sistem analizi ve tasarımı

SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI
GİRİŞ
Giriş
 Sistem analizi ve tasarımı yapılmadan üretilen programlar:
 Hatalı, sorunlu, eksikliklerle dolu. Böyle bir sistemde
problemleri düzenlemek çok vakit alır, sistemi en baştan
tasarlamak ise hem vakit hem nakit kaybı olur.
 Sistem analizi ve tasarımı daha doğru, etkili ve verimli bir
yaklaşımdır. Bununla beraber daha kaliteli ve üstün sistemler
elde etmek için yapılanları da kapsamaktadır.
Giriş
 Yazılım sektöründe bulunan pek çok firma yazılım geliştirme
ve otomasyon aşamalarını bu ideal yaklaşıma göre
gerçekleştirmemektedir. Bu sorunu ortadan kaldırmak için
sistem analizi ve tasarımında kullanılmak için geliştirilen
yazılımların sayısı ve kullanım oranı her geçen gün
artmaktadır.
 Bu sunum sistem analizi, sistem tasarımı, bilgi ve sistem
otomasyonu gibi konuları değişik yönleriyle irdelemiştir.
Sistem Analizi ve Tasarımı
 Sistem analizi ve tasarımı, yazılım sektöründe bir sistemi, o
sisteme uygun yazılımla buluşturmayı ve sistemin bu yazılımla
varlığını daha verimli, etkili ve kaliteli bir şekilde devam
ettirmesine olanak sağlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda
sistem analizi ve tasarımının aşağıdaki temel aşamalarla
gerçekleştiği söylenebilir.
 Sistemin Planlanması
 Sistemin Analizi
 Sistem Tasarımı
 Sistemin Uygulanması
 Sistemin Geliştirilmesi
 Sistemin Planlanması
 Sistemin kurulma amacını besleyen fikirden oluşur. Bu fikir sistemin
geleceğine yönelik yenilikler sunar. Boylece bu fikri gerçeklestirmek
için planlar yapılmaya başlanır.
 Sistemin Analizi
 Sistemin mevcut durumunun incelenmesi ve sistemi bilgi sistemine
dönüştürme aşamalarının olanak ve olabilirlik gibi yönlerinden ele
alınması aşamasıdır. Bu aşamada temel UML diyagramlarının
çizimine başlanır (Use Case, Activity, Class diagram)
 Sistem Tasarımı
 Sistem analizinden gelen raporlar doğrultusunda sistem için en
uygun çözümün hazırlanması aşamasıdır. Daha gelişmiş UML
diyagramlar çizilir (Sequence, Collaboration, Statechart diagram)
 Sistemin Uygulanması
 Bilgi sisteminin oluşturulması, kontrolü, yüklenmesi ve kullanıcılara
bu yeni sistemin kullandırma aşamasıdır.
 Sistemin Geliştirilmesi
 Sistemin sürekli gözden geçirilerek günün şartlarına uygun hale
getirilmesi aşamasıdır.
 Sistem varlığını sürdürdüğü sürece tüm bu aşamalar tekrar
tekrar gerçekleşmesi gerekmektedir.
 Sistem analizi ve tasarımının bir sistemi bir bilgi sistemine
dönüştürme eylemi olduğudur.
 Bu dönüştürme eylemi yazılım, donanım, uygun insan
kaynağı, uygun fiziksel alan ve çevre gibi bir sistem için
gerekli her şeyin karşılanması sistem analizi ve tasarımı ile
sağlanır.
Sistem Nedir?
 Sistem birleştirilmiş bir bütün oluşturmak için karşılıklı
ilişkileri olan elemanların bir araya gelerek toplanmasıdır.
 Sistem donanım, yazılım ve belleğin birleşimidir.
 Sistem aktör ve varlıkların belirli kural ve ilişkilerle bir araya
gelerek oluşturdukları bütündür.
