yaş ve kuru meyve sebze ile seracılık dış pazar çalışması

YAŞ VE KURU
MEYVE SEBZE İLE
SERACILIK
DIŞ PAZAR
ÇALIŞMASI
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KASIM / 2016
1
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
İÇİNDEKİLER
A. YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ ............................................................................ 3
1. EKİM ALANLARI ....................................................................................................... 3
2. ÜRETİM..................................................................................................................... 3
2.1. TÜRKİYE’DE ÜRETİM ......................................................................................... 3
2.2. DÜNYADA ÜRETİM ............................................................................................ 4
3. DIŞ TİCARET ............................................................................................................ 5
3.1. TÜRKİYE’NİN YAŞ MEYVE SEBZE DIŞ TİCARETİ ............................................ 5
3.2. DÜNYADA YAŞ MEYVE SEBZE DIŞ TİCARETİ ................................................. 7
4. POTANSİYEL PAZARLAR .......................................................................................10
4.1. İran .....................................................................................................................10
4.2. Almanya .............................................................................................................10
4.3. Irak .....................................................................................................................10
4.4. İngiltere ...............................................................................................................10
4.5. Ukrayna ..............................................................................................................10
4.6. Ürdün..................................................................................................................10
4.7. Beyaz Rusya ......................................................................................................10
4.8. Gürcistan ............................................................................................................10
4.9. Polonya ..............................................................................................................10
4.10. Katar ...................................................................................................................11
5. SEKTÖRDE YAŞANAN SIKINTILAR VE YAPILMASI GEREKENLER .....................11
B. TÜRKİYE’DE ÖRTÜALTI ÜRETİM SEKTÖRÜ ......................................................12
1. TÜRKİYE’DE ÖRTÜALTI ÜRETİMİ ..........................................................................13
2. SONUÇ ....................................................................................................................13
C. KURU MEYVE SEKTÖRÜ .....................................................................................14
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU ................................................................................14
2. TÜRKİYE’NİN KURU MEYVE DIŞ TİCARETİ ...........................................................14
2.1. İTHALAT .............................................................................................................14
2.2. İHRACAT ............................................................................................................14
D. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ............................................................................24
KAYNAKÇA ..................................................................................................................24
2
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1. Türkiye Meyve Sebze Ekim Alanları ........................................................................ 3
Tablo 2. Türkiye Meyve ve Sebze Üretimi (ton) .................................................................... 3
Tablo 3. Dünyada Lider Olduğumuz İlk 10 Yaş Meyve Sebze ............................................... 3
Tablo 4. 2015-2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebzenin Genel Sekreterliklere Dağılımı. 4
Tablo 5. Dünya Yaş Meyve Sebze Üretiminde İlk 10 Ürün .................................................... 5
Tablo 6. Türkiye’nin Yaş Meyve Sebze İhracatı ..................................................................... 5
Tablo 7. Türkiye’nin 2015- 2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10 Ürün
.............................................................................................................................................. 5
Tablo 8. 2016-2016 Ocak- Haziran Ayı Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan İlk 10 Ülke ......... 6
Tablo 9. Dünya Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10 Ülke (bin $) ......................................... 7
Tablo 10. Dünya Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10 Ürün .................................................. 7
Tablo 11. Yaş Meyve Dış Ticaret Matrisi ............................................................................... 8
Tablo 12. Taze Sebze Dış Ticaret Matrisi .............................................................................. 9
Tablo 11: Türkiye’de Örtüaltı Varlığı (2015/Da).....................................................................12
Tablo 12: İller Bazında Örtüaltı Varlığı (2015/Da) .................................................................12
Tablo 13: İller Bazında Cam Sera Varlığı (Da) ......................................................................12
Tablo 14: İller Bazında Örtüaltı Sebze Üretimi (2015) ...........................................................13
Tablo 15: İller Bazında Örtüaltı Meyve Üretimi (2015) ..........................................................13
Tablo 16: Türkiye’nin Kuru Meyve İhracatı............................................................................15
Tablo 17: Türkiye’nin Kuru Üzüm İhracatı ve Dünya Kuru Üzüm İthalatına İlişkin Genel Bilgiler
(2015)...................................................................................................................................16
Tablo 18: Türkiye’nin Kuru Kayısı İhracatı ve Dünya Kuru Kayısı İthalatına İlişkin Genel Bilgiler
(2015)...................................................................................................................................17
Tablo 19. Antep Fıstığı Potansiyel Dış Pazar Çalışması .......................................................18
Tablo 20. Ceviz Potansiyel Dış Pazar Çalışması ..................................................................19
Tablo 21. Badem Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması ............................................................20
Tablo 22. Kuru Üzüm Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması .....................................................21
Tablo 23. Kuru Kayısı Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması .....................................................22
Tablo 24. İncir Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması ................................................................23
GRAFİKLER DİZİNİ
Grafik 1. 2015-2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebzenin Genel Sekreterliklere Dağılımı 4
Grafik 2. Türkiye Yaş Meyve Sebzenin Ülke Grubuna Göre Dağılımı .................................... 6
3
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
A. YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ
Yaş sebze meyve sektörü, meyve ve sebzelerin tarımsal faaliyetlerle yetiştirilmesi ve
yetiştirilen ürünlerin doğal bozunum süresinin tamamlanmasından önce işleme tesislerine
ulaştırılması faaliyetlerini içerir.
1.
EKİM ALANLARI
Tablo 1. Türkiye Meyve Sebze Ekim Alanları
TARIM ALANI
2015
Bin (ha)
Meyve
Sebze
3.284
809
Toplam Alan İçindeki Payı (%)
13.7
3.4
Kaynak:TÜİK
2.
ÜRETİM
2.1. TÜRKİYE’DE ÜRETİM
Tablo 2. Türkiye Meyve ve Sebze Üretimi (ton)
ÜRÜNLER
YILLAR
2014
Yumuşak Çekirdekli Meyveler
Sert Çekirdekli Meyveler
Turunçgiller
Sert Kabuklu Meyveler
Üzümsü Meyveler
Meyve Üretimi Toplam
Sebze Üretimi Toplam
3.067
3.563
3.183
809.799
5.649.577
16.876.201
28.569.781
2015
3.163
4.052
3.975
1.123.750
5.206.370
17.525.012
29.552.290
Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü
Türkiye 2015 meyve üretiminde en çok payı, Yumuşak Çekirdekliler grubu içerisinden
2.480.444 ton üretimle elma; Sert Çekirdekliler grubu içerisinden 1.700.000 ton üretim ile
zeytin; Turunçgiller grubundan 1.816.798 ton üretim ile portakal; Sert Kabuklular grubu
içerisinden 646.000 ton üretim ile fındık; Üzümsü Meyveler grubundan 3.650.000 ton üretim
ile üzüm almaktadır.
Türkiye 2015 yılı sebze üretiminde ise, 12.615.000 ton üretim ile domates birinci
sıradayken, 3.918.558 ton üretim ile karpuz 2., 1.879.189 ton üretim ile soğan(kuru) 3.sırada
yer almaktadır.
Dünyada lider konumda olduğumuz yaş meyve sebze ürünlerinde ilk 10 ürün Tablo
3’de yer almaktadır.
Tablo 3. Dünyada Lider Olduğumuz İlk 10 Yaş Meyve Sebze
Sıra
Ürünler
Dünya Üretimi*
Türkiye Üretimi** Üretimdeki Pay(%)
1
Fındık
858.697
549.000
64
2.
İncir
1.117.452
298.914
26,7
3
Kiraz
2.294.455
494.325
21,5
4
Ayva
596.532
139.311
23
5
Kayısı
4.111.076
780.000
19
6
Vişne
1.348.628
179.752
13
7
Antepfıstığı
916.921
88.600
9,7
8
Zeytin
20.396.699
1.676.000
8,2
9
Domates
163.963.770
11.820.000
7,2
10
Biber
31.171.567
2.159.348
6,9
Kaynak: *FAO, **TÜİK, 2013
4
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Tablo 3’de yer alan ürünler, Ülkemiz açısından oldukça önem arz etmektedir. Ülkemiz
yaş meyve sebze ürünlerinin Genel Sekreterliklere dağılımı ise Tablo 4’de verilmiştir.
