• Kan Akımı 5000 ml/dk • Kalp Debisi - -

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİN
İSKEMİK YANITI
Kan basıncı 60 mmHg’nın altına düştüğünde uyarılırlar.
DOLAŞIM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ VII
En fazla kan basıncı 15-20 mmHg’ ya düştüğünde
uyarılır.
Dr. Nevzat KAHVECİ
Kan akımının azalması sonucu biriken metabolitler
özellikle CO2 vazomotor merkezin kendisi güçlü bir
şekilde uyarılır.
Sistemik arter basıncı; kalbin pompalama gücünün
ulaşabileceği en son seviyeye kadar artması ile
yükselir.
ARTERİYAL BASINÇ 
• Kan Akımı
BARORESEPTÖRLERDE İMPULS OLUŞUMU 
Parasempatik Etki 
Sempatik Etki 
Sempatik Etki 
Sempatik Etki 
(Kalp)
(Kalp)
(Ven)
(Arteriyol)
Kalp Hızı 
Konstriksiyon
Konstriksiyon
(SA Düğüm)
(Periferik Ven)
(Arteriyol)
Venöz basınç 
5000 ml/dk
• Kalp Debisi
Venöz dönüş 
Birim zamanda kalp tarafından pompalanan
kan miktarıdır.
Atım Hacmi 
Kalp Debisi 
Dolaşımın belirli bir noktasından belirli bir
zaman içinde geçen kan miktarıdır.
Total Periferik Direnç 
ARTERİYAL BASINÇ 
KANAMA
OHM YASASI
(Kan akımı)
Q
P
(Damarın iki ucu arasındaki basınç farkı)
R
(Total periferik direnç)
Ortalama
Arteriyal
Basınç
-
-
Sağ
Atriyum
Basıncı
Sağ
Atriyum
Basıncı
=
REFLEKS
MEKANİZMALAR
KAN HACMİ 
ATIM HACMİ
VENÖZ BASINÇ 
KALP HIZI
P = Q x R
Ortalama
Arteriyal
Basınç
KANAMA
VENÖZ DÖNÜŞ 
=
Kalp
Hızı
Kalp
Debisi
x
x
Atım
Hacmi
Total
Periferik
Direnç
x
Total
Periferik
Direnç
KALP
DEBİSİ
ATRİAL BASINÇ 
TOTAL
PERİFERİK
DİRENÇ
ATIM HACMİ 
KALP DEBİSİ 
KAN BASINCI 
ORTALAMA
ARTERİAL
BASINÇ
Zaman
1
TUZ ALIMI 
TUZ ALIMI 
Tuz dolaylı olarak iki temel nedenle ekstrasellüler sıvıyı arttırmaktadır.
EKSTRASELLÜLER SIVI HACMİ 
Osmolalite 
Osmolalite 
Susama Merkezinin
Uyarılması 
Antidiüretik Hormon
Salınımı 
Su İçilmesi 
Böbreklerden
Su Geri Emilimi 
KAN HACMİ 
KALBE VENÖZ KAN DÖNÜŞÜ 
KALP DEBİSİ 
OTOREGÜLASYON
Ekstrasellüler
Sıvı Hacmi 
İdrar Miktarı 
TOPLAM PERİFERİK DİREÇ 
Ekstrasellüler
Sıvı Hacmi 
ARTER BASINCI 
VOLÜM AÇIĞININ KARŞILANMASI
KAN HACMİ 
KAN BASINCI 
(Kan hacmi )
KALP ATRİYAL KAS LİFLERİNDE GERİM 
KALP ATRİYAL KAS LİFLERİNDEN
ATRİYAL NATRİÜRETİK PEPTİD SALINIMI 
Konstriksiyon
refleksler
(Arteriyol)
KAPİLLER HİDROSTATİK BASINÇ 
İnterstisyel Aralıktan Sıvı Absorbsiyonu 
HİPOTALAMUS
ADRENAL KORTEKS
BÖBREKLER
VAZOMOTOR MERKEZ
