TROFOBLAST İNVAZYON YETMEZLİĞİ PREEKLAMPSİ Dr.Aylin Okçu Heper Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı EKSTRAEMBRİYONİK TROFOBLASTLAR EMBRİYO Staun‐Ram and Shalev Reproductive Biology and Endocrinology 2005 3:56 doi:10.1186/1477‐7827‐3‐56 Normal Plasentasyon/Trofoblast İnvazyonu Basal plate Maternofetal bileşke Plasental yatak Normal Plasentasyon/Trofoblast İnvazyonu Trofoblastik Vasküler İnvazyon Gebelikte Hipertansif Bozukluklar • Kronik hipertansiyon (gebelik öncesi hipertansiyon veya gebeliğin 20. haftasından önce gelişen hipertansiyon) • Preeklampsi‐eklampsi (gebeliğe özgü hipertansiyon) • Kronik hipertansiyon üzerine eklenen preeklampsi • Gebelik hipertansiyonu (gebelin 20. hastasından sonra gelişen hipertansiyon) ‐geçici hipertansiyon ‐kalıcı hipertansiyon Preeklampsi • • • • • • • • • Gebeliğe özgü sistemik bir sendrom Gebeliğin en sık medikal komplikasyonu İnsidansı %3‐5 %10 perinatal neonatal mortalite Gebeliğin 20.haftasından sonra Hipertansiyon+proteinüri Nöbet geçirme (eklampsi) Gebelik toksemisi “Pregnancy induced hypertension” (PIH) Yetersiz/Bozuk Trofoblast İnvazyonu Preeklampsi Maternal ve Fetal faktörler Yetersiz endovasküler invazyon Spiral arter şekillenmesindeki yetersizlik Uteroplasental hipoperfüzyon Adezyon molekülleri Trofoblastlardan bağımsız vasküler değişiklikler Nitrik oksit sentetaz ekspresyonu (iNOS, eNOS) Maternal NK hücreler Paternal HLA haplotip Diğer genetik faktörler Preeklampsi Maternal ve Fetal faktörler • Epitelyal adezyon molekülleri trofoblastik hücre kolonları yüzeyel interstisyel trofoblastlar • Mezenşimal adezyon molekülleri derin interstisyel trofoblastlar vasküler/endovasküler trofoblastlar •Adezyon molekül repertuarı değişiklikler •Diferansiyasyon yetersizliği •Trofoblast invazyon yetersizliği •Damar modifikasyon yetersizliği/bozukluğu Preeklampsi Maternal ve Fetal faktörler Maternal renin/anjiotensin sistemi Trofoblast invazyonundan bağımsız vasküler değişiklikler •Endotelyal bazofili •Endotelyal vakuolizasyon •Düz kas hücrelerinde düzensizlik •Damar lümen dilatasyonu Preeklampsi Maternal ve Fetal faktörler Trofoblastik nitrik oksit sentataz ekspresyonu Trofoblast motilitesi ve invazyonu Preeklampsi Maternal ve Fetal faktörler • İlk trimesterde interfazdaki lenfoid hücrelerin %70’i, tüm hücrelerin %30’u NK hc. (+) • Perifer NK hücrelerinden farklı fenotip • Azalmış sitotoksisite • Vasküler yapılanma üzerinde etki (?) (HLA‐G üzerinden) NK hc. Fonksiyon bozukluğu Preeklampsi Paternal faktörler • Paternal genomik “imprinting” normal trofoblast gelişimi için önemli • Anne‐baba birlikteliğinin süresi!!! • Riskli babalar !!! (45 yaş↑, erken yaşta KVC hast, hipertansiyon, obez) • Seminal sitokin düzeyleri ? • Paternal HLA özellikleri ? Preeklampsi Moleküler Çalışmalar • Mikroarray çalışmalarda, preeklampsi ile ilişkili 79 ayrı gen bölgesi 2.krom üzerinde şüpheli bir bölge Preeklampsi Maternal‐paternal immünogenetik ilişkinin rol oynadığı genetik çelişkiler Anne‐baba hastalığı Plasenta Bulguları • • • • • Desidual arteriopati İnfarkt ve iskemik değişiklikler Abrusyo plasenta Tenney‐Parker değişiklikleri Fetal intrauterin gelişme geriliği Desidual Arteriopati Spiral arter/arteriol, • Köpüksü histiyositler (aterozis) • Fibrinoid nekroz • Trombozis • Granülomatöz iltihabi olay • PIH (%46) Aterozis •Düz kas hipertrofisi •Endotelyal hiperplazi •Fibrinoid nekroz Plasental İnfarkt • • • • • • • En sık lezyon Yetersiz maternal intervillöz dolaşım Desidual damar okluzyonu Daha sert kondanse, açık sarı, gri‐krem renkli Taze infarkt (hemorajik) Geç infarkt (sarımsı gri‐kahverenkli) çevresi atrofik Organize fibröz doku gelişmez Nekrotik villuslar Maternal floor infarkt Abrusyo Plasenta • Plasentanın desiduadan ayrılması • PIH, travma, uterin anomali, parsiyel plasenta previa • Retroplasental kanama, hematom • Tanı sıklıkla klinik bulgularla Retroplasental kanama Minör yapısal değişiklikler • Küçük plasenta • Daha koyu renkli • Tenney‐Parker değişiklikleri Villus maturasyon ve pattern anomalileri Göbek kordonu end‐diastolik basınç normal • 3.trimesterde bulgu • Uteroplasental hipoksi bulguları • Villus dallanmasında artış • Villöz kapiller yatakta artış • Dar kapillerler • Kısa güdük villuslar • Artmış Tenney‐Parker değişiklikleri • İntervillöz mesafede azalma • Villöz sitotrofoblastlarda artış • Sinsityotrofoblast kalınlığında artış Göbek kordonu end diastolik basınç anormal • 2‐3. trimesterler arası preeklampsi (intrauterin gelişme geriliği ile birlikte) • Villuslar uzun, düz, filiform • Villus dallanması az • Villus kapillerlerinde dallanmada azalma • Villöz sitotrofoblastlarda azalma • Sinsityotrofoblast kalınlığında azalma • İntervillöz mesafede genişleme