydı. Reşat, Türkiye’de yeni kurulan denizaltıcılık sınıfında parlak bir isim olmak istiyordu.
Gemi Komutanı ile Bahriye Mektebi Komutanı Yarbay Emin Mehmet Bey köprüüstünde Hamidiye’nin son manevralarını yaparak
alarga durumuna geçmeden önce zincir salmasını bekliyorlardı.
Gemi Komutanı “Demir funda” komutu verdi. Makine dairesine
zinciri salması için “Demir funda” diye komut tekrarlandı.
Reşat ayaklarını demir locasından yukarı çıkardı, demir atılırken
bir şey olsun istemiyordu. Oysa dev çıpayı tutan kalın zincirin bir
kısmı kaportanın çıkış kısmında denizcilik tabiriyle çapariz olmuş
yani dolanmıştı. Makine dairesinden gelen komutla güçlü makineler zinciri salmak için harekete geçti. Ancak ilk başta çapariz
olan zincir aşağıya salınmadı.
O gün günlerden Cumartesi’ydi.
Hamidiye Okul Gemisi Pazar sabahı erkenden İzmir limanından
demir alacak ve Kuşadası’na seyre başlayacaktı. Okul Komutanı
Yarbay Emin Mehmet Bey talebelere çarşı izni verdi. İzmir kordon
1929 yılının sıcak bir Ağustos günü beyaz üniformaları içindeki
bahriyelilerle şenlendi.
Reşat zinciri suya salacak sesi duymuş ancak zincirin salınmadığını görmüştü. Zincir yuvasına doğru başını eğip bakmak istedi.
Aynı anda; zincir üzerine binen zincirin arka kısmındaki ağırlık,
çapariz olmuş kısmın büyük bir gürültüyle çözülmesini sağladı. Salınan zincir, yuvaya bakmakta olan Reşat Şevki’ye doğru
savruldu. O sırada başüstünde bulunan bahriyeli avazı çıktığı
kadar bağırdı.
Pazar günü Ağustos ayının 17’sine denk geliyordu. Hamidiye Kruvazörü Sakız Boğazından kömür kazanlarından salınan
simsiyah dumanları savura savura Kuşadası’na doğru inmeye
başlamıştı. Vakit öğleden sonra akşamüstüne yaklaştığı saatleri
gösteriyordu. Reşat talimi tamamladıktan sonra koğuşuna değil,
yine baş güvertesine geçmiş, zincirlik üzerinde köprüden görünmeyecek şekilde kaportaya yaslanmıştı.
Oysa aynı esnada Kuşadası kıyılarında Hamidiye’ye bakanlar gemide olanlardan haberdar değildi...
Reşat Şevki’in saz gibi bedeni sıkıştığı zincir yuvasından ancak
sıkıştıktan bir saat sonra çıkarılabildi. Belden aşağısı yok gibiydi.
Yarbay Emin Mehmet Bey Reşat Şevki’nin, naaşının merasim
için hazırlanması talimatını verdiğinde ağlamaktan göz pınarları kurumuştu. Gemiye derin bir sessizlik çökmüştü. Herkesin
başı öne eğik, bir şey yapamamanın verdiği çaresizlik içinde,
tevekkülle teslim olmuşlardı.
Büyük olasılıkla akşam saatlerinde Kuşadası açıklarına gelecek
ve açıkta demir atacaklardı. Herhalde ertesi gün kıyıya iskampavya denen filikalarla çıkacaklardı.
Hamidiye hava kararmak üzereyken Kuşadası önlerine geldi.
Reşat, bir ara zincirliğin kaportasından aşağıya indi. Çıpanın
Bahriyeli Reşat Şevki’nin cenaze töreni-18 Ağustos 1929
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
57
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyeli Reşat Şevki’yi Anıyoruz...
Gemide naaşı koruyacak bir bölüm bulunmadığı için naaşın zarar
görmemesi gerekiyordu. O gece bir filikayla Kuşadası Belediye
Başkanına Adalızade Mezarlığında bir bahriyeli için mezar hazırlanması talebi iletildi. Ertesi gün toprağa verileceğinden cenaze
merasimi için hazırlıklara başlandı.
Mezar taşında her ne kadar 18 Ağustos 1929 yazıyorsa da Reşat
Şevki bir gün önce ruhunu teslim etmişti.
O zamanlar Kuşadası’ndaki askeri ve mülki erkan tarafından bir
nevi orduevi olarak kullanılan mahfel şimdi otopark olarak kullanılan eski Doğan Sinemasının bulunduğu mevkideydi. Kuşadalılar akın akın mahfel’in önünde toplanmaya başladılar mahfel’in
önünde denize paralel olarak üzeri bayrakla örtülü bir masa konulmuştu.
Tabut, Türk Bayrağı ile örtülerek tören için Hamidiye’nin güvertesine getirildi.
Reşat Şevki’nin tabutu bahriyeliler tarafından omuzlara alındı. En
önde tüfeklerinin namlularını yere gelecek şekilde asmış ihtiram
mangası beşerli iki sıra halinde yürüyüş kolunun başına geçti.
Ardından bahriyeli bandosu ve iki sıra Hamidiye personelinin
arasında bahriye öğrencileri ve Reşat Şevki’nin aziz naaşını taşıyan tören mangası bulunuyordu. Kuşadası ahalisi ise bu kafilenin arkasındaydı.
Hamidiye Zırhlısında eğitim gören Bahriyeli öğrenciler ile gemi
mürettebatı silah arkadaşları Reşat Şevki’ye karşı son görevlerini
yaparken ihtiram mangası havaya üç el saygı atışı yaptı. Kuşadası sahillerinden gemiden gelen silah seslerinin yanında bir
borunun ti çalışı da duyuluyordu. Törenden sonra Reşat Şevki’nin
tabutu tören mangası tarafından gemiye yanaşmış iskampavyaya1 alındı. Bahriyeli bandosu ve öğrencileri ise diğer iskampavyalara bindiler.
O zamana kadar bando ile cenaze töreni görmemiş olan Kuşadalılar için Chopin’in Cenaze Marşı da ilk defa duydukları hüzünlü bir melodiydi.
Duyan duymayana, bilen bilmeyene aktarmış bütün Kuşadası
mahfelin önünde toplanmıştı. Hamidiye’deki inzibat subayı ile
Jandarmalar, bahriyelilerin ve resmi erkânın bulunacağı yerin
etrafını boşaltarak bahriyelilerin gelmesini bekliyorlardı.
Kaleiçi Camii’nde kılınan öğle namazını müteakip Reşat Şevki
bahriyeli arkadaşlarının omuzlarında son yolculuğuna uğurlandı.
Hamidiye’den gelen iskampavyalar sahile yolcularını bıraktıklarında sadece Reşat Şevki adındaki bir bahriyeliyi geri götüremeyeceklerini bildiklerinden midir, nedir?, sessizce tahta iskeleye
yanaştılar. Sahile ilk önce bahriyeli öğrenciler, gemi personeli ve
bando indi. Reşat Şevki’yi taşıyan tekne herkes kıyıda tören düzeni aldıktan sonra kıyıya yanaştı.
Cenevizlilerin Kuşadası’nı kurdukları ilk dönemlerde yakın bölgedeki Türk ailelerin gürbüz delikanlıları Ceneviz gemilerinde
denizci olarak görev yapmışlardır. Kuşadalıların denize olan
aşinalığından dolayı daha sonraki Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de Kuşadalı gençler devletin gemilerdeki “levend” kaynağının önemli bir bölümünü oluşturmuşlardır. Bu yüzden Kuşadalılar
için bahriyeli demek herkesin anladığından farklı anlamlar içeriyordu. Bahriyeli demek sadece beyaz kıyafetler içinde bir deniz
askeri değildi, bahriyeli demek bir Kuşadalı’nın kendinden bir
parçası demekti. Bu yüzden Reşat Şevki’nin ölümü yüzyıllardır
donanmaya bahriyeli veren Kuşadalıların içini yakmıştır.
Mahfel önünde bekleşen Kuşadalılar birbirlerinin kulağına bahriyelinin nasıl vefat ettiğini soruyor, kalabalık içinden binbir söylenti yayılıyor, kimse neye inanacağını bilemiyordu. Kimisi bahriyelinin denize düşerek boğulduğunu, kimisi tifodan vefat ettiğini,
kimisi de intihar ettiğini dile getiriyordu.
Reşat Şevki şu an Adalızade Mezarlığındaki mezarında sessizce
uyumaktadır.
Gerçek; nihayet tören alanında Bahriyeli Mektebi Komutanı
Yarbay Mehmet Emin Bey’in konuşması ile anlaşıldı. Törene katılanların gözlerinden yaşlar boşaldı.
Mutlu ve huzurlu uyu bahriyeli Reşat Şevki...
Dipnot: 1- Harp gemilerinde personel taşımakta kullanılan motorlu büyük filika
Not: Reşat Şevki’nin Kuşadası’ndaki cenaze töreni fotoğrafı Kuşadası Yerel Tarih dergisi yayın kurulu üyesi Sn. Ali CAN’ın
özel arşivinde, kabir fotoğrafları Sn. Sedat ONAR özel arşivine aittir.
Kaynak: Kuşadası Yerel Tarih Dergisi, Ocak 2013, Sayı: 48, www.kuyeta.org
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
58
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyenin İçinde Bir “Ah” Var
BAHRİYENİN İÇİNDE BİR “AH” VAR
“AHDE VEFA” EYLEDİK UNUTMAYACAĞIZ...
**
** Ahde vefa : Verilen sözün tutulmasıdır.
Hazırlayan •• Dz.Bnb.Serhan ARAS
Deniz Tarihimizde bahriyenin üzücü anılarının kaydedildiği sayfalar vardır.
Yürek zincirleriyle sonsuzluk denizine demir atmış, düşününce gözyaşlarımızda fırtınalar koparanların hüzünlü hikayeleri, unutulmayanlar defterinde yerlerini almıştır. Dumlupınar Kazası geçen sayımızda bahse konu olmuştu. Bu
sayımızın takvimine bakınca Temmuz, Ağustos, Eylül aylarının
yürek burkan anılarını sizlere aktarmak istedik. Amacımız, şehitlerimizin unutulmaması ve nesiller boyu hatırlanmasıdır.
Ruhları şad olsun...
Gemilerin de kardeşliği vardır teğmenim,
Gemilerin de kaderi vardır.
Şimdi biz omuz omuzayız
Birimiz Atılay, birimiz Dumlupınar,
Biz siperde iki Mehmet gibiyiz...
REFAH KAZASI
1
939 Yılının ilk aylarında II. Dünya Savaşı’nın başlamasından önce, İngiltere’ye muhtelif sayıda denizaltı ve muhrip
sipariş edilmişti. Gemileri teslim almak üzere görevlendirildi.
19 sb., 63 astsb., 68 er, İngiltere’ye havacılık eğitimine gönderilen 1 hava subayı, 20 hava öğrencisi, 28 kişilik gemi
personeli dahil 199 kişilik kafile 23 Haziran 1941 tarihinde,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
59
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ayhan HÜNALP, 1953,
Bahriyenin İçinde Bir “Ah” Var
Refah Şilebi ile saat 17.30’da Mersin’den İskenderiye’ye
hareket etti. Gece yarısı Kıbrıs’ın Kuzeyinden bütün ışıklarını yakmış ve Türk bayrağının çevresi kuvvetli projektörlerle
aydınlatılmış olarak yol alırken saat 22.30’da bilinmeyen bir
torpido ile vurularak ağır hasara uğratıldı.
Elektrik ve telsiz donanımı devre dışı kalan gemi, mevcut tahlisiye filikalarından yanlızca birini kullanabildi. Yaklaşık 4 saatlik bir hayatta kalma mücadelesinin ardından gemi gecenin
karanlık sularına gömüldü. “Refah Kazası” olarak anılan bu
hazin kazada 15 subay, 16 hava öğrencisi, 48 astsubay, 63
er ve 25 gemi personeli olmak üzere toplam 167 kişi şehit
olmuştur.
23 Haziran 1972 tarihinde Mersin Atatürk Parkına “Refah
Şehitleri Anıtı” inşa edilmiştir.
Refah Şehitleri Anıtı Açılışı Anısına Yaptırılan Madalyon
23 Haziran 1972
Kaynak: Osman ÖNDEŞ, Refah Kazası, Mersin Deniz Ticaret Odası Yyn., 2014
Erdinç SANCAR, 21 yy. Stratejilerinde Türk Denizcilik Tarihi, I Q Kültür Sanat Yyn., 2006
Refah Şilebine Ait Filika Mersin Deniz Müzesinde Sergilenmektedir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
60
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyenin İçinde Bir “Ah” Var
ATILAY KAZASI
A
tılay; 14 Ağustos 1937 günü Haliç Tersanesinde Valide
Kızaklarının bulunduğu yerde törenle kızağa konmuştur.
Kızağa konulmasından tam 21 ay sonra 19 Mayıs 1939’da
İstanbul’da büyük bir törenle denize indirilmiştir.
İsmi Ulu Önder Atatürk’ün talimatıyla “Atılay” olarak verilmiştir.
11 Temmuz 1942 günü Çanakkale’ye monte edilen manyetik kabloları kontrol etmek maksadıyla Atılay Denizaltısı tefrik
edilmiştir. Aynı gün 19.30’da Moda’dan hareket eden Atılay
Denizaltısı 14 Temmuz 1942 günü 07.30’da Çanakkale’ye
demirlenmiş ve Çanakkale Deniz Komutanı ziyaret edilerek tecrübenin esas hatları belirlenmiştir.
Görüşme hitamında saat 14.30’da Marto Koyu açıklarına dalış
yapılmıştır. Görevini icra etmek üzere boğazdan çıkan Atılay’ı
emniyet botu olarak Kartar Römorkörü satıhtan takibe çalışmış
ancak sertleşen hava nedeniyle takip sürdürülememiştir.
Atılay Denizaltısı Komutanı Güverte Binbaşı Sadi Gürcan,
Subay, Astsubay ve Erleri gemi üzerinde toplu halde.
Kazadan yaklaşık 50 yıl sonra yapılan sualtı araştırmalarında ve
gemiye dalışlarda geminin sancak bordasında bir yara olduğu
görülmüştür. Bu da ilk değerlendirmenin doğru olduğu sonucunu
göstermektedir.
Denizaltının dönmesi gereken saatte dönmemesi endişeleri artırırken, gümrük noktaları ve Kartal Römorkörü arama çalışmalarına başlanmış ve aynı gün 20.30’da “Atılay’ın” “Battı Şamandırası” görülmüştür.
Bu elim kazada 6 Sb., 17 Astsb., 16 Er olmak üzere 39 denizcimiz şehit olmuştur.
Arama faaliyetleri esnasında iki kez meydana gelen mayın patlaması, Atılay’ın akıntının etkisi ile antenli mayınlarla kirletildiği
tespit edilen sahaya düştüğü, mayına çarparak battığı fikrine yol
açmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Kaynakça : (Sessiz ve Derinden)s.80
61
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyenin İçinde Bir “Ah” Var
ERTUĞRUL KAZASI
E
civarında tayfun dönemidir. Gemi avara ettikten iki gün sonra
tayfuna yakalanır Oshima Adası’ndaki Kashinozaki deniz fenerinin açıklarında 18 Eylül 1890 tarihinde sabaha karşı kayalıklara
çarparak parçalanmıştır.
rtuğrul Fırkateyni 19 Ekim 1863 tarihinde denize indirilmiştir.1
Ertuğrul Fırkateyni Japonya’ya okul gemisi olarak görevlendirilmiş ve 14 Temmuz 1889’da limandan avara etmiştir.2
Deniz Müzesi Komutanlığı arşiv kayıtlarına göre Ertuğrul Kazasında şehit olan personel sayısı arşiv kayıtlarına göre 580 ile
600 arasındadır.4
Gemi liman ziyaretleri süresince Aden, Bombay, Kolombo, Singapur limanlarını ziyaret eder ve bölge halkının yoğun ilgisi ve
sevgisiyle karşılaşır. Haziran 1890’da gemi Yokohama / Japonya’ya avdet etmiştir.3
“ Ertuğrul’un Sonsuzluğa Uğurlanışı”nın 125. yılı olarak 2015
yılında anma faliyetlerinin icrası planlanmıştır.
Liman görevlerini tamamlamalarını mütakip gemi Japonya’dan
15 Eylül 1890’da hareket etmiştir. Ancak Eylül, Japonya ve
Kaynak:
1- DMA, MKT. 58 / 2-7
2- Kaori Komatsu, Ertuğrul Kazası: Bir Dostluğun Doğuşu, Ankara, 1992, s.6.
3- Dr. Nejat Tarakçı, “Sömürgecilikten 21 YY’a Deniz Gücü Mücadelesi”, Deniz Basımevi Müdürlüğü, Mayıs 2005, s. 264
4- Uluslararası Ertuğrul Fırkateyni Sempozyumu, 2010,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
62
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Bahriyenin İçinde Bir “Ah” Var
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
63
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
ULU ÖNDER ATATÜRK’ÜN ZİYARET ETTİĞİ
ASKERİ VE SİVİL GEMİLERDE ZİYARETLERİ
ANISINA KALEME ALDIĞI YAZILAR
Hazırlayan •• Deniz Müzesi Komutanlığı
HAMİDİYE KRUVAZÖRÜ HATIRA DEFTERİ
Hamidiye Kruvazörü’nde 20 Eylül 1340 (1924) Cumartesi
Bunun ilk azimet noktası sefain-i harbiye tedarikinden evvel
onları muvaffakiyetle sevk ve idareye muktedir kumandanlara, zabitlere mütehassıslara malikiyettir. Hamidiye’de ve
Peyk-i Şevket’te tanıdığım arkadaşlar gayeye yürüyebileceğimizin canlı ve kıymetli delilleridir. Bugün için bu güzide heyet
büyük alaka ile muhafaza olunacaktır. Mevcut büyük, küçük
gemilerimizden yalnız kabil-i istifade olanlar tefrik ve ihya
edilebilen donanmamız heyet-i umumiyesinde faal ve nafi
anasırlardan mütevazi bir bahri cüz-ü tam vücuda getirmek
imkanına kani oldum. Bunun için Hükümet-i Cumhuriyenin
tedbir ve teşebbüsleriyle şahsen alakadar olacağım. Esaslı ve kıymetli bir nokta-i azimeti bulunduktan sonra ondan
muazzam gayeye yürümek ve ona vasıl olmak için müyesser
olacaktır.
Hamidiye Kruvazörü maziden yadigar kalan donanma aksamı içinde Türk Cumhuriyeti’nin denizlerde faliyete geçen
ilk gemisi oldu.Beş seneden beri mütehasırı olduğum deniz
hayatını bana yaşatan bu sefine oldu. Türk donanması kumanda ve zabitan heyetini bu gemide ve botla refakat eden
Peyk-i Şevket Torpido Kruvazöründe tanıdım. Temas ettiğim
ruhu genç, mefkuresi genç bu istikbal kumandan ve zabitleri
bende bahriyemiz için kuvvetli ümitler hasıl etti. Bu kıymetler
şedid, arzulu heyet-i yadigar-ı mazi olan bu gemi içinde bırakmakla iktifa olunamaz. Onları müsteid ve müstehak oldukları kadar inkişafa mazhar edebilmek için bu günün icabatına
kavuşturmak lazımdır. Hudutlarının mühim ve büyük aksamı
deniz olan Tük Devletinin donanması da mühim ve büyük olmak gerektir. O zaman Türk Cumhuriyeti daha müsterih ve
emin olacaktır. Mükemmel ve kadir bir Türk donanmasına
malik olmak gayedir.
Gazi Mustafa Kemal
20 Eylül 1924
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 2437
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
64
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
MARMARA VAPURU
Marmara Vapuru’nda memnuniyetle geçirdiğimiz birkaç dakikanın hatırasına.
Gazi Mustafa Kemal
20 Eylül 1924
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6722
REŞİT PAŞA VAPURU
Reşit Vapuru’nda geçirdiğimiz saatler kıymetli hatıram meyanında bulunacaktır. Gördüğümüz intizam
ve mükemmeliyet seyri sefain idaremizin muktedir
ellerde bulunduğuna şüphe bırakmamaktadır. Bu
yazılarım teşekkürdür.