Tablo 4. 2015-2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebzenin Genel Sekreterliklere
Dağılımı
Genel Sekreterlikler 2015 Değer ($) 2016 Değer ($) Artış-Azalış (%) 2016 Payı (%)
AKİB
431.023.680,80 415.910.915,23
-4
47
BAİB
276.869.634,48 212.070.040,54
-23
24
DKİB
170.380.294,31
90.623.748,36
-47
10
EİB
39.742.507,51
75.671.103,27
90
9
UİB
28.398.224,05
33.296.997,75
17
4
İİB
20.203.019,27
27.247.260,04
35
3
DAİB
14.025.659,37
14.505.626,28
3
2
Diğer
11.567.470
20.109.460
74
2
GENEL TOPLAM
992.210.489,72 889.435.151,02
-10
100
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri, Ocak-Haziran 2016 Sektör Raporu
Grafik 1. 2015-2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebzenin Genel Sekreterliklere
Dağılımı
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri, Ocak-Haziran 2016 Sektör Raporu
2.2. DÜNYADA ÜRETİM
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nün en güncel verileri olan 2012 yılı
verilerine göre; 2012 yılında dünyada 57,2 milyon hektar alanda yaş sebze üretimi yapılmıştır.
Söz konusu alanda yetiştirilen toplam yaş sebze 1,1 milyar ton olup, domates yaklaşık 162
milyon tonluk üretimi ile dünyada en çok yetiştirilen yaş sebze ürünüdür. Domates ürününü,
sırasıyla karpuz (105 milyon ton), kuru soğan (83 milyon ton), lahana (70 milyon ton), hıyar ve
kornişon (65 milyon ton) ürünleri takip etmektedir. 2012 yılı itibarıyla toplam yaş sebze
üretiminde 2011 yılına kıyasla % 1,7 oranında artış meydana gelmiştir (Ekonomi Bakanlığı Yaş
Meyve Sebze Sektör Raporu). Dünya yaş meyve sebze üretiminde ilk 10 ürün Tablo 5’te yer
almaktadır.
5
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Tablo 5. Dünya Yaş Meyve Sebze Üretiminde İlk 10 Ürün
Ürün
1.Domates
2.Karpuz
3.Muz
4.Kuru Soğan
5.Elma
6.Lahana
7.Portakal
8.Üzüm
9.Hıyar ve Karnişon
10.Patlıcan
Üretim (ton)
161.793.834
105.372.341
101.992.743
82.851.732
76.378.738
70.104.972
68.223.759
67.067.129
65.134.078
48.424.295
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, 2016
3.
DIŞ TİCARET
3.1.
TÜRKİYE’NİN YAŞ MEYVE SEBZE DIŞ TİCARETİ
Tablo 6. Türkiye’nin Yaş Meyve Sebze İhracatı
Yıllar
Miktar (kg)
Narenciye
Taze Meyve
Taze Sebze
Değer ($)
2013
2014
Genel Toplam
Miktar(kg)
1.371.187.267
726.614.356
1.242.180.420
3.345.253.335
Değer ($)
930.586.507
708.240.793
691.838.549
2.348.552.931
Miktar(kg)
1.585.469.868
774.407.548
1.166.584.109
3.531.680.598
Değer ($)
942.212.767
720.446.032
710.183.663
2.393.534.501
Kaynak: AKİB
Tablo 7’de Türkiye’nin 2015- 2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk
10 ürüne yer verilmiştir.
Tablo 7. Türkiye’nin 2015- 2016 Ocak-Haziran Ayı Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10
Ürün
Ürün
2015-2016(Ocak-Haziran)
Değer ($)
2015 Ocak-Haziran
1.Domates
2016 Ocak-Haziran
281.116.456,84
156.660.141,91
69.570.402,56
137.868.331,01
128.617.232,48
119.874.002,81
4.Portakal
84.464.594,00
81.182.045,71
5.Biber
50.633.035,92
59.451.382,55
6.Mandarin
59.385.662,12
54.502.793,09
7.Greyfurt
42.609.056,07
54.016.426,02
8.Nar
31.683.843,99
38.585.646,15
9.Kabak
22.009.546,36
23.757.115,49
10.Şeftali
25.274.586,78
17.509.923,49
2.Kiraz/Vişne
3.Limon
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri, Ocak-Haziran 2016 Sektör Raporu (Ülkeler
2016 yılı Fob ($) değerlerine göre sıralanmıştır)
6
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
2014 yılında en fazla ihraç edilen yaş meyve sebze ürünü 430 milyon dolarla
domatesken, bu ürünü sırasıyla mandarin (369 milyon dolar), limon (286 milyon dolar), üzüm
(203 milyon dolar) ve portakal ( 190 milyon dolar) izlemektedir. Tablo 8’de 2015-2016 Ocak
Haziran ayında Türkiye’nin yaş meyve sebze ihracatı yaptığı ilk 10 ülkeye yer verilmiştir.
Tablo 8. 2016-2016 Ocak- Haziran Ayı Yaş Meyve Sebze İhracatı Yapılan İlk 10 Ülke
2015-2016(Ocak-Haziran)
Değer ($)
ÜLKE
2015 Ocak-Haziran
2016 Ocak- Haziran Artış/Azalış
(%)
1.IRAK
148.254.390,93
155.315.327,00
5
68.208.535,05
110.061.081,17
61
451.247.521,55
92.202.379,39
-80
4.ROMANYA
44.540.301,68
70.350.789,62
58
5.UKRAYNA
29.074.479,89
51.848.765,39
78
6.BEYAZ RUSYA
11.411.482,45
47.640.457,89
317
7.SUUDİ ARABİSTAN
23.759.330,62
41.390.064,36
74
8.GÜRCİSTAN
19.221.341,00
40.333.314,98
110
9.BULGARİSTAN
26.144.148,33
26.164.554,71
0
10.HOLLANDA
17.468.004,85
26.094.419,57
49
2.ALMANYA
3.RUSYA FEDERASYONU
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri, Ocak-Haziran 2016 Sektör Raporu (Ülkeler
2016 yılı Fob ($) değerlerine göre sıralanmıştır)
Grafik 2. Türkiye Yaş Meyve Sebzenin Ülke Grubuna Göre Dağılımı
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri, Ocak-Haziran 2016 Sektör Raporu
7
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
3.2. DÜNYADA YAŞ MEYVE SEBZE DIŞ TİCARETİ
Dünyada toplam yaş meyve ihracatı 2012 yılı itibarıyla 61,8 milyar dolar
seviyelerindedir. 2012 yılında toplam ihracat 2011 yılına göre % 2,2’lik bir artış kaydetmiştir.
Önde gelen ihracatçı ülkeler ise İspanya (7,4 milyar $), ABD (6,2 milyar $), Şili (4 milyar $),
Hollanda (3,8 milyar $) ve İtalya’dır (3,3 milyar $). Trademap verilerine göre ülkemiz 1,7 milyar
dolarlık ihracat hacmiyle 2012 yılı itibarıyla dünya yaş meyve ihracatından % 2,7’lik pay
almakta ve 12’inci sırada yer almaktadır (Ekonomi Bakanlığı Yaş Meyve Sebze Sektör
Raporu).
2012 verilerine göre, Dünyada yaş meyve sebze ihracatında önde gelen ilk 10 ülke
Tablo 9’da yer almaktadır.
Tablo 9. Dünya Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10 Ülke (bin $)
Meyve İhracatı
Sebze İhracatı
Ülkeler
2012
Pay (%)
Ülkeler
2012
İspanya
Hollanda
7.373.136
11,9
5.427.100
ABD
İspanya
6.192.875
10,0
4.236.778
Şili
Meksika
4.012.651
6,5
3.862.505
Hollanda
Çin
3.779.603
6,1
2.857.404
İtalya
ABD
3.345.205
5,4
2.091.087
Çin
Fransa
2.849.940
4,6
1.403.155
Belçika
Kanada
2.599.436
4,2
1.079.830
Meksika
Belçika
2.528.752
4,1
894.743
Ekvador
İtalya
2.158.200
3,5
846.869
Güney Afrika
Fas
2.051.539
3,3
627.400
TOPLAM
TOPLAM
61.819.319
100,0
31.740.025
Pay(%)
17,1
13,3
12,2
9,0
6,6
4,4
3,4
2,8
2,7
2,0
100,0
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, 2015
2012 verilerine göre, Dünya yaş meyve sebze ihracatında önde olan ilk 10 ürüne Tablo
10’da yer verilmiştir.
