Hareket Sistemi Semiyolojisi

Hareket Sistemi Semiyolojisi
Gülhane Tıp Fakültesi
III.Sınıf
Doç.Dr.Muhammet ÇINAR
Kemik
Bursa
Kartilaj
Kas
Kas-İskelet
Sistemi
Ligament
Tendon
Eklem
KASLAR
• Fonksiyon ve yapısına göre 3 tip kas
– İskelet kası
– Düz kas
– Kalp kası
KASLAR
• Kontrol şekline göre
– İstemli kaslar
– İstemsiz kaslar
KASLAR
• İskelet kası
– Kemiklere yapışık
– İskeletin istemli hareketlerinden sorumlu
– Çizgili kas
KASLAR
• İskelet kası
– Fasiya denilen fibröz doku ile kaplı
– İnsersiyo bölgesinde tendon şeklinde
– Periosta yapışık
– Motor nöron tarafından stimülasyon
– Myonöral junction
KASLAR
• Düz kaslar
– Viseral kas
– Organların istem dışı hareketleri
KASLAR
• Kalp kası
– Myokard
– Organların istem dışı hareketleri
KASLAR
• Hareket terminolojisi
Abdüksiyon: vücut orta hattından uzağa hareket
Addüksiyon: vücut orta hattında doğru hareket
Fleksiyon: eğme, bükme
Ekstansiyon: düz duruma getirme
Dorsifleksiyon: ayak sırtının yukarı doğru hareketi
Plantarfleksiyon: ayak tabanının geriye doğru
KASLAR
• Hareket terminolojisi
eversiyon: ayağı dışa döndürme
inversiyon: ayağı içe döndürme
pronasyon: avuç içini içe döndürme
supinasyon: avuç içini dışa döndürme
myalji
myastheni
Elektromyografi (EMG)
myopati
myozit
Kontraktür
Kas ağrısı
Kas güçsüzlüğü
Kasın elektiriksel aktivite kaydı
Kas hastalığı
Kas inflamasyonu
Kas, tendon veya fasiyanın anormal
kısalması
KASLAR
Kas gücü
Yüzde kayıp
0
100
1
76-99
Eklem hareketi yok. Fasikulasyon
2
51-75
Yerçekimi elimine edilince hareket
3
25-50
Yerçekimine karşı hareket
4
1-25
EHA tam, direnç yenilebiliyor.
5
0
EHA tam, direnç yenilemiyor.
Yok
Kas lifi
Endomysium
Kas fassikülü (demeti)
Perimysium
Epimysium
2.Ders
• Hoca slaytları okudu.
• Anlattığı kısımlar eklendi.
• Soru çıkabilecek yerler
belirtildi !
EKLEMLER
• Joint= artikülasyon
• İki kemiğin birleştiği yer
EKLEMLER
• Hareketliliğe göre
– Sinartroz (hareketsiz)
– Amfiartroz (yarı hareketli)
– Diartroz (hareketli)
EKLEMLER
• Etrafındaki bağ dokusunun yapısına göre
– Fibröz eklemler(hareketsiz-kafatası gibi)
– Kartilajinöz eklemler(symphysis pubis)
– Sinoviyal eklemler(hareketli)
EKLEMLER
• Etrafındaki bağ dokusunun yapısına göre
– Fibröz eklemler: Eklem kavitesi yok. Kemikleri
fibröz bağ dokusu bağlar. Genelde hareketsiz
• Sutur (kafa kemikleri)
• Sindesmoz (tibiofibular)
• Gomfoz (diş kökü)
Sorabilir !
EKLEMLER
• Etrafındaki bağ dokusunun yapısına göre
– Kartilajinöz eklemler: Kemikler hyalin kartilaj veya
fibrokartilöz disk ile birleşmiş. Kısıtlı hareket
• Sinkondroz: diafiz-epifiz arası (hareket değil, büyüme)
• Simfizis: minimal hareketli
EKLEMLER
• Etrafındaki bağ dokusunun yapısına göre
– Sinoviyal eklemler:
•
•
•
•
Hareketli
Eklem kavitesi var
Sinoviyal sıvı
Fibröz kapsül ile kaplı
Uni-aksiyal, biaksiyal ve multi-aksial
Artritte inflamasyon bulguları var. Artraljiden farklı olarak. !
