gölge

IŞIK VE SESİN YAYILMASI
5.SINIF 4.ÜNİTE
HATİCE ANKAY
20120905009
1
IŞIK
 Görmemizi sağlayan
enerji çeşidi ışıktır.
 Her ışık, bir ışık kaynağı
tarafından üretilir.
NOT : En büyük ışık
kaynağı Güneş’tir.
2
Işık Kaynakları
Doğal Işık Kaynakları :
Güneş , yıldız , ateş böceği,
şimşek
Yapay Işık Kaynakları :
Ateş , mum , gaz lambası
,ampul
3
Işık Nasıl Yayılır ?
 Doğrular boyunca yayılır.
 Işığın ilerlemesi için ortama gerek yoktur.
4
5
Gölge Oluşumu
 Işık, saydam olmayan bir cisimlerin arkasına
geçemez.
 Ekran üzerinde karanlık bir bölge oluşur.
GÖLGE
6
Gölgeler
 Bir cismin gölgesi
kendisine benzer.
 Gölge oluşumu
cisimlerin şekline ve
büyüklüğüne bağlıdır.
7
GÖLGE
TÜRLERİ
TAM
GÖLGE
8
YARI
GÖLGE
Tam Gölge
 Engelin arkasındaki hiç ışık almayan bölgeye tam
gölge denir.
9
Yarı Gölge
 Tam gölge çevresindeki kısmen ışık alan bölgeye
ise yarı gölge denir.
Yarı Gölge
Işık Kaynağı
Saydam Olmayan
Engel
Tam Gölge
10
Işık – Gölge İlişkisi
 Kaynağın büyüklüğü gölgenin büyüklüğü ile
doğrudan etkilidir.
 Işık doğru boyunca yayılmasaydı gölge oluşmazdı.
11
SES
 Duymamızı sağlayan enerji çeşidi sestir.
 Ses üretebilen maddelere ses kaynağı denir.
 Her ses bir ses kaynağı tarafından üretilir.
12
Ses Kaynakları
Doğal Ses Kaynakları :
Kuş, kedi, köpek, insan, su sesi
…vb.
Yapay Ses Kaynakları :
Piyano, radyo, flüt, tv …vb.
13
Sesin Yayılması
 Ses, bir cismin titreşmesi ile oluşur.
 Kaynağından çıkan ses, dalgalar hâlinde etrafa
yayılır ve biz bu sesleri duyarız.
14
Ses Nerelerde Yayılır ?
 Ses dalgaları katı, sıvı ve gaz gibi maddesel ortamlarda
yayılabilir.
 Ses boşlukta yayılmaz.
15
Soru:
 Deniz altındaki balina ve yunusların neden
karaya vurduklarını hiç düşündünüz mü?
16
Çünkü ;
Sudaki canlılar ; deniz altı gibi deniz yolu
taşıtlarının çıkardığı seslerin şiddetinden dolayı
kendilerini karaya vururlar.
Su içerisinde
üretilen ses daha
iyi duyulur.
17
Işık ve Ses Arasındaki Farklılıklar
 Işık ; her ortamda doğrusal yayılır.
 Ses ; katı, sıvı, gaz ortamlarda dalgalar halinde
yayılır.
18
Işık ve Ses Arasındaki Benzerlikler
 Işık ve ses enerji türüdür.
 Her ikisi de her yöne
yayılır , kirliliğe neden
olur.
19
NELER
ÖĞRENDİK ?
20
1) Aşağıdaki ışık kaynaklarından hangileri doğal ışık
kaynağıdır ? İşaretleyiniz.
21
2) Aşağıda verilen terimlerden uygun olanları
kullanarak cümlelerdeki boşlukları tamamlayalım.
titreşim
maddesel ortam
katı
boşluk
a) Bir ses kaynağından çıkan sesin yayılabilmesi için
................................. gerekir.
b) Ses ...................... yayılamaz.
d) Ses, ses kaynağının yaptığı ....................... hareketi
sonucu meydana gelir.
f) Ses en iyi şekilde ..................... maddelerde
yayılır.
22
3) Cismin hangi gölgesi doğrudur ?
23
4)Aşağıdaki bilgilerden doğru olana “D” ,yanlış olana
ise “Y” yazınız.
 (D) Işık yayarak çevrelerini aydınlatan cisimlere ışık
kaynağı denir.
 (Y) Dışarıdan bir etki olmadan kendileri ışık yayan
cisimlere yapay ışık kaynağı denir.
 (D) Bir ışık kaynağından çıkan ve ışığın yolunu belirten
doğrulara ışık ışınları denir.
 (D) Mum, fener ve ampul yapay ışık kaynağıdır.
24
Kaynakça
 http://www.dersimiz.com/ders_notlari/Golge-olusumu-
ve-golge-cesitleri-oku-22018.html#.VIAu2TSsX9U
 http://www.dersimiz.com/bilgibankasi/ISIK-NEDIR---ISIK--
NASIL-YAYILIR-HAKKINDA-BILGI-442.html
 http://www.egitimhane.com/4-sinif-isik-konusu-sorulari-
d135908.html
 http://www.vitaminegitim.com/ortaokul/arama/?q=isik+
ve+ses&c=5
 http://www.ilkogretimvideo.com/ses-video-1674.html
 http://www.dersvizyon.com/5-sinif-isik-ve-ses/isik-ve-seskonu-anlatim.html
25