Tablo 10. Dünya Yaş Meyve Sebze İhracatında İlk 10 Ürün
Meyve İhracatı
Sebze İhracatı
Ürünler
2012
Pay (%)
Ürünler
2012
Muz
8.869.094
14,3 Domates
7.871.342
Üzüm
7.124.245
11,5 Biber
4.272.266
Elma
7.109.881
11,5 Soğan ve Şalot
2.600.018
Portakal
4.636.122
7,5 Patates
2.561.012
Mandarin
4.218.600
6,8 Hıyar ve Kornişon
2.108.827
Armut
2.530.333
4,1 Sarımsak
1.967.354
Çilek
2.328.919
3,8 Havuç ve Şalgam
1.117.782
Şeftali
ve
2.190.027
3,5 Karnabahar
1.069.416
Brokoli
Diğer Meyveler
2.084.073
3,4 Kuşkonmaz
1.046.155
Kivi
2.073.914
3,4 Mantar
1.025.009
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, 2015
Pay(%)
24,8
13,5
8,2
8,1
6,6
6,2
3,5
3,4
3,3
3,2
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Kaynak: TÜİK, Trademap ve FAOSTAT
50.193
659.446
2.601.246
146.603
150.322
51.293
59
21.175
42.954
5.897
14.659
44.762
132.842
311.605
57.673
123.937
957
11.258
36.083
1.873
3.232
30.911
12.037
30.261
87.223
59.157
669.879
2.204
18.425
17.380
0,09
1,98
10,11
0,62
0,65
0,25
0,00
0,12
0,27
0,05
0,16
0,96
1,36
6,06
1,25
2,01
0,02
0,26
1,05
0,08
0,09
0,62
0,41
1,05
2,88
2,09
18,07
0,10
0,98
0,72
54.629
47.774
12.736
46.297
52.139
42.726
7.590
50.231
47.328
36.194
40.170
58.899
35.223
24.406
43.963
14.337
27.970
85.617
97.300
1.582
3.492
51.122
16.490
60.718
8.040
19.502
3.082
49.843
43.594
56.284
8.734
2.039
1.796
2.837
2.538
2.600
6.841
8.169
2.516
8.773
7.722
2.396
1.723
2.130
2.683
1.642
7.754
2.185
2.703
4.222
9.113
1.603
1.737
2.300
1.605
1.829
1.185
2.319
1.782
8.307
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Tarım
Yürütme
Komitesi
Tarım
Alanında
İşbirliği
Anlaşması
STA veya
Gümrük
Birliği
0,80
5,00
11,70
4,60
5,50
7,50
1,80
2,80
6,00
0,10
1,30
4,90
2,60
97,10
76,00
0,10
0,20
5,70
3,00
14,60
88,10
5,70
0,10
4,10
0,20
0,10
0,90
0,80
86,40
14,90
Türkiye'ye
Uzaklık
(Km)
319
81
144
65
17
66
1.364
36
11
127
7
10
61
31
9
38
50
8
5
1.295
254
9
3
6
9
11
45
5
4
5
Kişi Başı
Milli Gelir
($/Yıl)
Kişi Başı
Ürün Arzı
(Kg/Kişi/Yıl)
84,63
28,82
23,42
6,07
42,13
123,58
111,30
22,96
51,89
23,48
0,69
5,19
269,30
55,79
29,82
109,88
54,58
48,56
4,04
63,79
62,89
111,46
25,87
12,26
46,79
24,40
60,72
3,85
10,66
0,00
Müslüman
Nüfusun
Oranı (%)
53.832.930
33.389.553
25.719.429
23.551.630
23.143.419
20.362.989
18.758.968
18.061.605
15.855.856
11.579.364
9.433.290
4.665.435
9.785.616
5.138.846
4.630.292
6.152.038
5.284.726
4.405.645
3.439.006
2.218.948
3.674.094
4.955.518
2.959.203
2.874.649
3.024.449
2.828.323
3.706.569
2.115.696
1.873.601
2.407.871
Nüfus
(Milyon
Kişi)
ABD
Almanya
Rusya Federasyonu
İngiltere
Hollanda
Fransa
Çin
Kanada
Belçika
Japonya
Hong Kong
İsveç
İtalya
Suudi Arabistan
BAE
Polonya
Güney Kore
İsviçre
Norveç
Hindistan
Endonezya
Avusturya
Litvanya
Danimarka
Belarus
Çek Cumhuriyeti
Ukrayna
Finlandiya
Kuveyt
Singapur
Türkiye'nin
Payı
ÜLKELER
Türkiye'den
2011-2015
Yılları Arası
İthalatı
(Bin $)
Tablo 11. Yaş Meyve Dış Ticaret Matrisi
Ülkenin
2011-2015
Yılları Arası
İthalatı
(Bin $)
8
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
ABD
Almanya
İngiltere
Rusya Federasyonu
Fransa
Kanada
Hollanda
Belçika
Japonya
İtalya
İsveç
Malezya
İsviçre
Avusturya
Endonezya
BAE
Çek Cumhuriyeti
Polonya
Somali
Singapur
İspanya
Hong Kong
Norveç
Danimarka
Pakistan
Suudi Arabistan
Litvanya
İrlanda
Katar
Kuveyt
33.827.309
25.133.525
16.517.202
12.267.757
11.913.789
11.693.533
10.577.381
6.638.504
4.753.022
4.994.738
2.922.196
3.064.674
2.731.829
2.886.356
2.299.306
2.329.921
2.411.023
2.814.703
1.943.127
2.059.415
3.418.627
1.833.008
1.734.172
1.956.550
1.048.061
1.688.126
2.113.764
1.600.989
929.230
1.269.354
Kaynak: TÜİK, Trademap ve FAOSTAT
1.586
249.003
27.684
1.699.146
27.537
250
57.970
7.700
6.236
4.535
13.002
0
26.363
31.030
0
1.719
12.147
33.848
2
48
794
2
6.924
11.553
0
55.898
598
0
350
2.748
0,00
0,99
0,17
13,85
0,23
0,00
0,55
0,12
0,13
0,09
0,44
0,00
0,97
1,08
0,00
0,07
0,50
1,20
0,00
0,00
0,02
0,00
0,40
0,59
0,00
3,31
0,03
0,00
0,04
0,22
107,51
42,19
39,45
107,67
79,06
62,05
285,83
188,83
89,00
214,66
35,81
41,43
46,54
69,88
40,26
23,96
16,38
137,08
10,83
4,50
273,29
5,16
33,26
50,87
27,34
74,32
104,95
50,83
13,06
87,14
319
81
65
144
66
36
17
11
127
61
10
30
8
9
254
9
11
38
11
5
46
7
5
6
185
31
3
5
2
4
0,80
5,00
4,60
11,70
7,50
2,80
5,50
6,00
0,10
2,60
4,90
61,40
5,70
5,70
88,10
76,00
0,10
0,10
98,60
14,90
2,30
1,30
3,00
4,10
96,40
97,10
0,10
0,90
77,50
86,40
54.629
47.774
46.297
12.736
42.726
50.231
52.139
47.328
36.194
35.223
58.899
11.307
85.617
51.122
3.492
43.963
19.502
14.337
543
56.284
29.722
40.170
97.300
60.718
1.317
24.406
16.490
54.339
96.732
43.594
8.734
2.039
2.837
1.796
2.600
8.169
2.538
2.516
8.773
1.723
2.396
7.998
2.185
1.603
9.113
2.683
1.829
1.642
4.402
8.307
3.088
7.722
2.703
2.300
3.619
2.130
1.737
3.287
2.383
1.782
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Tarım
Yürütme
Komitesi
Tarım
Alanında
İşbirliği
Anlaşması
Türkiye'ye
Uzaklık
(Km)
STA veya
Gümrük
Birliği
Kişi Başı
Milli Gelir
($/Yıl)
Müslüman
Nüfusun
Oranı (%)
Nüfus
(Milyon
Kişi)
Kişi Başı
Ürün Arzı
(Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin
Payı
ÜLKELER
Türkiye'den
2011-2015
Yılları Arası
İthalatı
(Bin $)
Tablo 12. Taze Sebze Dış Ticaret Matrisi
Ülkenin
2011-2015
Yılları Arası
İthalatı
(Bin $)
9
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
10
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
4.
POTANSİYEL PAZARLAR
İran
İran önemli bir narenciye ülkesidir. Fakat iç piyasada kendine yeterli olamamasından
kaynaklı ithal etmek durumundadır. Ülkenin portakal ve mandalina ithalatı ön sıradadır.
4.1.
4.2. Almanya
Almanya yaş meyve sebze ithalatçısı ülkelerden biridir. Ülkemiz yaş meyve sebze
ihracatında Almanya ön sıralarda bulunmakla beraber, son yılda ihracatımız %66 artmış
bulunmaktadır.
4.3. Irak
Irak, Türkiye’nin yaş meyve sebze ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Son yılda
ihracat oranının %23 oranında düşmesi üzerine Turunçgil ithalatında ön sırada olan Irak
potansiyel pazarı değerlendirilmelidir.
4.4. İngiltere
Türkiye’nin yaş meyve sebze ihracatında önde olan İngiltere, bu sektörde önde gelen
ithalatçı ülkelerden biridir. Geçtiğimiz yılda, Ülkemizin yaş meyve sebze ihracatı %87 oranında
artmış bulunmaktadır.
4.5. Ukrayna
Rusya ambargosu sonrası Ülkemizin yaş meyve sebze ihracat açığını en çok kapatan
ülkelerden biridir. Geçtiğimiz yılda yaş meyve sebze ihracat oranında %200 gibi ciddi bir artış
gözlemlenmiştir.