 Kısacası; sistem birbirleriyle ilişkili, ortak hedef veya
hedefler doğrultusunda hareket eden bileşenler kümesi
olarak tanımlanabilir.
 Bu bileşenler:
 Ilişkili elemanlar (insan, yazılım veya donanım)
 Ortak hedefler (verilecek hizmet veya ürün)
 Birlikte çalışma (hizmet veya ürünün verilmesi için yapılmasi
gereken işlemler)
Sistem Gösterimi
ÇEVRE
(ENVIRONMENT)
GİRDİ
(INPUT)
GERİ BESLEME
(FEEDBACK)
SÜREÇ
(PROCESS)
ÇIKTI
(OUTPUT)
SINIR
(BOUNDARIES)
Okul Sistem Şeması
kayıtlı
OKUL
BÖLÜM
başkan
Ders alır
Öğrenci
öğretir
DERS
Öğretmen
Okul Sistem Şeması
 Ilişkili elemanlar: öğrenci, öğretmen, ders, bölüm
 Ortak hedef: okula gelen öğrencileri gerek teknikte gerekse
sosyal olarak yetiştirmek ve mezun etmek.
 Birlikte çalışma: Bu amaçda okul binasi, dersler, bölümler,
öğrenciler, öğretmenler ortak hedefe hizmet etmek için
birlikte çalışmaları gerekmektedir.
Okul Sistem Şeması
 Sistem için girdi: öğrenci
 Işlem süreci: eğitim, öğretim süreci
 Çıktı: yetişmis bireyleri olarak düşünülebilir.
 Sistemler var oluş şekillerine göre ikiye ayrılırlar:
 Doğal sistemler (varoluşlarında insan etkisi olmadığı
sistemlerdir)
 Yapay sistemler (insanlar tarafından oluşturulan sistemlere
denir, sistem analizi ve tasarımı ilgi alanına giren yapay
sistemlerdir)
Bilgi sistemi
 Bilginin toplanması, işlenmesi, yeni bilginin elde edilmesi ve bilginin
saklanması işlevlerini gerçekleştiren donanım, yazılım ve bilgi araçları
kümesidir. Bilgiler veri tabanında tutulabilir, istendiği zaman erişim
sağlanabilir, bilgiler üzerinden çözümleme ve raporlama yapılabilir.
 Bilgi sistemlerinde bilgi, insan ve işlem esas alınır. Bilginin niteliği, insanın
yapması gerekenler ve hangi bilgi için hangi işlemin gerçekleşeceği önceden
planlıdır ve bilinir. Sistem otomatikleştirilmiş (insan etmeni en alt düzeyde)
veya otomasyonu yapılmıştır.
 Otomatikleştirilmiş veya otomasyonu yapılmış sistemler bilgi sistemine ek
olarak yazılım ve bu yazılımına uygun donanım organizasyonu
gerçekleştirilmiştir.
 Bilgi sistemini etkileyen bir faktör de bilgi sistemi elemanlarıdır. Bu
elemanlar analist, programcı, kullanıcı, satıcı, yönetici vb. olabilir. Sistem
analizi ve tasarımı açısından en etkili eleman analisttir.
Sistem Analisti
 Sistem analizi ve tasarımı konusunda uzmanlığa sahip kişilere
denir.
 Sistemlerin sürekli değişebilirliği ve bunun sonucunda gelen
yenilenme gereksinimleri de sistem analistini diri tutan
durumlardandır. Bir sistem analisti sistemi daha kaliteli,
verimli ve etkili kılma çabasında olmalıdır.
 Sistem analistinin diğer görevleri; girdi olarak alınan veri,
verinin işlenmesi ve saklanması, çıktının uygun zamanda,
uygun şekilde, uygun kişilere veya sistemlere iletilmesidir.