Artralji
Eklem ağrısı
Artrosentez
Ponksiyon ile eklem sıvısı alınması
Artrodez
Eklemin dondurulması
Artrit
Eklem inflamasyonu
Artroskop
Kondromalazi
Sakroiliit
Spondilit (Ankilozan)
Eklem içini gösteren alet
Kıkırdağın yumuşaması
Sakroiliak eklemin inflamasyonu
Vertebral kolonun inflamasyonu
Sakroiliit-Spondiloartrit denen
omurgayı tutan inflamatuar
hastalıklarda ilk bulgu
Cerrahi olarak
sabitleme
Sakroiliit
KEMİKLER
• Kemik tipleri
– Uzun kemikler
– Kısa kemikler
– Düz kemikler
– İrregüler kemikler
– Sesamoid kemikler
Entezis
Tendonların kemiğe yapışma yeri
Entezit
Entezofit
Entezlerin inflamasyonu
Omurga cisimlerindeki kemiksi
çıkıntılar İki omuru birleştiren yeni kemik oluşumu
Entez bölgesindeki kemiksi çıkıntı
Kalkaneus
Epin kalkenei altında yeni
kemik oluşumu
Her hangi kemik ve
Egzostoz bölgesinde yeni
kemik oluşumu
Plantar fasiya insersiyosunda
entezofit
Kemiğin normal sınırından dışarı
taşan sivri çıkıntı, spur
Sindesmofit
Osteofit
Aşil
tendonun
insersio
yerinde
osteofit
Halk arasında-Topuk dikeni
Entezis noktalarında inflamasyondan sonra oluşan osteofit
Sindesmofit
daha çok
inflamatuar
hastalıklardaSpondilartrit
görülür. Yeni
kemik oluşumu
ile iyileşir.
Omurga orta
hattan 45’yi
geçmiyorsa
sindesmofit,
geçiyorsa
osteofit
Osteofit dejeneratif
hastalıklardaOsteoartrit gibi daha
çok görülür
Omurgada hem
osteofit hem de
sindesmofit
görülebilir
Ekzositoz
Omurga Deformiteleri
Kifoskolioz-kifoz ve skolioz aynı hastada olabilir
Bu aşamaya
kadar çok
sorun
oluşturmaya
bilir
posterior tibial
subluksasyon
O
bacak
Genu varus
Genu valgus
Genu
rekurvatum
Sağ dizde
fleksiyon
kontraktürü
Romatolojide Sistem Sorgusu ve
Semiyoloji
Doç.Dr. Muhammet ÇINAR
Bağ dokusu
hastalıkları
Vaskülitler
Romatoloji
Romatoid artrit
Spondilartritler
Bağ Dokusu Hastalıkları
Denildiği zaman bunlar aklımıza gelecek
-
-
Sistemik lupus eritematozus (SLE)
Sjögren sendromu (SS)
Progresif sistemik skleroz (skleroderma=SSc)
İnflamatuvar myopatiler
 Polimyozit, Dermatomyozit, İnklüzyon cisimciği
myoziti
Miks bağ dokusu hastalığı (MBDH/MCTD)
Undiferansiye bağ dokusu hastalığı (UBDH/UCTD)
Çakışma sendromları
Antifosfolipid antikor sendromu (AFS)
Bağ Dokusu Hastalıkları
• Klinik
• Laboratuvar
• Açıklanamayan ateş
• Poliartrit
• Fotosensitive (ışığa duyarlı)
döküntü
• Alt ekstremitelerde peteşi
• Raynaud fenomeni
• Tırnak dibi değişiklikleri
• Sikka semptomları
• Alopesi
• Tekralayan oral ülserler
• Serozit
• Sitopeni
• Eritrosit sedimantasyon hızında
yükseklik
• İdrar sedimenti ve proteinüri
• ANA pozitifliği(tarama testi)
• Hiperglobülinemi
• Albumin/Globulin oranında
tersine dönme
En önemli özellik otoantikorlar
oluşmasıdır. Otoimmün hastalıklar
Fotosensitif Rush
Vaskülitlerde karşımıza çıkar. Palpe edilebiliyorsa-Purpura
En önemli özellik damar dışı kanama olduğu
için bastırdığımızda solukluk olmaz
Raynaud Fenomeni
İskemi /palor
Reaktif hiperemi
Raynaud
Fenomeni
•
•
•
•
•
Soğuk/emosyonel stres ile
tetiklenen
Vücudun uç (akral)
bölgelerindeki
Arter ve arteriollerin
Reversible vazospazmı
sonucu
Ciltte görülen tipik renk
değişiklikleri
Siyanoz
Heliotrope Rush
Eklem sınırında papiller
(Dermatomyozitte görülür)
Sistemik skleroz hastası.