4.6. Ürdün
Ürdün, Ülkemiz yaş meyve sebze ihracatı, özellikle de elma ihracatı açısından oldukça
önem arz eden ülkelerden birisidir. Geçtiğimiz yıla oranla %750 oranında çok yüksek bir artış
yaşanmıştır. Potansiyel pazarlarımız içerisinde önemi göz ardı edilmemelidir.
4.7. Beyaz Rusya
Rusya ambargosu sonrası, özellikle yaş sebze ihracatımızda %800 oranında artış
yaşadığımız Beyaz Rusya (Belarus), yaş meyve sebze önde gelen ithalatçı ülkelerden birisi
olup, Ülkemiz yaş meyve sebze sektöründe potansiyel pazarlarımız içerisinde yer almaktadır.
4.8. Gürcistan
Ülkemiz özellikle yaş sebze ihracatında Gürcistan, ilk sıralarda yer almaktadır.
Geçtiğimiz yıla oranla yaş sebze ihracatımızda %260 değerinde artış söz konusu olmuştur.
Ülkemize yakın olması, kültür benzerliği ve navlun maliyetlerinin az olması gibi hususlar, Türki
Cumhuriyetlere yönelik potansiyel Pazar şansımızı arttırmaktadır.
4.9. Polonya
Polonya yaş meyve sebze tüketimi yönünden önde olan ülkelerdendir. Özellikle
portakal, mandalina gibi turunçgil ürünlerinde önde gelen ithalatçı ülkelerden olup, turunçil
ürünlerinde Dünyada iyi konumda olduğumuz ülkemiz açısından Polonya pazarı
değerlendirilmelidir.
11
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
4.10. Katar
Katar’da narenciye ithalatında son yıllarda önemli bir artış söz konusudur. Ülkemizin
Katar’a ihracatında özellikle elma, portakal ve domates ürünleri iyi bir potansiyele sahiptir.
SEKTÖRDE YAŞANAN SIKINTILAR VE YAPILMASI GEREKENLER
Ülkemizde tarımın küçük ölçekli alanlarda yapılması ve sürekli bulunabilirlik
olmamasından kaynaklı sıkıntılar yaşanabilmektedir. Ülkemiz meyve ve sebze üretiminin
mevsimsel ve bölgesel özellik arz etmesi nedeniyle ihracata yönelik faaliyette bulunan yeterli
kapasiteye sahip, modern yapıda birçok tesis yılın belli dönemlerinde atıl kalması ve buna bağlı
olarak, sektöre bağlı çalışan yan sektörlerin de (nakliyeci, ambalaj, işçi, vb.) atıl kalmasına yol
açması sıkıntı oluşturmaktadır.
5.
Neler yapılmalıdır?
-
Kullanılmayan arazilerin tarımda kullanılmasının sağlanması ile tarım üretiminin büyük
ölçekli alanlarda yapılması sağlanmalı,
-
Pazar odaklı İyi tarım uygulamaları yaygınlaştırılmalı, üreticilerin iyi tarım
konusunda bilinçlendirilmelerini sağlanmalı,
-
Ana tedarikçi konumuna gelmek için çalışmalar hızlandırılmalı,
-
Markalaşmaya önem verilmeli,
-
Geliştirilen tohum çeşitleri iyileştirilmeli,
-
Sertifikalı tohum ve fidan, fide üretimi/ sertifikalı çoğaltma materyali üretimi
yaygınlaştırılmalı,
-
Pazar, Hedef Ürün bilinçlendirme ve tanıtım çalışmaları yapılmalı,
-
Yükleme ve boşaltma limanlarında yaş meyve sebze terminalleri (depo, soğuk
hava deposu) oluşturulmalı,
-
Soğuk zincir yöntemi ile pazarlama ağının geliştirilmesi teşvik edilmeli,
-
Hedef pazarlarda bilinilirliği ve güvenilirliği arttırmak adına çalışmalara önem
verilmeli,
-
Hedef pazarlarda satış ağı etkinleştirilmeli,
-
Sektör temsilcileri, ihracatçı birlikleri, STK’lar, üniversiteler ve kamu kuruluşları
arasında etkin koordinasyon sağlanmalıdır (Türkiye 2023 İhracat Stratejisi Yaş
Meyve Sebze Sektör Raporu, TİM, 2010).
12
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
B. TÜRKİYE’DE ÖRTÜALTI ÜRETİM SEKTÖRÜ
İklim koşullarının üretim üzerindeki etkilerini asgari düzeye indirme konusunda en
yaygın kullanılan yöntem olan seracılığın ülkemizde son derece yaygın ve başarılı
uygulamaları mevcuttur. Özellikle Antalya ve Mersin illerinde kümelenen seralar; cam sera,
plastik sera, alçak tünel ve yüksek tünel olarak sınıflandırılmaktadır.
Türkiye’de sera varlığı incelendiğinde son yıllarda cam sera kurulumunun kayda değer
bir gelişme göstermediği, bununla birlikte plastik sera ve özellikle yüksek tünel tipi üretim
alanlarında artış olduğu anlaşılmaktadır.
Tablo 11: Türkiye’de Örtüaltı Varlığı (2015/Da)
Yıllar
Toplam
Cam Sera
Plastik Sera
2008
542.158
82.253
211.680
2009
567.180
82.932
220.186
2010
563.805
80.772
230.543
*
2011
611.451
78.878
247.962
2012
617.760
80.728
278.730
2013
615.124
80.739
278.661
2014
643.442
80.976
298.651
2015
663.621
79.977
309.430
Yüksek Tünel
66.960
77.046
81.521
108.910
95.095
97.986
107.095
112.674
Alçak Tünel
181.265
187.016
170.969
175.701
163.207
157.737
156.720
161.541
Kaynak: TÜİK
*2011 yılından itibaren örtüaltı alanlarına süs bitkileri alanları da dahil edilmiştir.
Tablo 12: İller Bazında Örtüaltı Varlığı (2015/Da)
İller
Toplam alan (dekar)
Antalya
258.500
Mersin
162.500
Adana
96.300
Muğla
38.200
Samsun
22.000
İzmir
15.200
Aydın
13.800
Hatay
11.000
Diğer
46.000
TOPLAM
663.500
Kaynak: TÜİK, 2015
Tablo 13: İller Bazında Cam Sera Varlığı (Da)
İller
Cam sera (dekar)
Antalya
66.935
Mersin
5.970
Muğla
5.779
İzmir
325
Yalova
154
Diğer
813
TOPLAM
79.976
Kaynak: TÜİK, 2015
Oran
39
24
15
6
3
2
2
1,5
7,5
100
Oran
84
7,5
7
0,4
0,2
0,9
100
13
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
1. TÜRKİYE’DE ÖRTÜALTI ÜRETİMİ
Türkiye’de yaklaşık 30 Milyon tonluk sebze üretiminin 6,4 Milyon tonu (%21), 19 Milyon
tonluk meyve üretiminin 370 Bin tonu (%2) ve 1,6 Milyar adet süs bitkisi üretiminin 1,2 Milyar
adedi (%77) seralarda üretilmektedir (TÜİK, 2015). Tablo 14 ve 15’de Türkiye’de örtüaltı sebze
ve meyve üretim değerleri yer almaktadır. Örtüaltı sebze üretiminde özellikle domates üretimi
nedeniyle Antalya lider il konumunda olup örtüaltı meyve üretiminde ise yoğun çilek üretimi ile
paralel olarak Mersin ön plandadır.
Tablo 14: İller Bazında Örtüaltı Sebze Üretimi (2015)
İller
Üretim Miktarları (Ton)
Antalya
Mersin
Adana
Muğla
İzmir
Manisa
Aydın
Kaynak: TÜİK
3,3 Milyon
970.000
635.000
566.000
170.000
40.000
22.500
Tablo 15: İller Bazında Örtüaltı Meyve Üretimi (2015)
İller
Mersin
Antalya
Aydın
İzmir
Kaynak: TÜİK
Üretim Miktarları (Ton)
255.000
65.000
42.900
1.426
2. SONUÇ
Örtüaltı üretimi iklim koşullarından etkilenme düzeyini azaltması, daha verimli ve kaliteli
üretime olanak sağlaması, dönemsel üretim zorunluluğunu ortadan kaldırması ve doğal
koşullarda üretimi mümkün olmayan ürünlerin üretilebilir olması gibi nedenlerden dolayı
üreticiler ve ülke ekonomisi açısından son derece önemlidir. Son yıllarda, örtüaltı üretiminin
geliştirilmesi amacıyla; üretimde kullanılan mekanizasyonun geliştirilmesi, ürün çeşitliliğine
yönelim ve örtüaltı üretimin kümeleme mantığı çerçevesinde organize alanlarda uygulanması
gibi çalışmalar hız kazanmıştır.
