SPORCULARDA VİTAMİN ve MİNERAL GEREKSİNMESİ FARKLI

SPORCULARDA VİTAMİN ve MİNERAL
GEREKSİNMESİ FARKLI MIDIR?
Uzm. Dyt. Ebru ARSLANOĞLU
Neden önemli?
• Sporcularda bazı vitamin (C, Folat, B₁, B₆, B₁₂) ve minerallerin
(Fe, Mg, Zn) yetersizlikleri sık
• Vitamin-mineral desteği kullanım sıklığı çok yüksektir
• Gereksinmelerinin birkaç kat attığı inanış
• Riskler önemsenmez (doping kontaminasyonu)
• Bu yüzden; sporcularla çalışırken miktarları küçük gibi görünen
ama vücuttaki etkileri o kadar da küçük olmayan mikro besin
öğelerini çok iyi tanımalıyız!
• Elit kadın sporcularda; folat (% 48), kalsiyum (% 24),
magnezyum (% 19) ve demir (% 4) yetersizliği
• Demir, D vitamini ve kalsiyum yetersizliklerine sahip olan kadın
sporcuların yaralanma riski yüksek
• Erkek dayanıklılık sporcularının % 10’u kadın sporcuların % 30'u
C vitaminini yetersiz tüketmekte
• Uluslararası bir yarışmadan önce kadın cimnastikçilerle yapılan
bir çalışmada: Pantotenik asit, folat ve D, E ve K vitaminleri ile
kalsiyum, demir ve magnezyum dahil minerallerin düşük alımı
•
Heaney S, et al.Int J Sport Nutr Exerc Metab 20:245, 2010.
McClung JP, et al. J Trace Elem Med Biol 28:388, 2014.
Silva, M. R., & Paiva, T. (2015). European journal of sport science, 15(7), 591-599)
Mikrobesin Öğeleri: Vitaminler ve Mineraller
• Sağlığın korunmasında ve fiziksel performansta önemli roller
üstlenirler:
Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin metabolize edilmesi
Doku yapımı
Hücre içi ve hücre dışı sıvının dengesi
Metabolik olaylarda gerekli oksijenin taşınması
Metabolik yan ürünlerin dokulardan uzaklaştırılması
Lukaski, 2011
Spor
performansıyla
ilişkili
vitaminler ve
mineraller
Lukaski, 2011
DRI
«Gereksinme»
• DRI: Sağlıklı bireyler için diyet referans değeri
EAR
RDA
AI
UL
• Toplum ve alt gruplara göre
Sağlıklı bireylerin besin öğesi
gereksinmesinin %50
Sağlıklı bireylerin; besin öğesi
gereksinmesinin yaklaşık
olarak % 97-98
Sağlıklı bireylerin oluşturduğu grup ve
ya gruplar için alınmasının yeterli
olduğu düşünülen miktar
Deneysel çalışmalara dayanır
Tüm sağlıklı
bireylerde, sağlık
açısından risk
oluşturmayacak en
yüksek düzeyde alımı
VİTAMİNLER = «Vital» «amin»
Suda Eriyen Vitaminler
DRI
Vitamin
Tiamin (mg)
Fonksiyon
Karbonhidrat metabolizması, sinir sistemi fonksiyonu
Riboflavin (mg)
Pantotonik asit (mg)
Enerji metabolizması, protein metabolizması,
deri ve göz sağlığı
Enerji metabolizması, glikoliz, yağ sentezi
Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması,
Hemoglobin sentezi
Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizması,
Nörotransmitter yapımı
Metionin sentezi, DNA yapımı, kırmızı kan
hücresi yapımı
Glukoz ve yağ asiti sentez, glukoneogenez,
gen ekspresyonu
Asetilkolin sentezi, glukoneogenez,
C vitamini (mg)
Kollojen yapımı, demir emilimi, epinefrin yapımı
Niasin (mg)
B6 vitamini (mg)
B12 vitamini (µg)
Folat (µg)
Biotin (µg)
Erkek
1.2
Kadın
1.1
RDA/AI
1.5-3
1.3
1.1
16
1.3-1.7
14
1.3-1.5
1.1/
1000 kkal
14-20
1.5-2
2.4
2.4
2.4-2.5
400
400
400
30
30
30
5
5
4-5
90
75
200
Tiamin (B₁ vitamini)
• Aktif formu: Tiamin pirofosfat (TPP)
• CHO ve protein metabolizmasında koenzim
• Pirüvatasetil coA
• α Ketoglutarat suksinat
Tiamin
