BÖLÜM 9 FOTOSENTEZ VE ÇEVRESEL FAKTÖRLER

BÖLÜM 9
FOTOSENTEZ VE
ÇEVRESEL
FAKTÖRLER
1- IŞIK YOĞUNLUĞU
• ATP ve NADPH sentezi-ışık
Sınırlayıcı faktörler
Işık yoğunluğu-CO2 konsantrasyonu
Oransal fotosentez hızı
%0.09 CO2
%0.03 CO2
%0 CO2
250
500
750
Işık yoğunluğu
1000
Işık yoğunluğu kompensasyon noktası
• Karanlıkta fotosentez yok
• Solunum devam eder
• Fotosentetik CO2 alınımı=Solunumsal CO2
üretimi → IŞIK YOĞUNLUĞU
• Güneş bitkilerinde 10-20 μmol m-2 s-1
• Gölge bitkilerinde 1-5 μmol m-2 s-1
• Gölge bitkilerinde solunum hızı düşük
CO2 konsantrasyonu
•
•
•
•
Atmosferdeki CO2 kons.= 350 ppm veya % 0.05
Yaprak CO2 konsantrasyonu < 350 ppm
C4 fotosentez hızı > C3 fotosentez hızı
CO2’nin net alınım hızı sıfır=CO2 kompensasyon
noktası
• Solunumsal CO2 üretimi=Fotosentetik
CO2tüketimi
• C4 CO2 komp. noktası < C3 CO2 komp. noktası
CO2 alım hızı
Mısır (C4)
Buğday (C3)
10
50
100
200
CO2 konsantrasyonu (ppm)
300
• Moss deneyi
• CO2 konsantrasyonu 3 ppm
• Buğday ve mısır
•
•
•
•
Sera etkisi
CO2 ve metan gazı
Yılsa 1 ppm artış
Atmosferdeki CO2 miktarının artması-bitkisel
verimlilik
3- SICAKLIK
ETS sıcaklığa daha az duyarlı
Birçok bitkide 35 ºC
Enzimlerin inaktivasyonu
Fotorespirasyon
C3-C4 büyüme hızı
Fotosentez hızı
•
•
•
•
•
10
20
30
40
Sıcaklık (ºC)
50
60
4- O2 KONSANTRASYONU
• Oksijenin etkisi az
• Fotorespirasyon
• O2 konsantrasyonu – CO2 fiksasyonu
5- SUYUN KULLANILABİLİRLİĞİ
• Suyun %1’i kullanılır
• Stoma kapanması
6- BİTKİNİN BESLENME DURUMU
• Klorofil sentezi
• Magnezyum, azot ve demir
• Klor
7- ÇEVRESEL KİRLETİCİLER
• KÜKÜRT DİOKSİT (SO2)
- Klorozis
- Organik madde taşınımı
• FLORÜRLER
- Çelik ve Al üretimi
- Klorozis ve nekrozis
• DUMAN
- Azot oksit ve hidrokarbonlar + Güneş ışınları
- Ozon ve PAN (peroksi asetil nitrat)
- Stoma kapanması
- Klorozis ve nekrozis
• PESTİSİTLER
- Triazin ve üre türevleri
- PSII’deki D1 proteini
- DCMU (diklorofenil dimetilüre)