Örtüaltı üretimde en önemli üretim merkezi konumunda bulunan Antalya ili başta olmak
üzere Mersin ve İzmir gibi illerimizde örtüaltı üretimin cazibesini ve karlılığını sürdürebilmesi
için ihraç pazarlarımızın korunması, yeni pazarlara erişim ve örtüaltında alternatif ürünlerin
üretiminin sağlanması gerekmektedir. Bunun yanısıra modern seraların geliştirilmesi adına
yapılan çalışmaların süreklilik arz etmesi, bunların yapı malzemesi olarak ihracı ve ABD ve
Hollanda gibi örtüaltı üretimde referans ülke olma hususunda atılması gereken birçok adım
vardır.
14
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
C. KURU MEYVE SEKTÖRÜ
1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU
İlk ihracatçı sektörlerimizden olan kuru meyve sektörü, ülke tarımsal üretiminin güçlü
alanlarından olan yaş meyve sebze üretimine bağlı olarak önemli bir üretim ve ihracat alanıdır.
Tamamı yerli girdilere dayalı üretim yapısı ile ülkemize önemli miktarlarda döviz
kazandırmaktadır.
Kuru meyve üretimi, özellikle yaş üretimin gerçekleştiği batı ve güney bölgelerimizde
önemli bir gelir ve istihdam alanıdır. Sektörün gelişmesi, üretimin artmasıyla beraber kaliteli
ürün üretme ve ihracat yapılan ülkelerin sayısı ve niteliklerinin artırılması ile doğru orantılıdır.
2. TÜRKİYE’NİN KURU MEYVE DIŞ TİCARETİ
Kuru meyve ürünlerinin mevcut ihracat potansiyelinin arttırılması amacıyla
sürdürülebilir üretimin yanı sıra uluslararası sağlık standartlarının sağlanması, ürünlerin kalitesi
ve rekabetçi fiyat politikalarının geliştirilmesi son derece önemlidir. Mevcut pazarlarımızda
kalıcı olmak, yeni pazarlara erişim ve kuru meyve ürünlerimizim öncelikli talep edilebilir ürünler
olması en önemli hedeflerimiz arasındadır.
2.1. İTHALAT
Türkiye, kuru meyve ithalatında önemli bir yer tutmamaktadır. Bununla birlikte 2015
yılında dünya kuru kayısı ithalatının %1,2’sine tekabül eden 4,8 Milyon $ değerinde kuru kayısı
ve 8 Milyon $’lık kuru üzüm ithalatı gerçekleşmiştir (www.trademap.org).
2.2. İHRACAT
2015 yılında kuru meyve ihracatımız Türkiye genelinde bir önceki yıla göre miktar
bazında %5'lik düşüşle 412.099 ton, değer bazında %8 düşüşle 1,3 Milyar $ olarak
gerçekleşmiştir. 2015 yılı kuru meyve ihracatımız ürün grupları bazında incelendiğinde
çekirdeksiz kuru üzümün en önemli ihraç ürünümüz olduğu ve miktar bazında % 54, değer
bazında ise % 32'lik bir paya sahip olduğu görülmektedir. Çekirdeksiz kuru üzümü sırasıyla
miktarda % 16, değerde % 23 pay sahibi olan kuru kayısı ve miktarda % 15, değerde %17 pay
sahibi olan kuru incir izlemektedir.
15
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Tablo 16: Türkiye’nin Kuru Meyve İhracatı
İhracat
2014
Değerleri
Ürün
Miktar
(Ton)
Değer (000 $)
2015
Birim
Fiyat
Miktar
Değer (000 $)
Birim
Fiyat
Miktar
%
Değişim
Değer
%
Değişim
Birim Fiyat
%
Değişim
Çekirdeksiz
Kuru Üzüm
226.445
478.327
2,11
224.538
430.220
1,92
-1
-10
-9
Kuru Kayısı
78.900
346.984
4,4
65.555
304.082
4,64
-17
-12
5
Kuru İncir
63.889
252.769
3,96
62.021
230.552
3,72
-3
-9
-6
Antep Fıstığı
2.220
42.364
19,08
5.127
75.997
14,82
131
79
-22
Badem
6.487
73.507
11,33
4.974
69.296
13,93
-23
-6
23
Ceviz
4.370
62.621
14,33
4.092
58.850
14,38
-6
-6
0
420
22.372
53,28
1.103
41.982
38,07
163
88
-29
52.377
179.698
44.689
135.079
435.108
1.458.642
412.099
1.346.058
-5
-8
Çamfıstığı
Diğer
TOPLAM
Kaynak: EİB
2.2.1 En Fazla İhraç Edilen Kuru Meyveler
Türkiye, kuru meyve üretimi ve uluslararası ticaretinde en önemli ülkelerden biridir. Ülkemizin ihraç ettiği en önemli ürünler; kuru üzüm, kuru
kayısı, kuru incir ve sert kabuklu meyvelerdir. Aşağıda yer alan tablolarda söz konusu ürünlere ilişkin Türkiye’nin ihracat rakamları, en fazla ihracat
yaptığı ülkeler, o ülkelerin söz konusu ürünün ticaretinde dünyadaki sıralaması ve değişim oranları verileri yer almaktadır.
16
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Tablo 17: Türkiye’nin Kuru Üzüm İhracatı ve Dünya Kuru Üzüm İthalatına İlişkin Genel Bilgiler (2015)
İthalatçı
Türkiye'nin Kuru Üzüm İhracatına İlişkin Göstergeler (2015)
Ülkeler
Türkiye'nin
Ülkenin Türkiye
İhracat Miktarı
Birim Fiyat
2011 - 2015
2011 - 2015 Arası
1.913
Arası İhracat
Gelir Değişimi
(%)
-4
İhracat Miktar
Değişimi
(%)
1
Dünya
İthalatında
Payı
(%)
100
67263
1.891
-4
1
13,3
13,5
30791
1.876
-11
-6
9,7
50.639
11,8
26954
1.879
-3
2
7
İtalya
32.771
7,6
16516
1.984
-4
0
2,7
Fransa
29.557
6,9
14805
1.996
-3
1
3,5
Avustralya
21.873
5,1
12350
1.771
-8
-2
2,1
Belçika
17.970
4,2
9143
1.965
-7
-3
2,4
Kanada
12.748
3
7124
1.789
-3
3
3,7
İrlanda
10.376
2,4
5365
1.934
-1
4
0,9
İspanya
10.010
2,3
4916
2.036
5
9
2
Yeni Zelanda
7.261
1,7
4041
1.797
-5
1
1
S. Bölge
5.407
1,3
3170
1.706
12
20
0,3
İsviçre
5.198
1,2
2299
2.261
4
6
0,6
Japonya
4.165
1
1799
2.315
10
11
5,6
İsveç
3.985
0,9
1229
3.242
34
34
1,4
Avusturya
3.525
0,8
2021
1.744
2
9
1
Rusya
3.442
0,8
1719
2.002
-10
-5
1,9
Polonya
3.002
0,7
1594
1.883
18
25
1,6
İhracat Değeri
(Bin $)
İhracatında Payı
(%)
(Ton)
($/Ton)
Dünya
430.000
100
224273
İngiltere
127.192
29,6
Almanya
57.766
Hollanda
Kaynak: Trademap
17
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
Tablo 18: Türkiye’nin Kuru Kayısı İhracatı ve Dünya Kuru Kayısı İthalatına İlişkin Genel Bilgiler (2015)
İthalatçı Ülke
Dünya
ABD
Fransa
İngiltere
Almanya
Avusturya
Rusya
Brezilya
S. Bölge
İspanya
Hollanda
Mısır
Cezayir
Polonya
Kanada
İtalya
İsrail
BAE
İsviçre
Kaynak: Trademap
Türkiye'nin Kuru Kayısı İhracatına İlişkin Göstergeler (2015)
Türkiye'nin
İhracat
Değeri
(Bin $)
302.689
50.964
28.968
25.154
21.959
18.991
12.029
10.893
10.542
10.421
10.379
8.270
7.729
7.603
5.903
5.672
5.578
4.714
3.988
Ülkenin Türkiye
İhracatında Payı
İhracat
Miktarı
(Ton)
Birim Fiyat
(Dolar/Ton)
2011 - 2015 Arası
İhracat Gelir
Değişimi (%)
100
16,8
9,6
8,3
7,3
6,3
4
3,6
3,5
3,4
3,4
2,7
2,6
2,5
2
1,9
1,8
1,6
1,3
65.267
9.934
5.042
4.972
4.040
3.541
5.491
2.212
2.123
1.952
2.124
2.501
1.509
1.733
1.168
1.071
1.090
823
617
4.638
5.130
5.745
5.059
5.435
5.363
2.191
4.925
4.966
5.339
4.887
3.307
5.122
4.387
5.054
5.296
5.117
5.728
6.464
-2
-1
3
1
-5
0
-26
-3
8
9
2
3
10
8
-3
-1
-6
20
8
2011 - 2015 Arası
İhracat Miktar
Değişimi
(%)
-9
-8
-5
-6
-13
-7
-20
-12
1
-1
-7
7
6
0
-11
-9
-11
12
-3
Dünya
İthalatındaki Payı
(%)
100
12,4
8,2
9,7
7,7
5,2
3,1
3,4
2,5
2,8
3,4
1,2
1,5
2,4
2,4
2
1,5
1,3
1,8
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
0,00
