doğal arıtma projesi

DOĞAL ARITMA PROJESİ
Bugüne kadar 4605 köyde kanalizasyon hizmetini başarıyla gerçekleştiren Genel Müdürlüğümüz geçtiğimiz
yıllarda evsel atık suların fosseptiklerde toplanarak kısmi arıtma işlemine tabi tutulması ve alıcı ortama deşarjı
üzerine kurulu bir sistemle çalışmaktaydı. Doğal kaynakların daha verimli kullanımı konusunda uygun yöntemin
seçilememesi nedeniyle arıtma tesisleri konusunda da istenen başarı elde edilememişti. Seçilen yöntemlerin
yatırım maliyetlerinin yüksek oluşu ve köy halkı tarafından işletme maliyetlerinin karşılanmaması da çalışmaları
etkilemiştir.
Bu konuya çözüm getirecek yeni bir projeyi 1 Ekim 2003 günü V. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi açılış
töreninde tanıtan Köy Hizmetleri Genel Müdürü Ali Altuntaş, "Çevre için zamanında tedbir alınmaması
durumunda kirlenen doğal güzellikleri korumak ve tekrar eski haline getirmek için çok yüksek maliyetlerin
gerekeceğinin altını çizdi". Haliç Projesi için 530 milyon ABD Doları, İzmir Körfezi Büyük Kanal Projesi için 500
milyon ABD Doları harcandığını hatırlatan Altuntaş, kirlenmeye devam eden birçok göl, akarsu ve deniz ortamı
içinse henüz bir çalışma yapılmadığını belirtti. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün tarımsal ve sosyal alt yapı
hizmetleri sırasında çevreye duyarlı olarak hareket ettiğini vurgulayan Ali Altuntaş, atık suların arıtılması
konusunda "Yapay Sulak Alanlar" veya " Ekili Sulak Alanlar" olarak da bilinen Doğal Arıtma yönteminin
köylerde uygulamaya başlandığının müjdesini verdi. Altuntaş, ilk örmek çalışmanın Ankara-Haymana-Dikilitaş
Köyünde yürütülmekte olduğunu; doğal arıtma yöntemleri ile ilgili çalışma yapmak isteyen çevre mühendisi ve
araştırmacılara Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bütün araştırma ve laboratuar imkanlarının açık olduğunu
belirterek kongre aracılığıyla açık davette bulundu.
Sistem; özel olarak tasarlanan yataklarda yetiştirilen bitkiler vasıtasıyla atıksuyun arıtılması esasına
dayanmaktadır. Sistem, pahalı ithal ekipmanlara ihtiyaç duymamaktadır. Enerji ihtiyacı yoktur. Bakımı, onarımı
ve işletmesi kolaydır. Köylüler tarafından çok kolaylıkla işletilebilmektedir. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
makine ve işçilik imkanlarıyla kolaylıkla inşa edilebilmektedir.
Çevredeki doğal malzeme kullanılarak ihtiyaç büyüklüğünde hazırlanan havuzlarda atıksuyun filtre
edilmesi ve yetiştirilen sulakalan bitkileri ile suyun arıtılması esasına dayanan bu sistem, doğal yapının küçük
taklitleridir. Sulakalanlar, ortamdaki güneş enerjisini kullanabilme ve kendi kendini yenileyebilme kapasitesine
sahiptirler. Birçok canlı türüne yaşama alanı sağlayarak yabani hayat oluştururlar. Ortamdaki karbondioksiti
tüketip oksijen üreterek atmosferin doğal dengesinin korunmasını sağlarlar. Organik maddeyi, askıda katı
maddeyi, besinleri, toksik maddeleri, ağır metalleri ve biyolojik unsurları giderebilmesinden dolayı yüksek
miktarda arıtım kapasitesine sahiptirler.
Yapılan bilimsel çalışmalarla arıtma verimliliği ispatlanmış güvenilir sistemlerdir. Yapılan çalışmalara
göre, farklı bitki türüne ve akış şekline sahip sulakalanlarda evsel atıksu arıtımında, genel olarak, %80-99
BOİ5, KOİ ve bakteri giderimi, %92-95 AKM, %30-80 toplam azot ve %20-70 toplam fosfor giderimi elde
edilmiştir.
Sistemin birinci kademesini mevcut fosseptik yapıları oluşturmaktadır. Fosseptik çıkış suları ile beslenen
yapay sulakalanlarda yapılan arıtma sonucunda, Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinin öngördüğü değerlerin
altında kirletici konsantrasyonlarına ulaşmak mümkün görülmektedir. Bu durumda kırsal yerleşim yerlerimize
ait atıksular alıcı ortamlara güvenle deşarj edilebilir değerlere ulaşacaktır.
Yapay sulakalanlardan hasat edilen bitkiler ve çıkış suyunun tekrar değerlendirilmesi ile ilgili çok
çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Kendi içinde ekolojik bir denge kuran sulakalan sitemleri oldukça
üretkendir.
Bu proje sayesinde; yüksek yatırım maliyeti gerektiren geleneksel arıtma tesisleri terk edilerek,
köylerimizde doğal arıtma yöntemi ile atıksuların arıtılması hedeflenmektedir. İthal ve pahalı malzemelerin
kullanımını gerektirmeyen bu sistem bu yönüyle ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır. Gelecek
nesillere temiz bir çevre bırakma gayretine büyük katkısı olacak bu projenin araştırma-geliştirme, etüt-proje
gibi teknik çalışmaları Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yetişmiş teknik kadroları ile yürütülecektir.
Tesislerin inşası Köylü-Devlet işbirliği ile yapılacak, kurumumuz iş makineleri ve işçi kadroları kullanılacaktır.
Tesisin işletilmesinde elektrik enerjisi gerektirmediği için enerji tasarrufu sağlanacaktır. Bütün bu
avantajlarının yanında en önemlisi doğal kaynaklarımız korunmuş olacak, çevre ve insan sağlığı için kırsal
yerleşim yerlerinde büyük bir adım atılmış olacaktır.