ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Yüksek Lisans Bilimsel Hazırlık Sınıfı Dersleri ANABİLİM DALI :Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı : Türk Dili Birinci Yarıyıl/First Semester Dersi Dersin Adı Dersin TUK n Türü Kodu 105 Türk Dili Tarihi I Zorunlu 2 0 2 205 Eski Türkçe I Zorunlu 2 0 2 207 Eski Anadolu Türkçesi I Zorunlu 2 0 2 227 Osmanlı Türkçesi III Zorunlu 3 0 3 307 Eski Türk Edebiyatında Zorunlu 2 0 2 Nesir I İkinci Yarıyıl/Second Semester Dersi Dersin Adı n Kodu 106 Türk Dili Tarihi II 206 Eski Türkçe II 208 Eski Anadolu Türkçesi II 228 Osmanlı Türkçesi IV 308 Eski Türk Edebiyatında Nesir II Dersin Türü TUK Zorunlu Zorunlu Zorunlu Zorunlu Zorunlu 202 202 202 303 202 Topla m Açıklama : Bilimsel Hazırlık Şartı: Türkçe Öğretmenliği öğrencilerine uygulanan Bilimsel Hazırlıkta Öğrenci I. Yarıyılda 9, II. Yarıyılda 9 krediyi geçmeyecek şekilde ders almak ve bunları başarmak zorundadır. DERS İÇERİKLERİ BİRİNCİ YIL / Birinci Yarıyıl / Güz Dönemi 11-105 Türk Dili Tarihi I (2+0+2) Dilin iç ve dış tarihi. Türk dilinin doğuşu ve akraba diller meselesi; Ural Altay dilleri teorisi, Altay dilleri teorisi. Türk dilinin tarihî devreleri ve tarihî lehçelerin doğuşu. Ön Türkçe, Orta Türkçe, Eski Bulgar Türkçesi. 11-205 Eski Türkçe I (Orhun Türkçesi) (2+0+2) Köktürk dönemi hakkında tarihî bilgiler. Eski Türkçenin teşekkülü, gelişimi ve Tarihî Türk Lehçeleri arasındaki yeri. Orhun Türkçesini temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle Orhun Türkçesinin ses, şekil ve cümle özellikleri. 11-207 Eski Anadolu Türkçesi-I (2+0+2) Eski Anadolu Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Devrin edebî şahsiyetleri ve eserlerine kısaca bakış. 11--227 Osmanlı Türkçesi -III (3+0+3) Osmanlı Türkçesine geçmiş Arapça kelime ve şekiller ana başlığı altında aslî ve zaid harfler, aksam-ı seb'a kelime türleri, kelimelerin çokluk şekilleri, izafet, edatlar ve birleşik şekillerin verilmesi. 11-307 Eski Türk Edebiyatında Nesir-I (2+0+2) Başlangıçtan 20.yy. kadar Türk nesrinin tarihî gelişimi, nesir türleri, nesrimizin imlâ hususiyetleri, seci bahisleri işlenip, sade ve süslü nesirden örnek metinlerin okutulması. Metinlerin günümüz Türkçesine aktarılması. BİRİNCİ YIL / İkinci Yarıyıl / Bahar Dönemi 11-106 Türk Dili Tarihi-II (2+0+2) Türk dilinin tarihî devrelerinden Eski Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi (Göktürk, Uygur), Harezm Türkçesi, Kıpçak Türkçesi, Çağatay Türkçesi. Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesine geçiş. Çağdaş Türk lehçelerinin doğuşu. 11-206 Eski Türkçe II (Uygur Türkçesi) (2+0+2) Uygur Dönemi hakkında tarihî bilgiler. Uygur Türkçesinin ağızlarını temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle ses, şekil ve cümle özelliklerinin incelenmesi. Edebî metinleri, gramer özellikleri ve edebî yönden değerlendirme. 11-208 Eski Anadolu Türkçesi- II (2+0+2) Eski Anadolu Türkçesinde yazı ve imlâ . Ses ve şekil bilgisi. Devrin eserleri üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. 11-228 Osmanlı Türkçesi -IV (2+0+ 2) Osmanlı Türkçesine geçmiş Farsça kelime ve şekiller ana başlığı altında izafet türemiş isimler ve sıfatlar ile birleşik kelimeler ve edatların işlenmesi. 