Gazi Mustafa Kemal
22 Eylül 1925
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6721
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
65
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
GÜLCEMAL VAPURU
Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi
Gülcemal Vapuru
Gülcemal Vapuru’nda gördüğümüz intizam ve mükemmeliyet
şayan-ı takdirdir. Müdür-ü Umumisi beyefendim, geminin süvarisine ve bütün mürettebatına teşekkür ederim.
Gazi Mustafa Kemal
05 Haziran1926
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6720
ANKARA VAPURU
Ankara Vapuru ile yaptığım tenezzühlerden çok memnun
kaldım. Bu yalnız bir tenezzüh değildir. Bize aynı zamanda vazife ifa ettiren bir seyahattir.
Gazi Mustafa Kemal
15 Temmuz 1927
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6725
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
66
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
İZMİR VAPURU
Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi
Müdüriyet-i Umumiyesi
Celilesi
İzmir Vapuru’yla Bahri Siyah seyahatimde vapurun
mükemmeliyeti ve kumanda heyeti ile efradının vazife
hususunda gösterdikleri liyakattan dolayı kumanda heyeti ve Seyrü Sefain Müdüriyetine arz-ı teşekkür tahsin
eylerim.
Gazi Mustafa Kemal
19 Mayıs 1928
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6723
İZMİR VAPURU
T.S.S.İ İzmir Vapuru
Seyr-i Sefain İdaresinin intizam ve mükemmeliyetini
her fırsatta, her yerde gördüm. Bu defa bana İstanbul’dan Samsun’a kadar pek güzel ve rahat bir seyahat temin eden İzmir Vapuru da bunun takdire şayan
bir numunesidir.
Gazi Mustafa Kemal
16 Eylül 1928
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6724
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
67
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
EGE VAPURU
Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi
Ege Vapuru
Mersin 12.11.1931
1930 Senesi nihayetlerinde Marmara ve Ege Denizi
ve Akdeniz sahilleri tetkik seyahatlerini Ege Vapuru’yla yaptım. Vapurun seyrüseferde ve her türlü hizmetlerde gösterdiği kabiliyetten dolayı Seyrüsefain Umum
Müdürü Sadullah Bey’i tebrik ve vapurun süvarisi zabitan ve bütün efradını takdir ederim.
Gazi Mustafa Kemal
12 Şubat 1931
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 6719
ADATEPE MUHRİBİ
Adatepe ile yaptığım kısa yolculuğun değerli hatırasını unutmayacağım. Yakından tanımak fırsatına malik
olduğum seçme deniz kumandanlarımız, gemi zabitlerimiz ve denizcilerimizle iftihar ettim.
Gazi Mustafa Kemal
27 Temmuz 1933
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 2290
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
68
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Ulu Önder Atatürk’ün Ziyaret Ettiği Askeri ve Sivil Gemiler
ZAFER MUHRİBİ
17/11/1935, saat 17.00’da Çeşme önlerinde,
18, saat 7’ye kadar Ege Adaları alanında ve saat
10:30’dan sonra Antalya yolu ile dönüşte Zafer içinde geçirdiğimiz saatlerin hatırası unutulmayacaktır.
Çoğu, geceye rastlayan bu yolculuğumuzda Zafer’in
bütün Erat, Subay ve Komutanlarının ve Filotilla Komodoru Sait Halman’ın gösterdikleri dikkat ve vazife
severliği çok takdir ettim. Bu değerli arkadaşlara olan
teşekkürlerimi buraya kıvançla yazıyorum.
Zafer’e refakat eden Adatepe’de de aynı gayret ve vazife severlik tamamen görülmekteydi. Onun da erat,
subay ve komutanlarına selam ve muhabbet
Kemal ATATÜRK
18 Kasım 1935
Deniz Tarihi Arşivi Demirbaş Nu: 2291
Not: Şeref defterinden sayfalar tarih sırasına göre dizilmiştir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
69
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
TÜRK DENİZ HAVACILIĞININ 100. YILI
1900’lü yılların başlarında, kuruluş tarihinden beri en sıkıntılı dönemlerinden birini yaşayan Osmanlı İmparatorluğu, silah alımı
maksadıyla Osmanlı Donanması Millî Yardım Cemiyeti marifetiyle halktan yardım topluyordu. Başlardaki amacı gemi alımı olan
bu cemiyet, zamanla uçak alımına da öncülük etmiş olup, 1912 yılında dört adet Fransız yapımı uçak alımına vesile olmuştur.
Hazırlayan •• Deniz Hava Üs K.lığı
T
arihin derinliklerine bakıldığında, deniz havacılığının başlangıcının ilk motorlu uçuşun gerçekleştiği
17 Aralık 1903 tarihinden çok da uzak olmadığı görülmektedir. Havadan ağır motorlu bir aracın uçması, Amerika ve Avrupa kıtalarında askerî ve sivil çevrelerce oldukça büyük ilgi
uyandırmış olup, savaş alanlarında böyle bir vasıtanın etken
bir güç olarak kullanılabilecek olması, tüm dikkatleri üzerine
çekmiştir. İngiltere, Almanya ve Fransa gibi dönemin silah ve
sanayi sektöründe söz sahibi olan ülkelerin yaptıkları yatırım
ve denemeler, diğer ülkeler gibi Osmanlı İmparatorluğu’nun
da dikkatini çekmiştir. Tüm bu gelişmeler neticesinde 1911
yılında, Harbiye Nazırlığı tarafından Türk askerî havacılığının
kuruluş çalışmaları başlatılmış, müttefik ülkelerde görevli
askerî ataşelere tayyarecilik hakkında bilgi toplanması emri
verilmiştir. Zamanın Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa tarafından tayyare alımına ve bu uçakları kullanacak pilotlar ile
bakımlarını yapacak bakımcı personelin yurt dışında eğitim
almasına karar verilmiştir. İleri görüşlü yöneticilerin katkısı
ile muadil ülke yapılanmalarından farklı olarak, kuruluş aşamasında Mehmet Fethi, İbrahim Savmi (UÇAN), Sadık Ali,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Mehmet Fethi Uçuş Kıyafetleri İle
70
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
Mehmet Yahya gibi Deniz Kuvvetleri personeli de yer almış ve
100’üncü yılını kutlamaktan büyük bir kıvanç duyduğumuz
Türk Deniz Havacılığımızın temelleri böylece Osmanlı İmparatorluğu döneminde atılmıştır.
Muğla ilinin Meğri kasabasının adı halkın arzusu ile “Fethiye”
olarak değiştirilmiştir. Bahse konu sefer boyunca Mehmet
Fethi, Sadık, Nuri, İsmail Hakkı, Salim, Kemal Beyler Türk havacılık tarihi açısından birçok ilki gerçekleştirmişlerdir.
Bahriye Nazırlığı tarafından tefrik edilen pilotlarımız,
1912 yılında Balkan Harbi’nin başlaması ile yurt dışında eğitimlerini tam olarak bitirmeden yurdun savunmasında görevlendirilmek üzere geri çağrılmış, çeşitli cephelerde pilot ve rasıt olarak görevlendirilmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu tarafından savaşın sona ermesini
müteakip Balkan Savaşları’nda yaşanan acıları ve üzüntüleri
hafifletmek; devletin merkeze uzak yerlerindeki halka değer
verdiğini, buralardaki hâkimiyetini koruyacak güçte olduğunu
göstermek ve ülke saygınlığını artırmak amacıyla İstanbul-İskenderiye seyrüseferi düzenlenmesine karar verilmiştir. İlk
deniz havacılarımızdan Deniz Çarkçı Yüzbaşı Mehmet Fethi ve
Deniz Tayyare Mektebi
Türk deniz havacılığının kuruluşu kabul edilen Deniz Tayyare
Mektebi, 25 Haziran 1914 tarihinde Yeşilköy’de kurulmuş,
ancak İstanbul’un işgaliyle beraber Deniz Tayyare Mektebinin
faaliyetine geçici olarak son verilmiştir. Deniz Tayyare Mektebi, bu kısa süre içerisinde birçok pilot, rasıt ve makinist
yetiştirmiştir.
Birinci Dünya Harbi’nin başlaması ile beraber sayıca yetersiz
uçak ve teknik personele rağmen birçok cephede özverili personelin gayretleri ile başarılı görevler icra edilmiştir. Uçakların ne
kadar büyük bir etken güç olduğunu fark etmekte gecikmeyen
Osmanlı İmparatorluğu, uçağın para karşılığı her zaman alınabileceği, ancak pilotların ve teknik personelin yetişmesinin
daha öncelikli olduğu gerçeği ile personelin eğitimlerine öncelik vermiştir. İlk eğitimleri, zamanın müttefik ülkelerindeki
uçuş okulları vasıtasıyla gerçekleştirmiştir. O dönemde tayyare alımlarında ise çoğunlukla Almanya ve Fransa tercih edilmiştir. Diğer önemli bir husus da yabancı ülkelerden alınan
Mehmet Fethi İngiltere’de Uçuş Eğitiminde.
rasıdı Topçu Üsteğmen Selim Sadık, gönüllü olarak katıldıkları
bu seyrüseferi, Donanma Cemiyetinin halktan topladığı yardımlarla alınan “Muavenet-i Milliye” isimli Bleriot XI uçağı ile
gerçekleştirmiştir. 08 Şubat 1914’te İstanbul’dan uçuşa başlayarak sırasıyla Adapazarı, Eskişehir, Afyonkarahisar, Konya,
Adana, Halep, Humus, Beyrut, Şam rotasını izlemişlerdir. 27
Şubat 1914 tarihinde Kudüs’e doğru yol alırken Golan Tepeleri’ni geçtikten sonra Taberiye Gölü yakınlarına düşerek
Türk havacılık tarihinin ilk şehitleri olmuşlardır. Bu kahraman
havacıların anısına, şehit düştükleri yerde Mayıs 1914’te
anıt mezar ve İstanbul Fatih’te 10 Ağustos 1914’te Tayyare Şehitleri Abidesi açılmıştır. Fethi Bey’in şahadeti üzerine
Deniz Tayyare Mektebi’nin Kurulması (25 Haziran 1914)
hava araçlarına, denizcilik kültürünün bir yansıması olarak
tıpkı gemilerdeki gibi Türkçe isim verilmesi geleneğidir. Fethi
Bey’in İstanbul-İskenderiye seyrüseferi boyunca uçurduğu
uçak “Muavanet-i Milliye” ismini taşımaktadır.
Deniz Tayyare Bölükleri
Birinci Dünya Savaşı esnasında muhtemel düşman çıkarma
bölgesi olan İzmir civarında herhangi bir deniz hava unsuru
bulunmamaktaydı. Bu nedenle İstanbul Tayyare Mektebine
yeni gelen üç adet Gotha WD2 tipi deniz uçağıyla 1’inci Deniz Tayyare Bölüğü, 21 Mayıs 1916’da 5’inci Ordu emrinde
şu anki Güllük mevkisinde konuşlandırıldı. Eldeki üç uçaktan
birinin kırım geçirmesi, birinin de arıza yaparak İngiliz askerlerinin eline geçmesiyle Deniz Tayyare Bölüğünün elinde tek
uçak kaldı. Bu tek uçakla yapılan başarılı keşif uçuşları sayesinde savaşın seyrinde önemli değişikler meydana geldi.
Ocak 1917’de harekât kabiliyeti daha iyi olan bir adet Gotha
WD12 deniz uçağı satın alınarak 1’inci Deniz Tayyare Bölüğüne tahsis edildi. 04 Aralık 1917’de Gotha WD12 tipi uça
İlk Hava Şehitlerimizin Şam’da Bulunan Şehitliği
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
71
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
ğın kırım geçirmesi ile bölük tekrar tek uçağa kaldı. Ereğli’de
konuşlu 2’nci Deniz Tayyare Bölüğüne tahsisli “Ereğli-1” adlı
Hansa Brandenburg NW tipi uçak ile beraber Pilot İsmail Hüseyin (GÖKGEZEN), rasıt Fahrettin Naci ve Yusuf Kenan (GÖYER)
Beyler 11 Şubat 1918 tarihinde 1’inci Deniz Tayyare Bölüğüne
atandı. 27 Mart 1918 tarihindeki fırtına neticesinde uçaklarda
meydana gelen büyük hasarlar sebebiyle bölük harekât kabiliyetini yitirdi. Bunun neticesinde 1’inci Deniz Tayyare Bölüğü,
22 Haziran 1918’de “Fırka-i Bahriye”ye (Deniz Tümenine)
bağlandı. Ağustos 1918’de iki yeni Gotha WD13 uçağının
envantere girmesi ile beraber bölük, harekât faaliyetlerini
15 Mayıs 1919’a, İzmir’in işgaline kadar başarı ile sürdürdü.
Deniz Pilot Yüzbaşı İsmail Hüseyin (Gokgezen) 1.Tayyare Bölüğü
bölüğü görünmesine rağmen üçü birden hiçbir zaman görev
yapmadı. 1’inci ve 2’nci Deniz Tayyare Bölükleri 1917 yılında,
1’inci ve 3’üncü Deniz Tayyare Bölükleri 1918 yılında faaliyet
göstermiştir.
İcra edilen faaliyetler ve diğer ülke donanmaları incelendiğinde, eldeki imkânsızlıklara rağmen Osmanlının deniz hava gücüne ne kadar fazla önem verdiği görülmektedir. Uzun yıllar
süren iç ayaklanmalar, emperyalist ülke baskıları, ekonomik
yetersizlikler, teknik personel eksikliklerine rağmen birçok
personel yabancı ülkelerde eğitimlere gönderilmiş ve zamanın en pahalı savaş araçlarından biri olan tayyareler alınmıştır. Bu alımlar yapılırken halkın desteği hiçbir zaman eksik
olmamıştır. Gerek Donanma Cemiyetinin maddi ve manevi
yardımları, gerekse halkın uçuş ekiplerine olan hayranlık ve
sevgisi hiçbir zaman azalmamıştır.
Deniz Tayyare Taburu Personeli Walruslar Önünde Bir Denetim
Zamanın vazgeçilmez enerji kaynağı olan kömür, Zonguldak
ve Karadeniz Ereğli Limanlarından yurdun dört bir yanına
sevk ediliyordu. Kömür taşımacılığı ise Birinci Dünya Savaşı’nın devam etmesi sebebiyle Rus tehdidi altındaydı. Bahse
konu tehditleri en aza indirgemek için Ocak 1917’de Karadeniz Ereğli’de 2’nci Deniz Tayyare Bölüğünün teşkil edilmesine karar verildi. Bölüğün elinde Almanya’dan gelen birer
adet Hansa Brandendurg NW ve Gotha WD12 tipi uçaklar
ile “Ereğli-1” ve “Ereğli-2” isimli uçaklar mevcuttu. Ahmet
Cemal Bey, “Ereğli-1” ve “Ereğli-2” uçakları ile Ruslara karşı
başarılı hücum ve keşif/gözetleme faaliyetleri icra etti. 1’inci
Deniz Tayyare Bölüğündekine benzer şekilde doğanın azizliğine uğrayan 2’nci Deniz Tayyare Bölüğünün hangarı, çıkan
kar fırtınası neticesinde büyük hasar gördü ve “Ereğli-2”
isimli uçak hangarda hasar görerek kullanılamaz hâle geldi.
1917 yılında Ruslarla yapılan ateşkes görüşmeleri neticesinde 2’nci Deniz Tayyare Bölüğünün faaliyetlerine son verildi
ve “Ereğli-1” isimli uçak, 1’inci Deniz Tayyare Bölüğüne sevk
edildi.
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in İlanı
Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasıyla deniz
havacılar, Anadolu’ya intikal etme ve uçak/silah kaçırma
yönünde faaliyet göstermiştir. Ancak, işgalci ülke yandaşlarının şikâyetleri ve başarısız birkaç denemenin neticesinde,
İstanbul’da konuşlu uçakların çoğu ya kırıma uğramış ya da
İngiliz askerleri tarafından kullanılamaz hâle getirilmiştir. İstiklal Harbi’nin ilerleyen safhalarında pilot ve rasıtlarımız, tüm
havacıların toplandığı Konya Tayyare İstasyonu’na gönüllü
olarak katılmıştır.
27 Şubat 1918’de “Umur-u Havaiye-i Bahriye Müfettişliği”
kurulmuş ve Deniz Tayyare Mektebi, Deniz Tayyare Bölükleri
kara tayyareciliğinden ayrılarak donanma emrine verilmiştir.
Bu yapılanma ile bugünkü Deniz Hava Komutanlığının temelleri atılmıştır.
İngiliz kuvvetlerinin Kafkasya bölgesinde çıkardığı ayaklanma ve isyanları bastırmak maksadıyla 3’üncü Ordu talebiyle
16’ncı Tayyare Bölüğü ve 3’üncü Deniz Tayyare Bölüğü kuruldu. Ruslardan ele geçirilen üç adet deniz uçağından onarılabilecek durumda olan tamir edilerek 3’üncü Deniz Tayyare Bölüğüne tahsis edildi. Kâğıt üzerinde üç deniz tayyare
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Mareşal Fevzi Çakmak’ın 5.Deniz Tayyare Taburunu (İzmir) Ziyareti
72
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
Harbin sona ermesiyle beraber Havacılık Teşkilatı yeniden
yapılanmış ve tek merkezden yönetilmeye başlanmıştır.
Cumhuriyet’in ilanından sonra da uçak alımlarına ve personel
eğitimlerine ağırlık verilmiştir.
Komutanlığı, Bandırma’ya intikal etmiştir. Artan uçak sayısı
neticesinde ortaya çıkan pilot ihtiyacını karşılamak maksadıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile pilot yetiştirilmesine dair
protokol yapılmış, 1972 yılı itibarıyla da Çiğli 2’nci Ana Jet
Üs Uçuş Okul Komutanlığında eğitimlerini tamamlayan pilotlar filoya katılmıştır. Gelişen filo kadrosuyla beraber gemilerle
müşterek görevler icra edilmeye başlanmıştır.
İkinci Dünya Savaşı sırasında o zamanki adı 5’inci Deniz Tayyare Taburu olan deniz hava unsuru, doğrudan Donanma Komutanlığına bağlanmıştır. Savaşın sona ermesi ve denize inip
kalkan uçakların envanterden çıkarılmasıyla deniz havacılığı
küçülme dönemine girmiştir. 1947 yılında faaliyetleri durdurulmuş ve deniz havacılar, deniz görevlerine tahsisli hava
birliği kalmamasından dolayı gemilerde veya kıyı birliklerindeki
çeşitli görevlere atanmıştır.
Helikopterlerde ise; 1971 yılının başlarında İtalya’dan üç adet
AB-204B alınmasına karar verilmiş olup, daha önceden eğitimlerini Kara Kuvvetleri Komutanlığından almış personelin teşkili ile
15 Ağustos 1972 tarihinde Deniz Helikopter Skadron Komutanlığı, Güvercinlik/ANKARA’da kurulmuştur. 23 Ocak 1973
tarihinde kendi helikopterleri ile ilk uçuşunu gerçekleştiren
Skadron Komutanlığı, 15 Şubat 1973 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Harekât Başkanlığına bağlanarak adı Deniz Helikopter Birlik Komutanlığı olarak değiştirilmiştir. Artan
harekât ihtiyacı ve helikopter sayısından dolayı birliğin denize
yakın bir bölgeye taşınması ihtiyacı doğmuştur. Yapılan incelemeler neticesinde, günümüzde Deniz Hava Komutanlığının
bulunduğu İzmit Cengiz Topel Meydanı uygun bulunarak Hava
Kuvvetleri Komutanlığı ile protokol imzalanmış ve bahse konu
protokole istinaden 19 Mayıs 1973’te Deniz Helikopter Birlik
Komutanlığı teşkil edilmiştir. Yeni teşkilatlanma neticesinde
birliğin adı “Deniz Helikopter Filosu Komutanlığı” olarak değiştirilmiştir. Denize yakın bir meydana konuşlanmanın verdiği avantajla beraber helikopterlerin gemilerle yaptığı müşterek eğitimler artmıştır.