7,2
0,00
81,0
0,00
60,8
0,00 1.364,3
0,00
0,6
0,00
66,2
0,00
16,9
0,00
143,8
0,00 1.295,3
0,00
46,5
0,00
11,2
0,00
64,6
0,00
9,1
0,00
8,2
0,00
90,7
0,00
127,1
0,00
4,5
0,00
23,5
0,00
35,5
0,00
89,6
0,00
38,0
0,00
8,2
0,00
30,9
0,00
74,9
0,00
0,4
0,00
8,5
0,00
5,1
0,00
5,4
0,00
50,4
0,00
2,9
1,30
5,00
2,60
1,80
2,30
7,50
5,50
11,70
14,60
2,30
6,00
4,60
76,00
17,70
0,20
0,10
59,70
1,90
2,80
94,70
0,10
5,70
97,10
1,60
98,40
5,70
3,00
0,10
0,20
0,10
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
Nüfus
(Milyon Kişi)
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
(%)
Türkiye'den
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
3.953 0,12
24.858 1,63
69.095 11,35
0 0,00
0 0,00
1.694 0,35
1.133 0,22
322 0,07
2.760 0,79
905 0,24
4.519 1,12
553 0,24
1.545 0,70
12.376 7,92
417 0,21
17 0,01
1.579 1,35
805 0,83
483 0,40
4.658 10,57
0 0,00
1.880 4,84
8.179 6,93
0 0,00
0 0,00
203 0,96
0 0,00
0 0,00
0 0,00
0 0,00
40.170 7.722
47.774 2.039
35.223 1.723
7.590 6.841
116.613 2.354
42.726 2.600
52.139 2.538
12.736 1.796
1.582 4.222
29.722 3.088
47.328 2.516
46.297 2.837
43.963 2.683
37.206
891
2.052 7.114
36.194 8.773
10.058
713
61.980 14.513
50.231 8.169
3.366 1.111
14.337 1.642
85.617 2.185
24.406 2.130
442 5.228
7.635 5.697
51.122 1.603
97.300 2.703
18.501 1.552
27.970 7.754
16.490 1.737
Tarım Yürütme
Komitesi
8.302
11.438
12.571
6.974
11.198
12.599
11.416
10.568
10.124
10.496
9.967
9.377
7.899
10.631
4.547
14.415
13.994
14.410
13.992
21.423
8.118
20.217
3.820
31.000
29.500
15.627
15.916
9.996
13.002
10.117
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
-1.708.890
-834.002
-563.147
-375.162
-365.552
-442.070
-49.896
-456.725
-346.488
-337.994
-44.007
-221.490
-59.782
-155.943
-199.033
-125.063
-115.971
-86.237
-119.180
-44.045
-104.129
-37.871
-112.526
0
0
-17.871
-6.655
-33.440
-37.464
-29.486
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
Hong Kong
3.267.145
Almanya
1.526.905
İtalya
608.519
Çin
474.628
Lüksemburg
503.393
Fransa
479.335
Hollanda
521.379
Rusya Federasyonu
458.539
Hindistan
348.846
İspanya
382.018
Belçika
402.986
İngiltere
230.996
BAE
220.463
İsrail
156.248
Vietnam
200.279
Japonya
125.136
Lübnan
117.196
Avustralya
96.505
Kanada
120.304
Mısır
44.082
Polonya
109.695
İsviçre
38.854
Suudi Arabistan
117.967
Kongo Demokratik Cumh
96
Maldivler
1.095
Avusturya
21.126
Norveç
8.046
Slovakya
41.162
Güney Kore
37.519
Litvanya
35.759
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
Ülkenin
2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış
Ticaret Dengesi
(Bin $)
Tablo 19. Antep Fıstığı Potansiyel Dış Pazar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
18
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
47.774
35.223
29.722
40.170
27.970
36.194
50.231
46.297
10.326
42.726
52.139
61.980
11.727
6.420
37.206
43.963
51.122
7.590
85.617
47.328
37.719
2.052
58.899
97.300
1.582
5.423
12.736
3.366
22.124
22.217
2.039
1.723
3.088
7.722
7.754
8.773
8.169
2.837
11.779
2.600
2.538
14.513
10.376
1.263
891
2.683
1.603
6.841
2.185
2.516
8.160
7.114
2.396
2.703
4.222
979
1.796
1.111
3.585
9.816
Tarım Yürütme
Komitesi
5,00
2,60
2,30
1,30
0,20
0,10
2,80
4,60
0,10
7,50
5,50
1,90
0,10
98,90
17,70
76,00
5,70
1,80
5,70
6,00
0,10
0,20
4,90
3,00
14,60
98,80
11,70
94,70
0,60
0,10
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
81,0
60,8
46,5
7,2
50,4
127,1
35,5
64,6
125,4
66,2
16,9
23,5
206,1
34,8
8,2
9,1
8,5
1.364,3
8,2
11,2
23,0
90,7
9,7
5,1
1.295,3
6,6
143,8
89,6
10,4
0,4
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
0,21
0,18
0,31
0,00
0,03
0,00
0,00
0,00
0,85
0,51
0,00
0,11
0,03
0,05
0,00
0,00
0,40
1,25
0,30
0,04
0,00
0,00
0,00
0,00
0,03
0,00
0,00
0,24
0,44
0,00
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
0,75
0,41
0,45
0,54
0,28
0,07
0,49
0,69
0,00
0,61
2,29
0,20
0,31
32,44
0,96
2,44
0,01
1,69
0,15
0,48
2,40
20,77
0,61
0,00
0,00
0,00
1,78
14,19
0,00
0,00
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
Türkiye'den 20112015 Yılları Arası
İthalatı (Bin $)
9.163
3.775
3.687
4.048
1.710
450
2.046
2.577
0
2.159
7.586
455
634
60.956
1.861
5.262
22
4.948
225
505
3.179
31.881
628
2
0
0
1.529
5.795
0
0
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
8.827
5.027
6.667
3.905
11.043
11.099
8.396
9.790
4.343
7.967
8.168
9.653
9.031
4.483
9.113
6.074
8.190
4.761
10.212
8.024
9.424
3.331
10.177
13.723
3.287
8.002
10.441
8.204
7.371
64.250
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
-907.714
-841.235
-742.876
-446.917
-606.697
-648.766
-415.352
-343.699
1.003.850
409.326
-195.172
-145.834
-184.502
-187.893
-194.295
-114.962
-128.633
4.778
-148.351
-61.321
-131.631
-140.291
-96.182
-73.268
175.667
-34.514
-82.651
-40.776
-78.965
0
Nüfus
(Milyon Kişi)
Almanya
1.226.643
İtalya
923.684
İspanya
816.415
Hong Kong
753.143
Güney Kore
608.771
Japonya
648.932
Kanada
420.656
İngiltere
371.765
Meksika
465.529
Fransa
353.967
Hollanda
331.352
Avustralya
224.494
Brezilya
204.734
Irak
187.920
İsrail
194.534
BAE
215.606
Avusturya
184.296
Çin
293.077
İsviçre
151.730
Belçika
104.897
Tayvan
132.327
Vietnam
153.528
İsveç
103.053
Norveç
74.819
Hindistan
18.446
Ürdün
35.684
Rusya Federasyonu
85.747
Mısır
40.834
Portekiz
83.961
Bahamalar
1.463
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
Ülkenin 2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış Ticaret
Dengesi (Bin $)
Tablo 20. Ceviz Potansiyel Dış Pazar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
19
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
47.774
1.582
40.170
29.722
42.726
43.963
36.194
35.223
50.231
27.970
52.139
46.297
47.328
12.736
10.326
85.617
5.443
7.590
60.718
24.406
6.420
58.899
14.337
3.082
13.475
51.122
5.423
14.027
24.002
37.719
2.039
4.222
7.722
3.088
2.600
2.683
8.773
1.723
8.169
7.754
2.538
2.837
2.516
1.796
11.779
2.185
1.693
6.841
2.300
2.130
1.263
2.396
1.642
1.185
1.521
1.603
979
1.391
1.637
8.160
Tarım Yürütme
Komitesi
5,00
14,60
1,30
2,30
7,50
76,00
0,10
2,60
2,80
0,20
5,50
4,60
6,00
11,70
0,10
5,70
99,70
1,80
4,10
97,10
98,90
4,90
0,10
0,90
1,30
5,70
98,80
0,30
2,40
0,10
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
81,0
1.295,3
7,2
46,5
66,2
9,1
127,1
60,8
35,5
50,4
16,9
64,6
11,2
143,8
125,4
8,2
78,1
1.364,3
5,6
30,9
34,8
9,7
38,0
45,4
4,2
8,5
6,6
9,9
2,1
23,0
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
0,00
0,00
0,00
3,21
0,01
0,12
0,00
