Japonya Depreminin Ekonomi Üzerine Etkileri

Japonya Depremi ve Küresel Ekonomi Üzerine Etkileri
Japonya’da 9 büyüklüğünde meydana gelen deprem ve
sonrasında depremin yol açtığı tsunami ülkede çok
büyük bir yıkıma yol açmıştır. Yetkililer tarafından
yapılan açıklamada depremin merkezinin Tokyo’dan
400 km uzaklıkta ve denizin yaklaşık 32 km derinliğinde
olduğu bildirilmiştir.
Yapılan tahminlerde, yaşanan felakette ölenlerin
sayısının 18 bin kişiyi aşabileceğinin altı çizilmiştir.
Deprem ve tsunaminin yarattığı etki ile 18 bin evin
yıkıldığı, 130 bin evin hasar gördüğü ve halihazırda 200
bin kişinin kurulan barınaklarda kaldığı belirtilmiştir.
Evlerinde kalabilenlere ise elektrik verilemediği ve iki
milyon kişiye su sağlanamadığı da ulaşan bilgiler arasındadır.
Tüm bunların yanında felaketten zarar gören nükleer santralin durumunun ciddiyetini koruduğu;
orta ve uzun vadede ciddi zararlara yol açabileceği tartışılmaktadır. Yetkililer musluk suyuna
radyasyon karışması sebebi ile bu suyun bebeklere içirilmemesi ve sızıntıdan etkilenen bölgelerde
üretimi gerçekleştirilen gıdalar için yeni sınırlamalar getirildiğini belirtmiştir.
Deprem ve tsunami felaketi, Japonya’nın ekonomisini
derinden etkilemiştir. Japon hükümetinin yapmış olduğu
açıklamada felatekin maliyetinin 300 Milyar doların üzerine
çıkacağı (300-480 Milyar dolar arasında değişeceği)
açıklanmıştır. 1995 yılında yaşanan Kobe Depremi ile
karşılaştırıldığında felaketin ülkeye ekonomik açıdan daha az
zarar verdiği tartışılmaktadır. Bunun sebebi olarak deprem
ve tsunami felaketinin merkezi olan kuzeydoğu bölgesinin
Japon ekonomisine katkısının % 8 civarlarında sınırlı olması
gösterilmektedir.
Ancak ülkede, aralarında dünyaca ünlü birçok
markanın üretimini gerçekleştiren, fabrikaların
üretimlerini durdurduğu belirtilmiştir. Uzmanlar
Japonya gibi ekonomisi sanayi üretimine bağlı olan
ülkelerde yaşanan bu tarz üretim duraklamalarının
ciddi etkiler doğurabileceğini belirtmiştir. Özellikle
enerji konusunda büyük sıkıntılar yaşayan
Japonya’da deprem ve tsunamiden zarar görmeyen
fabrikaların yaşanan elektrik kesintileri nedeni ile
üretimlerine zaman zaman ara vermek zorunda
kaldıkları bildirilmiştir. Bunun yanında üretim için
gerekli parçaların sağlanmasında yaşanan sorunlar, felaketten etkilenmeyen ve faal durumda olan
fabrikalarda da üretimin aksamasına yol açmaktadır.
Üretimde yaşanan duraklamalar sadece Japon
ekonomisi için değil, küresel ekonomi için de tehdit
oluşturmaktadır. Dünyanın en büyük üçüncü
ekonomisi konumundaki Japonya’nın dünya üretim
hacmine 4 Trilyon dolar seviyesinde bir katkı yaptığı
belirtilmektedir. Ülkede yaşanan üretim azalmasının,
ülkeye hammadde, yakıt, teknoloji sağlayan şirketleri
de doğrudan etkilemiştir. Nerdeyse hiçbir enerji
kaynağına sahip olmayan Japonya, dünyanın kömür ve
sıvılaştırılmış doğalgazda en büyük ve petrolde de ikinci
en büyük ithalatçısı konumundadır.
Özellikle otomotiv fabrikalarına yedek parça üreten Japon fabrikaların üretimlerini durdurmak
zorunda kalmaları, sektörde faaliyet gösteren firmalar arasında endişe yaratmıştır. Zira Japonya
yalnız kendi otomotiv sektörüne değil, dünya çapında da birçok otomobil üreticine yedek parça
sağlamaktadır.
Japonya’nın dış ticaret gerçekleştirdiği ülkeler incelendiğinde, başlıca ihracat ortaklarının ABD, Çin,
Güney Kore, Tayvan ve Hong Kong olduğu görülmektedir. Bunun yanında ithalat gerçekleştirdiği
ülkelerin başında Çin, ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Avustralya yer
almaktadır. Ülkenin başlıca sanayi dalları arasında motorlu araçlar, elektronik ürünleri, makine
teçhizatı, çelik ve demir dışı metaller, kimyasallar ve işlenmemiş ürünler yer almaktadır.
TÜRKİYE – JAPONYA
DIŞ TİCARET RAKAMLARI (000 $)
YILLAR
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
TÜRKİYE’NİN
DIŞ TİCARET HACMİ
(TÜM ÜLKELER)
2008
330 462
4 026 764
4 357 226
333 990 770
2009
232 841
2 781 971
3 014 812
243 071 034
2010
266 202
3 297 664
3 563 866
299 395 891
2010 / 1
14 593
196 950
211 543
2011 / 1
25 412
238 196
263 608
Kaynak: TUİK
Ülkemiz ile Japonya arasındaki dış ticaret hacmi incelendiğinde, 2009 – 2010 yılları arasında
Japonya’ya ihracatımızda öne çıkan ürünler balık, tekstil elyafı ve tekstil elyafı mamulleri, sebze-
meyve ve mamulleri, enerji üreten makine ve cihazlar, giyim eşyaları, kimyasallar, hububat ve
bitkisel yağlar olarak özetlenmektedir. Bunun yanında, yine 2009 – 2010 yılları arasında
Japonya’dan gerçekleştirdiğimiz ithalatımızda kara ulaşım araçları, çeşitli makine ve cihazlar, plastik
ve plastik mamulleri öne çıkmaktadır.
Türkiye ve Japonya arasındaki ticaret hacminin 2010 yılında 3,5 Milyar doları ancak aştığı
görülmektedir. Türkiye’nin genel ticaret hacmi ile karşılaştırıldığında Japonya ile ticaret hacmimizin
küçük bir paya sahip olduğu görülmektedir. Uzmanların yaptığı açıklamada Japonya ile ülkemiz
arasında küçük ticaret hacmi dolayısıyla yaşanan deprem ve tsunami felaketinin ülkemiz
ekonomisine etkisi olmasının çok düşük bir ihtimal olduğu belirtilmiştir.
Kaynakça
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)
Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM)
BBC Türkçe Web Sitesi
Bloomberg HT Web Sitesi