Havacılık tarihi ile çok yakın bir dönemde başlayan ve kendini tarihe altın harflerle yazdırılan Türk deniz havacılık tarihi, eldeki imkânsızlıklara rağmen özveri ve kahramanlıkları
ile saygın bir konuma yükselmiştir. Ancak, deniz havacılığı,
1947’den 1970’li yılların başına kadar kayıp bir dönem yaşamıştır.
Yeniden Doğuş
1960’lı yılların sonlarından itibaren güçlü ülkelerin donanma
hava araçlarını suüstü keşfi, arama-kurtarma, denizaltı tehditlerine karşı etken güç olarak kullanması, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir NATO üye ülkesi olmasına rağmen deniz hava
gücünün olmaması; deniz havacılığına önem verilmesini tekrar gündeme getirmiştir. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı 1968
yılında, Kara ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile protokoller
yaparak havacılığın çekirdeği olan pilot, operatör, makinist
ve bakımcı personel eğitimlerine tekrar başlamıştır. “Yeniden
doğuş” olarak tabir edilen bu dönemde, alınması planlanan
hava araçlarını donatacak çekirdek personel yetiştirilmiştir.
Kıbrıs Barış Harekâtı öncesindeki gerginlik safhasında uçak
ve helikopterler tarafından silahlı karakol, keşif gözetleme
görevleri icra edilmiş; Deniz Hava Filosu Antalya Meydanı’na,
Deniz Helikopter Filosu ise Çiğli Meydanı’na intikal ettirilmiştir.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile müşterek kullanımda olan
Cengiz Topel Meydanı, Genelkurmay Başkanlığının
14 Temmuz 1976 tarihindeki emrine istinaden Deniz Kuvvetleri Komutanlığının kullanımına devredilmiştir. Bahse
konu devir neticesinde Bandırma’da konuşlu bulunan Deniz
Hava Filosu Komutanlığı, Topel Meydanı’na konuşlandırılmış;
04 Ağustos 1976 tarihinde Deniz Hava Üs Komutanlığı teşkil edilerek Deniz Hava Filosu ve Deniz Helikopter Filosu, Üs
Komutanlığı emrine bağlanmıştır. 1977 yılının son aylarında
daha önceden alınması planlanan 3 adet AB-212 helikopteri envantere katılmış, 1983 yılında İstanbul ve Çanakkale
Helipedleri teşkil edilerek kullanıma açılmıştır. 1987 yılı itibarıyla siparişi verilen S-2E uçaklarının tamamı teslim alınmış
ve kullanım ömürleri sona eren S-2A uçakları hizmet dışına
çıkarılmıştır. 1988 yılında 12 adet AB-212 helikopteri daha
envantere girmiştir. Böylece deniz havacılığı, 1980’li yıllarda,
artan bir ivme ile büyümeye devam etmiştir.
Yurt savunmasında uzun süre hizmet edecek olan S-2A uçakları, 1971 yılında üç parti hâlinde Hollanda’dan satın alınmıştır.
18 Ekim 1971 tarihinde Deniz Hava Filosu Komutanlığı
Etimesgut/ANKARA’da kurulmuştur. 1972 yılı itibarıyla daha
büyük ve gelişmiş bir model olan 12 adet S-2E uçağının alımına karar verilmiştir. Artan uçak ve personel sayısı ile buna
bağlı büyüyen harekât ihtiyacı neticesinde mevcut birliğin,
denize yakın daha gelişmiş bir üsse taşınması gerekmiştir.
Bandırma’da konuşlu 6’ncı Ana Jet Üs Komutanlığı bünyesinde mevcut Hava Kuvvetleri Komutanlığına ait iki filodan
birinin faaliyetinin sona ermesiyle beraber Deniz Hava Filosu
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
15 Ocak 1991 tarihinde “Körfez Krizi”nin patlak vermesiyle beraber dört uçak ve bir helikopter Antalya’da, birer
helikopter ise iki adet fırkateynimizde görevlendirilmiştir.
73
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
alınmasına karar verilen ve dünyadaki en gelişmiş deniz muharebe helikopterinden biri kabul edilen Sikorsky S-70B Seahawk helikopterleri, 2002 yılından başlamak üzere ilk pakette
7 adet olacak şekilde envantere girmiştir. 2010-2011 yılları
arasında alımı yapılan ikinci paket Seahawk helikopterleri ile
toplam Seahawk sayısı 24’e ulaşmıştır. Platformlu gemilerin
sayısının artması, donanmanın görev alanının sadece çevre
denizlerle sınırlı kalmaması, denizlerde yatan hak ve menfaatlerin öneminin kavranması nedeniyle deniz hava gücümüzün de önemi artmış ve yapılan hamlelerle bugünkü düzeye
gelinmiştir.
Artan harekât ihtiyacı ve hava aracı sayısı nedeniyle 2010 yılında teşkilatlanma değiştirilerek Topel Deniz Hava Üs Komutanlığının adı, Deniz Hava Komutanlığı olarak değiştirilmiştir.
1992 ve 1993 yıllarında ardı ardına yaşanan kaza/kırımlar
neticesinde S-2E uçaklarının hizmetten çıkarılmasına karar
verilmiştir. Hizmetten ayrılan S-2E uçakları neticesinde kadrosunda uçak kalmayan Deniz Hava Filosu Komutanlığı tarafından pilot statülerinin muhafazasında kullanılmak üzere TB20 uçağının alımına karar verilmiş ve 1995 yılında uçaklar
filoya katılmıştır.
2013 yılı itibarıyla “Meltem Projesi”nin devamı olarak
ATR-72/600 uçaklarının alımına başlanmış ve 2 adet uçak
genel maksat amacıyla kullanılmak üzere teslim alınmıştır.
Proje kapsamında 2017-2018 yıllarında 6 adet ATR-72 600
Deniz Karakol uçağına sahip olunması hedeflenmektedir.
Aynı dönemde helikopter pilotlarının bir kısmı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde iç güvenlik harekâtına, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görevlendirilmiştir. 04
Ekim 1993-14 Ağustos 1995 tarihleri arasında üçer dörder
aylık periyotlar hâlinde sekiz dönem boyunca 26 pilot, OHAL
bölgesinde görevlerini başarıyla yerine getirmiştir.
Deniz Hava Komutanlığında Uçuş Eğitimi
Bir deniz hava vasıtasını kullanacak pilot, temel pilotaj eğitimini takiben Deniz Hava Komutanlığına katılmaktadır. Müteakiben uçacağı uçak/helikoptere yönelik tip intibak eğitimi
ve icra edeceği görevlere yönelik temel eğitimleri tamamlamaktadır. Bu eğitimler sonunda göreve hazır olan pilotlar bir
tecrübe kazanma süreci sonrasında sözlü ve yazılı sınavlar ile
fiili uçuş kontrollerine tabi tutulur, başarılı olmaları durumunda, uçtuğu uçakta veya helikopterde Uçak Komutanı, diğer bir
deyişle birinci pilot olabilmektedirler.
27 Temmuz 1999 tarihinde Aksaz Heliped Komutanlığı teşkil
edilmiş ve deniz hava harekât sahası giderek genişlemeye
başlamıştır.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının 1993 yılından beri envanterinde bir deniz karakol uçağının olmaması nedeniyle “Meltem
Projesi” başlatılmıştır. Bu kapsamda, 2001-2002 yılları arasında, Deniz Kuvvetleri Komutanlığına, altı adet CASA CN235 uçağı alınmıştır. Boş olarak (sistemsiz) alınan bu uçaklar,
2004-2013 tarihleri arasında modern sistem ve cihazlar
temin edilerek gelişmiş komuta kontrol ve modern keşif gözetleme sistemleri ile donatılmış deniz karakol uçağı hâline
getirilmiştir. Böylece, denizdeki dost ve müttefik unsurlarla
müşterek veya müstakil olarak, gece-gündüz her türlü şartta
etkin olarak görev yapma kabiliyetine kavuşulmuştur. Çağın
ilerleyen ihtiyaçlarının karşılanması ve ekonomik ömrünü
dolduran eski helikopterlerin yerini alması maksadıyla satın
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Uçak Komutanlığı, bir pilotun ekibiyle birlikte kendi komutası
altında uçuşa veya göreve gidebilme yetkisidir. Uçak Komutanı; uçak veya helikopterin tüm emniyetinden, icra ettiği görevin başarı ile icra edilmesinden, görev esnasında komutası
altında hava aracında görev yapan tüm ekibinin eğitim seviyesinin artırılmasından sorumludur. Bir pilot için Uçak Komutanlığı en onurlu ve önemli payedir.
Deniz Hava Komutanlığında görevli uçucu personel, uçuşlarını
bir ekip bütünlüğü içinde icra eder. Bir helikopterin uçuş ekibi
2 pilot ve 2 operatör olmak üzere toplam 4 kişiden oluşur.
74
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
Deniz karakol uçağında ise 2 pilot, 1 Taktik Koordine Subayı,
5 operatör ve 1 uçuş teknisyeni olmak üzere toplam 9 kişiden
oluşmaktadır.
Etimesgut/Ankara’da kurulmuş, 1976 yılında ise hâlihazırda
konuşlu olduğu Cengiz Topel Meydanına intikal etmiştir.
Filomuz kuruluşundan itibaren tüm milli ve NATO tatbikatları
ile Deniz Kuvvetleri yüzer unsurları ve kara birliklerinin münferit eğitimlerine iştirak etmiş, Türkiye’nin çevre denizlerdeki
hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla, zaman içerisinde
meydana gelen Körfez Krizi gibi olaylarda görev almıştır.
Uçuşun başarı ile icra edilmesi uçuş ekibinin, aynı bir gemi
gibi bir tim halinde tam bir uyum ile çalışmasına bağlıdır. İcra
edilen Denizaltı Savunma Harbi ve Suüstü Harbi gibi temel
harp nevileri ve ekibin uyum içinde beraberce görev yapmaları dikkate alındığında, deniz hava vasıtalarını ‘’Deniz Kuvvetlerinin uçan gemileri’’ olarak adlandırmak yanlış olmaz.
S-2E uçaklarının hizmet dışı bırakılmasından sonra ortaya çıkan ihtiyaç doğrultusunda yeni tip deniz karakol (D/K) uçağı
tedarik çalışmalarına başlanmıştır. Bu çalışmalar MELTEM-I,
MELTEM-II ve MELTEM-III adı altında üç ayrı kapsamda projelendirilmiştir. Yeni tip D/K uçağı tedarik edilene kadar 7 adet
TB-20 TRINIDAD eğitim uçağı alınmış olup, hâlihazırda göreve devam etmektedir. MELTEM-I projesi kapsamında Deniz
Karakol uçağı olarak modifiye edilmek üzere CN-235 uçakları seçilmiş ve 2002 yılında 6 adet uçak tedarik edilmiştir.
MELTEM-II projesi ile de görev sistemleri entegrasyonu 2014
yılı içerisinde tamamlanan 6 adet CN-235 D/K uçağı teslim
alınmıştır. Modernizasyon kapsamında gelişmiş keşif ve gözetleme sistemleri ile donatılan uçaklarımız Denizaltı Savunma Harbi ve Suüstü Harbinde etkinlikle rol almakta, gerektiğinde deniz üzerinde yapılan Arama Kurtarma faaliyetlerine
havadan destek sağlamaktadır. Uçaklarımızın görevleri; deniz
harekâtının deniz hava desteğini sağlamak, dost ve müttefik
ülkelerle işbirliğini geliştirmek maksadıyla müşterek eğitim/
tatbikatlara iştirak etmek, deniz ulaştırma yollarının güvenliğini sağlamak maksadıyla yapılan ulusal ve uluslararası
görevlere iştirak etmek, deniz faaliyet sahalarımızda deniz
trafiğinin kesintisiz takip ve kontrolüne destek sağlamak,
denizdeki yaşa dışı faaliyetleri engellemek ve kontrol etmek
maksadıyla Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca iştirak edilen
görevlerin deniz hava desteğini sağlamaktır.
Deniz hava vasıtalarının görevleri ağırlıklı olarak deniz üzerindedir. Deniz üzerinde özellikle alçak irtifada, alçak görüş
şartlarında veya gece icra edilen uçuşlar büyük dikkat gerektirmektedir
Uçaklarda ise Magnetic Anomoly Dedector (MAD) cihazı ile
alçak irtifada derin dönüşler yapılarak denizaltı teması idame
edilmeye çalışılır. Bu görevler uçuş ekibinin çok yoğun dikkat
göstermesi gereken ve hata affetmeyen görevlerdir.
DUNKER Eğitimleri
Deniz hava vasıtaları uçuş faaliyetlerini deniz üzerinde icra
ettiğinden, yaşanabilecek acil durumlar sonucunda, hava
vasıtasının denize iniş yapmak zorunda kalması durumunda
uçuş ekibinin uçak veya helikopteri terk etmesi gerekmektedir. Uçuş ekibinin bu zor şartlarda hava aracını terk edebilmesine yönelik olarak kapalı yüzme havuzunda eğitimler
yapılmaktadır. Uçucu personel hava aracının birebir maketi
içerisine oturarak bağlanır ve hava aracı maketinin su içerisine bırakılması ve ters döndürülmesi ile suya acil iniş yapmış
bir hava aracı simüle edilir. İçerisinde yer alan uçucu personel sualtında bahse konu hava aracı maketinden, öncelikle
uçuş teçhizatları arasında yer alan acil hava tüpündeki havayı
solumaya başlar, müteakiben koltuğundan çözülerek maketi
terk eder ve su yüzeyine çıkar. Bahse konu eğitimlerde, gece
acil iniş ve gece hava aracının terk edilmesinin simüle edilebilmesi maksadıyla eğitimlerde maske takılarak personelin
eğitilmesi sağlanmaktadır. Deniz Hava Komutanlığında görevli bir uçucunun deniz üzerinde uçuş yapabilmesi için bahse
konu eğitimleri başarıyla tamamlaması gerekmektedir.
Deniz Hava Filosu Komutanlığı
1960’lı yılların sonunda başlayan Deniz Karakol Uçağı Filosu
teşkil çalışmaları; önce 4 adet S-2A, müteakiben 12 adet S-2E
uçağının tedarik edilmesi ile Deniz Hava Filosu Komutanlığı
MELTEM-III projesi kapsamında 2013 yılı içerisinde teslim
alınan 2 adet ATR-72/600 Genel Maksat uçağı ve alınması
planlanan 6 adet ATR-72/600 D/K uçağının hizmete girmesi
ile Deniz Hava Filosu’nun etkinliği artacaktır.
Deniz Helikopter Filosu Komutanlığı
1972 yılında Güvercinlik/Ankara’da kurulan “Deniz Helikopter Skadron Komutanlığı”, 19 Mayıs 1973 yılında halihazırda
konuşlu olduğu Cengiz Topel Meydanına intikal etmiş ve bir-
Deniz Karakol Uçağından Flare Atışı
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
75
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
liğin adı “Deniz Helikopter Filosu Komutanlığı” olarak değiştirilmiştir.
hip olunan S-70B Seahawk ve AB-212 helikopterleri ile donanmada helikopter platformu bulunan tüm gemileri donatabilecek bir yapıya kavuşulmuştur.
Cengiz Topel Meydanına konuşlanması ile birlikte filomuz Donanma unsurları ile olan eğitimlerini artırmaya ve pekiştirmeye başlamıştır. 19 Eylül 1974 yılında gemiye yapılan ilk iniş/
kalkış eğitimini müteakip helikopterlerimiz donanma gemilerine konuşlu olarak tatbikatlara iştirak etmeye başlamışlardır.
Deniz Hava Komutanlığı bünyesinde bulunan S-70B Seahawk helikopterleri çağın gerektirdiği modern uçuş ve görev
sistemleri ile donatılmıştır. Helikopterler entegre görev sistemlerine ilave olarak sahip oldukları sonar ve torpido silahı
ile denizaltı tespit ve imhasında önemli bir rol almakta, ayrıca;
radar, Elektronik Destek (ED) sistemi ve kızılötesi görüntüleme sistemleri ve taşıdıkları güdümlü mermileri ile Suüstü
Harbinde etkin olarak kullanılmaktadırlar.
Envanterimizde mevcut AB-212 Suüstü Harbi helikopterleri
ile görev ve eğitim uçuşlarına devam edilmektedir. AB-212
Suüstü Harbi helikopterlerine uygulanan modernizasyon faaliyetleri kapsamında; aviyonik ve telsiz sistemleri yenilenmiş,
tamamı yerli üretim olan Helikopter İz Aktarım Sistemi [HELİS]
entegre edilmiştir.
Modern ve gelişmiş hava araçları ile teşkil edilen Deniz
Helikopter Filosu, çevre denizlerdeki etki alanında ve diğer
denizlerdeki ilgi alanında önemi ve etkinliği göz ardı edilemeyecek, Donanmamızın diğer unsurları ile uyumlu, ülkemizin
menfaatlerinin korunmasında doğrudan katkıda bulunacak,
çok uluslu barışı destekleme harekatı ile arama-kurtarma,
insani yardım ve doğal afet yardım harekatı kapsamında
tevdi edilecek görevleri etkinlikle icra edebilecek bir yapıya
kavuşmuştur.
İlk Penguin Güdümlü Mermisi Atışı
Filomuz helikopterleri; Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kendi
planlama, imkan ve kabiliyeti ile icra ettiği, modern anlamdaki ilk müşterek harekat olan Kıbrıs Barış Harekatına iştirak
ederek, kendisine verilen keşif/gözetleme görevlerini başarıyla icra etmiştir.
Helikopter filosunun güçlendirilmesi ve etkinliğinin artırılması
maksadıyla 1977 yılında 3 adet AB-212 Denizaltı Savunma
Harbi (DSH) helikopteri alınmış; 1987-1988 yıllarında ise 3
adedi Elektronik Harp (EH) ve 9 adedi DSH olmak üzere toplam 12 adet AB-212 helikopterinin alımı tamamlanmıştır.
Gemilere konuşlu olarak helikopterler; 1991 yılında Körfez
Krizi kapsamında, 1992 yılında ise Somali’de icra edilen
müşterek güvenlik harekatına destek vermişler, 1993-1995
yılları arasında pilot ihtiyacının desteklenmesi maksadıyla helikopter pilotlarımız OHAL bölgesinde görevlendirilmişlerdir.
Denizaltı’dan Dikey İkmal
Deniz Hava Eğitim Merkezi Komutanlığı
Uçucu personelin intibak ve görev başı eğitimleri ile Uçak Komutanı, öğretmen pilot ve tecrübeci yetiştirme eğitimlerinin
verilmesi, aynı zamanda uçucu personelin yerde ve uçuşta
sınavlara alınarak ölçme-değerlendirmeye tabi tutulması
amacıyla 10 Temmuz 1990 tarihinde Topel’de Standardizasyon ve Eğitim Filo Komutanlığı teşkil edilmiştir.
2. Paket Seahawk Helikopterlerinin Envantere Girişi
Gelişen teknolojiye paralel olarak, dünya havacılık sektörünün, maliyetleri azaltmak ve eğitim etkinliğini artırmak maksadıyla uçucu personel eğitimlerinde hava aracı simülatörü
kullanmaya başlamasıyla, Deniz Kuvvetleri envanterindeki
hava araçları için simülatör temin çalışmalarına başlanmıştır.
Deniz Havacılığında meydana gelen gelişmeler paralelinde,
yeni nesil deniz helikopterinin alımına karar verilmiş; Amerikan Skorsky firmasından 2002 yılında 8 adet, 2012 yılında
ise 17 adet ileri teknoloji, yüksek imkan ve kabiliyete sahip
S-70B Seahawk helikopteri tedarik edilmiştir. Böylelikle, sa-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
76
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
HAVELSAN firması tarafından, bünyesinde Tam Uçuş Simülatörü (TUS), Kısmi Uçuş Simülatörü (KUS) ve Sensör Operatör Eğitici ünitesi (SOE) bulunduran HELSİM (Helikopter
Simülatörü) geliştirilmiş ve 17 Aralık 2010 tarihinde hizmete
girmiştir.
se konu eğitim tekrarlanmaktadır. Uçak bakım personelinin
görevlendirildiği birlikteki ihtisası ile ilgili hizmet ve görevleri
etkin olarak yapabilmesi maksadıyla ihtiyaç duyduğu tüm
eğitimler verilmektedir.