Kan Hacmi 
VAZOPRESSİN 
ALDOSTERON 
GLOMERÜL
FİLTRASYON
HIZI 
RENİN 
Venöz Dönüş 
Kalp Debisi 
Otoregülasyon
TUZ VE SU ATILIMI 
KAN BASINCI 
KAN BASINCI 
ARTER BASINCININ DÜZENLENMESİ
Toplam Periferik Direnç 
ARTER BASINCININ DÜZENLENMESİ
Basınç Diürezi
 50mmHg  İdrar atılımı esas
Arter Basıncı Kontrolünün Temel
Mekanizması
olarak sıfır
 100mmHg  İdrar atılımı
normal
Basınç Diürezi: Suyun basınca bağlı olarak atılımı
 200mmHg  İdrar atılımı normal
seviyenin 6-8 katı
Basınç Natriürezi: Tuzun basınca bağlı atılımı
2
TUZ ALIMI 
EKSTRASELLÜLER SIVI HACMİ 
Bowman kapsülü
Efferent arteriol
Glomerul
ARTER BASINCI 
Distal
tubul
RENİN VE ANJİYOTENSİN 
Makula
densa
BÖBREKLERDEN SU VE TUZ TUTULMASI 
Proksimal tubul
EKSTRASELLÜLER SIVI HACMİNDE
NORMALE DÖNÜŞ
Jukstaglomeruler hücreler
Afferent arteriol
Endotel
ARTER BASINCINDA NORMALE DÖNÜŞ
ARTER BASINCI 
Anjiyotensin II
RENİN (Böbrek)
RENİN SUBSTRATI
(Plazma Proteini)
ANJİYOTENSİN I
ANJİYOTENSİN
KONVERTİNG
ENZİM
1- Vazokonstrüksiyon
2- Böbrekler üzerine direkt etki ederek su ve tuz
tutulmasına yol açar.
ANJİYOTENSİN II
3- Böbrek üstü bezlerinden aldosteron salgılanmasına
BÖBREKLERDEN SU VE TUZ
TUTULMASI 
VAZOKONSTRİKSİYON
neden olarak böbrek tubuluslarından su ve tuz geri
emilimine neden olur.
ARTER BASINCI 
Anjiotensinojen
Karaciğer
(plazma)
JG hücreler
KAN BASINCI 
Renin
(böbrekler)
ANG I
ARTER BASINCININ
DÜZENLENMESİ
(plazma)
ACE
(Vasküler Endotel)
ANG II
(plazma)
Arteriyoller
Adrenal
Korteks
Vazomotor
Hipotalamus
Merkez
Aldosteron 
Vazokonstriksiyon
Sempatik
Sistem 
Vazopressin 
KAN BASINCI 
Susama 
Na+ geri
emilimi 
Volüm 
3
OHM YASASI
P = Q x R
Ortalama
Arteriyal
Basınç
Ortalama
Arteriyal
Basınç
-
-
Sağ
Atriyum
Basıncı
Sağ
Atriyum
Basıncı
=
=
Kalp
Hızı
Kalp
Debisi
x
x
Total
Periferik
Direnç
Atım
Hacmi
x
Total
Periferik
Direnç
ARTER BASINCININ DÜZENLENMESİ
Santral Venöz Basınç
OHM YASASI
P = Q x R
• Santral venöz basınç, sağ atrium basıncıdır.
• Sıvı tedavisinin izlenmesinde sık olarak
Ortalama
Arteriyal
Basınç
Ortalama
Arteriyal
Basınç
-
-
Sağ
Atriyum
Basıncı
Sağ
Atriyum
Basıncı
=
=
Kalp
Hızı
x
Total
Periferik
Direnç
Atım
Hacmi
x
Kalp
Debisi
x
Total
Periferik
Direnç
kullanılan bir ölçüm yöntemidir.
• Sağ kalbe dönen kan miktarı ve sağ kalbin
bu miktarı karşılama gücü hakkında fikir
verir.
