rum. lfunan alimlerden, muste~riklerden ve ailesinden gelen mektuplar

Uluslararas1 Prof. Muhammed b. Tavit et-Tar1ci Sempozyumu
13-14 Ekim 2011 ANKARA/TURKtYE
MUHAMMED B. _TAviT ET-TANCi'NiN iSLAM ARA~TIRMALA­
RI MERKEZi'NE (iSAM) iNTiKAL EDEN METRUKESi
._...i
FuatGUNEL
Trakya Universitesi Fen-Edebiyat Faktlltesi Sar1at Tarihi B6h1m:il
Emekli 6gretim Gorevlisi, TDV iSAM
Allah'a hamd, RasU111ne salat u selam olsun.
Aziz toplulugunuzu sayg1 ve sevgi ile selamlar, merhfun Mu-
hammed Tar1ci Hocarruza yiice Allah'tar1 rahmet niyaz ederim.
Aziz dinleyenlerim!
Merhum Muhammed Tar1ci'nin evraia. iizerinde tarafundar1 yap1Iar1 gah§maYl degerli karde§im Metin bey derin bir vukufla hulasa
etmi§ oldugu igin bu hususa tekrar temas etmeye ge:rek duymuyo-
rum.
Ben sadece bu gah§ma sfuecinde dikkatimi geken bazJ. hususlan
sizlerle payla§mak istiyor'urn:
1. Hocarruza, Muhammed Hamidullah, Taha Ht1seyin gibi Mus-
lfunan alimlerden,
muste~riklerden
ve ailesinden gelen mektuplar-
da, onun her tfulu takdirin fevkmde "tebcil" ifadelerine muhatap
oldugu gorillmektedir.
2. Hocarruzm yazllarmda gerek Magribi, gerekse Nesih hattlm
gok gilzel kullar1dl~ dikkat gekmektedir. (Konusu Matemat;ik olar1
Magrib J?.attlyla yazllml§ 3 sayfahk muhte§em bir yaz1 ve Hutay'a elAbsi igin, $i'ru'l-Hutay'a eZ-Absfba§h~yla kaleme aldl~ 300 sayfahk
ciiz, omek olarak gosterilebilir).
3. Hocarruza mektup yazar1 baz1 muste§riklerin, hatta gogunun
mektuplarmdaki Arapga ifadelerin diizgtin, ar1Cak yazllannm 6yle
olmadl~ dikkati geken hususlardar1 biridir (Mesela H. Ritter)
4 . Hocarruzm Yunar1ca Ebced hesab1 "el-Ebcedu'l-Yllnaniyye"
hakkmda da bilgi sahibi oldugu ve baz1 belgelerde bunu kullar1dl~
gorillmektedir. (Bu bilgiyi Universitelerimizden birinde Grekge hoca-
164 •Uluslararas1 Prof. Muhammed b. Tavit et-Tartci Sempozyumu
13-14 Ekim 2011 ANKARA/TORKlYE
sr olart bir arkada§rmla payla§tlgunda, Yunart ebced hesabmdart
benim gibi onun da ilkdefa haberdar oldugunu gorrn:i.i§tiim).
5. Hoca.rmz, Cahiz'in, sakat ve hastahkh olart unli.i ki§ileri konu
edindigi el-Bursdn ve'l-Urcdn ve'l-Umydn ve'l-Huvldn adh eseri iizerindeki <;;:ah§mayt tamamlarm§ ve yaytmlanmaya hazrr hale getirrni§tir. Ancak bu eserin M. M. El-HUli tar~dart ne§redildigi g6n1luyor.
(Kahire 1972; bkz. DiA., VII, 23).
.
6 . Hocarmz 1941-42 Ders Ylh'nda M1s1r'da Kral Fuad Universitesi
Arap Dill B6h1.mu 3. sllllf 6grencisi iken Osmanb.ca dersleri ainu§ ve
bir defter dqlusu not tutmu§tur. (52 sayfa).
7. Hocarmz biyogra:fisini ve i1.mi <;;:ah§malaruu kendisi kaleme alIDl§tlr. (13 sayfa)
·
8. HocamlZln (Hayrettirl Karamart, Bekir Topaloglu, M. Ya§ar
Kartdemir, Yusuf Kill<;:. A. Vehbi Ecer, Tayyar Altlkula<;;: gibi) baz1
zevat i<;;:in yazd.Igr asistarthk ve 6greti.m uyeligine atama· raporlan
vardrr.(15/255/61 ypr)
12. "iyad olmasayd.I, Magnb hatrrlamp arlllmazd.I" denildigi i<;;:in
merhum Tartci HocamlZln iyad hakkmdaki <;;:ah§malan <;;:ok 6nemlidir.
13. Son olarak merhum Muhammed Tartci HocamlZln benim i<;;:in
bunlardart daha <;;:ok ilgi <;;:eken taraft, herhartgi bir <;;:ah§maya ba§larken besmele, hamdele ve salvele yerine kullartd.Igr klsa, 6zlu ve
<;;:arp1c1 Arap<;;:a ifadelerdir. Bunlardart bazt 6rnekler vemek isteri.m:
"Bismillah verna tevfiki ilia billah."
"Rabbi e'in ala itmfunihi."
"Vallahu ercu en yenfe'a bihi ennehu ekramu mes'Ulin."
"Ve bihi esiku."
"Ve bihi sikaru."
"Ve huve hasbi ve kefa."
"Vallahu'l-muvafftku ve'l-Mennan ve billabi'l-Muste'an."
"Ah.medUke Rabbi ve este'inu bike ve usalli ala hayri halklke
Muham.medin (s.)."
et-Tand'nin iSAM'a intikal Eden M~::triikesi
FuatGONEL
• 165
"Hamdullahi evla mebtede'e bihi el-miitekellimu ve sallallab.u ala
Muhammedin ve alihi ve selleme tesllma."
"Bismi men la ilab.e ilia hu ve Rabb'G.ne'l-Mahmudu ve'l-Me§kGrti
ileyhi minna terciu'1-umfuii."- ·· ·
j'
Bu sempozyumun hazrrlifumasmda emegi ge<;en butUn zevata
te§ekkUr ediyor, aziz toplulugunuzu h'G.rmetle selamhyor ve
merhl1m Muhammed Tanci HocailllZa y'G.ce Allah'tan rahmet niyaz
ediyorum.