Deniz Hava Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda; bilgi çağında
insan gücü kalitesini artırmak maksadıyla, barışta en önemli
ve en öncelikli görevin eğitim olduğu dikkate alınarak tüm
uçucu ve bakım personelinin önceden belirlenmiş niteliklere ulaşacak şekilde eğitilmesi ve deniz havacılığına yönelik
ihtiyaç duyulan tüm eğitimlerin verilmesi amaçlanmaktadır.
Deniz Hava Harekatı Destek Merkezi Komutanlığı
Deniz Hava Harekâtı Destek Merkezi, Deniz karakol uçaklarında görev alacak Taktik Koordine Subayları (TAKKO) ve operatörlerin simülatör eğitimleri ile birlikte, icra edilecek görevlerin yer hazırlıkları ve uçuş sonrası analizlerinin yapılabilmesi
maksadıyla kurulmuştur.
Helikopter Simülatöründe yapılan eğitimler fiili uçuşlar ile
mukayese edildiğinde oldukça düşük maliyetli ve her türlü
eğitimin risksiz olarak yapılabildiği etkinliği yüksek eğitimlerdir. Bahse konu eğitimlerde; gerçek uçuş şartlarında yapılmasına imkan olmayan eğitimler uçucu personel tarafından
yapılabilmekte, tüm eğitimler meteorolojik şartlara bağlı kalmaksızın planlanabilmekte, harekat alanında karşılaşılabilecek tüm şartlar simüle edilebilmektedir. Yapılan eğitimler;
Seahawk helikopterine intibak eğitimi, Seahawk helikopterinde bulunan tüm aviyonik cihazların, görev ve silah sistemlerinin simülasyonu, Denizaltı Savunma Harbi ve Suüstü Harbi
harekâtı, Güdümlü Mermi ve torpido taarruzları, gece görüş
gözlüğü ile uçuş, gemilere iniş/kalkış, alet şartlarında ve her
türlü hava şartlarında uçuş eğitimi olarak sıralanabilir.
MELTEM-2 projesi ile envantere giren Deniz Karakol uçaklarına görev desteğinin sağlanması maksadıyla, aynı proje kapsamında teslim alınan görev destek sistemleri ile
Eylül 2013 ayı içerisinde operasyonel hale gelmiştir.
04 Ağustos 2010 tarihinde “Deniz Hava Eğitim Merkezi” adını
alan komutanlığımız, tüm deniz hava camiasının ana eğitim
kurumu olma hüviyetini devam ettirmektedir.
Birleşik Arap Emirlikleri Hava Kuvvetleri Komutanlığında görev yapan 2 Taktik Koordine Subayı (TAKKO) ve 6 uçuş operatörü için 2013–2014 tarihleri arasında Deniz Hava Eğitim
Merkezi’nde İngilizce olarak teorik eğitimler verilmiş ve simülatör uçuşları icra edilmiştir. Bu faaliyet, Deniz Hava Komutanlığı tarihinde yurt dışına verilen ilk eğitim olma özelliğini
taşımaktadır.
Deniz Hava Komutanlığı
Başlangıçta sadece Cengiz Topel’de konuşlu bulunan deniz
hava unsurları 04 Ağustos 2010 tarihinden itibaren aynı yıl
İstanbul Heliped’in de Deniz Hava Komutanlığı’na bağlanmasıyla 5 ayrı coğrafyada bulunacak şekilde konuşlanmıştır. Deniz
hava gücü Kocaeli, Çanakkale ve Dalaman’a konuşlanarak tüm
Deniz Hava Eğitim Merkezi bünyesindeki Teknik Eğitim Başkanlığı’nda yeni atanan pilotlara Uçak Teknik Eğitimi (UTE)
verilmekte ve her eğitim yılı başlangıcında tüm pilotlara bah-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
77
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Türk Deniz Havacılığının 100. Yılı
Denizaltı Savunma Harbinde, denizaltıya karşı deniz hava
vasıtalarının mutlak üstünlüğü bilinen bir gerçektir. Denizaltı,
kendisine tehdit teşkil eden veya hedefi olan suüstü gemilerini, suüstü gemisine kıyasla çok uzak mesafelerden tespit
etmekte ve her zaman bir adım önde olarak harekat sahasında hareket etmektedir. Bir deniz hava vasıtası gerek sürati ve
denizlerimizde en kısa reaksiyon süresiyle faaliyetle icra edebilecek kabiliyete ulaşmıştır.
Deniz Hava Komutanlığı, günümüzdeki yapısı, gerçekleşmekte olan projeleri, ileri teknoloji silah ve sistemlerle donatılan
uçak-helikopterleri ile çevre denizlerdeki etki alanında ve
diğer denizlerdeki ilgi alanında önemi ve etkinliği göz ardı
edilemeyecek, güçlü bir deniz hava gücüne dönüşmüştür.
gerekse harekat icra ortamının su dışında olması sebebiyle
denizaltıya karşı büyük üstünlük sağlamaktadır.
Harekat alanında D/K uçakları ve deniz helikopterleri ile;
Suüstü Görev Grubu ile koordineli olarak Denizaltı Savunma Harbi, Suüstü Harbi ve Elektronik Harp icra edebilecek,
muhasım suüstü ve sualtı unsurlarını tespit, teşhis ve imha
edebilecek, arama-kurtarma, personel/yaralı/malzeme nakledebilecek imkan ve kabiliyetine sahip olunmuştur.
Sahip olduğumuz son derece gelişmiş, modern ve güçlü deniz hava gücü; ülkemizin güvenlik çıkarları ve milli menfaatlerimizin korunmasında, çok uluslu barışı koruma/destekleme
harekâtları ile arama-kurtarma, insani yardım ve doğal afet
yardım harekâtları kapsamında Deniz Kuvvetlerimize doğrudan yüksek katkı sağlayarak tevdi edilecek görevleri etkinlikle
yerine getirebilecek önemli unsurlardan biri olmaktadır.
Donanmamızın suüstü unsurlarının sahip oldukları radar kaplama mesafeleri ve buna mukabil silah sistemlerinin ulaştığı
uzun menzilleri dikkate alındığında, deniz hava vasıtaları yaklaşık 200 millik radar menzili sayesinde, harekat alanındaki
tüm unsurların uzun menzillerden tespit/teşhis edilmesinde
ve buna bağlı olarak taktik suüstü resminin oluşturulmasında
önemli bir rol oynamaktadır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Deniz Hava Komutanlığı gelecek yüzyılda da çağın gereksinimlerini karşılayacak şekilde büyümeye, Türk Deniz Kuvvetlerinin vazgeçilmez bir unsuru olmaya ve iki mavi arasında
uçmaya devam edecektir.
78
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Astsubay Kariyer Planlama Sistemi
ASTSUBAY KARİYER PLANLAMA SİSTEMİ
Hazırlayan •• Dz.Kur.Yb.Uğur YILDIZ
stsubay Kariyer Planlama Sistemi, sınıf, rütbe, branş ve
ihtisaslarına uygun atanabilecekleri muhtemel görevlerin
neler olabileceğini listelemek, böylece atama taleplerini
daha bilinçli yapmaları için personele yardımcı olmak maksadıyla geliştirilmiştir.
deki kadrolar, sadece belirli sınıflar tarafından yapılabilen kadro
görevlerinden, kıyı kadroları ise sadece belirli sınıflar tarafından
yapılabilen kadro görevleri ile tüm/çoklu sınıflar tarafından yapılabilecek kadro görevlerinden oluşmaktadır. Bu kadro görevlerinin gerektirdiği sınıf, branş, ana ihtisas ve ikinci ihtisas bilgileri
ise Teşkilat Malzeme Kadro (TMK) dokümanı ile belirlenmiştir.
Atamalarda TMK esas alındığından sistem TMK’yı esas alarak
geliştirilmiştir.
A
Deniz Kuvvetleri K.lığı bünyesindeki kadrolar temel olarak kıyı ve
yüzer olmak üzere iki kategoriye ayrılmaktadır. Yüzer kategoriDENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
79
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Astsubay Kariyer Planlama Sistemi
Daha önce TMK’daki kadroları görme yetkisi olmayan personelimiz, sınıfına, rütbesine, branşına ve ana/ikinci ihtisasına uygun
yüzer ve kıyı kadroları ayrı ayrı olmak üzere;
Böylece personelin güncel kadro bilgilerine göre işlem yapabilmesi mümkün olmaktadır.
1- Güncel tüm kadroları,
2- Sınıfının diğer branş/ana/ikinci ihtisaslarındaki tüm kadroları,
3- Bölgeye ve/veya görev tipine göre kategorize edilmiş kadroları,
4- Astsubay Üst Karargah Hizmetleri Eğitimi (AÜKHE) kadrolarını,
5- Atanma ihtimali daha yüksek olduğu için son 2 yılda atama
yapılmamış kadroları,
6- Listelenen kadroların tüm TMK açıklamalarını ve garnizon
derecelerini,
7- Herhangi bir kadroda kimin bulunduğunu, göreve atanma
tarihini ve irtibat bilgilerini,
8- Sistemde kayıtlı olan, gördüğü tüm kursları ve daha önce
yaptığı görevleri,
9- Kıyı ve yüzer olmak üzere bölge kalış sürelerini,
10- Yüzer ve kıyı görevlerini,
11- Toplam gemi hizmet süresini,
görebilme ve atama taleplerini daha bilinçli yapabilme imkanına
kavuşmuştur. Tamamen kişinin sınıfına, branşına ve ihtisasına
uygun listelenen bu görevlere ek olarak kişinin seçtiği kriterlere
uyan kendi sınıfındaki diğer kadroların da görülebilmesi mümkündür.
Geliştirilen sistem, doğrudan TMK’ya bağlı olarak çalışmakta,
TMK’daki değişiklikler otomatik olarak sisteme yansıtılmaktadır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
80
Sistem, kişinin sınıfı, rütbesi, branşı ve ana ihtisaslarını temel
kriter olarak almakta ve ilk aşamada bu kriterlere uygun, TMK’da
yer alan kadroları listelemektedir. Örneğin sınıfı “Elektronik”,
branşı “Suüstü”, ana ihtisası “Harekat Elektroniği” olan bir personel sisteme girdiğinde, varsayılan olarak kişinin bu bilgileri
esas alınmakta ve bu bilgilere uygun kadrolar listelenmektedir.
Ana ihtisası “Harekat Elektroniği” olmasına rağmen “Makine
Elektroniği” ana ihtisasını listeden seçerek bu ana ihtisasa ait
kadroları da listeleme imkanı bulunmaktadır. Kıyı kadrolarında
sınıf ayrımı olmaksızın her sınıf tarafından yapılabilecek kadrolar
da görülebilmektedir. Böylece sistem, hem personelin atanma
ihtimalinin en yüksek olduğu kadroları listelerken, kişinin seçimlerine uygun diğer kadroları da görebilmesine imkan sağlamaktadır. Listelenen tüm kadrolar, istenen kriterlere uygun olarak süzülebilmekte, böylece sadece kişinin tercihlerine uygun kadrolar
da listelenebilmektedir.
Her türlü görüş-öneri, sistem üzerinden iletilebilmektedir. Sistem
halihazırda sadece Deniz Kuvvetleri Komutanlığında bulunmaktadır.
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Milli Eğitim Vakfına Kitap Bağışı
DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINDAN
MİLLİ EĞİTİM VAKFINA KİTAP BAĞIŞI
Hazırlayan •• İda.Astsb.Bçvş. Ömür Can YERLİ
115 Neşriyat Mal Saymanlığı Dağıtım Sorumlusu
Basım Yayım ve Müzeler Şube Müdürlüğü
D
eniz Kuvvetleri Komutanlığınca basılmış olan ve 115
Milli/NATO Neşriyat Mal Saymanlığında depolanan ihtiyaç
fazlası kültür yayınları Dz.K.K.lığının girişimleri ile Milli Eğitim
Vakfına hibe edilmiştir.
Hibe edilen kitapların Milli Eğitim Vakfı tarafından Milli Eğitim
Bakanlığı ile koordineli olarak köy okullarına ulaştırılması hedeflenmiştir. Burada amaç gençlerimizi bu değerli yayınlar ile bilgilendirmek ve bahriye aşkı oluşturmaktır. Bu mesleği gönülden
tercih eden personelden oluşacak bir kurumun daima kazanacağı aşikardır.
Toplam 117 kalem 32.164 adet kültür yayını, bir hafta süre
içerisinde Milli Eğitim Vakfına ulaştırılmıştır.
Vakıf personeli kitapların taşınmasında müdüründen hizmetlisine kadar birlikte ter dökmüştür. Yayınlarımızın faydalı olması
dileğiyle...
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
81
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Milli Eğitim Vakfına Kitap Bağışı
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
82
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Palmiyeli ve Okaliptüslü Yıllar
PALMİYELİ VE OKALİPTÜSLÜ YILLAR
-800’lerden 1900’lere kadar saygı ve sevgiyle
Hazırlayan •• (E)Dz.Alb.İbrahim AKKAYA
Ada’lı yazar arkadaşımız Nejat GÜLEN, okulun taşınmasından sonraki Ada garipliğini; Beylik evlerin durumunu, okul bahçesinin
boşluğunu, rıhtımın sessizliğini; denizcisiz vapurların halini, bir kitabında pek duygusal olarak anlatır. Ada’lılara, okul, sanki hiç
dönmeyecekmiş gibi gelmiş, herkes çok üzülmüş...
eçenlerde bir arkadaşım, internetten aldığı bazı resimleri
bana getirdi. Bunlar, okulumuzun, II. Dünya Savaşı esnasında Mersin’de bulunduğu yıllara aitti. Bu soluk resimleri büyüteçle incelemeye başladım. Onları hemen tanıyıverdim:
Dünya yakışıklısı ve efendisi spor hocamız Tevfik BÖKE, fizik hocalarımızdan Hüseyin BETİN, kimya-matematik-coğrafya hocalarımızdan Mithat, Kemal ve Zeki Bey’ler. Her biri ayrı pozlarda...
15 Ekim 1941 mezunları (800’ler-Ora.B.Ulusu’nun sınıfı) Harbiye son sınıfın ortalarında Mersin’de bulmuşlar kendilerini.
1100’ler sınıfı-Kora.N.Serim ve Kora.S.Ergin’ler de lise-I’de
okurken onlarda Mart/Nisan’da doğru Mersin’e!.. Aralarındaki
sınıflar da öyle.
G
Hamidiye okul gemisini saymazsak 1100‘ler orada 3.5 yıl,
1200’ler de 4 yıl kalmışlar. Bu sınıf hiç Ada yüzü görmemiş, sadece Ada’da kurlara katılmışlar.
Diğer resimleri incelediğimde gördüm ki 1943-1947-1948 mezunlarının lise ve Harbiye yılları... 1943 mezunları kılıç kuşanmışlar, asteğmen olmuşlar. Resmin altında 01.05.1943 tarihi
var. Kitaba göre 30 Nisan’da mezun olmuşlar, kısa dönem.
Ada’dan neler götürebilecekse onlar bir şilebe yüklenmiş ve
Mersin açıklarına demirlenmiş. Buradan da Mersin ‘deki o kışlaya vasıtalarla baştankara... O kışla ki süvari birliği ağırlıklı bir
olayın yeri...
Resimlerde çok tanıdıklarım var... Şapkalar potas mı potas! Pantolonlar ütüsüz ! Nöbetçi subayının kemeri yıpranmış! Üç yarbay
var ki biri madalyalı. Şapkalarının üçü de farklı! O zamanlar, şapkaların içinde pamuk vardı ve bazıları kenalarlarını bastırırlardı.
Bir resimde teftiş var, heyet halinde öğrencilerin önünden geçiyorlar!... Öğrencilerin bazıları sivil elbiseli. Sanırım ara sınıfta
alınan kabakçılar; elbiseleri henüz İstanbul’dan gelmemiş.
Öğrenciler de, bavullarını toparlayıp, 3 gece 3 gün süren bir
trenle, 3 mevki de, her istasyona bütün diğer trenlere yol vererek, Mersin’e yakın Yenice istasyonuna ulaşmışlar. Yol boyunca
kumanyaları temin edilmiş ama bazıları daha birinci günde istihkaklarını bitirmişler!
Bazı resimlerdeki çocuklar kuma yatmışlar.
Kışlanın konumu şöyle imiş: Mersin’in Batı ucunda denize ve
fenere inen bir dere ve buna paralel at ahırları... Burası palmiyeli
yolun sonu. Kışlanın ahırları veya atların tavlaları, bu yoldan,
dere boyunca fenere doğru uzanıyor. Buraları bütün öğrencilerin,
yatakhaneleri olacak. Yolun sonuna gelmeden önce bir nizamiye
1934’ten itibaren diploma törenileri 30 Ağustos’larda olmuş ama II.
Dünya Savaşı yıllarında gene kısa dönemler başlamış: 1940-1945
arasındaki sınıflar 4 Nisan-12 Ocak-15 Ekim-15 Ocak gibi tarihlerde mezunlar olmuş; 1945’te tekrar 30 Ağustos’a dönülmüş.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
83
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Palmiyeli ve Okaliptüslü Yıllar
kapısı ve buradan denize doğru uzanan bir yol ve deniz kıyısında
komutanlık binası. Lumbarağzından girilince sağda iki katlı bir
bina ki bodrumu da kat sayıyoruz; burası yemekhane üst kat da
sınıflar... Buralarda bir düzüne kadar salon büyüklüğünde odalar
var.
Okulumuzun lise I-II. sınıflarının askeri kampları Toros’ların bir
yamacında “Buluklu” denen bir yerdeydi. Kamp dönüşü, ikmal
imtihanlarının son gününün akşamında, yemek bittikten sonra,
nöbetçi subayının müjdesi, okulun Ada’ya dönmek üzere olduğunu bildirmesi, bizleri havalara uçurmuştu!...
Harbiye-I’ler, devamlı Hamidiye’de olacağına göre bütün
Dz.Hrp Ok. buralara taksim ediliyor.
Şimdi düşünüyorum da... O yokluklarda, o sıkıntılarda, o hasretliklerde kültür ve sanat hareketleri nerede ve nasıl takip edilirdi
ki! Mersin’e bir tiyatro grubu veya bir orkestra gelmiş duymadım.
Sanki İstanbul’da olsaydık ne zaman gidebilirdik ki!...
Koridor ve odaların taban tahtaları sanki hiç pulyandan geçmemiş! Burası, tabi, ki bir alay kışlasının kararagah binası olarak
yapılmış. Bina, alelacele elden geçirilmiş. Öğrenciler bir süre sahilde Okaliptüs ağaçlarının altında ders görmüşler... Orada uzun
süre okumuş büyüklerimden, çok şeyler dinledim: Hastalanan
çocuklar, tek atlı araba ile şehirdeki bir revire gönderilirmiş, daha
ağırları da Adana’ya sonraları bir revir açılmış ve bir doktor gelmiş. Küçücük bir de kantin. Bir tatlının adını “baldız” koymuşlar.
Çünkü doktorun güzel bir baldızı varmış! Yemeklerde tatlı olarak
pekmez verilirmiş veya incir. Bununda bir hikayesini anlatmışlardı!.. Spor, tabii ki taşlı-topraklı bahçede... Voleybol ve basketbol
ise, takımın ancak üçte biri ile oynanıyormuş! Daha nice anılar...
Ama öğrencilere bu sıkıntılar vız geliyormuş.
Öyle sanıyorum ki, anı kitaplarından okuduğuma göre, bu konularda yani sanat ve kültür hareketleri, daha çok, yabancı dille
eğitim gören okullarda olurmuş. Buralardan mezun olanların
çoğu da o dillerin merkezlerine gidip eğitimlerini sürdürüyorlardı. Nice tanıdıklarımız var; onların dünyaları başka türlü gelişmiş.
Bizler Harbiye’de okurken, birkaç dönem, yedek subay öğrencileri ile aynı yatakhaneleri - yemekhaneleri - salonları paylaştık;
onlardan çok şey dinledik. Bir çoğu dışarılarda okuyup gelmişlerdi, bizlerden yaşlıydılar.