Sağ Atriyum Basıncı
Sağ Ventrikül Basıncı
• 1-10 cmH2O
2-8 mmHg
2-6 mmHg
<5 mmHg
• a dalgası atriyal sistol
c dalgası ventrikül sistolü sırasında trikuspit kapağın
atriyuma doğru hareketi
v dalgası atriyal diyastol sırasında trikuspit kapağın
açılmasından önce atriyum basıncındaki artmayı yansıtır.
a
c
• Sistolik basınç
20-30 mmHg
15-25 mmHg
<30 mmHg
• Diyastolik basınç
2-8 mmHg
v
a
c
v
0-8 mmHg
<5 mmHg
4
Pulmoner Arter Wedge Basıncı (PAWP)
Pulmoner Kapiller Wedge Basıncı (PCWP)
Pulmoner Arter Basıncı
• Sol atriyum ve sol
ventrikül diyastol sonu
basıncını yansıtır.
• 0-5 mmHg
• Sistolik basınç
20-30 mmHg
• Diyastolik basınç
8-15 mmHg
PCWP
• Ortalama pulmoner arter basıncı
18-20 mmHg
20-25 mmHg
25-30 mmHg
>>30 mmHg
10-17 mmHg
Pulmoner konjesyon başlangıcı
Orta düzeyde konjesyon
İleri düzeyde konjesyon
Pulmoner ödem
OHM YASASI
P = Q x R
Ortalama
Arteriyal
Basınç
-
-
Sağ
Atriyum
Basıncı
Sağ
Atriyum
Basıncı
=
=
Kalp
Hızı
Kalp
Debisi
x
x
Total
Periferik
Direnç
Atım
Hacmi
x
Total
Periferik
Direnç
TOTAL PERİFERİK DİRENÇ
•
•
•
P = Q x R
Vizkosite
Damarın boyu
Damarın çapı
Lokal faktörler
Humoral faktörler
Otonom sinir sistemi
Ortalama
Arteriyal
Basınç
Ortalama
Arteriyal
Basınç
-
-
Sağ
Atriyum
Basıncı
Sağ
Atriyum
Basıncı
=
=
Kalp
Hızı
x
Total
Periferik
Direnç
Atım
Hacmi
x
Kalp
Debisi
x
Total
Periferik
Direnç
KALP DEBİSİNİN KONTROLÜ
KALP DEBİSİ
ATIM SAYISI
KASILMA GÜCÜ
KALP DEBİ
DEBİSİ
PRELOAD (Önyük)
AFTERLOAD (Artyük)
Frank-Starling yasası
Atım Hacmi (ml)
Ortalama
Arteriyal
Basınç
OHM YASASI
Normal
dinlenim
değeri
Diyastol Sonu Ventrikül Hacmi (ml)
5
KALP DEBİSİNİN KONTROLÜ
•Kalbin gerilmesi ile kalbin atım sayısının artması
Sağ atriyum duvarındaki SA düğümün gerilmesi, düğümün ritmisitesi
üzerine kalp hızını %10-15 arttıracak doğrudan bir etkiye sahiptir.
KALP DEBİSİNİN KONTROLÜ
SEMPAT İK SİSTEMİN
KAN
HACMİ
VENLER ÜZERİNE ETKİSİ
KAS
POMPASI
Periferik venler
VENÖZ BASINÇ
VENÖZ DÖNÜŞ
SOLUNUM
•Bainbridge refleksi
Sağ atriyumun gerilmesi sonucu doğan impulslar vazomotor merkezi
uyarır. Sempatik sistemin etkinliği artırılıp, parasempatik etkinin ortadan
ATRİYAL BASINÇ
DİYASTOL SONU
VENTR. HACMİ
PLAZMA
EPİNEFRİN
kalkması sonucu kalp hızı artar.
SEMPATİK SİSTEM
Kalp Kası
PARASEMPATİK
SİSTEM
SA Düğüm
ATIM HACMİ 
ATIM SAYISI
KALP DEBİSİ
KALP İNDEKSİ
Vücut yüzeyinin metrekaresi başına kalp debisi
(Vücut yüzeyinin metrekaresi başına birim zamanda kalp tarafından
pompalanan kan miktarıdır.)