Sistem Analisti
 Bir sistem analistinde bulunmasi gereken özellikler:
 Problem çözmede ve insani iliskilerde nitelikli olmak
 Prensiplerin anlaşılmış olması
 Sistemin işleyişi için doğru yöntem ve teknik planını
hazırlayabilme
 Sistem ortamını ve kullanılacak araçları iyi bilmesi
Sistem Analizinin ve Tasarımının
Zorlukları
 Analiz sorunları
 Yapay çözümler ve insani etkenler
 Dinamik sorunlar
 Disiplinler arası sorunlar
 Sistem analistinin sürekli kendini güncellemesi
 Bilişsel etkinlik
 Sistem analizi
ve tasarımı
modeli
sistemin bilgi Modeli
sistemi
Genel
Sistem
Analizi
vebirTasarımı
olabilmesi için gereken etkinlikleri ve bu etkinlikte etkisi olan
her şeyi kapsamaktadır.
 Bunlar sistemle ilişkili bütün insanlar ve bunların bu
süreçteki görevleri, kullanılan yazılım ve donanımlar, girdi ve
çıktılar ve bunların arasındaki ilişkilerin gösterilmesini
kapsamaktadır.
Genel Sistem Analizi ve Tasarımı Modeli
İnsanlar
Gereksinimler
(1)
Analiz
Sürekli
Etkili
(5)
Gereksinimler
Kısıtlamalar
(3)
Sorun
Tanımlama
Yeterliliği (2)
Bilgi Sistemi
(6)
Tasarım ve
Uygulama
Sorun Çözme
Yeterliliği (4)
Bilgi, Teknoloji
Personel ve
Malzeme
Ayrıntılı Sistem Analizi ve Tasarımı Modeli
ANALIZ
Etkinlikler
•Sistem Planlama
•Fizibilite Çalışması
•Gereksinim Belirleme
•Genel Tasarım
•Kullanıcı Onayı
•Prototip Oluşturma
Ürünler
•Gereksinim Tanımlama
•Prototip
TASARIM
Etkinlikler
•Maddi Tasarım
•Prototip Oluşturma
•Yazılım Oluşturma
•Kullanıcı Dökümanı
•Test Etme
•Eğitim
•Kullanıcı Onayı
•Değişiklik
•Sistemi Uygulama
Ürünler
•Bilgi Sistemi
Bahsedilmeyenler
 Şekilde gösterilmemekle beraber sistem analizi ve tasarımı
sürecinin başından sonuna kadar yer alan iki etkinlik daha
bulunmaktadır;
 Proje Yönetimi
 Dökümantasyon
 Sistem gereksinim ve durumlarında sürekli değişiklik yaşadığı
zaman, yeni bir sorunun giderilmesinde veya sistemin
geliştirilmesinde, proje tüm bu aşamalarda bir döngü halinde
tekrar analiz ve tasarımının gerçekleşmesi gerekir. Bu döngüye
sistem analizi ve tasarımı hayat döngüsü veya sistem
geliştirme hayat döngüsü denebilir.
Sistem Analizi ve Tasarımının Gelişim
Nedenleri
 Sorunlar: Sistemde oluşabilecek mimari bir sorun veya
doğru çalışmayan bir modül.
 Fırsatlar: Sorunsuz çalışan bir sistemi daha iyi ve gelişmiş bir
platforma taşımak.
 Yönlendirme: Sistem kullanıcılarının değişiklik talepleri
doğrultusunda.
 Kısıtlamalar: Kısıtlamalar verilen ürün veya hizmetlerin
kalitesini ve işlevselliğini en az düzeyde etkilemeli.
Bilgi Sisteminin Prensipleri
 Tüm sistemler kullanıcı eksenlidir.
 Tüm bilgi sistem gelişimlerinde sistem analiz ve tasarımı
hayat döngüsü kullanılmalıdır.
 Sistem analizi ve tasarımı firmalar için maddi yatırımlardır.
 Yönetici veya analistler kötü gidişatlı projeleri iptal
etmekten çekinmemelidir.
 Dökümantasyon sistem analiz ve tasarımının önemli bir
ürünüdür.