Yüzdeki arteriollerin belirginleşmesi-Telenjiektazi
Peteşiler sonucu oluşabilir, Aftöz de olabilir
• Kalsinozis kutis
– SSc (skleroderma)
– Dermatomyozit
 Deri, deri altı, fasiaya kadar
uzanan derin kalsiyum
depolanması
• Kıkırdağın aralıklı inflamasyonu;
kondrolizise neden olabilir
 Tekrarlayan (Relapsing)
polikondrit
Relapsing polikondrit-tüm vücuttaki hyalin
kıkırdakları, solunum yolarını tıkayıp
inflamasyon yapıyor, kıkırdak özelliğin
kaybediyor, kollaps gelişiyor hasta ölüyor
Vaskülitler
• Büyük Damar vaskülitleri
• Orta çaplı Damar Vaskülitleri
• Küçük damar vaskülitleri
KLİNİK
Vaskülit düşünülmesi gereken durumlar?
artritartralji
Azotemi
idrar
bulguları
purpura
deride
döküntü
melena
gizli
kan
Transaminaz
yüksekliği
akciğerde
nodül
hemoptizi
SVA,
nöbet
pankardit
angina
pektoris
kas ağrısı
CPK
yüksekliği
Episklerik tutulum
Ülser-orta damar vaskülitlerinde
Düşük ayak (el de olabilir)-Mononeuritis Multiplex olarak bilinen, o hareketi yaptıran
kası innerve eden siniri besleyen damardaki vaskülite (özellikle Poliarteritis Nodoza)
bağlı oluşan durum.
İskemi-nekroz bulguları. Raynaud fenomenindeki solukluk, morarma, açılırsa
kızarıklık, açılmazsa nekroz (buradaki gibi) ve ülser görülür. 4 basamak
Ülser-ya vaskülit, ya da SSc da görülür
Peteşi
Oral aft-Bağ dokusu hastalıkları ve Behçet hastalığında görülür (stres
durumlarında da görülür). Sigara içenlerde görülmüyor. Sigara iyi geliyor.
Eğer Behçet sorgulayacaksak teşhis için oral aft olmak zorunda. Hasta
sigarayı kesiyor oral aft çıkıyor.
Genital ülser-Behçet hastalarında görüyoruz. Skrotumda bazen glans
peniste, kadınlarda labium majorda ya da çevresinde. İyileştiği zaman
hipopigmente skar (en önemli bulgu) bırakan ülsere lezyonlar.
Tekrarlayan oral aftlar varsa Behçet hastalarında genital ülserlere de
bakılmalı .
Subkutan nodül(ağrılı ve kızarık)-Eritema nodozum
Behçet ve Spondiartrit hastalarında-Üveit
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi <0.5 mm
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
İçinde büllöz sıvı toplanır
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
Orta damar vasküliti
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Hoca notuna eklemiş. Önemli !
Vasküler tutulum/Cilt Bulguları
• Peteşi
• Palpabl purpura
• Hemorajik bül
• Subkütan nodül
• Ülserasyon, nekroz
• Livedo retikülaris
• Ürtiker
Kaşıntılı, ortası soluk etrafı, eritemli