11-308 Eski Türk Edebiyatında Nesir-II (2+0+2) Tezkirenin tanımı, tarihî seyri. Arap ve Fars edebiyatlarında tezkire, Çağatay ve Anadolu sahasında tezkire bahisleri üzerinde durulup, Mecalisü'n-nefais'ten başlayarak günümüze kadar yazılmış tezkireler hakkında bilgi verilmesi ve örnek metinler okutulup, günümüz Türkçesine aktarılması. Tezli Yüksek Lisans Ders Programı ANABİLİM DALI Bilim Dalı : Türk Dili ve Edebiyatı : Türk Dili Birinci Yarıyıl/First Semester Dersin Dersin Adı Dersin Kodu Türü TDL501 Orhun Türkçesi Z TDL503 Eski Anadolu Z Türkçesi TDL505 Çağdaş Türk Z Lehçeleri I Seçmeli S Toplam Seçimlik Dersler ANABİLİM DALI Bilim Dalı TUK 303 303 303 303 12 0 12 İkinci Yarıyıl/Second Semester Dersin Dersin Adı Dersin Kodu Türü TDL502 Karahanlı Türkçesi Z TDL504 Anadolu ve Rumeli Z Ağızları TDL506 Çağdaş Türk Z Lehçeleri II Seçmeli S TDL510 Seminer Z TUK 303 303 303 303 030 12 3 12 : : Birinci Yarıyıl/First Semester Dersin Dersin Adı Dersin TUK Kodu Türü TDL 507 Türk Dilinin S 303 Bugünkü Problemleri TDL 509 Genel Dil Bilimi I S 303 TDL 511 Harezm-Kıpçak S 303 Türkçesi TDL 513 Osmanlı Türkçesi S 303 Metin İncelemeleri I İkinci Yarıyıl/Second Semester Dersin Dersin Adı Dersin TUK Kodu Türü TDL508 Genel Dil Bilimi II S 303 TDL512 Çağatay Türkçesi S 303 TDL514 Osmanlı Türkçesi S 303 TDL516 Metin İncelemeleri II S 303 TDL518 Uygur Türkçesi S 303 Mezuniyet Şartı : I.Yarıyılda 9 kredilik zorunlu 3 ders ve 3 kredilik seçimlik 1 ders almak, II. Yarıyılda 9 kredilik zorunlu 3 ders ve 3 kredilik seçimlik 1 ders olmak üzere toplam 24 kredilik 8 ders almak ve II Yarıyılda seminer dersi almak zorundadır. DERS İÇERİKLERİ BİRİNCİ YIL / Birinci Yarıyıl / Güz Dönemi TDL 501 Orhun Türkçesi (Zorunlu 3 0 3) Köktürk dönemi hakkında tarihî bilgiler. Eski Türkçenin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Orhun Türkçesini temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle Orhun Türkçesinin ses, şekil ve cümle özellikleri. TDL 503 Eski Anadolu Türkçesi (Zorunlu 3 0 3) Eski Anadolu Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Devrin edebî şahsiyetleri ve eserlerine kısaca bakış. TDL 505 Çağdaş Türk Lehçeleri I (Zorunlu 3 0 3) Çağdaş Türk Lehçelerinden biri seçilerek söz konusu lehçeyi konuşan Türk boyunun tarihi, lehçenin konuşulduğu bölgenin, varsa diğer bölgelerin tanıtılması, edebî şahsiyetler ve eserler hakkında kısa bilgiler verilmesi. Seçilmiş metinler (şiir, hikâye, roman, makale, masal, fıkra vb.) üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Günlük konuşmalar ve pratik. TDL 507 Türk Dilinin Bugünkü Problemleri (Seçmeli 3 0 3) Bugün Türk dilinde karşılaşılan terim sorunu, sınıflandırma, yazım ve değerlendirme, kelime yapımı, yapım ekleri, kip, fillerde çatı ve çatı ekleri, isim çekim eklerinin kullanım özellikleri, zamirler, birleşik kipler, birleşik cümle, ortak alfabe vb. konulardaki problemlerin ele alınarak işlenmesi. TDL 509 Genel Dil bilimi I (Seçmeli 3 0 3) Dil biliminin tanımı, kapsamı, tarihi, dalları konularının açıklanması; anlam bilimi, söz dizimi, ses bilim, ses bilgisi kavramlarına açıklık getirilmesi TDL 511 Harezm – Kıpçak Türkçesi (Seçmeli 3 0 3) Harezm dönemi hakkında tarihî bilgiler. Devrin eserleri ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden Nehcü’l Feradis ve Kısasü’l Enbiya’nın tıpkı basımlarından seçilmiş orijinal yazılı metinler üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Metinlerden