Benim neslim, Atatürk’ün sağlığında ilk okula başladı; ortayı ve
liseyi, hatta Harbiye’yi Milli şef İsmet İnönü döneminde bitirdi.
Harp yıllarını yani yollukları yaşadık.
Deniz kenarı, irmik taneleri gibi incecik kumluk. Okalüptüs ağaçlarının altında ise, berber kulübesi. Ahmet Efendi, ilk usturayı
bize burada vurmuştu! Altlaların halkalı yemlikleriyle sidik oluklarının arasında ikili ve cibinlikli yataklarımız...
Biz hep, “İnönü İsmet Mareşal Çakmak/Düşmana vermez bir
avuç toprak!” gibi şiirler okuduk. Bizden 10 sınıf kadar öncekilerin kitapları arasında yasaklı (N. Hikmet gibi) şairlerin şiirlerini
bulunduranlar yardımcı sınıflara kaydırılmışlar! Böyle bir dönem
yaşanmış. Bilindiği gibi her olayı kendi şartları içinde değerlendirmek gerekiyor... Artık, bu konularda, çok şeyler değişmiştir...
Çalkantılı yıllar gelip geçmiştir... Bizler bunları, oldukça uzaktan
izledik.
Yemekhaneler, bölüm bölüm,o bodrum katında. Porselen tabaklar Ada’dan getirilmemiş, yerine kalaylı sahanlar... Yemekler klasik, dalyan köfte hep devam ediyor. Harbin sıkıntıları okulda da
aynı... Çorbalara bir şeyler katılıyormuş deniliyor! Sözde çocuklar
yatıştırılacakmış!
Gün geldi eğitim sistemimiz değişti, Harbiye lisans düzeyine erişti, dekanlık-rektörlük gibi bir düzeye erişildi. Bu gerekliydi... Sınıflarının ileri gelenleri ABD’lerinde okudular...
Bizim eksik yanımız; insan hayatında, “15-18” yaş arasındaki bir
durumdur” ki insan ruhunda ve beyninde, birçok şeyin (Bilgi-kültür-sanat gibi) yeterince özümsenememesidir. Toparlarsak bizler
eski geleneklerde şartlandırıldık, dünyayı algılamakla zorlandık.
Öğretmenlerimizin çoğu üniversitelerden yeni gelmişler ve stim
üzerindeler... Komutanın oğluna bile not yok!..
Ben hemen 4 yıl sonrasına (1945) ve kendi zamanıma geçiyorum... Bahçe veya alan, toztoprak içinde. En meraklı spor, futbol... Bir maçtan söz etmeliyim: Bizler okula gitmeden bir kaç
yıl önce, Mersin takımı ile bir maç yapılıyor ve bizimkiler yeniyor
onları! Bir kavga, bir kavga gazete başlıklarında! Okuldan çimayı
kapatan stadyuma!...
Kur. Alb. Adni Alkan adam gibi adam, komutan gibi komutandı.
Her bakımdan okula layıktı; efendiydi, bilgili ve kültürlüydü. Onu
sonraki sınıflardan çok dinledik. Sonra gelenler de öyleydi, eski
Dz.K.K.larımızdan Ora.Nejdet Uran gibi... “Sınıf subayından okul
komutanına kadar okulda görev alacaklar çok iyi seçilmelidir.”,
diye hep düşünmüşüzdür.
İzine çıkanların uğrak yeri ya Akkahve ya da çarşı içindeki baklavacılar. Sıcak baklava, soğuk baklava... Bizden öncekiler, şeker
yokluğunda baklava yiyememişler! Onlar kuru üzüm yiyip çay
içmişler! Tam karşıda bir sinema. Mersin’in gezinti caddesi buradan başlıyor. Rıhtım-mendirek-balıkçı barınağı gibi şeyler yok.
Gemiler ufukta demirli! İki haftada bir yolcu gemisi geliyor; ya
Aksu ya da Güneysu.
Dikkatimi çeken bir husus vardı: Doğrudan Harbiye’ye giren
sınıflarla bizler arasında, bazı konularda farklılıklar vardı. Buna
sosyal yaşam ile özgür düşünce ve mantığı da eklemeliyiz. İnsan
hayatında 15-18 yaş arası yani lise yılları, çok önemliymiş. Bütün yapısında depolanıp özümsenirmiş. Liseyi sivil ortamda okuyan arkadaşımızın düşüncelerini bizlerden daha rahat bulurum.
Mersin, o zamanlar küçük bir yer; Adana-Tarsus bölgesinin ihracat limanı. Narenciye pek bol... Şimdilerde bütün bahçeler apartmana dönüşmüş, bir Doğu vilayeti buraya taşınmış deniliyor. Biz,
Mersin’de sadece bir yıl okuduk ve okulu Ada’ya götürdük.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
84
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Palmiyeli ve Okaliptüslü Yıllar
Bizlerden sonra başlayan ve bugünlere gelen süre içinde, eğitimde büyük aşamalar oldu. Bizim zamanımızda 40-50 numara
ile dış görevlere atananlar bugünlerde ancak 90 ve üzerinde
notlarla gidebilmekteler...
Donanma tatbikatlarında da uğradım. Ulaştırma taburu yerleşmişti buraya. Son kez Mersin’e gittiğimde, Torosların eteklerindeki “Buluklu”ya kadar çıktık. Bana refakat eden Mersinli iş adamı arkadaşıma, piyade tüfekli halimizi anlatıyordum. Bazı cılız ve
kısa boylu arkadaşlarımızın tüfeklerini zor taşıdıklarını, dipçiklerinin yerlere değdiğini, sık sık molalar verildiğini anlatıyordum.
Kamp yerimize ulaştık. Hayalimdeki çadırlar sanki sıra sıraydı.
Üstümüzdeki sınıfın sınıf subayı pek haşindi! Ceza alanlar, dikenli
tarlada yat-kalk yaptırırdı! Bütün bunları düşündüm... 15 yaşını
orada bırakarak geri döndük. O günlerimizi, eşeklere binişimizi,
rahmetli Salim pek tatlı anlatırdı.
Mersin şüphesiz ki bir dönemin öğrencilerinden birçok şeyler
alıp götürmüşse de parlak öğrencilere pek etkisi olmadı. Harp
sonu, son teknoloji ile Amerika’dan gelen gemileri bu nesil kullandı.
Gün geldi, Mersin, Bahriyemize bir üs oldu. Kıbrıs problemleri ve
harekâtında Donanma’mız burada hareketli yıllar geçirdi. Mersin’deki Okuldan yetişenlerin anılarına anılar eklendi.
Mersin’e bir kez daha oğlumla gitmiştim. Orduevinde kalıyorduk.
Eski komutanlık binasının ötesinde denize doğru inşa edilmişti.
Arası doldurulmuş ve geniş bir yol uzanıyordu. Otele giriş çıkışta
hep eski okulumuza bakıp durdum. Okalüptüs ağaçları daha da
çoğalmış, gürlemişti.Ben sanki hep oralardaydım...
Geçen yıl Mersin’de görevli bir denizci arkadaşımız, bizlere kadar
gelip, okulun o yıllarına ait anılar ve bilgiler topladığını oradaki
üniversiteden mastır için teşvik edildiğini anlattı.
Ben Mersin’e tam 20 yıl sonra, 15 yaşımın okuluna koştum
eşimle. Karacıların Astsubay Okulu idi ve öğrenciler tatildeydi.
Nöbetçi Astsubayı ile her köşeyi dolaştık. Hiçbir şey değişmemişti. Sınıfıma girdim. Çok heyecanlandım. Sıralarda arkadaşlarımı görür gibi oldum. En öndeki kendi sırama oturdum. Bütün
öğretmenlerim sıra ile sınıfa girip çıktılar...
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Mersin’in ünlü mehtabına rastlamıştık. Ufuktan yükselişi pek
muhteşem olurdu. Kaldığımız odadan bu güzelliği tekrar yaşıyordum.
Bizler bu mehtapları, okalüptüs ağaçlarının altındaki ince kumlara uzanıp, memleket hasreti içinde ve belki de bir çocukluk
aşkını düşünerek seyrederdik...
85
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Medya Bağımlılığı ve Medya Toplumu
MEDYA BAĞIMLILIĞI VE MEDYA TOPLUMU
Küreselleşen dünyada iletişime her geçen gün daha fazla bağımlı hale gelen insan; televizyon, radyo, gazete gibi medya araçlarının
karşısında pasif bir role sahipken, yeni medya araçlarından biri olan internetin sosyal medya, yükleme (upload) ve indirme
(download) unsurları sayesinde aktif kullanıcı özelliğine kavuşmuştur.
Hazırlayan •• Dz.Bnb.Kayhan OLGUNGÜL
M
edya, Latince’de ortam, araç
anlamına gelen “medium” kelimesinin çoğuludur. Bu açıdan medya,
mesajların aktarılmasında aracılık görevi gören mecra olarak tanımlanabilir.
Araç olarak bakıldığında, bir mesajın
kitlesel olarak iletilmesi rolünü üstlenen
medyanın tarihi, milattan önceki yıllarda
bağ bozumu törenlerinde ülkenin genel
durumunu anlatan tiyatro oyunlarına kadar dayanmaktadır. Bu oyunlar dönemin
gazeteleridir. Keza, papirüslerin üzerine
yazılan duyurular ya da Osmanlı-Bi-
zans dönemindeki sokak davulcuları ile
sokakta duyuru yapan görevliler medyanın geçmişteki biçimleridir. Tarihsel süreçte insanların haber almaya olan meraklarında önemli bir değişiklik olmazken,
habere ulaştıkları mecralar değişmiştir.
(Briggs ve Burke, 2004)
Medya, 20. yüzyılın ilk yarısında gazete
ve radyo olarak, sonrasında ise TV olarak
algılanırken, bugünkü anlamıyla ağırlıklı
olarak internet teknolojisinin de kullanıldığı bir paylaşım ortamı haline gelmiştir. DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
86
İnternet, birçok medya aracından farklı olarak kullanıcılarına geri beslemede
bulunma olanağı verirken, kullanıcılarının
mekândan ve zamandan bağımsız olarak
enformasyon elde edebilmelerine, iletişim
kurabilmelerine imkân sağlamaktadır. İnternet üzerinden işlevsel etkileşim, kullanıcıların iletişim sürecindeki egemenliğine vurgu yapmaktadır (Timisi, 2003:132).
Diğer bir değişle bugün medya, iletişimi
sağlayan linkler ve yapay hafızaların (yazı,
veri, fotoğraf ve seslerden oluşan) bir araya gelmesinden oluşan ve ayrı aygıtların
yüklenebildiği bir özelliğe sahiptir.
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Medya Bağımlılığı ve Medya Toplumu
Medyanın günümüzdeki şekliyle en belirgin yapısal özelliği, telekomünikasyon, veri iletişimi ve kitle iletişiminin
tek bir araçta toplamasıdır. Bu nedenle
medya, sıklıkla “multimedya” olarak
da ifade edilmektedir. İnternetin çoklu içerik taşımaya uygun yapısı, haber
metninin yardımcı unsurlarını da eş zamanlı (on-line) olarak erişime açık hale
getirmektedir. Böylece gazetecinin, yazısı
için kullandığı arka plan bilgisine ve belgelere sınırsız erişimi mümkün kılmaktadır.
(Evers 2010: 322). Diğer bir ifadeyle
günümüzde medya doğru bir biçimde
kullanıldığında, kullanıcısına kimi zaman
öngörülemeyecek seviyelerde güç vermektedir.
Medya Güdümündeki Toplumdan
Medya Toplumuna Dönüşüm:
Medya bizi çevrelemektedir. Hemen her
günümüz televizyon, radyo, gazete, kitaplar, internet, filmler, dergiler gibi medya
araçlarıyla iç içe geçmektedir. Medya
artık aldığımız hava, içtiğimiz su haline gelmiştir (Croteau, Hoynes, 2003:3).
Hayatımızı çevreleyen medya, seyrettiğimiz televizyondan dinlediğimiz radyoya,
okuduğumuz kitap, gazete ve dergiden zamanımızın önemli bir bölümünü
geçirdiğimiz internete kadar her an bizimle birliktedir.
olumsuz bir açıdan yaklaşmamızı bize
medya dikte eder. Toplumda dilencilerin
epeyce zengin olduğunu medya aracılığı
ile öğrenen birey önceden yaptığı gibi dilencilere para vermekten vazgeçer. Diğer
taraftan medya aracılığı ile dilencilerin
yaşadığı güç hayatı evindeki rahat koltuğunda izleyen kişi, ertesi gün yolda karşılaştığı dilenciye yardım edebilir.
Özellikle sosyal medya diye adlandırdığımız olgu, bizim ailemiz ve arkadaşlarımızla kurduğumuz ilişkilerimizi de yönlendirmektedir. Başka bir deyişle sosyal medya,
kendimizi nasıl gösterdiğimiz veya bizim
Medyanın Birey ve Toplum Üzerindeki Etkileri:
Medyanın toplumun yapısı, kurulu düzeni, bireyler arası ilişkilerin niteliği ve şekli
üzerinde düzenleyici ve şekillendirici bir
etkisinin olduğu yapılan araştırmalarda
açıkça görülmektedir (Arslan,2004:1).
Medya, çok etkin bir toplumsallaştırma
aracıdır. Scralle, 1992; 13 belirttiği gibi,
medya araçları, kültür üretimi bakımından
büyük bir öneme sahiptir. Medya bunları geniş halk kitlelerine yaymak, onlara
öğretmek, öğrenilenlerin de içselleştirilmesine yardımcı olmak gibi işlevlerde de
bulunur. Bu iletişim araçları, üretilen kültür ürünlerini insanların yaşam alanlarının
içlerine, evlerine, oturma odalarına kadar
taşır. Dolayısıyla medya aynı ileti içinde,
çok sayıda ve farklı insana, aynı anda
veya değişik zamanlarda, birçok mesajı
iletebilme özelliğine sahiptir.
Bizimle içi içe yaşayan medya, ilişkilerimizi, siyasi görüşlerimizi, olaylara bakış
açılarımızı etkilemekte ve şekillendirmektedir. Bir olaya, bir kişiye, bir ülkeye
veya bir siyasi partiye nasıl bakmamız
gerektiğini kulağımıza medya fısıldamaktadır. Haberler veya olaylar medya tarafından belirli bir yorum ile harmanlanarak
bize ulaşmaktadır. Dolayısıyla aynı olaya
medyanın yönlendirmesiyle olumlu veya
başkaları tarafından nasıl algılandığımız
konularında ve ilişkilerimizde belirleyici
niteliktedir. Örnek olarak, çocuklara yönelik kaçırma olaylarının arttığını medya
aracılığı ile öğrenen ebeveyn çocuklarına
karşı daha fazla korumacı bir tutum takınır.
Medya genellikle özel hayatımızla dışarıdaki dünya arasında kurduğumuz köprü
rolünü üstlenmektedir. Bizler kendimizi ve
ailemizi tehlikeye atmadan, Dünyanın en
sorunlu bölgelerinde, en sıcak gelişmeleri
sanki oradaymışız gibi bütün canlılığı ile
sanal olarak yaşayabiliriz. Söz gelimi, Afrika’nın amansız doğasına ayak basmadan, orada açlıkla veya türlü hastalıklarla
mücadele eden çocukları penceremizden
dışarıya bakar gibi görebilir veya çatışma
bölgelerinde vurulan insanları sanki oradaymışız gibi seyredebiliriz.
Kendimizi ve bulunduğumuz konumu
medya aracılığı ile takip edebiliriz. Toplumsal yapı içerisinde mesleğimizin,
oturduğumuz muhitin veya yaşamakta
olduğumuz hayat standardının, toplumda nasıl algılandığı ve kendimizi bu
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
87
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Medya Bağımlılığı ve Medya Toplumu
algı içerisinde toplumda nasıl konumlandırmamız gerektiğini medya aracılığı ile öğreniriz. Medya kimi zaman ne
giyeceğimize, kimi zaman nerede ve ne
yiyeceğimize, kimi zaman nereye gideceğimize karar verirken, kimi zaman bize iş
teklifinde bulunur.
Medya, bireylerin hayatını kolaylaştırırken,
bireylerin eylemsizliğe, hareketsizliğe,
tembelliğe sürüklemektedir. Günümüzde
medya araçları bireylere en az hareketle, en fazla erişimi sağlamak için adeta
yarışır hale gelmiştir. İnsanlar, oturdukları
yerden, herhangi bir çaba göstermeden
dünyanın dört bir yanından servis edilen
bilgilere ulaşabilmektedir.
İşte medyanın birey ve toplum üzerinde tüm bu sayılan etkileri, toplumu
medya güdümündeki toplum ötesinde
medya toplumu haline getirmiştir. Artık
toplum içerisinde birey medya olmaksızın adeta nefes alamaz hale gelmiştir. ABD’de Maryland Üniversitesi’nde
24 Şubat-4 Mart 2010 tarihleri arasında
200 öğrenci üzerinde yapılan bir araştırmada, öğrencilerden belirlenen tarihler arasında kendi seçecekleri bir gün
(24 saat) boyunca herhangi bir medya
aracını kullanmamaları ve bu deneyim
sonucunda hislerini yazmaları istenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin
birçoğunda 24 saat sonucunda depresif
bozukluklar gözlemlenmiş ve bu deneyim sonucunda öğrencilerde alkol veya
uyuşturucu bağımlılarının yaşattığı yoksunluğa benzer bir etkinin görüldüğü tespit edilmiştir.
(withoutmedia.wordpress.com)
Bu bağımlılığın izlerini sürmek için Amerika’ya kadar gitmeye ihtiyaç olmadığı
rahatlıkla söylenebilir. Zira pek çoğumuzun sosyal çevresinde veya aile yaşantısında rahatlıkla gözlemleyebileceği
üzere, Türk toplumu da gelişmiş veya
gelişmekte olan diğer toplumlar gibi git
gide medya bağımlısı bir toplum haline
gelmektedir. Bugün kafeler, parklar, okullar gibi birçok kamusal alanda özellikle
gençlerin birbirleriyle yüz yüze iletişim
kurmak yerine sosyal medya aracılığı
ile iletişim kurmayı tercih ettiklerini fark
etmemek mümkün değildir. O kadar ki
aynı masada oturan gençlerin bile birbirleriyle akıllı telefon uygulamaları aracılı-
ğıyla haberleştikleri gerçeğiyle karşı karşıyayız. Bu da gençleri, her geçen gün yüz
yüze iletişim kurmaktan daha fazla çekinen bireylere dönüştürmektedir. Medya bağımlılığının gelmiş olduğu seviye
itibariyle günümüzde anne ve babaların
lise veya üniversite düzeyindeki çocuklarının elinden belirli bir süre için dahi olsa
telefonlarını almaları durumunda ciddi
aile içi sorunlarla karşılaşacakları aşikârdır.
Bugün yüksek tirajlı gazetelerin dahi yeni
medya mecralarını etkin olarak kullanma
konusundaki çabasının (İnternette haber
paylaşımı, sosyal paylaşım sitelerinde
hesap oluşturmak vb.) haberi hedef
kitlesine en çabuk biçimde verme telaşından kaynaklandığı söylenebilir. Kentsel hayat sürdüren gençlerin
sosyal paylaşım sitelerine olan bağımlılıkları her geçen gün artmaktadır.
Sosyal medya araştırma şirketi Quintly’nin Mayıs 2013 verilerine göre sosyal paylaşım sitelerinin Türkiye’deki
kullanıcı sayısı 32.797.500’dir. Bu bilgiye göre nüfusunun yüzde 40’ından
fazlası sosyal paylaşım sitelerinin kullanıcısı olan Türkiye, dünya genelinde
altıncı, Avrupa’da ise birinci sırada yer
almaktadır. (www.quintly.com)
ları neredeyse doğalarının bir gerekliliği
haline gelmiştir. Bu şekilde yasaklayıcı
veya engelleyici önlemler alma gayreti
içine giren anne ve babalar, çocuklarını çağın gerisinde kalmaya mahkûm
etmiş olacaklardır. Yeni medyanın neden bu kadar hızlı bir
şekilde yayılmakta olduğu ile ilgili olarak
bir değerlendirme yapmak gerekirse;
öncelikle yeni medyanın hedef kitlesine
erişim hızının klasik medyaya göre çok
yüksek olduğundan bahsetmek gerekir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
88
Ebeveynlerin, bu denli süratli bir bilgi alış
veriş imkânı sunan yeni medya mecralarından çocuklarını ayırmaları elbette
tavsiye edilemez. Zira genç nüfusun yeni
medya araçlarını etkin olarak kullanma-
Maryland Üniversitesi’ndeki araştırma,
günümüzde toplumun medyaya ne derece bağımlı hale geldiğini açıkça ortaya
koymaktadır. Bu durum, bir bakıma insanın temel ihtiyaçlarına bir yenisinin eklenmiş olduğunu göstermektedir.