KALP DEBİSİ
KALP İNDEKSİ=
VÜCUT YÜZEYİ
Normal değer
2.5 - 4.5 L/dak/m2
Subklinik değer
2.2 - 2.5 L/dak/m2
Klinik değer
(Düşük perfüzyon)
1.8 - 2.2 L/dak/m2
Şok
<<1.8 L/dak/m2
KOMPANSE KALP YETMEZLİĞİ
Kalbin vücudun gereksinimini karşılamaya
yetecek miktarda kanı pompalama
yetersizliği
Kalp debisinde azalma
Venöz sistemde kanın göllenmesi
Kalbin ulaşabileceği kardiyak debi sınırlıdır.
5000 ml/dk  13000 ml/dk
Hiperefektif Kalp
1- Sempatik stimülasyon, parasempatik inhibisyon
Kalp hızında artış
Kalbin kontraksiyon gücünün normalin iki katına kadar çıkması
25000 ml/dk
2- Kalp hipertrofisi
Kalp kasının kitlesinde ve kasılma gücünde artış (Maraton
koşucularının kalbinde %50-75 kitle artışı)
20000 ml/dk
Hipoefektif Kalp
1- Kalbin sinirsel uyarılmasının inhibisyonu
2- Kalp hızı ve ritim bozuklukları
3- Valvüler kalp hastalıkları
4- Hipertansiyon
5- Kongenital kalp hastalıkları
6- .............
 13000 ml/dk 
5000 ml/dk
KOMPANSE KALP YETMEZLİĞİ
AKUT EVRE
Sempatik refleksler
Baroreseptör refleks
Kemoreseptör refleks
Merkezi sinir sisteminin iskemik cevabı
Sempatik refleksler yaklaşık 30 saniye içinde
maksimale gelir.
6
KOMPANSE KALP YETMEZLİĞİ
DEKOMPANSE KALP YETMEZLİĞİ
•Ağır kalp problemi
KRONİK EVRE
•Sempatik Sistem ve Renal Sıvı Retansiyonu
kompansasyona yeterli olmaz.
•Kalp debisi normal böbrek fonksiyonunu sağlayacak
Böbrekler aracılığıyla sıvı retansiyonu
değere yükselemez.
•Sıvı retansiyonu devam eder ve ödem gittikçe artar.
ÖLÜM
YÜKSEK DEBİLİ KALP YETMEZLİĞİ
Aşırı miktardaki venöz dönüşle kalbin aşırı
yüklenmesi
• A-V fistüller
• Tirotoksikoz
DÜŞÜK DEBİLİ KALP YETMEZLİĞİ
Akut MI ve uzun süren, yavaş ilerleyen kalp
patolojileri sonucu kalp yaşam için gerekli kan
miktarının minimalini bile pompalayamaz.
• Perikardiyal
• Miyokardiyal
• Kapak patolojileri
• …………
• ………..
Kardiyojenik Şok
HEMORAJİ (Kan Kaybı)
KAN VOLÜMÜ 
Hemorajik Şok
VENÖZ BASINÇ 
Büyük miktarlarda kan volümünün kaybedilmesi
VENÖZ DÖNÜŞ 
ATIM HACMİ 
KALP DEBİSİ 
ARTERİYAL BASINÇ 
7
KAN AÇIĞININ KARŞILANMASI
HEMORAJİ (Kan Kaybı)
ARTERİYAL BASINÇ 
ARTERİYAL BASINÇ 
BARORESEPTÖRLERİN UYARILMASI 
KALP
PARASEMP. ETKİ 
KALP
SEMPATİK
ETKİ 
SA DÜĞÜM
KALP HIZI 
VEN
SEMPATİK
ETKİ 
ARTERİYOL
SEMPATİK
ETKİ 
PER. VENLER
ART.
KONSTR. 
KONSTR. 
VENÖZ BASINÇ 
KAPİLLER BASINÇ 
Kan akımını düzenleme
mekanizmaları
Kan basıncını düzenleme
mekanizmaları
İNTERSTİSYEL ARALIKTAN
İNTRAVASKÜLER ALANA
SIVI GEÇİŞİ 
VENÖZ DÖNÜŞ 
PLAZMA VOLÜMÜ 
KALP KASI
ATIM HACMİ 
KALP DEBİSİ 
PERİFERİK DİRENÇ 
ARTERİYAL BASINÇ  (Normal Düzey)
ARTERİYAL BASINÇ 
(Normal Düzey)
8