hareketle devrin karakteristik gramer özelliklerinin gözden geçirilmesi. TDL 513 Osmanlı Türkçesi Metin İncelemeleri I (Seçmeli 3 0 3) Klâsik Osmanlı Türkçesi metinlerinden hareketle öğrencilere Arapça ve Farsça gramer kaidelerinin öğretilmesi; yazma eserler ve vesikalar üzerinde okuma alışkanlığı kazandırılması. BİRİNCİ YIL / İkinci Yarıyıl / Bahar Dönemi TDL 502 Karahanlı Türkçesi (Zorunlu 3 0 3) Karahanlı dönemi hakkında tarihî bilgiler. Devrin eserleri ve eserler hakkında yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden Kutadgu Bilig’in tıpkı basımlarından seçilmiş orijinal yazılı metinler üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Karahanlı döneminin karakteristik gramer özelliklerinin gözden geçirilmesi. TDL 504 Eski Anadolu Türkçesi (Zorunlu 3 0 3) Eski Anadolu Türkçesinde yazı ve imlâ, ses ve şekil bilgisi. Devrin eserleri üzerinde okuma, transkripsiyon ve günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. TDL 506 Çağdaş Türk Lehçeleri II (Zorunlu 3 0 3) Çağdaş Türk Lehçelerinden biri seçilerek söz konusu lehçeyi konuşan Türk boyunun tarihi, lehçenin konuşulduğu bölgenin, varsa diğer bölgelerin tanıtılması, edebî şahsiyetler ve eserler hakkında kısa bilgiler verilmesi. Seçilmiş metinler (şiir, hikâye, roman, makale, masal, fıkra vb.) üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Günlük konuşmalar ve pratik. TDL 510 Seminer (Zorunlu 0 3 0) Öğrencilere Türk dili ile ilgili herhangi bir konuda araştırma, inceleme, sunma gibi çeşitli yönlerde becerilerinin geliştirilmesi için öğretim elemanı gözetiminde yaptırılan çalışma. Bu şekilde tez çalışmalarına hazırlık safhası oluşturma. TDL 512 Genel Dil bilimi II (Seçmeli 3 0 3) Ferdinand de Saussure, Antoine Meillet, Roman Jakobson, Andre Martinet, Noam Chomsky gibi dil biliminin temsilcileri ve kuramları hakkında bilgiler verme. TDL 514 Çağatay Türkçesi (Seçmeli 3 0 3) Çağatay dönemi hakkında tarihî bilgiler. Çağatay Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Yazı ve imlâ. Devrin eserleri ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinler üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları. Çağatay sözlüklerini öğrenme. TDL 516 Osmanlı Türkçesi Metin İncelemeleri II (Seçmeli 3 0 3) Klâsik Osmanlı Türkçesi metinlerinden hareketle öğrencilere Arapça ve Farsça gramer kaidelerinin öğretilmesi; yazma eserler ve vesikalar üzerinde okuma alışkanlığı kazandırılması. TDL 518 Uygur Türkçesi (Seçmeli 3 0 3) Uygur Dönemi hakkında tarihî bilgiler. Uygur Türkçesinin ağızlarını temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle ses, şekil ve cümle özelliklerinin incelenmesi. Edebî metinleri gramer özellikleri ve edebî yönden değerlendirme. Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkanı: Prof. Dr. Mehmet KUTALMIŞ 0374 254 10 00/1346 Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkan Yardımcısı: Yrd. Doç. Dr. Erol ÖZTÜRK [email protected], 0.374.2541000/1230 Bölüm Öğretim Üyeleri: Doç. Dr. İ. Gülsel SEV [email protected], 0.374.2541000/1231 Yrd. Doç. Dr. Meral OZAN [email protected], 0.374.2541000/1228 Yrd. Doç. Dr. Bilge KAYA [email protected], 0.374.2541000/1227 Yrd. Doç. Dr. Berrin AKALIN [email protected], 0.374.2541000/2747 Bölüm Sekreteri: Sami AYDOĞAN [email protected], 0.374.2541000/1217