Diyetle referans alım düzeyi (DRI)
Yetişkin erkek: 1.2 mg/gün
Yetişkin kadın: 1.1 mg/gün
Sporcular için önerilen alım düzeyi
1.5-3.0 mg/gün (enerji alımına göre artabilir)
Eksikliği
Zihin bulanıklığı, anoreksiya, zayıflık, kalp hastalığı
Toksisitesi
Bilinmiyor
• Cimnastik, güreş gibi spor dallarında gereksinmenin altında alım
gözlenirken
• Enerji kısıtlaması yapılan spor dallarında risk olabilir
•
•
•
Spor beslenmesinde karbonhidrat içeren besinler fazla tüketilmekte
Zenginleştirilmiş besinler ve sporcu besinleri kullanımı yüksek
Artan enerji gereksinmesi karşılanıyorsa risk düşük
Riboflavin (B₂ vitamini)
• ETS de koenzim olan FMN ve FAD
• Riboflavin ayrıca, B6 vitamininin aktif formuna dönüştürülmesi
için de gereklidir
• Riboflavin demirin emilimi ve taşınmasında görevli, eksikliğinde
anemi riski
• Yetersizliğinde homosistein artar, kardiyovasküler ve nörolojik
hastalık riski
Alternatif isim
Riboflavin
Diyetle referans alım düzeyi (DRI)
Yetişkin erkek: 1.3 mg/gün
Yetişkin kadın: 1.1 mg/gün
Sporcular için önerilen alım düzeyi
1.1 mg /1000 kkal
Fonksiyon
Enerji metabolizması, protein metabolizması, deri ve göz sağlığı
Toksisitesi
Yüksek düzey alımı flavinüri (idrarda sarı renk)
• Riboflavin eksikliği semptomlarının sporcularda yaygın olduğunu ileri süren bir çalışma
bulunmamaktadır.
• Sporcuların DRI'dan daha yüksek gereksinimlere sahip olabileceklerini ileri sürmüştür.
• Bu vitaminin düşük dozlu takviyelerinde belirgin bir toksisite semptomu göstermediğinden,
sporcular bir B kompleks takviyesinin bir parçası olarak 1,6 ila 3,0 miligram riboflavin sağlayan
bir takviye alabilir.
• Baş ağrısı, mide bulantısı, zayıflık - son derece yüksek dozlarla tüketildiğinde(RDAnın 100
katından fazla)
B grubu vitaminler
• Düşük enerjili diyetlere sahip bazı sporcular (güreşçiler, jokeyler,
cimnastikçiler, kürekçiler) eksiklikler için riskli olabilirler.
• RDA'yı karşılamak için bir B kompleks vitamin takviyesi uygun
olabilir.
• Bununla birlikte, yeterli ve dengeli beslenen sporcuların daha
fazla B vitamini ile desteklenmesinin performansı arttırdığına
dair bir bulgu yoktur.
B grubu vitaminler
• Folat, amino asit metabolizması ve nükleik asit sentezinde (RNA ve
DNA) işlev görür ve eksikliği hücre sentezinde değişikliğe neden olur.
• Folat, sağlıklı yeni kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda B₁₂ vitamini
ile işlev gördüğünden eksikliği megaloblastik anemiye neden olur.
• Bununla birlikte, yetersiz tüketen sporcuların folat takviyesi
kullanmasının performansı artırdığı gösterilmemiştir.
B grubu vitaminler
• Aşırı folik asit alımı, B12 vitamininin eksikliğini maskeleyebilir ve
kanser riskini artırabilir.
• Tam tahıllar (zenginleştirilmiş) ve taze meyve- sebze tüketiminin
artırılması öneriliyor.
• Bunun mümkün olmadığı durumunda, DRI düzeyinde (400
mikrogram) günlük olarak folat desteği koruyucu olabilir.
B grubu vitaminler
• Vegan sporcularda, B ₁₂ vitamini eksikliği ortaya çıkabilir; bu
sporcularda B ₁₂ vitamini takviyesi gerekebilir.
• Bununla birlikte, yeterli miktarda B ₁₂ tüketen sporcuların B ₁₂
takviyesinin performansını artırmadığı gösterilmiştir.
C vitamini
• Spor performansını etkileyebilecek çeşitli biyolojik fonksiyonları
vardır.