​Gerek ABD’de yapılan araştırmalar gerekse Türkiye’de kentsel hayat içerisindeki gözlemlerimiz ışığında, genç nüfusun
medya bağımlılığına doğru sürüklen-
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Medya Bağımlılığı ve Medya Toplumu
mekte olduğu, bunun özellikle gençlerde
korkutucu boyutlara ulaştığı, cep telefonlarının gençlerin adeta bir uzvu haline
gelmiş ve toplumda rahatlatıcı, sakinleştirici etkilerinin ön plana çıkmış olduğu bu
süreçte ebeveynlerin konuya titizlikle eğilmeleri gerektiği söylenebilir.
​Yapılan araştırma ve gözlemler göstermektedir ki, medya bağımlısı bir toplumunun ayak sesleri duyulmaktadır ve Türk
toplumu da diğer gelişmiş veya gelişmekte olan toplumlar gibi hızla bir “Medya
Toplumu” haline gelmektedir. Toplum
için sağlıklı ve faydalı bireyler arzusunda
olan ebeveynlere ise bu açıdan oldukça
önemli görevler düşmektedir. Ancak burada çağın gerekleri de anne ve babalar
tarafından gözetilmelidir. Zira medya
bağımlılığı diye isimlendirdiğimiz olgu,
insanların anlık iletişim kurma ihtiyacının
yanı sıra, neredeyse ışık hızında değişen
gündemin baş döndürücü hızındaki bilgi
akışı arasında kendini her zaman güncel
(update) tutmak zorunluluğundan kaynaklanmaktadır. Artık bilgi almak değil
bilgiyi ilk almak önemlidir. O nedenle
dünyada medya alanında sınırların kalktığı bir çağda, medyadan uzak durmak bir
anlamda çağın gerisinde kalmak anlamına gelmektedir.
Bütün bu olgular içerisinde ebeveynler, çocuklarını çağın gerekleri dışına
itmeden ancak yeni medyanın potansiyel
zararlarından haberdar olarak hareket
etmek durumundadır.
KAYNAKLAR
ARSLAN, D. Ali (2004), Medyanın Birey, Toplum Ve Kültür Üzerine Etkileri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.
BRIGGS A. ve BURKE P. (2004), Medyanın Toplumsal Tarihi, çev.: İbrahim ŞENER, İzdüşüm Yayınları, İstanbul.
CROTEAU D., HOYNES W. (2003), Media/Society: Industries, Images, and Audiences, Sage Publications, Londra
DİJK V. (2006) Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları, Medya İktidar İdeoloji, Çev: Mehmet Küçük, Ankara: Ark Yayınları.
EVERS, H. (2010) “İnternet Haberciliği: Yeni Etik Sorunlar mı?” Televizyon Haberciliğinde Etik, Ed. Bülent Çaplı ve Hakan
Tuncel, Ankara: Fersa Matbaacılık.
GUPTA, O. (2006),Media Society And Culture, Gyan Books
SCANNELL, (1992), Culture and Power: A Media, Culture and Society Reader, London:
Sage.
TİMİSİ N. (2003) Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi. Ankara: Dost Yayınevi.
http://withoutmedia.wordpress.com/
www.quintly.com<http://www.quintly.com/blog/2013/02/facebook-country-stats-february-2013-top-10-countrieslose-users/> 15.06.2013
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
89
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Korvetleri: Bursa ve İzmir
OSMANLI KORVETLERİ: BURSA VE İZMİR
On Dokuzuncu Yüzyılın İkinci Yarısında Afrika Sahillerinde
İki Osmanlı Savaş Gemisi ve Faaliyetleri
Avrupa sularındaki faaliyetleri esnasında dünya kamuoyunda endişe uyandırdıklarına binaen Bursa ve İzmir korvetleri için arşiv
kaynakları ışığında görevlerini hakkıyla tamamlamış ve tarihe geçmiş iki Osmanlı korvetidir demek yerinde olacaktır.
Hazırlayan •• Halim GENÇOĞLU
(Cape Town Üniversitesi)
O
n dokuzuncu yüzyıl Osmanlı Seyr-i
Sefain İdaresi Bahriye Nezaretine
mensup savaş gemilerimizin dünya sularındaki faaliyetlerine bakıldığında kayda
değer bir Osmanlı deniz gücünün varlığından söz etmek mümkündür.
Özellikle Yavuz Sultan Selim devrinden
bu yana dünya denizciliğinde ehemmiyet kazanmış olan Osmanlılar, 1517’de
Mısır’ın fethinden sonra Akdeniz hakimiyetini ele geçirdiler.1 Bu vesileyle Ümit
Burnu yolunun önem kazanması ve Portekizli denizcilerin Hindistan’a ulaşmak
için bu güzergahı kullanmak zorunda
kalmalarıyla etkilenen Avrupalı denizciler,
işte o tarihten 1869’da Süveş Kanalı’nın
açılmasına kadar Akdeniz çevresindeki
Türk varlığından haberdar olarak temkinli hareket etmek zorunda kalmışlardır.2
Günümüzde dahi Ümit Burnu’nun Cape
noktası diye bilinen en uç kısmında bulunan bir kitabede halen bu hususta “Türk
İmparatorluğu’nun Dünya denizciliğindeki
varlığına dair bir bahis geçmesi, bu tarihi
meseleye somut misal teşkil eden muteber bir vesika olarak değerlendirilmelidir.3
Böylelikle Dünya denizlerinde bir mevcudiyete sahip olan Türk olgusunun Avrupa
literatüründe on altıncı yüzyıldan bu yana
var olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
Elimizdeki kaynaklar ışığında matbu eserlerin dışında güncel medyada 18’inci yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı gemi-
lerinin kendi coğrafi sınırlarının dışındaki
denizlerde olan faaliyetleri batı basınında
her daim yer almıştır demek yerinde bir
tespit olacaktır.4 Bunun en mühim sebebinin Osmanlı savaş gemilerinin dünya
sularındaki hakimiyet mücadelesinin sömürgeci devletler nezdinde uyandırmış
olduğu endişeden ileri geldigini söyleyebiliriz.
24 Eylül 1865 yılında Osmanlı Devleti’nin
Basra Körfezi’ndeki müslüman devletlerin
hac yolu üzerindeki güvenliklerini korumak maksadıyla gönderdiği iki Osmanlı
korvetin uğradığı limanlarda yaşadığı hususlar kalem oynatmaya değer bir tarihi
meseledir.5 İki Osmanlı korveti Bursa ve
İzmir’in Cebelitarık yoluyla Atlas Okyonusu’ndan Ümit Burnu’na ve en nihayetinde
İran Körfezi’ne ulaşan tarihi serüveni bu
çalışmanın konusunu teşkil eder.
Bursa ve İzmir korvetlerinin izlerine Osmanlı kaynaklarından evvel İngiliz arşivlerinde tesadüf etmekteyiz.6 1859
tarihli Salisbury and Winchester Journal
Gazetesi Bursa gemisinin İngiltere’de
Plymonth Sound Limanı’nda motorunda
çıkan bir arıza sebebiyle kızağa çekildiğini
yazmaktadır.7
7 Ekim 1859 tarihli London Daily News
ise Bursa Korvetinin tamiri esnasında
kaza sonucu hayatını kaybeden Eugene
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
90
Boulanger adındaki Fransız asıllı bir gencin hayatını kaybettiğini rapor etmiştir.8
Böylelikle batı kaynaklarında Bursa Korvetinin 1866 Afrika turundan çok daha
önceleri dünya sularında boy gösterdiğine delâlet eden kayıtların varlığından söz
edebiliriz.
Batılı yayınlarda İzmir Korvetinin faaliyetlerine ise 1860 yılından sonra tesadüf
etmekteyiz. 13 Ağustos 1860 yılında
Suriye açıklarında dolanan Osmanlı gemilerinden Muhbir-i Sürûr, Taif ve Seddül
Bahir korvetlerinin yanında İzmir savaş
gemisinin de Akdeniz’de seyir halinde
olduğu anlaşılıyor.9 18 Nisan 1861 yılında
İngiliz medyasında yeralan bir başka habere göre ise İzmir Korvetinin Trablus’tan
ayrılıp Kandiye’ye doğru hareket ettiği
kaydedilmiştir.10
London Standart gazetesinin 23 Ekim
1865 tarihli yayınında İstanbul’dan yola
çıkan Bursa ve İzmir korvetlerinin Malta
istikametinde hareket ettikleri notu düşülmüştür.11 Aynı haberde Bursa Korvetinin
kaptanı Albay Ali Bey ve İzmir Korvetinin
kaptanı Musa Beylerin 3 Ekim’de Malta
Limanı’na ulaşmış oldukları bilgisi yer
almaktadır. Bu haberde Bağdat Valisi Hasan Paşa’nın endişesine binaen Osmanlı
Sultanının emriyle hazırlanan iki korvetin
Basra Körfezi’ndeki Osmanlı çıkarlarını
gözetmek maksadıyla bu faaliyetlere giri-
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Korvetleri: Bursa ve İzmir
Yirminci Yüzyılın Son Çeyreğine Ait Bir Osmanlı Savaş Gemisi / Kaynak; Donanma Mecmuası
şildiği kaydedilmektedir. London Standart
Gazetesi aynı yılın 21 Kasım’ında Bursa
ve İzmir korvetlerinin Sakız Adası ve Malta’ya uğradıktan sonra Cebelitarık Bogazı’na ulaştıklarını rapor etmektedir.12
Osmanlı arşiv kaynaklarından anlaşıldığı
kadarıyla Bursa ve İzmir savaş gemileri
hususunda 1865 tarihli ilk belgede “Bursa adlı korvet Sefine-i Humayunu kaptanı
İzzet Bey” ile alakalı bir görev tayini ve
ödenekten bahis geçmektedir.13 Bu tarih
bilindiği üzere Bursa ve İzmir korvetlerinin
Afrika Kıtası’nı dolaşmak üzere yapılan
yolculuk hazırlıklarının tarihine denk gelir.14 Öyle ki ertesi yıl Bursa ve İzmir korvetleri ile alakalı Osmanlı belgeleri Türk
savaş gemilerinin faaliyetleri hususunda
dikkate şayan malumat içermektedirler.
Basra Tersanesi’ne memur İzmir ve
Bursa korveti Humayünü Ümit Burnu’na
vasıl olduklarından bunların levazımatına
sarf olunmak üzere orada ahz olunan iki
bin liranın poliçesi Londra Sefareti Seniyyesi üzerine keşide olunmuş olduğundan
mezkur poliçenin(...) işarı babında emr-ü
ferman.15
1866 yılının Haziran ayında Bursa ve İzmir
korvetleri kaptanı (Kaymakam) Ali Bey’e
yapılan ödemede para transferinden söz
edilmesi, gemilerin Akdeniz’de olduğuna
delalet etmektedir.16 Osmanlı arşivindeki
bir başka dökümanda ise Moritos (Mauritius) Adası’na uğramış olan Osmanlı
korvetlerinin gerekli tedariki için sağlanan
paranın Londra Elçiliği yoluyla gönderilmesi hususunda kayıt düşülmüştür.17
Osmanlı Korvetleri Ümit Burnu’nda
Güney Afrika devlet arşivindeki belgelerden anlaşıldığı kadarıyla 1866 yılının
Eylül ayında Bursa ve İzmir Korvetleri
Ümit Burnu’nun Simon’s Town (Bay) Limanına demir atmıştır.18
South African Commercial Advertisement Gazetesi’nin 27 Eylül 1866 tarihli
yayınında ise pazar günü Simon’s Town
Limanı’na yanaşan Bursa Korvetinin fırtına nedeniyle iki halatının koptuğu tamirat
ve bakımı için pazartesi gününe kadar
limanda kalacağı rapor edilmektedir.19
Ümit Burnu’ndan yayın yapan diğer birçok gazete de İstanbul’dan gelen iki Türk
savaş gemisinin İran Körfezi’ne doğru
gitmek üzere Simon’s Town Limanı’ndan
ayrıldığını yazmaktadırlar.20
Bursa ve İzmir korvetlerinin akıbetleri ile
alakalı elimizdeki diğer mühim bir kaynak ise Bursa Korvetinin murettabatından olan mühendis Faik Bey’in yazmış
olduğu hatırattır.21 Faik Bey yazmış olduğu
Seyehatnameyi Bahr-i Humayun adlı gezi
eserinde yaşamış olduğu anılarını gayet
sade bir dille kaleme almıştır. Bu hatıratında fırtına nedeniyle rotasından ayrılıp
Brezilya sahillerinde soluklanan Bursa
Korvetinin daha sonra Ümit Burnu’na uğrayarak 21 gün kadar burada kaldıklarını
yine Faik Bey’in notlarında görmekteyiz.22
Faik Bey’in hatıratı ile Güney Afrika gazetelerindeki kayıtları karşılaştırdığımızda
Bursa Korvetinin 4 Eylül 1866 da Ümit
Burnu’na uğradığı ve 25 Eylül’de Moritos
Adası’na (Mauritius) doğru hareket ettiğini söylemek mümkündür.23
Mühendis Faik Bey, Bursa gemisinin levazım eksiklerinin ve özellikle yakıt ihtiyacı olan kömür gereksiniminin sağlandığı
sırada Ümit Burnu’nun şehir merkezinde
gezebilme imkanına sahip olduğunu anılarında ifade etmiştir. Faik Bey, 1862 yılında Ümit Burnu’na gönderilen Osmanlı
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
91
alimlerinden Seyyis Müderris Ebubekir
Efendi’yi evinde ziyaret ettiğine dair
malumata hatıratında genişçe yer verilmiştir.24 Ebubekir Efendi’nin rahatının yerinde olduğunu ve Cape Town’da şehrin
içinde hatrı sayılır bir okulu idare
ettiğini ifade ederken Ebubekir Efendi’nin
Simon’s Town Limanı’na gelip Bursa Korvetini iki kez ziyaret ettiğini de anılarında
kaydetmiştir.25
Faik Bey’in hatıratından elde ettiğimiz
bilgiler doğrultusunda Bursa gemisinin
14 Eylül 1866’da Ümit Burnu’ndan ayrıldıktan sonra 4 Ekim’de Moritos Adası’na vardığı anlaşılmaktadır.26 Faik Bey
hatıratında Moritos Adası’ndaki müslüman ahali ile alakalı kayda değer bilgiler
verirken Osmanlı Devleti ve hilafetine
bağlı olan müslümanların halifeye olan
sadakat ve sevgisini de türlü vesilelerle dile getirmiştir.27 Moritos ziyaretinden
sonra Bursa Korveti Maskat istikametine
doğru yol alırken İzmir Korveti, Bombay’a
doğru hareket etmiştir. 1871 yılında Hindistan’ın Bombay Limanı’na varan İzmir
Korveti daha sonra Basra Körfezi’ne
ulaşmış oldukları ve 1871’de ise burada
geminin genel bir bakımının yapıldığı rapor edilmektedir. 1873 senesi Ramazan
Bayramı’nı Aden’de kutlayan Bursa Korveti mürettebatı ise, bayram namazında
Sultan Abdulaziz Han adına hutbe okutmuş
daha sonra halkla bayramlaşmışlardır.28
OSMANLI KORVETLERİNİN YOL
GÜZERGAHI VE TARİHLEME İLE
ALAKALI BİR DÜZELTME
Bursa ve İzmir korvetlerinin İstanbul’dan
Basra Körfezi istikametine yaptıkları seyirlerinde uğranılan limanların ve ziyaret
tarihleri ile alakalı bir çok farklı iddialar
ortaya atılmaktadır. Bu hususta en güve-
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Korvetleri: Bursa ve İzmir
nilir methot karşılaştırmalı arşiv kaynakları çerçevesinde meselenin ele alınması ile
çözümlenebilir. Bu manada bir çok farklı
kaynakların ışığında Bursa ve İzmir korvetlerinin uğradığı limanları ve uğranılan
tarihleri tekrar ele almakta fayda vardır.
İzmir ve Bursa korvetleri 1865 yılının 24
Eylül’ünde İstanbul’dan ayrılıp 20 Ekim
1865’te Cezayir’e, 30 Ekim’de İspanya’ya
ulaştılar.29 Bu tarihlemeyle Bursa ve İzmir
korvetlerinin Akdeniz’deki seyri ile alakalı London Standart Gazetesi’nde çıkan
yayının tarihlemesi uyuşmaktadır.30 İzmir
Korvetinin makine dairesinden su alması
sebebiyle Kadis Limanı’nda kızağa çekilen gemi, bazı aksaklıkların giderilmesi
nedeniyle altı ay kadar burada beklemek
zorunda kalmışlardır. 12 Mayıs 1866
yılında İspanya’nın Kadis Limanı’ndan
ayrılan Bursa ve İzmir korvetleri Mayısın
17’sinde Kanarya Adaları’na ve 26 Mayıs’da da Yeşilbaş Adaları’na ulaşırlar.31
19 Mayıs 1866’da Atlas Okyanusu’nda
fırtınaya tutulan İzmir ve Bursa korvetlerinden Bursa, 19 Haziran 1866’da Brezilya’ya ulaşır.32 Bursa Korvetinin bakımı
nedeniyle burada iki ay kalmak zorunda
kalan iki savaş gemilerinden Bursa Korveti Ağustos’un 13’ünde Brezilya’dan
ayrılıp Eylül’ün 4’ünde Simon’s Town’a
demir atar.
Burada Güney Afrika arşiv kaynakları dikkate aldığımızda tarihlemede bir ihtilaf olduğu görülür. Zira Faik Bey’e göre Bursa
Korveti mürettebatı 23 Ağustos’da Ümit
Burnu’na ulaşmıştır şeklinde not edilmiştir. Fakat The Cape and Natal News
adlı gazetede Bursa Korvetinin Ümit Burnu’nun Simon’s Town Limanı’na demir
attığı tarihi 4/9/1866, İzmir Korveti için
ise 3 Eylül olarak kaydetmiştir.33
Bu konuyla alakalı hatanın nedenini alanın mütehassıslarından Prof. İdris Bostan
saptamış ve bir yazısında dile getirmiştir.34
Bu eseri (Seyehatname-i Bahr-i Muhit)
yayıma hazırlayan N. A. Özalp, ‘Sunuş’ yazısında yazarının bilgileri ışığında yaşanan
olayları tarih vererek özetlemiş, ancak seyehatname metninde verilen Rumi aylara
ait günleri muhtemelen Miladi zannettiği
için yanlış anlamaya sebebiyet vermiştir.
Meselâ, filonun İstanbul’dan hareket tarihi 12 Eylül 1865 değil, 24 Eylül 1865 olmalıdır ve diğer tarihlerin hepsi bu dönem
için 12 günlük ilâve ile düzeltilmelidir.
Hakikaten Sayın Bostan’ın iddiası o dönemdeki Cape Town da basılmış olan
yerli gazetelerde de sabittir. Ümit Burnu’nda 21 gün kaldıktan sonra 25 Eylül’de35 limandan ayrılan Bursa Korveti
Ekim 16’da Moritos ve Kasım 19’da
Maskat Limanı’na ulaşırken İzmir Korveti
Bombay istikametine doğru yol almıştır.