1,19
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1,12
0,03
0,00
0,00
0,02
0,00
0,00
0,00
0,05
0,00
0,32
0,01
0,00
0,00
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
0,04
0,00
0,00
0,10
0,12
0,08
0,01
0,14
0,00
0,00
0,02
0,02
0,00
3,09
0,00
0,00
4,82
0,00
0,09
9,11
78,80
0,01
0,00
1,57
0,00
0,03
2,31
3,03
0,00
0,06
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
Türkiye'den 20112015 Yılları Arası
İthalatı (Bin $)
1.097
36
12
2.577
1.457
1.027
169
1.668
0
0
137
172
4
15.282
0
13
23.237
1
254
24.686
50.216
32
0
841
0
41
2.729
893
0
125
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
9.319
7.711
7.462
8.643
9.495
8.247
10.213
9.618
9.915
10.285
9.201
10.061
9.823
11.231
10.273
10.234
15.024
7.070
10.050
7.751
13.765
10.089
10.093
9.552
10.687
10.291
9.892
10.165
10.810
8.659
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
-2.528.103
-2.663.684
-1.092.201
138.275
-1.169.043
-617.027
-1.132.183
-823.733
-898.851
-818.566
-347.722
-561.501
-254.482
-493.167
-330.547
-354.176
-370.949
-190.952
-260.271
-265.391
-63.624
-193.970
-177.979
-53.124
-36.744
-111.859
-114.897
-27.491
-13.813
-202.051
Nüfus (Milyon
Kişi)
Almanya
3.069.718
Hindistan
2.675.943
Hong Kong
2.347.048
İspanya
2.539.845
Fransa
1.242.621
BAE
1.284.207
Japonya
1.132.381
İtalya
1.218.100
Kanada
904.243
Güney Kore
820.585
Hollanda
774.084
İngiltere
716.341
Belçika
572.289
Rusya Federasyonu
494.517
Meksika
343.752
İsviçre
363.055
İran
482.398
Çin
204.398
Danimarka
283.060
Suudi Arabistan
271.003
Irak
63.729
İsveç
222.253
Polonya
201.012
Ukrayna
53.561
Hırvatistan
37.203
Avusturya
143.432
Ürdün
117.952
Macaristan
29.457
Slovenya
14.149
Tayvan
203.140
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
Ülkenin 2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış Ticaret
Dengesi (Bin $)
Tablo 21. Badem Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı (Bin
$)
20
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
4,60
5,00
5,50
0,10
2,80
11,70
6,00
0,10
14,60
1,80
0,10
0,10
76,00
0,90
4,90
4,10
97,10
0,80
0,10
56,40
0,30
0,10
0,10
3,00
0,20
0,20
0,90
98,20
96,40
98,90
46.297
47.774
52.139
36.194
50.231
12.736
47.328
11.727
1.582
7.590
10.326
14.337
43.963
3.082
58.899
60.718
24.406
54.629
37.719
12.602
12.772
7.904
19.502
97.300
27.970
8.040
54.339
5.484
1.317
6.420
2.837
2.039
2.538
8.773
8.169
1.796
2.516
10.376
4.222
6.841
11.779
1.642
2.683
1.185
2.396
2.300
2.130
8.734
8.160
3.213
10.090
11.107
1.829
2.703
7.754
1.605
3.287
2.615
3.619
1.263
Tarım Yürütme
Komitesi
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
Nüfus
(Milyon Kişi)
64,6
81,0
16,9
127,1
35,5
143,8
11,2
206,1
1.295,3
1.364,3
125,4
38,0
9,1
45,4
9,7
5,6
30,9
318,9
23,0
17,3
30,7
47,8
10,5
5,1
50,4
9,5
4,6
38,9
185,0
34,8
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
0,01
14,07
0,08
1,49
2,88
3,05
0,01
6,99
1,92
8,47
2,79
0,00
0,01
12,68
0,00
0,00
4,85
24,29
4,34
3,94
1,34
0,54
7,10
0,00
5,16
0,80
0,00
14,66
0,36
7,76
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
50,90
43,14
40,17
4,13
19,57
10,82
52,87
1,64
0,06
3,53
0,00
14,03
2,10
3,26
9,41
6,55
0,66
1,03
0,98
0,38
0,12
0,00
13,78
3,60
1,64
0,14
56,18
13,91
0,00
0,46
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
Türkiye'den 20112015 Yılları Arası
İthalatı (Bin $)
690.812
402.645
273.346
19.035
69.299
31.855
123.787
4.248
96
7.179
0
21.161
2.328
4.908
12.118
8.177
539
1.838
908
274
92
0
9.088
2.487
960
43
43.472
11.725
0
200
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
2.065
2.038
1.967
2.926
2.443
1.429
1.822
1.635
3.510
1.463
1.631
1.879
2.495
1.422
3.355
2.885
1.885
1.979
2.439
699
2.586
1.736
1.995
3.679
2.601
1.812
2.208
2.372
1.960
1.735
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
İngiltere
1.357.306 -1.304.031
Almanya
933.330
-775.056
Hollanda
680.395
-510.049
Japonya
461.299
-461.209
Kanada
354.024
-344.018
Rusya Federasyonu
294.471
-291.728
Belçika
234.143
-113.118
Brezilya
259.025
-258.917
Hindistan
150.884
6.226
Çin
203.394
187.199
Meksika
157.488
-149.047
Polonya
150.787
-144.340
BAE
111.136
-57.338
Ukrayna
150.406
-149.782
İsveç
128.725
-107.389
Danimarka
124.845
-104.141
Suudi Arabistan
81.645
-58.292
ABD
178.119 1.740.408
Tayvan
92.489
-80.883
Kazakistan
71.717
-69.972
Venezuela
74.693
-74.690
Kolombiya
72.825
-72.601
Çek Cumhuriyeti
65.936
-52.943
Norveç
69.123
-68.677
Güney Kore
58.448
-58.297
Belarus
30.600
-29.770
İrlanda
77.383
-72.182
Cezayir
84.278
0
Pakistan
2.039
-1.481
Irak
43.376
-42.946
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
Ülkenin 2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış Ticaret
Dengesi (Bin $)
Tablo 22. Kuru Üzüm Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
21
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
ABD
268.636
Almanya
183.084
İngiltere
185.751
Rusya Federasyonu
148.767
Fransa
165.785
Avustralya
87.415
Brezilya
78.706
Kazakistan
84.769
Hindistan
51.663
Hollanda
71.378
Kanada
53.568
Polonya
45.158
İsveç
32.685
İsviçre
36.601
Danimarka
28.775
Belçika
27.340
Yeni Zelanda
31.208
İsrail
31.501
Slovakya
15.536
Norveç
18.738
Çin
4.917
Çek Cumhuriyeti
13.979
Japonya
24.618
BAE
14.264
Mısır
20.534
Belarus
13.511
Ukrayna
54.994
İspanya
50.791
Slovenya
4.299
Meksika
5.991
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
-226.675
-119.218
-171.924
-147.496
-115.806
-85.107
-78.638
-70.552
-51.496
-39.162
-50.386
-43.281
-31.420
-35.154
-20.895
-21.679
-30.233
-31.471
-11.306
-18.609
9.287
-9.127
-24.609
-11.148
-19.929
-12.659
-54.802
-35.483
-4.192
-5.948
4.377
5.921
5.565
2.033
5.631
5.370
5.550
535
3.647
5.341
6.078
4.757
6.794
7.217
6.180
5.846
5.464
5.228
5.614
7.720
1.128
4.403
8.721
5.878
4.371
2.644
2.507
5.656
5.711
3.625
243.328
152.120
115.115
133.355
147.779
88.823
75.565
2.995
8.328
52.741
33.878
35.505
17.207
19.733
13.873
7.720
18.201
27.509
12.680
4.691
4.213
8.339
9.684
15.579
35.674
3.156
26.243
46.196
2.096
3.806
90,58
83,09
61,97
89,64
89,14
101,61
96,01
3,53
16,12
73,89
63,24
78,62
52,65
53,91
48,21
28,24
58,32
87,33
81,62
25,04
85,68
59,65
39,34
109,22
173,73
23,36
47,72
90,95
48,76
63,53
0,17
0,00
0,00
0,43
2,02
0,56
0,00
0,88
0,01
0,00
0,01
0,11
0,00
1,01
0,00
0,00
0,61
1,16
0,28
0,00
0,04
0,38
0,97
0,00
1,12
0,00
2,98
2,84
0,21
0,01
318,9
81,0
64,6
143,8
66,2
23,5
206,1
17,3
1.295,3
16,9
35,5
38,0
9,7
8,2
5,6
11,2
4,5
8,2
5,4
5,1