• Enerji üretimi için mitokondriye yağ asitlerini taşıyan,
katekolamin ve karnitin sentezlenmesi için gereklidir.
• Fizyolojik stres faktörleri C vitamini ihtiyaçlarını artırır.
• Sporcularda C vitamini gereksinmesi artar.
Alternatif isim
Ascorbic acid, ascorbate
Diyetle referans alım düzeyi (DRI)
Yetişkin erkek: 90 mg/gün
Yetişkin kadın: 75 mg/gün
Sporcular için önerilen alım düzeyi
200 mg /gün
Fonksiyon
Kollojen yapımı, demir emilimi, epinefrin yapımı
Toksisitesi
400-650 mg/gün (1-8 yaş)
1.2-2.0 g/day (9-70 yaş)
C vitamini
ROS/RNS kas içinde oluştuğunda
oksidatif hasara neden olabilir. C vitamini hücreyi hasardan
koruyan antioksidan bir vitamindir.
Askorbik Asit Desteği
• Kontrollü egzersiz programına katılan kişilerin oksidatif stres
durumu üzerine etkisi
• Sedanter (n:16)
• 12 hafta boyunda haftada 3 kez max kalp atım hızının %65-75 (
n:30)
• TAS'ta anlamlı bir değişiklik yok
n= 10
Supleman
yok
n=10
250
mg/gün
n=10
500
mg/gün
• Plazma MDA, egzersiz sonrası yüksek (P <0.05)
• AA takviyesi MDA düzeyi düşük (P <0.05).
• Üç aylık egzersiz sonrasında gruplar arasında kan şekeri,
lipid profili, MDA, TAS, süperoksit dismutaz (SOD),
glutatyon peroksidaz (GPx) ve katalaz aktivitelerinde
anlamlı bir fark yok
Askorbik asidin, kontrollü egzersiz programına katılan kişilerin
plazma ve eritrositlerindeki oksidatif stres belirteçlerini
değiştirmediğini göstermektedir
• Antioksidan vitamin
tüketiminin artması spor
performansını olumlu
etkilemekte
• Yeterli ve dengeli beslenme
ile alımın arttırılması
önerilmekte
•
Kolin: B vitamini bakımından zengin besinlerde
bulunur, suda çözünebilir.
•
Egzersiz sonrası azaldığı ve bunun da performansı
olumsuz etkileyebileceği
•
Kas kontraksiyonlarını arttırmak ve yorgunluğu
geciktirmek için yağ lipolizini ve asetilkolin üretimini
artırarak fiziksel dayanıklılığı artırdığı iddiasıyla
kullanılmakta
Yağda Eriyen Vitaminler
• Yağda eriyen vitaminler adipoz dokuda (E vit.) ve karaciğerde (A
ve D vit.) depolanır.
• Yağda çözünen bu vitaminlerin enerji üretiminde doğrudan bir
etkisi yoktur
• Yağ içeriği kısıtlanmış diyet risk
Yağda Eriyen Vitaminler
DRI
Vitamin
Fonksiyon
A vitamini (µg)
Doku onarımı, immün fonksiyon
D vitamini (µg) (IU)
Kalsiyum ve fosfor emilimi, kemik gelişimi
E vitamini (mg)
K vitamini (µg)
RDA/AI
Erkek
Kadın
900
700
700-900
15
(600 IU)
15
(600 IU)
15
(600 IU)
Doku ve DNA hasarı önleme, antioksidan
15
15
15
Kan pıhtılaşması, kemik mineralizasyonu
120
90
700-900
D vitamini
• 2,313 sporcu, 23 çalışma – 56% yetersizlik
• Futbolcularda: 19.1% yeterli, 50.6% yetersiz alım
30.3% yetersizlik
•
•
•
Dahlquist DT et al,J Int Soc Sports Nutr, 12:33, 2015.
Farrokhyar F et al, Sports Med 45:365, 2015.
Maroon JC et al, Am J Sports Med 43:1241, 2015.
D vitamini- Spor Performansına Etkiler
• Kas kütlesi, kuvveti, gücü üzerine olumlu etkisi
• Maksimum oksijen tüketimi (VO2 Max)
• İyileştirilmiş iskelet kası fonksiyonu ve kemik gücü
• Tip II kas liflerinin boyu ve sayısında artış
• Toparlanma süresinin azalması
• Testosteron üretiminde artış
D vitamini- Spor Performansı
• Son birkaç yıldır, D vitamininin kalsiyum emilimi ve kemik
oluşumundaki rolünün ötesinde spor performansında önemli
bir rol oynadığı gösterilmiştir.