Bursa Korveti mürettebatı 24 Kasım’da
İran Körfezi’nde bulunan Busehr kenti
limanına ulaşmış, Buşehr’de dört saat
konaklayan gemi mürettebatı buradan
Ferata Adası’na demir atmıştır.36 Osmanlıya ait Basra donanmasında görevli olan
Hoca Bey adlı bir diğer Osmanlı korvetinin süvarileriyle görüşüldükten sonra en
nihayetinde ertesi gün saat altı sularında
karanın gözükmesine binaen “Padişahım
çok yaşa” dualarıyla Basra Körfezi’ndeki
Şat Limanı’na demir atılmıştır.37
Diğer bir husus ise Bursa Korvetinin Ümit
Burnu’na geldiği ve orada kaldığı sürenin
belirlenmesi ile ilgilidir. Bu türlü ihtilafların
ortadan kalkması açısından Faik Bey’in
hatıratı ile uyuşan Cape Town’nın yerli
gazetelerinin ilgili haberleri bu meseleyi
açıklığa kavuşturmaktadır.38 Bu vesileyle
bilinenin aksine Bursa Korvetinin Ümit
Burnu’nda iki ay değil, 21 gün kalmış
olduğunu belirtmek de burada tarihi bir
yanılgıyı düzeltmek açısından ehemmiyet
taşımaktadır.39
Bursa ve İzmir korvetlerinin Basra Körfezi’ne olan bu uzun yolculuklarından sonra
da birtakım İngiliz ve Alman gazetelerinde
bu iki Osmanlı savaş gemisi ile alakalı haberlere tesadüf etmekteyiz.40
2014 yılının 17 Martında İstanbul’dan
yola çıkan Barbaros Türk Deniz Görev
Grubu adı ile maruf dört adet savaş gemisiyle 148 yıl sonra tekrar Afrika’yı dolanan
Gediz, Oruç Reis, Heybeliada ve de Yb.
Kudret Güngör savaş gemilerinin tarihi
hatırayı tekrar canlandırdıklarını söylemek
pek yerinde bir ifade olacaktır. Bu vesileyle Güney Afrika’nın önde gelen gazetelerinden Cape Argus’un meşhur kalemlerinden Jackie Loos tarafından kaleme
alınan iki makalede olayın tarihi önemine
değinirken, yeni gelen Türk gemilerinin bu
tarihi misyonu hatırlattıklarına dikkat çekilmiştir.41 Güney Afrika basınında çeşitli
yollarla ve yayınlarla gündem konusu olan
Türk savaş gemilerinin 148 yıl sonraki ziyareti bu manada tarihi bir vazifeyi yerine
getirmek açısından önem arz etmektedir.
DİPNOTLAR
1 – Uzunçarşılı Ord. Prof. İsmail Hakkı 1988, Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt II. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 7. baskı. Sayfa.
233-248. Ankara.
2 – Bostan İdris 2006, Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği, Sayfa 167. İstanbul
3 – Güney Afrika’nın en uç noktasında Cape Point adıyla maruf bu turistlik bölgede halen mevcut olan bir kitabedeki ifade (Turkish Empire had blocked the overland route to the East) Osmanlı Türklerinin Dünya denizciliğine atkilerini gösteren
kayda değer bir kayıt olsa gerektir.
4 – Abulafia David 2011, The Great Sea: A Human History of the Mediterranean Nature, Sayfa, 414. Oxford.
5 – Bostan Idris 05/01/2007, Çarpıcı mı çarpıtılmış mı? Radikal Gazetesi, http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek
=ktp&habern=5921?ref=seksde.com
6 – The British Library, Ottoman Navy. Pazartesi, 19 Kasım 1827, The Posts of Monday to Wendnesday, Sayfa 1.
7 – The British Library, Salisbury and Winchester Journal, Cumartesi, 15 Ekim 1859, The Turkish Corvette Brussa, Sayfa, 4.
8 – The British Library, Melancholy Death, Cuma, 7 Ekim 1859, London Daily News, Sayfa. 6.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
92
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Korvetleri: Bursa ve İzmir
9 – The British Library, Syria, Pazartesi, 13 Ağustos 1860, Morning Chronicle, Sayfa, 4.
10 – The British Library, Perşembe, 18 Nisan 1861, Morning Chronicle, Sayfa, 4.
11 – The British Library, The Ottoman Screw Steam Corvettes. Pazartesi, 23 Ekim 1865, London Standart, P. 6
12 – The British Library, The ottoman Screw Steam Corvettes. Salı, 21 Kasım 1865, London Standard, P. 6
13 – Başbakanlık Osmanlı Arşivi, HR. TO. No: 4-22, 04/51865 Bursa adlı korvet Sefine-i Hümayunu Kaptanı İzzet Bey ile ilgili.
14 – Bagdadlı Abdurrahman Effendi, 2013, Brezilya Seyehatnâmesi, Sayfa 17. Haz. N. Ahmet Özalp, Kitabevi Yayınları.
15 – BOA, HR.SFR.3.No:116/ No: 27 25/101866, Osmanlı Gemileri: Basra’ya giden Bursa ve İzmir korvetleri kaptanı Ali Bey tarafından
Maurice adasında Londra sefiri adına çekilen poliçe.
16 – BOA, HR.SFR.3. No: 115/33, 17/9/1866, Osmanlı Gemileri: Basra Körfezi’ne memur Bursa ve İzmir korvetleri
kaptanı Ali Bey’e yapılan ödeme.
17 – BOA, HR.SFR.3.No: 27 25/10/1866, Osmanlı Gemileri: Basra’ya giden Bursa ve İzmir korvetleri kaptanı Ali Bey
tarafından Maurice adasında Londra sefiri adına çekilen poliçe.
18 – Cape Town Milli Kütüphanesi, Shipping Intelligence, Cape of Good Hope Government Gazette, Sayfa. 3.25 Eylül, 1866, Cape Town
19 – Cape Town Milli Kütüphanesi, Shipping Intelligence Eylül, 28, 1866, South African Commercial Advertiser and Mail,
Sayfa. 2. Cape Town
20 – Cape Town Milli Kütüphanesi, The Cape and Natal News, 23 Ekim 1866, Sayfa, 3. Cape Argus, 29 Eylül 1866, Sayfa, 2. Cape
Mercantile Advertiser, 29 Eylül 1866. Sayfa. 3.
21 – Mühendis Faik. 2011. Türk Denizcilerinin İlk Amerika Seferi, Seyehatname-i Bahri Muhit, Çeviri, N. Ahmet Özalp.
İstanbul.
22 – Age. Sayfa. 67.
23 – İzmir ve Bursa korvetlerinin limanlara varış tarihleri ile ilgili birçok yayında farklı iddalar ortaya atılmış olsada karşılaştırmalı
arşiv kaynakları ışığında doğru tarihlere ulaşmak mümkündür. Bak. Aslan Seyfullah 27 Mart 2009, Deniz Seyehatnameleri, Dipnot, 2.
htpp://www.muverrih.net/2009/03/27deniz-seyehatnameleri/
24 – Gençoğlu Halim, Ekim 2013, Afrikanın ilk Osmanlı mektebi, Yedikıta, İstanbul.
5 – Mühendis Faik. 2011. Türk Denizcilerinin İlk Amerika Seferi-Seyehatname-i Bahri Muhit, N. Ahmet Özalp. Sayfa. 68.
İstanbul.
26 – BOA, HR.SFR.3. No:119/11, 18/1/1867, İzmie ve Bursa korvetlerinin Moris Adsı’ndan geçtikleri.
27 – Gençoğlu Halim, 2013 October 30, Traces of the Ottoman Empire in Mauritius, L’express.mu, htpp://www.lexpress.mu/idee/
traces-ottoman-empire-mauritius.
28 – Kurşun Zekeriya, 2004, Basra Körfezi’nde Osmanlı İngiliz çekişmesi, Katarda Osmanlılar P. 168 Ankara.
29 – Mühendis Faik 2011. Türk Denizcilerinin İlk Amerika Seferi, Seyehatname-i Bahri Muhit, Sayfa 12, Çeviri, N. Ahmet Özalp.
İstanbul.
30 – The British Library, The Ottoman Screw Steam Corvettes. Pazartesi, 23 Ekim 1865, London Standard, P. 6
31 – Mühendis Faik 2011. Türk Denizcilerinin İlk Amerika Seferi, Seyehatname-i Bahri Muhit, Sayfa 20, 25, Çeviri, N.
Ahmet Özalp. İstanbul.
32 – Age, Sayfa 33.
33 – Cape Town Milli Kütüphanesi, The Cape and Natal News, 23 Ekim 1866.
34 – Bostan İdris 05/012007, Çarpıcı mı çarpıtılmış mı? Radikal Gazetesi, http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=ktp&habern=5921?ref=seksde.com.
35 – Faik Bey’e göre Eylül 14’dür. Burada 1 aylık bir zaman farklılığı vardır. Bak. Mühendis Faik 2011. Türk Denizcilerinin İlk Amerika
Seferi, Seyehatname-i Bahri Muhit, Sayfa 51, Çeviri, N. Ahmet Özalp. İstanbul.
36 – Age, Sayfa 72.
37 – Age, Sayfa 75.
38 – Cape Town Milli Kütüphanesi, Shipping Intelligence Eylül, 28, 1866, Sot African Commercial Advertiser and Mail,
Sayfa. 2. Cape Town
39 – Uçar Ahmet 2008, Güney Afrikada Osmanlılar Sayfa, 206. İstanbul
40 – The British Library, The Hickman Courier, 4 Mayıs 1877, Hampshire Advertiser, 19 Mayıs 1900, Western Times, 18
Mayıs 1900, The Evening Post, 8 Temmuz1901, loos Angeles Herald, 1 Ağustos 1901, Northampton Mercury, 28 Ağustos 1903, Aberdeen Journal, 17 Temmuz 1929, Glaocestershire Echo, 17 Şubat 1941, Derby Daily Telegraph, 17 Şubat 1941,
Nothingham Evening Post, 17 Şubat 1941
41 – Cape Argus, 10 Nisan 2014, Cape Argus, 17 Nisan 2014. Cape Town. Turkish Navy in live fire exercises at South African
range,
http://www.defenceweb.co.za/index.php?option=com_conten&view=article&id=34504:turkish-navy-inlive-fire-exercises-at-south-african-range&catid=51:Sea&Itemid=106.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
93
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
e-DEVLET ve MİLLÎ SAVUNMA BAKANLIĞI
ASKERALMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI
e-DEVLET UYGULAMALARI
Ülkemizde de kamu hizmetlerinin ortak platformda tek noktadan sunumu ve vatandaşlarının devlet hizmetlerine elektronik
ortamda güvenli ve hızlı bir şekilde erişimini sağlamak maksadıyla, Ulaştırma Bakanlığı koordinasyonu ile Türksat Uydu
Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş.tarafından e-Devlet kapısı geliştirilmiştir.
Hazırlayan •• Mu.Bnb.Arif TULUK1
Ö
ZET
Küreselleşme olgusunun gelişiminde
önemli etkisi olan bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yenilikler, ekonomik ve sosyal
yaşamın her alanını ve toplumun tüm
kesimlerini çeşitli yönlerden etkisi altına
almakta; kamu yönetimi yaklaşımlarını, iş
dünyasının iş yapma usullerini ve bireylerin yaşamlarını derinden etkilemekte, bir
başka ifadeyle toplumsal bir dönüşüme
neden olmaktadır. 21. yüzyıla damgasını
vuran bu teknolojiler, yeni bir toplumsal
dönüşüme yani “bilgi toplumu”na da zemin oluşturmaktadır.2
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde son yıllarda gözlenen gelişmeler, kamu yönetiminde yapısal bir dönüşüm ihtiyacını da gündeme getirmiştir. Vatandaşların elektronik
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
94
ortamda sunulacak kamu hizmetlerine
farklı platformlardan, güvenilir şekilde ve
tek noktadan erişebilecekleri, vatandaş
ve iş dünyasının ihtiyaçlarına odaklanmış,
birlikte işler ve bütünleşik hizmetlerin sunulacağı, katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir bir devlet yapısını öngören e-Devlet
sayesinde vatandaşların hizmetlere erişiminin daha hızlı ve daha ucuz olması
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
beklenmektedir. Ancak, e-Devlet olanaklarından azami ölçüde yararlanılması,
kamu iş süreçlerinin vatandaşların bakış
açısı ile yeniden tasarlanmasını ve kamu
kurumlarının birlikte daha etkin ve verimli
çalışabilirliğinin sağlanmasını gerektirmektedir.3
e-Devlet uygulamaları kapsamında, Millî
Savunma Bakanlığı Askeralma (ASAL)
Dairesi Başkanlığı hizmetlerinin e-Devlet
kapısı üzerinden hızlı ve maliyet etkin
olarak sunulmaya başlanmasıyla birlikte, vatandaşların yaşam kalitesinin ve
memnuniyet seviyesinin yükseltilmesi, güvenli bir ortamın oluşturulmasıyla
toplumsal birlikteliğin sağlanması, kağıt
kullanımından tasarruf yapılması, gönderi
maliyetlerinin ortadan kaldırılması ve askerlik şubelerinin verimliliğin arttırılması
sağlanmıştır.
Dünyamız hızlı bir değişim ve dönüşüm
süreci yaşamaktadır. Bu değişim ve dönüşüm sürecinin temelinde, Bilgi ve İletişim
Teknolojileri (BİT) alanındaki baş döndürücü gelişmeler bulunmaktadır. Özellikle
içinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli
sloganlarından biri olarak “bilgi güçtür”
ifadesinin genel kabul gördüğü düşünülecek olursa, e-Devlet uygulamasının çıkış
kaynağı olan bilgi teknolojilerinin önemi
daha iyi anlaşılacaktır. Bilgi ve bilgiye
bağlı bu teknolojileri üreten, depolayan,
kullanan ve pazarlayan konumunda olan
toplumların ve devletlerin bilgi çağı olarak
adlandırılan bu dönemde hem vatandaşlarının refahı açısından hem de uluslar
arası güç dengeleri açısından belirleyici
konuma geldikleri bir gerçeklik olarak
önümüzde durmaktadır. Dolayısıyla bu
gerçekliğin anlamlılık kazanmasını sağlayacak temel unsurların aktif hale getirilmesi ülkemiz açısından da son derece
önemlidir.
Gittikçe artan kamusal ihtiyaçlara hızlı ve
etkin bir şekilde cevap verebilmek, bunun
yanında kamu kurumlarını ağır bürokratik
işlemler altında bırakan hantal ve kırtasiyeci yapıdan kurtarmak için kamu yönetiminin yeniden yapılandırılarak, elektronik
devlet modeline geçilmesi önemli ve kaçırılmaması gereken bir fırsattır.
metlerinin ortak platformda, tek kapıdan
sunumu ve vatandaşın devlet hizmetlerine elektronik ortamdan güvenli ve hızlı
bir şekilde erişimini sağlamak amacıyla
hazırlanan e-Devlet kapısının kurulması,
işletilmesi ve yönetilmesi görevi Ulaştırma
Bakanlığı koordinasyonu ile Türksat Uydu
Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş.’ye
verilmiştir.
Elektronik Devlet
Elektronik Devlet Kavramı:
e-Devlet; kurum ve kuruluşların kendi
aralarında olan ilişkilerinin yanı sıra, vatandaş ve iş dünyası ile olan ilişkilerinde
elektronik araçları en etkin düzeyde kullanarak, geleneksel devlet hizmetlerinin
elektronik ortamda yürütülmesini daha
etkin, yalın, katılımcı ve şeffaf yönetim
anlayışının benimsenmesini, bürokratik
engellerin azaltılması ile iş akış süreçlerinin kısaltılmasını ve kurumsal iletişimin
büyük bir oranda elektronik ortamda
sürdürülmesini olanaklı kılan devlet modelidir.4
e-Devlet, Kamu hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak etkileşimli
bir şekilde birçok kanal üzerinden vatandaşlara, özel kesime ve kamu kurum ve
kuruluşlarına sunulmasıdır.
Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş., tüm kamu hizmetlerini e-Devlet Kapısı ve www.turkiye.gov.tr internet adresi üzerinden sunmaktadır.
e-Devlet Kapısı; elektronik ortamdan sunulan kamu hizmetlerine tek bir internet
sitesi üzerinden erişim imkanı sunmaktadır.
e-Devlet Kapısı Üzerinden Sunulan
Hizmetler:
e-Devlet kapısında 2014 Mayıs ayı itibari ile 132 kurum, 958 hizmet ve
17.701.420 kayıtlı kullanıcı bulunmaktadır.5 e-Devlet Kapısı üzerinden vatandaşlara verilen hizmetleri genel olarak şöyle
gruplandırılabiliriz;
Bilgilendirme hizmetleri,
Entegre elektronik hizmetler,
Türkiye’de e-Devlet Uygulamaları
Ödeme işlemleri ,
Ülkemizdeki e-Devlet hizmetlerinin kurulması, yaygınlaştırılması ve vatandaşa sunulan hizmetlerde hizmet erişimi ve kalitesinin artırılması amacı ile
20 Nisan 2006 tarihli ve 26145 sayılı
Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe
giren 2006/10316 sayılı ve kamu hiz-
Kurum ve kuruluşlara kısa yollar,
Güncel bilgiler ve duyurular,
Kurumlardan vatandaşlara mesajlar,
Küreselleşmenin etkisiyle sınırların ortadan kalkması, merkezi ve totaliter yönetimlerin tek tek yıkılmaya başlaması,
insani değerlerin ve demokratikleşme
hareketlerinin hızla yayılması, tüm dünya insanlarının siyasi iktidarlara olan
bakışlarını ve kamu hizmetlerine ilişkin
beklentilerini büyük ölçüde değiştirmiştir.
Toplumların değişmesiyle birlikte kamu
yönetimi de bu değişime kayıtsız kalamamış, e-Devlet veya elektronik devlet
kavramlarını ortaya çıkarmıştır.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
95
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
Kamu kurumları arasında bilgi ve belge
paylaşımı.
e-devlet kapısı tarafından sunulan hizmetler arasında;
ASAL e-Randevu başvuru hizmeti,
ASAL e-Sevk başvuru hizmeti,
bekleme sürelerini azaltarak daha kaliteli
hizmet alabilmelerini sağlamak maksadıyla, e-Randevu başvuru hizmeti geliştirilmiştir. e-Randevu başvuru hizmeti, 10
Mart 2014 tarihinden itibaren e-Devlet
kapısı üzerinden uygulamaya konulmuştur.
2014 Mayıs ayı itibari ile askerlik işlemlerini yaptırmak üzere askerlik şubelerine
başvuran vatandaşlarımızın önemli bir
bölümü, e-Randevu başvuru hizmetini
kullanarak askerlik şubelerine başvuruda
bulunmuş ve işlemini gerçekleştirmiştir.
e-Randevu başvuru hizmetiyle birlikte
yükümlüler, e-Devlet kapısına kullanıcı
adı ve şifresi ile giriş yaparak randevu
b. ASAL e-Sevk Başvuru Hizmeti: Vatandaşlarımıza verilen hizmetin hızlanması
ve askerlik şubesinde kalma süresinin or-
müracaatı yapacağı ili, randevu almak
istediği askerlik şubesini, askerlik şubesinde yapacağı işlem türünü (Askerlik
Durum Belgesi, Askerlik Yoklama İşlemleri, Askerliğe Sevk İşlemleri ve Hava
Değişimi İşlemleri), randevu gün ve saati
seçerek randevu alıp askerlik şubelerine
gitme, işlemlerini daha hızlı yaptırma ve
askerlik şubelerinden daha kaliteli hizmet
alma imkanına kavuşmuştur.
tadan kaldırılması sonucu memnuniyetin
ve yaşam kalitesinin artırılması maksadıyla, yükümlülerin askerlik işlemlerinde,
askerlik şubelerine uğramadan internet
ortamında e-Devlet kapısı üzerinden
sevk işlemlerini yapabilmelerine imkan
sağlanmıştır. e-Sevk başvuru hizmeti, ilk
olarak Mayıs 2014 celp döneminde sevk
edilecek erbaş ve erlerin sevk işlemleri-
Askerlik durum belgesi sorgulama ve
doğrulama hizmeti,
ASAL adres bilgileri teyidi ve güncellenmesi hizmeti,
ASAL celp dönem tercihi,
ASAL yoklama bilgi formu hizmeti,
Sevk edilecek eğitim merkezi hizmeti,
Yedek subay sevk öncesi hazırlık hizmeti,
Yedek subay sınıflandırma sonucu sorgulama hizmeti,
Cezalı Durumunda Bulunan Yükümlülerin
Takibi Hizmeti,
Muhtaç asker ailesi başvurusu,
Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)
başvuru ve sorgulama,
SGK hizmet dökümü,
Adli sicil kaydı sorgulama ve doğrulama,
Araç muayene sorgulama,
TÜVTURK muayene randevu kayıt,
Aile hekim bilgisi sorgulama hizmetleri,
vs. bulunmaktadır.