1.364,3
10,5
127,1
9,1
89,6
9,5
45,4
46,5
2,1
125,4
0,80
5,00
4,60
11,70
7,50
1,90
0,10
56,40
14,60
5,50
2,80
0,10
4,90
5,70
4,10
6,00
0,90
17,70
0,10
3,00
1,80
0,10
0,10
76,00
94,70
0,20
0,90
2,30
2,40
0,10
54.629
47.774
46.297
12.736
42.726
61.980
11.727
12.602
1.582
52.139
50.231
14.337
58.899
85.617
60.718
47.328
44.342
37.206
18.501
97.300
7.590
19.502
36.194
43.963
3.366
8.040
3.082
29.722
24.002
10.326
8.734
2.039
2.837
1.796
2.600
14.513
10.376
3.213
4.222
2.538
8.169
1.642
2.396
2.185
2.300
2.516
16.841
891
1.552
2.703
6.841
1.829
8.773
2.683
1.111
1.605
1.185
3.088
1.637
11.779
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Tarım Yürütme
Komitesi
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
Nüfus (Milyon
Kişi)
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
Ülkenin 2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
Türkiye'den
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış Ticaret
Dengesi (Bin $)
Tablo 23. Kuru Kayısı Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
22
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
7.115
3.328
3.687
3.364
3.331
3.975
4.692
4.697
3.478
1.807
4.182
7.194
3.697
6.812
4.675
4.537
5.075
2.689
1.501
4.225
3.478
3.563
2.396
3.654
1.891
3.245
2.421
5.702
1.930
2.025
0,04
62,38
72,35
58,71
45,15
66,09
19,82
56,64
58,57
67,65
30,53
61,15
27,29
26,78
69,72
22,88
37,56
1,33
160,42
77,36
48,00
72,84
7,09
34,40
48,70
14,26
12,69
25,85
116,52
67,63
0,01
0,05
0,00
0,08
0,00
0,19
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,12
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,04
0,01
0,09
0,00
0,00
0,01
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1.295,3
66,2
81,0
318,9
64,6
60,8
35,5
8,2
16,9
143,8
8,5
127,1
11,2
7,2
23,5
5,6
9,7
125,4
1.364,3
9,1
38,0
5,4
2,2
2,1
3,8
10,5
185,0
5,1
30,9
45,4
14,60
7,50
5,00
0,80
4,60
2,60
2,80
5,70
5,50
11,70
5,70
0,10
6,00
1,30
1,90
4,10
4,90
0,10
1,80
76,00
0,10
0,10
77,50
2,40
86,40
0,10
96,40
3,00
97,10
0,90
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Tarım Yürütme
Komitesi
4.222
2.600
2.039
8.734
2.837
1.723
8.169
2.185
2.538
1.796
1.603
8.773
2.516
7.722
14.513
2.300
2.396
11.779
6.841
2.683
1.642
1.552
2.383
1.637
1.782
1.829
3.619
2.703
2.130
1.185
Tarım Alanında
İşbirliği
Anlaşması
1.582
42.726
47.774
54.629
46.297
35.223
50.231
85.617
52.139
12.736
51.122
36.194
47.328
40.170
61.980
60.718
58.899
10.326
7.590
43.963
14.337
18.501
96.732
24.002
43.594
19.502
1.317
97.300
24.406
3.082
Serbest Ticaret
Anlaşması veya
Gümrük Birliği
Müslüman
Nüfusun Oranı
(%)
Nüfus (Milyon
Kişi)
Kişi Başı Ürün
Arzı (Kg/Kişi/Yıl)
Türkiye'nin Payı
Türkiye'den
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı
(Bin $)
109
169.070
204.617
70.700
49.067
66.109
18.482
48.854
52.308
46.981
19.059
30.938
14.126
12.787
22.880
8.409
12.274
431
23.633
18.005
10.900
15.811
587
2.695
2.948
2.153
49
3.153
14.471
9.455
Türkiye'ye
Uzaklık (Km)
-265.252
-226.263
-189.772
-11.742
-102.003
-56.217
-92.763
-84.181
3.106
-69.222
-27.763
-50.582
-28.382
-40.859
-32.392
-20.531
-31.620
-7.470
-13.859
-10.498
-22.189
-11.068
-8.146
-7.742
-5.890
-12.400
1.120
-12.197
-6.456
-13.946
Kişi Başı Milli
Gelir ($/Yıl)
Hindistan
266.100
Fransa
271.053
Almanya
282.829
ABD
120.428
İngiltere
108.680
İtalya
100.033
Kanada
93.250
İsviçre
86.249
Hollanda
89.305
Rusya Federasyonu
69.443
Avusturya
62.432
Japonya
50.591
Belçika
51.769
Hong Kong
47.754
Avustralya
32.816
Danimarka
36.747
İsveç
32.677
Meksika
32.296
Çin
14.732
BAE
23.276
Polonya
22.709
Slovakya
21.706
Katar
8.271
Slovenya
7.833
Kuveyt
6.054
Çek Cumhuriyeti
15.094
Pakistan
384
Norveç
12.200
Suudi Arabistan
12.420
Ukrayna
13.981
Kaynak:TÜİK, Trademap, FAOSTAT
Ülkenin 2015 Yılı
İthalatında Ürün
Birim Değeri
($/Ton)
ÜLKELER
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası Dış Ticaret
Dengesi (Bin $)
Tablo 24. İncir Potansiyel Dış Pazarlar Çalışması
Ülkenin
2011-2015 Yılları
Arası İthalatı (Bin
$)
23
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
24
YAŞ VE KURU MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ İLE SERACILIK DIŞ PAZAR ÇALIŞMASI
D. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Ülkemizde kuru meyve sektörü tarımsal faaliyetimiz içerisinde çok önemli bir yer
tutmaktadır. Kuru meyve ihracatı konusunda bugüne kadar önemli pazar kazanımları elde
edilmekle beraber sektörün gelişmesi için mevcut pazarların korunması ve yeni pazarlara
erişimin sağlanması büyük önem arz etmektedir.
Dünya kuru meyve pazarı dikkate alındığında, ülkelerin pazar paylarının oluşmasında
ürününü tat ve aroması, kalite standartlarının sağlanabilme düzeyi ve sağlık ve hijyen
kurallarına uyumun belirleyici unsurlar olduğu göze çarpmaktadır. Uluslararası yeni pazarlara
açılım ve mevcut pazarların korunması ve geliştirilmesi için uluslararası kuruluşlar tarafından
belirlenen sağlık gereklilikleri ve teknik düzenlemelere uyum sağlanması son derece önemli
bir husustur. Son yıllarda kuru meyve pazarında yaşanan rekabet ve alternatif ülkelerin pazara
girmeleri gibi nedenlerle ülkemizin sağlık gereklilikleri ve sürdürülebilir arz konularında hassas
davranması gerekmektedir.
Kuru meyve ihracatımızda AB ülkelerinin ağırlığı dikkate alındığında, AB mevzuatının
takibi ve bu mevzuatların gerekleri doğrultusunda üretim yapılması Pazar mevcudiyetimizi
korumamız açısından son derece önemlidir. Bununla beraber AB’nin yanısıra dünyanın diğer
önemli kuru meyve tüketicileri olan ABD, Çin, Kanada, Rusya, Hindistan ve Kanada gibi
ülkelerin değerlendirilerek bu ülkelere ihracat olanaklarının artırılması sektörün gelişimi
açısından önem arz etmektedir.
KAYNAKÇA
TÜİK Bitkisel Üretim İstatistikleri Veritabanı, 2016
Ekonomi Bakanlığı Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, 2015 İhracat Genel Müdürlüğü, Tarım
Dairesi Başkanlığı
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yaş Sebze Meyve Sektör Raporu, 2016
TÜİK İnternet Sitesi (TÜİK)
FAO İnternet Sitesi (FAOSTAT)
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, 2016
Akdeniz İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Yaş Meyve Sebze Sektörü Türkiye Geneli
Değerlendirme Raporu, 2016
Türkiye 2023 İhracat Stratejisi Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, TİM, 2010
Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, TR63 Bölgesi Yaş Meyve Sebze Sektör Raporu, 2015