• Bir hormon olarak; kas protein sentezi, kas kuvveti, kas
büyüklüğü, tepki süresi, denge koordinasyonu, dayanıklılık,
inflamasyon ve bağışıklığı etkileyen 1000'den fazla gen
ekspresyonu ile ilişkili
Spor performansı
D vitamini- Spor Performansı
• Sporcuların D vitamini eksikliği, özellikle bazı spor dallarında daha
yaygın
• Prevelans: spor dalı, antrenman yeri, yılın zamanı, cilt rengi
• Kuzey ikliminde (kış güneşi)
• basketbol oyuncularının % 94'ü
• cimnastikçilerin % 83'ü
• atletlerin% 77’si eksiklikten etkilenmekte
D vitamini
• Futbol liginde yapılan bir araştırmada, Kafkasya ve Afrikan
Amerikan oyuncuların% 81'i yetersizlik açısından risk altında
olabilir.
• Bir doktorun gözetiminde hızlı replasman için kısa süreli -yüksek
doz "yükleme" önerilmekte (4000 IU/gün üzeri toksik)
• Açık tenli bireyler için 5 dakika ve koyu tenli bireyler için 30
dakika güneş ışığı (güneş kremi olmaksızın ) haftada birkaç kez
alınmalı
D vitamini
• D vitamini taraması, yıllık fizik muayenelerin rutin bir parçası
olarak önerilmekte
• Tüm sporcuların rutin taraması mümkün değilse stres
kırıkları, sık hastalık, kemik ve eklem yaralanması, iskelet
güçsüzlüğü, ağrı gibi belirtileri olanlar taranmalıdır.
• 30 ng/ mL'nin ve altında serum 25 (OH) D konsantrasyonu- D
vitamini takviyesi gerektirir ve 31-40 ng/ mL D vitamini takviyesi
düşünülmelidir.
• Kısıtlanmış yeme davranışına sahip ve vejeteryan sporcular risk
altında
D vitamini eksikliği teşhis
edilmemişse, supleman kullanımının
performansa olumlu bir etkisi yok
Yağda Eriyen Vitaminler
E Vitamini  performansı artırmak amacıyla
kullanımı yaygın
• Egzersize bağlı oksidatif yaralanmaya karşı ve akut immün yanıt
değişiklikleri için kullanılabilir.
• 2 ay boyunca günde 800 IU'luk bir ilave doz dayanıklılık aktivitesi
sırasında lipid peroksidasyonunu ve inflamasyonu arttırdığına dair
kanıtlar
• Yüksek dozda (günde 400 IU'dan daha fazla) E vitamini
desteğinin(meta-analizi) , mortaliteyi arttırdığı ve bu nedenle yüksek
doz tüketimden kaçınılması gerektiği söylenmektedir.
• E vitamini ve fiziksel performans ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır,
ancak E vitamini desteği ile güç veya dayanıklılık arasında bir ilişki
bulunamamıştır.
•
•
Nieman et al. Medicine and Science in Sports and Exercise. 2004;36(8):13281335
Miller et al. Meta-analysis:. Annals of Internal Medicine. 2005;142(1):37-46.
Yağda Eriyen Vitaminler
Karotenoidler  (çoğunlukla beta-karoten), A vitamini için öncüleri
• Güçlü antioksidan, A vit. kadar toksik değiller, fazla tüketildiğinde sarıturuncu cilt
• Teorikte; egzersiz sonrası kas ağrısının azaltılmasında etkili olabileceği ve
egzersiz sonrasında toparlanmaya yardımcı olabileceği düşünülebilir.
• Bir çalışmada beta-karotenin egzersize bağlı astımı azalttığı
(Neuman I, Nahum H, Ben-Amotz A. Annals of Allergy and Asthma Immunology. 1999;82:549553.)
Yağda Eriyen Vitaminler
K vitamini  Besinler+
bağırsaktaki bakteriler (gereksinme net değil)
• Protrombin oluşumu
• Kemik metabolizması ve D vitamini aktivitesinde önemi olabileceği ?