Millî Savunma Bakanlığı ASAL
Dairesi Başkanlığı e-Devlet
Uygulamaları
ASAL Dairesi Başkanlığı’nın e-Devlet kapısı üzerinden vatandaşlarımıza sunduğu
hizmetler:
a. ASAL e-Randevu Başvuru Hizmeti: Askerlik şubelerinde işlem yaptıracak olan
vatandaşlarımızın askerlik şubelerindeki
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
96
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
ni gerçekleştirmek maksadıyla 18 Nisan
2014 tarihinde e-Devlet kapısı üzerinden
uygulamaya konulmuştur.
Mayıs 2014 celp döneminde yükümlü vatandaşlarımızın % 44.4’ü, e-Devlet kapısı
üzerinden sevk belgesini ve en yakın PTT
şubesinden yol ve iaşe bedellerini alarak
sevk edildiği eğitim birliğine katılışını gerçekleştirmiştir. Konu ile ilgili olarak yükümlülerin sistemde kayıtlı olan e-posta
adresi ve cep telefonlarına bilgilendirme
mesajı gönderilmiştir.
Ağustos 2014 celp döneminde tüm yükümlülerin sevk işlemlerinin e-Devlet
üzerinden gerçekleştirilmesi için çalışmalar devam etmektedir.
02 Aralık 2013 tarihinden itibaren askerlik durum belgesini e-Devlet kapısı
üzerinden alma imkanı verilmeye başlanmıştır.
c. Askerlik Durum Belgesi Sorgulama ve
Doğrulama Hizmeti: Vatandaşlarımıza
2014 Mayıs ayı itibari ile yaklaşık bir milyon vatandaşımız, askerlik durum belgesini e-Devlet kapısı üzerinden almıştır.
Örnek olarak; Şanlıurfa Askerlik Şubesi Başkanlığının e-Sevk uygulamasına
geçmeden önceki ve e-Sevk uygulamasına geçtikten sonraki sevk yoğunluğu
görüntüleri aşağıda gösterilmiştir. e-Sevk
uygulaması ile yükümlü vatandaşlarımız,
askerlik şubelerine gitmeden e-Devlet
kapısı üzerinden sevk belgelerini ve en
yakın PTT şubesinden yol ve iaşe bedellerini alabilmektedir.
ç. ASAL Adres Bilgileri Teyidi ve Güncellenmesi Hizmeti: Yükümlülere, geçerli
adres ve iletişim bilgilerini teyit ve güncelleme hizmeti sunulmaktadır. Yükümlüler tarafından güncellenen geçerli adres
bilgileri, yoklama ve sevk işlemlerinde
kullanılmak üzere MSB ağı bilgi sistemine
geçerli adres bilgisi olarak aktarılmaktadır.
d. ASAL Celp Dönemi Tercihi: Yükümlülere e-Devlet kapısı üzerinden celp dönemi
tercih imkanı verilmektedir. Yükümlülerden alınan celp dönemi tercihleri, MSB
ağı bilgi sistemine aktarılarak kullanılmaktadır.
e. ASAL Yoklama Bilgi Formu Hizmeti:
Yükümlülere e-Devlet kapısı üzerinden sınıflandırmaya esas bilgi formu doldurma
imkanı sunulmaktadır. Sınıflandırmaya
esas bilgi formu, yoklama işlemlerinde
kullanılmak üzere MSB ağı bilgi sistemine
aktarılmaktadır.
f. Sevk Edilecek Eğitim Merkezi Hizmeti:
Yükümlülere, sevk edildiği eğitim merkezi
veya sınıf okulu sınıflandırma sonuç bilgileri e-Devlet kapısı üzerinden sunulmakta
ve yükümlülerin sistemde kayıtlı bulunan
e-posta adresi ve cep telefonlarına bilgi-
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
97
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
lendirme mesajı gönderilerek bilgilendirilmeleri sağlanmaktadır.
g. Yedek Subay Sevk Öncesi Hazırlık Hizmeti: Yedek subay adayı olan yükümlülere, e-Devlet kapısı üzerinden sevk öncesi
hazırlık işlemleri yapılmaktadır. Yedek subay sevk öncesi hazırlık işlemleri, askerliğe sevk işlemlerinde kullanılmak üzere
MSB ağı bilgi sistemine aktarılmaktadır.
ğ. Yedek Subay Sınıflandırma Sonucu
Sorgulama ve Doğrulama Hizmeti: Sınıf
okuluna katılacak olan yedek subay adaylarının sınıflandırma sonucunu sorgulama
ve doğrulama hizmeti e-Devlet kapısı
üzerinden yapılmaktadır.
h. Cezalı Durumunda Bulunan Yükümlülerin Takibi Hizmeti: Yoklama kaçağı ve
bakaya durumunda bulunan yükümlülerin
takibi işlemleri e-Devlet kapısı üzerinden
İçişleri Bakanlığı ile koordineli olarak yapılmaktadır. Mayıs 2014 ayı itibari ile yaklaşık yüz bin cezalı durumunda bulunan
yükümlü vatandaşlarımızın sevk işlemleri
yapılmıştır.
Ayrıca, vatandaşlarımızın askerlik yoklama işlemleri ile yurtdışında bulunan
vatandaşlarımızın askerlik işlemlerini
e-Devlet kapısı üzerinden gerçekleştirmek üzere çalışmalar devam etmektedir.
Yukarıda sözü edilen hizmetlerin e-Devlet kapısı üzerinden hızlı ve maliyet etkin
olarak verilmeye başlanmasıyla birlikte,
vatandaşların yaşam kalitesinin ve memnuniyet seviyesinin yükseltilmesi sağlanmış, güvenli bir ortamın oluşturulmasıyla
toplumsal birliktelik oluşturulmuş, kağıt
kullanımından tasarruf yapılmış, gönderi
maliyetleri ortadan kaldırılmış ve askerlik
şubelerinin verimliliği artırılmıştır.
Bununla birlikte, ASAL Dairesi Başkanlığı
birimlerinin daha şeffaf olması, vatandaşların askerlik şubelerinde kuyrukta sıra
beklemeden askerlik işlemlerini gerçekleştirmesi, ASAL hizmetlerine kolaylıkla
ulaşma imkanının sağlanması, vatandaşlara 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet verilmesi, bilgi düzeyi daha yüksek vatandaşların oluşturulması, askerlik şubelerinde
yapılan işlemlerde hızın arttırılması, hizmetlerde üretkenlik, verimlilik süreklilik,
düzenlilik, istikrarlılık ve ekonomiklik elde
edilmesi, modern arşiv teknolojisine geçilerek doküman yönetiminin kolaylaşması
sağlanmıştır.
SONUÇ
Günümüz modern devlet anlayışı bilgi ve
iletişim araçlarındaki baş döndürücü gelişmelere paralel olarak teknolojik devlete
dönüşme eğilimindedir. Bu durum kamu
yönetiminin görevlerinin daha hızlı ve
kaliteli yapılması gerekliliğini de beraberinde getirmiştir. Devletin bu alanda söz
konusu teknolojiyi daha etkin kullanma
gerekliliği ve isteği klasik devlet tanımında ve sürekli hantallığından şikâyet edilen
bürokraside köklü anlayış ve değişikliklere neden olmuştur.
Şu anki veriler ışığında, yıllardır yakınılan
birçok kamu hizmetinin daha sağlıklı yapılabilmesi için e-Devlet bir fırsat olarak
karşımızda durmaktadır.
e-Devletin kamu sektöründe uygulanması, devletin kamu hizmetlerinde haftanın
7 günü ve günün 24 saatinde aralıksız
vatandaşına hizmet götürmesini sağlayacak, bürokrasiden kaynaklanan aşırı
kırtasiyecilik ve bürokratik işlem maliyetlerini azaltacak, devletin hızını artıracak,
aynı zamanda kamu yönetiminde şeffaf
uygulamalarla yeni kamu yönetiminin
anlamlandırdığı hesap verme sorumluluğunun hayata geçmesi ile her şey halkın
gözünün önünde cereyan edeceğinden
hizmetlerde eşitlik ve standart sağlayarak, vatandaşın siyasal hayata katılımını
artıracaktır.
artırma yönünde pozitif etkilerde bulunabilmesi bilişim ve iletişim teknolojilerine
ülke otoritelerince verilen önem derecesi ve bunların toplum içindeki kullanım
sahasının genişliğiyle yakından ilintilidir.
Ülkemizde de e-Devlet uygulamaları kapsamında, Türksat Uydu Haberleşme Kablo
TV ve İşletme A.Ş. tarafından e-Devlet kapısı geliştirilmiştir. Bir çok kamu hizmeti,
bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak
e-Devlet kapısı üzerinden etkileşimli bir
şekilde birçok kanal vasıtasıyla vatandaşlara, özel kesime ve kamu kurum ve
kuruluşlarına sunulmaktadır.
e-Devlet uygulamaları kapsamında, Millî
Savunma Bakanlığı ASAL Dairesi Başkanlığı asker alma faaliyetlerine yönelik
olarak geliştirdiği hizmetlerini, e-Devlet
kapısı üzerinden hızlı ve maliyet etkin
olarak vatandaşlara ve kamu kurumlarına
sunmakta, vatandaşların yaşam kalitesi
ve memnuniyet seviyesini yükseltmekte,
güvenli bir ortamın oluşturulmasıyla toplumsal birlikteliğin sağlanmasına katkıda
bulunmakta, kağıt kullanımından tasarruf
yapmakta, gönderi maliyetlerini ortadan
kaldırmakta ve askerlik şubelerinin verimliliğini arttırmaktadır.
Ayrıca, ASAL Dairesi Başkanlığı; e-Devlet
uygulamaları sonucunda, askerlik şubelerinin daha şeffaf olmasını, vatandaşların
askerlik şubelerinde kuyrukta sıra beklemeden askerlik işlemlerini kolaylıkla
gerçekleştirmesini, vatandaşların ASAL
hizmetlerine kolaylıkla ulaşma imkanına
kavuşmasını, vatandaşlara 7 gün 24 saat
kesintisiz hizmet verilmesini, bilgi düzeyi
daha yüksek vatandaşların oluşturulmasını, askerlik şubelerinde yapılan işlemlerde
hızın arttırılmasını, hizmetlerde üretkenlik,
verimlilik süreklilik, düzenlilik, istikrarlılık
ve ekonomiklik elde edilmesini, modern
arşiv teknolojisine geçilerek doküman yönetiminin kolaylaştırılmasını sağlamıştır.
Sonuç olarak, e-Devletin bir toplumda
devletin etkinlik düzeyinde işlevsel bir
rol üstlenerek kamusal performansını
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
98
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
e-Devlet ve Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığı
e-Devlet Uygulamaları
DİPNOTLAR
1. Milli Savunma Bakanlığı Asker Alma Daire Başkanlığı
2. MSB ASAL D.Bşk.lığı Bilgi Toplum Stratejisi ve Eki Eylem Planı, Devlet Planlama Teşkilatı. (http://mevzuat.dpt.gov.tr/
ypk/2006/38.htm) (Erişim Tarihi:12.05.2014)
3. M.Acar, E.Kumaş; Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Dönüm Noktası:e-Devlet, e-Dönüşüm ve Entegrasyon Standartları, 17. İstatistik Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 17(1), 1-18, 2008.
4. Sevgi Toprak; e-Devlet Olarak Türkiye Ve Kanada Karşılaştırması. (http://www.edebiyatdefteri.com/yaziyazdir.asp ?
yaziID=76664) (Erişim Tarihi:06.05.2014)
5. e-Devlet Kapısı. (http://www.turkiye.gov.tr) (Erişim Tarihi:05.05.2014)
KAYNAKLAR
Bilgi Toplum Stratejisi ve Eki Eylem Planı, Devlet Planlama Teşkilatı. (http://mevzuat.dpt.gov.tr/ypk/2006/38.htm) (Erişim
Tarihi:12.05.2014).
ACAR, Mustafa - KUMAŞ, Erhan; Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Dönüm Noktası:e-Devlet, e-Dönüşüm ve Entegrasyon
Standartları, 17. İstatistik Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 17(1), 1-18, 2008.
TOPRAK, Sevgi; e-Devlet Olarak Türkiye ve Kanada Karşılaştırması. (http://www.edebiyatdefteri.com/yaziyazdir.asp?yaziID=76664) (Erişim Tarihi:06.05.2014).
ÇELİKKOL, Ömer; Kamu Yönetiminde e-Devlet Yapılanması Ve Türkiye İçin E-Devlet Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman
Demirel Üniversitesi, Isparta,2008 s.23.
DEMİREL, Demokaan; e-Devlet ve Dünya Örnekleri, Sayıştay Dergisi, sayı 61, 2006, s. 88-91.
ULUSOY, Ahmet; e-Devlet (in) Bürokrasi (out). (http://www.liberal-dt.org.tr/guncel/A.% 20Ulusoy/au_burokrasi.htm)
(Erişim Tarihi:07.05.2014).
YÜCETÜRK, Elif; Türk Kamu Yönetiminde e-Devlet Uygulamaları ve Tabana Yayılabilme Yeteneği Bakımından Bir Değerlendirme: Bolu Örneği, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, K.Ü. İ.İ.B.F.Yayını, İzmit, s. 147.
ULUSOY, Ahmet - KARAKURT, Birol; Türkiye’nin e-Devlete Geçiş Zorunluluğu, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi,
K.Ü. İ.İ.B.F.Yayını, İzmit, s. 138.
KALEAĞASI, Bahadır; İnternet ve e-Devlet, Radikal Gazetesi, 12 Mayıs 2001.
e-Devlet Kapısı. (http://www.turkiye.gov.tr) (Erişim Tarihi:05.05.2014).
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
99
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Kalyonları Temalı Emisyon Pulu
OSMANLI KALYONLARI TEMALI
EMİSYON PULU
Hazırlayan •• Basım Yayım ve Müzeler Şube Müdürlüğü
D
eniz tarihimizin ebedi hatırasına bir imza atılması maksadıyla; PTT Genel Müdürlüğü tarafından 10 Eylül 2014 tarihinde
PTT Pul Müzesi / Ankara’da “Osmanlı Kalyonları” temalı anma pulu tanıtım toplantısı icra edilerek tedavüle sunulmuştur.
Faaliyete Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Merkez Daire Başkanı Dz.Kd.Alb.Cahit S. GÖKGÖZ ve Dz.Yzb.Mehmet YÜKSEL tarafından katılım sağlanmıştır.
Tasarımları Deniz Kuvvetleri Komutanlığı desteğiyle yapılan Osmanlı Kalyonları temalı pullar ve zarflar yurt çapında PTT
şubelerinden bedeli mukabili temin edilebilecektir.
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
100
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Kalyonları Temalı Emisyon Pulu
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
101
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
TSK ANKARA ÖZEL BAKIM
MERKEZİNİN TANITIMI
Hazırlayan •• TSK Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi Başkanlığı
T
SK Ankara Özel Bakım Merkezi; Türk Silahlı Kuvvetlerinin tarihsel niteliklerine, Cumhuriyetin temel esaslarına
bağlı, 65 yaş üzeri emekli personel ve yakınlarının bireysel
farklılıkları doğrultusunda fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik
olarak; güvenli, huzurlu, katılımcı bir ortam yaratarak dayanışma, bağlılık ve kadirşinaslık özelliklerine uygun olarak
sosyal bakım hizmeti sağlamaktadır.
2957 sayılı kanun ve 26713 sayılı “Bazı Askeri Hastanelerde
Döner Sermayenin İşletilmesine ve Hastanelerden Yararlanacaklara İlişkin Yönetmelik” esasları doğrultusunda çağdaş
hizmet sunan TSK Ankara Özel Bakım Merkezi, Ankara’nın
en güzel semtlerinden biri olan Bilkent/Lodumlu’da konuşlanmıştır.
Özel Bakım Merkezi Kantini
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
102
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
30 Haziran 2008 tarihinde hizmete açılan merkez 79 dönüm
arazi içerisinde 30.000m2 kapalı alana sahip, tek ve çift kişilik olmak üzere toplam 211 oda bulunmaktadır. Merkezde
kalanlara aylık aidat karşılığı, barınma ile üç ana öğün ve iki
ara öğün yemek verilmektedir. Merkezde kalanların her türlü
ihtiyacını karşılayabilecek şekilde düzenlemeler yapılmıştır.
Psikolojik danışma hizmeti,
Sosyal etkinlikler kapsamında;
Kreş Öğrencileri Ziyareti
Doğum günü kutlamaları,
Konserler,
Film gösterimleri,
Resim Kursu
Konferanslar,
Bu kapsamda;
Tiyatrolar,
Yemek Salonu, Pastane, Kantin, Terzi, Bay ve Bayan Kuaför,
Çamaşırhane, Ütühane, TV İzleme ve Oturma Salonları, Çok
Amaçlı Salon, Terapi Havuzu, Egzersiz Salonu, Sauna, Buhar
Banyosu, Hobi Atölyeleri, İnternet Salonu, Mescit gibi yerler
bulunmaktadır.
Operalar,
Kültürel geziler gibi.
Doğum Günü Faaliyeti
Bayan Kuaförü
Ayrıca merkezden istifade edenlere yönelik;
Birinci basamak sağlık hizmeti,
Diyetisyen kontrolünde lezzetli ve sağlıklı beslenme,
Fizyoterapist nezdinde egzersiz hareketler,
Yaşam aktivitelerinin idamesi hususunda bakım hizmeti,
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
Boş zamanını değerlendirmek isteyenler için hobi faaliyetleri
(Resim, Takı Tasarım, Dekoratif Ahşap Süsleme ve Boyama)
yürütülmektedir.
Merkezde İç Hastalıkları Uzmanı, Sosyal Çalışmacı, Diyetisyen, Psikolog, Fizyoterapist, Hemşire, Yaşlı Bakıcı olmak üzere idari konularda ihtiyaç olan personel istihdam edilmektedir.
Merkeze girişte; zihinsel ve bedensel yönden sağlıklı ve
günlük aktivitelerini yerine getirebilecek yeterlilikte olması
aranan şartlardır. Söz konusu şartları yerine getirebilecek
durumda olanlar mensup olduğu Kuvvet Personel Dairesine
103
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
istenilen belgeleri (Başvuru Dilekçesi, Nüfus Cüzdanı Sureti,
Dökümlü Nüfus Kaydı Belgesi, Kimsesiz Olduğuna Dair Belge 6 Adet Renkli Fotoğraf, Askeri Hastaneden Onaylı Sağlık
Raporu) içeren dosya ile müracaat etmesi gerekmektedir.
İstenilen belgeler ve diğer hususlarla ilgili detaylı bilgi merkezimize şahsen başvuru yapmak suretiyle ya da 0312 266 00
44/3018-3019 numaralı telefonlardan alınabilir.
Hayatımızın sonbaharını bahar sevinci ve mutluluğu içinde
daha sağlıklı olarak yaşamak üzere; benzerinin ülkemizde
olmadığı, son derece kaliteli, nitelikli hizmet veren ve aylık
ücreti çok uygun olan Özel Bakım Merkezine yeni hak sahiplerini bekliyoruz.
TSK Reh. ve Bkm.Mrk.Bşk.lığı
Bir milletin yaşlı vatandaşlarına ve emeklilerine karşı tutumu; o milletin
yaşama kudretinin en önemli kıstasıdır.
Geçmişte çok güçlüyken, tüm gücüyle çalışmış olanlara karşı minnet hissi duymayan bir milletin,
geleceğe güvenle bakmaya hakkı yoktur.
M.Kemal ATATÜRK
DENİZ KUVVETLERİ DERGİSİ
104
SAYI: 620 I EYLÜL I 2014
Osmanlı Kalyonları temalı pullar tüm PTT şubelerinde satılmaktadır.