5. Ders Ermenicede fiiller Ermenicede fiiller

5. Ders
Ermenicede fiiller
Ermenicede fiiller -ել ya da –ալ ile biter. İki farklı işleve sahiptirler. Bunlardan ilki cümledeki ana
eylemi anlatır. İkinci olarak ise cümlede fiilimsi olarak görev yapar.
Cümlenin ana eylemini anlattığı durumlarda fiiller çekimlendiklere zamana göre yardımcı fiille
birlikte ya da bağımsız olarak bulunurlar.
Fiilimsi olarak kullanıldıkları durumlarda, isimler gibi çekim eki ya da belirtme sembolü alabilirler.
Yardımcı Fiil է'nin Şimdiki/Geniş Zaman Çekimi
“Olmak” anlamı veren yardımcı fiil է iki işleve sahiptir. Bunlardan birincisi, Türkçede –dir, -dır
anlamlarını karşılayan ve adlarla kullanılan işlevdir. İkinci durumda ise ana fiille birlikte
kullanılır.
Yarımcı fiil է’nin şimdiki/geniş zaman çekimi şahıslara göre şu şekilde yapılır:
Ես եմ
Դու ես
Նա է
Մենք ենք
Դուք եք
Նրանք են
Şimdiki/Geniş Zaman Çekimi
Ermenicede şimdiki/geniş zaman çekimi yapmak için mastar eki olan “–ել” ya da “–ալ” atılır ve
süreklilik ifade eden –ում eki getirilir ve yardımcı fiille birlikte çekimlenir.
Örnek:
Ասել (Söylemek)
Ես ասում եմ (Söylüyorum/Söylerim)
Դու ասում ես
Նա ասում է
Մենք ասում ենք
Դուք ասում եք
Նրանք ասում են
Կարդալ (Okumak)
Ես կարդում եմ (Okuyorum/Okurum)
Դու կարդում ես
Նա կարդում է
Մենք կարդում ենք
Դուք կարդում եք
Նրանք կարդում են
Ո՞ւր (Nereye?)
Ո՞ւր ես գնում: (Nereye gidiyorsun?)
Ո՞ւր է գնում Ալտան: (Altan nereye gidiyor?)
Not: Ermenicede soru cümleleri çeşitli soru kalıplarıyla ya da soru kalıpları olmadan kurulabilir.
Soru işareti olarak kullanılan “՞” soru kelimesinin son sesli harfinin üzerine konur.