• Yetersiz beslenme durumundan kaynaklanan K vitamini eksikliği (nadir)
• Düşük kemik mineral dansitesinde ve iskelet kırıklarında artış
• Özellikle temas sporuyla uğraşan sporcular için aşırı derecede morarma
ve kanamayı önlemek için yeterli miktarda K vitamini gerekli olabilir
MİNERALLER
Görevleri:
Enzimlerin, hormonların bileşenleri
Kas kasılması
Sinir iletkenliği
Kemik sağlığı
Asit-baz dengesi…
Spor
performansıyla
ilişkili
vitaminler ve
mineraller
Lukaski, 2011
Makro mineraller
(>100 mg)
Mineral
Fonksiyon
RDA/AI
Kalsiyum (mg)
Kemik yapımı, asit-baz dengesi, sinir iletimi, kas 1000
kasılması, enzim fonksiyonu
1000
1300-1500
Fosfor (mg)
Kemik yapımı, asit-baz dengesi,
fonksiyonu, ATP /CP üretimi
700
1250-1500
Magnezyum (mg)
Protein sentezi, glukoz metabolizması, kemik yapımı,
kas kasılması
Sıvı dengesi, sinir iletimi, asit-baz dengesi, kas
kasılması
Sıvı dengesi, sinir iletimi, HCL asit yapımı (sindirime
yardımcı)
Sıvı dengesi, glukoz taşınması, ATP üretimi
420
320
1.5
1.5
400-450 (besin)
350 (besin desteği)
>1.5 (Terle kayıp fazlaysa >10 )
2.3
2.3
2.3 (Sodyum gereksinimine göre artar)
4.7
4.7
4.7 (Terlemeyle gereksinim artar)
Oksijen taşınması ve kullanımı, aerobik enerji 8
metabolizması
Protein sentezi, doku onarımı, enzim yapımı, immün 11
fonksiyon
Tiroksin oluşumu, metabolizma kontrolü
150
18
15-18
8
11-15
150
120-150
55
900
50-55
900
Mangan (mg)
Antioksidan
55
Demir metabolizması, aerobik enerji üretimi, 900
antioksidan
Enerji metabolizması, yağ sentezi, kemik yapımı
2.3
1.8
2.0-2.5
Krom (µg)
Glukoz- insülin kontrolü
25
30-35
Sodyum (g)
Klor (g)
Potasyum (g)
Demir (mg)
Mikro mineraller
(<100 mg)
Erkek
DRI
Kadın
Çinko (mg)
İyot (µg)
Selenyum (µg)
Bakır (µg)
B
vitamini 700
35
Erkek Kadın
Kalsiyum
Kalsiyum (mg)
1000
1000
RDA/AI
1300-1500
• Spor performansını arttırmak amacıyla değil, kırık riskini
azaltmak için kalsiyum takviyeleri kullanılır.
• Yoğun antrenman yapan elit kadın sporcular risk altındadır.
• Kadın sporcuların çoğunun menstruel geçmişine bakılmaksızın,
kalsiyum, D vitamin ve magnezyum alımını artırmaları gerekir.
RDA/AI
Erkek Kadın
Magnezyum
Magnezyum (mg)
420
320
400-450 (besin)
350 (besin desteği)
• Sıcak ve nemli ortamlarda terlemeyle kayıp artar.
• Yetersizliği spor performansını olumsuz etkiler (kas spazmları,
submaksimal egzersiz sırasında artmış nabız ve oksijen tüketimi)
• İyi antrene maraton koşucuları (365 mg/gün)  Mg desteğinin
performans üzerinde herhangi bir etkisi bulunamamış
• Magnezyum yetersizliğinin, spor performansının bozulduğu
gösterilmiş. Bu sporculara magnezyum desteği verildiğinde
performansı artırdığı gösterilmiştir, ancak yeterli Mg
düzeylerine sahip sporcularda performans sonuçları karışıktır
•
•
Golf S, W Bohmer D, Nowacki PE. Is magne sium a limiting factor in
competitive exercise? A summary of relevant scientific data. In: Golf S, Dralle
D, Vecchiet L, eds. Magnesium. London: Libbey; 1993:209-22
Brilla LR, Haley TF. Effect of magnesium supplementation on strength training
in humans. Journal of the American College of Nutrition. 1992;11:326-32
Sodyum- Klor- Potasyum
• Vücut su dengesi, asit-baz dengesi, sinir iletimi ve kas
kasılmaları ile ilgili
Mineral
Fonksiyon
Makro
mineraller
(>100 mg)
Sodyum (g)
Klor (g)
Potasyum (g)
Erkek
Sıvı dengesi, sinir iletimi, asit-baz dengesi, kas 1.5
kasılması
Sıvı dengesi, sinir iletimi, HCL asit yapımı (sindirime 2.3
yardımcı)
Sıvı dengesi, glukoz taşınması, ATP üretimi
4.7
DRI
Kadın
RDA/AI
1.5
>1.5 (Terle kayıp fazlaysa >10 )
2.3
2.3 (Sodyum gereksinimine göre artar)
4.7
4.7 (Terlemeyle gereksinim artar)
Erkek Kadın
Demir
Demir (mg)
8
18
RDA/AI
15-18
• Hemoglobin (kanda) ve miyoglobin (kas içinde) oluşumunda
görevli
• Ağır dayanıklılık antrenmanıkan hacminin artışıyla birlikte,
serum ferritin ve hemoglobinde geçici bir düşüşe neden olabilir.
• Spor anemisi/psödoanemi
• Performans kötüleşmez (Aerobik kapasite artabilir)
Sporcularda Demir Eksikliğinin Nedenleri
• Diyetle düşük demir alımı
• Demir emilim oranlarının düşük olduğu besinlerin tüketimi
• Demir kayıplarının artması (hematüri)
• Terde demir kaybı
• Kanamadan kaynaklanan demir kaybı
Demir
• Spor anemisi konusunda risk altındaki sporcular:
 Adölesan erkek
 Menstrüel kayıpları ağır olan bayan sporcu
 Enerji alımı kısıtlanmış diyet
 GI demir kaybı, hematüri, ayak etkisinden kaynaklanan hemolizi olan
uzun mesafe koşucular
 Sıcak iklimlerde antrenman yapanlar
Demir
• Anemik sporcuların belirlenmesinde serum hemoglobin ve
ferritin düzeyleri birlikte değerlendirilmeli
• Tüm sporcular sezon öncesi ve sezon içinde demir düzeyleri
konusunda mutlaka değerlendirilmeli
• Yetersizlik varsa mutlaka tedavi edilmelidir.
probiyotik
Emilim?
Sporcuların yaklaşık %45-85'i barsak
problemleri yaşamaktadır.
Sporcularda;
• Antrenman öncesi, sırasında ve sonrasında
tüketilen besinlerin, sıvıların
değerlendirilmesi
• Glutene, laktoza veya diğer besinlere
intoleranslarının değerlendirilmesi
• Bağırsak fonksiyonu ve kronik GI hastalığı
geçmişi
• Dehidrasyon öyküsü
• Enfeksiyonlar ve antibiyotik kullanımı öyküsü
Tüm Vitamin ve Mineraller için Ortak Öneriler
• Toplam enerji gereksinimlerini karşılayan sporcular vitamin ve
mineral gereksinimlerini de karşılayabilir.
• Enerji gereksinmesini karşılayamayan ya da enerji kısıtlaması
yapan sporcular vitamin mineral yetersizliği konusunda risk
altındadır.
• Yetersizlik durumu tespit edilmişse mutlaka takviye yapılmalıdır.
• Gereksinmenin üzerindeki alımlara dikkat edilmelidir.
• Sporcularda performans artışıyla ilgili çalışmalar sınırlıdır.
Vitamin- Mineral Desteği
Yetersizlik durumu
biyokimyasal bulgularla
tespit edilmişse
Vitamin- Mineral Destekleri
Vitamin
desteği
%19-94
Vitaminmineral dest.
%27.5
www.braun-fih-medical-seminar_short.p
Vitamin- Mineral Destekleri
www.braun-fih-medical-seminar_short.pdf
Judkins, C., & Prock, P. (2012). In Acute topics in sport nutrition (Vol. 59, pp.
143-152). Karger Publishers.
Vitamin- Mineral Destekleri
• Kontaminasyon riski değerlendirilmeli
• Ürünlerin üretim sürecinde kalite kontrol ve denetimleri
yapılmalı (ISO 17025)
• GMP Sertifikası
• Veri tabanları
Almanya (www.colognelist.com)
Hollanda (http://www.dopingautoriteit.nl/)
Özetle..
• Vitamin ve minerallerin vücuttaki miktarları az gibi görünüyor
ama çok önemli rolleri var!
Ergojenik
yardım (%1-3)
Hidrasyon sağlayan, vücutta
enerji depoları ve yenilenme
sağlayan
(%5-10)
Optimal Diyet
Kendi kabuğunu kendin
soyabilirsin..
Kendi özgürlüğünü kendin
dışarı çıkartabilirsin...
İnsan biraz da kendi emeğidir!